Studiegids Minor Educatie en Communicatie Master Science Education and Communication. Eindhoven School of Education

Transcriptie

1 Studiegids Minor Educatie en Communicatie Master Science Education and Communication Eindhoven School of Education

2 Inhoudsopgave Inhoudsopgave Algemene informatie Algemene inleiding De drie O s van ESoE TU Visie Doelgroep Organisatie ESoE Bestuur Adviescommissie Lerarenopleiding TU/e (ALT) Organisatie minor E&C en master SEC Opleidingsteam Begeleiding Toelatings- en examencommissie Opleidingscommissie Het curriculum Uitgangspunten Opbouw van de opleidingen Inhoud van het curriculum Praktische zaken Toelating en inschrijving Afsluiting en titulatuur Roosters Regelingen en protocollen Contact en secretariaat Faciliteiten

3 1 Algemene informatie 1.1 Algemene inleiding Beste student, Deze gids verstrekt informatie over de Master Science Education and Communication (SEC). Deze masteropleiding is een gezamenlijke opleiding van de drie Technische Universiteiten (Twente, Delft en Eindhoven). De master SEC bestaat uit een educatie- en communicatietrack. In Eindhoven is alleen sprake van de educatietrack die opleidt tot eerstegraads docent in het Voortgezet Hoger Onderwijs (bovenbouw havo/vwo) voor de vakken wiskunde, informatica, natuurkunde of scheikunde. De master SEC bestaat ongeveer voor de helft uit het leren lesgeven in de schoolpraktijk. Dit leerproces wordt voor de andere helft ondersteund door studieonderdelen die worden verzorgd door docenten van ESoE. Op deze wijze komen zowel de praktijk als de theorie van het lesgeven uitgebreid aan bod, inclusief de relatie tussen beide. Deze gids geeft je hier meer informatie over. Ook over andere aspecten van de opleiding wordt de nodige informatie verstrekt in deze gids. Voor vragen die met deze gids niet beantwoord kunnen worden, kun je altijd terecht bij de coördinator van de Master SEC, minor E&C of de administratie van ESoE. Ook kun je voor allerlei informatie terecht bij de website van ESoE (via de algemene TU/e website of rechtstreeks: Daar vind je ook interessante links naar bijvoorbeeld het onderzoek dat door promovendi en stafmedewerkers van ESoE wordt gedaan of naar innovatieactiviteiten van ESoE. Afwijkend van veel universitaire masteropleidingen is dat de voertaal in de master SEC Nederlands is. Dit heeft uiteraard te maken met de leerlingen aan wie je lesgeeft. Een voldoende beheersing van het Nederlands is dan ook een vereiste om tot de master SEC toegelaten te kunnen worden. Ik hoop dat je als student van de master SEC deze opleiding met plezier volgt en dat je na afronding van de opleiding beschikt over voldoende kennis en vaardigheden om als professional in het onderwijs te functioneren. Heel veel succes! Prof. dr. Douwe Beijaard Opleidingsdirecteur ESoE 3

4 1.2 De drie O s van ESoE De Eindhoven School of Education (ESoE) is het expertisecentrum van de Technische Universiteit Eindhoven (TU/e) op het gebied van de professionele ontwikkeling van (aanstaande) leraren in het bèta- en techniekdomein. ESoE richt zich op de professionaliteit van leraren omdat juist leraren de bepalende factor zijn voor de kwaliteit van onderwijs. ESoE is actief op drie gebieden: Opleiding Onderzoek Onderwijsinnovatie ESoE verzorgt een masteropleiding Science Education and Communication (SEC) alsmede een minor Educatie & Communicatie (E&C) voor bachelorstudenten. Deze leiden onder meer op tot leraar voorbereidend hoger onderwijs in Wiskunde, Natuurkunde, Scheikunde of Informatica. ESoE verricht wetenschappelijk onderzoek op het gebied van onderwijs, meer in het bijzonder onderzoek naar de innovatie van onderwijs en onderwijs in het bèta domein. ESoE ondersteunt en bevordert onderwijsinnovaties door middel van professionalisering, consultancy en samenwerkingsprojecten bij de TU/e en bij onderwijsinstellingen in de regio TU De Technische Universiteit Eindhoven, de Technische Universiteit Delft en de Universiteit Twente hebben zich verenigd in de 3TU federatie. Gezamenlijk bieden zij vijf masteropleidingen aan, waar de master Science Education and Communication er een van is. 1.4 Visie Eindhoven School of Education beoogt het opleiden van universitair geschoolde leraren in de vakgebieden Natuurkunde, Scheikunde, Wiskunde en Informatica die beschikken over vakinhoudelijke en vakdidactische kennis en vaardigheden van een technisch wetenschappelijk niveau, inzicht hebben in onderwijskundige, psychologische en pedagogische aspecten bij het leerproces van leerlingen en de daarbij behorende methodieken kunnen toepassen. In de opleiding wordt, in het kader van competentiegericht opleiden, gestreefd naar een zo groot mogelijke afstemming en integratie van het meer theoretische deel van de opleiding op het instituut en het meer praktische deel op de school waar het werkplekleren plaatsvindt. In de dagelijkse praktijk van de lerarenopleiding is dit een voortdurende uitdaging voor de opleiders en de studenten. Daarnaast vinden op dit moment op landelijk en regionaal niveau ontwikkelingen plaats waarbij opleidingstaken, die van oudsher vooral het domein van het instituut waren, verschuiven naar deze school. De verschillen tussen stagescholen daarin worden versterkt doordat sommige scholen participeren in landelijke (pilot)projecten waarin op meer systematische wijze wordt onderzocht welke aspecten van het opleiden van leraren verplaatst kunnen worden naar de scholen voor het voortgezet onderwijs zelf. Van alle opleiders, maar zeker ook van de studenten, vragen deze ontwikkelingen de nodige flexibiliteit. 4

