Beleggers als financier van de vrije huursector

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Beleggers als financier van de vrije huursector"

Transcriptie

1 Beleggers als financier van de vrije huursector Een onderzoek naar de mogelijkheden van verdienmodellen als overtuiging voor de belegger. P2 Graduation plan TU Delft, Master Real Estate & Housing 10 juni 2015 Naam: Jeffrey Hoppenbrouwers Studentnummer: Thema: Real Estate Management Adaptive Reuse 1e Mentor: Dr. H. Remøy Msc 2e Mentor: Dr. R.S. van der Kuij Examinator: Dr.ir. F.D. van der Hoeven

2 Graduation Plan: All tracks The graduation plan consists of at least the following data/segments: Studio Personal information Name Jeffrey Hoppenbrouwers Student number Telephone number Private address Studio Name/Theme Teachers / tutors Argumentation of choice of the studio Adaptive Reuse/Real Estate Management Hilde Remøy & Reinier van der Kuij Ik heb gekozen voor adaptive reuse omdat herstructureringsopgaven een steeds grotere rol zal spelen op de ontwikkelingsmarkt, waar de markt de werkelijke slag daartoe nog moet maken, probeer ik dat nu al te doen met mijn afstudeeronderwerp. Graduation project Title of the graduation project Beleggers als financier van de vrije huursector - Een verkennend onderzoek naar de mogelijkheden van verdienmodellen als overtuiging voor de belegger. Goal The posed problem Het grote achterliggende probleem van het onderzoek ligt in de kantorenmarkt. De enorme leegstand van kantoren laat zien dat gebouwen in de huidige functies niet meer voldoen aan de vraag vanuit de markt. Deze gebouwen bieden echter wel perspectief om andere functies te vervullen. Er ontstaat in de nabije toekomst een enorme woningbehoefte naar woningen in het geliberaliseerde segment. Deze woningbehoefte zou (deels) beantwoord kunnen worden door de leegstaande kantoren te transformeren naar woningen in de vrije huursector. Hiervoor is echter wel financiering nodig. De banken verzorgen de financiering niet meer. Beleggers zijn bereid te investeren, maar willen niet het volledige risico dragen. Hierdoor komt het transformatieproces niet op gang. Er moet dan ook gezocht worden naar verdienmodellen die beleggers kunnen overtuigen om te investeren in transformatie.

3 Graduation project Title of the graduation project Beleggers als financier van de vrije huursector - Een verkennend onderzoek naar de mogelijkheden van verdienmodellen als overtuiging voor de belegger. Goal Research questions De onderzoeksvraag die beantwoord dient te worden is als volgt: Welke verdienmodellen kunnen worden gebruikt om de beleggers te overtuigen om te investeren in transformatie van kantoorgebouwen naar het middensegment van de huursector? Om hiertoe te komen zijn er verschillende deelvragen opgesteld die enerzijds de markt in kaart moeten brengen met de belegger opererend in deze markt en zijn criteria,belangen en strategieen en anderzijds de theoretische verdienmodellen die de mogelijkheden bieden aan beleggers. Theoretisch I De markt Hoe zit de ontwikkelingsmarkt eruit? Welke invloed heeft de crisis en beleid gehad op de ontwikkelingsmarkt? Wat is de huidige positie van beleggers in de vastgoedmarkt? Wat zijn zijn belangen, type beleggers en investeringsbeleid Hoe ziet de beleggingsmarkt eruit? Hoe ziet de financieringsmarkt voor vastgoed eruit en welke rol speelt de belegger hierin? II Verdienmodellen Wat wordt er verstaan onder een verdienmodel? Welke verdienmodellen voor investeringen in vastgoed zijn er mogelijk? Hoe verhouden de theoretische criteria zich tot de verdienmodellen? Wat zijn de huidige belemmeringen voor beleggers om te investeren in leegstaand vastgoed met als bestemming woningbouw in de vrije huursector? Bieden verdienmodellen een oplossing hiervoor? Empirisch Welke verdienmodellen kunnen worden toegepast op de transformatieopgaven? Zijn beleggers bereid de rol van financier op zich te nemen? Wat zijn de afwegingen van beleggers bij de keuze voor een verdienmodel voor investeringen in vastgoed?

4 Graduation project Research questions II III Transformatieopgave Hoe zien de kosten eruit voor een transformatieopgave? Welke risico s kent een transformatieopgave? Wat zijn de verwachte inkomsten tijdens de gebruiksfase? Wat is de verwachte waardeontwikkeling van zulke objecten? Doelstelling & eindproduct In de literatuur worden verschillende verdienmodellen genoemd die gebruikt zouden kunnen worden door beleggers om de financiering te verzorgen. Het doel van het onderzoek is om inzichtelijk te maken wat de mogelijkheden voor beleggers zijn om op te treden als financier door een overzicht aan verdienmodellen. Om dit te bewerkstelligen moeten de theoretische modellen worden getoetst aan de praktijk. Door het gebruik van weging van verschillende criteria moet de belegger in staat zijn in een bredere context een weloverwogen keuze te maken. Er is geen verdienmodel het beste, dit is afhankelijk van de weging van criteria voor een belegger. De handreiking moet inzichtelijk maken dat het gebruik van meerdere factoren ervoor kan zorgen dat er een betere keuze wordt gemaakt. Het gaat hierbij niet enkel om rendement en risico. Om dit te laten zien worden de verdienmodellen in een business model voor de transformatieopgave gezet. De kosten en opbrengsten die horen bij deze opgave zorgen voor een rendement op korte en lange termijn. Plaatsing in het business model maakt duidelijk dat de keuze voor een verdienmodel invloed heeft op de wijze van samenwerking, wijze van financiering en het totale proces dat wordt doorlopen. De belegger op deze wijze bewust maken van de mogelijkheden zorgt voor een integrale kijk op de transformatieopgave en stelt hem in staat een weloverwogen keuze te maken voor een verdienmodel die zo goed mogelijk zijn belangen behartigt. 2.9 Het eindproduct Het eindproduct zal een handreiking zijn voor beleggers. Het overzicht aan verdienmodellen afgezet tegen criteria laat zien wat de mogelijkheden zijn en hoe deze mogelijkheden bij de belegger passen. Door de verdienmodellen te koppelen aan het business model zien partijen de mogelijkheden om samen te werken op een nieuwe manier. Door de afwegingsfactoren van beleggers naast de theoretische modellen te leggen zal de belegger een juiste afweging weten te maken om een verdienmodel te kiezen die zijn belangen op de juiste manier behartigt en ziet hij tevens welke invloed het verdienmodel heeft op de manier van samenwerken met partijen. Het laat de belegger verder kijken dan enkel het rendement doordat meerdere factoren zijn keuze zullen bepalen. Design *

