KWALITEITSONDERZOEK MBO. Chauffeur goederenvervoer

Transcriptie

1 KWALITEITSONDERZOEK MBO P3TRANSFER Chauffeur goederenvervoer Juli 2012 H /1

2 Plaats: Etten-Leur BRIN: 28CN Onderzoeksnummer: Onderzoek uitgevoerd in: Maart en april 2012 Conceptrapport verzonden op: 15 juni 2012 Rapport vastgesteld te Utrecht op: 10 juli 2012

3 Inhoudsopgave 1 Inleiding Conclusie en vervolgtoezicht Conclusie Vervolgtoezicht Resultaten van de opleiding Chauffeur goederenvervoer (locaties Etten- Leur en Hoensbroek) Oordeel per aspect Beschouwing...6 Bijlagen...9 Bijlage I Normeringen kwaliteitsgebieden...9 Bijlage II Overzicht cp-codes/cluster van opleidingen Bijlage III Beoordeling indicatoren opleiding Chauffeur goederenvervoer Bijlage IV Reactie van de instelling op rapport (zienswijze) Bijlage V Reactie Inspectie van het Onderwijs op de zienswijze van ROC West Brabant en P3 transfer van 13 september H /1

4 H /1

5 1 Inleiding De Inspectie van het Onderwijs voerde in maart en april 2012 kwaliteitsonderzoek uit bij de niet-bekostigde instelling P3transfer te Etten-Leur. Dit onderzoek heeft betrekking op het mbo onderwijs. Aanleiding voor het onderzoek Op 14 maart 2011 heeft naar aanleiding van een signaal een incidenteel onderzoek plaatsgevonden bij de opleiding Middenkader engineering (Commercieel technicus) van de niet-bekostigde instelling P3transfer. Daarbij zijn diverse tekortkomingen geconstateerd. Op 8 december 2011 heeft een nader onderzoek plaatsgevonden dat erop gericht was vast te stellen of de aangetroffen situatie een incident betrof. Dit onderzoek is afgestemd met de Quick scan naar de inrichting van zogenoemde maatwerktrajecten bij ROC West-Brabant. De combinatie van beide onderzoeken bestond voornamelijk uit analyse van documenten voor de inrichting van enkele crebo-opleidingen, zowel bekostigd als niet-bekostigd. De opleiding Middenkader engineering is daarbij niet opnieuw onder de loep genomen omdat deze inmiddels was afgebouwd. Bij het onderzoek in december 2011 rezen vragen over het mogelijk bestaan van dezelfde tekortkomingen als bij het incidenteel onderzoek bij P3transfer naar voren zijn gekomen. Omdat niet kon worden vastgesteld of de uitvoering van het onderwijs voldoende was heeft de inspectie besloten tot vervolgtoezicht in de vorm van een kwaliteitsonderzoek bij enkele opleidingen die op 8 december 2011 voorwerp van onderzoek zijn geweest. Dit onderzoek is uitgevoerd deels bij ROC West-Brabant, deels bij P3transfer. De resultaten zijn per onderwijsinstelling in een rapport weergegeven. Opzet van het onderzoek De volgende opleiding is onderzocht: Cpcode vtl06 Gebied Onderwijsproces Chauffeur goederenvervoer Gebied Examinering en diplomering Chauffeur goederenvervoer Leerweg, niveau, locatie bbl, niveau 2, Etten- Leur/Hoensbroek Het betreft een opleiding die begonnen is als een maatwerktraject in het bekostigd onderwijs van ROC West- Brabant en daarna verlengd met een afrondingsperiode in het niet-bekostigde onderwijs van P3transfer. Het onderzoek bestrijkt beide trajecten. De onderzochte opleiding is uitgevoerd bij een transportbedrijf met betrokkenheid van een verkeerschool. Het ROC West-Brabant en vervolgens P3transfer zijn verantwoordelijk voor het totale opleidingtraject. Om te beginnen is het exameninstrumentarium opgevraagd en heeft de instelling nadere documentatie over de inrichting en uitvoering van het onderwijs beschikbaar gesteld. Aansluitend is onderzoek gedaan bij het bedrijf, waarbij gesprekken zijn gevoerd met studenten, functionarissen van de verkeersschool en praktijkopleiders van het bedrijf. Vervolgens hebben op de hoofdlocatie van het ROC en de NBI gesprekken plaatsgevonden met de relevante functionarissen van de onderwijsinstellingen: begeleiders praktijkleren, assessoren bij de examens, leden van de examencommissie, functionarissen belast met de kwaliteitsborging en met het management van de opleidingen alsook het college van bestuur van het ROC en de algemeen directeur van de NBI. Rapport Kwaliteitsonderzoek 28CN NBI P3Transfer Pagina 1 van 19

6 Voorts zijn aanvullende documenten bestudeerd, waaronder dossiers van studenten en documenten over de kwaliteitsborging. Na afloop heeft de instelling op enkele punten nog een nadere schriftelijke toelichting gegeven. De resultaten van het kwaliteitsonderzoek leiden tot het bepalen van het vervolgtoezicht. In hoofdstuk 2 leest u de conclusies waaronder ook het vervolgtoezicht voor de instelling. De resultaten van de specifieke kwaliteitsonderzoeken en de onderbouwing van de oordelen vindt u in de hoofdstukken 3 en 4. De inspectie heeft zich bij haar onderzoek gebaseerd op het Toezichtkader bve Dit is te vinden op De normering is als bijlage I toegevoegd aan dit rapport. Rapport Kwaliteitsonderzoek 28CN NBI P3Transfer Pagina 2 van 19

