VLAAMSE VERENIGING AUTISMEvzw. Jaarverslag Mezelf zijn

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "VLAAMSE VERENIGING AUTISMEvzw. Jaarverslag Mezelf zijn"

Transcriptie

1 VLAAMSE VERENIGING AUTISMEvzw Jaarverslag 2015 Mezelf zijn

2 Inhoud Voorwoord Inhoud... 2 Missie, visie en waarden... 3 Bereik... 5 Leden... 5 Sympathisanten... 6 Deelnemers aan activiteiten... 7 Online bereik... 7 Bondgenotenwerking... 8 Activiteiten... 8 Binnenstebuiten... 9 Vorming Jouw vraag? Ons aanbod! Gezinsweekend Thematische werking PAS(S) activiteiten Autismetelefoon - Infohuis Autisme - mails Autismetelefoon Infohuis Autisme Sensibilisering Eerstelijnscommunicatie Infopakketten Affiches en flyers Direct mailing en kalenders Mediacampagne Pers Beurzen en evenementen Tweedelijnscommunicatie VVA Magazine Externe contacten Website Bezoekers autismevlaanderen.be Geregistreerde gebruikers autismevlaanderen.be Hoe komt men op de VVA-community? Meest bekeken inhoud op de VVA-community.. 50 Facebook Mensen & Middelen Mensen Vrijwilligers Bestuurders Personeel Middelen Waar komen onze inkomsten vandaan? Waarvoor wordt het geld gebruikt? Colofon In 2015 brachten we onze missie en visie in beeld in onze campagne Authentisme (Authentiek + Autisme = Authentisme). Een nieuw concept dat we introduceren, waarmee we duidelijk willen maken dat mensen met autisme authentiek en divers zijn. We inspireerden onze samenleving met zes mooie, authentieke registraties van de hand van Sien Versteyhe, authentieke verhalen in de vorm van een elfje en authentieke ontmoetingen tussen mensen met en zonder autisme tijdens de Authentisme? Wasda? events meet, greet & talk. We nodigden bovendien iedereen uit om zelf ook zo authentiek mogelijk te zijn en moedigden aan ruimte in onze samenleving te creëren voor autisme. We spraken het talent van mensen met autisme aan om een cursus voor mensen met autisme te helpen ontwikkelen, de basiscursus voor volwassenen Autisme verhelderd. Niet in het minst dankzij deze inzichten van personen met autisme, verbetert het gevoel van eigenwaarde en worden persoonlijke sterktes en talenten bij mensen met autisme tijdens de cursus onthuld. Onze proactieve thematische werking ging in 2015 verder aan de slag met het accentthema Autisme en werk, talent erkend. Ervaringen van personen met autisme werden gebundeld en inspireerde het netwerkevent autisme en tewerkstelling en de ontwikkeling van een nieuwe inleefsessie autisme op de werkvloer. Tine Bauwens, Voorzitter Februari

3 Missie, visie en waarden Mezelf zijn Vlaamse Vereniging Autisme (VVA) brengt mensen met autisme 1, hun ouders, familie en sociaal netwerk samen. VVA wil onze samenleving motiveren en activeren zodat mensen met autisme en hun omgeving zichzelf kunnen zijn, vertrekkend vanuit hun kwaliteiten en rekening houdend met hun specifieke noden. Waarden en overtuigingen Volgende waarden en overtuigingen draagt VVA hoog in het vaandel: Elke persoon is uniek, waardevol en volwaardig. Verbondenheid tussen mensen leidt tot begrip, respect, waardering, betrokkenheid, inzicht en openheid. Samen kunnen we meer verwezenlijken dan alleen. Door krachten te bundelen en te delen geven we meer ruimte aan autisme. Mensen met autisme en hun omgeving hebben onze samenleving veel te bieden. Onze ideale samenleving staat open voor alle facetten van autisme en ervaart diversiteit als een meerwaarde. Opdat mensen met autisme en hun omgeving zichzelf zouden kunnen zijn, dienen ze in elke context benaderd te worden vanuit hun kwaliteiten en rekening houdend met hun noden. De werking van VVA richt zich op deze specifieke contexten: gezin, onderwijs, werk, wonen, vrije tijd én de brede samenleving. Het effect dat we met onze werking beogen is vergelijkbaar met de kracht van de uitwaaierende pluisjes van een blaasbloem, die door de wind worden meegevoerd naar nieuwe plaatsen en daar nieuw leven doen ontstaan. Elke actor is dus vanuit zijn eigen rol belangrijk en het 1 Door de diverse uitingsvormen krijgen de moeilijkheden en kenmerken verschillende diagnostische benamingen: autisme, autistische stoornis, syndroom van Asperger, PDD-NOS, atypisch autisme, autismespectrumstoornis of andere. In DSM-5 is echter enkel nog sprake van autismespectrumstoornis. VVA gebruikt de term autisme als we uitleg geven over de andere informatieverwerking die op alle levensdomeinen in alle levensfasen invloed heeft en zich vertaalt in zwakke én sterke kanten. 3

4 samenspel zorgt voor het uiteindelijke doel mezelf zijn. VVA wil mensen in beweging brengen om samen onze missie te realiseren door middel van: Bondgenotenwerking Met onze bondgenotenwerking willen we wie persoonlijk betrokken is activeren in de eigen omgeving en in onze werking. De ervaringskennis van persoonlijke betrokkenen is de motor binnen de bondgenotenwerking. Dit resulteert in een empowerende ervaring voor zowel zender als ontvanger. Onze actieve vrijwilligers kunnen op verschillende manieren onze missie uitdragen via diverse werkingsaspecten: Autismetelefoon, Infohuis Autisme, binnenstebuitenwerking (regio-, thema-, netwerking...), vorming, community website... Dit wordt gerealiseerd door steeds meer te vertrekken van getuigenissen in plaats Mezelf zijn van theoretische kennis. Het faciliteren van onzichtbaar respect balanceren ervaringsuitwisseling tussen deelnemers aan verwachtingen doseren begrip activiteiten stellen we centraal. sociaal netwerk kwaliteit van leven Sensibilisering van verschillende partners empowerment ervaring diversiteit Via sensibilisering trachten we iedereen eigen-zinnig passie (overheid, beroepskrachten, de samenleving, netwerk van persoonlijk betrokkenen en personen met autisme) goed te informeren zodat mensen met autisme en hun omgeving op meer begrip kunnen rekenen. Contacten met vrienden en familie enerzijds en begrip en waardering voor de eigen persoon anderzijds zijn naast een aangepaste ondersteuning door het eigen netwerk en beroepskrachten noodzakelijk voor een kwaliteitsvol leven. Om dit alles te realiseren doet ons VVA-team beroep op tal van geëngageerde vrijwilligers, die met hun ervaringsdeskundigheid veel betekenen voor tal van bondgenoten. Onze vrijwilligers en medewerkers verlenen geen diensten, maar versterken de eigen kracht van mensen om zelf hun situatie ten goede te veranderen. De good practices die hieruit groeien brengen we onder de aandacht van beleidsmakers en maatschappelijke actoren. De realiteit gaat het beleid immers doorgaans vooraf: wetten en decreten zijn (eerder) gevolg van veranderingen. 4

5 Bereik Leden Wie persoonlijk betrokken is bij autisme of zelf autisme heeft, kan lid worden van VVA. We informeren mensen die pas met onze vereniging in aanraking komen hierover in ons infopakket en op onze website. In het najaar van 2014 veranderden we het jaarlidmaatschap naar een rollend lidmaatschap. Bovendien kan men nu kiezen tussen 2 lidmaatschapsformules. Lidmaatschap Leden ontvangen vier nummers van het VVA Magazine Aan de meeste VVA-activiteiten kan men gratis deelnemen Leden krijgen korting bij vormingen Leden krijgen korting bij een aantal uitgeverijen Mensen blijven op de hoogte omtrent autisme VVA ondersteunt wie initiatief wil nemen en zelf de handen uit de mouwen wil steken Het gezinslidmaatschap bedraagt vanaf nu 30 euro. Het steunend lidmaatschap bedraagt 75 euro en combineert de voordelen van het gezinslidmaatschap met een fiscaal voordeel. Na betaling ontvangen leden een lidkaart. Hun lidmaatschap loopt voor 1 jaar. 5

6 Het ledenaantal van VVA loopt voor de provincies Oost-Vlaanderen, West-Vlaanderen en Vlaams- Brabant zeer parallel aan de bevolkingscijfers. In de provincie Antwerpen zien we een sterkere vertegenwoordiging en in Limburg een zwakkere vertegenwoordiging. Bevolking per provincie op 1/1/ Antwerpen ,14% Limburg ,35% Oost-Vlaanderen ,93% Vlaams-Brabant ,29% West-Vlaanderen ,30% Sympathisanten We beschouwen mensen die Vlaamse Vereniging Autisme gunstig gezind zijn en af en toe een donatie overmaken aan onze vereniging als sympathisanten 3. Deze groep mensen wordt op de hoogte gehouden van onze werking via regelmatige briefwisseling. Ze krijgen onder meer informatie over de verwezenlijkingen die onze vereniging heeft kunnen bewerkstelligen en wat de besteding was van hun donatie. Hun steun is noodzakelijk opdat onze werking zou blijven bestaan. 2 BRON: persbericht FOD Economie 2/07/2015. De statistiek geeft het bevolkingscijfer per provincie op 1 januari Actieve sympathisanten gaven de afgelopen 2 jaar een gift. 6

7 Deelnemers aan activiteiten Deelnemers BB BC JVOA Congres MG&T PAS(S) BB= Binnenstebuitenactiviteiten, BC= Basiscursus, JVOA= Jouw Vraag? Ons Aanbod!, MG&T = Meet, greet & talk, PAS(S)= activiteiten van de PAS(S)-groepen. Het aantal deelnemers aan binnenstebuitenactiviteiten werd van 150 activiteiten (van 177) geregistreerd. Het aantal deelnemers aan Jouw vraag? Ons aanbod! is op basis van het aantal verwachte deelnemers meegedeeld door de initiatiefnemer vóór dat de activiteit plaats vond. Online bereik Geregistreerde gebruikers VVA-Community Unieke bezoekers Aantal op basis van de evaluatieformulieren ingevuld door de initiatiefnemer. 7

