Elektromechanica Een onderzoek naar de kwaliteit van de professioneel gerichte bachelor Elektromechanica aan de Vlaamse hogescholen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Elektromechanica Een onderzoek naar de kwaliteit van de professioneel gerichte bachelor Elektromechanica aan de Vlaamse hogescholen"

Transcriptie

1 ONDERWIJSVISITATIE Elektromechanica Een onderzoek naar de kwaliteit van de professioneel gerichte bachelor Elektromechanica aan de Vlaamse hogescholen Vlaamse Hogescholenraad 30 september 2010

2 De onderwijsvisitatie Elektromechanica Ravensteingalerij 27, bus Brussel tel.: info@vlhora.be Exemplaren van dit rapport kunnen tegen betaling verkregen worden op het VLHORA-secretariaat. Het rapport is ook elektronisch beschikbaar op > evaluatieorgaan > visitatierapporten > huidige visitatieronde Wettelijk depot: D/2010/8696/19

3 voorwoord De visitatiecommissie brengt met dit rapport verslag uit over haar oordelen en de daaraan ten grondslag liggende motivering, conclusies en aanbevelingen die resulteren uit het onderzoek dat zij heeft verricht naar de onderwijskwaliteit van de professioneel gerichte bachelor Elektromechanica in Vlaanderen. De visitatiecommissie heeft hierbij de visitatieprocedure Handleiding Onderwijsvisitaties VLIR VLHORA, september 2008 gevolgd, waarbij zij niet enkel aanbevelingen en suggesties formuleert in het kader van de continue kwaliteitsverbetering van het hoger onderwijs, maar ook een oordeel geeft in het kader van de accreditatie van de opleiding. De visitatie en dit rapport passen in de werkzaamheden van de hogescholen en van de Vlaamse Hogescholenraad (VLHORA) met betrekking tot de kwaliteitszorg van het hogescholenonderwijs, zoals bepaald in artikel 93 van decreet van 4 april 2003 betreffende de herstructurering van het hoger onderwijs. Met dit rapport wordt de bredere samenleving geïnformeerd over de wijze waarop de hogescholen en meer bepaald de betrokken opleiding omgaat met de kwaliteit van haar onderwijs. Toch is het rapport in de eerste plaats bedoeld voor de hogeschool die de opleiding aanbiedt. Op basis van de bevindingen van het rapport kan de hogeschool nu en in de nabije toekomst actie nemen om de kwaliteit van het onderwijs in de opleiding te handhaven en verder te verbeteren. De lezer moet er zich echter terdege bewust van zijn dat het rapport slechts een momentopname biedt van het onderwijs in de opleiding en dat de rapportering van de visitatiecommissie slechts één fase is in het proces van kwaliteitszorg. De VLHORA dankt allen die meegewerkt hebben aan het welslagen van dit proces van zelfevaluatie en visitatie. De visitatie was niet mogelijk geweest zonder de inzet van al wie binnen de hogeschool betrokken was bij de voorbereiding en de uitvoering ervan. Tevens is de VLHORA dank verschuldigd aan de voorzitter, de leden en de secretarissen van de visitatiecommissie voor de betrokkenheid en deskundige inzet waarmee zij hun opdracht hebben uitgevoerd. Marc Vandewalle secretaris-generaal Toon Martens voorzitter

4

5 inhoudsopgave voorwoord... 3 inhoudsopgave... 5 deel Hoofdstuk 1 De onderwijsvisitatie Elektromechanica inleiding de betrokken opleidingen de visitatiecommissie samenstelling taakomschrijving werkwijze oordeelsvorming indeling van het rapport Hoofdstuk 2 Het domeinspecifieke referentiekader Elektromechanica inleiding domeinspecifieke competenties besluit Hoofdstuk 3 De opleidingen in vergelijkend perspectief Onderwerp 1 Doelstellingen van de opleiding Facet 1.1 Niveau en oriëntatie Facet 1.2 Domeinspecifieke eisen Onderwerp 2 Programma Facet 2.1 Relatie doelstelling en inhoud Facet 2.2 Eisen professionele en academische gerichtheid Facet 2.3 Samenhang Facet 2.4 Studieomvang Facet 2.5 Studielast Facet 2.6 Afstemming vormgeving - inhoud Facet 2.7 Beoordeling en toetsing Facet 2.8 Masterproef Facet 2.9 Toelatingsvoorwaarden Onderwerp 3 Inzet van personeel Facet 3.1 Kwaliteit personeel Facet 3.2 Eisen professionele gerichtheid Facet 3.3 Kwantiteit personeel Onderwerp 4 Voorzieningen Facet 4.1 Materiële voorzieningen Facet 4.2 Studiebegeleiding Onderwerp 5 Interne kwaliteitszorg Facet 5.1 Evaluatie resultaten Facet 5.2 Maatregelen tot verbetering Facet 5.3 Betrekken van medewerkers, studenten, alumni en beroepenveld Onderwerp 6 Resultaten Facet 6.1 Gerealiseerd niveau Facet 6.2 Onderwijsrendement Hoofdstuk 4 Vergelijkende tabel kwaliteitsaspecten... 27

6 deel Hoofdstuk 1 Hogeschool Gent Hoofdstuk 2 Hogeschool voor Wetenschap & Kunst Hoofdstuk 3 Katholieke Hogeschool Brugge-Oostende Hoofdstuk 4 Katholieke Hogeschool Kempen Hoofdstuk 5 Katholieke Hogeschool Limburg Hoofdstuk 6 Katholieke Hogeschool Sint-Lieven Hoofdstuk 7 Katholieke Hogeschool Zuid-West-Vlaanderen Hoofdstuk 8 Plantijnhogeschool Hogeschool van de Provincie Antwerpen Hoofdstuk 9 XIOS Hogeschool Limburg bijlagen

7 deel 1 algemeen deel

8 8 Onderwijsvisitatie Elektromechanica

9 Hoofdstuk 1 De onderwijsvisitatie Elektromechanica 1.1 inleiding In dit rapport brengt de visitatiecommissie verslag uit van haar bevindingen over de onderwijskwaliteit van de professioneel gerichte bachelor Elektromechanica, die zij in 2009 en het voorjaar 2010 in opdracht van de Vlaamse Hogescholenraad (VLHORA) heeft onderzocht. Dit initiatief past in de werkzaamheden van de hogescholen en van de VLHORA met betrekking tot de kwaliteitszorg van het hogescholenonderwijs, zoals bepaald in artikel 93 van het decreet van de Vlaamse Gemeenschap van 4 april 2003 betreffende de herstructurering van het hoger onderwijs in Vlaanderen. 1.2 de betrokken opleidingen De opleiding Elektromechanica wordt door 9 hogescholen aangeboden. De visitatiecommissie bezocht op: - 13, 14 en 15 oktober 2009 Hogeschool Gent - 17, 18 en19 maart 2009 Hogeschool voor Wetenschap en Kunst - 28, 29 en 30 januari 2009 Katholieke Hogeschool Brugge-Oostende - 1, 2 en 3 december 2009 Katholieke Hogeschool Kempen - 21, 22 en 23 april 2009 Katholieke Hogeschool Limburg - 17, 18 en 19 november 2009 Katholieke Hogeschool Sint-Lieven - 12, 13 en 14 mei 2009 Katholieke Hogeschool Zuid-West-Vlaanderen - 15, 16 en 17 december 2009 Plantijnhogeschool - 10, 11 en 12 februari 2009 XIOS Hogeschool Limburg 1.3 de visitatiecommissie samenstelling De visitatiecommissie werd samengesteld conform de procedure van de Handleiding Onderwijsvisitaties VLIR VLHORA, september Meer in het bijzonder werden de richtlijnen van de Erkenningscommissie Hoger Onderwijs met betrekking tot de onafhankelijkheid van de commissieleden opgevolgd. De visitatiecommissie werd samengesteld door het bestuursorgaan van de VLHORA in zijn vergadering van 24 september Gezien het aantal betrokken hogescholen werden 9 deelcommissies samengesteld. Deelcommissie 1: commissie die de Hogeschool Gent bezocht heeft. Voorzitter en domeindeskundige: Onderwijsdeskundige: Domeindeskundige: Domeindeskundige: Paul Bertels Romain Hulpia Dirk Tulpin Mark Valkeneers Onderwijsvisitatie Elektromechanica 9

10 Deelcommissie 2: commissie die de Hogeschool voor Wetenschap en Kunst bezocht heeft. Voorzitter en domeindeskundige: Onderwijsdeskundige: Domeindeskundige: Domeindeskundige: Paul Bertels Joost Lowyck Dirk Tulpin Guido De Graeve Deelcommissie 3: commissie die de Katholieke Hogeschool Brugge-Oostende bezocht heeft. Voorzitter en domeindeskundige: Onderwijsdeskundige: Domeindeskundige: Domeindeskundige: Paul Bertels Joost Lowyck Gerrit Dobbelaere Marc Valkeneers Deelcommissie 4: commissie die de Katholieke Hogeschool Kempen bezocht heeft. Voorzitter en domeindeskundige: Onderwijsdeskundige: Domeindeskundige: Domeindeskundige: Paul Bertels Romain Hulpia Dirk Tulpin Marc Valkeneers Deelcommissie 5: commissie die de Katholieke Hogeschool Limburg bezocht heeft. Voorzitter en domeindeskundige: Onderwijsdeskundige: Domeindeskundige: Domeindeskundige: Paul Bertels Joost Lowyck Dirk Tulpin Guido De Graeve Deelcommissie 6: commissie die de Katholieke Hogeschool Sint-Lieven bezocht heeft. Voorzitter en domeindeskundige: Onderwijsdeskundige: Domeindeskundige: Domeindeskundige: Paul Bertels Romain Hulpia Gerrit Dobbelaere Guido De Graeve Deelcommissie 7: commissie die de Katholieke Hogeschool Zuid-West-Vlaanderen bezocht heeft. Voorzitter en domeindeskundige: Onderwijsdeskundige: Domeindeskundige: Domeindeskundige: Paul Bertels Joost Lowyck Gerrit Dobbelaere Nicolas Colangelo 10 Onderwijsvisitatie Elektromechanica

11 Deelcommissie 8: commissie die de Plantijn Hogeschool bezocht heeft. Voorzitter en domeindeskundige: Onderwijsdeskundige: Domeindeskundige: Domeindeskundige: Paul Bertels Romain Hulpia Guido De Graeve Gerrit Dobbelaere Deelcommissie 9: commissie die de XIOS Hogeschool Limburg bezocht heeft. Voorzitter en domeindeskundige: Onderwijsdeskundige: Domeindeskundige: Domeindeskundige: Paul Bertels Romain Hulpia Gerrit Dobbelaere Nicolas Colangelo Voor een kort curriculum vitae van de commissieleden, zie bijlage 1. Vanuit de VLHORA werden een projectbegeleider en 2 secretarissen aangesteld. Voor de visitatie van de opleiding Elektromechanica waren dit: Projectbegeleider: Filip Lammens Secretarissen: Hogeschool Gent Hogeschool voor Wetenschap en Kunst Katholieke Hogeschool Brugge-Oostende Katholieke Hogeschool Kempen Katholieke Hogeschool Limburg Katholieke Hogeschool Sint-Lieven Katholieke Hogeschool Zuid-West-Vlaanderen Plantijnhogeschool Hogeschool van de Provincie Antwerpen XIOS Hogeschool Limburg Michael Gore Saskia Smet Saskia Smet Saskia Smet Michael Gore Saskia Smet Michael Gore Michael Gore Michael Gore taakomschrijving De commissie geeft op basis van het zelfevaluatierapport van de opleiding en de gesprekken ter plaatse: - een oordeel over de onderwerpen en facetten uit het accreditatiekader van de NVAO; - een integraal oordeel over de opleiding; - suggesties om waar mogelijk te komen tot kwaliteitsverbetering. Onderwijsvisitatie Elektromechanica 11

