Coöperatie Eno U.A. Jaarverslag 2011

Transcriptie

1 Coöperatie Eno U.A. Jaarverslag 2011

2 Inhoudsopgave 1. Verslag van de Directie Algemene informatie Toestand per balansdatum Ontwikkeling gedurende het boekjaar en resultaten Risicobeheersing Verantwoording Governance Principes De verwachte gang van zaken Verslag van de Raad van Commissarissen over Jaarrekening Geconsolideerde balans per 31 december 2011 (voor resultaatbestemming) Geconsolideerde winst- en verliesrekening over Geconsolideerd kasstroomoverzicht Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening Toelichting algemeen Toelichting op de geconsolideerde balans Toelichting op de geconsolideerde winst- en verliesrekening Enkelvoudige balans per 31 december 2011 (voor resultaatbestemming) Enkelvoudige winst- en verliesrekening over Toelichting op de enkelvoudige jaarrekening Toelichting algemeen Toelichting op de enkelvoudige balans Overige gegevens Statutaire bepalingen inzake het resultaat Bestemming van het resultaat Controleverklaring van de onafhankelijke accountant

3 1. Verslag van de Directie 1.1 Algemene informatie Juridische structuur Coöperatie Eno is de moedermaatschappij in de groep Eno. Van deze groep maakt naast Coöperatie Eno U.A., Eno Zorgverzekeraar N.V., Eno Holding B.V., Eno Aanvullende Verzekeringen N.V., Salland Zorgkantoor B.V., Eno Zorg B.V., Pegasus Kennis B.V., Medipay B.V., Salland WMO+ B.V. en Stichting Regizorg Nederland deel uit. Eno Holding B.V. had een 50% dochteronderneming RegiZorg B.V. Eind 2010 is de samenwerking tussen Eno en de gemeente Deventer beëindigd en in 2011 is deze dochteronderneming geliquideerd. De groep Eno heeft ultimo medewerkers (fte) in dienst die de activiteiten van de groep uitvoeren. Op de groep Eno wordt toezicht gehouden door de Raad van Commissarissen. De directie en Raad van Commissarissen leggen verantwoording af aan de ledenraad van de Coöperatie Eno. Activiteiten en doelstelling en beleid De coöperatie heeft tot doelstelling om de belangen van haar leden te behartigen op het gebied van Zorgverzekeringen. Binnen de groep is Eno Zorgverzekeraar N.V. de zorgverzekeraar die valt onder de bepalingen van de Zorgverzekeringswet. Het grootste deel van deze activiteiten wordt uitgevoerd in de regio Salland. Daarnaast wikkelt Eno Zorgverzekeraar N.V. de verplichtingen af die nog volgen uit de voormalige Ziekenfondswet. Eno Aanvullende Verzekeringen N.V. voert de aanvullende verzekering uit, alleen voor verzekerden van Eno Zorgverzekeraar N.V. De aanvullende verzekering sluit aan op de verplichte verzekering van de Zorgverzekeringswet en omvat vergoedingen die niet zijn opgenomen in de basisverzekering. De belangrijkste vergoedingen binnen de aanvullende verzekering zijn: tandheelkundige hulp, fysiotherapie, hulpmiddelen, alternatieve geneeswijze en buitenlanddekking. De activiteiten van Zorgkantoor Midden IJssel zijn opgenomen in Salland Zorgkantoor B.V. Zij is de uitvoerder van de algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ). De activiteiten worden uitgevoerd voor de regio Salland. Eno Zorg B.V. voert een drietal activiteiten uit. In de rol van intermediair worden ziektekosten en reisverzekeringen verkocht. Voor de ziektekosten verzekeringen treedt De Goudse verzekeringen op als risicodrager, voor reisverzekeringen De Friesland zorgverzekeraar. Daarnaast vinden in Eno Zorg B.V. activiteiten op het gebied van preventiestart plaats. Tenslotte leverde Eno Zorg B.V. de dienst Verzuimdiensten. Deze activiteit is per 1 juli 2011 afgestoten. Pegasus Kennis B.V. is de consultancy tak van Eno. In deze vennootschap worden consultancy activiteiten uitgevoerd op het gebied van implementatie van samenwerkingen tussen gemeenten en zorgverzekeraars. Salland WMO+ B.V. voert activiteiten uit voor gemeenten. Zij verzorgt de uitvoering van Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) voor diverse gemeenten. 3

4 Medipay B.V. is een vennootschap waar in 2010 een start is gemaakt met de ontwikkeling van online diensten op het gebied van de PGB. 1.2 Toestand per balansdatum Uit de balans blijkt dat Coöperatie Eno ultimo het boekjaar een financieel gezonde organisatie is. Coöperatie Eno heeft ultimo 2011 een eigen vermogen van 53,3 miljoen ( ,8 miljoen). In 2011 is een positief resultaat behaald van 7,6 miljoen. 1.3 Ontwikkeling gedurende het boekjaar en resultaten Eno past zich aan In korte tijd is een sterk veranderd economisch perspectief ontstaan. De financiële positie van Eno is onverminderd sterk. Het voorzichtige financieel beleid in combinatie met doelgerichte productontwikkeling gericht op een maatschappelijk verantwoord rendement heeft resultaat gehad. Eno heeft ondanks de economische crisis een goed uitgangspunt voor de verdere realisatie van de ambities. De economische crisis raakt Eno niet zozeer direct maar heeft wel grote indirecte gevolgen. Enerzijds veroorzaakt de overheid grotere onzekerheid door bezuinigingen (juist ook in de gezondheidszorg) en de nieuwe regels van verscherpt toezicht. Anderzijds zien we dat onze klanten andere keuzes maken. Beide ontwikkelingen versterken de druk op Eno om zich aan nieuwe omstandigheden aan te passen. De onderlinge verhoudingen in het zorgveld zijn de laatste jaren door de marktwerking ook sterk veranderd. Selectieve zorginkoop, de bezuinigingen en de eerste stappen op weg naar de herstructurering van de ziekenhuissector hebben het vertrouwen in elkaar binnen het zorgveld doen afnemen. Een positieve ontwikkeling is dat de kwaliteit van de zorg in toenemende mate onder de aandacht van het publiek komt. Ondanks deze belangstelling blijken ketenafspraken tussen zorgaanbieders nog steeds lastig te realiseren. De patiënt centraal, als ontwikkeldoel voor de inrichting van de zorg, staat nog ver van ons af. Eno past zich aan. Binnen de turbulentie van alle veranderingen richt Eno zich nadrukkelijk op dat waar ze goed in is: maatwerk voor specifieke doelgroepen. De onpersoonlijke "globalisering van de zorg in Nederland met nog slechts vier grote spelers, versterkt de behoefte aan de menselijke maat. In het aanbod aan onze verzekerden zal dit maatwerk de komende jaren worden versterkt met als doel een duurzame relatie met elkaar op te bouwen gericht op gezondheidswinst voor de klanten. Het betekent ook veel voor de organisatie zelf. Ook de traditionele werkwijze van zorgverzekeraars zal worden aangepast. Modernisering van de administratieve werkprocessen en intensiever contact met de klanten via internet gaan bijdragen aan het realiseren van de doelstelling. De Eno verantwoordelijkheid De wereld vergrijst, ontgroent en wordt steeds complexer en vluchtiger. Voor mensen die hun persoonlijke behoeften, wensen en dromen willen waarmaken, is een optimale gezondheid essentieel. Zij zoeken naar de condities en adviseurs die hen helpen hun ambities te realiseren. Eno streeft naar gezondheidswinst voor haar leden. Het is onze missie om het leven van mensen te verbeteren zodat zij vanuit een optimale gezondheid hun ambitie kunnen realiseren. Duurzaamheid is een expliciet zichtbaar bedrijfsdoel omdat we er bewust voor kiezen dit in te bouwen in het beleid van Eno. We zien het als onze verantwoordelijkheid vanuit het creëren van waarde naar de samenleving, naar onze leden, naar onze medewerkers en naar de continuïteit van Eno. 4