7 2 Conclusie en vervolgtoezicht In dit hoofdstuk geven we aan welke conclusie we trekken uit het kwaliteitsonderzoek van de opleiding en wat het vervolgtoezicht voor P3transfer inhoudt. In de hoofdstuk 3 volgt een nadere onderbouwing van de oordelen. 2.1 Conclusie Het kwaliteitsonderzoek bij de opleiding Chauffeur goederenvervoer, crebocode 91830, heeft geleid tot de volgende oordelen: Kwaliteitsgebied Goed Voldoende Onvoldoende Slecht 1. Onderwijsproces 2. Examinering en diplomering 4. Kwaliteitsborging Voldoet Voldoet niet 5. Naleving wettelijke vereisten De oordelen leiden er toe dat we vervolgtoezicht uitvoeren bij P3transfer. In geval bij het onderzochte bedrijf geen opleiding meer wordt aangeboden, vindt het onderzoek elders plaats. In paragraaf 2.2 wordt de aard van dit vervolgtoezicht nader uitgewerkt. Het specifieke karakter van de onderzochte opleiding en de conclusie van het onderzoek dat er geen sprake is van volwaardige mbo-opleidingen roept vragen op over de juiste wijze van berekenen van de opbrengsten van het onderwijs. Ook de nauwe verwevenheid van ROC West-Brabant en P3transfer B.V. maakt een goede berekening complex. Daarom zien wij af van een beoordeling van de opbrengsten van de onderzochte opleiding (kwaliteitsgebied 3). 2.2 Vervolgtoezicht Vervolgtoezicht naar aanleiding van de onderzochte opleiding In onderstaande schema s is het vervolgtoezicht te lezen. Opleiding Chauffeur goederenvervoer, crebo 91830, niveau 2, locaties Etten-Leur en Hoensbroek Beoordeling Toezichtvorm Vervolgtoezicht Kwaliteit onderwijsproces is onvoldoende (zwak onderwijs). Kwaliteit examinering is onvoldoende. Aangepast toezicht vanwege zwak onderwijs. Aangepast toezicht vanwege onvoldoende examenkwaliteit. Na circa een jaar onderzoek naar kwaliteitsverbetering. De inspectie meldt het oordeel aan de minister; de instelling ontvangt een waarschuwing; na de in de waarschuwingsbrief opgenomen termijn volgt een onderzoek naar Rapport Kwaliteitsonderzoek 28CN NBI P3Transfer Pagina 3 van 19

8 Kwaliteitsborging is slecht. Bij niet naleven van wet- en regelgeving. Aangepast toezicht vanwege niet naleving van van de WEB. Aangepast toezicht vanwege niet naleving van artikel 7.1.2, tweede lid, en 7.2.8, tweede lid van de WEB. kwaliteitsverbetering. De instelling herstelt de tekortkoming; Na circa een jaar onderzoekt de inspectie het herstel. De instelling herstelt de tekortkomingen; Na 3 maanden onderzoekt de inspectie het herstel van de praktijkovereenkomst voor wat betreft de verantwoordelijkheid voor de begeleiding van het praktijkleren; Na circa een jaar onderzoekt de inspectie het herstel van een volwaardig opleidingsprogramma. Nader onderzoek P3transfer gaat na in hoeverre de door de inspectie gesignaleerde tekortkomingen op het terrein van de examinering, het onderwijsproces en de naleving van wet- en regelgeving zich ook bij andere opleidingen voordoen. Wij gaan ervan uit dat P3transfer de nodige maatregelen treft ter verbetering van geconstateerde tekorten. Deze analyse en een overzicht van de voorgenomen of reeds getroffen maatregelen ontvangen wij graag voor 15 november Wij betrekken de uitkomsten bij de voorbereiding van de onderzoeken naar kwaliteitsverbetering. Rapport Kwaliteitsonderzoek 28CN NBI P3Transfer Pagina 4 van 19

9 3 Resultaten van de opleiding Chauffeur goederenvervoer (locaties Etten-Leur en Hoensbroek) In dit hoofdstuk vermelden we de oordelen over de kwaliteitsgebieden en geven we tevens een toelichting op deze oordelen. 3.1 Oordeel per aspect Hieronder geven we het oordeel op de aspecten per kwaliteitsgebied weer. In bijlage 3 is de beoordeling van de onderliggende indicatoren van de betreffende aspecten opgenomen. Gelet op de bijzondere aard van de opleiding en samenstelling van de studentpopulatie is het aspect Zorg van het onderwijsproces in dit geval niet beoordeeld. Kwaliteitsgebied Voldoende Onvoldoende Aspect Gebied 1: Onderwijsproces Programma 1.1 Samenhang 1.2 Maatwerk Leren in de onderwijsinstelling 1.3 Didactisch handelen* Leertijd 1.5 Leeromgeving Begeleiding 1.6 Intake & plaatsing 1.7 Studieloopbaanbegeleiding* 1.8 Zorg - - Leren in de beroepspraktijk 1.9 Beroepspraktijkvorming* Gebied 2: Examinering en diplomering 2.1 Exameninstrumentarium* 2.2 Afname en beoordeling* 2.3 Diplomering* Gebied 3: Opbrengsten 3.1 Rendement - - Gebied 4: Kwaliteitsborging 4.1 Sturing* 4.2 Beoordeling* 4.3 Verbetering en verankering* 4.4 Dialoog en verantwoording Gebied 5: Naleving wettelijke vereisten 5.1 Naleving wettelijke vereisten 1 De aspecten met een * zijn kernaspecten, zie bijlage 1 voor normering per gebied. Rapport Kwaliteitsonderzoek 28CN NBI P3Transfer Pagina 5 van 19