12 1.3.3 werkwijze De visitatie van de opleiding Elektromechanica aan de hogescholen gebeurde conform de werkwijze zoals die is vastgelegd in de Handleiding Onderwijsvisitaties VLIR VLHORA, september Voor de beschrijving van de werkwijze van de visitatiecommissie worden vier fasen onderscheiden. - fase 1, de installatie van de commissie; - fase 2, de voorbereiding; - fase 3, het visitatiebezoek; - fase 4, de schriftelijke rapportering. Fase 1 De installatie van de visitatiecommissie Op 3 oktober 2008 werd de visitatiecommissie officieel geïnstalleerd. De installatievergadering stond in het kader van een kennismaking, een gedetailleerde bespreking van het visitatieproces aan de hand van de Handleiding Onderwijsvisitaties VLIR VLHORA, september 2008 en een toelichting van het ontwerp van domeinspecifieke referentiekader. Daarnaast werden een aantal praktische afspraken gemaakt, onder meer met betrekking tot het bezoekschema, de bezoekdagen en de te lezen eindwerken en/of stageverslagen. Fase 2 De voorbereiding De visitatiecommissie heeft een domeinspecifiek referentiekader voor de opleiding opgesteld en aan de opleidingen bezorgd. Elk commissielid heeft het zelfevaluatierapport en de bijlagen bestudeerd, de geselecteerde eindwerken gelezen en haar/zijn argumenten, vragen en voorlopig oordeel vastgelegd in een checklist, waarvan de secretaris een synthese heeft gemaakt. De synthese werd uitvoerig besproken en beargumenteerd door de commissieleden. Op basis van de bespreking en de door de commissieleden opgestuurde vragenlijsten, inventariseerde de secretaris kernpunten en prioriteiten voor de gesprekken en het materialenonderzoek bij de visitatie. Fase 3 Het visitatiebezoek De VLHORA heeft een bezoekschema ontwikkeld dat desgevallend aangepast werd aan de specifieke situatie van de opleiding. Het bezoekschema werd opgenomen als bijlage 3. Tijdens de visitatie werd gesproken met een representatieve vertegenwoordiging van alle geledingen die bij de opleiding betrokken zijn. Tijdens de visitatie werd bijkomend informatiemateriaal bestudeerd en werd een bezoek gebracht aan de instelling met het oog op de beoordeling van de accommodaties en de voorzieningen voor de studenten. Tijdens de visitatie werd voor de verdere bevraging gebruik gemaakt van de synthese van de checklist en de vragenlijsten. Binnen het bezoekprogramma werden een aantal overlegmomenten voor de commissieleden voorzien om de bevindingen uit te wisselen en te komen tot gezamenlijke en meer definitieve (tussen)oordelen. Na de 12 Onderwijsvisitatie Elektromechanica

13 gesprekken met de vertegenwoordigers van de opleiding hebben de visitatieleden hun definitief (tussen)oordeel per facet en per onderwerp gegeven. Op het einde van het visitatiebezoek heeft de voorzitter een korte mondelinge rapportering gegeven van de ervaringen en bevindingen van de visitatiecommissie, zonder expliciete en inhoudelijk waarderende oordelen uit te spreken. Fase 4 De schriftelijke rapportering De secretaris heeft in samenspraak met de voorzitter en de commissieleden, op basis van het zelfevaluatierapport, de checklisten en de motiveringen een ontwerp opleidingsrapport opgesteld. Het ontwerprapport geeft per onderwerp en per facet het oordeel en de motivering van de visitatiecommissie weer. Daarnaast werden - waar wenselijk en/of noodzakelijk - aandachtspunten en eventuele aanbevelingen voor verbetering geformuleerd. Het ontwerp opleidingsrapport werd aan de hogescholen gezonden voor een reactie. De reactie van de opleiding op het ontwerp opleidingsrapport werd door de commissie in een slotvergadering besproken. De visitatiecommissie stelde ook een vergelijkend gedeelte op. Hierin worden de belangrijkste conclusies en aanbevelingen van de visitatie vergelijkenderwijs weergegeven. Tevens werden de oordelen per onderwerp, per facet en per hogeschool in een vergelijkende tabel weergegeven. Het vergelijkende deel en de vergelijkende tabel werden samen met het antwoord van de visitatiecommissie op de reacties van de opleidingen en het definitieve opleidingsrapport aan de hogescholen toegezonden. Het vergelijkende deel en de opleidingsrapporten werden samengebracht in het visitatierapport van de professioneel gerichte bachelor Elektromechanica oordeelsvorming De commissie legt in een eerste fase een oordeel per facet vast. Daarna legt de commissie een oordeel per onderwerp vast op basis van de oordelen van de facetten die van het onderwerp deel uitmaken. In de oordelen per onderwerp wordt steeds een overzicht gegeven van de oordelen per facet. In geval van een compensatie van facetten, wordt het oordeel op onderwerpniveau gevolgd door een motivering en aangevuld met de weging die de commissie hanteerde in de oordeelsvorming op onderwerpniveau. In de overige gevallen wordt voor de motivering van het oordeel op onderwerpniveau verwezen naar de argumentatie bij de facetten. De oordelen per facet en per onderwerp hebben betrekking op alle locaties, afstudeerrichtingen en varianten. Daar waar er een onderscheid in het oordeel per afstudeerrichting en/of locatie en/of variant nodig is, wordt dit aangegeven in het rapport. De commissie houdt in haar beoordeling rekening met accenten die de opleiding eventueel zelf legt, met het domeinspecifieke referentiekader en met de benchmarking ten opzichte van de gelijkaardige opleidingen in andere instellingen van hoger onderwijs. Alle oordelen en wegingen volgen de beslisregels zoals geformuleerd in de Handleiding Onderwijsvisitaties VLIR VLHORA, september Op het niveau van de facetten volgen de oordelen een vierpuntenschaal: on,, goed en excellent. Op het niveau van de onderwerpen en op het niveau van de Onderwijsvisitatie Elektromechanica 13

14 opleiding in haar geheel geeft de commissie een antwoord op de vraag of er in de opleiding voor dit onderwerp generieke kwaliteitswaarborgen aanwezig zijn. Hierbij kan het oordeel of on luiden. 1.4 indeling van het rapport Het rapport bestaat uit twee delen. In het eerste deel beschrijft de visitatiecommissie in hoofdstuk 2 het domeinspecifiek referentiekader op basis waarvan zij de gevisiteerde opleidingen heeft beoordeeld. In hoofdstuk 3 worden de belangrijkste conclusies en bevindingen van de commissie per facet vergelijkenderwijs weergegeven en tot slot worden in hoofdstuk 4 de toegekende scores in tabelvorm samengevat. In het tweede deel van het rapport brengt de commissie verslag uit over de gevisiteerde opleidingen. Voor elke afzonderlijke hogeschool en dus voor elke afzonderlijk gevisiteerde opleiding kan u een deelrapport terugvinden. De deelrapporten bevatten de aanbevelingen die de commissie doet ten aanzien van elke afzonderlijke hogeschool en zijn gemakshalve geordend naar alfabetische volgorde van de benaming van de hogescholen. 14 Onderwijsvisitatie Elektromechanica

15 Hoofdstuk 2 Het domeinspecifieke referentiekader Elektromechanica 2.1 inleiding Voor iedere groep van opleidingen wordt een domeinspecifiek referentiekader ontwikkeld dat door de commissie gebruikt wordt bij de beoordeling van opleidingen. De visitatiecommissie is verantwoordelijk voor de opmaak van het domeinspecifiek referentiekader. De VLHORA als evaluatieorgaan geeft de procedure 1 aan voor de opstelling ervan. Het referentiekader is niet bedoeld om een ideale opleiding te schetsen. Respect voor de eigenheid van een opleiding en voor de diversiteit binnen eenzelfde opleiding over de instellingen heen, veronderstelt immers dat in de eerste plaats wordt nagegaan of elke opleiding erin slaagt haar eigen doelstellingen te realiseren en dit zowel inhoudelijk als procesmatig. Dit belet niet dat wordt nagegaan of elke opleiding aan een aantal minimumeisen voldoet, die aan de betreffende opleiding worden gesteld vanuit het vakgebied en/of de relevante beroepspraktijk. 2.2 domeinspecifieke competenties Gehanteerde input - Referentiekaders van de opleidingen Op associatieniveau Associatie K.U. Leuven Op hogeschoolniveau Hogeschool Gent XIOS Hogeschool Limburg Plantijnhogeschool Hogeschool voor Wetenschap en Kunst Katholieke Hogeschool Limburg Katholieke Hogeschool Zuid-West Vlaanderen Katholieke Hogeschool Brugge-Oostende Katholieke Hogeschool Sint-Lieven Katholieke Hogeschool Kempen Omvormingsdossiers - Wettelijke bronnen Decreet betreffende de herstructurering van het hoger onderwijs in Vlaanderen. - Brondocumenten onderschreven door werkveld VLOR studie 25,46,46A,46B VDAB COBRA-profielen 1 De procedure voor het opstellen van het domeinspecifiek referentiekader is beschikbaar op de website van de VLHORA onder de rubriek visitatie & accreditatie. Domeinspecifiek referentiekader 15

16 - Internationale referentiekaders Laagspanningsrichtlijn Machinerichtlijn EMC-richtlijn ATEX-richtlijn Domeinspecifieke competenties De visitatiecommissie is zich bewust dat de afgestudeerde bachelor naast specifieke competenties eigen aan het domein van de Elektromechanica ook algemene en algemeen beroepsgerichte competenties dient te verwerven. Voor de formulering van de algemene en de algemeen beroepsgerichte competenties wordt gesteund op het structuurdecreet van algemene competenties De bachelor Elektromechanica: - beheerst denk- en redeneervaardigheid; - kan informatie verwerven en verwerken en kan rapporteren over deze informatie; - beheerst het vermogen tot kritische reflectie en projectmatig werken en kan in dit kader multidisciplinair samenwerken; - is in staat tot creativiteit en innoveren; - kan eenvoudige leidinggevende taken uitvoeren en is in staat tot leidinggeven; - kan communiceren over ideeën, problemen en oplossingen zowel aan specialisten als aan leken, gebruik makend van de mogelijkheden van een digitale werkomgeving; - heeft een ingesteldheid tot levenslang leren. algemeen beroepsgerichte competenties De bachelor Elektromechanica: - kan teamgericht werken; - heeft zelfstandigheid en besluitvaardigheid verworven, heeft inzet en doorzettingsvermogen en is in staat om onder werkdruk te presteren; - kan oplossingsgericht werken in de zin van het zelfstandig kunnen definiëren en analyseren van complexe probleemsituaties in de beroepspraktijk en het kunnen ontwikkelen en toepassen van zinvolle oplossingstrategieën; - heeft inzicht in maatschappelijke verantwoordelijkheid, samenhangend met de beroepspraktijk; - heeft inzicht in de kwaliteits-, milieu- en veiligheidssystemen en kan het toepassen in de beroepspraktijk; - is in staat te functioneren in de sociale context van een onderneming; dit impliceert bijvoorbeeld: actief en constructief kunnen deelnemen aan vergaderingen, een eigen standpunt kunnen verdedigen, kunnen omgaan met conflicten, rapporteren aan oversten. - beroepsgerichte competenties gemeenschappelijke beroepsgerichte competenties De bachelor Elektromechanica: - kan assisteren bij het ontwerpen van elektromechanische toestellen en systemen, kan proefopstellingen bouwen en is in staat metingen te verrichten, te rapporteren en mee te helpen beslissen hoe het product eruit zal zien in zijn definitieve versie; 16 Domeinspecifiek referentiekader

