MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMEN (MVO) SECTORAAL BELEID DEFENSIE

Transcriptie

1 MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMEN (MVO) SECTORAAL BELEID DEFENSIE INHOUDSOPGAVE Voorwoord 2 1. Doel 4 2. Toepassingssfeer 4 3. Context en beperkingen van het onderhavige beleid 5 4. Standpunt van BNP Paribas inzake "controversiële wapens" 6 5. Standpunt van BNP Paribas over de eindbestemming van bewapeningen en de tussenpersonen betrokken bij de verhandeling ervan 7 6. Implementatiemechanismen van het onderhavige beleid 9 7. Verspreiding en opvolging van het beleid 9 8. Waarschuwing Glossarium 11 Page 1 / 12

2 Voorwoord In het kader van de uitoefening van zijn sociale en milieuverantwoordelijkheid (SMV), heeft BNP Paribas een beleid ontwikkeld dat bedoeld is als kader voor zijn activiteiten in verband met de defensie- en wapenhandelssector. De Groep erkent het recht van de staten om zich te beschermen en hun nationale veiligheid te verzekeren en houdt rekening met het feit dat de defensiesector specifieke SMV-risico's inhoudt die gekoppeld zijn (1) aan de status van bepaalde wapens, (2) aan hun mogelijke eindgebruik en (3) aan het risico van corruptie: 1) Controversiële wapens: deze wapens hebben niet-verwaarloosbare effecten en veroorzaken niet-gerechtvaardigde verwondingen. Bepaalde controversiële wapens, met name de clusterwapens, antipersoonsmijnen, chemische en biologische wapens en kernwapens worden gereglementeerd door internationale conventies. 2) Mogelijk onverantwoord eindgebruik van niet-controversiële wapens: de mogelijkheid dat militaire, veiligheidsuitrustingen of uitrustingen voor ordebehoud worden gebruikt op een onverantwoorde manier vormt een essentiële inzet voor die sector. Om die reden staan bepaalde landen onder internationaal toezicht en worden ze onderworpen aan internationale sancties en bepaalde embargo's inzake bewapening. 3) Als vooraanstaande Europese financiële instelling is de Groep gevoelig voor het standpunt van de Raad van de Europese Unie. De Raad stelt dat de vijf grootste veiligheidsuitdagingen waarmee de Europese Unie wordt geconfronteerd terrorisme, proliferatie van de massavernietigingwapens, regionale conflicten, desintegratie van de staten en georganiseerde misdaad zijn. De illegale wapenhandel, en in het bijzonder wapens van een klein kaliber, is het kernprobleem bij vier van deze vijf uitdagingen. Bepaalde initiële resoluties, tijdens verschillende implementatiefases, hebben ten doel om de levering van wapens aan repressieve regimes en/of terroristische groeperingen te voorkomen (embargo's, gedragscode van de EU inzake de export van wapens en Verdrag over de wapenhandel). BNP Paribas hanteert mechanismen voor verhoogde waakzaamheid bij het onderzoeken van transacties met betrekking tot de gevoeligste landen. Dat geldt ook voor de transacties met betrekking tot wapens van een klein kaliber, in afwachting van de eventuele opname van het onderwerp in een internationaal verdrag dat de wapenhandel reglementeert. 4) Corruptierisico: BNP Paribas houdt eveneens rekening met het feit dat de internationale wapenhandel bijzonder gevoelig is voor corruptie en het witwassen van kapitaal. De niet-controversiële wapenhandel kan dictatoriale en/of corrupte regimes en terroristische groepen financieren. De Groep is trouw aan zijn wens om een voorbeeld te zijn in de strijd tegen corruptie en het witwassen van kapitaal en implementeert in dat opzicht de mechanismen voor verhoogde waakzaamheid, om de opspoorbaarheid van de betalingen, de transparantie van de commerciële Page 2 / 12

3 tussenpersonen en tussenpersonen van de bank, de kennis van de eindbestemmingen en eindkopers en de coherentie van de prijzen en de bedragen van de vergoedingen voor commerciële bemiddeling te verzekeren. BNP Paribas heeft dus beslist om een SMV-beleid op te stellen voor de defensiesector om zo de hierboven vermelde risico's te kunnen beheersen en coherente regels te kunnen definiëren voor al zijn activiteiten over de hele wereld. Dit beleid is een update van het beleid gepubliceerd in december Page 3 / 12