10 3.2 Beschouwing Algemeen Bij alle onderzochte kwaliteitsgebieden zijn diverse tekortkomingen geconstateerd. De opleiding vormt geen volwaardige mbo-opleiding tot beginnend beroepsbeoefenaar. Mede daardoor is de effectieve leertijd gering en niet in verhouding tot de looptijd van het programma. Ook het maatwerk en de intake en plaatsing schieten te kort. Voorts blijkt de examencommissie zich onvoldoende te vergewissen van de feitelijke kwaliteit van de examens en kan daardoor de diplomering niet borgen. De meeste aspecten van de kwaliteitsborging behoeven verdere operationalisering. De bevindingen komen met uitzondering van de studieloopbaanbegeleiding overeen met de bevindingen in het onderzoek bij de chauffeursopleidingen die volledig onder verantwoordelijkheid van ROC West- Brabant worden verzorgd. Onderwijsproces Het programma sluit in te beperkte mate aan op de eisen van het kwalificatiedossier. De kern van het programma komt overeen met de in omvang beperkte nascholingscursussen voor het behalen van de aantekening code 95 op het eerder behaalde rijvaardigheidsbewijs, voor het overige gaat het voornamelijk om enige opfrissing van aanwezige competenties die in de dagelijkse praktijk van het beroep al worden toegepast en niet of nauwelijks meer hoeven te worden aangeleerd. Van opscholing naar een hoger niveau is evenmin sprake. Als bij de afname van toetsen blijkt dat studenten behoefte hebben aan aanvullende scholing voor de talen, is daarvoor geen passend programma beschikbaar. Het magere karakter van het programma leidt in de praktijk tot een beperkt gebruik van de geplande leertijd. De aanvankelijke looptijd van het programma was een jaar in het bekostigd onderwijs, vervolgens in het niet-bekostigd onderwijs verlengd tot in totaal 15 maanden. Bij de start van het traject is uitgegaan van een onderwijstijd van ongeveer 770 uur. Nader analyse van de gemiddelde leertijd van studenten wijst uit dat het volledige programma in 263 uur goed te doen is. Daarbij bedraagt de daadwerkelijk begeleide onderwijstijd gemiddeld 63 uur. De intake brengt de startsituatie van de student niet of nauwelijks in beeld, waardoor een adequate basis voor differentiatie in het programma en accenten in de studieloopbaanbegeleiding ontbreekt. Bij de start van de opleiding worden algemene gegevens vastgelegd, maar informatie over aanwezige competenties, werkervaring en onderwijsbehoeften wordt niet verzameld. Het onderwijsprogramma is grotendeels uniform, terwijl de werkervaringen, de onderwijsbehoeften en de capaciteiten van de studenten uiteen blijken te lopen. Mogelijkheden voor een verkort traject zijn niet aanwezig. Ook als de taaltoetsen een negatieve uitslag vertonen, voorziet de onderwijsinstelling niet in extra hulp, maar verwijst naar zelfstudie via de zogenoemde ladekast van een examenleverancier of laat het bijspijkeren over aan eigen initiatieven van de praktijkopleider van het bedrijf. De praktijktrainer van de verkeerschool biedt bij de nascholingsmodules gestructureerde leeractiviteiten met voldoende interactie, individuele hulp en feedback op leerresultaten aan. De studenten zijn over deze onderwijsactiviteiten duidelijk tevreden. Daarentegen is de begeleiding bij loopbaan en burgerschap niet adequaat belegd. Deze taak is opgedragen aan de praktijkopleider van het bedrijf Rapport Kwaliteitsonderzoek 28CN NBI P3Transfer Pagina 6 van 19