5 Als academische lerarenopleiding nemen we zowel de richtlijnen voor de beroepsgroep als de academische opleidingsstandaarden als uitgangspunt. Voor de beroepsspecifieke component van de minor E&C en master SEC gaan we uit van landelijk vastgestelde bekwaamheidseisen voor leraren in het VO. Voor de minor worden hiervoor de Bekwaamheidseisen leraar vmbo-tl en eerste drie jaar havo/vwo gebruikt. Deze bekwaamheidseisen zijn afgeleid van de eisen die de Wet op de Beroepen In het Onderwijs (Wet BIO, 2006) stelt aan docenten VO/BVE. Voor de master worden de Bekwaamheidseisen leraar VHO conform titel 4 van het Besluit Bekwaamheidseisen onderwijspersoneel als uitgangspunt genomen. Hiertoe behoort ook dat een student bij zijn afstuderen beschikt over de kennis van het betreffende schoolvak zoals die beschreven is in de vakinhoudelijke eindtermen van de ICL (Interuniversitaire Commissie Lerarenopleidingen). Daarnaast gaat de opleiding uit van de Criteria voor Academische Bachelor en Master Curricula, voor zover deze van toepassing kunnen zijn voor deze opleiding en niet al onderdeel zijn van de hierboven genoemde bekwaamheidseisen. In dit kader leveren de minor E&C en master SEC een bijdrage aan het verder versterken van de kennis en vaardigheden. Het gaat daarbij meer specifiek om: Kennis. Basiskennis verwerven op het gebied van educatie en communicatie, in het bijzonder onderwijskunde, vakdidactiek, leer- en adolsescentiepsychologie en interpersoonlijke ontwikkeling van de docent. Onderzoeken. Op basis van kennis van en inzicht in methoden en technieken van sociaalwetenschappelijk onderzoek, op kunnen zetten en uitvoeren van didactisch/onderwijskundig onderzoek. (master-niveau) Ontwerpen. Op basis van externe kwaliteitscriteria en didactisch/onderwijskundig onderzoek producten (bijvoorbeeld onderwijsmateriaal) ontwerpen en realiseren. Samenwerken en communiceren. Instrumentele vaardigheden verwerven op het gebied van het samenwerken en communiceren ten behoeve van de professionele praktijk en onderlinge samenwerking. Maatschappelijk context. Het bewust zijn van de complexe relaties tussen wetenschap en maatschappij. Vanuit bètawetenschappelijke en techniekkennis en onderzoekservaring nieuwe ontwikkelingen te duiden en betekenisvol te maken voor relevante doelgroepen in het onderwijs. Door deze combinatie van uitgangspunten dragen de opleidingen bij aan de maatschappelijk gewenste combinatie van wetenschappelijke vakkennis en professionaliteit in educatie. De minor biedt studenten daarnaast de mogelijkheid zich te oriënteren op de master Science Education and Communication als vervolgopleiding. 5

6 1.5 Doelgroep Minor E&C De minor E&C is toegankelijk voor bachelorstudenten van de TU/e en andere universiteiten. De minor in variant I die gericht is op het verkennen van het docenten beroep is voor alle studenten toegankelijk. De minor in variant II, die gericht is op het (mogelijk) behalen van een beperkte onderwijsbevoegdheid (2 e graads bevoegdheid) is toegankelijk volgens de landelijk vastgestelde verwantschapstabel ( html ). Binnen de TU/e betekent dit dat de vier richtingen toegankelijk zijn voor studenten van de volgende bachelor opleidingen. Track Informatica Bachelor opleidingen Technische Informatica Electrical Engineering Natuurkunde Technische Natuurkunde Electrical Engineering Werktuigbouwkunde Biomedische Technologie Industrial Design Technische Informatica Scheikunde Wiskunde Scheikunde Technologie Biomedische Technologie Technische Wiskunde Technische Natuurkunde Electrical Engineering Werktuigbouwkunde Technische Informatica Tabel 1: Verwantschapstabel tracks minor E&C variant II en TU/e bacheloropleidingen Master SEC Studenten van verschillende vooropleidingen of achtergronden kunnen deelnemen aan de masteropleiding SEC. Voor iedere student wordt vooraf een individueel studieprogramma vastgesteld op basis van zijn vooropleiding en (werk)ervaring. Direct tot de opleiding toelaatbaar zijn: Afgestudeerde bachelorstudenten van de TU/e-opleidingen Technische Informatica, Technische Natuurkunde, Scheikundige Technologie en Technische Wiskunde of vergelijkbare studies van andere universiteiten. Zij volgen een tweejarig programma. Afgestudeerde masterstudenten in de richting (Technische) Informatica, (Technische) Natuurkunde, Scheikundige Technologie en (Technische) Wiskunde. Zij volgen een verkort eenjarig traject. Voor studenten met andere vooropleidingen is het ook mogelijk om in te stromen in de opleiding, zoals Universitair afgestudeerde masters in de techniek- of bètasector. Afhankelijk van de studierichting die gevolgd is kan een schakelprogramma nodig zijn. Leraren met een bevoegdheid VO/BVE (voorheen tweedegraads) die een pre-master programma op vakinhoudelijk gebied hebben afgerond. 6