5 *Het research design is tevens als bijlage toegevoegd en omvat een grotere versie. Graduation project Process Research methods Literatuuronderzoek Allereerst is er een literatuurstudie uitgevoerd. Er is gestart met inzicht verkrijgen over de markt. Dit vormt het achterliggende probleem dat moet worden opgelost. De leegstand op de kantorenmarkt en de woningkrapte op de woningmarkt kunnen beiden worden verholpen door transformatie. Op basis van onder andere vakliteratuur, wetenschappelijke rapporten en beleidsrapporten zal een beeld geschetst worden van beide markten. In dit beeld komen het leegstandsprobleem en de woningkrapte aan bod. Vervolgens vind er literatuuronderzoek plaats die laat zien hoe de huidige vastgoedmarkt in elkaar zit en wat hier in de ontwikkelingen zijn. Deze ontwikkelingen hebben geleid tot het financieringstekort. De belegger wordt genoemd als oplossing dus een introductie van de belegger en zijn plaats in de vastgoedmarkt komt vervolgens aan bod, hierin wordt beschreven welke type beleggingen er gedaan kunnen worden en welke belangen de belegger heeft. De belegger wordt genoemd als financier, het is nodig om deze potentiële markt voor de belegger te omschrijven. Met alternatieve financieringen wordt er een stap gemaakt naar verdienmodellen. Verschillende verdienmodellen zullen aan bod komen om de mogelijkheden qua financiering en samenwerking in beeld te brengen. De theoretische belangen worden naast de verdienmodellen gelegd om ze te vergelijken en te rangschikken. Empirisch onderzoek Naast de literatuurstudie wordt er empirisch onderzoek uitgevoerd om de theorie te toetsen aan de praktijk. Het empirisch onderzoek bestaat uit interviews, de toepassing van een expert meeting. Interviews Een interview is een mondeling vraaggesprek met als doel het verzamelen van informatie uit de antwoorden van de geïnterviewde persoon. Een interview is een goede methode om meningen, houding en vastgoedkennis te verzamelen over een onderwerp(campman, 2014). Daarnaast is het erg geschikt voor open vragen(baarda, 2001). De interviews zullen plaatsvinden met institutionele en particuliere beleggers. De interviews met beleggers in dit onderzoek dienen ervoor om te achterhalen waarom de belegger wel of niet wilt investeren en aanvulling te geven op de beschreven criteria in het literatuuronderzoek. Purposive Sampling Voordat een interview gehouden kan worden is het van belang om na te denken over de personen, bedrijven, afdelingen met wie gesproken moeten worden. Purposive sampling heeft te maken met de selectie van units(personen,bedrijven) die een directe relatie hebben met de onderzoeksvragen(bryman, 2012). De bedrijven worden dan ook niet willekeurig uitgekozen maar dit wordt op een strategische manier gedaan. In dit onderzoek zullen dit beleggers zijn, zowel particuliere beleggers als institutionele beleggers.

6 Voor de expert meeting zullen de verdienmodellen doorgerekend worden met kosten en opbrengsten van een bestaande transformatiecase. De verdienmodellen worden in een Business Canvas Model gezet om een kader te creeren. Tijdens de expert meeting zullen de criteria en verdienmodellen aan bod komen en per belegger worden gerangschikt. Zo krijgen de beleggers de mogelijkheden te zien en zien ze door plaatsing in het Business Canvas Model hoe de samenwerking zal zijn per verdienmodel. Het doel is om na het laten zien van de verdienmodellen en business cases de belemmeringen weggenomen te hebben bij beleggers en ze een overwogen keuze te laten maken door afweging van meerdere criteria. Graduation project Process Research methods De sampling voor het onderzoek is afhankelijk van het netwerk van het afstudeerbedrijf en eigen verzoeken bij bedrijven om mee te doen aan het onderzoek. Semi-gestructureerde interviews In het onderzoek zal er gebruik gemaakt worden van kwalitatieve interviews. Er wordt gekozen voor kwalitatieve interviews, omdat het meer flexibiliteit biedt en beleggers in staat stelt hun mening te geven over onderwerpen relevant voor het onderzoek. Er zijn twee typen kwalitatieve interviews: ongestructureerd en semigestructureerd. Voor dit onderzoek zal er gebruik gemaakt worden van semigestructeerde interviews. Het is namelijk van belang dat het interview niet volledig open ligt maar gaat over relevante onderwerpen en vragen die leiden tot de beantwoording van de hoofdvraag. De topics en vragen worden weergegeven in een interview guide. Dit staat weliswaar vast, echter is de volgorde vrij en is de participant vrij in de beantwoording van de vraag(bryman, 2012). Dit maakt het geschikt voor het onderzoek omdat er om meningen wordt gevraagd en er op deze manier de nodige flexibiliteit en diepgang kan worden bereikt. Voor de interviews zullen de topics gebaseerd zijn om de literatuurstudie: de veranderende context van de vastgoedmarkt en impact op beleggers, beleggers in een mogelijke nieuwe rol en welke criteria en belemmeringen de beleggers zien. De interviews worden uitgewerkt in verslagen en zijn gebaseerd op de stappen van Baarda,de Goede & Teunissen (2009): 1. De relevante tekst uit de verslagen opsplitsen in fragmenten 2. Het labelen van de fragmenten 3. Het ordenen van de labels per onderzoeksvraag 4. Verbanden vinden 5. Beantwoorden van de vraagstelling De interviews zullen dienen als verificatie van de criteria en belemmeringen van beleggers die voortkomen uit de literatuur. Aanvullende criteria kan vervolgens worden gebruikt om de matrix aan te scherpen. De belemmeringen die worden genoemd kunnen naast de verdienmodellen worden gelegd om te zien of deze belemmeringen worden weggenomen of wat er voor nodig is om de belemmeringen weg te nemen bij beleggers. Expert meeting Naast de literatuurstudie en interviews met beleggers zal er in dit onderzoek gebruik gemaakt worden van een derde methode: Een expert meeting. De expert meeting wordt gebruikt om visies en meningen van experts uiteen te zetten. Volgens van Aken, Berends & Van der Bij (2007) heeft een expert meeting als voordeel dat het inzicht geeft in verschillen en overeenkomsten tussen meningen van experts. De onderwerpen worden vanuit verschillende invalshoeken benadert. Het doel van de expert meeting is om de uitgewerkte matrix met verdienmodellen en criteria voor te leggen aan de beleggers. De verschillende verdienmodellen worden besproken door expliciet te vragen naar de toepasbaarheid en mogelijke knelpunten van de verdienmodellen voor beleggers.

7 Graduation project Process Literature and general practical preference Zoals hierboven beschreven gaat de voorkeur uit naar literatuurstudie/desk research, semi-structured interviews en expert meeting Reflection Relevance De relevantie van het onderwerp valt uiteen in wetenschappelijke relevantie en maatschappelijke relevantie. Wetenschappelijke relevantie Sinds de economische crisis beginnen publieke en private partijen en de samenleving als geheel door te krijgen dat er fundamentele veranderingen moeten plaats vinden. De huidige manier van werken gaat niet meer. Die veranderingen hebben een enorme invloed op de Nederlandse vastgoedsector. De woningmarkt in Nederland komt maar niet van de grond en financiering voor project(her)ontwikkelingen worden niet verstrekt door banken die te maken hebben gekregen met striktere regelgeving(basel III). Dit heeft geleid tot een situatie waarin de geldverstrekker niet meer de rol op zich neemt. Daarnaast zorgt leegstand voor een steeds groter probleem. Hoewel er voldoende onderzoek is gedaan naar de oorzaken van leegstand en mogelijke manieren om het probleem op te lossen(tijdelijke functies, transformatie, verduurzaming van de voorraad), wordt de volledige potentie van de herontwikkelingsopgave nog niet benut (Remoy & Wilkinson, 2011). Banken wagen zich niet aan risicovolle projecten en dus moet er gezocht worden naar andere manieren van financiering. Hierbij wordt er gekeken naar de marktpartijen. Er zijn al onderzoeken verricht naar verschillende nieuwe vormen van financiering en verschillende spelers die nieuwe rollen op zich nemen(squires,2014,heurkens,2012;sturm,2014; Stumpel,2014; Van den Berg,2014; Peek, 2011). Er zijn voldoende mogelijkheden wat betreft een private financiering van ontwikkeling, enkel zijn marktpartijen nog niet overtuigd geraakt. Resultaten uit onderzoeken naar nieuwe rollen voor beleggers geven aan dat er nog veel belemmeringen zijn om te participeren in gebiedsontwikkeling, veelal met het gebruik van fondsen, echter ligt de transformatieopgave van losse objecten dichter bij een vastgoedbelegger. Daarnaast worden niet enkel fondsen als modellen geboden maar worden verschillende mogelijkheden onderzocht en naast de criteria van beleggers gelegd om verschillende oplossingen te bieden die bij beleggers kunnen passen. D theoretische verdienmodellen worden naast theoretische en praktische criteria en belemmeringen gelegd. Kennis verkregen uit dit onderzoek kan van waarde zijn voor zowel beleggers als corporaties en andere betrokken partijen, omdat het inzicht geeft in de mogelijkheden van private financiering van transformatieprojecten en manieren om privaat gestuurd te herontwikkelen. Het geeft partijen een instrument in de vorm van een handreiking met verdienmodellen en criteria wat gebruikt kan worden om een overwegende keuze te maken.