4 1. Doel Dit beleid definieert een verzameling regels en procedures betreffende de activiteiten van alle entiteiten van de BNP Paribas Groep. Het stelt zich tot doel een antwoord te bieden op de ethische uitdagingen van de defensiesector en richtlijnen op te stellen voor een verantwoorde uitvoering van de activiteiten van de Groep. 2. Toepassingssfeer Toepassingssfeer: alle activiteiten van de entiteiten van de BNP Paribas Groep over de hele wereld. Betrokken entiteiten: elke vennootschap, onderneming, groep, instelling, staatsagentschap of organisatie betrokken bij de productie, verhandeling, opslag en het onderhoud van wapens (zie het glossarium voor de definitie van de term "wapens"). Betrokken financiële producten en diensten: dit beleid is van toepassing op alle activiteiten van BNP Paribas (kredietmarkten, schuldmarkten en eigenvermogensmarkten, garanties en advies, bewaring van effecten enz.). Het omvat alle nieuwe klanten en alle nieuwe financieringsovereenkomsten. De financieringsovereenkomsten die al bestonden vóór dit beleid zullen bijgevolg worden herzien bij hun vernieuwing of op hun herzieningsdatum. BNP Paribas verbindt zich ertoe de regels van het beleid te promoten voor elk joint ventureof uitbestedingsovereenkomst. Draagwijdte voor vermogensbeheer: dit beleid is van toepassing op alle entiteiten van BNP Paribas die een eigen vermogen beheren. De entiteiten van BNP Paribas die de activa van derden beheren (met uitzondering van producten waarvan de samenstelling is gekoppeld aan indexen) steunen op dit beleid en ontwikkelen referentieprocedures die zijn aangepast aan hun activiteiten en die elk effect of elke emittent uitsluiten die niet voldoet aan hun referentieprocedures en -regels. De beheerders van externe activa van de Groep worden actief gecontroleerd en sterk aangemoedigd om gelijklopende referentieregels in te stellen. 3. Context en beperkingen van het onderhavige beleid Page 4 / 12

5 BNP Paribas verwacht van de ondernemingen van de defensiesector dat ze de geldende wetgeving, de verplichting om licenties te verkrijgen en de internationale conventies respecteren die werden goedgekeurd door de landen waar ze hun activiteiten uitvoeren. De defensiemarkt is onderworpen aan strenge reglementeringen betreffende controversiële wapens (zie de hieronder opgesomde conventies) en de export van de defensiesector, onder meer door de veiligheidsproblemen die verbonden zijn aan de exporterende entiteiten en de landen van bestemming (bv. embargo's, gedragscode van de EU inzake wapenexport, exportvergunningen enz.) en aan de risico's van dubbel gebruik die gepaard gaan met bepaalde uitrustingen (zoals gedefinieerd door de geldende reglementen 1 ). Naast het respecteren van die reglementeringen, stelt dit beleid bijkomende vereisten die moeten worden gerespecteerd door de ondernemingen van de defensiesector. 1 Reglement (EU) Nr. 428/2009 (inclusief de lijst van uitrustingen in zijn bijlage 1 Page 5 / 12

6 4. Standpunt van BNP Paribas inzake "controversiële wapens" Het concept "controversiële wapens" is dynamisch en kan mettertijd veranderen. BNP Paribas beschouwt, op de publicatiedatum van dit beleid, de volgende wapens als "controversiële wapens": Antipersoonsmijnen: de Ottawa-conventie, die van kracht is gegaan in maart 1999, verbiedt het gebruik van antipersoonsmijnen; Clusterwapens: de Convention on Cluster Munitions (conventie op clusterwapens of Osloconventie), goedgekeurd in 2008, verbiedt het gebruik, de opslag, de productie en de overdracht van clusterwapens; Kernwapens: het Non-proliferatieverdrag (NPV) van 1968, dat van kracht ging in 1970, stelt zich tot doel om de proliferatie van kernwapens te voorkomen; Biologische en chemische wapens: de Biological and Toxin Weapons Convention (BTWC of conventie inzake de biologische en gifwapens) van 1972 en de Chemical Weapons Convention (CWC of conventie voor het verbod op chemische wapens) van 1993 verbieden biologische en chemische wapens; Munitie met verarmd uranium: er bestaat tot op heden nog geen internationale overeenkomst over die bewapening, maar BNP Paribas houdt rekening met de bezorgdheden van bepaalde betrokken partijen hierover. BNP Paribas wenst niet betrokken te zijn in de financiering van transacties inzake die "controversiële wapens" 2. Bovendien wil BNP Paribas niet worden betrokken bij de levering van financiële producten en diensten of in beleggingen in ondernemingen die betrokken zijn bij de productie, verhandeling of opslag "van controversiële wapens" of elke andere activiteit die gekoppeld is aan "controversiële wapens". BNP Paribas vindt dat een vennootschap, onderneming of organisatie betrokken is bij de productie, verhandeling, opslag van controversiële wapens als: ze controversiële wapens of specifieke componenten ontwikkelt voor die wapens (mogelijke onderdelen) produceert, commercialiseert of opslaat en als dat element een wezenlijk onderdeel is dat essentieel is voor de werking van die wapens (essentiële onderdelen) en/of, ze bijstand, technologieën of sleuteldiensten verleent betreffende controversiële wapens. 2 Er wordt een uitzondering gemaakt voor de ondernemingen die bijdragen aan kernprogramma's van de Staten van de Atlantische Alliantie die de toelating hebben om kernwapens te bezitten krachtens het non-proliferatieverdrag. Als een van de bovenvernoemde activiteiten plaatsvindt in een filiaal dan zal het directe moederbedrijf ook als betrokken bij controversiële wapens beschouwd worden indien zij de meerderheid van het kapitaal van het filiaal bezit. Page 6 / 12