7 Afgestudeerden van een passende HBO-opleiding -geen lerarenopleiding - die een (beperkt) pre-mastertraject afgerond hebben. Deze studenten volgen naast het educatieve programma een extra programma met vakinhoudelijke vakken. Het is tevens mogelijk met de status van Zij-instromer in het beroep in de lerarenopleiding in te stromen. Dit heeft geen consequenties voor wat betreft de aard van de toelatingseisen. Wel is sprake van een ander juridisch kader, vastgelegd in de wet (WVO). Het betreft in elk geval een duale opleiding: eis is dat men vanaf het begin een benoeming heeft als leraar bij een school voor voortgezet onderwijs tegelijk met het volgen van de opleiding. Algemene informatie hierover is onder meer te vinden via: Voor informatie wat dit concreet betekent voor de opleiding aan de ESoE kan het best contact opgenomen worden met de coördinator van de master, mevr G. Bruin-Muurling. Tenslotte kent de opleiding mogelijkheden voor bidiplomering waarin studenten van de TU/e een vakmaster met de master SEC combineren en zo met een beperkt extra programma twee masteropleidingen tegelijk afronden. 2 Organisatie ESoE 2.1 Bestuur ESoE is een zelfstandig TU/e-instituut, dat nauw samenwerkt met de opleidingen Technische Natuurkunde, Scheikundige Technologie, Technische Wiskunde en Technische Informatica. De leiding van het instituut berust bij de hoogleraar-directeur prof. dr. Wim Jochems. Het instituut wordt bestuurd door de bestuursraad. De betrokken faculteiten hebben de bevoegdheden die krachtens de wet aan hen zijn toegekend met betrekking tot de lerarenopleiding overgedragen aan deze bestuursraad. De bestuursraad is als volgt samengesteld: prof.dr.ir. C.J. van Duijn, rector magnificus van de TU/e (voorzitter) drs. E.G.H. Bernard, voorzitter Raad van Bestuur Ons Middelbaar Onderwijs (OMO) prof.dr. A.M. Cohen, decaan faculteit Wiskunde & Informatica (TU/e) mw. drs. G.J.A. Heijmans, rectrix Lorentz Casimir Lyceum te Eindhoven prof.dr. J.W. Niemantsverdriet, faculteit Scheikundige Technologie (TU/e) De vergaderingen van de bestuursraad worden bijgewoond door de hoogleraar-directeur. De bestuursraad geeft richting aan de organisatie door onder andere: het jaarlijks goedkeuren van het onderwijsprogramma het periodiek goedkeuren van het meerjarige onderzoeksprogramma het vaststellen van het jaarverslag en meerjarenplan het vaststellen van een kwaliteitszorgsysteem per taakstelling het vaststellen van de begroting 7

8 besluiten inzake benoeming, schorsing en ontslag van leden van de opleidings-, examen- en toelatingscommissies, de opleidingsdirecteur SEC en de hoogleraar-directeur 2.2 Adviescommissie Lerarenopleiding TU/e (ALT) De Adviescommissie Lerarenopleiding geeft de hoogleraar-directeur gevraagd en ongevraagd advies over alle kwesties die de lerarenopleiding raken, waaronder de inhoudelijke afstemming van de opleidingen, opbouw van het curriculum, planning, organisatie en kwaliteitszorg. De adviescommissie is als volgt samengesteld: ir. P.F.A.M. Janssens, opleidingsdirecteur Scheikundige Technologie; prof. dr. K.A.H. van Leeuwen, opleidingsdirecteur Technische Natuurkunde; mw. dr. ir. M.L.P. van Lierop, adj. opleidingsdirecteur Informatica; prof. dr. ir. H.C.A. van Tilborg, opleidingsdirecteur Wiskunde. 3 Organisatie minor E&C en master SEC 3.1 Opleidingsteam prof. dr. Douwe Beijaard Opleidingsdirecteur Traverse d.beijaard@tue.nl drs. Mariyan Gardenier Opleidingscoördinator minor E&C Traverse m.a.gardenier@tue.nl dr. ir. Geeke Bruin-Muurling Opleidingscoördinator master SEC Traverse g.bruin@tue.nl dr. Kees Huizing Vakdidactiek Informatica Hoofdgebouw c.huizing@tue.nl drs. Annemieke Vennix Vakdidactiek Natuurkunde Traverse j.vennix@tue.nl 8