11 die hiervoor een korte training van de onderwijsinstelling heeft gekregen. Gelet op de veelal geringe affiniteit van de chauffeurs met deze inhouden blijkt het voor de praktijkopleider buitengewoon moeilijk om deze taak adequaat uit te voeren. De scholing die de onderwijsinstelling aan de praktijkopleiders geeft, biedt hiervoor inhoudelijk gezien onvoldoende handvatten. Bij het onderzochte bedrijf voldoet de studieloopbaanbegeleiding, al blijkt het lastig voor de praktijkopleider om een deel van de studenten voldoende voortgang te laten maken en in de oorspronkelijk geplande tijd van 770 uur te laten afstuderen; dat komt door opstartproblemen en het moeten groeien in de uitoefening van taken die voor de praktijkopleider nieuw zijn. De praktijkopleider krijgt op verzoek enig advies over zijn aanpak van de begeleider praktijkleren van P3transfer. Deze begeleider beperkt zich doorgaans tot het volgen van de voortgang van de opleiding op basis van de periodieke rapportage van het bedrijf en het checken van de invulling van het praktijkboek voorafgaand aan het examen. De begeleider praktijkleren van P3transfer voorziet niet in begeleiding (door de onderwijsinstelling) van de beroepspraktijkvorming. Voor het overige voldoet de beroepspraktijkvorming. Examinering en diplomering De examencommissie besluit op basis van de examenresultaten tot het verstrekken van het diploma, maar vergewist zich niet met gepaste grondigheid en frequentie over de afname, beoordeling en deskundigheid van de beoordelaar. Om vast te stellen of de beoordeling adequaat verloopt wordt in onvoldoende mate gebruik gemaakt van verificatiemogelijkheden als bijvoorbeeld resultaatanalyses, studenttevredenheidevaluaties en/of steekproefsgewijze dubbele beoordelingen. Het exameninstrumentarium voor het beroepsgerichte deel en de examens Nederlands voldoen aan de vereisten, voor de moderne vreemde talen Engels en Duits geldt dat niet. Uit de offertes voor de bedrijven en de onderzochte examendossiers blijkt dat de inrichting van deze ingekochte talenexamens zodanig gewijzigd is dat er sprake is van een eigen ontwikkeld exameninstrumentarium. De feitelijk gebruikte taaltoetsen Engels en Duits dekken een deel van onderscheiden taalvaardigheden in onvoldoende mate af. Hierdoor wordt niet voldaan aan de examinering van de CEF-vereisten. Dit oordeel telt thans overigens niet mee in onze beoordeling van de examenkwaliteit. Kwaliteitsborging De sturing op de kwaliteit van het onderwijsproces is niet goed mogelijk omdat hiervoor geen doelen of kwaliteitseisen zijn vastgelegd, er geen sturingsinformatie over de tevredenheid van studenten beschikbaar is en de informatie over de tevredenheid van bedrijven niet ontsloten is. Voor de examinering zijn wel kwaliteitseisen aanwezig, al geldt ook daarvoor dat informatie over de feitelijke uitvoeringspraktijk niet voor handen is. Van regelmatige en betrouwbare beoordeling van de daadwerkelijke kwaliteit van het onderwijsproces is geen sprake. In 2010 is er wel een audit met betrokkenheid van een onafhankelijk deskundige naar de kwaliteit van de examinering van de onderzochte opleiding uitgevoerd en zijn aanpassingen aangebracht. Er is sprake van monitoring en evaluatie van het onderwijsproces en de examinering maar dit leidt niet tot een gedegen en betrouwbaar oordeel over de Rapport Kwaliteitsonderzoek 28CN NBI P3Transfer Pagina 7 van 19

12 feitelijke kwaliteit ervan. De zelfevaluatie is slechts gebaseerd op eigen en daardoor beperkte waarnemingen van enkele functionarissen van P3transfer. Bij het ondernemen van verbeteracties wordt bovendien onvoldoende geanalyseerd of deze in de praktijk het gewenste effect hebben of het beoogde doel bereiken. Specifiek ten aanzien van de deskundigheid bewaakt de instelling deze van het eigen personeel in voldoende mate, maar dat geldt echter niet voor alle uitvoerenden bij de bedrijven. De onderwijsinstelling heeft een werkende interne en externe dialoog met belanghebbenden over de kwaliteit, al behoeft deze een betere onderbouwing met gegevens over de feitelijk geleverde kwaliteit. Wettelijke vereisten Het programma voorziet niet in een volwaardig opleidingstraject voor de eisen van de kwalificatiedossiers. Dit betreft de eisen voor zowel de talen als de beroepsspecifieke elementen. Daarmee voldoen de trajecten niet aan de artikel 7.1.2, tweede lid van de WEB. In de praktijkovereenkomst wordt aangegeven dat een met naam genoemde begeleider praktijkleren van de onderwijsinstelling verantwoordelijk is voor de pedagogisch-didactische begeleiding van de studenten, terwijl dat in de praktijk niet het geval is. Door deze onjuiste vermelding van de begeleiding van de student voldoet de opleiding niet aan artikel 7.2.8, tweede lid van de WEB. Rapport Kwaliteitsonderzoek 28CN NBI P3Transfer Pagina 8 van 19

13 Bijlagen Bijlage I Normeringen kwaliteitsgebieden De normen Op basis van het onderzoek spreekt de inspectie oordelen uit waarvoor zij gebruik maakt van een normering. Deze bestaat steeds uit drie stappen: 1.Een normering per indicator: wanneer wordt voldaan aan de indicator? Hiervoor gebruikt de inspectie portretten: de aangetroffen situatie voldoet aan de indicator indien deze over het geheel genomen voldoet aan de beschrijving in het portret. Het gaat hier om een weging van het geheel met hantering van toleranties. 2.Een normering per aspect: 3.Een normering per kwaliteitsgebied. Voor de normering van het onderwijsproces zijn drie kernaspecten benoemd. Normering onderwijsproces Goed Aan acht van de negen aspecten is voldaan Aan alle kernaspecten is voldaan; daarbij is tevens voldaan aan alle indicatoren. De elementen in het portret worden op een uitstekende wijze uitgevoerd. Voldoende Aan zeven van de negen aspecten is voldaan; Aan alle kernaspecten is voldaan; Voor elk aspect aan alle indicatoren is voldaan, daarbij mag 1 indicator onvoldoende zijn als een aspect meer dan 2 indicatoren omvat. Er wordt voor het grootste deel aan de omschrijving van de portretten van deze indicatoren voldaan, waaronder de essentiële onderdelen. Onvoldoende Aan één of meer kernaspecten is niet voldaan; Aan drie, vier of vijf aspecten is niet voldaan. Slecht Aan geen van de kernaspecten is voldaan; Aan zes of meer aspecten is niet voldaan. Bij de examinering en diplomering zijn alle aspecten als kernaspect aangegeven. Normering examinering en diplomering Goed Aan alle standaarden is voldaan; De elementen in het portret worden op een uitstekende wijze uitgevoerd. Voldoende Aan alle standaarden is voldaan; Er wordt voor het grootste deel aan de omschrijving van de portretten van deze indicatoren voldaan, waaronder de essentiële onderdelen. Onvoldoende Aan één standaard is niet voldaan. Slecht Aan twee of drie standaarden is niet voldaan. Voor de normering van kwaliteitsborging zijn drie kernaspecten benoemd (zie *). Rapport Kwaliteitsonderzoek 28CN NBI P3Transfer Pagina 9 van 19