5 Eno in 2011 De Eno organisatie en haar medewerkers hebben in 2011 hard gewerkt aan het realiseren van de doelstellingen. Er is veel energie gestoken in het opstarten van de veranderingen zoals hierboven reeds genoemd. Op hoofdpunten zijn de volgende resultaten bereikt: Opnieuw een uitstekende klantwaardering van 8,1; Een uitstekende beoordeling van de diensten van het Zorgkantoor; Stabilisatie van het aantal verzekerden (in 2011 bedroeg het gemiddeld aantal verzekerden ) waarbij er in de regio binnen het label Salland per einde 2011 een lichte daling ontstond van ongeveer verzekerden en bij het landelijke label HollandZorg een stijging die het verlies bij Salland compenseert; Een succesvol verlopen outsourcingsproject van de kantoorautomatisering; Inrichting van de organisatie volgens de richtlijnen van Solvency II; Inrichting van het integraal risicomanagement binnen Eno als basis voor de implementatie van Solvency II in 2012 en 2013; Inrichting van een programma- en projectstructuur voor de projectmatige uitvoering van de aanpassing van Eno. Evenals vorige jaren blijven de onzekerheden met betrekking tot de bepaling van de financiële resultaten. Deze onzekerheden zijn hieronder en in de toelichting op de jaarrekening nader uiteengezet. In de jaarrekening is op een prudente wijze een inschatting gemaakt van de risico s. In 2011 is gegeven de ontwikkelingen op de onroerend goed markt overgegaan tot verdere afwaardering van het gebouw dat in eigen beheer wordt gehouden. Op basis van de actuele waarde getoetst op basis van het bruto aanvangsrendement waarbij is gerekend met marktconforme huurprijzen, is de waarde van het gebouw bepaald op 2 miljoen. Hiermee is een afwaardering van 1 miljoen doorgevoerd. De overige financiële beleggingen zijn in 2011 toegenomen van 33 miljoen naar 87 miljoen. De belangrijkste oorzaak is dat Eno in 2011 een groot deel van haar liquiditeiten is gaan beleggen in staatsobligaties met een triple A rating. Hiermee is tegen met een laagrisicoprofiel een verdere spreiding van de beleggingen aangebracht. Het rendement op deze staatsobligaties was in 2011 zeer gering. Dit heeft in combinatie met de afwaardering van het gebouw in eigen beheer van 1 miljoen tot gevolg gehad dat het rendement op de beleggingsportefeuille is uitgekomen op - 0,8 miljoen. De technische voorziening bedraagt zowel per 31 december 2011 als per 31 december miljoen. Er hebben zich in 2011 geen verdere achterstanden in het indienen van declaraties door zorgaanbieders voorgedaan. Coöperatie Eno heeft het jaar 2011 afgesloten met een positief resultaat van 7,6 miljoen (2010 4,3 miljoen). Ten opzichte van 2010 is het resultaat met ruim 3,3 miljoen gestegen. De resultaatsstijging wordt ondermeer veroorzaakt door de groei van het aantal verzekerden bij Eno. Deze groei betreft vooral een groot aantal flexwerkers dat zich bij Eno heeft verzekerd. Daarnaast is er meer informatie beschikbaar gekomen over de budgetjaren 2007 t/m Deze informatie heeft er toe geleid dat de inschattingen met betrekking tot het budgetresultaat van die jaren is aangepast. Dit heeft bijgedragen aan de 5

6 stijging van het resultaat. Deze effecten hebben er toe geleid dat het technisch resultaat is bepaald op 7,0 miljoen positief. Door een positief niet-technisch resultaat van 0,6 miljoen is het resultaat bepaald op 7,6 miljoen positief. Het label Holland Zorg heeft een positieve bijdrage geleverd aan het resultaat van Eno. De combinatie van een goede zorginkoop voor deze doelgroep in combinatie met een lage schadelast van deze verzekerden is bepalend voor dit goede resultaat. Het label Energiek heeft een geringe negatieve bijdrage geleverd aan het resultaat van Eno. In 2011 zijn er veel verzekerden ingestroomd met relatief hoge schadelast waarvoor onvoldoende compensatie werd gekregen vanuit de risicoverevening. Het label Salland heeft een licht positieve bijdrage geleverd aan het resultaat van Eno. De goede zorginkoop en een verbeterde werking van het risicovereveningsmodel heeft hiertoe geleid. De samenstelling van het resultaat van de Coöperatie Eno is: Naam Aandeel in het resultaat (bedragen x 1.000) Eno Holding B.V Eno Zorgverzekeraar N.V Eno Aanvullende Verzekeringen N.V Salland Zorgkantoor B.V Eno Zorg B.V. -4 Pegasus Kennis B.V. 29 Salland WMO+ B.V. -8 Medipay B.V. -2 Stichting RegiZorg Nederland 0 Totaal Risicobeheersing Algemeen Het beheersen van bedrijfsprocessen ziet de directie van Coöperatie Eno als een kritische succesfactor voor het bieden van zekerheid gericht op continuïteit op lange termijn van zowel Eno verzekerden als medewerkers. De directie aanvaardt de volledige verantwoordelijkheid voor de opzet en werking van de Eno risicobeheers- en controlesystemen. Hieronder worden de belangrijkste risicocategorieën omschreven en wordt aangegeven hoe deze risico s worden bewaakt. Strategische risico s De huidige governance structuur (de Raad van Commissarissen, de directie en het managementteam) waarborgt dat de strategische risico s worden bewaakt. Jaarlijks worden risico s gedefinieerd en geanalyseerd. Waar nodig worden beheersmaatregelen benoemd, welke worden bewaakt. De compliance officer rapporteert twee keer per jaar aan de Raad van Commissarissen omtrent de voortgang van de risicomanagement vraagstukken. 6