8 Bondgenotenwerking De kracht van geen individuele dienstverlening aan te bieden binnen de VVA-werking, zorgt ervoor dat we vanuit het perspectief van persoonlijk betrokkenen en mensen met autisme eigen-zinnige en diverse antwoorden kunnen geven op de gevarieerde noden en vragen van personen met autisme en hun omgeving. Onze werking steunt op collectieve processen waarbij ervaringsuitwisseling met én tussen persoonlijk betrokkenen centraal staat. Onze intentie is niet om een kant en klare oplossing te bieden wat overigens onmogelijk is maar mensen te laten ervaren dat ze het antwoord of de oplossing zelf in zich dragen. Deze manier van werken zorgt voor een empowerend effect. Naast een gevoel van eigenwaarde is een sociaal netwerk belangrijk om een kwaliteitsvol leven te realiseren. Dit netwerk is fragiel en vaker bedreigd bij mensen met autisme en hun omgeving, vandaar dat aandacht voor het sociale netwerk doorweven zit in onze manier van kijken naar autisme binnen onze werking. Activiteiten BB BC JVOA FA Congres thema PAS(S) BB= Binnenstebuitenactiviteiten, BC= Basiscursus, JVOA= Jouw Vraag? Ons Aanbod!, FA= Familie-avond, thema= thematische groep, PAS(S)= activiteiten van de PAS(S)-groepen waarvan 14 praatavonden 8

9 Binnenstebuiten In 2015 ondersteunde VVA in 33 regio s 177 binnenstebuitenactiviteiten 6 met in totaal deelnemers 7. Deze 177 activiteiten zijn samen goed voor 442,5 uur. Aantal regio s Binnenstebuitenactiviteiten Deze regionale activiteiten zijn voor, door en gericht op persoonlijk betrokkenen. Deze activiteiten - georganiseerd door lokale initiatiefnemers - kunnen verschillende vormen aannemen, o.a. een gespreksavond rond een bepaald thema, een bezoek aan een school of voorziening, een informatiebijeenkomst rond een specifiek onderwerp dat wordt ingeleid door een ervaringsdeskundige bondgenoot of een beroepskracht. De klemtoon ligt bij deze activiteiten op het wederzijds uitwisselen van ervaringen. Aantal regio s per provincie 6 Bij de lancering van de website in 2010 werd er voor gekozen om nieuwe benamingen te hanteren voor onze werkingsaspecten. De regio-activiteiten werden binnenstebuitenactiviteiten, actieve persoonlijk betrokkenen organiseren binnen onze vereniging activiteiten voor de buitenwereld. 7 Aantal op basis van de evaluatieformulieren ingevuld door de initiatiefnemer. 9

10 Bij 85% van de activiteiten werd het aantal deelnemers bijgehouden. Hierboven vind je een opsplitsing van de deelnemers in leden en niet-leden. Tijdens de binnenstebuitenactiviteiten werd 3% van de deelnemers ter plekke lid van VVA. De betrokkenheid van de deelnemers werd bij respectievelijk 70% (2014: 73%) en 66% (2014: 65%) van de VVA-leden en de niet-leden geregistreerd. De grootste groep aanwezigen tijdens de binnenstebuitenactiviteiten blijft de persoonlijk betrokkenen 69% (2014: 67%). 16% (2014: 13%) van de deelnemers zijn mensen met autisme. 10

11 Het merendeel van de binnenstebuitenactiviteiten wordt door één spreker of gespreksbegeleider getrokken. Bij 7 activiteiten (4%) was geen spreker of gespreksbegeleider aanwezig. Bovenstaande grafiek gaar over de resterende 170 activiteiten. Bij ongeveer één op de vijf binnenstebuitenactiviteiten (32 activiteiten) neemt een teamlid de rol van spreker of gespreksbegeleider op. Tijdens onze binnenstebuitenactiviteiten activeren we sprekers met een diverse betrokkenheid ten aanzien van autisme. Het thema en het activiteitstype bepaalt welke betrokkenheid we laten primeren per activiteit. 23% van onze sprekers vertrekken van een louter professionele betrokkenheid, 41% van een persoonlijke betrokkenheid en 36% zijn personen met autisme. 11

12 In 89% van de binnenstebuitenactiviteiten ontvangen we een evaluatie van de regioverantwoordelijke en/of de deelnemers. Afgaand op de evaluatie van de initiatiefnemers (regioverantwoordelijke) worden de binnenstebuitenactiviteiten globaal als zeer goed beoordeeld. In de volgende 3 grafieken vind je een beoordeling van de deelnemers aan de binnenstebuitenactiviteiten over volgende aspecten: waardering voor de spreker, overeenkomst 12

13 tussen verwachting en inhoud van de activiteit en tijd voor uitwisseling met anderen. Onze activiteiten scoren voornamelijk goed tot zeer goed op deze dimensies. De scores die deelnemers kunnen geven zijn: ZG = zeer goed, G = goed, V = voldoende, Z = zwak, O = onvoldoende 13

14 Ruim de helft van de deelnemers is op de hoogte gebracht via onze eigen communicatiekanalen: VVA Magazine, affiches, flyers en de community website. 14

15 Partners in autisme VVA ondersteunt ook initiatiefnemers die activiteiten voor partners met en zonder autisme en koppels organiseren. Tijdens deze gespreksavonden, info-avonden en getuigenissen staat het samenleven van partners met en zonder autisme centraal. In totaal werden 28 avonden partners in autisme georganiseerd. Deze waren verspreid over 7 locaties over heel Vlaanderen. 15

16 Vorming Er werden in basiscursussen in eigen aanbod georganiseerd met in totaal 193 deelnemers. Daarnaast ondersteunde VVA 2 basiscursussen van een externe initiatiefnemer binnen het werkingsaspect Jouw Vraag? Ons Aanbod!. Deze 15 basiscursussen zijn samen goed voor 230 uur vorming (15u of 17,5/basiscursus). De basiscursus werd 8 keer door een freelance medewerker begeleid en 7 keer door een VVA teamlid. In de volgende grafiek vind je een beoordeling van de deelnemers aan de basiscursus over volgende aspecten: waardering voor de spreker, overeenkomst tussen verwachting en inhoud van de activiteit en tijd voor uitwisseling met anderen. Onze activiteiten scoren voornamelijk zeer goed tot goed op deze dimensies. Naast deze geformaliseerde manier van evalueren hechten we ook veel belang aan de permanente en rechtstreekse informele feedback tijdens de sessies. Vorming Na de diagnose duiken geregeld vragen op over bepaalde situaties en/of gedrag waarmee je geen raad weet. Tijdens de basiscursus omgaan met autisme kan je overleggen met bondgenoten, ervaringen uitwisselen, oplossingen vinden voor de vragen waar je anders alleen mee blijft zitten. Na een inleiding over autistisch denken en de gevolgen daarvan op de ontwikkeling van iemand met autisme en zijn/haar omgeving (ouders, broers en zussen, partner, familie, beroepskrachten...) gaat de groep aan de slag. Vertrekkend van de concrete vragen van elke deelnemer worden mogelijke oorzaken van bepaald gedrag en moeilijke situaties besproken en naar antwoorden gezocht. Sinds 2011 werd het inleefmoment voor het sociaal netwerk van de deelnemers structureel in de basiscursus geïntegreerd. Hierdoor is de basiscursus niet alleen een moment van ervaringsuitwisseling tussen persoonlijk betrokkenen maar ook een ervaring die men kan delen met het breder sociaal netwerk van het gezin. Elke cursus wordt begeleid door een duo: een autismedeskundige en een ervaringsdeskundige. Een cursus spreidt zich over verschillende dagen. Omwille van het praktisch karakter van de cursus is het aantal deelnemers beperkt. 16

17 Basiscursus volwassenen VVA deed in het najaar een try-out van een basiscursus enkel voor volwassenen. Gedurende drie dagen gingen twee teamleden aan de slag met 12 deelnemers. Het doel van deze try-out was enerzijds het proces van de volwassenen met autisme en de interactieve ontwikkeling van de cursus. Ik voel me onbegrepen, minderwaardig, een opgever, ik kan niet voldoen aan de verwachtingen van mijn omgeving en van de maatschappij, ik moet harder mijn best doen, ik verberg wie ik echt ben om meer te zijn en doen als andere mensen, Bovenstaande quote was het uitgangspunt om de cursus te ontwikkelen. Ervaringsuitwisseling tussen personen met autisme is heel belangrijk voor het (beter) leren begrijpen van zichzelf en het verduidelijken van zichzelf naar anderen. Identificatie met andere personen met autisme doet hun eigenwaarde stijgen en biedt rust. Er is ruimte voor hun sterktes en talenten. Niet in het minst dankzij de inzichten van personen met autisme konden we tijdens de cursus onderstaande randvoorwaarden optimaliseren, zodat het leren van elkaar in groep mogelijk werd. Duidelijke info Een veilige, rustige en bevestigende omgeving Programma heeft een duidelijke en terugkerende structuur De cursus slaagde erin om het gevoel van eigenwaarde te vergroten en persoonlijke sterktes en talenten te onthullen. De deelnemers verwoorden hun ervaring als volgt: Ik hoef me niet schuldig te voelen over hoe ik functioneer Ik kreeg een positievere kijk op mensen (met autisme) Ik kreeg positieve energie door ervaringen uit te wisselen met gelijkgezinde mensen Het deed me deugd de opluchting bij anderen te zien toen ik mijn ervaringen vertelde Sinds de sessie over zintuigen kan ik makkelijker verwoorden hoe ik iets ervaar, zonder autisme te vermelden Heel aangename werkvorm doordat je tijd krijgt om over je inhoud na te denken vooraleer die met anderen te delen De uitwisselmomenten waren heel verrijkend en verliepen heel respectvol. Deze zijn echt de waardevolle kern van de cursus 17

18 Jouw vraag? Ons aanbod! Er werden in initiatieven ondersteund door VVA met in totaal (verwachte) deelnemers. Deze 84 activiteiten zijn samen goed voor 202 uur. Jouw vraag? Ons aanbod! Voor deze activiteiten, waarbij het initiatief genomen wordt door derden, wordt zowel inhoudelijke als praktische ondersteuning van VVA gevraagd. Deze activiteiten kunnen verschillende vormen aannemen, o.a. een getuigenis, een inleefmoment, een basiscursus, een informatiebijeenkomst rond een specifiek onderwerp dat wordt ingeleid door een persoon met autisme of persoonlijk betrokkene. Deze activiteiten worden zowel voor ouders, beroepskrachten, studenten of anderen georganiseerd maar hierbij wordt steeds het perspectief van de ouder of persoon met autisme benadrukt. De klemtoon ligt bij deze activiteiten op het wederzijds uitwisselen van ervaringen. Deze activiteiten zijn geen vormingsmomenten voor beroepskrachten of studenten. Aantal deelnemers Totaal (verwachte) Minimaal Maximaal Modus