7 Op dezelfde manier zal een filiaal waarvan de meerderheid van het kapitaal in handen is van een bedrijf dat zich bezighoudt met omstreden wapens eveneens als betrokken beschouwd worden. 5. Standpunt van BNP Paribas over de eindbestemming van bewapeningen en de tussenpersonen betrokken bij de verhandeling ervan Om niet medeplichtig te zijn aan schendingen van de mensenrechten in gewapende conflicten en om de risico's te beperken van corruptie en witwassen gekoppeld aan de export van wapens en militaire uitrustingen in landen waar conflicten heersen, die instabiel zijn of niet de beste wettelijke garanties bieden voor het beheer van financiële geldstromen, heeft BNP Paribas meerdere mechanismen voor de uitsluiting en ondertoezichtstelling van de verrichtingen gekoppeld aan de eindbestemming van de wapens en aan de tussenpersonen betrokken in de verhandeling ervan: BNP Paribas zal weigeren de export van wapens te financieren of financiële diensten daartoe te verschaffen als die wapens worden geëxporteerd naar landen: die onder een embargo op wapens staan van Frankrijk, de Europese Unie, de Verenigde Staten en de Verenigde Naties; die, volgens de Verenigde Naties, zware overtredingen hebben begaan ten opzichte van kinderen en schuldig zijn aan kindermisbruik in de loop van een conflict. BNP Paribas weigert financiële diensten te leveren in het kader van niet-transparante wapenmarkten, waarin het risico van corruptie niet wordt beheerst. In dat opzicht sluit de Groep het volgende uit: de verkoop van wapens en militaire uitrustingen aan niet-staatsinstellingen (staten of ondernemingen onder beheer van de staat) buiten de lidstaten van de NAVO en/of de EU; de transacties betreffende wapens waarbij een staat is betrokken die op de lijst staat die is opgesteld door de FATF van staten met de grootste hiaten in de wetgeving wat betreft het voorkomen van de financiering van terrorisme of het witwassen van kapitalen en waarvan de defensiesector niet wordt gewaarborgd door hun deelname in de NAVO of EU. BNP Paribas meent dat de beslissingsmechanismen voor financieringen moeten worden aangepast op basis van de gevoeligheid van landen voor bepaalde risico's. BNP Paribas heeft dus alle landen van de wereld ingedeeld in vier categorieën, op basis van gevoeligheid; die rangschikking is gestoeld op verscheidene criteria, waarvan de belangrijkste zijn: Page 7 / 12