7 Tactische risico s De directie en het managementteam zijn verantwoordelijk voor de inventarisatie van tactische risico s. Per aandachtsgebied is een inventarisatie gemaakt, waarna beheersmaatregelen worden geïmplementeerd. Voortgang en bewaking worden vastgelegd in een rapport. Operationele risico s Binnen het Salland In Control programma zijn alle kritische processen in kaart gebracht. Op processtapniveau is aangegeven welke risico s een rol kunnen spelen. De key risks zijn voorzien van beheersmaatregelen en er vindt dossiervorming plaats. De afdeling Interne Controle, welke een transformatie zal ondergaan naar een Interne Audit Dienst, bewaakt de beheersmaatregelen. De handmatige controles zullen op termijn worden vervangen door systeemcontroles, waardoor de controlecyclus efficiënt zal verlopen. Marktrisico Het marktrisico betreft de gevoeligheid voor veranderingen in de rente. Eno loopt gezien de omvang van de obligatieportefeuille een beperkt risico. Dit risico wordt beheerst door de duration in de portefeuille te beperken. Kredietrisico Om het kredietrisico op de uitstaande liquide middelen zo veel mogelijk te beperken heeft Salland haar liquide middelen in 2011 zoveel mogelijk gespreid over de verschillende bancaire instellingen. Solvency II De nieuwe Solvency II wetgeving stelt hoge eisen aan de interne beheersomgeving van Eno. Door middel van het Salland in Control programma is een grote stap genomen. Het risicomanagement zal nog meer geborgd moeten worden binnen alle activiteiten. De deadline voor implementatie van Solvency II staat momenteel op 31 december Dit zal een behoorlijke weerslag hebben op de organisatie en projectenkalender. Daarnaast brengt Solvency II de zogenaamde Own Risk Solvency Assessment (ORSA) met zich mee. Dit betekent dat op zeer regelmatige basis inzicht moet worden gegeven in de risico s welke de organisatie loopt. De implementatie van ORSA zal een grote impact hebben op de projectenkalender en organisatie, met name omdat de implementatie-eisen pas in een later stadium worden vastgesteld. Recapitulatie van onzekerheden Met betrekking tot de jaarrekening 2011 kunnen de belangrijkste risico s en onzekerheden als volgt worden samengevat: de Hoge Kosten Verevening 2005 en de Hoge Kosten Compensatie 2007, 2009, 2010 en 2011 zijn nog niet definitief afgerekend; er vindt nog macronacalculatie plaats van de kosten 2009, 2010 en 2011; de bijdrage van het CVZ over de jaren 2005, 2007, 2008, 2009, 2010 en 2011 wordt nog gedeeltelijk nagecalculeerd; naar verwachting wordt in het vierde kwartaal 2012 de definitieve onder- en overfinanciering ziekenhuizen 2010 afgerekend. De afrekening van de onder- en overfinanciering 2006, 2007, 2008 en 2009 heeft definitief 7

8 plaatsgevonden. Hier komen echter mogelijk naar aanleiding van ingediende bezwaren nog correcties op. Als gevolg hiervan is de schadelast over 2006, 2007, 2008, 2009, 2010 en 2011 onzeker; de inschatting van de schadelast ziektekosten 2010 en 2011 wordt ernstig bemoeilijkt doordat belangrijke spiegelinformatie omtrent DBC s ontbreekt; de definitieve verhouding tussen de vaste en variabele kosten van ziekenhuiszorg moet over de jaren 2009, 2010 en 2011 nog bepaald worden; het budget eigen risico 2010 en 2011 is nog niet definitief vastgesteld; de inschatting van de kosten GGZ 2009, 2010 en 2011 wordt bemoeilijkt vanwege het ontbreken van belangrijke spiegelinformatie; het CVZ heeft achterstanden in het verwerken van de kosten buitenland over de jaren 2006 t/m 2011, welke door het CVZ nog doorbelast moeten worden naar de zorgverzekeraar. Al deze onzekerheden zijn op basis van een best estimate opgenomen in de jaarrekening. Daarnaast is voor al deze risico s een prudentievoorziening gevormd van 5,1 miljoen. De directie acht deze voorziening toereikend voor een eventueel negatief scenario. De risico s met betrekking tot de invoering van de basisverzekering en de werking van het risicovereveningssysteem komen uitvoerig aan de orde in de toelichting op de jaarrekening. Verzekeringsrisico Eno is primair een zorgverzekeraar en richt zich voornamelijk op eigen zorggerelateerde producten als zorgverzekeringen. Het verzekeringsrisico voor Eno wordt beperkt doordat de inkomsten uit het landelijke budget op basis van risicoverevening, verevening, nacalculatie-effecten en effecten bandbreedte regeling, toegekend worden aan de zorgverzekeraars. Het resterende risico wordt beperkt door maatregelen op het gebied van schadelastbeheersing en aanpassing van de premie. Beleggingsrisico Eno heeft een beleggingsstatuut waarbinnen de directie het mandaat heeft om te handelen. Risicovolle c.q. speculatieve beleggingen worden vermeden. Er werd in 2011 belegd in onroerend goed, aandelen, obligaties en liquiditeiten. Het onroerend goed betreft het eigen pand. Er is in 2011 besloten om een aanzienlijk deel van het te beleggen vermogen te beleggen in staatsobligaties van landen met een triple A-rating. In september 2010 is een beleggingsadviescommissie (BAC) geïnstalleerd. De BAC adviseert de directie over het beleggingsbeleid. Het bestuur blijft verantwoordelijk voor het beleggingsbeleid en de uitvoering daarvan. Informatie en communicatie De communicatie van financiële en managementinformatie vindt plaats volgens vaste richtlijnen. Eno zet hiervoor mondelinge en schriftelijke communicatiemiddelen in. Maandelijks vinden business reviews plaats van de directie met de managers. Dit houdt een maandelijks bilateraal overleg in en een rapportage per kwartaal. Informatiebeveiliging Beveiliging van geautomatiseerde systemen en diensten vraagt bijzondere aandacht. In 2011 is daar verdere aandacht aan gegeven doordat de ICT systemen en het ICT beheer in de loop van 2011 uitbesteed zijn aan hosting partner Vancis in Amsterdam. Het migratieproces naar Vancis is succesvol verlopen. De komende 8