17 - kan elektromechanische systemen afstemmen; - is in staat technische dossiers samen te stellen (materialen, productietekeningen, afregelprocedures, eindcontroles, ); - kan het technische aspect en de praktische organisatie van een productieproces beheren; - heeft inzicht in de actuele fabricagetechnieken en kan een werkvoorbereiding toepassen in basisfabricageopgaven; - heeft inzicht in de invloed van materiaaleigenschappen, productvorm en seriegrootte op de proceskeuze; - kan elektromeschanische systemen installeren, in bedrijf stellen en operationeel houden; - kan de onderhoudsproblemen opvolgen en oplossen; hieronder vallen technische herstellingen, controles, afregelingen, het opvolgen van de kwaliteitseisen van een productiesysteem; - kan instaan voor de uitvoering en de opvolging van een lastenboek, offertes, bestellingen, leveringen, technische dienstverlening en ondersteuning van klanten; - kan training geven over elektromechanische systemen; - kan advies verlenen bij aan- en verkoop van technologische producten of diensten en kan instaan voor de opvolging; - is in staat om de vakterminologie in het Engels te gebruiken voor de gekozen afstudeerrichting; - kan de gangbare computer aided engineering pakketten binnen het vakdomein toepassen; - kan de geldende reglementeringen in het vakdomein toepassen, onder meer AREI-regels en machinerichtlijnen; - heeft inzicht in de methodiek van een risicoanalyse en kan deze toepassen in de beroepspraktijk; - heeft inzicht in de werking en karakteristieken van machines (verbrandingsmotoren, pompen, compressoren, ventilatoren, elektromotoren, hydraulische kringen, pneumatica, HVAC); - heeft inzicht in de basisbegrippen over de bedrijfseconomische aspecten, de kosten/batenanalyse en kostprijsberekening; beroepsgerichte competenties per afstudeerrichting De bachelor Elektromechanica afstudeerrichting Automatisering - beheerst de principes van embedded controllers en interfacing; - kan roboticasystemen binnen een geautomatiseerde omgeving implementeren; - kan fysische processen in de regeltechniek analyseren en identificeren om zelf regeltechnische systemen te bouwen; - is in staat regelkringen te ontwerpen en sturingen te implementeren; - is in staat om vanuit een blokschematisch ontwerp een geschikte technische oplossing te realiseren met inbegrip van softwaregestuurde systemen; - heeft inzichten in de fundamentele en de bijzondere aspecten van zowel hardware- als software-elementen die de moderne industriële automatisering mogelijk maken. De bachelor Elektromechanica - afstudeerrichting Procesautomatisatie - beheerst de principes van embedded controllers en interfacing; - heeft basiskennis over robotica verworven; - kan fysische processen in de regeltechniek analyseren en identificeren om zelf regeltechnische systemen te bouwen; - is in staat regelkringen te ontwerpen en sturingen te implementeren; - is in staat om vanuit een blokschematisch ontwerp een geschikte technische oplossing te realiseren met inbegrip van softwaregestuurde systemen; - is in staat om de toegepaste instrumentatie juist af te stellen, te herstellen en te onderhouden aan de hand van de technische handleidingen en documentatie; - kan in de toegepaste procesinstallaties een diagnose stellen en correcties uitvoeren voor de in bedrijf name, de optimalisatie, de controle en de analyse van de regelkringen; - is in staat om op een verantwoorde wijze de juiste fysische meetprincipes en de bijhorende sensoren te bepalen. Domeinspecifiek referentiekader 17

18 De bachelor Elektromechanica afstudeerrichting Elektromechanica - beheerst de eindige elementenmethode voor het berekenen van spanning en vervorming; - kan een verantwoorde keuze van verbindingsprocessen maken; - beheerst mechanische meettechnieken; - beheerst de werking en de programmering van CNC-machines; - kan de programmering uitvoeren van CAM-systemen voor de gepaste bewerkingsvolgorde en is in staat om de taken van de productiemedewerkers te plannen en te coördineren; - kan de bewerkingsvolgorde opstellen en taken binnen het productieproces uitvoeren; - is in staat om producten, gereedschappen of onderdelen op te meten om de kwaliteitsnorm te bepalen. De bachelor Elektromechanica - afstudeerrichting Klimatisatie - beheerst de nodige kennis van en vaardigheden in energietechnische, koeltechnische en verwarmingstechnische disciplines en HVAC-technieken; - is in staat mee te werken aan de ontwikkeling en de montage van HVAC-systemen; - kan installatie- en constructieschema s voor HVAC-toepassingen ontwerpen, tekenen en lezen; - kan HVAC-systemen analyseren, in bedrijf nemen en onderhouden; - kan de criteria voor thermische behaaglijkheid linken aan een praktijksituatie en hiermee rekening houden voor de dimensionering van de HVAC-installatie; - is in staat om warmteverliesberekeningen en koellastberekeningen te maken volgens de geldende normeringen en reglementering, om aan de hand hiervan de dimensionering van het betreffende HVACsysteem uit te voeren; - is in staat mee te werken aan de ontwikkeling en de dimensionering van hernieuwbare energie-installaties, zoals warmtepompen en systemen voor thermische en fotovoltaïsche zonne-energie; - heeft inzicht in energiemanagement en HVAC, van ontwerp tot onderhoud; - beheerst de regelgeving binnen HVAC. De bachelor Elektromechanica - afstudeerrichting Onderhoudstechnologie - beheerst de nodige kennis van en vaardigheden in de onderhoudstechnische, werktuigkundige en productietechnische disciplines; - kan optredende fouten in elektrische, elektronische, mechanische, pneumatische en hydraulische systemen lokaliseren, analyseren en herstellen; - heeft de nodige handvaardigheid verworven en kan de juiste keuze maken aangaande de gereedschappen en de onderdelen door middel van het gebruik van documentatie en catalogi; - kan de vereiste correcte handelingen verrichten om de herstelde systemen af te stellen en op te starten en kan hierbij de gevolgen van de uitgevoerde acties inschatten; - kan een periodiek onderhouds- en smeerplan opstellen, de gegevens interpreteren, de juiste keuze maken en bijsturingen verrichten in verband met de onderhoudsmethode, de gereedschappen de noodzakelijke stock; - kan een predictief onderhoudsplan opstellen, de gegevens en ervaringen inventariseren en analyseren. De bachelor Elektromechanica afstudeerrichting Technisch commercieel adviseur / De bachelor Elektromechanica afstudeerrichting Medische instrumentatie / De bachelor Elektromechanica afstudeerrichting Industrial management / 18 Domeinspecifiek referentiekader

19 2.3 besluit Dit domeinspecifieke referentiekader voor de professionele bachelor Elektromechanica is gebaseerd op de input van de 9 hogescholen die in Vlaanderen de opleiding tot bachelor in de Elektromechanica inrichten. De commissie heeft daarbij ook de vereisten uit het decreet en de documenten uit het gehanteerd. De commissie heeft bij de interpretatie van al deze input steeds de eigenheid van de opleiding tot Bachelor in de Elektromechanica voor ogen gehouden. De bachelor in de Elektromechanica is een door het werkveld zeer gewaardeerd profiel dat zijn positie in de arbeidsmarkt duidelijk bewezen heeft. Het is een uitgesproken toepassingsgericht profiel dat onmiddellijk inzetbaar is in de arbeidsmarkt. Dit neemt niet weg dat de sommige studenten in staat kunnen zijn om na het succesvol doorlopen van een aangepast schakelprogramma alsnog het master diploma van Industrieel ingenieur in de Elektromechanica te behalen. Bij de interpretatie van dit referentiekader is het dan ook belangrijk om de begrippen verwerken van informatie en probleemoplossend werken correct te kaderen. Het verwerken van (vooral technische) informatie betekent dat de student in staat is om die informatie te vatten en te begrijpen zodanig dat de student die ook correct kan toepassen in een technologische context. Bij probleemoplossend werken maakt de student gebruik van zijn/haar beschikbare technologische bagage. De probleemstelling moet steeds gesitueerd worden binnen een concrete bedrijfscontext. De drie afstudeerrichtingen waarvoor geen voorafgaande competenties zijn opgesteld zullen door de commissie grondig worden bekeken tijdens de respeciteive bezoeken. Op basis van de aangeleverde documenten is de specificiteit van deze afstudeerrichtingen echter on duidelijk voor de commissie. Domeinspecifiek referentiekader 19

20 20 De opleiding in vergelijkend perspectief

21 Hoofdstuk 3 De opleidingen in vergelijkend perspectief Woord vooraf In dit hoofdstuk geeft de visitatiecommissie in vergelijkend perspectief een overzicht van haar bevindingen over de opleidingen naam opleiding in Vlaanderen. De commissie besteedt bij de vergelijking vooral aandacht aan elementen die haar met meest in het oog gesprongen zijn of die zij belangrijk acht, en aan vaststellingen die zij in meerdere rapporten heeft gedaan. Het is niet de bedoeling van de commissie om de individuele opleidingsrapporten in detail te herhalen. Waar relevant zal de commissie voorbeelden van goede praktijk aanhalen. Onderwerp 1 Doelstellingen van de opleiding Facet 1.1 Niveau en oriëntatie Op dit facet werd door de commissie drie keer een beoordeling goed toegekend. De resterende opleidingen kregen een. Over het algemeen kon de commissie vaststellen dat de doelstellingen van de opleiding een grote variatie vertonen. De commissie is van mening dat dit te wijten is aan het feit dat de maatschappelijke noden op een degelijke manier in kaart zijn gebracht. Zij kon tijdens de bezoeken vaststellend dat alle opleidignen voldeden aan de vereisten van het structuurdecreet en dat zij de algemene en algemeen beroepsgerichte competenties hebben verwerkt in hun doelstellingen. De voornaamste aandachtspunten die de commissie bij de instellingen wist te detecteren hebben betrekking op internationalisering en de operationalisering van de doelstellingen. Facet 1.2 Domeinspecifieke eisen Op dit facet kende de commissie vijf keer een goed toe, drie keer een goed en één excellent voor de basisopleidingen. Voor één afstudeerrichting werd een gegeven terwijl de basisopleiding een goed kreeg. De commissie kon met betrekking tot de domeinspecifieke eisen vaststellen dat de opleidingen een degelijk onderzoek hebben gedaan naar de noden van het werkveld en dat zij deze geïntegreerd hebben in hun opleiding door middel van afstudeerrichtingen. Hoewel de diversiteit in het aanbod over het algemeen positief is te noemen merkte de commissie echter ook op dat de wildgroei van afstudeerrichtingen heel wat onduidelijkheid met zich meebrengt voor de studiekeuze. Zij is dan ook van mening dat een specialisatie in een kleiner aantal speerpunten niet alleen de expertise van het personeel maar ook de kwaliteit van de opleiding in het geheel ten goede zal komen. De commissie vraagt ook dat alle opleidingen continue de domeinspecifieke doelstellingen van hun opleiding blijven toetsen. De excellent werd gegeven op basis van het feit dat de opleiding op een grondige en vernieuwende manier is omgegaan met de omschrijving van de competenties, en dit zowel op theoretisch vlak als op de concrete invulling ervan. Onderwerp 2 Programma Facet 2.1 Relatie doelstelling en inhoud Op dit facet scoorden zes opleidingen en drie goed. Voor één afstudeerrichting gaf de commissie een waar de basisopleiding een goed kreeg. De commissie kon vaststellen dat alle opleidingen globaal een De opleiding in vergelijkend persectief 21

22 degelijke vertaling hebben gemaakt van hun doelstellingen en dat in de diverse programma s alle elementen aanwezig zijn om goede bachelors in de Elektromechanica af te leveren. Een aantal aandachtspunten die zij bij de verschillende instellingen opmerkte waren: aandacht voor het competentiegericht werken, de plaats van internationalisering in de opleidingsonderdelen en de uitwerking van de ECTS-fiches. Facet 2.2 Eisen professionele en academische gerichtheid Op dit facet werd zes keer een score goed gegeven. Drie basisopleidingen en één afstudeerrichting kregen een. De commissie kon vaststellen dat de opleidingen zoveel mogelijk aan te sluiten bij de realiteit van het werkveld en aldus studenten effectief opleiden tot het niveau van beginnende beroepsbeoefenaars op gebied van de elektromechanica. Waar de meeste opleidingen reeds vaak gebruik maken van bijvoorbeeld bedrijfsbezoeken en gastsprekers uit het werkveld kon de commissie ook opmerken dat anderen hier nog werk voor de boeg hebben. De commissie kon tijdens de bezoeken ook vaststellen dat de studenten in het programma de mogelijkheid hebben om reeds voor afstuderen diverse certificaten te behalen die gevraagd worden in het werkveld. Facet 2.3 Samenhang Voor de samenhang van het programma kende de commissie vijf keer de score goed toe en vier keer de score. Tijdens de diverse bezoeken kon zij vaststellen dat de meeste programma s vakoverschrijdend werken, dat er degelijke flexibele leertrajecten zijn uitgewerkt en dat er duidelijke leerlijnen zijn terug te vinden in het programma. De meeste aanbevelingen die gemaakt zijn hebben eveneens met deze aspecten te maken. Ook het wegwerken van overlappingen op basis van kwaliteitsmetingen zijn een aandachtspunt. Facet 2.4 Studieomvang Alle opleidingen bestaat uit 3 studiejaren van in totaal 180 studiepunten waarmee zij voldoen aan de formele eisen met betrekking tot de minimale studieomvang van een professionele bachelor. Facet 2.5 Studielast Op gebied van studielast kon de commissie vaststellen dat dit overal een aandachtspunt vormt. Dit reflecteert zich ook in het feit dat bij alle instellingen een score is gegeven. De commissie staat wel positief ten opzichte van de inspanningen die worden geleverd, maar kon vaststellen dat er nagenoeg overal problemen zijn met de studietijdmetingen. Facet 2.6 Afstemming vormgeving - inhoud Op dit facet werd één excellent gegeven en twee keer goed. De rest van de opleidingen kreeg een. De commissie kende de score excellent toe op basis van het feit dat de opleiding naast het gebruik van klassieke werkvormen ook een voortrekker is op het gebied van de ontwikkeling van nieuwe werkvormen. De commissie is dan ook van mening dat de variatie aan werkvormen in deze opleiding een inspiratiebron kan zijn voor vele anderen. De voornaamste opmerkingen in dit facet hebben betrekking op de werking van de labo s en de afstemming, de vormgeving en de inhoudelijke kwaliteit van het studiemateriaal. 22 De opleiding in vergelijkend perspectief