8 landen onderworpen aan beperkingsmaatregelen; landen betrokken bij de productie en verhandeling van verdovende middelen; de perceptie-index voor corruptie van Transparency International; de waargenomen schendingen van de Rechten van de Mens; de evaluatie van het reglementair kader inzake de strijd tegen het witwassen van geld en de financiering van terrorisme; de landen op wier grondgebied een conflict woedt, zoals gedefinieerd door de criteria van de universitaire onderzoekscentra die gespecialiseerd zijn in gewapende conflicten; de landen die worden geklasseerd, of in het verleden al werden geklasseerd, als nietmeewerkende landen en territoria (NMLT) door de Financial Action Task Force inzake de wereldwijde strijd tegen het witwassen van geld en de financiering van terrorisme. Voor de landen die als "heel erg gevoelig" zijn gekwalificeerd, wordt de beslissing om wapens te financieren, die slechts uitzonderlijk is, genomen na een diepgaand onderzoek door het departement Compliance van de entiteit. Dat onderzoek wordt gevolgd door een analyse van de afdeling Compliance van het metier, die het gewoonlijke escalatieproces opvolgt tot aan de teams van Group Compliance die verantwoordelijk zijn voor de financiële veiligheid. Zo vergewist BNP Paribas zich ervan dat het geen financiële diensten verschaft voor financieringstransacties verbonden aan de export en verhandeling van wapens, zelfs "nietcontroversiële wapens", naar staten die deze wapens kunnen gebruiken om de rechten van de mens te schenden zoals gedefinieerd op internationaal vlak of voor een doel te gebruiken dat wettelijk gezien niet als een kwestie van veiligheid en van nationale defensie kan worden beschouwd. Die uitsluiting is eveneens van toepassing op de wapens die, naar het voorbeeld van bepaalde "Wapens van een klein kaliber', niet specifiek gemaakt zijn voor militair gebruik. De Groep onderwerpt de tussenpersonen die betrokken zijn bij transacties van de defensiesector aan een specifieke due diligence. De interne beleidslijnen rond het aangaan van een relatie met nieuwe klanten en voor de validatie van de transacties van BNP Paribas vormen de basis van elk engagement. BNP Paribas heeft bovendien specifieke maatregelen getroffen om geen wapens te leveren of geen enkel soort steun te bieden aan personen en entiteiten die in het licht van de bestaande reglementeringen worden beschouwd als terroristen. BNP Paribas verwacht van zijn klanten en tegenpartijen uit de defensiesector dat ze, voor elke transactie, tot en met het laatste controleniveau een transparante houding aannemen betreffende hun activiteiten, de structuur van hun groep en hun aandeelhouderschap. Gezien de gevoelige kenmerken van de defensiesector, besteedt BNP Paribas des te meer aandacht Page 8 / 12

9 aan het onderzoeken van de situatie van de ondernemingen uit die sector, in het bijzonder wat de niet-beursgenoteerde ondernemingen betreft. 6. Implementatiemechanismen van het onderhavige beleid BNP Paribas steunt met name op een externe expertise om de vereiste analyse uit te voeren en te bepalen welke ondernemingen betrokken zijn bij activiteiten die verbonden zijn met controversiële wapens. Die informatie wordt op gepaste manier onderzocht binnen de Groep en uitgewisseld ter overleg met de betrokken ondernemingen. De beslissing om de levering van producten en diensten en beleggingen in die controversiële ondernemingen uit te sluiten, behoort tot de verantwoordelijkheid van Algemene directie van de Groep, op voorstel van het departement SMV. De vermogensbeheerentiteiten van de Groep die zijn onderworpen aan een fiduciaire verplichting stellen specifieke validatiemechanismen in het werk, conform de geldende reglementeringen. Binnen de BNP Paribas Groep stuurt het departement Group Compliance/Financial Security de implementatie van het onderhavige beleid binnen alle entiteiten van de Groep. Het steunt daarbij op het departement SMV en raadpleegt de core businesses en metiers die instaan voor het opnemen van de gevolgen in het operationele proces. De functie Compliance Permanent Control (2OPC) voert eveneens een periodieke controle uit op het feit of dit beleid effectief wordt toegepast en of de betrokken entiteiten afwijken van de procedures die nodig zijn voor de implementatie ervan. 7. Verspreiding en opvolging van het beleid De betrokken partijen van BNP Paribas zullen worden geïnformeerd over het bestaan en de inhoud van dit beleid. Dit beleid zal op de website van BNP Paribas worden geplaatst. Bovendien zal een kopie van dit beleid systematisch worden bezorgd aan de ondernemingen van de defensiesector in het kader van het due diligenceproces of ter overleg over het aanbieden van producten of diensten na de officiële datum van publicatie van dit beleid. BNP Paribas zal dit beleid regelmatig herzien en het, in het licht van de omstandigheden, kunnen bijwerken om ervoor te zorgen dat het overeenstemt met de nationale en internationale reglementeringen en beste praktijken. BNP Paribas zal de resultaten van de onderhandelingen inzake het Verdrag over de wapenhandel (VWH) van dichtbij opvolgen. BNP Paribas verwelkomt elke constructieve commentaar betreffende dit beleid. 8. Waarschuwing Om de reglementeringen te respecteren en de principes toe te passen die worden gedefinieerd in de interne sectorale procedures en beleidslijnen, doet BNP Paribas zijn uiterste best om informatie te verkrijgen, met name van de ondernemingen uit de defensiesector, over hun Page 9 / 12