19 De aanvragen voor de Jouw vraag? Ons aanbod! activiteiten komen uit diverse organisaties die wij categoriseren in drie sectoren. De helft van de aanvragen kwamen uit het regulier (46%) en buitengewoon onderwijs (54%). Deze aanvragen betreffen zowel scholen uit het basisonderwijs (46%) secundair (39%) onderwijs als uit het volwassenenonderwijs (15%). Onder gespecialiseerde dienstverlenende organisaties vallen diensten wiens werking een diagnose (al dan niet autisme) bij de gebruiker vereist, bvb. revalidatiecentra, medischpedagogisch instituut, KVG, VLAB Onder reguliere dienstverlenende organisaties plaatsen we o.a. gemeentebestuur, Gezinsbond, ziekenfonds, jeugdraad en jeugdbeweging 19

20 Aangezien we ervaringsgerichte sensibilisering voorop stellen bij het ingaan op vragen van externe organisatoren, wordt meestal gekozen om een inleefmoment (43%) of een getuigenis (23%) aan te bieden. Daarnaast verwacht de initiatiefnemer af en toe een meer themagerichte inhoud: 14% thema-activiteiten en 3% infoavonden. Er werden op vraag van gespecialiseerde dienstverlenende organisaties (revalidatiecentra) 2 basiscursussen omgaan met autisme bestaande uit telkens 7 sessies georganiseerd voor ouders. Wanneer Jouw vraag? Ons aanbod! activiteiten uitsluitend georganiseerd worden voor beroepskrachten dan is ruim drie vierden onder de vorm van een inleefmoment (79%). Tijdens deze inleefmomenten trachten een persoon met autisme en een persoonlijk betrokkene door middel van enkele inleefmethodieken de deelnemers zo dicht mogelijk bij het autistisch voelen te brengen. In onze werking dragen we ervaringsdeskundigheid als uitgangspunt voor het inhoudelijk invullen van onze activiteiten hoog in het vaandel. We trachten dit nog extra te benadrukken door veel persoonlijk betrokkenen en personen met autisme in te schakelen in onze werking als sprekers, gesprekbegeleiders en cursusbegeleiders. In volgende grafiek zie je dat we dit ook doortrekken naar het werkingsaspect Jouw vraag? Ons aanbod!. 20

21 Onderstaande grafiek geeft een zicht op de proportie van activiteiten binnen het werkingsaspect Jouw vraag? Ons aanbod! dat wordt opgenomen door personeel. Deze beslissing wordt meestal genomen wanneer bijvoorbeeld netwerking, rekrutering... ook belangrijke gevolgen kunnen zijn van de activiteiten. Deze 84 Jouw vraag? Ons aanbod! activiteiten zijn in totaal samen goed voor 338,25 begeleidingsuren. 21

22 Gezinsweekend Tijdens het gezinsweekend van Vlaamse Vereniging Autisme kunnen ouders, mensen met autisme en familieleden elkaar onbekommerd ontmoeten omdat ze hun kinderen met autisme een weekend kunnen toevertrouwen aan bekwame vrijwilligers. Het gezinsweekend vindt jaarlijks plaats in vakantiecentrum Reigersnest in Sint-Idesbald aan zee in de maand april. Autonoom zoekt telkens de nodige vrijwillige begeleiders om zowel kinderen als ouders een rustgevend weekend te bezorgen. Via deze ontspanningsactiviteit bereikt VVA een ander doelpubliek dan in andere werkingsaspecten. In de voorbije editie namen 27 gezinnen deel. 22

23 Thematische werking VVA wil met haar themawerking de concrete maatschappelijke ontwikkelingen rond verscheidene thema s opvolgen en toetsen aan de persoonlijke ervaring van mensen met autisme en hun omgeving. Gezien autisme een impact heeft op alle levensdomeinen zijn oneindig veel thema s relevant en belangrijk. Om toch verdiepend te kunnen werken, kiezen we voor een specifiek accentthema voor een bepaalde periode dat we proactief op de agenda plaatsen. Voor deze keuze laten we ons leiden door de vele voelsprieten van mensen met autisme en hun omgeving binnen onze samenleving en maatschappelijke tendensen. Binnen deze werking bundelt VVA de ervaringskennis van persoonlijk betrokkenen in een ervaringsnetwerk. VVA wil zowel proactief (zelf initiatief nemend) als reactief (ingaan op vragen van andere organisaties) te werk gaan. In de praktijk faciliteert VVA focusgroepen van persoonlijk betrokkenen die ervaringen uitwisselen rond een thema. Deze ervaringen worden gebundeld en/of omgezet in plannen of concrete acties. De resultaten van deze themawerking worden zowel in de eigen werking (bondgenotenwerking en sensibilisering) als in externe contexten gebruikt. Autisme en werken Een proactieve en intern gestuurde thematisch werking werd pas in het late voorjaar van 2014 gestart na de uitbreiding van het team. VVA koos het thema Autisme en werk, talent erkend als accentthema voor 2014 en In het najaar 2014 ging een brede inventarisatie van het thema werken met autisme en bij uitbreiding dagbesteding, de opstart van een focusgroep vooraf. In de loop van 2015 verkenden we verder dit thema en maakten kennis met verschillende initiatieven rond werk, zowel van ouders als van professionelen of in samenwerking. In de focusgroep dagbesteding en werk luisterde we naar elkaars ervaringen op de werkvloer. We inventariseerden de moeilijkheden die mensen ondervonden, maar ook de vaak creatieve oplossingen die zijzelf of hun omgeving gevonden hadden. Dit vormde een vertrekpunt voor het uitwerken van een aangepaste Inleef autisme op de werkvloer. Begin september volgde een try-out voor jobcoaches, werkgevers en mensen met autisme in samenwerking met Compaan. De inleef autisme op de werkvloer werd op basis van de try-out verder verfijnd. Ook in 2015 was VVA nauw betrokken bij het uitbouwen van de website een website voor jongvolwassenen met autisme, die de overgang van middelbare school naar studeren of werken wil ondersteunen door hulpmiddelen en tips te verzamelen. VVA nam deel aan de stuurgroepvergaderingen en faciliteerde een focusgroep met (jong-) volwassenen met autisme die input gaf rond het autismevriendelijk maken van de website en meewerkte aan de voorbereiding van de verschillende thema s. VVA is ook betrokken bij de stuurgroep van Talent Telt, een ESF-project (Europees Sociaal Fonds). De stuurgroep werkte een profiel en een vorming uit voor jobcoaches specifiek voor mensen met autisme. Er werd ook een brochure geschreven voor werkgevers waarbinnen een aantal partners werken aan het uitbouwen van een specifiek profiel voor een jobcoach voor mensen met 23

24 autisme. Deze brochures werden telkens voorgelegd aan een aantal ervaringsdeskundigen. Hun pertinente feedback werd telkens verwerkt. In oktober was er opnieuw een event voor werkgevers in VOKA Antwerpen. Daarnaast was VVA organiserende partner van een netwerkevent voor werkgevers op Wereld Autisme Dag in Gent. Voor meer informatie zie Wereld Autisme Dag p. 39. Autisme en wonen Het Steunpunt Woon vzw in Oost Vlaanderen - opgericht door enkele ouders die in 2013 deel uitmaakte van de VVA themagroep wonen - heeft in 2015 volgende handleidingen gerealiseerd voor volwassenen personen met een beperking die: bij zijn/haar ouders wil blijven wonen alleen wil gaan wonen en een woning wil huren alleen wil gaan wonen en een woning wil kopen samen met anderen een woning wil huren samen met anderen een woning wil kopen Het is de bedoeling om deze handleidingen in 2016 ter beschikking te stellen van gebruikers. Daarnaast heeft de vzw in een beleidsnota beschreven waar gebruikers nog over struikelen als ze meer inclusief willen gaan wonen en leven. Deze nota is gebaseerd op gesprekken met gebruikers en hun organisaties. Gemeentewerking VVA werkt samen met Beerse en Riemst verder aan het uitwerken van een blauwdruk waarmee andere gemeentes aan de slag kunnen om ook van hun gemeente een autismevriendelijke gemeente of stad te maken. Beide gemeenten ondersteunen een werkgroep van mensen met autisme en hun netwerk onder het motto iedereen wint bij een autismevriendelijke gemeente. Deze werkgroepen brachten vragen en noden van mensen met autisme en hun netwerk in kaart én wat ze zelf te bieden hebben. Aan de hand van die bevindingen organiseert de werkgroep een aantal activiteiten die de basis leggen voor een meer inclusieve gemeente/stad. Zoals bijvoorbeeld het screenen op toegankelijkheid van de gemeentediensten door mensen met autisme, een interview met een bewoner met autisme in het gemeentemagazine, bewoners met autisme die hun verhaal vertellen via een plaatselijk Meet, greet and talk, de talenten van mensen met autisme ten dienste stellen van de bevolking, enz. Zo wordt de diversiteit van autisme letterlijk zichtbaar en creëert die genuanceerde beeldvorming een autismevriendelijke omgeving zodat mensen met autisme en hun directe omgeving op meer begrip kunnen rekenen. 24