9 ir. Peter Janssens Vakdidactiek Scheikunde dr. ir. Miek Scheffers cheffers-sap Vakdidactiek Scheikunde Helix-West Traverse dr. Hans Sterk Vakdidactiek Wiskunde dr. Bram van Asch Vakdidactiek Wiskunde Hoofdgebouw Hoofdgebouw prof. dr. Perry den Brok Onderzoek dr. Jacob Perrenet Onderzoek Traverse Traverse dr. Michiel van Eijck Bètadidactiek dr. Ruurd rd Taconis Bètadidactiek Traverse Traverse ir. Elise Quant Bètadidactiek drs. Migchiel van Diggelen Onderwijskunde wijskunde minor Traverse Traverse Anna v.d. Want Minilessen minor Anne-Marie Marie Persijn Diepteverwerking Traverse Traverse

10 dr. Maaike Koopman Onderwijskunde master Traverse Grace Bruinewoud Secretariaat Traverse Veronique van der Heijden Secretariaat Traverse Yvonne van Kempen Secretariaat Traverse Begeleiding De begeleiding van de studentenn wordt uitgevoerd door de mentor van de opleiding. Deze wordt per student toegewezen aan het begin van diens studie, en is meestal een vakdidacticus van de eigen richting. Bram van Asch en Hans Sterk Annemieke Vennix Miek Scheffers en Peter Janssens Kees Huizing Wiskunde Natuurkunde Scheikunde Informatica Twee keer per studiejaar (november en maart) vindt er een studieloopbaangesprek plaats. De student kan een extra gesprek aanvragen bij de mentor. Naast deze mentoring zijn de vakdidactici ESoE contact docenten (ECD s) en begeleiden zij vanuit ESoE studenten bij het werkplekleren. 3.3 Toelatings- en examencommissie De toelatings- en examencommissie is belast met toelating van studenten tot de lerarenopleiding, het beoordelen van verzoeken tot vrijstelling voor onderdelen van het programma en met de coördinatie rondom de examens en het aanwijzen van examinatoren. De gang van zaken hieromtrent is beschreven in de Onderwijs- en Examenregeling (OER). Deze is beschikbaar op de website van ESoE. De leden van de toelatings- en examencommissie zijn: ir. Peter Janssens, voorzitter dr. Bram van Asch dr. Ruurd Taconis dr. Kees Huizing dr. Jacob Perrenet Scheikunde Wiskunde Natuurkunde Informatica onderzoek 10

11 3.4 Opleidingscommissie De opleidingscommissie brengt desgevraagd of uit eigen beweging advies uit aan de opleidingsdirecteur van de ESoE over alle aangelegenheden betreffende het onderwijs van de opleiding. De opleidingscommissie bestaat uit docenten en studenten. Verder heeft de commissie nog vaste adviseurs. De opleidingscommissie voor de master Science Education & Communication bestaat uit: dr. R. Taconis, voorzitter ir. P.F.A.M. Janssens dr. H.J.M. Sterk dr. M. Koopman De studentengeleding (4 studenten) Vaste adviseurs van de opleidingscommissie zijn: dr.ir. Geeke Bruin, opleidingscoördinator master SEC drs. Mariyan Gardenier, opleidingscoördinator minor E&C 4 Het curriculum 4.1 Uitgangspunten De competenties specifiek voor het leraarschap zijn vastgelegd in de wet Beroepen in het onderwijs (wet BIO). Het gaat daarbij om de volgende 7 SBL competenties: 1. Interpersoonlijk competent 2. Pedagogisch competent 3. Vakinhoudelijk & didactisch competent 4. Organisatorisch competent 5. Competent in het samenwerken met collega s 6. Competent in het samenwerken met de omgeving 7. Competent in reflectie en ontwikkeling Figuur 1: Overzicht van SBL competenties Hoewel deze SBL competenties het belang van (bèta)didactische en vakinhoudelijke competenties onderkennen, is hierin niet uitgewerkt welke bètadidactische bekwaamheidseisen gesteld kunnen 11