10 beleid en praktijken. BNP Paribas baseert zich op de informatie verkregen van de ondernemingen uit de defensiesector en van zijn partners. De analyse van de Groep hangt echter af van de kwaliteit, de nauwkeurigheid en de actualiteit van deze informatie. 9. Glossarium De volgende definities gelden voor dit beleid: Antipersoonsmijn: een mijn ontworpen om te ontploffen in aanwezigheid van, in de nabijheid van of bij contact met een persoon, met de mogelijkheid om een of meerdere perso(o)n(en) gehandicapt te maken, te verwonden of te doden (definitie van de Ottawaconventie, 1997). Verdrag over de wapenhandel: Verdrag over de wapenhandel (VWH) is de naam van een toekomstig verdrag van de Verenigde Naties dat ten doel heeft om de import, export en overdracht van conventionele wapens te controleren en reglementeren. Er wordt al sinds december 2006 onderhandeld over dat verdrag en die onderhandelingen zouden moeten worden afgesloten tijdens een Conferentie van de Verenigde Naties in Page 10 / 12

11 Wapens: een wapen wordt algemeen gedefinieerd als een systeem gebruikt voor de aanval of verdediging tijdens gevechten, confrontaties of oorlogen. Uitrustingen zoals radars, verrekijkers en niet-gepantserde vrachtwagens worden niet beschouwd als wapens. Wapens met verarmd uranium: munitie en pantserdoorborende wapens met kinetisch effect die verarmd uranium bevatten. Kernwapen: een middel dat op ongecontroleerde manier kernenergie kan vrijgeven en een geheel van typische kenmerken bezit die eigen zijn aan oorlogszuchtige doeleinden (definitie van het Treaty for the Prohibition of Nuclear Weapons in Latin America and the Caribbean of verdrag voor het verbod op kernwapens in Latijns-Amerika en de Caraïben, 1967). Biologische wapens: gedefinieerd op basis van de multilaterale conventie over het verbod op de ontwikkeling, de productie en het aanleggen van voorraden en het gebruik van bacteriologische (biologische) en toxinewapens en over de vernietiging ervan (1972): (a) De bacteriële bestanddelen of andere biologische bestanddelen, of toxines, ongeacht hun oorsprong of productiemethode, types en in hoeveelheden die niet worden gerechtvaardigd door preventieve, beschermende of andere vreedzame doeleinden; (b) Wapens, uitrustingen of implementatiemiddelen ontwikkeld voor het gebruik van die bestanddelen of toxines voor vijandige doeleinden of in het kader van gewapende conflicten. Chemische wapens: gedefinieerd op basis van de multilaterale conventie over het verbod op de ontwikkeling, de productie en het aanleggen van voorraden en het gebruik van chemische wapens en over de vernietiging ervan (1993): (a) Giftige chemische substanties en de voordien gebruikte substanties, behalve wanneer ze werden samengesteld voor doeleinden die niet in strijd zijn met deze conventie, voor zover hun types en hoeveelheden overeenkomen met die doelstellingen; (b) Munitie en systemen die specifiek werden ontwikkeld om de dood of enige andere schade teweeg te brengen door de kenmerken van de giftige chemische substanties vermeld in subparagraaf (a) en die zouden vrijkomen door het gebruik van die munitie en systemen; (c) Elk soort uitrusting die specifiek is ontwikkeld voor een gebruik dat rechtstreeks is gekoppeld aan het gebruik van de munitie en systemen die worden vermeld in subparagraaf (b) Clusterwapens: een klassieke soort munitie die is ontworpen om explosieve submunities te verspreiden of vrij te geven die elk minder wegen dan 20 kilogram, en die explosieve submunities bevatten (definitie van de Conventie over clustermunitie, 2008). Controversiële wapens: zie sectie (4) Page 11 / 12

12 Financial Action Task Force: de Financial Action Task Force (FATF) is een intergouvernementele instelling die bedoeld is om nationale en internationale beleidslijnen voor de strijd tegen het witwassen van geld en de financiering van terrorisme te ontwikkelen en promoten. SMV: Sociale en milieuverantwoordelijkheid. De hierboven verschafte definities kunnen worden gewijzigd tijdens de herziening van het beleid. Einde van het document Page 12 / 12