25 PAS(S) activiteiten PAS(S)-groep is een zelfhulpgroep voor en door volwassenen met AS(S) en organiseert meetings waarop zij elkaar kunnen ontmoeten. Ook wie vermoedt autisme te hebben, is welkom. PAS(S) wil bruggen bouwen tussen mensen met en zonder autisme. Organisaties en personen die op een verantwoorde manier met autisme bezig zijn, kunnen een beroep doen op PAS(S) leden voor inspraak, overleg, getuigenissen PAS(S) is pluralistisch en wordt ondersteund door VVA. PAS(S) Aantal PAS(S)-groepen aantal activiteiten Aantal uren PAS(S) u u u u u u u Ook in 2015 ondersteunde VVA de werking van de PAS(S)-groepen in Vlaanderen door hun adressenbestand te beheren, de verzending van hun uitnodigingen te verzorgen en door de verantwoordelijken van de verschillende PAS(S)-groepen inhoudelijk te adviseren wanneer ze daarom vroegen. 8 aantal mensen met autisme die de uitnodigingen van de PAS(S)-groepen ontvangt 9 eerste jaar dat de gegevens werden bijgehouden 10 In 2013 werd na overleg met de PAS(S)-verantwoordelijken de verzending van de PAS(S)-uitnodigingen geautomatiseerd waardoor het minder tijdrovend en dus kostenefficiënter is. In de maand september liep een testfase waarna de procedure veralgemeend werd. PAS(S)-leden (personen met autisme opgenomen in het adresbestand) werden verwittigd dat de PA(S)S-uitnodigingen vanaf november enkel per mail zouden worden bezorgd, tenzij uitdrukkelijk gevraagd werd om deze verder per post te ontvangen. 11 PASS Antwerpen, PASS ACTIEF Antwerpen, PASS Brugge, PASS Brussel-Zellik, PASS GEEL, PASS Gent, PASS ACTIEF Gent, PASS Hasselt, PASS Kapellen, PASS Leuven, PASS Mechelen, PASS Roeselare, PASS Waasland, PASS Wandeling. 25

26 Autismetelefoon - Infohuis Autisme - mails Autismetelefoon Beschikbaarheid 12 vrijwilligers - waarvan 2 nieuwe vrijwilligers - realiseerden samen 1.278,5u permanentie. 564,5u (44,15%) hiervan werden ingevuld door personen met autisme (2014: 43,78%, 2013: 40,21% : 21% : 13%). Autismetelefoon Infohuis Autisme mails Bij een vermoeden van of diagnose autisme bij zichzelf, een kind, partner, collega... kan men terecht aan de autismetelefoon. Deze wordt bemand door persoonlijk betrokkenen (ouders, partners en personen met autisme) die luisteren naar de beller zijn verhaal en meedenken over vragen en bezorgdheden. De autismetelefoon wordt bemand door personen met autisme op maandag- en zaterdagochtend, woensdag- en vrijdagnamiddag. Op onze community-site vindt men wanneer de autismetelefoon bereikbaar is. Wanneer een gesprek in levende lijve meer is aangewezen, dan is het ook mogelijk om langs te lopen in het Infohuis Autisme. Ook hier kan je vrijblijvend langskomen voor een babbel met een persoonlijk betrokkene. Ook via mail kan men bij VVA terecht. aantal uren permanentie gesprekstijd % gesprekstijd in relatie tot aantal uren permanentie gemiddelde gespreksduur :26:00-5: :30:00 317:01:00 31,10% 5: :30:00 257:02:49 26,11% 5: :30:00 251:28:29 24,67% 5: :30:00 268:29:12 25,98% 6: :00:00 348:05:17 26,15% 8: :30:00 297:01:41 22,48% 8: :30:00 297:38:03 22,95% 8:11 26

27 Het percentage oproepen per provincie loopt voor de provincies Oost-Vlaanderen, Vlaams-Brabant en West-Vlaanderen zeer parallel aan de bevolkingscijfers (zie p. 6). We hebben meer oproepen uit de provincie Antwerpen en minder oproepen uit Limburg. 36,99% van de oproepen gebeurt mobiel, dit is een forse stijging ten opzichte van 2014 (29%). In volgende grafiek zie je van links naar rechts het totaal aantal oproepen aan de autismetelefoon (gebaseerd op de gegevens van Belgacom, inclusief gemiste oproepen en oproepen bezet ), het aantal mails en het aantal geregistreerde contacten (gesprekken autismetelefoon, fax, brief, mails). 27

28 In bovenstaand taartdiagram krijg je een weergave van wie mailt. De categorie persoonlijk betrokkenen bij mails wordt bij de autismetelefoon opgesplitst in de categorieën moeder, vader, partner en familielid (grootouders, broer/zus, kind van een ouder met autisme ). 28

29 Twee derde van de bellers komt uit het kerngezin rond een persoon met autisme. Diagnose: 20% <1 jaar, 43% heeft meer dan 1 jaar de diagnose Vermoeden: 35% enkel vermoeden, 2% is bezig met onderzoek 29

30 In 57% van de gesprekken komt de begaafdheid van de persoon waarvoor men belt expliciet aan bod (in %). We zien dat de tendens aanhoudt van de laatste jaren waarin de verhouding van gesprekken over mensen met een normale begaafdheid de overhand heeft. Inhoudelijk worden er tijdens de gesprekken uiteenlopende thema s besproken. In bijna een derde van de gesprekken gaat over autisme in het algemeen of de diagnose. Dankzij de laagdrempeligheid en de inzet van ervaringsdeskundigen kan de autismetelefoon ook voor 30

31 mensen met een vermoeden van diagnose bij hun kind, partner, zichzelf... of met een recente diagnose een luisterend oor en/of een helpende hand betekenen. In de meeste gesprekken kon de vrijwilliger de beller voldoende op weg helpen. 31

32 Infohuis Autisme Het Infohuis Autisme ging van start in 2008 in Gent ( VVA in Sint- Amandsberg). Sinds september 2013 is het Infohuis Autisme ook gestart in Antwerpen. In 2015 deed het Infohuis Autisme 14 keer de deuren open: 7 keer in Gent en 7 keer in Antwerpen. Samen goed voor 48,5 contacturen. We ontvingen in totaal 146 bezoekers. 21 vrijwilligers realiseerden samen 284 permanentie-uren. 2 personen startten dit jaar nieuw als vrijwilliger voor het Infohuis Autisme, 1 andere beëindigde dit engagement. We organiseerden in het voorjaar opnieuw een Infohuis Autisme in de namiddag en s avonds. Uit de registraties door de vrijwilligers over de bezoekers blijkt dat: 33% van de bezoekers uit Antwerpen komt, 58 % uit Oost- Vlaanderen, 9 % uit West-Vlaanderen, 0 % uit Vlaams Brabant en 0 % uit Limburg. In de grafiek hiernaast is de betrokkenheid van de bezoeker te zien. Gespreksonderwerpen Autisme algemeen en/of diagnose 49% Toekomst 23% Opvoeding, gedragsproblemen 20% Ondersteuning door voorzieningen en diensten 16% 32

33 Sensibilisering De onzichtbaarheid van autisme blijft een centraal gegeven. Hierdoor blijft het noodzakelijk om verschillende groepen in de samenleving en op verschillende niveaus te sensibiliseren. Naast de hierboven beschreven sensibiliserende kracht van de bondgenotenwerking vind je hieronder de specifieke realisaties inzake sensibilisering. Door breder dan enkel als belangenverdediger van personen met autisme en hun omgeving in debat te gaan over de essentie, namelijk een kwaliteitsvol leven bereikbaar voor iedereen, neemt onze organisatie een eigen-zinnige positie in in het diversiteitsdebat. De selectieve aanwezigheid van onze vereniging op fora en in overlegstructuren heeft in de eerste plaats als doel de diversiteit aan noden en sterktes van mensen met autisme steeds weer te gaan verduidelijken, zodat de communicatie over mensen met autisme niet vervalt in foutieve veralgemeningen. Eerstelijnscommunicatie Infopakketten Onderstaande grafiek betreft de infopakketten die met de post werden toegestuurd. Daarnaast verspreidden we 950 infopakketten via de thuisbegeleidingsdiensten autisme Het Raster en Victor in de provincie Antwerpen, Vlaams- Brabant en West-Vlaanderen. Momenteel hebben we geen zicht op het aantal gedownloade infopakketten via de communitysite, we weten echter wel dat deze pagina in 2015 door unieke bezoekers werd geraadpleegd. Infopakket Het infopakket is er voor al wie persoonlijk betrokken is bij autisme en op zoek is naar basisinformatie over autisme en onze werking. In ons infopakket vindt men info over VVAlidmaatschap, de brochure 'Autisme, een handicap met vele gezichten', VVA Flyer, een exemplaar van het laatste VVA Magazine, flyers van VVA-publicaties Een infopakket wordt slechts één keer opgestuurd en kan ook online geraadpleegd of gedownload worden. 33

34 Affiches en flyers VVA verspreidt twee maal per jaar affiches en flyers met daarop het aanbod van binnenstebuitenactiviteiten en vorming naar een selectie van scholen en voorzieningen met een aanbod voor mensen met autisme. Ook de regioverantwoordelijken ontvangen een pakket met affiches en flyers om de activiteiten lokaal bekend te maken Direct mailing en kalenders Een achttal keer per jaar informeert VVA haar sympathisanten over de noden van mensen met autisme en onze werking, in de hoop dat zij ons financieel zullen blijven steunen. Mailingcontacten Kalenders totaal Kalenders naar nieuwe sympathisanten / Sinds 2011 worden alle activiteiten twee keer per jaar op één poster verspreid in plaats van op aparte provinciale posters 34

35 Mediacampagne VVA wil iedereen aansporen deel te nemen aan een autismevriendelijke samenleving. Meer begrip en waardering voor mensen met autisme en hun directe omgeving zijn noodzakelijk voor een kwaliteitsvol leven. Ook de samenleving in het algemeen willen we dus leiden naar een groter begrip van (personen met) autisme. Hiertoe hebben we reeds een lange traditie om, in samenwerking met het professioneel communicatiebureau choco, telkens een jaarlijkse, grootschalige mediacampagne te voeren. In deze campagnes stellen we telkens autisme centraal, niet onze organisatie. Authentisme In 2015 lanceerden we de campagne Authentisme. Een nieuw concept dat we introduceren waarmee we duidelijk willen maken dat mensen met autisme authentiek zijn (Authentiek + Autisme = Authentisme). Mensen met autisme zijn helemaal zichzelf, in elke situatie. Mensen met autisme faken niet. Integendeel: ze zijn puur en oprecht en kijken vaak dwars door de complexe wereld heen. Deze authenticiteit is dan ook geen beperking, maar kan net een grote meerwaarde in onze samenleving zijn. Vlaamse Vereniging Autisme en choco noemen het graag Authentisme. Met de campagne Authentisme brengen we naast de authenticiteit ook de diversiteit van autisme in beeld. Een genuanceerde beeldvorming over autisme creëert immers een autismevriendelijke omgeving. Deze campagne sluit perfect aan bij onze missie: VVA wil onze samenleving motiveren en activeren zodat mensen met autisme en hun omgeving zichzelf kunnen zijn, vertrekkend vanuit hun kwaliteiten en rekening houdend met hun specifieke noden. Portretten Om dat Authentisme te tonen, draaien we een tiental portretten van mensen met autisme. in de loop van 2015 werden er reeds zes gerealiseerd. Mooie, authentieke registraties van de hand van Sien Versteyhe, die onder meer de documentaire Junior creëerde. Ze toont deze mensen in hun omgeving, gewoon zoals ze zijn. Elk portret wordt vervolledigd met een elfje: een gedicht in 11 woorden dat de geportretteerde beschrijft. 35