12 worden aan beginnende bètadocenten. Wij richten ons in de opleiding onder andere op de volgende thema s die voortkomen uit de internationale literatuur over het opleiden van bètadocenten Inzicht in de vakinhoud van de bètavakken en de aard van de bètawetenschappen Inzicht in hoe leerlingen leren in de bètavakken Inzicht in instructie in de bètavakken Inzicht in leeromgevingen in de bètavakken Inzicht in de professionele ontwikkeling van bètadocenten Wat betreft de vakinhoudelijke kennis stellen we dat voor studenten in de minor de vakinhoudelijke kennis opgedaan in de bachelorstudie voldoende is voor het lesgeven op het tweede graads gebied. Voor de master zijn de eisen hoger en daarvoor maken we gebruik van de vakinhoudelijke competenties van het overzicht van ICL ( ). 4.2 Opbouw van de opleidingen Minor E&C De minor is toegankelijk voor bachelor studenten van de TU/e en andere universiteiten en heeft een omvang van 30ec. Er zijn twee varianten van de minor. Variant I geeft een introductie op het lerarenberoep in brede zin. Variant II, waarvoor studenten toelaatbaar zijn volgens de verwantschaptabel (zie pagina 5), is gericht op het behalen van een tweedegraads bevoegdheid en richt zich meer op het werken in de klas. De opleiding bevat voor deze twee varianten de volgende onderdelen Onderdeel Variant I Variant II Vakdidactiek 5 ec 5 ec Onderwijskunde 5 ec 5 ec Diepteverwerking 5 ec 5 ec Werkplekleren 12 ec 15 ec Academische Vorming 3 ec (TU/e gerelateerd programma) - Tabel 2: Componenten van de minor E&C Master SEC De master opleiding SEC duurt twee jaar en wordt voltijds aangeboden. Voor studenten in het bezit van een direct gerelateerde master, geldt een verkort programma van 1 jaar. Voor studenten die niet direct toelaatbaar zijn op basis van een direct gerelateerd universitaire bachelor of master geldt er naast het programma binnen SEC een extra vakinhoudelijk programma. De structuur van de opleiding is als volgt: 12

13 Onderdeel 2-jarig programma 1-jarig programma Vakinhoudelijk deel 34 ec 1 0 ec Werkplekleren 31 ec 25 ec Onderwijskunde 8 ec 8 ec Bètadidactiek 7 ec 7 ec Vakdidactiek 10 ec 10 ec Onderzoek 30 ec 10 ec Totaal 120 ec 50 ec Tabel 3: Componenten van de master SEC 4.3 Inhoud van het curriculum In deze paragraaf worden de componenten van de minor E&C en master SEC inhoudelijk in grote lijnen besproken. Meer gedetailleerde en praktische informatie over de losse vakken is te vinden in OASE Werkplekleren (WPL) Leren lesgeven doe je in de praktijk Om de studenten goed voor te bereiden op hun toekomstige taak is praktijkervaring onontbeerlijk. Om hen deze ervaring te laten opdoen, zijn er veel werkplekken nodig op scholen en veel docenten die studenten willen begeleiden. Iedere student van de ESoE wordt op een school voor voortgezet onderwijs begeleid door een ervaren SchoolPracticumDocent (SPD) en indien aanwezig een OpleidingsDocent (OD) van de school. De begeleiding van het werkplekleren is een gemeenschappelijke taak van deze begeleiders op school (SPD en OD) en de instituutsdocent (ECD). Voor de begeleiding van de lesvoorbereiding, lesuitvoering en de evaluatie van de lessen op school is de SPD de eerstverantwoordelijke. Omdat elke school een eigen ontwikkeling kent in de begeleiding van stagiaires kan de invulling van de begeleiding van de student per school verschillen. Met alle scholen wordt een contract gesloten over de samenwerking. Daarin staat onder andere welke verplichtingen de school en de lerarenopleiding op zich nemen ten aanzien van de opleiding van de student. Het leerproces tijdens het werkplekleren wordt vastgelegd in een zogenaamd leerwerkplan. De gang van zaken rondom het werkplekleren wordt uitgebreid besproken in de praktijkgids en het protocol WPL voor minor en master. Deze zijn te vinden op op OASE. Hier zijn ook de verschillende formulieren met betrekking tot het werkplekleren beschikbaar. Minor Master EMI54 WPLVariant I EME09 Oriëntatie EMI55 WPLVariant II EME01 Werkplekleren 1 EME02 Werkplekleren 2 EME21 WPL 1 (10ec) EME22 WPL 2 (10ec) Tabel 4: Vakcodes voor werkplekleren 1 Een ec staat voor ongeveer 28 uur studiebelasting 13