9 periode is er nog sprake van nazorg. Daarna wordt het project Hosting & Uitwijk formeel afgesloten. In het vervolg daarop is het project voor de nieuwe inrichting van de ICT omgeving gestart. 1.5 Verantwoording Governance Principes Coöperatie Eno onderschrijft de regulering zoals opgenomen in de Governance Code van het verbond van Verzekeraars zoals die geldt voor Eno Zorgverzekeraar en N.V. en Eno Aanvullende Verzekeringen N.V. Hierin zijn gedragsregels opgenomen over de volgende onderwerpen: 1. Raad van commissarissen a. Samenstelling en deskundigheid b. Taak en werkwijze 2. Directie a. Samenstelling en deskundigheid b. Taak en werkwijze 3. Risicomanagement 4. Audit 5. Beloningsbeleid Onderstaand wordt per onderdeel toegelicht in hoeverre de groep Eno voldoet aan de code en op welke punten zij een eigen invulling geeft aan de code. 1. Raad van commissarissen a. Samenstelling en deskundigheid Eno voldoet volledig aan dit onderdeel van de code met uitzondering van het feit dat er geen programma van permanente educatie voor de leden van de raad van commissarissen is opgesteld. In 2011 zijn er wel een aantal bijeenkomsten georganiseerd waarbij aandacht is gegeven aan de deskundigheid van de commissarissen met betrekking tot de impact van Solvency II. Ook hebben de commissarissen individueel gewerkt aan de verdieping van hun deskundigheid. b. Taak en werkwijze Eno voldoet op dit onderdeel aan de code. In 2011 is het onderdeel risicomanagement besproken in de vergaderingen van het audit committee. In de 1 e helft van 2012 zal een separate risicocommissie worden ingesteld welke onderdeel wordt van het audit committee. 2. Directie a. Samenstelling en deskundigheid Eno voldoet volledig aan dit onderdeel van de code met uitzondering van dat er geen programma van permanente educatie voor de directie is opgesteld. In 2011 zijn er wel een aantal bijeenkomsten georganiseerd waarbij aandacht is gegeven aan de deskundigheid van de directie met betrekking tot de impact van Solvency II. Ook hebben de directieleden individueel gewerkt aan de verdieping van hun deskundigheid. 9

10 b. Taak en werkwijze Eno voldoet op dit onderdeel volledig aan de code met uitzondering van het feit dat de moreelethische verklaring in 2012 getekend is. 3. Risicomanagement Eno voldoet op dit onderdeel nog niet volledig aan de code. In 2011 was er nog geen risicocommissie actief binnen de Raad van Commissarissen en is de risicobereidheid in 2011 wel in concept besproken maar wordt de risicobereidheid in 2012 definitief vastgesteld. 4. Audit Eno heeft in 2011 op de volgende wijze invulling gegeven aan de code. De auditfunctie was deels belegd bij de afdeling interne controle. De externe auditfunctie was belegd bij de externe accountant. Met ingang van 2012 is de interne audit dienst gestart met haar werkzaamheden. Voor 2012 wordt voldaan aan dit onderdeel van de code. 5. Beloningsbeleid Op dit onderdeel voldoet Eno volledig aan de code. 1.6 De verwachte gang van zaken De ontwikkelingen in de zorg en het toezichtkader van de overheid hebben als zeer groot risico dat de klant vergeten wordt. Dat mag niet gebeuren, de focus van Eno blijft gericht op het belang van de leden. In grote lijnen richt de projectmatige aanpassing van Eno zich op de volgende activiteiten: Klanten en services: de inhoud van alle producten wordt de komende jaren gemoderniseerd zoals door de aanpassing van de polis, het opnemen van de AWBZ onderdelen, een duidelijker positionering van de premie en meer regionaal gericht maatwerk. Een moderne portaalfunctionaliteit zal dit gaan ondersteunen. Operationeel: de komende jaren zullen de modernisering van de administratieve werkprocessen en de ICT ondersteuning daarvan veel aandacht krijgen. In 2012 wordt daarmee een begin gemaakt. Vernieuwing: Eno zoekt samenwerking met andere partijen in een netwerk verband waardoor de Eno ontwikkelingen versterkt en versneld kunnen worden. Daarnaast zal Eno het aanbod aan gemeenten opnieuw vormgeven. Alle onderdelen van Eno dragen bij aan de continuïteit van het bedrijf. Het vraagt een ondernemende en professionele werkhouding. Een scherp bewustzijn van de toenemende risico s en uitdagingen en grote aandacht voor de kwaliteit van de uitvoering zijn daarbij onontbeerlijk voor het toekomstig succes. De continuïteit van het bedrijf is alleen mogelijk met een duurzaam rendement om binnen de wettelijke kaders een stabiele basis te blijven bieden aan de leden. De financiële basis was en is altijd goed geweest bij Eno. En dat blijft ook zo. De door Eno ontwikkelde plannen voldoen aan de wettelijke eisen waarmee Eno voor haar klanten ook een betrouwbaar bedrijf is. De directie is positief gestemd voor het jaar Door alle onzekerheden is het moeilijk om een goede inschatting te geven van het te verwachten resultaat De directie verwacht echter op basis van de huidige inschatting van de risico s dat er een positief resultaat wordt behaald voor

11 Deventer, 24 mei 2012 De Directie drs. J.W. de Jong Algemeen directeur drs. E.L. Hooiveld RA Financieel Directeur drs. A.G.C. Geerdink Operationeel Directeur 11

12 2. Verslag van de Raad van Commissarissen over 2011 Over de Raad van Commissarissen De Raad van Commissarissen heeft meerdere taken: - de rol van toezichthouder vervullen inzake het beleid van de directie en de algemene gang van zaken in de Coöperatie en de onderliggende bedrijven; - een klankbord zijn voor de directie; - de werkgeversrol voor de directie. Om zijn taak goed te kunnen vervullen is de Raad van Commissarissen met zes personen breed samengesteld. In het jaar 2011 hebben zich personele wisselingen voorgedaan. Vanwege het verstrijken van de zittingstermijn zijn de heren Kloeze (met ingang van ) en Schermerhorn (met ingang van ) afgetreden. Voor de opvolging is een extern bureau ingeschakeld. Daarbij is met betrekking tot de profielschets ook opdracht gegeven aandacht te besteden aan diversiteit met betrekking tot de samenstelling van de Raad van Commissarissen. Na een zorgvuldige selectie zijn de heren De Boer en Dijkstra voorgedragen aan de Ledenraad en zijn vervolgens per tot commissaris benoemd. De Raad van Commissarissen blijft daarmee uit 5 mannen en 1 vrouw bestaan. De zes commissarissen hebben gezamenlijk specialistische kennis van verzekeringen, zorg, financiën, politiek en het besturen van organisaties. Zij volgen maatschappelijke ontwikkelingen op de voet. De opinievorming komt tot stand op basis van onafhankelijkheid en een kritische houding. Om aan hun toezichthoudende taak verdieping te geven zijn binnen de Raad van Commissarissen twee commissies samengesteld: - het Audit Committee richt zich op de activiteiten, verslaglegging en beheersing van de financiële en operationele risico s, die uit de bedrijfsvoering voortvloeien. De externe accountant en compliance officer zijn directe gesprekspartners voor het Audit Committee, maar ook voor de Raad van Commissarissen als geheel. - de Remuneratiecommissie houdt zich bezig met de functionerings- en beoordelingsgesprekken en het daarmee gepaard gaande beloningsbeleid van de directie. Gezien het toenemende belang van risicobeheersing wordt overwogen om in 2012 een Risk Committee als derde commissie in te richten. Tot dat moment fungeert het Audit Committee feitelijk ook als Risk Committee. De Raad van Commissarissen werkt volgens de governanceprincipes, zoals die door de brancheorganisatie voor zorgverzekeraars zijn vastgelegd en onderschrijft de principes en de wenselijkheid van transparantie in bestuur, het toezicht en het afleggen van verantwoordelijkheid daarover aan belanghebbenden. Mede in dat kader evalueert de Raad van Commissarissen zijn eigen functioneren. In lijn met de governance principes wil de Raad van Commissarissen deze zelfevaluatie periodiek ook onder externe begeleiding laten uitvoeren. In 2011 zijn de voorbereidingen getroffen om deze evaluatie onder begeleiding van een gespecialiseerd bureau te laten uitvoeren. De evaluatie zal worden afgerond begin De totale vergoeding voor de Raad van Commissarissen over 2011 is ,-- geweest. Het aanwezigheidspercentage van de commissarissen bij de plenaire vergaderingen bedroeg in %. Daarnaast heeft een vertegenwoordiging van de Raad van Commissarissen, waaronder de voorzitter, twee bijeenkomsten van de overlegvergaderingen van de ondernemingsraad met de directie bijgewoond. 12