8 Graduation project Reflection Relevance Timeplanning Maatschappelijke relevantie De veranderingen in de samenleving hebben ook hun impact op de vastgoedwereld. De kantorenmarkt begint een steeds groter probleem te worden in de vorm van leegstand. De stijgende leegstand wordt steeds vaker structureel van aard. Echt problematisch is de structurele leegstand: de gebouwen die drie jaar of langer leeg staan. Dat is nagenoeg eenderde van de totale leegstand (Remoy, 2010). Anderzijds zal er een woningtekort ontstaan in de centra van steden, vooral in de Randstad. Om voldoende aanbod te creëren zijn herontwikkelingsopgaven nodig om gebruik te maken van de geboden ruimte. Maar dan is het wel belangrijk dat partijen in zien dat de leegstaande gebouwen potentie hebben om in een nieuwe vorm iets toe te voegen aan de stad en de samenleving. Daarnaast is er financiering nodig om te projecten te financieren. Middels een overzicht aan verdienmodellen geplaatst in business cases afgezet tegen criteria, hoop ik de partijen een handreiking te bieden voor de transformatieopgave. Hieronder is de planning weergegeven van het empirische deel van het onderzoek. Tijdens de zomervakantie zal er worden begonnen met het doorrekenen van de verdienmodellen aan de hand van een bestaande case. De kosten en opbrengsten worden in elk verdienmodel gezet en hier komen business cases uit voort. Na dit te hebben afgerond hoop ik direct te kunnen beginnen met de stage bij Fakton Bij Fakton zal er begonnen worden met de interviews, via hun netwerk en eigen aanschrijvingen zal er geprobeerd worden om een significant aantal beleggers te interviewen. Voor het benaderen van de bedrijven en opstellen van de interviews is een periode van een maand gereserveerd, zodat de bedrijven op tijd op de hoogte worden gebracht voor een eventuele afspraak. Vanaf begin September worden de interviews gehouden en zal het uitgewerkt moeten worden. Dit is een tijdrovende klus, het houden van de interviews zal verdeeld zijn over 2 weken(als de bedrijvenagenda s dit toelaten) zodat er voldoende tijd is om de interviews uit te werken. Na het uitwerken van de interviews en de creaties van de business cases kan de theoretische matrix worden aangepast aan empirische criteria. Hierna zal de expert meeting volgen. Voor de expert meeting is 3 weken gereserveerd, echter gaat het hier tevens om voorbereidingstijd, afspraken maken met beleggers en uitwerking van de meeting. De meeting zelf zal 1 of 2 dagdelen zijn. Na de expert meeting hoop ik voldoende empirische data te hebben verzameld om een conclusie te kunnen trekken en de hoofdvraag te kunnen beantwoorden. Hieronder is het schema van de planning weergegeven.

9 Graduation project Reflection Timeplanning

10 Bijlagen A. Research design

11 B. Timeplanning

12 Masterscriptie Real Estate & Housing TU Delft Onderzoeksvoorstel Jeffrey Hoppenbrouwers 10 juni 2014

NIEUWE ROL BELEGGERS ALS FINANCIER VAN VASTGOEDONTWIKKELING VOOR DE VRIJE HUURSECTOR

NIEUWE ROL BELEGGERS ALS FINANCIER VAN VASTGOEDONTWIKKELING VOOR DE VRIJE HUURSECTOR NIEUWE ROL BELEGGERS ALS FINANCIER VAN VASTGOEDONTWIKKELING VOOR DE VRIJE HUURSECTOR Een onderzoek naar de potentie van nieuwe verdienmodellen vanuit het perspectief van de belegger 13 april 2016 - P5

Nadere informatie

Graduation Plan. Master of Science Architecture, Urbanism & Building Sciences

Graduation Plan. Master of Science Architecture, Urbanism & Building Sciences Graduation Plan Master of Science Architecture, Urbanism & Building Sciences Graduation Plan: All tracks The graduation plan consists of at least the following data/segments: Personal information Name

Nadere informatie

Graduation Plan. Master of Science Architecture, Urbanism & Building Sciences

Graduation Plan. Master of Science Architecture, Urbanism & Building Sciences Graduation Plan Master of Science Architecture, Urbanism & Building Sciences Graduation Plan: All tracks Submit your Graduation Plan to the Board of Examiners (Examencommissie- BK@tudelft.nl), Mentors

Nadere informatie

Beleggers in gebiedsontwikkeling

Beleggers in gebiedsontwikkeling Beleggers in Incentives en belemmeringen voor een actieve rol van institutionele beleggers bij de herontwikkeling van binnenstedelijke gebieden P5 presentatie april 2015 Pelle Steigenga Technische Universiteit

Nadere informatie

Graduation Document. General Information. Master of Science Architecture, Urbanism & Building Sciences. Student Number

Graduation Document. General Information. Master of Science Architecture, Urbanism & Building Sciences. Student Number Graduation Document Master of Science Architecture, Urbanism & Building Sciences General Information Student Number 4106105 Student Name Nicky Joy Sargentini E. nickysargentini@gmail.com T. 06 10 56 52

Nadere informatie

Van Leegstaand kantoor naar geliberaliseerde huurwoning

Van Leegstaand kantoor naar geliberaliseerde huurwoning 1 M. Brojerdyan-4051971 22-juni-2016 Van Leegstaand kantoor naar geliberaliseerde huurwoning Aanbevelingen aan de gemeente Amsterdam ter bevordering van transformatie van leegstaande kantoren naar geliberaliseerde

Nadere informatie

Graduation Plan. Master of Science Architecture, Urbanism & Building Sciences

Graduation Plan. Master of Science Architecture, Urbanism & Building Sciences Graduation Plan Master of Science Architecture, Urbanism & Building Sciences Graduation Plan: All tracks Personal information Name Heleen van Russen Groen Student number 1533622 Telephone number +31 6

Nadere informatie

Tweedaagse mastercourse Structureren en financieren van projecten in de nieuwe realiteit

Tweedaagse mastercourse Structureren en financieren van projecten in de nieuwe realiteit Tweedaagse mastercourse Structureren en financieren van projecten in de nieuwe realiteit De NEPROM en Fakton starten komend najaar de tweedaagse mastercourse Structureren en financieren van projecten in

Nadere informatie

Een gemengd woningfonds

Een gemengd woningfonds Een gemengd woningfonds Cathelijne van den Berg 1/43 Inhoudsopgave Introductie Opzet onderzoek Literatuurstudie Onderzoeksresultaten Conclusie & aanbevelingen 2/43 Introductie Housing Woningcorporaties

Nadere informatie

De toegevoegde financiële waarde van kantoortransformatie naar woningen

De toegevoegde financiële waarde van kantoortransformatie naar woningen De toegevoegde financiële waarde van kantoortransformatie naar woningen Alyssa Kraag 4232437 21 Januari 2015 Introductie START Achtergrond Onderzoeksopzet FASE 1 Onderzoeksanalyse FASE 2 Literatuuronderzoek

Nadere informatie

Leegstand Optioneel. Toepassing van de reële optie theorie in het waarderen van leegstaand vastgoed. Drs. P.W. Koppels & Dr. Ir.