14 4.3.2 Onderwijskunde De onderwijskundige component betekent een inhoudelijke verdieping en een voorbereiding op het beroep als eerste of tweede graads docent in het VO. De colleges onderwijskunde staan onder andere in het teken van Minor Master klassenmanagement, interpersoonlijke EMI50 Onderwijskunde EME12 Onderwijskunde 1 ontwikkeling van de docent, EME13 Onderwijskunde 2 pedagogiek, het leren van leerlingen en de professionalisering van docenten. EME14 Onderwijskunde 3 Tabel 5: Vakcodes voor onderwijskunde Het vak biedt algemene theoretische kapstokken en sluit daarnaast ook nauw aan bij de ervaringen op de werkplek Vakdidactiek Bij vakdidactiek staat het schoolvak waarin de student zich specialiseert centraal. In de bijeenkomsten vakdidactiek wordt het wat, hoe en waarom van het verzorgen van onderwijs in dat vak besproken en bestudeerd. Daarbij zal voortdurend een relatie tussen theoretische en praktische invalshoeken van het onderwijs worden gelegd. Dit betekent dat zowel de kernconcepten van het vak (in wetenschappelijk en didactische zin) als het praktisch lesgeven zelf aan bod zullen komen Logopedie Tweemaal per jaar is er een bijeenkomst logopedie. Dit heeft als doel de student bewust te maken van de eigen stem, spraak- en presentatievaardigheden die nodig zijn voor het leraarsberoep en deze zo nodig te verbeteren Intervisie Tabel 6: Vakcodes voor vakdidactiek Minor Master VD1 VD2 VD3 Informatica EMI58 EMC11 EMC12 EMC13 Natuurkunde EMI57 EMN11 EMN12 EMN13 Scheikunde EMI53 EMS11 EMS12 EMS13 Wiskunde EMI56 EMW11 EMW12 EMW13 Leraren moeten zich tijdens de uitoefening van het beroep voortdurend blijven ontwikkelen. Tijdens de opleiding krijgen ze daarvoor technieken aangereikt. Deze zijn samengebracht onder de noemer intervisie (zichtbaar in het jaarrooster van de master SEC en minor E&C). In vaste groepen komen de studenten, o.l.v. een vakdidacticus, regelmatig bijeen om samen te leren van elkaars praktijkervaringen. Dit hoeven niet uitsluitend problemen te zijn; ook positieve ervaringen kunnen leerzaam zijn. Om de intervisiebijeenkomsten gestructureerd te laten verlopen wordt er onderscheid gemaakt tussen beschrijvingen van het voorval, vragen naar aanvullende informatie, gezamenlijke analyse, inventarisatie van adviezen, conclusies trekken, voornemens maken en het daarop voortbouwen in een vervolgbijeenkomst. Bij de intervisie zal het voorkomen dat onder de groepsleden de vereiste deskundigheid ontbreekt om aangedragen problemen op te lossen. De studenten kunnen dan besluiten om samen te gaan studeren in vakbladen, boeken of docenten te vragen om hen hierin te adviseren. 14

15 4.3.6 Diepteverwerking (alleen voor de minor) Diepteverwerking is erop gericht om kennis, vaardigheden en houdingsaspecten die door de gehele minor en haar onderdelen worden aangeboden tot een synthese te brengen. De centrale vragen die hierbij een rol spelen zijn: Wat wil ik? Wie ben ik? Wat kan ik? Deze centrale vragen worden steeds in de context van docentschap bekeken en onderzocht. Door middel van reflectie op ervaringen opgedaan in de praktijk en op het instituut ontwikkelt de student een persoonlijke en professionele kennisbasis en een daaraan gerelateerd zelfbeeld als professional. In dit onderdeel staat de reflectiecompetentie en het werken aan de eigen professionele ontwikkeling centraal. Variant I Variant II EMI51 EMI52 Tabel 7: Vakcodes voor diepteverwerking Vakinhoudelijke component (alleen voor de master) ESoE hecht veel waarde aan de vakinhoudelijke kennis van haar afgestudeerde studenten. Waar studenten niet een master in een studie gerelateerd aan het schoolvak hebben gevolgd, wordt er in het tweejarige programma van de master een vakinhoudelijk deel gevolgd, of eventueel een schakelprogramma op maat opgesteld. De vakken behorende bij de vakinhoudelijke component zijn vastgelegd in de OER (te vinden op de site van ESoE). Deze vakken worden verzorgd door de aan het schoolvak verwante (master)opleidingen van de TU/e en door vakdocenten van ESoE Bètadidaktiek (alleen voor de master) Bètadidactiek is een praktijkgeoriënteerd vak waarbij het ontwerpen van innovatief bètaonderwijs centraal staat. Als zodanig kan het worden opgevat als een vorm van Ontwerp Gericht Onderwijs (OGO). Van de studenten wordt veel initiatief, zelfstandigheid en verantwoordelijkheid voor hun eigen leerproces verwacht. De rode draad door het vak Bètadidactiek wordt gevormd door een focus op het ontwikkelen van bètaonderwijs. In multidisciplinaire teams werken studenten gezamenlijk aan een vakoverstijgende onderwijsontwerpopdracht in het bètadomein die door scholen is geformuleerd. Dit ontwikkelproces verloopt in twee fasen. In de eerste fase wordt vooral toegewerkt naar een didactisch ontwerp dat is gedragen door bètadidactische theorie. In de tweede fase ligt het accent meer op het uitwerken van het didactisch ontwerp in concreet lesmateriaal (docentenhandleiding en leerlingenmateriaal) en het uitproberen en evalueren van dit materiaal in de onderwijspraktijk. Master Dit vak wordt afgesloten met een onderwijsmarkt waar alle ontwikkelteams hun onderwijs(materiaal) presenteren. Bij deze onderwijsmarkt zullen opdrachtgevers, docenten van scholen en docenten van de ESoE aanwezig zijn. EME20 Tabel 8: Vakcode voor bètadidactiek Onderzoek (alleen voor de master) Problemen worden in de schoolpraktijk vaak 'opgelost' en vernieuwingen vaak ingevoerd zonder dat er een goede analyse aan vooraf is gegaan. Een kwaliteit van een academisch opgeleide docent is dat hij kritisch is, problemen signaleert en die op een wetenschappelijk verantwoorde manier benadert 15