36 Alle portretten verschenen stapsgewijs op authentisme.be. De lancering ervan werd ook steeds via sociale media en onze community-site onder de aandacht gebracht. Elfje Naast de integere portretten brengen we ook authentieke verhalen in de vorm van een elfje in de Authentisme campagne. Dit is een gedicht in 11 woorden verdeeld over 5 regels. Met het elfje vertelt de auteur iets over zichzelf, wat hem of haar anders dan anderen maakt. Uiteraard kan niet alles verteld worden. Hij of zij kiest voor inhoud die belangrijk is om zichzelf te zijn, om authentiek te zijn. Of vertelt wat hij of zij echt belangrijk vindt over zichzelf. 36

37 Via de campagne nodigden we iedereen uit om zelf ook zo authentiek mogelijk te zijn en moedigden we iedereen aan om ons een elfje te bezorgen. We kregen veel positieve reacties en mochten een groot aantal elfjes ontvangen. De elfjes doen een sterk appel om diversiteit te omarmen; tonen een waaier aan gevoelens; doorbreken stereotypen die mensen met autisme reduceren tot een opsomming van beperkingen; nodigen uit tot ontmoeting tussen mensen met en zonder autisme enz. Deze authentieke gedichten verzamelden we op authentisme.be en deelden we onder andere via sociale media, bv. het elfje van Hind bereikte via facebook personen. Authentisme.be Authentisme.be werd in keer bezocht door unieke bezoekers. De topdag was 2 april met bezoeken. Maar ook in de periode rond Wereld Autisme Dag (23/3 tem 5/4) werd de site frequent bezocht: bezoeken door unieke bezoekers. In deze periode was ook onze TV-spot en online spot te zien en onze radiospot te horen. Verschillende sites en sociale media leiden mensen naar de website authentisme.be o.a. onze community-site, vier.be, nieuwsblad.be, facebook. direct verkeer verwijzingsverkeer sociale media zoekverkeer Wereld Autisme Dag De Algemene Vergadering van de Verenigde Naties besliste op 18 december 2007 om 2 april uit te roepen tot Wereld Autisme Dag (WAD). Jaarlijks vinden op die dag wereldwijd allerlei evenementen en initiatieven plaats die de samenleving verder wil sensibiliseren rond autisme. Gezien sensibilisering een kernopdracht van onze vereniging is, wil VVA er mee voor zorgen dat Wereld Autisme Dag een gevestigde waarde wordt. Daarom brengen we in deze periode onze mediacampagne in volle aandacht van de samenleving. 37

38 Het grote publiek maakte de week voor Wereld Autisme Dag (23/3 t.e.m. 27/3/2015) kennis met onze campagne Authentisme via een tv- en radiospot. Tv-spot Met de hulp van regisseur Sien Versteyhe en het communicatiebureau choco herwerkten we het portret van Wouter naar een 30 tv-spot. Via deze spot spoorden we iedereen aan een kijkje te nemen op authentisme.be. We maakten ze benieuwd naar de authentieke portretten en verhalen die er te vinden zijn. Radiospot Met de hulp van het productiehuis Het Geluidshuis en het communicatiebureau choco realiseerden we ook een radiospot die mensen aanzet om authentisme.be te bezoeken. In de spot mag acteur Govert Deploige eindelijk eens... zichzelf zijn: een even authentieke presentatie als de gefilmde portretten... We kregen gratis zendtijd voor onze radio- & televisiespot op één en op alle VRT-radiokanalen (Radio 1, Radio 2, Studio Brussel, MNM & Klara), Nostalgie, Q-music en JOE fm. Van 27 maart t.e.m. 3 april was er ook een online spot te zien op standaard.be, nieuwsblad.be, gva.be, hbvl.be, vier.be en vijf.be. Liefhebbers kunnen op authentisme.be of wereldautismedag.be onze tv-spot bekijken en onze radiospot beluisteren. Authentisme? Wasda? Events Concreet zet VVA zich in om een autismevriendelijke samenleving te creëren, door de focus te plaatsen op de kwaliteiten van mensen met autisme. Hoe kunnen we dit beter dan door mensen in contact te brengen met mensen met autisme? Daarom organiseerden we op 2 april 2015 in de verschillende Vlaamse provincies ontmoetingen tussen mensen met en zonder autisme: Authentisme? Wasda? Meet, greet... & talk Mensen met autisme aan het woord. Iedereen was welkom op deze sensibiliserende events te Antwerpen, Gent, Hasselt, Leuven en Roeselare. Deelnemers hoorden het verhaal van mensen met autisme en konden in gesprek gaan met hen. Het waren interessante en boeiende ontmoetingen. Tijdens de events werd tevens onze campagne voorgesteld en de gerealiseerde portretten getoond. 302 mensen kwamen luisteren naar de boeiende verhalen van mensen met autisme. 65 mensen met autisme brachten hun verhaal. 84 vrijwilligers stonden klaar om iedereen warm te ontvangen en te informeren. Frie Horemans Tess Van Deynse Tess Van Deynse 38

39 Enkele reacties die we te horen kregen... van deelnemers "Zeer gevarieerde gesprekken waaruit blijkt dat iedereen 'anders' is en dat we daarmee moeten leren omgaan in plaats van anderen proberen te veranderen." "Hoedje af voor het openhartig vertellen door de mensen met autisme." "Super interessant om eens de verhalen van de mensen met autisme ZELF te horen." "Het was heel fijn om mensen in zo'n intieme setting hun verhaal te horen doen. Zeker nu ik het meer begrijp, moet het echt niet even gemakkelijk geweest zijn voor iedereen. Chapeau!" van mensen met autisme die hun verhaal brachten "Zelf heb ik eigenlijk ook genoten. Ik heb echt de meerwaarde als vrijwilliger voor de aanwezige mensen gevoeld. En dat deed echt deugd!" Bjorn "Ik ben blij dat ik hier aan heb mogen meewerken. Het heeft bij mij écht het inzicht gegeven dat dit is wat ik wil doen. Enne, wat een organisatie zeg! Een top-team dat echt weet waar het mee bezig is." Debora Netwerkevent Autisme en tewerkstelling Aangezien 'Werk' ook het accent thema was voor 2015, hielden we bovendien op 2 april het netwerkevent Autisme en tewerkstelling in samenwerking met een aantal partners (o.a. UCBO, VOKA, Unizo) te Gent. Dit event met inspirerende getuigenissen van werkgevers en werknemers met autisme richtte zich naar werkgevers. Hierbij werd vertrokken van de talenten van mensen met autisme om het bedrijfsleven te enthousiasmeren mensen met autisme ook op de werkvloer kansen te geven. Er waren 52 deelnemers op deze avond. Andere initiatieven op Wereld Autisme Dag In 2015 ondernamen we nog volgende acties in het kader van Wereld Autisme Dag: Een banner werd toegevoegd aan mails van het VVA-team VVA, APEPA en Autism Europe mochten samen de openingsbel van de Euronext beurs Brussel luiden. VVA stuurde tevens in deze periode een persbericht uit om aandacht te vragen in de media voor Authentisme. We plaatsten in de aanloop naar Wereld Autisme Dag verscheidene nieuwsberichten op de VVA-community website en facebook zodat de aandacht van de online bezoekers naar Wereld Autisme Dag werd getrokken en ze op de hoogte bleven van de verschillende acties. We kregen in deze periode een groot aantal bezoeken op onze site: bezoeken tussen 28 maart en 3 april. We publiceerden informatie omtrent onze campagne in het VVA Magazine 2015 lente. Bij al deze acties konden we rekenen op een grote belangstelling en kregen we zeer positieve feedback van zowel persoonlijk betrokkenen als van het grote publiek. 39

40 De Standaard Solidariteitsprijs VVA was in 2015 opnieuw één van de 24 geselecteerde goede doelen van De Standaard Solidariteitsprijs. We werkten samen met het communicatiebureau choco een ontwerp uit dat verder bouwde op onze campagne Authentisme. autismevriendelijke samenleving. Met dit stout elfje willen we de vanzelfsprekendheid waarmee mensen zichzelf 'de standaard' vinden in vraag stellen. Mensen met autisme zijn vaak niet zo standaard... maar altijd authentiek. Zichzelf kunnen zijn in onze samenleving dat is hun grootste wens. Met de advertentie willen we iedereen aansporen deel te nemen aan een Op 14 augustus 2015 verscheen onze paginagrote advertentie. Naast de extra media-aandacht voor autisme is er aan De Standaard Solidariteitsprijs ook een wedstrijdelement verbonden. Gedurende een aantal weken kunnen mensen via De Standaard Online stemmen voor de geselecteerde advertenties. Met van de meer dan uitgebrachte stemmen wonnen we overtuigend de publieksprijs. De Standaard schreef: "Sinds we in 2010 ook een publieksprijs lanceerden, komt de voorkeur van de lezers voor het eerst in de buurt van die van de professionele jury. Elk jaar zijn er inzendingen die met het medium krant spelen. Vaak vallen die door de mand wegens te gemakkelijk of te gratuit. Die van Vlaamse Vereniging Autisme werkt wel. Ze is niet alleen geestig, omdat ze inpikt op de loze kreten die een redactie als de onze wel eens te horen krijgt. Ze is in digitale tijden ook een uitstekend uitgevoerde print-advertentie en heeft in de vormgeving de eigenschappen meegekregen die aan mensen met autisme worden toegeschreven: puur, oprecht en onvervalst. Mooi werk van het communicatiebureau Choco. 40