Leegstand Optioneel. Toepassing van de reële optie theorie in het waarderen van leegstaand vastgoed. Drs. P.W. Koppels & Dr. Ir. Leegstand Optioneel Toepassing van de reële optie theorie in het waarderen van leegstaand vastgoed Naam: Mentoren: Gecommiteerde: Universiteit: Afdeling: Titel: Phlip boswinkel!!! Robert Luyt Drs. P.W.

Nadere informatie

Graduation Plan. Master of Science Architecture, Urbanism & Building Sciences

Graduation Plan. Master of Science Architecture, Urbanism & Building Sciences Graduation Plan Master of Science Architecture, Urbanism & Building Sciences Graduation Plan: All tracks The graduation plan consists of at least the following data/segments: Personal information Name

Nadere informatie

Graduation Plan. Master of Science Architecture, Urbanism & Building Sciences

Graduation Plan. Master of Science Architecture, Urbanism & Building Sciences Graduation Plan Master of Science Architecture, Urbanism & Building Sciences Graduation Plan: Michiel Jongerius (Architecture of the Interior) Submit your Graduation Plan to the Board of Examiners (Examencommissie-

Nadere informatie

Kenmerken van een vastgoedfinanciering 13-6-2014 AGENDA. De herontwikkelingsopgave vanuit financieringsoptiek

Kenmerken van een vastgoedfinanciering 13-6-2014 AGENDA. De herontwikkelingsopgave vanuit financieringsoptiek AGENDA I. Kenmerken van een vastgoedfinanciering II. De vastgoedfinancieringsmarkt in Nederland III. Herontwikkelingsopgave De herontwikkelingsopgave vanuit financieringsoptiek IV. Financiering bij transformatie

Nadere informatie

Strategische Analyse van Vastgoed Objecten

Strategische Analyse van Vastgoed Objecten Strategische Analyse van Vastgoed Objecten Hold-Sell-Invest-Analyse 1 HOLD Desinvesteren 2 SELL 3 INVEST Desinvesteren 4 INVEST & SELL De strategische matrix TRADEMARK Vastgoed / TRADE-MAKELAARS drs. Ernst

Nadere informatie

Bedrijfsverzamelgebouwen

Bedrijfsverzamelgebouwen Bedrijfsverzamelgebouwen Een onderzoek naar de toegevoegde waarde van bedrijfsverzamelgebouwen P5 presentatie 2 juli 2014 Student: Jeroen Ketting, 4168860 Faculteit TU Delft, Bouwkunde Afdeling: Real Estate

Nadere informatie

Vastgoedfinanciering in de cure-sector

Vastgoedfinanciering in de cure-sector Vastgoedfinanciering in de cure-sector Een onderzoek naar de potentie van financieringsconstructies voor investeringen in ziekenhuisvastgoed P4 Presentatie Simone Campman 4 oktober 2013 Inhoudsopgave Onderzoeksopzet

Nadere informatie

Binnenstedelijke gebiedsontwikkeling en transformatie: wonen

Binnenstedelijke gebiedsontwikkeling en transformatie: wonen Binnenstedelijke gebiedsontwikkeling en transformatie: wonen Ruimte voor durf en diversiteit Presentatie 06/10/2017 Platform Binnenstadsmanagement Dino van Dal Introductie BZK/DGBW/DB&E/W&W: - forse opgave

Nadere informatie

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG > Retouradres Postbus 20011 2500 EA Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Ministerie van Turfmarkt 147 Den Haag Postbus 20011 2500 EA Den Haag

Nadere informatie

LEAN MANAGEMENT TOOLS ARBEIDSPRODUCTIVITEIT

LEAN MANAGEMENT TOOLS ARBEIDSPRODUCTIVITEIT LEAN MANAGEMENT TOOLS ARBEIDSPRODUCTIVITEIT HOE LEAN MANAGEMENT TOOLS ARBEIDSPRODUCTIVITEIT OP DE BOUWPLAATS KUNNEN VERHOGEN N i c k y S a r g e n t i n i Design & Construction Management Real Estate &

Nadere informatie

De opmars van zorgvastgoed

De opmars van zorgvastgoed De opmars van zorgvastgoed september 2014 www.dtz.nl Duidelijk. DTZ Zadelhoff De opmars van zorgvastgoed Met een gemiddeld aandeel van 56% van het totale investeringsvolume, lag de nadruk op de beleggingsmarkt

Nadere informatie

Evenwichtig woningaanbod

Evenwichtig woningaanbod ONDERZOEKSOPZET Evenwichtig woningaanbod 24 maart 2017 1 Inhoudsopgave 1 Inleiding 5 1.1 Aanleiding 5 1.2 Leeswijzer 6 2 Doel en probleemstelling van het onderzoek 7 2.1 Doelstelling 7 2.2 Probleemstelling

Nadere informatie

Hiermee zend ik u de antwoorden op de Kamervragen van het lid Albert de Vries (PvdA) over het bericht Groot tekort aan woningbouwlocaties.

Hiermee zend ik u de antwoorden op de Kamervragen van het lid Albert de Vries (PvdA) over het bericht Groot tekort aan woningbouwlocaties. > Retouradres Postbus 20011 2500 EA Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Directoraat-Generaal Bestuur en Wonen Directie Bouwen en Energie Turfmarkt

Nadere informatie

Leegstand Kantoren. Jobinside 5 november 2010. Sacha Klinkhamer Floor Schipper

Leegstand Kantoren. Jobinside 5 november 2010. Sacha Klinkhamer Floor Schipper Leegstand Kantoren Jobinside 5 november 2010 Sacha Klinkhamer Floor Schipper Presentatie Jobinside Inleiding door Sacha Klinkhamer (Infrastructuur & Milieu) Aanleiding, cijfers, probleemanalyse, oorzaken,

Nadere informatie

DE BUSINESS CASE VAN PLACEMAKING

DE BUSINESS CASE VAN PLACEMAKING DE BUSINESS CASE VAN PLACEMAKING Theo Stauttener, partner Stadkwadraat Placemaking brengt gebieden nieuwe energie. Stadsmakers bouwen nieuwe ruimtelijke netwerken en dragen daarbij zorg voor nieuwe activiteiten

Nadere informatie

Graduation Plan. Master of Science Architecture, Urbanism & Building Sciences

Graduation Plan. Master of Science Architecture, Urbanism & Building Sciences Graduation Plan Master of Science Architecture, Urbanism & Building Sciences Graduation Plan: All tracks Submit your Graduation Plan to the Board of Examiners (Examencommissie- BK@tudelft.nl), Mentors

Nadere informatie

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Faculteit Educatie Instituut voor Leraar en School

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Faculteit Educatie Instituut voor Leraar en School Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Faculteit Educatie Instituut voor Leraar en School Beoordeling Afstudeeronderzoek eindfase 2014-2015 VT-DT ONDERZOEKSVERSLAG 1 Bijlage 5c Beoordelingsformulier onderzoeksverslag

Nadere informatie

Kwaliteitsimpuls kantoren

Kwaliteitsimpuls kantoren 10 maart 2014, Festival Leegstaand Vastgoed Kwaliteitsimpuls kantoren Sjef de Pont, hoofd afdeling Economische Zaken, sector Stadsontwikkeling Opzet workshop Situatie s-hertogenbosch Onze aanpak: Impuls

Nadere informatie

Duurzame obligatie bindt meer beleggers aan de corporatiesector

Duurzame obligatie bindt meer beleggers aan de corporatiesector Duurzame obligatie bindt meer beleggers aan de corporatiesector Prof. dr. ir. Bastiaan Zoeteman en ir. René Goorden 1 Op 6 juli 2016 heeft BNG Bank haar eerste duurzame Social Bond ten behoeve van de financiering