16 en/of oplost. Hiertoe maakt hij gebruik van wetenschappelijke methoden van informatieverzameling en -analyse evenals van vak- c.q. wetenschappelijke literatuur. Aangezien een universitair opgeleide docent een vakspecialist is, zal deze onderzoekskwaliteit van de docent vaak op het gebied van het schoolvak liggen. De docent wordt tevens geacht om zijn onderzoek zowel schriftelijk als mondeling te presenteren en te verantwoorden voor een collegiaal forum. De student doet (in principe) onderzoek naar een vak- of profiel(i.e. bèta) didactisch onderwerp, dat zoveel mogelijk aansluit bij het onderzoeksprogramma van ESoE. Daarmee wordt bedoeld dat de vak(inhoudelijke) context en de docent (zijn leren, vaardigheden, attitudes, materiaal, etc.) ten minste expliciet onderdeel zijn van het onderwerp van onderzoek. De docent en de vak(inhoudelijke) context kunnen daarbij ingebed zijn in een bredere thematiek (bv presteren of motivatie van leerlingen, onderwijsvernieuwingen, curriculumontwikkeling, multiculturaliteit, etc.). Het type onderzoek dat wordt uitgevoerd is vrij van keuze, mits het aansluit bij de onderzoeksvragen die beantwoord gaan worden. In zowel onderwijskundig als vakdidactisch onderzoek worden immers diverse typen onderzoek (kwantitatief en kwalitatief, ontwerpgericht, toetsend of anders) gebruikt. Voor onderzoek gelden twee varianten. In het tweejarige programma gaat het om een uitgebreid onderzoek van 30ec. In de eenjarige variant van de opleiding voeren studenten een kleiner onderzoek uit ter grootte van 10ec. tweejarig eenjarig Onderzoek van onderwijs EME18 EME19 Tabel 9: Vakcodes voor onderzoek van onderwijs 5 Praktische zaken 5.1 Toelating en inschrijving Minor Studenten kunnen zich inschrijven voor de minor E&C via de minor-majorsite van de TU/e. Variant I kan door studenten van alle faculteiten worden gekozen. Toelating van Variant II vindt plaats op basis van de verwantschapstabel Master SEC In de paragraaf doelgroep staan de diverse vooropleidingen beschreven waarmee studenten de master SEC in kunnen stromen. Dit betekent dat we voor studenten die niet direct toelaatbaar zijn een programma op maat opstellen. Afhankelijk van hun opleiding wordt bepaald van welke aspecten van het schoolvak nog een aantal extra universitaire vakken moeten worden gevolgd. Het kan hier gaan om een schakelprogramma en/of een vakinhoudelijk deel binnen de master. Verder worden er op basis van EVCs (Eerder Verkregen Competenties), zoals het doen van onderzoek, vrijstellingen op het programma gegeven. Het individuele studieprogramma van elke student wordt door een vakdidacticus van de opleiding opgesteld en vervolgens ter goedkeuring voorgelegd aan de toelatingscommissie. Deze studieovereenkomst is bindend. 16

17 Voor de master SEC moet de student ingeschreven staan als masterstudent. Alleen voor schakelstudenten geldt dat ze zich inschrijven bij de faculteit waar ze het schakelprogramma volgen. Voor sommigen is dit een tweede opleiding, bijvoorbeeld voor een bidiplomering. Het is nodig om in beide masters ingeschreven te staan om na afloop van de studie het diploma in ontvangst te kunnen nemen. Voor meer informatie over inschrijving wordt doorverwezen naar het Onderwijs en Studenten Service centrum (STU). 5.2 Afsluiting en titulatuur De master Science Education & Communication is een volwaardige master opleiding, resulterend in de titel Master of Science (MSc.). Daarnaast ontvangt de student een eerstegraadsbevoegdheid. De student die variant II van de minor E&C met goed gevolg aflegt ontvangt op zijn Bachelordiploma een aantekening van een beperkte tweedegraads bevoegdheid voor het vbmo-t en de onderbouw havo/vwo in het betreffende vak dat hij heeft gevolgd. De bevoegdheid is pas rechtsgeldig als de student zijn Bachelorfase heeft afgesloten. Het volgen van de minor levert bovendien vrijstellingen bij het later volgen van de masteropleiding SEC. 5.3 Roosters De colleges binnen de minor worden verzorgd op woensdag en vrijdag. Voor de master geldt alleen de woensdag als collegedag. De overige dagen zijn beschikbaar voor het vakinhoudelijke vakken, groepswerk, oriëntatie en werkplekleren. De minor wordt verzorgd in het eerste semester. De vakken van de master zijn als volgt over de kwartielen verdeeld. Kwartiel 1 Kwartiel 2 Kwartiel 3 Kwartiel 4 Onderwijskunde 1 Onderwijskunde 2 Onderwijskunde 3 Vakdidactiek 1 Vakdidactiek 2 Vakdidactiek 3 Bètadidactiek Het actuele rooster is te vinden op de website van ESoE. 17