13 Onderwerpen 2011 In en over 2011 zijn veel onderwerpen de revue gepasseerd. Zonder een volledig en uitputtende opsomming te doen, zijn de thema s duidelijk aan te geven. Het thema beleid betreft onderwerpen zoals het meerjarenbeleid, het jaarplan, het commercieel beleid, het zorginkoopbeleid en ICT beleid (met name externe hosting en uitwijk en het projecten- en prioriteringsplan). Het thema financieel beleid verdient een aparte vermelding met onderwerpen als het jaarverslag, inclusief jaarrekening en financiële resultaten, de Beleggingsadviescommissie en het vermogensbeheer. Een derde thema is toezicht met onderwerpen als de contacten en samenwerking met DNB en de externe accountant. Een vierde thema is Solvency II. De invoering hiervan raakt de organisatie in al haar geledingen. De Raad van Commissarissen heeft daarom, onder externe begeleiding, hier aparte bijeenkomsten aan gewijd, onder meer om de strategische risico s in kaart te brengen en deze in te delen op kans- en impactniveau. Zo is voor een riskmanagement training, inclusief vaststelling risk appetite gebruik gemaakt van externe specialisten. Verder is de Raad van Commissarissen ook nadrukkelijk met het eigen functioneren bezig geweest. Dit betreft onder meer de werving en benoeming van twee nieuwe commissarissen, de voorbereiding van de zelfevaluatie onder begeleiding van een extern bureau, de samenstelling en verdeling van de functies binnen de Raad van Commissarissen en onderliggende commissies. Daarnaast waren er lopende zaken die aandacht vroegen, zoals de huisvesting en de afbouw van RegiZorg. Zoals aangegeven heeft de Raad van Commissarissen twee commissies, namelijk het Audit Committee en de Remuneratiecommissie. Deze laatste commissie heeft de reguliere functioneringsgesprekken met de directie gevoerd en daarover verslag gedaan aan de voltallige Raad van Commissarissen. Het Audit Committee heeft vooral de verdieping aangebracht in de onderwerpen die meer financieel, compliance en risk georiënteerd zijn. Ook over deze onderwerpen heeft verslaglegging aan de voltallige Raad van Commissarissen plaatsgevonden. Onderwerpen die bij het Audit Committe op de agenda hebben gestaan zijn onder meer: jaarrekening 2010, accountantsverslag 2010, managementletter KPMG, Audit Serviceplan KPMG, de kwartaalrapportages met financiële en andere ken- en stuurgetallen, prudentiebeleid, begroting 2012, beleggingen en vermogensbeheer, Beleggingsadviescommissie, Solvency II, de kwartaalrapportages compliance, risk & fraude en de contacten en samenwerking met DNB. Tot slot De Raad van Commissarissen merkt verder op, dat de omgeving waarin Eno werkzaam is zeer sterk in beweging is. Dat vereist van alle medewerkers veel inzet, flexibiliteit en aanpassingsvermogen aan de voortdurend veranderende omstandigheden. Het bestuur en de medewerkers leveren met veel passie en grote loyaliteit hun bijdrage aan de ontwikkeling van Eno in deze turbulente tijden. De organisatie en de medewerkers verdienen hiervoor een groot compliment. Jans Schepers, Voorzitter Raad van Commissarissen 13

14 3.Jaarrekening 3.1 Geconsolideerde balans per 31 december 2011 (voor resultaatbestemming) Activa (x 1.000) 31 december december 2010 Immateriële vaste activa (1) - 17 Beleggingen Terreinen en gebouwen (2) Beleggingen in deelnemingen (3) Overige financiële beleggingen (4) Vorderingen Vorderingen uit directe verzekering (5) College voor zorgverzekeringen (6) Overige vorderingen (7) Overige activa Materiële vaste activa (8) Liquide middelen (9)

15 Passiva (x 1.000) 31 december december 2010 Groepsvermogen Geconsolideerd vermogen (10) Onverdeeld resultaat Technische voorzieningen (11) Voorzieningen Overige (12) Schulden Schulden uit directe verzekering (13) Overige schulden (14)

16 3.2 Geconsolideerde winst- en verliesrekening over 2011 (x 1.000) Technische rekening Verdiende premies eigen rekening en bijdragen (15) Overige omzet (16) Schaden eigen rekening Betaalde schaden (17) Wijziging technische voorziening schade (18) Overige lasten (19) Bedrijfskosten (20) Resultaat technische rekening Niet technische rekening Opbrengsten uit beleggingen (21) Rentebaten en -lasten Resultaat niet technische rekening Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening

17 3.3 Geconsolideerd kasstroomoverzicht 2011 (x 1.000) Verloop liquide middelen Stand per 1 januari Stand per 31 december Mutatie liquide middelen Deze mutatie is als volgt te verklaren: Kasstroom uit operationele activiteiten Resultaat Aanpassingen voor: Afschrijvingen Mutatie technische voorziening Mutatie voorzieningen overig Mutatie in werkkapitaal Kasstroom uit investerings- en beleggingsactiviteiten Investeringen en waardeveranderingen beleggingen Mutatie deelneming rechtstreeks in eigen vermogen (Des-)investeringen in materiële vaste activa Mutatie liquide middelen