Nadere informatie

JAARGANG 21 NUMMER 2 MAART 2014 MAGAZINE. Thema Tijdelijke toekomst

JAARGANG 21 NUMMER 2 MAART 2014 MAGAZINE. Thema Tijdelijke toekomst JAARGANG 21 NUMMER 2 MAART 2014 MAGAZINE Thema Tijdelijke toekomst Sharing economy verovert vastgoed Interview met Bianca Seekles Nieuwe leaseaccounting: klaar voor de toekomst? Inhoud 6 4 Lectori Salutem

Nadere informatie

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Faculteit Educatie Instituut voor Leraar en School

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Faculteit Educatie Instituut voor Leraar en School Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Faculteit Educatie Instituut voor Leraar en School Feedforward en beoordeling Afstudeeronderzoek eindfase studiejaar 2014-2015 VT-DT Feedforwardformulier afstudeeronderzoek:

Nadere informatie

Dé BREEAM Uitdaging het onderzoeksvoorstel

Dé BREEAM Uitdaging het onderzoeksvoorstel 63 Dé BREEAM Uitdaging het onderzoeksvoorstel BREEAM-NL In Use is, als het gaat om de gebouwde omgeving te verduurzamen, een heel bruikbaar instrument. Wij, Sannie Verweij van Gebouwinzicht en Robert Sengers

Nadere informatie

Toekomstperspectief Spoorzone Delft Bijeenkomst Gemeenteraad 20 maart Hans de Jonge Hoogleraar Vastgoed TU Delft Directievoorzitter Brink Groep

Toekomstperspectief Spoorzone Delft Bijeenkomst Gemeenteraad 20 maart Hans de Jonge Hoogleraar Vastgoed TU Delft Directievoorzitter Brink Groep Toekomstperspectief Spoorzone Delft Bijeenkomst Gemeenteraad 20 maart 2012 Hans de Jonge Hoogleraar Vastgoed TU Delft Directievoorzitter Brink Groep 1 Inhoud 1. de context 2. de spoorzone 3. de kansen

Nadere informatie

Titeldia. Ondertitel. Naam Achternaam, Functie of Afdelingsnaam. Ir. Niels Nieboer MRE Syntrus Achmea Real Estate & Finance

Titeldia. Ondertitel. Naam Achternaam, Functie of Afdelingsnaam. Ir. Niels Nieboer MRE Syntrus Achmea Real Estate & Finance Titeldia Ondertitel Naam Achternaam, Functie of Afdelingsnaam Ir. Niels Nieboer MRE Syntrus Achmea Real Estate & Finance Onderzoeksvraag Hoe moet een Real Estate Investment Manager zich - gegeven de veranderende

Nadere informatie

Tevredenheid en productiviteit op de radiologie afdeling

Tevredenheid en productiviteit op de radiologie afdeling Tevredenheid en productiviteit op de radiologie afdeling De invloed van fysieke omgevingsfactoren Adding value by Corporate Real Estate Anne-Marie Lommerse Technische Universiteit Januari 2015 Technische

Nadere informatie

Faculteit der Geesteswetenschappen Cluster Filosofie. Bachelor scriptiereglement voor de opleiding: Wijsbegeerte

Faculteit der Geesteswetenschappen Cluster Filosofie. Bachelor scriptiereglement voor de opleiding: Wijsbegeerte Faculteit der Geesteswetenschappen Cluster Filosofie Bachelor scriptiereglement voor de opleiding: Wijsbegeerte Vastgesteld door de Examencommissie CoH, clustercommissie Filosofie op 1-2-2019 Scriptiereglement

Nadere informatie

HOTELS EN VASTGOEDEIGENSCHAPPEN een onderzoek naar de relatie tussen vastgoed en waarde

HOTELS EN VASTGOEDEIGENSCHAPPEN een onderzoek naar de relatie tussen vastgoed en waarde HOTELS EN VASTGOEDEIGENSCHAPPEN een onderzoek naar de relatie tussen vastgoed en waarde Technische Universiteit Delft Architecture, Urbanism & Building sciences Real Estate & Housing Joris Tensen 1560387

Nadere informatie

VOORAANKONDIGING. Vaste rente van 8,5% per jaar; looptijd 2 jaar Rente wordt jaarlijks achteraf uitgekeerd

VOORAANKONDIGING. Vaste rente van 8,5% per jaar; looptijd 2 jaar Rente wordt jaarlijks achteraf uitgekeerd VOORAANKONDIGING OBLIGATIELENING VOOR STUDENTENHUISVESTING DELFT Vaste rente van 8,5% per jaar; looptijd 2 jaar Rente wordt jaarlijks achteraf uitgekeerd De obligatielening van EUR 2.000.000 wordt gebruikt

Nadere informatie

SUCCESFACTOREN & KNELPUNTEN B I J T R A N S F O R M A T I E N A A R STUDENTENHUISVESTING

SUCCESFACTOREN & KNELPUNTEN B I J T R A N S F O R M A T I E N A A R STUDENTENHUISVESTING MASTER THESIS RAPPORT SUCCESFACTOREN KNELPUNTEN B I J T R A N S F O R M A T I E N A A R STUDENTENHUISVESTING EEN INSTRUMENT OM POTENTIE TE OVERWEGEN NILS DE KAT M A N A G E M E N T I N T H E B U I L T

Nadere informatie

Methodologie & Profielwerkstukken

Methodologie & Profielwerkstukken Methodologie & Profielwerkstukken Erik Heijmans, WUR Arjen Nawijn, STOAS Sander Poort, CLV September 2014 Christelijk Lyceum Veenendaal, 2014 1. Onderzoeksprojecten soorten en doelen Twee soorten onderzoeksprojecten:

Nadere informatie

HerontwikkelLAB VALUE ENGINEERING

HerontwikkelLAB VALUE ENGINEERING HerontwikkelLAB VALUE ENGINEERING DATUM : 28-11-2012 OVER Het HerontwikkelLAB Introductie 2 VISIE Het overaanbod van kantoorruimte en de veranderde vraag ernaar hebben een omvangrijke en veelal structurele

Nadere informatie

De Nieuwe Ladder voor Duurzame Verstedelijking. dr. Pieter van der Heijde, algemeen directeur Bureau Stedelijke Planning 16 mei 2017

De Nieuwe Ladder voor Duurzame Verstedelijking. dr. Pieter van der Heijde, algemeen directeur Bureau Stedelijke Planning 16 mei 2017 De Nieuwe Ladder voor Duurzame Verstedelijking dr. Pieter van der Heijde, algemeen directeur Bureau Stedelijke Planning 16 mei 2017 Aan bod komen: 1. Bureau Stedelijke Planning en de Ladder 2. Voor- en

Nadere informatie

Inleiding 15 Waarom deze methode? 15 Voor de student 16 Legenda gebruikte icoontjes 18 Personages: wie is wie? 18. In de startblokken 19

Inleiding 15 Waarom deze methode? 15 Voor de student 16 Legenda gebruikte icoontjes 18 Personages: wie is wie? 18. In de startblokken 19 Inleiding 15 Waarom deze methode? 15 Voor de student 16 Legenda gebruikte icoontjes 18 Personages: wie is wie? 18 In de startblokken 19 STAP 1 Van interesse tot brainstormen over het onderwerp 29 Beschrijvende

Nadere informatie

Graduation Plan. Master of Science Architecture, Urbanism & Building Sciences

Graduation Plan. Master of Science Architecture, Urbanism & Building Sciences Graduation Plan Master of Science Architecture, Urbanism & Building Sciences Graduation Plan: All tracks The graduation plan consists of at least the following data/segments: Personal information Name