14 Deze moeten alle drie voldoende zijn om een voldoende beoordeling te krijgen. Bij één of meer onvoldoende kernaspecten is de kwaliteitsborging onvoldoende. De borging van de kwaliteit van de examinering dient voldoende te zijn, om tot een voldoende beoordeling van de kwaliteitsborging te komen. Normering kwaliteitsborging Goed Aan alle aspecten is voldaan; Aan alle indicatoren is voldaan; De elementen in het portret worden op een uitstekende wijze uitgevoerd. Voldoende Aan alle kernaspecten is voldaan; Aan alle indicatoren van deze aspecten is voldaan; Er wordt voor het grootste deel aan de omschrijving van de portretten van deze indicatoren voldaan, waaronder de essentiële onderdelen. Onvoldoende Aan twee aspecten is niet voldaan; Slecht Aan drie of vier kernaspecten is niet voldaan; Normering naleving wettelijke vereisten: de instelling of opleiding voldoet niet aan de wettelijke bepalingen indien de inspectie vaststelt dat één van deze bepalingen niet wordt nageleefd. Bij sommige bepalingen vloeit de norm direct uit de wet voort. Voor enkele bepalingen zijn nadere operationaliseringen opgesteld (bv onderwijstijd). Afwijkingen Voor alle beoordelingen geldt dat in bijzondere omstandigheden de inspectie onderbouwd van de normering af kan wijken. Rapport Kwaliteitsonderzoek 28CN NBI P3Transfer Pagina 10 van 19

15 Bijlage II Overzicht cp-codes/cluster van opleidingen Hieronder is per onderzochte cp-code/cluster van opleidingen aangegeven welke opleidingen betrokken zijn bij het bepalen van de opbrengsten. Overzicht cp-codes/cluster van opleidingen cp-code vtl06 Niveau: 2 Crebo: Opleiding: Chauffeur goederenvervoer Chauffeur goederenvervoer Rapport Kwaliteitsonderzoek 28CN NBI P3Transfer Pagina 11 van 19

16 Bijlage III Beoordeling indicatoren opleiding Chauffeur goederenvervoer Gebied 1: Onderwijsproces Voldoende Onvoldoen de Aspecten Indicatoren Programma 1.1 Samenhang Inhoud Programmering 1.2 Maatwerk Differentiatie Leren in de onderwijsinstelling 1.3 Didactisch Interactie handelen* Ondersteuning en begeleiding van de leeractiviteiten Feedback op de leeractiviteiten en de leerresultaten 1.4 Leertijd Benutting Werkdruk 1.5 Leeromgeving Schoolklimaat Materiële voorzieningen Begeleiding 1.6 Intake & Voorlichting plaatsing Intake en plaatsing 1.7 Studieloop Informatievoorziening baanbegeleiding Studieloopbaanbegeleid * ing 1.8 Zorg Eerste- en - - tweedelijnszorg Derdelijnszorg - - Leren in de beroepspraktijk 1.9 Beroepspraktijkvorming* Voorbereiding studenten en bedrijven Plaatsing Begeleiding door het bedrijf Begeleiding door de opleiding Gebied 2: Examinering en diplomering Voldoende Onvoldoen de Aspecten Indicatoren 2.1 Examen Onderscheid tussen Instrumentarium* ontwikkelgerichte toetsen en examinering Dekking van het kwalificatiedossier Cesuur Beoordelingswijze Transparantie Rapport Kwaliteitsonderzoek 28CN NBI P3Transfer Pagina 12 van 19

17 2.2 Afname en Authentieke afname beoordeling* Betrouwbaarheid 2.3 Diplomering* Besluitvorming diplomering Verantwoordelijkheid examencommissie Gebied 4: Kwaliteitsborging Voldoende Onvoldoen de Aspecten Indicatoren 4.1 Sturing * Plannen Informatie Continuïteit 4.2 Beoordeling * Monitoring Evaluatie 4.3 Verbeteringen Verbeteraanpak verankering * Deskundigheidsbevorde ring Verankering 4.4 Dialoog en Intern verantwoording Extern Gebied 5: Naleving wettelijke vereisten Voldoet Voldoet niet Aspecten Indicatoren 5.1 Naleving wettelijke vereisten Naleving wettelijke vereisten Rapport Kwaliteitsonderzoek 28CN NBI P3Transfer Pagina 13 van 19