23 Facet 2.7 Beoordeling en toetsing Op dit facet kende de commissie aan alle opleidingen een toe. Hoewel de commissie kon vaststellen dat alle opleidingen op dit vlak inspanningen leveren kon ze vaststellen dat men nog nergens een volledig toetsbeleid heeft kunnen uitwerken. De commissie merkte voornamelijk problemen op in verband met competentiegericht evalueren, variatie aan evaluatievormen en de evaluatie van de stage en de bachelorproef. De meeste instellingen hebben op één of meerdere vlakken reeds heel wat gerealiseerd, doch bij elke opleidingen waren er nog belangrijke maatregelen tot verbetering mogelijk. Facet 2.8 Masterproef Dit facet is niet van toepassing op een professionele bachelor. Facet 2.9 Toelatingsvoorwaarden Op dit facet kende de commissie twee keer de score toe en één keer een excellent. De rest van de opleidingen kreeg een goed. Deze positieve scores hebben te maken met het feit dat bijna alle opleidingen bijzondere aandacht besteden aan de instroom. De opleidingen organiseren diverse infosessies en instapcursussen, er is aandacht voor individuele trajecten, eerder verworven kwalificaties en elders verworven competenties en leerstijltesten. Op dit laatste vlak is op een aantal plaatsen nog verbetering mogelijk. De excellent werd toegekend omdat de opleiding een bijzondere vorm van differentiatie toepast binnen het opleidingsprogramma, waarvan de commissie kon vaststellen dat dit ook een positief effect heeft op het studierendement van de opleiding. Onderwerp 3 Inzet van personeel Facet 3.1 Kwaliteit personeel Op dit facet kende de commissie zes keer de score en drie keer de score goed toe. De commissie erkent hiermee dat het personeel in alle opleidingen gekwalificeerd is voor de inrichting van het onderwijs. De commissie is daarbij in het bijzonder overtuigd van de vakinhoudelijke bekwaamheid van het personeel, maar merkt op dat er op veel plaatsen een bijkomende inspanning kan geleverd worden op onderwijskundig vlak. Ook wat betreft het beleid, voornamelijk met betrekking tot evaluatie- en functioneringsgesprekken is volgens de commissie nog verbetering mogelijk. De commissie vraagt ook de alle docenten blijvend aandacht schenken aan hun voorbeeldfunctie, zeker voor wat betreft het luik preventie en veiligheid. Facet 3.2 Eisen professionele gerichtheid Op dit facet werd zes keer de score goed en drie keer de score gegeven door de commissie. Dit is een bevestiging van de vaststelling dat de vakinhoudelijke kwaliteit van het onderwijzend personeel gemiddeld hoger ligt dan de verwachtingen. De voornaamste bemerkingen op dit vlak hebben vooral betrekking op beleidskwesties inzake de professionele gerichtheid, zoals het professionaliseringsbeleid, de docentenmobiliteit en de deelname aan onderzoek. De opleiding in vergelijkend persectief 23

24 Facet 3.3 Kwantiteit personeel Op dit facet werd slechts één keer de score goed toegekend. De resterende opleidingen kregen een. De commissie kon bij de meeste hogescholen vaststellen dat er een omkadering is voor het inrichten van het onderwijs, maar dat er ook nagenoeg overal een grote werkdruk is. De commissie is dan ook van mening dat zowel de opleiding als het beleid hier blijvend aandacht dienen aan te besteden. Een te hoge werkdruk, die vaak veroorzaakt wordt door niet-onderwijskundige taken, vormt een risico voor de kwaliteit van het onderwijs. Onderwerp 4 Voorzieningen Facet 4.1 Materiële voorzieningen Op dit facet kregen twee opleidingen een score. De andere opleidingen kregen een score goed. De commissie is over het algemeen bijzonder tevreden over de materiële voorzieningen die ter beschikking staan van de studenten. Zowel de onderwijsruimten, de mediatheken en de algemene omkadering voldeden aan de verwachtingen van de commissie. De opleidingen die een mindere score kregen dienen volgens de commissie een inhaalbeweging te doen op het gebied van laboratoriuminfrastructuur- en materiaal. De commissie hoopt dat de geplande acties ter zake vlug kunnen worden gerealiseerd. Facet 4.2 Studiebegeleiding Inzake studiebegeleiding werd twee keer een gegeven en zeven keer een goed. De commissie kon tijdens de bezoeken vaststellen dat er in alle instellingen een duidelijke omkadering inzake studiebegeleiding aanwezig is. Er zijn overal diverse diensten, waaronder studiebegeleiding, trajectbegeleiding, mentoraat, monitoraat, sociale voorziening, ombudsdienst en dergelijke meer aanwezig. De commissie kon ook vaststellen dat er nagenoeg overal een lage drempel bestaat voor studenten om het onderwijzend personeel bij problemen te raadplegen. Bij de mindere scores vraag de commissie aandacht voor de grootte van de omkadering. Onderwerp 5 Interne kwaliteitszorg Facet 5.1 Evaluatie resultaten Met uitzondering van één opleiding die de score goed kreeg toegekend kregen alle opleidingen een. De commissie kon vaststellen dat alle instellingen beschikken over diverse meetinstrumenten en dat er overal een beleid omtrent kwaliteitszorg aanwezig is. Zij merkte echter tijdens de bezoeken op dat de aangereikte tools niet steeds aangepast zijn aan de specifieke noden van de opleiding en daardoor niet steeds optimale resultaten opleveren. Ook de opvolging van de resultaten van kwaliteitszorg en het feit dat deze nog niet in alle aspecten van de opleiding is geïmplementeerd zijn aandachtpunten voor de opleidingen. De commissie kon dus vaststellen dat er een basis aanwezig is, maar dat deze nog verder dient uitgewerkt te worden om de effectiviteit van de kwaliteitszorg te verhogen. Facet 5.2 Maatregelen tot verbetering De commissie kende drie keer de score goed toe. De andere opleidingen kregen een. De commissie kon tijdens de bezoeken opmerken dat de opvolging van de resultaten van de diverse metingen niet altijd even 24 De opleiding in vergelijkend perspectief

25 efficiënt verloopt. Zij stelde daarbij voornamelijk vast dat de PDCA-cirkel niet steeds volledig doorlopen werd. De opvolging verloopt ook soms te weinig gestructureerd of te informeel. De commissie is van mening dat op dit vlak nog aanzienlijke verbeteringen mogelijk zijn. Facet 5.3 Betrekken van medewerkers, studenten, alumni en beroepenveld Inzake betrokkenheid van medewerkers, studenten, alumni en beroepenveld kende de commissie twee keer de score goed toe en zeven keer de score. De commissie kon vaststellen dat alle opleiding deze doelgroepen betrekken bij hun kwaliteitszorg. Evenwel is het zo dat één of meerdere groepen minder betrokken worden. Daarenboven stelde de commissie ook vast dat vele contacten nog informeel gebeuren, en hoewel zij het belang van informele contacten niet onderschat, wenst zij ook aan te geven dat formele captatie eveneens belangrijk is in het kader van kwaliteitszorg. Onderwerp 6 Resultaten Facet 6.1 Gerealiseerd niveau Inzake gerealiseerd niveau kregen zeven opleidingen de score. De twee andere opleidingen kregen de score goed, met uitzondering van één afstudeerrichting die slechts scoorde. Over het algemeen was de commissie tevreden over het gerealiseerd niveau van de opleidingen. Zij stelde echter nagenoeg overal nog een aantal punten ter verbetering vast. Deze aanbevelingen zijn steeds specifiek voor een opleiding en hebben betrekking op specifieke elementen uit de opleiding. Zij variëren van de vraag naar bijkomende inspanningen inzake internationalisering over een verhoogde aandacht voor de relatie tussen theorie en praktijk naar een sterkere aandacht voor de beroepsgerichte competenties in de doelstellingen en het programma. Met uitzondering van het feit dat alle opleidingen voldoen aan de basiskwaliteit en dat een tweetal opleidingen een hoger niveau realiseren is een vergelijking op dit punt echter niet mogelijk. Facet 6.2 Onderwijsrendement Inzake onderwijsrendement kende de commissie één keer de score goed toe. De andere opleidingen kregen een. De commissie kon vaststellen dat vele opleidingen worstelen met de gevolgen van het flexibiliseringsdecreet. Uit de cijfers blijkt dat de gemiddelde doorlooptijd van de opleiding toeneemt en de commissie vraagt dat hier aandacht wordt aan gegeven. Ook het formuleren van streefcijfers is volgens de commissie een belangrijk aandachtspunt voor een aantal instellingen. De opleiding die een goed kreeg van de commissie tekent, omwille van diverse redenen die in het rapport verder gedetailleerd zijn, iets betere cijfers op dan de andere opleidingen. De opleiding in vergelijkend persectief 25

26 26 Vergelijkende tabel kwaliteitsaspecten

27 Hoofdstuk 4 Vergelijkende tabel kwaliteitsaspecten De oordelen van de commissie op de zes onderwerpen en de daarbij horende facetten wordt in een vergelijkende tabel weergegeven. De commissieleden hebben per facet een score op een vierpuntenschaal (on,, goed, excellent) en per onderwerp een score op een tweepuntenschaal (on, ) weergegeven. De toekenning van het oordeel slaat op het geheel van het facet en het onderwerp en is onderbouwd met argumenten. De oordelen moeten gelezen worden in samenhang met de tekst in de deelrapporten per instelling. Deze tabellen dienen dan ook met de nodige omzichtigheid te worden benaderd. Verklaring van de scores op facetniveau E Excellent: de opleiding realiseert voor het facet een niveau waardoor de ze zowel in Vlaanderen als internationaal als een voorbeeld van goede praktijk kan functioneren. G Goed: het niveau van de opleiding stijgt voor het facet boven de basiskwaliteit uit. V Voldoende: de opleiding beantwoordt voor dit facet aan de basisstandaard of basisnorm voor respectievelijk een professionele bachelor, academische bachelor of master. O On: de opleiding presteert voor het facet beneden de gestelde verwachting en er is voor dit punt beleidsaandacht is. NVT Het facet is voor beoordeling van de opleiding niet van toepassing. OK Wordt vermeld bij het facet studieomvang indien de opleiding voldoet aan de decretale eisen omtrent de studieomvang. Verklaring van de scores op onderwerpniveau V Voldoende: de visitatiecommissie geeft hiermee aan dat de opleiding op onderwerpniveau voldoet aan de basiskwaliteit. O On: de visitatiecommissie geeft hiermee aan dat de opleiding op onderwerpniveau niet voldoet aan de basiskwaliteit. Verklaring van de gebruikte afkortingen in de tabel en opsomming van de gevisiteerde afstudeerrichtingen, locaties en eventuele varianten zoals brugopleiding, anderstalige opleiding, Hogent Hogeschool Gent - KLM klimatisering - EM elektromechanica - AUT automatisering Kahosl Katholieke Hogeschool Sint-Lieven - EM elektromechanica Vergelijkende tabel kwaliteitsaspecten 27

28 - PRA procesautomatisering - KLM klimatisering - MI medische instrumentatie Katho Katholieke hogeschool Zuid-West Vlaanderen - EM elektromechanica - AUT automatisering - KLM klimatisering - IM industrial management KHBO Katholieke Hogeschool Brugge-Oostende - EM elektromechanica - AUT automatisering KHK Katholieke Hogeschool Kempen - KLM klimatisering - OHT onderhoudstechnologie - PRA procesautomatisering - EM elektromechanica KHLIM Katholieke Hogeschool Limburg - AUT automatisering - EM elektromechanica - KLM klimatisering - OHT onderhoudstechnologie PHS Plantijnhogeschool - OHT onderhoudstechnologie - KLM klimatisering - AUT automatisering - PRA procesautomatisering - TCA technisch-commercieel adviseur WenK Elektromechanica - KLM klimatisering - AUT automatisering - OHT onderhoudstechnologie XIOS XIOS Hogeschool Limburg - OT onderhoudstechnologie - KLIMA klimatisering 28 Vergelijkende tabel kwaliteitsaspecten