Nadere informatie

Take-home toets: Kwalitatief onderzoek

Take-home toets: Kwalitatief onderzoek vrijdag 18 januari 2013 Take-home toets: Kwalitatief onderzoek Naam: Lisa de Wit Studentnummer: 500645721 Klas: LV12-2G1 Vak: Kwalitatief onderzoek Docent: Marjoke Hoekstra 1 Inleiding Voor het vak: Kwalitatief

Nadere informatie

een herbestemmingspotentieel

een herbestemmingspotentieel P5 Presentatie Corporate Real Estate Management Waardering van leegstand vanuit een herbestemmingspotentieel Bram Djajadiningrat - 1285343-17 April 2013 Eerste Mentor: dr. ir. Hilde Remøy Tweede Mentor:

Nadere informatie

Samenvatting afstudeeronderzoek

Samenvatting afstudeeronderzoek Samenvatting afstudeeronderzoek Succesfactoren volgens bedrijfsleven in publiek private samenwerkingen mbo IRENE VAN RIJSEWIJK- MSC STUDENT BEDRIJFSWETENSCHAPPEN (WAGENINGEN UNIVERSITY) IN SAMENWERKING

Nadere informatie

Slimme zet! Vindingrijk in vastgoedopgaven!

Slimme zet! Vindingrijk in vastgoedopgaven! Slimme zet! Vindingrijk in vastgoedopgaven! Postbus 711 3900 AS Veenendaal Kerkewijk 26 3901 EG Veendaal (T) 0318-55 19 60 (F) 0318-55 19 61 (M) info@ingeniousvastgoed.nl (I) www.ingeniousvastgoed.nl Haar

Nadere informatie

Marylane. Leegstand kantoren & waarom het zo lang duurt

Marylane. Leegstand kantoren & waarom het zo lang duurt Leegstand kantoren & waarom het zo lang duurt Door: Bart Douw Datum: 24 januari 2013 MARYLANE: Bart Douw (1966), bedrijfseconoom 10 jaar bankier 8 jaar directeur investeringsholding Sinds begin 2012 zelfstandig

Nadere informatie

Het gebruik van wetenschappelijke kennis bij het managen van vastgoed in de gemeentelijke sector

Het gebruik van wetenschappelijke kennis bij het managen van vastgoed in de gemeentelijke sector Het gebruik van wetenschappelijke kennis bij het managen van vastgoed in de gemeentelijke sector 1 Inhoudsopgave Introductie Onderzoekskader Methodologie Resultaten Conclusie Aanbevelingen 2 Introductie

Nadere informatie

Afstudeer project Titel van het afstudeer project

Afstudeer project Titel van het afstudeer project Persoonlijke informatie Naam Sergio Bottse Studenten nummer 1339931 Telefoon nummer 06-42115675 Privé e-mail address sergio_bottse@yahoo.com Studio Naam / Thema Docent / tutoren Argumentatie van de keuze

Nadere informatie

SNS PROFIEL 2010 PROPE RTYFI NA NCE

SNS PROFIEL 2010 PROPE RTYFI NA NCE SNS PROPE RTYFI NA NCE 1 GEWOR TELDIN NEDER LAND SVAST GOED DE FEITEN SPREKEN VOOR ZICH. De Nederlandse vastgoedbranche heeft de afgelopen tijd een moeilijke periode doorgemaakt. De ergste economische

Nadere informatie

Werkplan vakverdieping kunstvakken

Werkplan vakverdieping kunstvakken Werkplan vakverdieping kunstvakken 2012-2013 algemene gegevens Naam: Klas: Nanda ten Have VR3C Gekozen vakverdieping: Beeldend onderwijs Persoonlijke leerdoel gekoppeld aan de vakcompetenties of gericht

Nadere informatie

Bestedingskader middelen Stedelijke Herontwikkeling

Bestedingskader middelen Stedelijke Herontwikkeling Bestedingskader middelen Stedelijke Herontwikkeling Inleiding Stedelijke herontwikkeling Voor de ruimtelijke ontwikkeling van Utrecht is de Nieuwe Ruimtelijke Strategie opgesteld die in 2012 door de Raad

Nadere informatie

Imagoschade door het achterlaten van leegstaand vastgoed. Martin Mentink

Imagoschade door het achterlaten van leegstaand vastgoed. Martin Mentink Imagoschade door het achterlaten van leegstaand vastgoed Martin Mentink Colofon Naam Martin Mentink Product P5 presentatie Titel Imagoschade door het achterlaten van leegstaand vastgoed Datum 9 april

Nadere informatie

EXPERTS OP DE TOEKOMST VAN VASTGOED RESIDENTIAL INVESTMENT ATTRACTIVENESS INDEX

EXPERTS OP DE TOEKOMST VAN VASTGOED RESIDENTIAL INVESTMENT ATTRACTIVENESS INDEX EXPERTS OP DE TOEKOMST VAN VASTGOED RESIDENTIAL INVESTMENT ATTRACTIVENESS INDEX OKTOBER 2018 SCHIEDAM WONINGBELEGGERS MEESTE LEVERT RENDEMENT OP Nog nooit lag het beleggingsvolume in woningen langjarig

Nadere informatie

Kantorenleegstand. Hoe groot is het probleem? Amersfoort 18 mei 2011 Gregor Heemskerk

Kantorenleegstand. Hoe groot is het probleem? Amersfoort 18 mei 2011 Gregor Heemskerk Hoe groot is het probleem? Amersfoort 18 mei 2011 Gregor Heemskerk Agenda 1. Opening 2. Leegstand in Nederland 3. Leegstand in Amsterdam 4. Stellingen 5. Einde presentatie 2 CV Gregor Heemskerk Management

Nadere informatie

Syntrus Achmea Real Estate & Finance. Summit Beleggen met betekenis. Jos Sentel Manager Strategy & Research bij Syntrus Achmea RE&F

Syntrus Achmea Real Estate & Finance. Summit Beleggen met betekenis. Jos Sentel Manager Strategy & Research bij Syntrus Achmea RE&F Summit Beleggen met betekenis Jos Sentel Manager Strategy & Research bij Syntrus Achmea RE&F Outlook 2019-2021 Outlook: Visie op deelmarkten met aanbevelingen beleggingsstrategie En: Hoe kunnen beleggingen

Nadere informatie

vraaggericht woningmarkt onderzoek Maastricht

vraaggericht woningmarkt onderzoek Maastricht vraaggericht woningmarkt onderzoek Maastricht Stec Groep aan Gemeente Maastricht Desiree Uitzetter 18 november 2014 U vroeg ons: Actuele inzichten voor herijking stedelijke programmering Nieuwe regionale

Nadere informatie

TRANSFORMATIESCAN. Voor Vastgoedeigenaren

TRANSFORMATIESCAN. Voor Vastgoedeigenaren TRANSFORMATIESCAN Voor Vastgoedeigenaren Colofon Transformatiescan is een coproductie van Fotografie Inhoudsopgave SAB Frombergdwarsstraat 54 6814 DZ ARNHEM 026-357 66 11 K3 Architectuur Eusebiusbuitensingel

Nadere informatie

Samen aan de slag met theorie en praktijkervaringen om uw implementatie een stap verder te krijgen

Samen aan de slag met theorie en praktijkervaringen om uw implementatie een stap verder te krijgen Samen aan de slag met theorie en praktijkervaringen om uw implementatie een stap verder te krijgen Disclosure slide (potentiële) belangenverstrengeling Geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties

Nadere informatie

Structureel aanbod op de Nederlandse kantorenmarkt

Structureel aanbod op de Nederlandse kantorenmarkt Analyse Structureel aanbod op de Nederlandse kantorenmarkt DO Research 1 Structureel aanbod op de kantorenmarkt Het aanbod van kantoorruimte in Nederland loopt nog altijd op. In totaal wordt momenteel

Nadere informatie

Increasing the private rental housing supply, for moderate income households

Increasing the private rental housing supply, for moderate income households Colofon Onderzoeksvoorstel P2 Increasing the private rental housing supply, for moderate income households Datum: 5 Januari 2015 Student Naam: Emile Bosch Studienummer: 1516841 Adres: Koningsplein 55 2611XE

Nadere informatie

Is de particuliere huursector een oplossing voor de transformatie van leegstaande kantoorgebouwen?