18 3.4 Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening Toelichting algemeen Algemeen Activiteiten De activiteiten van de Coöperatie Eno U.A., statutair gevestigd te Deventer, en haar groepsmaatschappijen bestaan voornamelijk uit het activiteiten op het gebied van zorgverzekeringen en verzuimbegeleiding. Groepsverhoudingen Coöperatie Eno te Deventer staat aan het hoofd van een groep rechtspersonen. Een overzicht van de gegevens vereist op grond van de artikelen 2:379 en 2:414 BW is onderstaand opgenomen: Geconsolideerde maatschappijen: Naam Statutaire zetel Aandeel in het geplaatste kapitaal Eno Holding B.V. Deventer 100% Eno Zorgverzekeraar N.V. Deventer 100% Eno Aanvullende verzekeringen Deventer 100% N.V. Salland Zorgkantoor B.V. Deventer 100% Eno Zorg B.V. Deventer 100% Pegasus Kennis B.V. Deventer 100% Salland WMO+ B.V. Deventer 100% Medipay B.V. Deventer 100% Stichting RegiZorg Nederland Deventer De Coöperatie is bestuurder van de Stichting Niet meegeconsolideerde belangen: Multizorg VRZ B.V. Houten 16,66% Trajectzorg Nederland B.V. Deventer 33,33% Grondslagen voor de consolidatie In de geconsolideerde jaarrekening van Coöperatie Eno zijn de financiële gegevens verwerkt van de tot de groep behorende maatschappijen en andere rechtspersonen waarop een overheersende zeggenschap kan worden uitgeoefend of waarover de centrale leiding wordt gevoerd. De geconsolideerde jaarrekening is opgesteld met toepassing van de grondslagen voor de waardering en de resultaatbepaling van Coöperatie Eno. Toepassing van artikel 402 boek 2 BW De financiële gegevens van Coöperatie Eno zijn verwerkt in de geconsolideerde jaarrekening zodat, gebruikmakend van artikel 2:402 BW, is volstaan met een verkorte winst-en-verliesrekening in de enkelvoudige jaarrekening. De financiële gegevens van de groepsmaatschappijen en de andere in de consolidatie meegenomen rechtspersonen en vennootschappen zijn volledig in de geconsolideerde jaarrekening opgenomen onder eliminatie van de onderlinge verhoudingen en transacties. Voor Eno Holding B.V. wordt geen jaarrekening opgesteld. Hierbij wordt gebruik gemaakt van de vrijstelling zoals opgenomen in artikel 408 boek 2 BW. De vergelijkende cijfers zijn waarnodig voor vergelijkingsdoeleinden aangepast. 18

19 Algemene grondslagen voor het opstellen van de geconsolideerde jaarrekening De jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met de wettelijke bepalingen zoals deze zijn opgenomen in Titel 9 Boek 2 BW en met inachtneming van de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving. Invoering basisverzekeringen, budgettering en risicoverevening Eno Zorgverzekeraar N.V. is een zorgverzekeraar die valt onder de bepalingen van de Zorgverzekeringswet. Basisverzekering Het huidige, private zorgverzekeringsstelsel is sinds 2006 van kracht en bestaat uit twee delen. Het eerste deel betreft de basisverzekering, een verplichte verzekering voor alle ingezetenen in Nederland en alle nietingezetenen die ter zake van in Nederland in dienstbetrekking verrichte arbeid aan loonbelasting onderworpen zijn. De invulling van de dekking van de basisverzekering wordt door de overheid bepaald. De zorgverzekeraar is verplicht alle onder de kring der verzekerden vallende personen, ongeacht leeftijd en gezondheidsrisico s, te accepteren. Tevens moet de nominale premie die de verzekeraar bij de verzekerde in rekening brengt voor alle verzekerden gelijk zijn. Het tweede deel van het systeem betreft de (vrijwillige) aanvullende verzekering. De dekking van deze verzekering is niet gebonden aan overheidsbepalingen. Voorts heeft de verzekeraar de mogelijkheid van premiedifferentiatie voor deze verzekering. Onzekerheden ten aanzien van kosten ziekenhuiszorg Het huidige financieringsstelsel voor de ziekenhuiszorg leidt tot een aantal onzekerheden voor de zorgverzekeraars. Deze worden hierna geschetst: A. Het systeem van dbc s De afrekening van de kosten van ziekenhuizen is gebaseerd op dbc s. Deze afrekenmethode beslaat een gehele periode van medische behandeling en bevat alle afzonderlijke deelbehandelingen. De afrekening tussen ziekenhuis en zorgverzekeraar vindt plaats na afloop van de behandelperiode. De introductie van de dbc s heeft verstrekkende gevolgen gehad op de tarifering van de ziekenhuiskosten omdat gebruik wordt gemaakt van uniforme gemiddelde tarieven voor een ziektebeeld, die onafhankelijk zijn van de mate waarin de verzekerde ook daadwerkelijk gebruik heeft gemaakt van alle in het dbc-tarief gecalculeerde diensten. Hoewel het dbc-systeem voortdurend wordt aangepast en er (door de lange doorlooptijd van dbc s) veel tijd verstrijkt tot inzicht in de effecten van deze aanpassingen verkregen is, is al wel een reeks van schadegegevens beschikbaar, op grond waarvan betrouwbare schattingen verricht kunnen worden. Ook in 2011 worden nog declaraties van dbc s ontvangen, die in de jaren daarvoor zijn geopend. De ontwikkelingen in de honoraria van de medisch specialisten en de maatregelen die hierop getroffen zijn, komen vanwege het dbc systeem ook vertraagd in beeld. Daarnaast is er enige onzekerheid omtrent de verschuiving van a-dbc s (het a-segment, waarop een risicomitigering van toepassing is) naar b-dbc s (het b-segment, dat geheel risicodragend is). B. Over/onderfinanciering ziekenhuizen en GGZ Over- of onderfinanciering van een ziekenhuis is het verschil tussen: - het budget van een ziekenhuis en - de door het ziekenhuis via gedeclareerde dbc s gerealiseerde opbrengst. Het betreft hier alleen de a-dbc s. Zodra een ziekenhuis een hogere opbrengst heeft dan het budget is sprake van een opbrengstoverschot (overfinanciering) en vice versa. Dit verschil moet door het ziekenhuis met de 19