29 PBA Elektromechanica Hogent Kahosl Katho KHBO KHK KHLIM Plantijn WENK XIOS ONDERWERP 1 V V V V V V V V V Facet 1.1: Niveau en oriëntatie G V V V G V G V V Facet 1.2: Domeinspecifieke eisen G V G IM:V V E V G V V ONDERWERP 2 V V V V V V V V V Facet 2.1: Relatie doelstelling en inhoud V G - MI:V V V G V V G V Facet 2.2: Eisen professionele en academische gerichtheid V G - MI:V G V G G G G V Facet 2.3: Samenhang G V V V G G G G V Facet 2.4: Studieomvang OK OK OK OK OK OK OK OK OK Facet 2.5 Studietijd V V V V V V V V V Facet 2.6: Afstemming vormgeving en inhoud V E G V V V G V V Facet 2.7: Beoordeling en toetsing V V V V V V V V V Facet 2.8: Masterproef NVT NVT NVT NVT NVT NVT NVT NVT NVT Facet 2.9: Toelatingsvoorwaarden G G - MI:V V G G G E V G ONDERWERP 3 V V V V V V V V V Facet 3.1: Kwaliteit personeel V G V V G V V G V Facet 3.2: Eisen professionele gerichtheid V G G V G G G G V Facet 3.3: Kwantiteit personeel G V V V V V V V V ONDERWERP 4 V V V V V V V V V Facet 4.1: Materiële voorzieningen V G G G G G G G V Facet 4.2: Studiebegeleiding G G V G G G V G G ONDERWERP 5 V V V V V V V V V Facet 5.1: Evaluatie resultaten V V V V G V V V V Facet 5.2: Maatregelen tot verbetering V G V V G V G V V Facet 5.3: Betrekken van medewerkers, studenten, alumni en beroepenveld V V V V G V G V V ONDERWERP 6 V V V V V V V V V Facet 6.1: Gerealiseerd niveau V G - MI:V V V V V V G V Facet 6.2: Onderwijsrendement V V V V V V G V V Vergelijkende tabel kwaliteitsaspecten 29

30 30 Opleidingsrapporten

31 deel 2 opleidingsrapporten 31

32 32 Opleidingsrapport Hogeschool Gent

33 Hoofdstuk 1 Hogeschool Gent Algemene toelichting bij de professioneel gerichte bacheloropleiding Elektromechanica van de Hogeschool Gent De Hogeschool Gent is een Vlaamse autonome hogeschool, in 1995 ontstaan uit de fusie van het hoger gemeenschapsonderwijs in Gent en Aalst, het Gentse stedelijk hoger onderwijs en een departement van de Erasmushogeschool Brussel. In 2001 werd hier de Mercator Hogeschool aan toegevoegd. Hierdoor is de Hogeschool Gent een multisectorale hogeschool met 13 departementen. Er worden 24 professionele bachelor-, 14 academische bachelor- en 21 masteropleidingen ingericht, waarvan 9 unieke opleidingen in Vlaanderen. Met meer dan studenten is de Hogeschool Gent de grootste hogeschool in Vlaanderen. Er zijn 7 campussen in Gent en 1 in Aalst. In 2003 werd de AUGent opgericht, in samenwerking met de Universiteit Gent, de Hogeschool Gent, de Arteveldehogeschool en de Hogeschool West-Vlaanderen. Het departement Technologie is gevestigd aan de Schoonmeersstraat in de Industriële Hogescholen BME en CTL van de toenmalige campus BME-CTL. Het departement bestaat uit zes professioneel gerichte bacheloropleidingen: Chemie, Elektromechanica, Houttechnologie (uniek in Vlaanderen), Modetechnologie (uniek in Vlaanderen), Textieltechnologie (uniek in Vlaanderen) en Vastgoed. Binnen de opleiding Elektromechanica kunnen studenten van het voltijdse modeltraject opteren voor de afstudeerrichtingen Elektromechanica, Automatisering en Klimatisering binnen de campus Schoonmeersen in Gent. Opleidingsrapport Hogeschool Gent 33

Het domeinspecifieke referentiekader professioneel gerichte bacheloropleiding Elektromechanica

Het domeinspecifieke referentiekader professioneel gerichte bacheloropleiding Elektromechanica Uittreksel uit het visitatierapport elektromechanica, 30 september 2010 Het domeinspecifieke referentiekader professioneel gerichte bacheloropleiding Elektromechanica 1.1 Inleiding Voor iedere groep van

Nadere informatie

1.1 Inleiding. Gehanteerde input. - referentiekaders van de opleidingen:

1.1 Inleiding. Gehanteerde input. - referentiekaders van de opleidingen: Uittreksel uit het visitatierapport iw: elektromechanica, 7 december 2009 Het domeinspecifieke referentiekader academisch gerichte bachelor Industriële wetenschappen: elektromechanica en de academisch

Nadere informatie

Elektrotechniek Een onderzoek naar de kwaliteit van de professioneel gerichte bacheloropleiding Elektrotechniek aan de Vlaamse hogescholen

Elektrotechniek Een onderzoek naar de kwaliteit van de professioneel gerichte bacheloropleiding Elektrotechniek aan de Vlaamse hogescholen O N D E R W I J S V I S I T A T I E Elektrotechniek Een onderzoek naar de kwaliteit van de professioneel gerichte bacheloropleiding Elektrotechniek aan de Vlaamse hogescholen V l a a m s e H o g e s c

Nadere informatie

Informatievergadering. Hervisitatie Specifieke lerarenopleiding

Informatievergadering. Hervisitatie Specifieke lerarenopleiding Informatievergadering Hervisitatie Specifieke lerarenopleiding Wie zijn we? Besluit Vlaamse Regering Visitatieprotocol Planning ZER en beoordelingskader Visitatieproces Visitatiecommissie 23/04/2014 2

Nadere informatie

Het domeinspecifieke referentiekader professioneel gerichte bacheloropleiding Biomedische laboratoriumtechnologie

Het domeinspecifieke referentiekader professioneel gerichte bacheloropleiding Biomedische laboratoriumtechnologie Uittreksel uit het visitatierapport biomedische laboratoriumtechnologie voedings- en dieetkunde, 15 december 2008 Het domeinspecifieke referentiekader professioneel gerichte bacheloropleiding Biomedische

Nadere informatie

O N D E R W I J S V I S I T A T I E

O N D E R W I J S V I S I T A T I E O N D E R W I J S V I S I T A T I E Interieurvormgeving en meubelontwerp Een onderzoek naar de kwaliteit van de professioneel gerichte bacheloropleiding Interieurvormgeving en de bachelor-nabacheloropleiding

Nadere informatie

Doelstellingen Onderwerp niet behandeld tijdens de verkorte procedure na tijdelijke erkenning.

Doelstellingen Onderwerp niet behandeld tijdens de verkorte procedure na tijdelijke erkenning. Ontwerp van accreditatierapport en -besluit met een positieve beoordeling van de accreditatieaanvraag voor de opleiding Master of Science in de architectuur (master) van de Universiteit Antwerpen (na tijdelijke

Nadere informatie

Elektronica-ICT Een onderzoek naar de kwaliteit van de professioneel gerichte bacheloropleiding Elektronica-ICT aan de Vlaamse hogescholen

Elektronica-ICT Een onderzoek naar de kwaliteit van de professioneel gerichte bacheloropleiding Elektronica-ICT aan de Vlaamse hogescholen O N D E R W I J S V I S I T A T I E Elektronica-ICT Een onderzoek naar de kwaliteit van de professioneel gerichte bacheloropleiding Elektronica-ICT aan de Vlaamse hogescholen V l a a m s e H o g e s c

Nadere informatie

O N D E R W I J S V I S I T A T I E

O N D E R W I J S V I S I T A T I E O N D E R W I J S V I S I T A T I E Landschaps- en tuinarchitectuur Een onderzoek naar de kwaliteit van de professioneel gerichte bacheloropleiding Landschaps- en tuinarchitectuur en de bachelorna-bacheloropleiding

Nadere informatie

Arteveldehogeschool. Bachelor in het onderwijs: lager onderwijs. (professioneel gerichte bachelor)

Arteveldehogeschool. Bachelor in het onderwijs: lager onderwijs. (professioneel gerichte bachelor) Arteveldehogeschool Bachelor in het onderwijs: lager onderwijs (professioneel gerichte bachelor) Accreditatie bestaande Opleiding NVAO Ontwerp van Accreditatierapport en besluit 2 december 2008 Inhoud

Nadere informatie

Het rapport is ook elektronisch beschikbaar op http://www.vlhora.be>evaluatieorgaan>visitatierapporten>huidige visitatieronde

Het rapport is ook elektronisch beschikbaar op http://www.vlhora.be>evaluatieorgaan>visitatierapporten>huidige visitatieronde ONDERWIJSVISITATIE Mechanische ontwerp- en productietechnologie Een onderzoek naar de kwaliteit van de professioneel gerichte bachelor Mechanische ontwerp- en productietechnologie aan de Vlaamse hogescholen

Nadere informatie

Doelstellingen van de opleiding Onderwerp niet behandeld tijdens de verkorte procedure na tijdelijke erkenning.

Doelstellingen van de opleiding Onderwerp niet behandeld tijdens de verkorte procedure na tijdelijke erkenning. nvao nederiands - viaamse accreditatieorganisatie Besluit datum 21 november 2016 onderwerp Definitief accreditatiebesluit (004107) bijlage 1 Intrekking en nieuwe vaststelling van het accreditatiebesluit

Nadere informatie

Arteveldehogeschool. Bachelor in het onderwijs: kleuteronderwijs. (professioneel gerichte bachelor)

Arteveldehogeschool. Bachelor in het onderwijs: kleuteronderwijs. (professioneel gerichte bachelor) Arteveldehogeschool Bachelor in het onderwijs: kleuteronderwijs (professioneel gerichte bachelor) Accreditatie bestaande Opleiding NVAO Accreditatierapport en besluit 2 december 2008 Inhoud 1 Samenvattende

Nadere informatie

Industriële wetenschappen: elektronica ICT e-media

Industriële wetenschappen: elektronica ICT e-media ONDERWIJSVISITATIE Industriële wetenschappen: elektronica ICT e-media Een onderzoek naar de kwaliteit van de academisch gerichte bacheloropleiding en de masteropleiding Industriële wetenschappen: elektronica-ict,

Nadere informatie

O N D E R W I J S V I S I T A T I E

O N D E R W I J S V I S I T A T I E O N D E R W I J S V I S I T A T I E Interieurarchitectuur Een onderzoek naar de kwaliteit van de academisch gerichte bacheloren masteropleiding Interieurarchitectuur aan de Vlaamse hogescholen V l a a

Nadere informatie

Bachelor in de elektromechanica. Competentiematrix

Bachelor in de elektromechanica. Competentiematrix Bachelor in de elektromechanica Competentiematri Departement IW&T Doc. Nr. Rev. Nr. Toepassingsgebied Opleiding prof. Ba BO X Opleiding prof. Ba EM Opleiding prof. Ba EO-ICT Opleiding prof. Ba LV De competentiematri

Nadere informatie

1 Samenvattende conclusie 3. 2 Besluit 4

1 Samenvattende conclusie 3. 2 Besluit 4 Karel de Grote-Hogeschool - Katholieke Hogeschool Antwerpen Bachelor in de industriële wetenschappen: elektromechanica (academisch gerichte bachelor) Accreditatie bestaande Opleiding NVAO Accreditatierapport

Nadere informatie

Het rapport is ook elektronisch beschikbaar op http://www.vlhora.be > evaluatieorgaan > visitatierapporten > huidige visitatieronde

Het rapport is ook elektronisch beschikbaar op http://www.vlhora.be > evaluatieorgaan > visitatierapporten > huidige visitatieronde ONDERWIJSVISITATIE Industriële wetenschappen: chemie Industriële wetenschappen: biochemie Een onderzoek naar de kwaliteit van de academisch gerichte bacheloren masteropleiding Industriële wetenschappen:

Nadere informatie

Hotelmanagement Een onderzoek naar de kwaliteit van de professioneel gerichte bacheloropleiding Hotelmanagement aan de Vlaamse hogescholen