Is de particuliere huursector een oplossing voor de transformatie van leegstaande kantoorgebouwen? Is de particuliere huursector een oplossing voor de transformatie van leegstaande kantoorgebouwen? Plan van stimuleringsmiddelen voor de gemeente Amsterdam ter bevordering van transformatie van leegstaande

Nadere informatie

Afstudeerpresentatie. Master Managmenent in the Built Environment. Yvette Kloek TU Delft

Afstudeerpresentatie. Master Managmenent in the Built Environment. Yvette Kloek TU Delft Afstudeerpresentatie Master Managmenent in the Built Environment Yvette Kloek 27-10-2015 TU Delft TRANSFORMATIE VAN RIJKSMONUMENTEN De meerwaarde van de architect in het proces 1 // 30 TRANSFORMATIE VAN

Nadere informatie

VOGON. Rob Vester, Ontwikkelingsbedrijf

VOGON. Rob Vester, Ontwikkelingsbedrijf VOGON Rob Vester, Ontwikkelingsbedrijf Samenwerking: het perspectief van de belegger Syntrus Achmea Vastgoed Ca. 14,0 miljard belegd vermogen; Ca. 1,0 miljard in het buitenland Ca. 4,0 miljard financiering

Nadere informatie

Onderzoeksplan. Rabobank Oss e.o. Marieke ****** Marlon ****** Avans Hogeschool s Hertogenbosch 2013. Kenniskring OABC K3 A

Onderzoeksplan. Rabobank Oss e.o. Marieke ****** Marlon ****** Avans Hogeschool s Hertogenbosch 2013. Kenniskring OABC K3 A Onderzoeksplan Rabobank Oss e.o. Marieke ****** Marlon ****** Kenniskring OABC K3 A Inhoudsopgave Inleiding Pag. 3 Aanleiding Pag. 4 Relevantie van het onderzoek - maatschappelijke relevantie - persoonlijke

Nadere informatie

Format beoordelingsformulier FEM voor geschreven afstudeerwerk: de afstudeeropdracht Toelichting over het gebruik van het formulier:

Format beoordelingsformulier FEM voor geschreven afstudeerwerk: de afstudeeropdracht Toelichting over het gebruik van het formulier: Bijlage bij Andriessen, D. en Van der Marel, I. (2015) Beoordelingsmodel voor eindwerkstukken voor een Faculteit Economie & Manage-ment in het hbo. Tijdschrift voor Hoger Onderwijs, Jaargang 33, Nr. 2,

Nadere informatie

Onderzoek pronkbonen in Roemenië

Onderzoek pronkbonen in Roemenië Onderzoek pronkbonen in Roemenië Colofon: Naam: Eelke Wiersma Datum: 08-02-2016 Aanleiding: Om veel Roemeense huizen liggen braakliggende terreinen wat vroeger werd gecultiveerd als groentetuinen en boomgaarden

Nadere informatie

Naar een systematiek voor Scenario Planning bij Nederlandse woningcorporaties. Afstudeeronderzoek Maarten van t Hek

Naar een systematiek voor Scenario Planning bij Nederlandse woningcorporaties. Afstudeeronderzoek Maarten van t Hek Naar een systematiek voor Scenario Planning bij Nederlandse woningcorporaties Afstudeeronderzoek Maarten van t Hek Doel: maak kasstroomverwachtingen op basis van kwalitatieve views 10 april 2014 Samenvatting

Nadere informatie

De Nieuwe Ladder voor Duurzame Verstedelijking. Pieter van der Heijde, algemeen directeur Bureau Stedelijke Planning 22 september 2016

De Nieuwe Ladder voor Duurzame Verstedelijking. Pieter van der Heijde, algemeen directeur Bureau Stedelijke Planning 22 september 2016 De Nieuwe Ladder voor Duurzame Verstedelijking Pieter van der Heijde, algemeen directeur Bureau Stedelijke Planning 22 september 2016 Aan bod komen: 1. Bureau Stedelijke Planning en de Ladder 2. Voor-

Nadere informatie

Toetsing Let op! Belangrijke data:

Toetsing Let op! Belangrijke data: Toetsing De toetsing voor dit leerarrangement Praktijkgericht Onderzoek LA5-jaar 1, bestaat uit twee onderdelen: 1. Een (schriftelijke) onderzoeksopzet; 2. Een (mondelinge) presentatie van (de kern van)

Nadere informatie

Regionale woonagenda 2020

Regionale woonagenda 2020 Regionale woonagenda 2020 1. Stad en ommeland bieden samen een breed palet aan woonmilieus dat aansluit bij de behoefte. 2. De feitelijke afspraken, ook over het nieuwbouwprogramma, organiseren we in drie

Nadere informatie

Hierbij zend ik u de antwoorden op de Kamervragen van het lid Beckerman (SP) over te hoge huurprijzen in de vrije sector.

Hierbij zend ik u de antwoorden op de Kamervragen van het lid Beckerman (SP) over te hoge huurprijzen in de vrije sector. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten Generaal Postbus 20018 2500 EA S GRAVENHAGE Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties Turfmarkt 147 Den Haag Postbus 20011 2500 EA Den Haag www.rijksoverheid.nl

Nadere informatie

Culture, Organization and Management Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Sociale Wetenschappen - P Culture Organization and Management -

Culture, Organization and Management Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Sociale Wetenschappen - P Culture Organization and Management - Culture, Organization and Management Vrije Universiteit Amsterdam - der Sociale Wetenschappen - P Culture Organization and Management - 2014-2015 Vrije Universiteit Amsterdam - der Sociale Wetenschappen

Nadere informatie

SRM College for Brand Management

SRM College for Brand Management SRM College for Brand Management Exameneisen Inleiding Zoals in het examenreglement is bepaald, wordt de strekking van de hierna geformuleerde eisen nader aangeduid door het studiemateriaal van de opleiding

Nadere informatie

Graduation Plan P2: Architectuur

Graduation Plan P2: Architectuur Graduation Plan P2: Architectuur Persoonlijke informatie Naam Romy Catharina Maria Dekker Studentnummer 4084136 Telefoonnummer 06-12871946 E-mail adres R.C.M.Dekker-1@student.tudelft.nl Afstudeer Studio

Nadere informatie

leegstand en herbestemming

leegstand en herbestemming leegstand en herbestemming Gerben van Dijk, 17 maart 2011, KNX : gebruik #leegst in uw tweets programma introductie motto SBR, prettig kennis te maken focus duurzame ontwikkeling van de gebouwde omgeving

Nadere informatie

Grondbeleid en grondprijsbeleid Gemeente Weert

Grondbeleid en grondprijsbeleid Gemeente Weert Onderzoeksaanpak Grondbeleid en grondprijsbeleid Gemeente Weert september 2013 Rekenkamer Weert 1. Achtergrond en aanleiding Het grondbeleid van de gemeente Weert heeft tot doel bijdrage te leveren, met

Nadere informatie

Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA Den Haag

Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA Den Haag > Retouradres Postbus 20011 2500 EA Den Haag Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag Turfmarkt 147 Den Haag Postbus 20011 2500 EA Den Haag Uw kenmerk Bijlage(n)