18 Bijlage IV Reactie van de instelling op rapport (zienswijze) Zienswijze ROC West Brabant en P3transfer Etten-Leur, 13 september 2012 Deze zienswijze heeft betrekking op de volgende definitieve rapporten van de Inspectie van het Onderwijs: Kwaliteitsonderzoeken MBO ROC West-Brabant, Chauffeur goederenvervoer en Operator A/Voedingsoperator, juli 2012 Kwaliteitsonderzoek MBO P3transfer, Chauffeur goederenvervoer, juli 2012 Beide rapporten hebben betrekking op Beroeps Begeleidende Leerwegen (BBL), beroepsopleidingen in de vorm van werkend leren. Inleiding ROC West Brabant en P3transfer hebben ertoe besloten om een zienswijze bij beide hiervoor genoemde rapporten te formuleren omdat de onderzochte opleidingen niet worden gekwalificeerd als volwaardig MBO. Wij willen met onze zienswijze aantonen dat deze kwalificatie onrechtmatig is. Toelichting op maatwerktrajecten In maart 2000 heeft de Europese Raad in Lissabon de centrale strategische doelstelling geformuleerd dat de Europese Unie vóór 2010 "de meest concurrerende en dynamische kenniseconomie van de wereld (diende) te worden die in staat is tot duurzame economische groei met meer en betere banen en een hechtere sociale samenhang". Ook in de EU 2020-strategie worden deze afspraken erkend; hetgeen wijst op de actualiteit van deze doelstelling. Voor een kenniseconomie die kan concurreren op internationaal niveau is voortdurende scholing van de totale beroepsbevolking nodig: een leven lang leren. De kenniseconomie vraagt dat mensen zich tijdens hun leven blijven ontwikkelen. De EU heeft onder andere het doel om meer volwassenen te laten deelnemen aan leeractiviteiten in de EU. Als hofleverancier van geschoolde vakmensen, 40% van de gehele beroepsbevolking heeft een mbo-opleiding, heeft het mbo ook een belangrijke opdracht in scholing van werkenden en werkzoekenden. De sterke troeven van het mbo zijn door het Platform Leven Lang Leren (Bestuurders in het MBO) vastgelegd in 10 punten: 1. Duurzame partner van leerarrangementen in de regio 2. Natuurlijke samenwerkingspartner van het regionale bedrijfsleven 3. Natuurlijke samenwerkingspartner van lokale overheden 4. Ervaring met leerarrangementen voor werkenden én werkzoekenden 5. Leverancier van maatwerk voor bedrijf én individu 6. Kennis van en ervaring met de diversiteit van de doelgroep 7. Expertise op coaching, loopbaanbegeleiding én vak inhoud 8. Professionals in loopbaanontwikkeling 9. Laagdrempelig en toegankelijk voor iedereen 10. Goede prijs/kwaliteit verhouding Rapport Kwaliteitsonderzoek 28CN NBI P3Transfer Pagina 14 van 19

19 Werk wordt steeds complexer, zowel technisch inhoudelijk als organisatorisch en verandert steeds sneller. Om die ontwikkelingen bij te kunnen benen is een leven lang leren een must en is het aanbieden van maatwerk geboden. Ook het ministerie van SZW streeft naar een brede inzetbaarheid van werknemers en stimuleert dit onder andere middels het subsidiëren van scholing en het bieden van maatwerk. In de geest van bovengenoemde ontwikkelingen hebben ROC West-Brabant en P3transfer middels hun MBO-BBL-opleidingen uitvoering gegeven aan de wensen vanuit enerzijds de EU en anderzijds vanuit de Nederlandse regering. Een kenniseconomie vereist permanente scholing. Bij opdrachtgevers van het ROC West-Brabant en P3transfer worden opleidingstrajecten uitgevoerd voor zittend personeel, in het kader van hun kwalificatie, na- en bijscholing. De opleiding vindt plaats in de praktijk van het werk. Daarmee is naar de maatstaf van de WEB sprake van beroepspraktijkvorming. Voorts voldoen deze opleidingstrajecten aan de norm van artikel 7.2.2, tweede lid, onder b van de WEB (zoals de WEB gold vóór 1 augustus jl., te weten ten tijde van de uitvoering van de onderzochte maatwerktrajecten), nu sprake is van een zodanige mate van praktijkvorming dat wordt voldaan aan de ondergrens van 60% van de studieduur. Het begrip beroepsopleiding is vastgelegd in artikel lid 2 van de WEB (zoals de WEB gold vóór 1 augustus jl, te weten ten tijde van de uitvoering van de onderzochte maatwerktrajecten). Aldaar is vastgelegd dat een opleiding een samenhangend geheel van onderwijseenheden is, gericht op de verwezenlijking van eindtermen dan wel gericht op het behalen van een diploma. In artikel van de WEB (zoals de WEB gold vóór 1 augustus jl., te weten ten tijde van de uitvoering van de onderzochte maatwerktrajecten) is bovendien opgenomen dat deelkwalificaties, bestaande uit een combinatie van eindtermen, een zelfstandige betekenis hebben. Deelkwalificaties zijn gericht op het behalen van eindtermen en kunnen uiteindelijk leiden tot diplomering. De aangehaalde artikelen zijn overigens met de inwerkingtreding van de wetswijziging van de WEB inzake de beroepsgerichte kwalificatiestructuur per 1 januari 2012 aangepast en zijn op beroepsopleidingen in het studiejaar voor het eerst van toepassing. Ten tijde van de uitvoering van de onderzochte maatwerktrajecten door de Inspectie in 2012 gold echter de tekst van de wetsartikelen zoals hierboven aangehaald. Onbekend begrip Volwaardig MBO Op de website ( van OC&W wordt beschreven dat de kwaliteit van een aantal opleidingen in het MBO nog niet voldoende is. Echter, het begrip volwaardig MBO wordt hier niet genoemd. Specifiek t.a.v. de rapporten Kwaliteitsonderzoek bij ROC West-Brabant en P3transfer schrijft de Onderwijsinspectie dat er geen sprake is van volwaardige MBO-opleidingen. Ook in de brief van minister M. van Bijsterveldt- Vliegenthart van 12 juli jl. (gericht aan álle MBO-aanbieders) schrijft de minister dat de Inspectie constateert dat zij trajecten aantreft die niet gekwalificeerd kunnen worden als een volwaardige beroepsopleiding. Een tot dan toe onbekend begrip dat ook in de betreffende brief niet nader gespecificeerd wordt. Wat is een volwaardige beroepsopleiding (in het MBO)? Rapport Kwaliteitsonderzoek 28CN NBI P3Transfer Pagina 15 van 19