41 Dankzij deze prijs mogen we nog driemaal gratis en paginagroot adverteren in De Standaard. In de periode rond Music For Life verscheen de eerste volgende advertentie. Op een speelse manier maakt de advertentie de lezer warm om voor Vlaamse Vereniging Autisme een plaatje aan te vragen tijdens de Warmste Week van Music for Life. Niet zomaar een plaatje graag een plaatje met een boodschap over jezelf zijn. Zo gaan we samen voor de warmste samenleving waar iedereen zichzelf kan zijn. Pers Om een zicht te houden op het aantal publicaties (redactionele bijdrages) omtrent autisme en Vlaamse Vereniging Autisme die verschenen zijn in 2015 werd de databank van GoPress geraadpleegd. GoPress is een digitale persdatabank die de artikels van alle Vlaamse kranten, enkele magazines en het persagentschap Belga online ter beschikking stelt. Het volledige archief is 24 uur op 24 toegankelijk en bevat alle nationale én regionale artikels zowel uit de krant van de dag, als uit de laatste jaargangen. Er verschenen in publicaties met vermelding van onze vereniging. Een groot deel van deze publicaties hadden als onderwerp: sponsoring (voornamelijk de Hartrijders, Rock Zulte en de acties in kader van Music for Life) en onze binnenstebuitenactiviteiten. Het doorzoeken van de databank met als zoektermen autisme, autismespectrumstoornis, Asperger leverde artikels op. De onderwerpen van de artikels zijn heel divers: populaire wetenschap (bv. Studie biedt nieuwe perspectieven voor behandeling fragiele-x-syndroom en autisme), persoonlijke verhalen (bv. We moeten zorgen voor elkaar, Mauro maakt ons leven rijker, Mijn zoon voelt het leven meer dan goed voor hem is, Ik besef nu dat ik niet zo snel hóéf te leven als alle anderen. Eindelijk volg ik mijn eigen tempo ), beleid (153 handvatten voor autisme, Prikkelarme kermis in Leuven omarmt mensen met autisme), autisme op tv (bv. Sherlock eindelijk in de juiste kleren, Autisme voor kijkbuiskinderen, Te midden van het geestgedruis RADIO GAGA), werk (bv. Uniek horecaproject in oude kapelanij, Ik mag op sollicitatie voor mijn droomjob, Voor mij is het meestal alles of niets. Zwart of wit ), onderwijs (bv. Zo'n leerlingen in onderwijstype 9 voor kinderen met autisme, Ouders starten zelf opvang voor hun autistische kinderen), talenten (bv. Hij kon pas praten op zijn vierde, nu treedt hij op voor man, Mensen met autisme stellen tentoon in ziekenhuis), diagnostiek en labelling (bv. Stigmatiseren we psychiatrische patiënten?, Een onzichtbare minderheid), sponsoringsprojecten (bv. Personeel Unilin sprint sneller dan beroepsrenners voor het goede 41

42 doel) en gerechtelijk nieuws (bv. Autistische jongen slachtoffer van zinloos geweld). Daarnaast namen verschillende Vlaamse pers en media (De Standaard, De Morgen, Mediahuis, Nieuwsblad, Goed Gevoel, Woef, Belga, Flair, Radio 2, Radio 1 Hautekiet, Koppen, e.a.) contact met VVA, enerzijds met vraag naar informatie omtrent een specifiek thema, anderzijds met vraag naar getuigenissen van ervaringsdeskundigen (ouders (met autisme), broers/zussen, volwassenen en kinderen met autisme). Beurzen en evenementen In 2015 nam VVA deel aan verschillende laagdrempelige beurzen en evenementen met een informatiestand. Waaronder: Karamblas (Kortrijk) De Passer (Brugge) VVA deelde met Participate een stand op de REVA-beurs, de grootste hulpmiddelenbeurs van Vlaanderen. De beurs ging door op donderdag 23, vrijdag 24 en zaterdag 25 april 2015 in Flanders Expo in Gent. De beurs trok bezoekers op drie dagen. Onze drijfveer om deel te nemen aan beurzen en evenementen is dat door deelname telkens een ander segment van de bevolking (afhankelijk van het doelpubliek van de beurs of evenement) gesensibiliseerd kan worden omtrent autisme. Door het inschakelen van ervaringsdeskundigen (zowel familieleden als mensen met autisme zelf) slagen we er in de diversiteit aan noden en sterktes van mensen met autisme te verduidelijken. Bovendien zorgt deze visibiliteit ervoor dat het bestaan van onze vereniging meer bekend wordt (bij een deel van de bevolking dat we anders moeilijker zouden bereiken). 42

43 Tweedelijnscommunicatie VVA Magazine Ons ledentijdschrift verschijnt 4 keer per jaar. In 2015 was de oplage van het VVA Magazine exemplaren. Het blad wordt verspreid naar onze leden, een selectie van beroepskrachten en voorzieningen en via het infopakket. VVA Magazine is een klankbord voor een brede waaier aan opvattingen en informatie over en rond autisme. Onderstaande thema s kwamen aan bod: VVA Magazine N 1 - winter: Genieten VVA Magazine N 2 - lente: Authentisme VVA Magazine N 3 - zomer: Reizen VVA Magazine N 4 - herfst: Orde & Chaos Onderstaande vaste rubrieken kregen een plaats in het VVA Magazine: In de kijker: focust op een deel van de VVA-werking Nieuwsflash & Sprokkels: extern nieuws over autisme Mijn gezin: elke keer portretteren we een ander gezin. Zo brengen we de diversiteit van gezinnen met autisme in beeld. Door enkel het beeld te laten spreken proberen we het onzichtbare autisme zichtbaar te maken via een aantal elementen in de foto die verwijzen naar typische dingen van de persoon met autisme. De week van : een week dagboek van persoonlijk betrokkenen of mensen met autisme die vertellen welke plek ze autisme in hun dagelijks leven geven Boek & Zo: stelt enkele nieuwe publicaties voor Actief!: roept de lezer op zelf de handen uit de mouwen te steken Kort!: geeft in telegramstijl enkele nieuwtjes over de VVA-werking VVA kan tellen: geeft beknopte cijferinfo over de VVA-werking Agenda: in het winter en zomer nummer is er een uitgebreide rubriek met summiere info over alle activiteiten van de regio s Diverse artikels die het centrale thema vanuit diverse hoeken benaderen. 43

44 Externe contacten Academici VVA onderhield ook in 2015 contacten met verscheidene academici van o.a. UGent en KULeuven. VVA engageert zich actief in verschillende onderzoeksprojecten lopende aan UGent, KULeuven. Dit engagement neemt verschillende vormen aan: als lid van de begeleidingscommissie optreden, waken over de ethische aspecten van het project en de klinische kwaliteitsgarantie van het onderzoeksproject, toegang tot de doelgroep van personen met autisme via onze werking en communicatiekanalen en de verdere bekendmaking van de projecten en mogelijke valorisaties ervan. VVA heeft met enkele ervaringsdeskundigen deelgenomen aan de opleidingsadviesraad van de Artevelde Hogeschool Gent in het kader van de opleiding Postgraduaat autisme spectrum stoornis. De adviesraad werd gevraagd feedback te geven op het curriculum van de Autisme opleiding. Familieplatform Geestelijke Gezondheid Het Familieplatform Geestelijke Gezondheid vzw is een samenwerkingsverband van acht familieorganisaties die actief zijn in het domein van de geestelijke gezondheid. De Alzheimerliga, AN-BN, Centrum Zit Stil, de Huntingtonliga, Similes, Ups & Downs, Werkgroep Verder en Vlaamse Vereniging Autisme hebben elkaar gevonden in een gemeenschappelijk project: het behartigen van de belangen van gezinnen met noden op het vlak van geestelijke gezondheid. VVA is vertegenwoordigd in de Raad van Bestuur van het Familieplatform. In 2015 werd er gewerkt aan een nieuw beleidsplan Dit plan sluit aan bij de beleidsprioriteiten van de Vlaamse regering zoals terug te vinden in de Beleidsnota Welzijn, Volksgezondheid en Gezin "Vertrouwen in eigen kunnen, verbinden van mensen en hun talenten en vooruitgaan zonder iemand achter te laten". Het Familieplatform ziet in de vermaatschappelijking van de zorg kansen om het sociaal kapitaal aan goede zorg van families en mantelzorgers, en de rest van de samenleving in te zetten. Dit leidt tot een betere zorg waarbij mensen maximaal mogelijkheden krijgen om te participeren. Het Familieplatform wil in de komende beleidsperiode (nog) meer inzetten op het samenbrengen van expertise en ervaring in een zorglandschap dat vele wijzigingen ondergaat en vaak erg versnipperd is. Vanuit een gedeelde visie op zorg en familiebetrokkenheid kwamen de lid organisaties van het Familieplatform tot een gezamenlijke missie. Het is de ultieme opdracht van het Familieplatform om de kennis vanuit de ervaringspraktijk naar de hulpverlening en de wetenschap te brengen. Op alle niveaus waarop de richtlijnen, aanbevelingen en managementstrategieën worden ontwikkeld, moet de stem van de ervaring gehoord worden. Het Familieplatform waarborgt een helikopterzicht door het samenbrengen van expertise vanuit verschillende organisaties en zet deze kennis in op de niveaus waar ze het meeste impact heeft. Steunpunt Expertisenetwerken vzw (SEN) SEN ontwikkelt, deelt en verspreidt vernieuwende en praktijkgerichte kennis en expertise. SEN is een netwerkorganisatie en bestaat uit tal van organisaties, overleggroepen en individuen (directies, experten, professionele hulpverleners, ervaringsdeskundigen, mantelzorgers en beleidsmensen) met als doel: expertise ontwikkelen, bundelen, delen en verspreiden. VVA werkte 44