Nadere informatie

Afstudeeronderzoek van E. van Bunningen BSc (Het volledige Engelstalige onderzoeksrapport kunt downloaden via deze link)

Afstudeeronderzoek van E. van Bunningen BSc (Het volledige Engelstalige onderzoeksrapport kunt downloaden via deze link) CONCENTRATIE VAN MAATSCHAPPELIJKE DIENSTEN IN GEMEENTELIJK VASTGOED NAAR AANLEIDING VAN DEMOGRAFISCHE TRANSITIE Een casestudie in landelijke gemeenten in Noord-Brabant, Nederland Afstudeeronderzoek van

Nadere informatie

GRIP OP JE VERMOGEN Beleggen in vastgoed

GRIP OP JE VERMOGEN Beleggen in vastgoed GRIP OP JE VERMOGEN Beleggen in vastgoed Workshop: Visie op Duurzaam Den Haag, 6 oktober 2017 Akersloot, 28 maart 2017 Even voorstellen Jan van der Doelen Jurist 58 jaar Ruim 35 jaar bankervaring ING NL-Sector

Nadere informatie

Groen? Het is te doen! Audit.Tax.Consulting.Financial Advisory.

Groen? Het is te doen! Audit.Tax.Consulting.Financial Advisory. Groen? Het is te doen! Audit.Tax.Consulting.Financial Advisory. Een uitdagend klimaat 20 20 2020 In 2020 moet de uitstoot van CO 2 in de EU met 20% zijn teruggebracht ten opzichte van het 1990 niveau.

Nadere informatie

Leegstand van winkels,

Leegstand van winkels, Indicator 12 juni 2015 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. In Nederland is een overaanbod

Nadere informatie

Actualiteiten vanuit de praktijk. Bouw en Vastgoedcursus 12-6-2014

Actualiteiten vanuit de praktijk. Bouw en Vastgoedcursus 12-6-2014 Actualiteiten vanuit de praktijk Bouw en Vastgoedcursus 12-6-2014 Algemeen PT Finance Actualiteiten Toegenomen aandacht tijdelijk beheer. Toenemende aandacht voor exploitatie. Fiscale optimalisatie door

Nadere informatie

Grontmij Capital Consultants B.V. Onze klanten in control bij hun beleggingen in vastgoed en infrastructuur.

Grontmij Capital Consultants B.V. Onze klanten in control bij hun beleggingen in vastgoed en infrastructuur. Grontmij Capital Consultants B.V. Onze klanten in control bij hun beleggingen in vastgoed en infrastructuur. Grontmij N.V. 2 Opgericht in 1915 Missie: Leading Europa 350 kantoren 4 business lines Planning

Nadere informatie

Rubrics onderzoeksopzet

Rubrics onderzoeksopzet Eindbeoordeling LA51 Praktijkgericht onderzoek 2012-2013 Naam: J. Rietjens Cijfer: 7.3 De beoordeling van de verschillende onderdelen zijn geel gemarkeerd. Door Eline Ossevoort en Hanneke Koopmans Feedback

Nadere informatie

Handreiking gebiedsgericht warmte-uitwisseling

Handreiking gebiedsgericht warmte-uitwisseling Handreiking gebiedsgericht warmte-uitwisseling De verdiepingsfase In de verdiepingsfase gaat u, samen met uw partners, de haalbaarheid en kansrijkheid van het door u voor ogen staande warmte-uitwisselingsproject

Nadere informatie

Gebiedsontwikkeling. is meer dan alleen stenen stapelen. Interview met Antoinette Kemper en Damo Holt, Rebel

Gebiedsontwikkeling. is meer dan alleen stenen stapelen. Interview met Antoinette Kemper en Damo Holt, Rebel Gebiedsontwikkeling is meer dan alleen stenen stapelen Interview met Antoinette Kemper en Damo Holt, Rebel In gebiedsontwikkeling wordt meer en meer plek gevraagd voor maatschappelijke opgaven. Bouwen

Nadere informatie

Evaluatie Curriculum Onderzoek in de opleiding

Evaluatie Curriculum Onderzoek in de opleiding Evaluatie Curriculum Onderzoek in de opleiding Helmond, 16 juni 2016 Puck Lamers Master Onderwijswetenschappen Radboud Universiteit Nijmegen drs. Monique van der Heijden dr. Jeannette Geldens Kempelonderzoekscentrum

Nadere informatie

Transformatie, next steps

Transformatie, next steps 26/2/18 Transformatie, next steps Logica vanuit bancair perspectief Maarten Donkers 21 februari 2018 Rabobank Vastgoed kernsector in Bankieren voor Nederland Banking for food Bankieren voor Nederland 1

Nadere informatie

De bestendige binnenstad

De bestendige binnenstad De bestendige binnenstad de leegstand van (maatschappelijk) vastgoed - eerste resultaten - Joost Tennekes Werkgroep overmaat 23 september 2014 1. Aanleiding verzoekt de regering, het Planbureau voor de

Nadere informatie

BUSINESS CONTINUITY MANAGEMENT Hoe kunt u uw onderneming beschermen voor gevaren.

BUSINESS CONTINUITY MANAGEMENT Hoe kunt u uw onderneming beschermen voor gevaren. BUSINESS CONTINUITY MANAGEMENT Hoe kunt u uw onderneming beschermen voor gevaren. Business Continuity Plan Handboek J.H. van den Berg M. Baas B U S I N E S S C O N T I N U I T Y M A N A G E M E N T Business

Nadere informatie

Financiering van herontwikkeling van bedrijfsmatig vastgoed. Presentatie N.V. Ontwikkelingsmaatschappij Utrecht (NV OMU) Cees Busscher

Financiering van herontwikkeling van bedrijfsmatig vastgoed. Presentatie N.V. Ontwikkelingsmaatschappij Utrecht (NV OMU) Cees Busscher Financiering van herontwikkeling van bedrijfsmatig vastgoed Presentatie N.V. Ontwikkelingsmaatschappij Utrecht (NV OMU) Cees Busscher Datum: 2 juni 2015 1. Inleiding 2. De markt 3. Doelstelling OMU 4.

Nadere informatie

Samenvatting (Summary in Dutch)

Samenvatting (Summary in Dutch) Samenvatting (Summary in Dutch) Introductie In dit proefschrift evalueer ik de effectiviteit van de academische discussie over de ethiek van documentaire maken. In hoeverre stellen wetenschappers de juiste

Nadere informatie

Bijgaand ontvangt u de antwoorden op de vragen van het Kamerlid Koerhuis (VVD) inzake wantrouwen gemeenten in beleggers van middenhuurwoningen.

Bijgaand ontvangt u de antwoorden op de vragen van het Kamerlid Koerhuis (VVD) inzake wantrouwen gemeenten in beleggers van middenhuurwoningen. Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten- Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Ministerie van Postbus 20011 2500 EA Den Haag www.rijksoverheid.nl www.facebook.com/minbzk www.twitter.com/minbzk

Nadere informatie

Public Value Een introductie

Public Value Een introductie Public Value Een introductie Zwolle, 3 oktober 2018 Gerwin Nijeboer waarde creëren in het gemeenschappelijk belang voor het welzijn van het individu en de samenleving. Belangrijk: Public is NIET gelimiteerd

Nadere informatie

Presentatie titel Fakton Congres Stadion Galgenwaard Utrecht, 14 februari 2013

Presentatie titel Fakton Congres Stadion Galgenwaard Utrecht, 14 februari 2013 De corporatie als investerende maatschappelijke onderneming Van dichtbij huis naar vergezicht Presentatie titel Fakton Congres Stadion Galgenwaard Utrecht, 14 februari 2013 mr Arnoud L.M. Vlak Lector Maatschappelijk

Nadere informatie