Hotelmanagement Een onderzoek naar de kwaliteit van de professioneel gerichte bacheloropleiding Hotelmanagement aan de Vlaamse hogescholen O N D E R W I J S V I S I T A T I E Hotelmanagement Een onderzoek naar de kwaliteit van de professioneel gerichte bacheloropleiding Hotelmanagement aan de Vlaamse hogescholen V l a a m s e H o g e s c

Nadere informatie

Nieuw accreditatiestelsel: de opleidingsbeoordeling

Nieuw accreditatiestelsel: de opleidingsbeoordeling Wie zijn wij? Patrick van den Bosch Expert Kwaliteitszorg Patrick.vandenbosch@vluhr.be Nieuw accreditatiestelsel: de opleidingsbeoordeling Wouter Teerlinck Expert Kwaliteitszorg Wouter.teerlinck@vluhr.be

Nadere informatie

Visitatieprotocol. specifieke lerarenopleidingen november 2009

Visitatieprotocol. specifieke lerarenopleidingen november 2009 Visitatieprotocol specifieke lerarenopleidingen 9 10 12 november 2009 Programma 1. Wie zijn we? 2. Terminologie 3. De specifieke lerarenopleiding 4. Stelsel van kwaliteitszorg 5. Genese visitatieprotocol

Nadere informatie

O N D E R W I J S V I S I T A T I E

O N D E R W I J S V I S I T A T I E O N D E R W I J S V I S I T A T I E Agro- en biotechnologie Een onderzoek naar de kwaliteit van de professioneel gerichte bacheloropleiding Agro- en biotechnologie aan de Vlaamse hogescholen V l a a m

Nadere informatie

O N D E R W I J S V I S I T A T I E

O N D E R W I J S V I S I T A T I E O N D E R W I J S V I S I T A T I E Industriële wetenschappen: bouwkunde Industriële wetenschappen: landmeten Een onderzoek naar de kwaliteit van de academisch gerichte bacheloren masteropleiding Industriële

Nadere informatie

De onderwijsvisitatie Industriële wetenschappen: verpakkingstechnologie. Ravensteingalerij 27, bus 3 1000 Brussel tel.: 02 211 41 90 info@vlhora.

De onderwijsvisitatie Industriële wetenschappen: verpakkingstechnologie. Ravensteingalerij 27, bus 3 1000 Brussel tel.: 02 211 41 90 info@vlhora. ONDERWIJSVISITATIE Industriële wetenschappen: verpakkingstechnologie Een onderzoek naar de kwaliteit van de academische bachelor en master Industriële wetenschappen: verpakkingstechnologie aan de Vlaamse

Nadere informatie

ERKENNING NIEUWE OPLEIDING VLAANDEREN SJABLOON AANVRAAGDOSSIER AMBTSHALVE GEREGISTREERDE INSTELLINGEN MACRODOELMATIGHEIDSTOETS TOETS NIEUWE OPLEIDING

ERKENNING NIEUWE OPLEIDING VLAANDEREN SJABLOON AANVRAAGDOSSIER AMBTSHALVE GEREGISTREERDE INSTELLINGEN MACRODOELMATIGHEIDSTOETS TOETS NIEUWE OPLEIDING ERKENNING NIEUWE OPLEIDING VLAANDEREN SJABLOON AANVRAAGDOSSIER AMBTSHALVE GEREGISTREERDE INSTELLINGEN MACRODOELMATIGHEIDSTOETS TOETS NIEUWE OPLEIDING Opzet en structuur De sjabloon van het aanvraagdossier

Nadere informatie

Het domeinspecifieke referentiekader masteropleiding Monumenten- en landschapszorg

Het domeinspecifieke referentiekader masteropleiding Monumenten- en landschapszorg Uittreksel uit het visitatierapport, 7 december 2010 Het domeinspecifieke referentiekader masteropleiding Monumenten- en landschapszorg 1.1 Inleiding Voor iedere opleiding wordt een domeinspecifiek referentiekader

Nadere informatie

O N D E R W I J S V I S I T A T I E

O N D E R W I J S V I S I T A T I E O N D E R W I J S V I S I T A T I E Industriële wetenschappen: bouwkunde Industriële wetenschappen: landmeten Een onderzoek naar de kwaliteit van de academisch gerichte bacheloren masteropleiding Industriële

Nadere informatie

Het rapport is ook elektronisch beschikbaar op > evaluatieorgaan > visitatierapporten > huidige visitatieronde

Het rapport is ook elektronisch beschikbaar op  > evaluatieorgaan > visitatierapporten > huidige visitatieronde ONDERWIJSVISITATIE Biowetenschappen Een onderzoek naar de kwaliteit van de academisch gerichte bacheloropleiding en masteropleiding Biowetenschappen aan de Vlaamse hogescholen Vlaamse Hogescholenraad 18

Nadere informatie

Het rapport is ook elektronisch beschikbaar op http://www.vlhora.be > evaluatieorgaan > visitatierapporten > huidige visitatieronde

Het rapport is ook elektronisch beschikbaar op http://www.vlhora.be > evaluatieorgaan > visitatierapporten > huidige visitatieronde ONDERWIJSVISITATIE Industriële wetenschappen: chemie Industriële wetenschappen: biochemie Een onderzoek naar de kwaliteit van de academisch gerichte bacheloren masteropleiding Industriële wetenschappen:

Nadere informatie

Autotechnologie Een onderzoek naar de kwaliteit van de professioneel gerichte bachelor Autotechnologie aan de Vlaamse hogescholen

Autotechnologie Een onderzoek naar de kwaliteit van de professioneel gerichte bachelor Autotechnologie aan de Vlaamse hogescholen ONDERWIJSVISITATIE Autotechnologie Een onderzoek naar de kwaliteit van de professioneel gerichte bachelor Autotechnologie aan de Vlaamse hogescholen Vlaamse Hogescholenraad 7 december 2010 De onderwijsvisitatie

Nadere informatie

Besluit. Voozieningen (facet 4.1 )

Besluit. Voozieningen (facet 4.1 ) n ed erl a n d s - v I a a ms e a ccr ed itati eo r ga ni sati e Besluit Accreditatierapport en -besluit met een positieve beoordeling van de accreditatieaanvraag voor de opleiding Bachelor in de interieurvormgeving

Nadere informatie

milieuzorg Een onderzoek naar de kwaliteit van de professioneel gerichte bacheloropleiding milieuzorg aan de Vlaamse hogescholen

milieuzorg Een onderzoek naar de kwaliteit van de professioneel gerichte bacheloropleiding milieuzorg aan de Vlaamse hogescholen O N D E R W I J S V I S I T A T I E milieuzorg Een onderzoek naar de kwaliteit van de professioneel gerichte bacheloropleiding milieuzorg aan de Vlaamse hogescholen V l a a m s e H o g e s c h o l e n

Nadere informatie

Karel de Grote-Hogeschool - Katholieke Hogeschool Antwerpen. Master in de industriële wetenschappen: elektromechanica. (master)

Karel de Grote-Hogeschool - Katholieke Hogeschool Antwerpen. Master in de industriële wetenschappen: elektromechanica. (master) Karel de Grote-Hogeschool - Katholieke Hogeschool Antwerpen Master in de industriële wetenschappen: elektromechanica (master) Accreditatie bestaande Opleiding NVAO Accreditatierapport en besluit 27 oktober

Nadere informatie

O N D E R W I J S V I S I T A T I E

O N D E R W I J S V I S I T A T I E O N D E R W I J S V I S I T A T I E Communicatiemanagement Een onderzoek naar de kwaliteit van de professioneel gerichte bacheloropleiding Communicatiemanagement aan de Vlaamse hogescholen V l a a m s

Nadere informatie

VISITATIE TOEGEPASTE TAALKUNDE

VISITATIE TOEGEPASTE TAALKUNDE VISITATIE TOEGEPASTE TAALKUNDE EEN KIJK VAN ONDERUIT Prof.dr. Rita Godyns, decaan Faculteit Toegepaste Taalkunde Hogeschool Gent Universiteit Gent Overzicht: situering van de opleiding het visitatieproces

Nadere informatie

AANVULLENDE VISITATIE

AANVULLENDE VISITATIE AANVULLENDE VISITATIE Industriële wetenschappen: elektronica-ict Een aanvullend onderzoek naar de kwaliteit van de academisch gerichte bacheloropleiding en de masteropleiding Industriële wetenschappen:

Nadere informatie

O N D E R W I J S V I S I T A T I E

O N D E R W I J S V I S I T A T I E O N D E R W I J S V I S I T A T I E Orthopedagogie Een onderzoek naar de kwaliteit van de professioneel gerichte bacheloropleiding Orthopedagogie, de bachelor- na bacheloropleiding Orthopedagogisch management

Nadere informatie

Het rapport is ook elektronisch beschikbaar op http://www.vlhora.be>evaluatieorgaan>visitatierapporten>huidige visitatieronde

Het rapport is ook elektronisch beschikbaar op http://www.vlhora.be>evaluatieorgaan>visitatierapporten>huidige visitatieronde ONDERWIJSVISITATIE Multimedia en communicatietechnologie Een onderzoek naar de kwaliteit van de professioneel gerichte bacheloropleiding in de Multimedia en communicatietechnologie aan de Vlaamse hogescholen

Nadere informatie

De onderwijsvisitatie bouw en vastgoed. Ravensteingalerij 27, bus 3 1000 Brussel tel.: 02 211 41 90 info@vlhora.be

De onderwijsvisitatie bouw en vastgoed. Ravensteingalerij 27, bus 3 1000 Brussel tel.: 02 211 41 90 info@vlhora.be ONDERWIJSVISITATIE bouw vastgoed Een onderzoek naar de kwaliteit van de professioneel gerichte bachelor in de bouw en de professioneel gerichte bachelor in het vastgoed aan de Vlaamse hogescholen Vlaamse

Nadere informatie

Industriële wetenschappen: industriële kunststofverwerking

Industriële wetenschappen: industriële kunststofverwerking O N D E R W I J S V I S I T A T I E Industriële wetenschappen: (industriële) kunststofverwerking Een onderzoek naar de kwaliteit van de masteropleiding Industriële wetenschappen: kunststofverwerking en

Nadere informatie

O N D E R W I J S V I S I T A T I E

O N D E R W I J S V I S I T A T I E O N D E R W I J S V I S I T A T I E Toegepaste taalkunde, Journalistiek, Meertalige communicatie, Tolken en Vertalen Een onderzoek naar de kwaliteit van de academisch gerichte bacheloropleiding Toegepaste

Nadere informatie

De onderwijsvisitatie toerisme en recreatiemanagement. Ravensteingalerij 27, bus 3 1000 Brussel tel.: 02 211 41 90 info@vlhora.be

De onderwijsvisitatie toerisme en recreatiemanagement. Ravensteingalerij 27, bus 3 1000 Brussel tel.: 02 211 41 90 info@vlhora.be ONDERWIJSVISITATIE toerisme en recreatiemanagement Een onderzoek naar de kwaliteit van de professioneel gerichte bachelor in het toerisme en recreatiemanagement aan de Vlaamse hogescholen Vlaamse Hogescholenraad

Nadere informatie

De onderwijsvisitatie Industriële wetenschappen: informatica

De onderwijsvisitatie Industriële wetenschappen: informatica ONDERWIJSVISITATIE Industriële wetenschappen: informatica Een onderzoek naar de kwaliteit van de academisch gerichte bacheloropleiding en masteropleiding Industriële wetenschappen: informatica aan de Vlaamse

Nadere informatie

Katholieke Hogeschool Kempen. Bachelor in het onderwijs: lager onderwijs. (professioneel gerichte bachelor)

Katholieke Hogeschool Kempen. Bachelor in het onderwijs: lager onderwijs. (professioneel gerichte bachelor) Katholieke Hogeschool Kempen Bachelor in het onderwijs: lager onderwijs (professioneel gerichte bachelor) 19 januari 2009 Accreditatie bestaande Opleiding NVAO Accreditatierapport en -besluit Inhoud 1

Nadere informatie

A A N V U L L E N D E V I S I T A T I E

A A N V U L L E N D E V I S I T A T I E A A N V U L L E N D E V I S I T A T I E Industriële wetenschappen: elektromechanica Een aanvullend onderzoek naar de kwaliteit van de academisch gerichte bachelor- en masteropleiding Industriële wetenschappen:

Nadere informatie

Journalistiek Een onderzoek naar de kwaliteit van de professioneel gerichte bacheloropleiding Journalistiek aan de Vlaamse hogescholen