45 mee aan SEN doelstellingen via de inzet van VVA ervaringsdeskundigen (focusgroepen, studiedagen, intervisiegroepen) en maakt deel uit van de Raad van Bestuur en de Algemene Vergadering. Medio 2015 kreeg SEN vzw van het departement Welzijn, Volksgezondheid en Gezin de opdracht om samen met vier het Steunpunt Algemeen Welzijnswerk, het Steunpunt Jeugdhulp, het Vlaams Centrum Schuldenlast en Samenlevingsopbouw Vlaanderen een traject op te zetten dat vanaf 2017 moet leiden tot meer afstemming, efficiëntie en een meer intersectorale aanpak tussen deze expertisecentra en steunpunten. Daarnaast zal de huidige opdracht van het SEN in 2016 bijgestuurd worden in functie van de uitrol van Persoonsvolgende Financiering. In dat kader zal het jaaractieplan 2016 aangepast worden. In 2017 zal het SEN dan deel gaan uitmaken van een ééngemaakt steunpunt. Welke opdrachten dat Steunpunt zal uitvoeren moet nog in overleg met het VAPH verder afgesproken worden. Vlaams Gebruikersoverleg voor Personen met een Handicap (VGPH) Het VGPH ondersteunt personen met een handicap en/of hun netwerk (ook de ervaringsdeskundigen of gebruikersvertegenwoordigers genoemd) om hen maximaal en op elk niveau volwaardig te laten participeren aan beleids- en overlegtafels rond de organisatie van zorg en ondersteuning. Deze gebruikersvertegenwoordigers worden afgevaardigd vanuit hun vereniging. Het zijn deze vrijwilligers en hun verenigingen die de basis vormen van het platform VGPH. VVA is lid van de Algemene Vergadering en de beleidsgroep. Net zoals in 2014 stond ook in 2015 de VGPH werking in het teken van de realisatie van Perspectief 2020 zoals de reorganisatie van het zorglandschap in Vlaanderen genoemd wordt. Zowel in het Regionaal Overleg Gehandicaptenzorg als in de Vlaamse beleidsgroep en de Algemene vergadering stond de vraag hoe kunnen gebruikers ook in de toekomst betrokken worden bij de organisatie van de zorg centraal. Examencommissie Onderwijs Bij de examencommissie kan iemand op eigen tempo via zelfstudie een diploma of getuigschrift secundair onderwijs behalen. Heel wat leerlingen met autisme maken de keuze om hun middelbaar diploma via de examencommissie te behalen. Net zoals vorig jaar werkte VVA op vraag van de examencommissie ook in 2015 mee aan de verdere ontwikkeling van een meer autismevriendelijke web applicatie en autismevriendelijke aanpassingen aan de examens zelf. In 2015 namen de examinatoren van de examencommissie deel aan een VVA inleef Autisme. Enkele reacties: Wat een leerrijke uiteenzetting Dankzij de opdrachten, de tips en de anekdotes, doorspekt met humor, zijn we weer heel wat wijzer geworden over hoe mensen met ASS denken, voelen, handelen, enfin, leven Jullie hebben ons eigen in vraag doen stellen en beseffen hoe we, vaak mits een kleine aanpassing, zoveel kunnen betekenen voor mensen met autisme Niets dan lof en we zullen nu veel beter met onze kandidaten met ASS rekening kunnen houden op examenmomenten 45

46 DURF 2020 Is een samenwerking van Konekt vzw, de Vlaamse overheid (VAPH) en heel wat organisaties, waaronder VVA, die mensen met een beperking sterker willen maken. VVA werkte mee aan het congres mensen met een handicap kijken naar de toekomst door onder meer een workshop te verzorgen met als thema Hoe zorg je er voor dat mensen met autisme een volwaardige partner zijn in hun eigen hulpverlening. Alle presentaties van het congres en informatie over het Perspectiefplan 2020 van minister Jo Vandeurzen is te vinden op Partnerschap Participate! vzw VVA is partner van Participate! vzw en zetelt in de Raad van Bestuur en het wetenschappelijk comité. Daarnaast sloot VVA in 2015 opnieuw een projectovereenkomst met Participate! vzw waardoor een personeelslid van VVA voltijds werkzaam was voor de realisatie van de doelstellingen afgesproken in de projectovereenkomst. Ook dit jaar werd geïnvesteerd in het verder promoten van de website. Verschillende pagina s van de website werden aangepast om het gebruiksgemak te verbeteren. De inhoud van de Praktische Gids werd regelmatig bijgewerkt en aangevuld. In 2015 ging er extra aandacht naar het M-decreet waarvan alle informatie nu ook te vinden is op de website. Daarnaast werd naar aanleiding van de nieuwe DSM-5 de inhoud van de website en brochure aangepast. Taskforce: Naar een Autismevriendelijk Vlaanderen Mensen met autisme worden geconfronteerd met heel wat barrières die hen verhinderen om volwaardig te participeren aan de samenleving. Jo Vandeurzen, Vlaamse Minister van welzijn, Volksgezondheid en Gezin, riep in 2015 een taskforce in het leven met als opdracht om de participatieproblemen van kinderen, jongeren en volwassenen met autisme in kaart te brengen, oplossingen te inventariseren en te analyseren, en beleidsaanbevelingen te formuleren ter voorbereiding van een Vlaams Actieplan Autisme. De Taskforce Autisme bestond uit een beperkte groep deskundigen: prof. Ilse Noens (KU Leuvenen voorzitter), prof. Herbert Roeyers (Universiteit Gent), prof. Jean Steyaert (KU Leuven), dr. Peter Vermeulen (Autisme Centraal), Cis Schiltmans (Vlaamse Vereniging Autisme) en Hanna Steenwegen (VAPH). Na de startvergadering in januari 2015 vonden in de eerste helft van 2015 zes bijeenkomsten plaats rond de volgende thema s; onderwijs, tewerkstelling, wonen, gezondheid, justitie, mobiliteit, cultuur, vrije tijd en maatschappij. Per thema werd met spilfiguren uit de praktijk en beleid uitdagingen en concrete oplossingen geïnventariseerd en geanalyseerd, beleidsmatige inbedding en plannen besproken en conclusies en aanbevelingen geformuleerd. De voorlopige aanbevelingen werden in het najaar van 2015 voorgelegd aan divers beleidsactoren en stakeholders waaronder een groep volwassenen met autisme. Dit leidde tot een verfijning van de aanbevelingen. Hoewel de naam Taskforce Autisme doet vermoeden dat het om autismespecifieke beleidsaanbevelingen gaat, was het expliciet de intentie van de Taskforce om autismevriendelijkheid ook te beschouwen als een hefboom voor andere groepen met 46

47 participatieproblemen, bijvoorbeeld mensen met een verstandelijke beperking, psychiatrische patiënten en niet-nederlandstalige nieuwkomers. Door de participatieproblemen van mensen met autisme als uitgangspunt te nemen, kwam de Taskforce oplossingen op het spoor die de samenleving ook voor veel andere mensen toegankelijker kan maken. Waar mogelijk, heeft de Taskforce Autisme steeds gekozen voor aanbevelingen met brede relevantie, zonder uit het oog te verliezen dat mensen met autisme ook specifieke noden hebben. De aanbevelingen van de Taskforce worden in 2016 met het kabinet van minister Vandeurzen besproken en vertaald in een Vlaams Actieplan Autisme. Commissie criteria vrijstelling leerplicht In Vlaanderen geldt de leerplicht, maar kinderen die in de onmogelijkheid verkeren om onderwijs te volgen kunnen hiervan vrijgesteld worden. In het licht van een aantal veranderingen, en het algemeen maatschappelijk aanvoelen dat teveel kinderen zouden worden vrijgesteld van leerplicht, liet het Departement Onderwijs en Vorming en de Vlaamse Onderwijsinspectie een wetenschappelijke commissie oprichten, onder voorzitterschap van Prof. Dr. Bea Maes (KU Leuven). De commissie kreeg de opdracht een wetenschappelijk onderbouwd en maatschappelijk verantwoord referentiekader uit te werken voor de beoordeling van de aanvragen tot vrijstelling van leerplicht. Twee doelgroepen komen hierbij sterk in beeld: de kinderen met ernstige gedragsproblemen en de kinderen met ernstige meervoudige beperkingen (EMB). Deze commissie verrichte reeds heel wat denkwerk, en via focusgroepen werden ook ouders en het werkveld bevraagd rond deze thematiek. VVA maakte deel uit van de focusgroepen met ouders. Vlaams Parlement Op vraag van de Vlaamse Parlementsleden Vera Jans en John Crombez kreeg VVA de gelegenheid om een aantal pijnpunten van het Vlaamse Beleid aangaande mensen met autisme en hun netwerk aan te kaarten. 47

48 Website VVA vernieuwde de afgelopen jaren een paar keer de website. De vorige statische sites focusten op kennisoverdracht en informatie. In 2010 realiseerden we een droom die al enkele jaren leefde. De recente evolutie waarbij sociale netwerksites een nieuwe vorm van communicatie introduceerden, zorgde ervoor dat ook VVA koos voor een community-site, een online huis waar iedereen in een veilige omgeving ervaringen kan uitwisselen. De afgelopen 4 jaar groeide de community-site tot een platform dat ontmoeting en ervaringsuitwisseling tussen persoonlijk betrokkenen en mensen met autisme faciliteert. De community-site is zowel een online uitbreiding van onze bondgenotenwerking en sensibilisering als een broedplaats voor nieuwe initiatieven. De community-site kampt echter sinds 2014 met technische problemen. Deze moeten in de toekomst aangepakt worden om de gebruikservaring voor de bezoeker te verbeteren. Bezoekers autismevlaanderen.be De community-site werd in 2010 gelanceerd. In 2015 waren er bezoeken door unieke bezoekers. Deze bezochten samen pagina s, gemiddeld 2,8 pagina s per bezoek en bleven gemiddeld 3 minuten op de site. De bezoekers op onze site komen uit 123 landen. Natuurlijk komen de meeste bezoeken uit Vlaanderen ( uit België) maar 6,71% (12.861) komt uit Nederland. Het bouncepercentage van onze website liep in 2014 op tot 61,38%. Het mobiel gebruik blijft ook in 2015 sterk toenemen tot 31,21% (2014: 24,56% 2013: 15,36% : 6,39% : 1,84%). 14,87% van het totaal aantal bezoeken gebeurt met een tablet. We stellen vast dat dagen waarop onze website piekt te linken zijn aan aandacht voor autisme in de media of eigen werking: 2 april 2015: Wereld Autisme Dag (2.047 bezoeken) Geregistreerde gebruikers autismevlaanderen.be In de online community kunnen bezoekers na een korte registratieprocedure actief deelnemen aan het community gebeuren en krijgen ze als geregistreerde gebruiker informatie op maat. Ook in 2015 registreerden nieuwe gebruikers (2014: : : : 1.677). 48

49 Hoe komt men op de VVA-community? 78,70% van de bezoeken zoekverkeer 13,73% van de bezoeken direct verkeer 4,72% van de bezoeken verwijzingsverkeer 2,85% van de bezoeken sociale media Bij het zoekverkeer (78,7%) zijn de meest gebruikte zoektermen vva autisme vlaanderen autisme vlaamse vereniging autisme autisme spectrum stoornis 49