18 5.4 Regelingen en protocollen Oer De regels die van toepassing zijn op de opleiding zijn vermeld in de Onderwijs- en examenregeling (OER). Deze is te vinden op de website van ESoE Werkplekleren Voor het werkplekleren zijn een aantal documenten beschikbaar. Praktijkgids voor scholen Protocol werkplekleren met aparte versie voor minor en master Werkplekovereenkomst Evaluatie formulier Kwaliteitszorg De kwaliteit van de opleiding wordt op verschillende manieren bewaakt: De opleidingsdirecteur verzendt enkele malen per jaar een enquête over de specifieke vakken. De gegevens worden met docenten en studenten besproken. De studentleden van de opleidingscommissie, zie ook 3.4, zijn aanspreekpunt voor de studenten om problemen die meer studenten ondervinden te melden. De opleidingscommissie houdt enkele malen per jaar ruggespraak met de studenten door middel van zogenaamde panelgesprekken. 5.5 Contact en secretariaat Bezoekadres: Den Dolech 2, Traverse 3.43, 5612 AZ Eindhoven Postadres: Posbus 513, 5600 MB Eindhoven Bij het secretariaat kun je onder andere terecht voor Het inleveren van tentamenbriefjes Aanvraag van het diploma Vragen over OASE Het lenen van boeken uit de mediatheek van ESoE 5.6 Faciliteiten Mediatheek In de mediatheek van de ESoE (Traverse 3.29) kunnen studenten, na registratie bij het secretariaat van de ESoE, boeken lenen. In de mediatheek is ook de mogelijkheid tot zelfstudie. Er is een computer aanwezig die toegang tot het TU/e netwerk geeft. 18

19 5.6.2 Bibliotheek van de TU/e Studenten kunnen gebruik maken van de diensten van de Centrale Bibliotheek. Naast de eigen catalogus stelt de bibliotheek diverse online bibliografisch en full-text bestanden beschikbaar voor het opzoeken van wetenschappelijke literatuur. Deze zijn ook via thuis-toegang beschikbaar. Meer informatie over de bibliotheek van de TU/e, uitleenregelen etc. is opgenomen op de webpagina s van de bibliotheek OASE De master SEC gebruikt OASE, dat ook TU breed wordt gebruikt, als elektronische leeromgeving. Bij inschrijving krijgt een student toegang tot deze omgeving. Wanneer een student zich heeft ingeschreven tot een vak krijgt hij toegang tot de specifieke vakruimte waar hij de benodigde documenten kan vinden en opdrachten in kan leveren Lesmateriaal Binnen de opleiding wordt veel gewerkt met artikelen. Deze worden digitaal via OASE ter beschikking gesteld Nieuwsbrief Voor studenten van ESoE is er een nieuwsbrief die vier maal per collegejaar uitkomt. In deze nieuwsbrief worden studenten en docenten op de hoogte gehouden van recente ontwikkelingen binnen en buiten de opleiding Onderwijs en Studenten Service Centrum (STU) Het Onderwijs en Studenten Service Centrum (STU) is het centrale punt op de Technische Universiteit Eindhoven waar studenten, ontwerpers, promovendi en medewerkers terechtkunnen met allerlei vragen rondom studentenadministratie, internationalisering en student- en studiebegeleiding. Hierbij kun je denken aan: In- en uitschrijving van (buitenlandse) studenten Betaling, administratie en informatie rondom de notebooks Studiefinanciering, beurzen en financiële ondersteuning bij studievertraging Loopbaanadvisering Ondersteuning m.b.t. studiegerelateerde vragen Introductieweek Ombudsfunctie Toelating, visa, huisvesting van buitenlandse studenten Notebook en onderwijs Daarnaast is het STU werkzaam op het terrein van beleidsvoorbereiding en -uitwerking op het gebied van onderwijswet- en regelgeving, internationalisering en alumni. De service desk, centraal gelokaliseerd op de begane grond in het Hoofdgebouw (HG 0.72) - speelt daarbij een centrale rol als eerste aanspreekpunt. 19

20 Contact: Hoofdgebouw 0.72 Postbus MB Eindhoven tel: +31 (0) fax: +31 (0) Studentensportcentrum Het Studentensportcentrum Eindhoven (SSC) biedt alle studenten en medewerkers van de TU/e, Fontys Hogescholen Eindhoven en Design Academy uitgebreide mogelijkheden op het gebied van sportbeoefening (70 sporten), recreatie, gezondheid en ontspanning. Onze sportkaarten, waarmee je aan alle sporten en cursussen kunt deelnemen, zijn verkrijgbaar tegen lage tarieven. Meer informatie is te vinden op: Plattegrond ESoE is gevestigd in het Traverse gebouw (TR). Hier wordt ook het overgrote deel van de colleges verzorgd. 20