Journalistiek Een onderzoek naar de kwaliteit van de professioneel gerichte bacheloropleiding Journalistiek aan de Vlaamse hogescholen O N D E R W I J S V I S I T A T I E Journalistiek Een onderzoek naar de kwaliteit van de professioneel gerichte bacheloropleiding Journalistiek aan de Vlaamse hogescholen V l a a m s e H o g e s c h o

Nadere informatie

Het domeinspecifieke referentiekader professioneel gerichte bacheloropleiding Office management

Het domeinspecifieke referentiekader professioneel gerichte bacheloropleiding Office management Uittreksel uit het visitatierapport Office management, 9 februari 2007 Het domeinspecifieke referentiekader professioneel gerichte bacheloropleiding Office management 1 Inleiding Voor iedere (groep van)

Nadere informatie

chemie Een onderzoek naar de kwaliteit van de professioneel gerichte bachelor chemie aan de Vlaamse hogescholen

chemie Een onderzoek naar de kwaliteit van de professioneel gerichte bachelor chemie aan de Vlaamse hogescholen O N D E R W I J S V I S I T A T I E chemie Een onderzoek naar de kwaliteit van de professioneel gerichte bachelor chemie aan de Vlaamse hogescholen V l a a m s e H o g e s c h o l e n r a a d 15 december

Nadere informatie

O N D E R W I J S V I S I T A T I E

O N D E R W I J S V I S I T A T I E O N D E R W I J S V I S I T A T I E Stedenbouw en ruimtelijke planning Een onderzoek naar de kwaliteit van de masteropleiding Stedenbouw en ruimtelijke planning aan de Vlaamse hogescholen V l a a m s e

Nadere informatie

O N D E R W I J S V I S I T A T I E

O N D E R W I J S V I S I T A T I E O N D E R W I J S V I S I T A T I E Architectuur Architecture Een onderzoek naar de kwaliteit van de academisch gerichte bacheloren masteropleiding Architectuur en de masteropleiding Architecture aan de

Nadere informatie

Luchtvaart Een onderzoek naar de kwaliteit van de professioneel gerichte bachelor Luchtvaart aan de Vlaamse hogescholen

Luchtvaart Een onderzoek naar de kwaliteit van de professioneel gerichte bachelor Luchtvaart aan de Vlaamse hogescholen O N D E R W I J S V I S I T A T I E Luchtvaart Een onderzoek naar de kwaliteit van de professioneel gerichte bachelor Luchtvaart aan de Vlaamse hogescholen V l a a m s e H o g e s c h o l e n r a a d 8

Nadere informatie

Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs [hbo-bachelor]: uitwerking voor Associate degree-programma s tijdens de pilotfase

Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs [hbo-bachelor]: uitwerking voor Associate degree-programma s tijdens de pilotfase Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs [hbo-bachelor]: uitwerking voor Associate degree-programma s tijdens de pilotfase 11 februari 2008 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Accreditatiekader, toegespitst

Nadere informatie

O N D E R W I J S V I S I T A T I E

O N D E R W I J S V I S I T A T I E O N D E R W I J S V I S I T A T I E Beeldende kunsten Een onderzoek naar de kwaliteit van de academisch gerichte bacheloren masteropleiding Beeldende kunsten, de masteropleiding Fine arts, de master-na-masteropleiding

Nadere informatie

De onderwijsvisitatie. Bouw. Een onderzoek naar de kwaliteit van de professioneel gerichte bacheloropleiding Bouw aan de Vlaamse hogescholen

De onderwijsvisitatie. Bouw. Een onderzoek naar de kwaliteit van de professioneel gerichte bacheloropleiding Bouw aan de Vlaamse hogescholen De onderwijsvisitatie Bouw Een onderzoek naar de kwaliteit van de professioneel gerichte bacheloropleiding Bouw aan de Vlaamse hogescholen www.vluhr.be Brussel - 27 maart 2012 De onderwijsvisitatie BOUW

Nadere informatie

De doelstellingen van directie en personeel worden expliciet omschreven in een beleidsplan en worden jaarlijks beoordeeld door de directie.

De doelstellingen van directie en personeel worden expliciet omschreven in een beleidsplan en worden jaarlijks beoordeeld door de directie. FUNCTIE: Directeur POC AFKORTING: DIR AFDELING: Management 1. DOELSTELLINGEN INSTELLING De doelstellingen staan omschreven in het beleidsplan POC. Vermits de directie de eindverantwoordelijkheid heeft

Nadere informatie

Het rapport is ook elektronisch beschikbaar op http://www.vlhora.be>evaluatieorgaan>visitatierapporten>huidige visitatieronde

Het rapport is ook elektronisch beschikbaar op http://www.vlhora.be>evaluatieorgaan>visitatierapporten>huidige visitatieronde ONDERWIJSVISITATIE Industriële wetenschappen: milieukunde Een onderzoek naar de kwaliteit van de academisch gerichte bacheloren masteropleiding Industriële wetenschappen: milieukunde aan de Vlaamse hogescholen

Nadere informatie

O N D E R W I J S V I S I T A T I E

O N D E R W I J S V I S I T A T I E O N D E R W I J S V I S I T A T I E Audiovisuele technieken: fotografie Een onderzoek naar de kwaliteit van de professioneel gerichte bacheloropleiding Audiovisuele technieken: fotografie aan de Vlaamse

Nadere informatie

ECTS-fiche. 1. Identificatie. Module. Lestijden 60

ECTS-fiche. 1. Identificatie. Module. Lestijden 60 ECTS-fiche 1. Identificatie Opleiding Marketing Module Management & Organisatie Code C2 Lestijden 60 Studiepunten n.v.t. Ingeschatte totale studiebelasting (in uren) 1 Mogelijkheid tot JA aanvragen vrijstelling

Nadere informatie

Het rapport is ook elektronisch beschikbaar op http://www.vlhora.be>evaluatieorgaan>visitatierapporten>huidige visitatieronde

Het rapport is ook elektronisch beschikbaar op http://www.vlhora.be>evaluatieorgaan>visitatierapporten>huidige visitatieronde ONDERWIJSVISITATIE Industriële wetenschappen: industrieel ontwerpen Een onderzoek naar de kwaliteit van de academisch gerichte bacheloren masteropleiding Industriële wetenschappen: industrieel ontwerpen

Nadere informatie

Visitaties in de hogescholen en universiteiten. VEP 7 december 2012

Visitaties in de hogescholen en universiteiten. VEP 7 december 2012 Visitaties in de hogescholen en universiteiten VEP 7 december 2012 1 Visitaties in de hogescholen en universiteiten 1. Situering van de visitaties in de kwaliteitsbewaking 2. Onderzoek van Belgische Rekenhof

Nadere informatie

Onderwijsvisitaties van de eerste academiserende opleidingen van de hogescholen afgerond

Onderwijsvisitaties van de eerste academiserende opleidingen van de hogescholen afgerond PERSBERICHT Onderwijsvisitaties van de eerste academiserende opleidingen van de hogescholen afgerond maandag 7 december 2009 van 14.00 tot 17.00 uur, Brussel Paleis der Schone Kunsten Volgens het structuurdecreet

Nadere informatie

O N D E R W I J S V I S I T A T I E

O N D E R W I J S V I S I T A T I E O N D E R W I J S V I S I T A T I E Handelsingenieur en Handelswetenschappen Een onderzoek naar de kwaliteit van de academisch gerichte bacheloren masteropleidingen Handelsingenieur, de academische gerichte

Nadere informatie

O N D E R W I J S HERV I S I T A T I E

O N D E R W I J S HERV I S I T A T I E O N D E R W I J S HERV I S I T A T I E Onderwijs: lager onderwijs Een onderzoek naar de kwaliteit van de professioneel gerichte bachelor Onderwijs: lager onderwijs aan de Vlaamse hogescholen V l a a m

Nadere informatie

Besluit. Oordeel en samenvattend advies van de visitatiecommissie De beoordeling betreft een verkorte procedure na tijdelijke erkenning.

Besluit. Oordeel en samenvattend advies van de visitatiecommissie De beoordeling betreft een verkorte procedure na tijdelijke erkenning. se a ccr ed tati eorga n t s att e Besluit Accreditatierapport en -besluit met een positieve beoordeling van de accreditatieaanvraag voor de opleiding Bachelor of Arts in de taal- en letterkunde: combinatie

Nadere informatie

Handreiking aanvraag Toets Nieuwe Opleiding Nederland

Handreiking aanvraag Toets Nieuwe Opleiding Nederland Handreiking aanvraag Toets Nieuwe Opleiding Nederland 17 december 2015 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Wanneer een Toets Nieuwe Opleiding? 4 3 Werkwijze Toets Nieuwe Opleiding 5 4 Aanvraagdossier ten behoeve van

Nadere informatie

Toetsingskader nieuwe opleidingen hoger onderwijs Vlaanderen 2 de ronde

Toetsingskader nieuwe opleidingen hoger onderwijs Vlaanderen 2 de ronde Toetsingskader nieuwe opleidingen hoger onderwijs Vlaanderen 2 de ronde 25 januari 2013 Inhoud 1 Opzet 4 2 Generieke kwaliteitswaarborgen 4 2.1 Generieke kwaliteitswaarborg 1: beoogd eindniveau 4 2.2

Nadere informatie

Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Chemie van de Hogeschool Drenthe

Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Chemie van de Hogeschool Drenthe College van Bestuur Hogeschool Drenthe Postbus 2080 7801 CB EMMEN Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Chemie van de Hogeschool

Nadere informatie

O N D E R W I J S V I S I T A T I E

O N D E R W I J S V I S I T A T I E O N D E R W I J S V I S I T A T I E cluster Audiovisuele technieken Een onderzoek naar de kwaliteit van de professioneel gerichte bacheloropleidingen Audiovisuele technieken: assistentie, Audiovisuele

Nadere informatie

Journalistiek Een onderzoek naar de kwaliteit van de professioneel gerichte bacheloropleiding Journalistiek aan de XIOS Hogeschool Limburg

Journalistiek Een onderzoek naar de kwaliteit van de professioneel gerichte bacheloropleiding Journalistiek aan de XIOS Hogeschool Limburg H E R V I S I T A T I E Journalistiek Een onderzoek naar de kwaliteit van de professioneel gerichte bacheloropleiding Journalistiek aan de XIOS Hogeschool Limburg V l a a m s e H o g e s c h o l e n r

Nadere informatie

O N D E R W I J S V I S I T A T I E

O N D E R W I J S V I S I T A T I E O N D E R W I J S V I S I T A T I E Toegepaste informatica Informaticamanagement en multimedia Een onderzoek naar de kwaliteit van de professioneel gerichte bacheloropleiding Toegepaste informatica en

Nadere informatie

1.1 Inleiding. 1.2 Domeinspecifieke competenties bachelor in de Biowetenschappen. Gehanteerde input

1.1 Inleiding. 1.2 Domeinspecifieke competenties bachelor in de Biowetenschappen. Gehanteerde input Uittreksel uit het visitatierapport biowetenschappen, 18 december 2009 Het domeinspecifieke referentiekader academische gerichte bacheloropleiding Biowetenschappen, masteropleiding Biowetenschappen: landbouwkunde,

Nadere informatie

O N D E R W I J S V I S I T A T I E

O N D E R W I J S V I S I T A T I E O N D E R W I J S V I S I T A T I E Industriële wetenschappen: textieltechnologie Een onderzoek naar de kwaliteit van de academisch gerichte bacheloren masteropleiding Industriële wetenschappen: textieltechnologie

Nadere informatie

Ontwerp Toetsingskader nieuwe opleidingen hoger onderwijs Vlaanderen April 2004

Ontwerp Toetsingskader nieuwe opleidingen hoger onderwijs Vlaanderen April 2004 Ontwerp Toetsingskader nieuwe opleidingen hoger onderwijs Vlaanderen April 2004 Lange Voorhout 20 Postbus 556 2501 CN Den Haag P.O. Box 556 2501 CN The Hague The Netherlands T +31 (0)70 312 2300 F +31

Nadere informatie

Besluit. Oordeel en samenvattend advies van de visitatiecommissie. Doelstellingen. Programma

Besluit. Oordeel en samenvattend advies van de visitatiecommissie. Doelstellingen. Programma n ed erl a n ds - v I a a mse a ccr e ditati eo r ga ni sati e Besluit Accreditatierapport en -besluit met een positieve beoordeling van de accreditatieaanvreag voor de opleiding Master of Arts in de bedrijfscommunicatie*

Nadere informatie

Bouw Een onderzoek naar de kwaliteit van de professioneel gerichte bacheloropleiding Bouw aan de XIOS Hogeschool Limburg