20 Definitie De minister volstaat met het benoemen van enkele punten (bijvoorbeeld het feit dat er sprake is van te weinig begeleide onderwijsuren of van een zeer geringe onderwijsinspanning van de verantwoordelijke instelling), echter geeft geen definitie van het begrip volwaardig MBO. Het begrip Beroepsonderwijs wordt in de WEB wel gedefinieerd, art sub h jo lid 2 definieert dat Beroepsonderwijs is gericht op de theoretische en praktische voorbereiding voor de uitoefening van beroepen, waarvoor een beroepskwalificerende opleiding is vereist of dienstig kan zijn. Het beroepsonderwijs bevordert tevens de algemene vorming en de persoonlijke ontplooiing van de deelnemers en draagt bij tot het maatschappelijk functioneren. Beroepsonderwijs sluit aan op het voorbereidend beroepsonderwijs en het algemeen voortgezet onderwijs. Beroepsonderwijs omvat niet het hoger onderwijs. Overeenkomstig deze definitie vindt bij ons volwaardig beroepsonderwijs plaats. Vanuit overheidswege hebben ook de kenniscentra voor beroepsonderwijs en bedrijfsleven een belangrijke wettelijke taak (art WEB, o.a. ten aanzien van het erkennen en begeleiden van leerbedrijven, het bijdragen aan de bevordering van de kwaliteit van de plaatsen waar de beroepspraktijkvorming wordt verzorgd en ten aanzien van de belasting met een regelmatige beoordeling van die bedrijven en organisaties). Vanuit de functie van deze kenniscentra hebben wij het begrip volwaardig MBO niet eerder gehoord noch signalen ontvangen over ons onderwijs in combinatie met dit begrip. Crebo-licentie Jaarlijks worden de crebo-licenties na aanvraag vastgesteld. Met betrekking tot de aanvraag van P3transfer: vorig jaar zijn voor het vaststellen van onze crebolicenties alle studiewijzers nog expliciet opgevraagd en beoordeeld. Deze aanvragen zijn één op één geïnspecteerd en akkoord bevonden: de crebo-licenties werden toegekend, zonder negatieve feedback tijdens de beoordeling van deze aanvraag. De opleidingen zijn conform de destijds aangeleverde studiewijzers uitgevoerd en het verbaast ons daarom zeer dat wij op dezelfde fronten nu geen volwaardig MBO-aanbieder zouden zijn. Herstelperiode In eerdere reactie op voorlopig rapport hebben we aangegeven met welke bevindingen uit het rapport we het niet eens zijn. Deze punten gaan we in deze zienswijze niet herhalen. Wij willen onze kwaliteit van onderwijs continu verbeteren en zien het inspectierapport als een mogelijkheid om aan verbeteringen te werken. Het vervolgonderzoek van de inspectie zien we dan ook met vertrouwen tegemoet. Ook met het Inspectie-oordeel dat wij diverse punten zouden moeten herstellen, behouden wij onze crebo-licenties en blijven wij erkend MBO-aanbieder. Ook de WEB sluit hierbij aan. Nu wij een jaar hersteltermijn krijgen en onze crebo-licenties gedurende dit jaar behouden, zijn wij van mening volwaardig en erkend aanbieder te zijn. (Zie evt. art lid 1 WEB waarin de wettelijke voorwaarden voor diplomaerkenning worden bepaald en art WEB dat deze diploma-erkenning ontnomen wordt indien gebleken is dat de kwaliteit van de opleiding langer dan één jaar onvoldoende is geweest). Rapport Kwaliteitsonderzoek 28CN NBI P3Transfer Pagina 16 van 19

21 Conclusie Het doel van deze zienswijze was om aan te tonen dat de kwalificatie niet volwaardig MBO onrechtmatig is. De strijdigheid met het recht denken wij stevig te hebben onderbouwd met het verwijzen naar vigerend beleid en actuele wetgeving. Daarnaast vinden wij het onbillijk dat opleidingen in zijn geheel worden gediskwalificeerd zonder een heldere toelichting. drs. I.D. Dulfer- Kooijman MBA Lid Raad van Bestuur ROC West-Brabant mr. Ch. N. Bink Waarnemend directeur P3transfer Rapport Kwaliteitsonderzoek 28CN NBI P3Transfer Pagina 17 van 19