20 zorgverzekeraars worden verrekend via de zogenoemde opbrengstverrekening, welke tot en met 2009 afgerond zijn. Voor 2010 zijn de opbrengstverschillen 2010 op ziekenhuisniveau door de NZa definitief vastgesteld. Het verschil betreft voor 2010 een onderfinanciering van 530 miljoen op macroniveau en wordt op basis van schadelastgegevens van de zorgverzekeraars in 2012 toegerekend aan de individuele zorgverzekeraars. Voor 2011 is het voor zorgverzekeraars moeilijk zelfstandig een inschatting te maken van de financieringsverschillen, onder andere vanwege de hierboven genoemde systematiek en de wijzigingen in het dbc-systeem. Een vergelijkbare situatie geldt voor de GGZ instellingen. Hier bedraagt de overfinanciering miljoen op macroniveau. Met ingang van budgetjaar 2010 wordt bij de GGZ dezelfde methodiek van verrekening van opbrengst toegepast als bij de curatieve zorg, waarmee de zorgverzekeraars niet meer afhankelijk zijn van het vaststellen van marktaandelen op basis van gegevens van de instellingen. Voor de GGZ is het verzekeringstechnische risico beperkt als gevolg van de bandbreedteregeling (zie hierna). C. Bepaling verhouding vast/variabel Zoals hiervoor vermeld, is de afgelopen jaren meer informatie beschikbaar gekomen over de schadelast ziekenhuiszorg, waardoor de verhouding tussen de vaste component (die 100% nagecalculeerd wordt) en de variabele component (die deels nagecalculeerd wordt) nauwkeuriger kan worden bepaald. Voor de schadejaren 2010 en 2011 blijft deze verhouding, en daarmee de opbrengstverrekening, vooralsnog echter onzeker. D. Onzekerheden door de werking van het risicovereveningssysteem De werking van het vorengenoemde systeem brengt met zich mee dat het drie tot vier jaren duurt voordat tot een definitieve afrekening met de individuele zorgverzekeraars overgegaan kan worden. Dat betekent een cumulatie van onzekerheden in die periode (waarbij dus ook de bevindingen van de afrekeningen na enige tijd meegenomen kunnen worden in de modellering voor toekomstige jaren). De resultaten van de risicoverevening tot en met 2008 zijn door het College voor Zorgverkeringen (CVZ) vastgesteld. Hierdoor heeft de zorgverzekeraar inzicht in de uitkomsten van de eerste jaren risicoverevening onder de Zorgverzekeringswet en daarmee tevens een beter beeld voor de jaren na Ook zijn als gevolg van de beschikbaarheid van de resultaten van deze jaren de onzekerheden over de effecten van verdeelfouten in het model afgenomen. Anderzijds zijn voor 2012 en volgende maatregelen genomen, waaronder afschaffing van de macro-nacalculatie (zie hierna) die onzekerheden kunnen oproepen met het risico van een ontoereikende premie. De hiervoor weergegeven onzekerheden kunnen invloed hebben op het resultaat over 2011 en de hoogte van de technische voorzieningen voor de basisverzekering per eind Mechanismen ter mitigering van de onzekerheden De branche staan drie mechanismen ter compensatie van vorengenoemde onzekerheden te beschikking: het risicovereveningsmodel, de AO/IC-kaderregeling en versnelde informatievoorziening. Deze drie systemen worden hierna toegelicht. 1. Het risicovereveningsmodel Verzekeringstechnisch is de combinatie van acceptatieverplichting en verbod op premiedifferentiatie onmogelijk tenzij er een systeem van inkomstenverrekening buiten de verzekerde om is. Ook is een risicomitigerend systeem nodig in verband met de hiervoor genoemde onzekerheden bij de financiering van de ziekenhuiszorg en 20

21 de ggz. Dit systeem (het risicovereveningsmodel) is in tegenstelling tot voorgaande jaren in 2011 niet gewijzigd. Het risicovereveningsmodel is in twee delen geknipt, het ex-ante en het ex-post deel. Gedurende een jaar (ex-ante) krijgt een zorgverzekeraar per verzekerde een bijdrage uit het vereveningsfonds, dat is gebaseerd op een aantal vereveningscriteria. Op deze bijdrage wordt een rekenpremie in mindering gebracht. Deze rekenpremie is de basis voor de vaststelling van de nominale premie van de zorgverzekeraar. Door de ex-ante-bijdrage ontvangt de zorgverzekeraar per saldo een bijdrage per verzekerde die overeenkomt met de vooraf verwachte zorgconsumptie van die verzekerde. Hoewel hierdoor op verzekeraarniveau de verwachte schaden grotendeels gedekt worden door de verwachte opbrengsten, wijken de werkelijke schaden af van de verwachting. Daarom wordt de bijdrage uit het vereveningsfonds achteraf deels aangepast aan de werkelijke schaden. Daarmee wordt ook een aanzienlijk deel van de onzekerheden in de ziekenhuiszorg- en ggzfinanciering gemitigeerd. Dit is het ex-post deel, bestaande uit een aantal stappen. De precieze vormgeving en de mate van inzet van de ex-postcompensatie-mechanismen ligt vooraf vast. Zorgverzekeraars kunnen dus bij de premie-calculaties rekening houden met de consequenties van de ex-post compensatiemechanismen. Deze bestaat in 2011 uit de volgende vijf componenten: a. Macronacalculatie deelbijdragen De macronacalculatie compenseert afwijkingen tussen de vooraf door het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) geraamde macrokosten en de achteraf gerealiseerde macrokosten. Deze nacalculatie geschiedt per deelbudget (vaste ziekenhuiskosten, kosten b-dbc s, overige variabele ziekenhuiskosten, overige prestaties en geneeskundige GGZ). Alle zorgverzekeraars samen lopen daardoor in het betreffende jaar geen risico op de totale kostenontwikkeling. Indien de macrokosten hoger uitvallen (bijvoorbeeld door een hogere zorgconsumptie of prijsstijgingen), wordt een hogere vereveningsbijdrage toegekend, als de macrokosten lager uitvallen (bijvoorbeeld door een scherper inkoop- of preferentiebeleid) gaat de totale vereveningsbijdrage omlaag. Een gevolg van de macronacalculatie is dat niet alleen de kosten van de zorgverzekeraar zelf maar ook van alle andere zorgverzekeraars relevant zijn voor de uiteindelijke hoogte van de macrodeelbijdragen. Hoewel door dit mechanisme voor de sector het verzekeringstechnisch risico teruggebracht wordt tot nihil, is er voor de individuele zorgverzekeraar wel een verzekeringstechnisch risico. b. Hoge kosten compensatie op vier deelbudgetten Op de kosten van overige prestaties, de variabele ziekenhuiskosten en de kosten b-dbc s wordt hoge kosten compensatie (HKC) toegepast, waarbij kosten boven een drempelbedrag van bij individuele verzekerden ten laste van een zorgverzekeringspool worden gebracht. Boven deze drempelwaarde worden de kosten voor 90 procent onderling verrekend. Op de kosten geneeskundige GGZ voor verzekerden vanaf 18 jaar wordt eveneens HKC toegepast. Kosten boven een drempelbedrag van worden voor 100% verevend. c. Nacalculatie variabele ziekenhuiskosten De verschillen tussen de werkelijke en verwachte variabele ziekenhuiskosten na vorengenoemde stappen worden voor 30% nagecalculeerd, voor zover het a-dbc s betreft, dat wil zeggen ten gunste dan wel ten laste van het vereveningsfonds gebracht. 21