Bouw Een onderzoek naar de kwaliteit van de professioneel gerichte bacheloropleiding Bouw aan de XIOS Hogeschool Limburg ONDERWIJSVISITATIE Bouw Een onderzoek naar de kwaliteit van de professioneel gerichte bacheloropleiding Bouw aan de XIOS Hogeschool Limburg Vlaamse Hogescholenraad 4 maart 2010 De onderwijsvisitatie Bouw

Nadere informatie

Verpleegkunde. Een onderzoek naar de kwaliteit van de professioneel gerichte bacheloropleiding Verpleegkunde aan de Artesis Hogeschool Antwerpen

Verpleegkunde. Een onderzoek naar de kwaliteit van de professioneel gerichte bacheloropleiding Verpleegkunde aan de Artesis Hogeschool Antwerpen De hervisitatie Verpleegkunde Een onderzoek naar de kwaliteit van de professioneel gerichte bacheloropleiding Verpleegkunde aan de Artesis Hogeschool Antwerpen www.vluhr.be Brussel - 27 maart 2012 De hervisitatie

Nadere informatie

Kwaliteitszorg en accreditatie

Kwaliteitszorg en accreditatie Infofiche Kwaliteitszorg en accreditatie Om kwaliteitsvol onderwijs te garanderen, worden opleidingen en instellingen beoordeeld. Enerzijds is er interne kwaliteitszorg die binnen de hogeschool of universiteit

Nadere informatie

A A N V U L L E N D E V I S I T A T I E O N D E R W I J S HERV I S I T A T I E

A A N V U L L E N D E V I S I T A T I E O N D E R W I J S HERV I S I T A T I E A A N V U L L E N D E V I S I T A T I E O N D E R W I J S HERV I S I T A T I E Onderwijs: secundair onderwijs Een onderzoek naar de kwaliteit van de professioneel gerichte bachelor Onderwijs: secundair

Nadere informatie

ECTS-fiche. 1. Identificatie. Module. Lestijden 160

ECTS-fiche. 1. Identificatie. Module. Lestijden 160 ECTS-fiche 1. Identificatie Opleiding Marketing Module Algemene Marketing Code A5 Lestijden 160 Studiepunten n.v.t. Ingeschatte totale studiebelasting (in uren) 1 Mogelijkheid tot JA aanvragen vrijstelling

Nadere informatie

Sociaal werk Een onderzoek naar de kwaliteit van de professioneel gerichte bacheloropleiding Sociaal werk aan de Vlaamse hogescholen

Sociaal werk Een onderzoek naar de kwaliteit van de professioneel gerichte bacheloropleiding Sociaal werk aan de Vlaamse hogescholen O N D E R W I J S V I S I T A T I E Sociaal werk Een onderzoek naar de kwaliteit van de professioneel gerichte bacheloropleiding Sociaal werk aan de Vlaamse hogescholen V l a a m s e H o g e s c h o l

Nadere informatie

Voor elke competentie dient u ten eerste aan te geven in welke mate deze vereist is om het stageproject succesvol te (kunnen) beëindigen.

Voor elke competentie dient u ten eerste aan te geven in welke mate deze vereist is om het stageproject succesvol te (kunnen) beëindigen. FACULTEIT ECONOMIE EN BEDRIJFSWETENSCHAPPEN NAAMSESTRAAT 69 BUS 3500 3000 LEUVEN, BELGIË m Stageproject bijlage 1: Leidraad bij het functioneringsgesprek Naam stagiair(e):.. Studentennummer:. Huidige opleiding

Nadere informatie

De onderwijsvisitatie Maatschappelijke veiligheid

De onderwijsvisitatie Maatschappelijke veiligheid ONDERWIJSVISITATIE Maatschappelijke veiligheid Een onderzoek naar de kwaliteit van de professioneel gerichte bacheloropleiding Maatschappelijke veiligheid aan de Vlaamse hogescholen Vlaamse Hogescholenraad

Nadere informatie

Nota. Generieke leerresultaten van FIIW. 1 Genese van het document

Nota. Generieke leerresultaten van FIIW. 1 Genese van het document GROEP WETENSCHAP & TECHNOLOGIE FACULTEIT INDUSTRIËLE INGENIEURSWETENSCHAPPEN W. DE CROYLAAN 6 BUS 2000 3001 HEVERLEE, BELGIË HEVERLEE 30 juli 2013 Nota Generieke leerresultaten van FIIW 1 Genese van het

Nadere informatie

Productdesign Een onderzoek naar de kwaliteit van de academisch gerichte bacheloren masteropleiding Productdesign aan de Vlaamse hogescholen

Productdesign Een onderzoek naar de kwaliteit van de academisch gerichte bacheloren masteropleiding Productdesign aan de Vlaamse hogescholen O N D E R W I J S V I S I T A T I E Productdesign Een onderzoek naar de kwaliteit van de academisch gerichte bacheloren masteropleiding Productdesign aan de Vlaamse hogescholen V l a a m s e H o g e s

Nadere informatie

H a n d l e i d i n g O n d e r w i j s v i s i t a t i e s v l i r v l h o r a 125

H a n d l e i d i n g O n d e r w i j s v i s i t a t i e s v l i r v l h o r a 125 H a n d l e i d i n g O n d e r w i j s v i s i t a t i e s v l i r v l h o r a 125 BIJLAGE 6.4. CHECKLIST Inleiding De onderwerpen en facetten waarover de commissie zich een oordeel moet vormen, zijn

Nadere informatie

Thomas More: Professionele bachelors: 3 jarige opleidingen Geel Turnhout Vorselaar Lier Mechelen Antwerpen Sint Katelijne Waver Associatie KULeuven

Thomas More: Professionele bachelors: 3 jarige opleidingen Geel Turnhout Vorselaar Lier Mechelen Antwerpen Sint Katelijne Waver Associatie KULeuven 1 [GEEL] SITUERING Thomas More: Professionele bachelors: 3 jarige opleidingen Geel Turnhout Vorselaar Lier Mechelen Antwerpen Sint Katelijne Waver Associatie KULeuven Groep Technologie & Design, domein:

Nadere informatie

SAMENWERKINGSOVEREENKOMST

SAMENWERKINGSOVEREENKOMST SAMENWERKINGSOVEREENKOMST werving kandidaat-student-commissieleden Algemeen Het decreet van de Vlaamse Gemeenschap van 4 april 2003 betreffende de herstructurering van het hoger onderwijs in Vlaanderen

Nadere informatie

Reglement opleidingsraden zoals goedgekeurd door de Raad van Bestuur op 24 april Opleidingsraden. reglement

Reglement opleidingsraden zoals goedgekeurd door de Raad van Bestuur op 24 april Opleidingsraden. reglement Opleidingsraden reglement REGLEMENT OPLEIDINGSRADEN Zoals goedgekeurd door de Raad van Bestuur op 24 april 2012 INHOUDSTABEL Hoofdstuk I: Definities en toepassingsgebied Hoofdstuk II: Samenstelling van

Nadere informatie

Bijlage V. Bij het advies van de Commissie NLQF EQF. Tabel vergelijking NLQF-niveaus 5 t/m 8 en Dublin descriptoren.

Bijlage V. Bij het advies van de Commissie NLQF EQF. Tabel vergelijking NLQF-niveaus 5 t/m 8 en Dublin descriptoren. Bijlage V Bij het advies van de Commissie NLQF EQF Tabel vergelijking NLQF-niveaus 5 t/m 8 en. Tabel ter vergelijking NLQF niveaus 5 t/m 8 en Dublindescriptoren NLQF Niveau 5 Context Een onbekende, wisselende

Nadere informatie

Drama Een onderzoek naar de kwaliteit van de academisch gerichte bacheloren masteropleiding Drama aan de Vlaamse hogescholen

Drama Een onderzoek naar de kwaliteit van de academisch gerichte bacheloren masteropleiding Drama aan de Vlaamse hogescholen ONDERWIJSVISITATIE Drama Een onderzoek naar de kwaliteit van de academisch gerichte bacheloren masteropleiding Drama aan de Vlaamse hogescholen Vlaamse Hogescholenraad 18 december 2009 De onderwijsvisitatie

Nadere informatie

Kader Toets Nieuwe Opleiding. - Vlaanderen 2015-2021

Kader Toets Nieuwe Opleiding. - Vlaanderen 2015-2021 Kader Toets Nieuwe Opleiding - Vlaanderen 2015-2021 28 mei 2015 Pagina 2 van 13 Inhoud 1 Opzet 5 2 Beoordelingskader 6 3 Beoordelingsschaal en beslisregel 7 4 Samenstelling van de visitatiecommissie 8

Nadere informatie

Academiejaar 2008-2009. Programmagids. Verpleegkunde (PBA) 1eBa verpleegkunde

Academiejaar 2008-2009. Programmagids. Verpleegkunde (PBA) 1eBa verpleegkunde Academiejaar 2008-2009 Programmagids Verpleegkunde (PBA) 1eBa verpleegkunde Opleidingsonderdeel Groep Stp Semester Deeltijds (OO)Filosofie - ethiek - recht 7.0 2 (OA) Filosofie 2.0 2 1282008 2 6 Opleidingsonderdeel

Nadere informatie

Besluit. - Chara Baeyens, stafmedewerker kwaliteitszorg bij Vlhora

Besluit. - Chara Baeyens, stafmedewerker kwaliteitszorg bij Vlhora s e a ccr editat eorga ni sqtí e Besluit Accreditatierapport en besluit met een positieve beoordeling van de accreditatieaanvraag voor de opleiding Bachelor in het bedrijfsmanagement (professioneel gerichte

Nadere informatie

O N D E R W I J S V I S I T A T I E

O N D E R W I J S V I S I T A T I E O N D E R W I J S V I S I T A T I E Milieu- en preventiemanagement Een onderzoek naar de kwaliteit van de academisch gerichte bacheloren masteropleiding Milieu- en preventiemanagement aan de Vlaamse hogescholen

Nadere informatie

O N D E R W I J S V I S I T A T I E

O N D E R W I J S V I S I T A T I E O N D E R W I J S V I S I T A T I E Grafische en digitale media Een onderzoek naar de kwaliteit van de professioneel gerichte bacheloropleiding Grafische en digitale media aan de Vlaamse hogescholen V

Nadere informatie

Cluster bachelors-na-bachelors in het Onderwijs (boek 1)

Cluster bachelors-na-bachelors in het Onderwijs (boek 1) De onderwijsvisitatie Cluster bachelors-na-bachelors in het Onderwijs (boek 1) Een onderzoek naar de kwaliteit van de bachelor-na-bacheloropleiding Onderwijs: buitengewoon onderwijs en bachelor-na-bacheloropleiding

Nadere informatie

O N D E R W I J S V I S I T A T I E

O N D E R W I J S V I S I T A T I E O N D E R W I J S V I S I T A T I E Toegepaste psychologie Een onderzoek naar de kwaliteit van de professioneel gerichte bacheloropleiding Toegepaste psychologie aan de Vlaamse hogescholen V l a a m s

Nadere informatie

Scheepswerktuigkunde Een onderzoek naar de kwaliteit van de professioneel gerichte bacheloropleiding Scheepswerktuigkunde aan de Hogere Zeevaartschool

Scheepswerktuigkunde Een onderzoek naar de kwaliteit van de professioneel gerichte bacheloropleiding Scheepswerktuigkunde aan de Hogere Zeevaartschool ONDERWIJSVISITATIE Scheepswerktuigkunde Een onderzoek naar de kwaliteit van de professioneel gerichte bacheloropleiding Scheepswerktuigkunde aan de Hogere Zeevaartschool Vlaamse Hogescholenraad 18 december

Nadere informatie

ONDERWIJSHERVISITATIE

ONDERWIJSHERVISITATIE ONDERWIJSHERVISITATIE Onderwijs: kleuteronderwijs Een onderzoek naar de kwaliteit van de professioneel gerichte bachelor Onderwijs: kleuteronderwijs aan de Vlaamse hogescholen Vlaamse Hogescholenraad 7

Nadere informatie

Politieonderwijs & externe kwaliteitszorg op weg naar accreditatie

Politieonderwijs & externe kwaliteitszorg op weg naar accreditatie Politieonderwijs & externe kwaliteitszorg op weg naar accreditatie dr. Steven Van Luchene [VLIR Cel Kwaliteitszorg] op weg naar accreditatie 1. routebeschijving: tno visita e accredita e 2. de meet: generieke

Nadere informatie