22 Bijlage V Reactie Inspectie van het Onderwijs op de zienswijze van ROC West Brabant en P3 transfer van 13 september Leven Lang Leren is ook volgens de inspectie van belang. Na- en bijscholing maakt een belangrijk onderdeel daarvan uit. Daarnaast kan ook het erkende mbo onderwijs daarbij een rol vervullen. In het onderzoek ging het de inspectie om de vraag of er sprake was van een mbo opleiding die voldoet aan de daaraan te stellen (wettelijke) eisen, en in die zin volwaardig is zoals met de crebo erkenning bedoelt. Uit het onderzoek blijkt dat daarvan geen sprake is. De aangeboden opleiding sluit in te beperkte mate aan op de eisen zoals opgenomen in het kwalificatiedossier. Het gaat eerder om een nascholingstraject. De inspectie heeft het onderzoek uitgevoerd aan de hand van de Wet educatie en beroepsonderwijs en het Toezichtkader bve Voorts heeft de minister 2 het veld op verschillende momenten geïnformeerd over de eisen die gesteld behoren te worden aan bedrijfsgerichte maatwerktrajecten. In het onderzoek is gekeken naar de kwaliteit van het onderwijsproces, de inhoud en inrichting van het onderwijs, de kwaliteit van de examinering en diplomering, de kwaliteitsborging en de naleving van de wettelijke eisen. Geconcludeerd is dat het onderwijs zwak is, de examinering niet aan de eisen voldoet, dat de kwaliteitsborging slecht is en dat niet voldaan wordt aan de onderzochte wettelijke eisen. De constatering dat in de WEB het begrip volwaardigheid niet genoemd wordt, doet aan de relevantie van deze conclusie niets af. De conclusie dat geen volwaardige mbo-opleiding wordt uitgevoerd vloeit feitelijk logisch voort uit de bevindingen en conclusies, en wordt in het rapport nader onderbouwd. Het niet voldoen aan de bepalingen en uit de Wet educatie en beroepsonderwijs is daarbij essentieel. De aangeboden onderzochte opleiding voldoet niet aan de genoemde wettelijke bepalingen die gesteld worden aan erkende mbo opleidingen. Daarmee is de opleiding geen mbo opleiding in de zin van de wet, gericht op het behalen van een diploma of een deelcertficaat. De wetswijziging per 1 januari 2012 heeft geen invloed op de getrokken conclusies. Het is de verantwoordelijkheid van het kenniscentrum om de inhoud van de mbo opleiding voldoende te laten aansluiten op de beroepspraktijk. Dat wordt vastgelegd in het kwalificatiedossier en geregistreerd in het centraal register beroepsopleidingen (crebo). Het onderwijs moet vervolgens op het kwalificatiedossier gericht zijn. De examinering behoort te voldoen aan de in de wet vastgelegde criteria die zowel de inhoud als de afname beslaan. In de zienswijze van 13 september 2012 wordt verwezen naar de aanvraag voor de crebo-licentie. We wijzen erop dat het toekennen van een crebo-aanvraag voor het jaar niet impliceert dat het onderwijs vervolgens wordt uitgevoerd conform de wettelijke bepalingen en het Toezichtkader bve Bij de aanvraagprocedure voor een crebo-licentie gaat het om een toetsing vooraf (vóór de start van de opleiding); het onderhavige onderzoek heeft betrekking op het daadwerkelijk uitgevoerde onderwijs en de examinering. Bij de uitvoering van het 2 30 mei 2008 BVE/dir-2008/20161 publiek-private samenwerking 11 augustus 2008 BVE/Stelsel/41750 Toelichting op de brief d.d. 30 mei mei 2010 BVE/1en1/ urennorm voor begeleide onderwijsuren bbl 12 juli oneigenlijk gebruik crebolicentie Rapport Kwaliteitsonderzoek 28CN NBI P3Transfer Pagina 18 van 19

23 onderwijs zijn in de in het rapport geconstateerde tekortkomingen gesignaleerd. Wij concluderen dat er een behoorlijke discrepantie is tussen de ingediende stukken en de daadwerkelijke uitvoering van het onderwijs. Op basis van het vervolgonderzoek zal de inspectie vaststellen of de opleiding dan wel voldoet aan de eisen uit de WEB. De aangehaalde definitie uit art lid 2 van de WEB beschrijft de doelstelling van het onderwijs in algemene zin, namelijk dat het onderwijs niet alleen bestaat uit het beroepsgerichte deel. Dat is vervolgens in hoofdstuk 7 van de WEB Het Onderwijs verder uitgewerkt. Het gaat daarbij om de inhoud en inrichting van het onderwijs, de examinering en de beroepspraktijkvorming. Met het onderhavige onderzoek doet de inspectie geen uitspraak over de crebo aanvraag voor het jaar De aanvraagprocedure loopt via de Dienst Uitvoering Onderwijs. De instelling ontvangt gelet op het onderhavige onderzoek een waarschuwing vanwege de geconstateerde tekorten. Deze zijn in hoofdstuk 2 van het rapport samengevat weergegeven. Voor de wettelijke vereisten geldt een hersteltermijn van 3 maanden. Voor verbeteren van het onderwijsproces, de examinering en de kwaliteitsborging geldt een verbetertermijn van 1 jaar. In de zienswijze geeft de instelling aan de kwaliteit van het onderwijs continue te verbeteren en dat het inspectierapport gezien wordt als een mogelijkheid om aan die verbetering te werken. Mocht bij het vervolgonderzoek desalniettemin blijken dat op dat moment de kwaliteit niet op orde is, dan wel niet aan de eisen voldaan wordt dan kúnnen de rechten om de opleiding aan te bieden en diploma s af te geven en/of te examineren worden ontnomen. Rapport Kwaliteitsonderzoek 28CN NBI P3Transfer Pagina 19 van 19