22 d. Bandbreedteregeling variabele ziekenhuiskosten en geneeskundige GGZ Indien het resultaat van een verzekeraar voor de variabele ziekenhuiskosten en kosten b-dbc s na toepassing van vorengenoemde compensatie-mechanismen meer dan 22,50 bedraagt (hetzij positief, hetzij negatief), wordt het meerdere voor 90% nagecalculeerd met het vereveningsfonds. Indien het resultaat van een verzekeraar voor de kosten geneeskundige GGZ na toepassing van alle compensatiemechanismen meer dan 7,50 bedraagt (hetzij positief, hetzij negatief), wordt het meerdere voor 100% nagecalculeerd met het vereveningsfonds. e. Integrale nacalculatie vaste kosten ziekenhuisverpleging en kosten geneeskundige GGZ voor verzekerden jonger dan 18 jaar De vaste kosten van ziekenhuisverpleging en de kosten van de geneeskundige GGZ voor verzekerden jonger dan 18 jaar ten slotte worden voor 100 procent nagecalculeerd. 2. Kaderregeling AO/IC inzake dbc-registratie en -facturatie Met de invoering van de dbc s is tevens de kaderregeling AO/IC inzake dbc-registratie en -facturatie van kracht geworden. Deze kaderregeling verplicht instellingen die dbc s leveren (met name ziekenhuizen en GGZ instellingen) aan minimale eisen voor de administratieve organisatie en interne controle te voldoen. Zij moeten hierover verantwoording afleggen middels een bestuursverklaring. Daarnaast wordt door de ziekenhuizen verantwoording afgelegd door middel van het zogenoemde Verantwoordingsdocument totaalbedrag gefactureerd dbc s. De accountant van de zorgverlener geeft een juistheidverklaring af bij de in dit document opgenomen declaratiegegevens. Indien de voormelde juistheidsverklaringen tijdig beschikbaar zijn en kunnen worden gebruikt bij het opstellen van de jaarrekening levert dit een nuttige bijdrage aan het reduceren van de onzekerheden over de juistheid van de declaraties. 3. Versnelde informatievoorziening Om genoemde onzekerheden terug te dringen zijn afspraken met partijen gemaakt om buiten de formele afrekenmomenten van het CVZ informatie beschikbaar te stellen. In 2011 is gestart met dit traject van versnelling van informatievoorziening ten behoeve van de opbrengstverrekening, waarbij in het najaar van enig jaar voorinformatie verkregen wordt op basis van de meest recente marktaandelen en opbrengstbedragen van ziekenhuizen. Het CVZ stelt daartoe actualisaties van de vereveningsbijdragen aan de zorgverzekeraars beschikbaar. Vektis raamt de macro poolomvang van de HKC ZN heeft een actualisatie van de schadelastramingen 2009 tot en met 2012 beschikbaar gesteld. De bepaling van het resultaat 2011 van Eno Zorgverzekeraar N.V. wordt bemoeilijkt door risico s en onzekerheden die hiervoor ondermeer genoemd zijn. 22

23 Met betrekking tot de jaarrekening 2011 kunnen de belangrijkste risico s en onzekerheden als volgt worden samengevat: de Hoge Kosten Verevening 2005 en de Hoge Kosten Compensatie 2007, 2009, 2010 en 2011 zijn nog niet definitief afgerekend; er vindt nog macronacalculatie plaats van de kosten 2009, 2010 en 2011; de bijdrage van het CVZ over de jaren 2005, 2007, 2008, 2009, 2010 en 2011 wordt nog gedeeltelijk nagecalculeerd; naar verwachting wordt in het vierde kwartaal 2012 de definitieve onder- en overfinanciering ziekenhuizen 2010 afgerekend. De afrekening van de onder- en overfinanciering 2006, 2007, 2008 en 2009 heeft definitief plaatsgevonden. Hier komen echter mogelijk naar aanleiding van ingediende bezwaren nog correcties op. Als gevolg hiervan is de schadelast over 2006, 2007, 2008, 2009, 2010 en 2011 onzeker; de inschatting van de schadelast ziektekosten 2010 en 2011 wordt ernstig bemoeilijkt doordat belangrijke spiegelinformatie omtrent DBC s ontbreekt; de definitieve verhouding tussen de vaste en variabele kosten van ziekenhuiszorg moet over de jaren 2009, 2010 en 2011 nog bepaald worden; het budget eigen risico 2010 en 2011 is nog niet definitief vastgesteld; de inschatting van de kosten GGZ 2009, 2010 en 2011 wordt bemoeilijkt vanwege het ontbreken van belangrijke spiegelinformatie; het CVZ heeft achterstanden in het verwerken van de kosten buitenland over de jaren 2006 t/m 2011, welke door het CVZ nog doorbelast moeten worden naar de zorgverzekeraar. Al deze onzekerheden zijn op basis van een best estimate schatting opgenomen in de jaarrekening Daarnaast is voor al deze risico s een prudentievoorziening gevormd van 5,1 miljoen. De directie acht deze voorziening toereikend voor een eventueel negatief scenario. 23

24 Grondslagen voor de waardering van activa en passiva en de resultaatsbepaling Algemeen De waardering van activa en passiva en de bepaling van het resultaat vinden plaats op basis van historische kosten. Tenzij bij de desbetreffende grondslag voor de specifieke balanspost anders wordt vermeld, worden de activa en passiva opgenomen tegen nominale waarde. Een actief wordt in de balans opgenomen wanneer het waarschijnlijk is dat de toekomstige economische voordelen naar de onderneming zullen toevloeien en de waarde daarvan betrouwbaar kan worden vastgesteld. Een verplichting wordt in de balans opgenomen wanneer het waarschijnlijk is dat de afwikkeling daarvan gepaard zal gaan met een uitstroom van middelen die economische voordelen in zich bergen en de omvang van het bedrag daarvan betrouwbaar kan worden vastgesteld. Baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop ze betrekking hebben. Winsten worden slechts opgenomen voor zover zij op balansdatum zijn gerealiseerd. Verplichtingen en mogelijke verliezen die hun oorsprong vinden voor het einde van het verslagjaar, worden in acht genomen indien zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden. De opbrengsten en kosten worden toegerekend aan de periode waarop zij betrekking hebben. Gebruik van schattingen De opstelling van de jaarrekening vereist dat het management oordelen vormt en schattingen en veronderstellingen maakt die van invloed zijn op de toepassing van grondslagen en de gerapporteerde waarde van activa en verplichtingen, en van baten en lasten. De daadwerkelijke uitkomsten kunnen afwijken van deze schattingen. De schattingen en onderliggende veronderstellingen worden voortdurend beoordeeld. Herzieningen van schattingen worden opgenomen in de periode waarin de schatting wordt herzien en in toekomstige perioden waarvoor de herziening gevolgen heeft. Vergelijkende cijfers De vergelijkende cijfers zijn waarnodig voor vergelijkingsdoeleinden aangepast. Beleggingen Terreinen en gebouwen De terreinen en gebouwen worden gewaardeerd tegen reële waarde. De reële waarde wordt bepaald door een erkend externe taxateur of op basis van een uitgevoerde analyse van het bruto aanvangsrendement waarbij wordt gerekend met marktconforme huurprijzen. De terreinen en gebouwen zijn voor het laatst getaxeerd per 31 december Waardemutaties worden direct ten laste van het resultaat gebracht. De terreinen en gebouwen zijn geclassificeerd als vastgoed voor eigen gebruik. Een gedeelte van het pand wordt verhuurd aan de overige groepsmaatschappijen van Eno en een gedeelte wordt verhuurd aan een externe partij. Beleggingen in groepsmaatschappijen en deelnemingen De deelnemingen waarin invloed van betekenis op het zakelijke en financiële beleid wordt uitgeoefend, worden gewaardeerd op de netto-vermogenswaarde maar niet lager dan nihil. Deze netto-vermogenswaarde wordt berekend op basis van de grondslagen van Coöperatie Eno. Deelnemingen zonder invloed van betekenis worden gewaardeerd tegen kostprijs. Coöperatie Eno aanvaard geen aansprakelijkheid voor het negatieve vermogen van Salland Zorgkantoor B.V. Derhalve is geen voorziening voor deze negatieve deelneming getroffen. 24