50 Bij het verwijzingsverkeer (4,72%) zien we volgende gekende verwijzende sites: Bij het verwijzingsverkeer (4,72%) zien we volgende gekende verwijzende sites: Authentisme.be Participate-autisme.be Jobat.be Zelfhulp.be Gezondheid.be Tistje.com Passgroepen.com Bij het verkeer via social media zien we dat dit voor bijna 99% Facebook is. Meest bekeken inhoud op de VVA-community Top 10 bij Ervaringen Aanvraag verhoogde kinderbijslag Hoe een diagnose krijgen De geschikte medicatie voor mijn zoon Volwassen partner met autisme Testen? Diagnose en begeleiding bij volwassenen Ik ben heel bang ben dat ik mijn partner niet zal blijven aankunnen Gevoel van eenzaamheid, herkenbaar? Op zoek naar een geschikte secundaire school Moeilijk inslapen... melatonine? Top 10 bij Activiteiten Authentisme? Wasda? Meet, greet... & talk (meerdere activiteiten 5) Basiscursus: omgaan met autisme (meerdere activiteiten 5) Partners in autisme (meerdere activiteiten 4) Infohuis Autisme Antwerpen (meerdere activiteiten 2) Type 9, nieuw type buitengewoon onderwijs Gezinsweekend aan zee: 24 tot en met 26 april Het M-decreet: feiten en fictie Infohuis Autisme Gent Facebook VVA heeft sinds oktober 2009 een facebookpagina aantal personen die de pagina van VVA leuk vinden

51 Mensen & Middelen Wat je niet zelf doet, zal niet gebeuren Ontdekken dat je niet alleen staat met je ervaring is erg krachtig. Samenkomen, wederzijds begrip ervaren en elkaar steunen, is sinds het ontstaan van de vereniging de motor van onze werking. Onze werking wil een platform bieden waardoor datgene dat mensen in hun eigen situatie verwezenlijken (of net niet kunnen verwezenlijken) betekenis krijgt voor anderen. Deze ervaringsdeskundigheid is een belangrijke invalshoek voor iedereen die bij onze werking betrokken is. Autisme en de impact op het (samen)leven met autisme van binnenuit kennen, is een unieke en sterke ervaring die voor nieuwkomers, bondgenoten en buitenstaanders verrassende en verrijkende inzichten oplevert en die ervoor zorgt dat mensen hun eigen situatie aanpakken. In onze vereniging ontmoeten en activeren we persoonlijk betrokkenen en mensen met autisme die alle leeftijdscategorieën en ondersteuningsnoden vertegenwoordigen. De vele gezichten van autisme vinden zo een evenwaardige plek binnen onze vereniging. Deze diversiteit binnen de vereniging zorgt ervoor dat we diversiteit in de meest brede zin in onze werking centraal stellen. Mensen Vrijwilligers Er zijn 328 mensen vrijwillig aan de slag binnen onze werking. Vrijwilligers kunnen in onze werking verschillende engagementen opnemen, waaronder vrijwilliger Autismetelefoon, vrijwilliger Infohuis Autisme, regioverantwoordelijke, happy hands, event vrijwilliger... 51

52 Onze vrijwilligers zijn steeds persoonlijk betrokkenen of personen met autisme. We trachten hen via intervisies en persoonlijke contacten te ondersteunen zodat ze hun engagement blijven opnemen en zich thuis voelen bij en gesteund voelen door onze vereniging. De vrijwilligers Autismetelefoon en Infohuis Autisme hebben vier keer per jaar een intervisie. Deze intervisies hebben meestal een thematisch luik en ruimte voor ervaringsuitwisseling over (moeilijke) gesprekken. Jaarlijks organiseert VVA een dubbele vormingstweedaagse voor haar actieve vrijwilligers. De tweedaagse wordt aangeboden in weekend- en in weekformule om zo veel mogelijk vrijwilligers de kans te geven deel te nemen. De krachtlijnen van deze vormingstweedaagse zijn: accent op ervaringsdeskundigheid van de deelnemers kans tot empowerende ervaringsuitwisseling tussen de deelnemers externe gastsprekers die het thema benaderen in relatie tot autisme of net niet In 2015 was het thema Jouw verhaal is belangrijk. De tweedaagse kon rekenen op een 80-tal deelnemers. In gesprek met We brengen enkele van onze actieve vrijwilligers (ouders, partners en volwassenen met autisme) samen om rond een bepaald thema van gedachten te wisselen. Regelmatig ontmoeten we mensen met wie een langer gesprek boeiend en verrijkend zou kunnen zijn voor beiden. Vaak is daar echter niet de tijd voor In onze activiteit 'In gesprek met' maken we daar graag extra tijd voor. We nodigen een gast uit die een bepaald thema aanbrengt waarna we ruim tijd voorzien om wederzijds van gedachten te wisselen. In 2015 organiseerden we in september een In gesprek met met Els Ronsse rond het thema Diagnostiek en interventie bij volwassenen. Enkele onderwerpen die aan bod kwamen: Wat doet het met iemand om op volwassen leeftijd een diagnose autisme te krijgen? Is een diagnostisch proces een mijlpaal in iemands leven? En wat na die diagnose? Weten dat je autisme hebt betekent niet dat problemen opgelost zijn Welke interventies zijn mogelijk en wat kunnen ze betekenen? In de namiddag gingen we verder in gesprek met enkele medewerkers van vzw Baken. Binnen Rechtstreeks Toegankelijke Hulpverlening ondersteunt deze dienst ook volwassenen met autisme. 52

53 VVA-community De online VVA-community wordt ook ingezet om onze actieve vrijwilligers te ondersteunen. Bestuurders Alle leden van de raad van bestuur zijn persoonlijk betrokken bij autisme. Daarnaast hebben de bestuurders vaak een nauwe band bij het inhoudelijk reilen en zeilen van VVA doordat ze zelf vrijwilliger zijn of waren. Frank Deviaene Koenraad Polfliet Luc Matthys Tine Bauwens secretaris mandaathouder penningmeester voorzitter De raad van bestuur kwam in keer samen om de werking, de externe relaties, de financiële status, enz. van VVA te bespreken en te evalueren. De Algemene Vergadering bestaat uit de bestuurders en 3 extra leden. De Algemene Vergadering (AV) stippelt het algemene beleid uit en is het hoogste beslissingsorgaan en komt minstens één keer per jaar bijeen. Personeel In 2015 telde het VVA-team 12 medewerkers. Dit stemt overeen met 7,37 full-time equivalenten (6,87 FTE in de praktijk). Het VVA-team wordt bijgestaan door een uitgebreide en gevarieerde ploeg freelancers en vrijwilligers. 53

54 Middelen Vlaamse Vereniging Autisme is erkend door de Belgische overheid als vereniging zonder winstoogmerk. Vlaamse Vereniging Autisme vzw heeft toelating van het Ministerie van Financiën om fiscale attesten uit te reiken aan personen die op jaarbasis een gift van 40 euro of meer aan de organisatie schenken. Vlaamse Vereniging Autisme vzw is lid van de Vereniging voor Ethiek in de Fondsenwerving (VEF). Deze vereniging heeft als doel de financiële transparantie te vergroten. VVA onderschrijft de gedragscode van de Vereniging voor Ethiek in de Fondsenwerving (VEF). Waar komen onze inkomsten vandaan? VVA wordt grotendeels gefinancierd door privé-giften. Wij engageren ons dat elke euro die binnenkomt, zo spaarzaam en efficiënt mogelijk gebruikt wordt om wie persoonlijk betrokken is bij autisme te ondersteunen en onze samenleving te sensibiliseren zodat mensen met autisme er zich beter thuis kunnen voelen. Vlaamse Vereniging Autisme is dankzij de steun van onze leden en sympathisanten onpartijdig en onafhankelijk. In 2015 bedroegen de totale inkomsten ,99 euro. Dit geld is afkomstig van: 1. Giften en projecten Veruit onze voornaamste bron van inkomsten zijn de giften van leden en donateurs. Donateurs die in euro of meer aan VVA schonken, ontvangen in maart 2016 een fiscaal attest. VVA kon in 2015 blijven rekenen op de steun van diverse verenigingen en organisaties. 54

Sensibiliseringscampagne Autisme AUTHENTISME. Infodossier

Sensibiliseringscampagne Autisme AUTHENTISME. Infodossier Sensibiliseringscampagne Autisme AUTHENTISME Infodossier Autisme Autisme * is het gevolg van een andere manier van informatie verwerken door de hersenen. Autisme is niet zeldzaam: er leven in Vlaanderen

Nadere informatie

VLAAMSE VERENIGING AUTISMEvzw. Jaarverslag Mezelf zijn

VLAAMSE VERENIGING AUTISMEvzw. Jaarverslag Mezelf zijn VLAAMSE VERENIGING AUTISMEvzw Mezelf zijn Inhoud Inhoud... 2 Missie, visie en waarden... 3 Bereik... 5 Leden... 5 Sympathisanten... 6 Deelnemers aan activiteiten... 7 Online bereik... 7 Bondgenotenwerking...

Nadere informatie

VLAAMSE VERENIGING AUTISMEvzw. Jaarverslag Mezelf zijn

VLAAMSE VERENIGING AUTISMEvzw. Jaarverslag Mezelf zijn VLAAMSE VERENIGING AUTISMEvzw Jaarverslag 2017 Mezelf zijn Inhoud Missie, visie en waarden... 5 Bereik... 7 Leden... 7 Sympathisanten... 8 Deelnemers aan activiteiten... 9 Online bereik... 9 Bondgenotenwerking...

Nadere informatie

VLAAMSE VERENIGING AUTISMEvzw. Jaarverslag 2013. Mezelf zijn

VLAAMSE VERENIGING AUTISMEvzw. Jaarverslag 2013. Mezelf zijn VLAAMSE VERENIGING AUTISMEvzw Jaarverslag 2013 Mezelf zijn Inhoud Inhoud... 2 Missie, visie en inspirerende begrippen... 3 Bereik... 5 Leden... 5 Sympathisanten... 6 Deelnemers aan activiteiten... 7 Online

Nadere informatie

VLAAMSE VERENIGING AUTISMEvzw. Jaarverslag 2014. Mezelf zijn

VLAAMSE VERENIGING AUTISMEvzw. Jaarverslag 2014. Mezelf zijn VLAAMSE VERENIGING AUTISMEvzw Jaarverslag 2014 Mezelf zijn Inhoud Voorwoord Inhoud... 2 Missie, visie en waarden... 3 Bereik... 5 Leden... 5 Sympathisanten... 6 Deelnemers aan activiteiten... 7 Online

Nadere informatie

Jaarverslag Beter samen

Jaarverslag Beter samen Beter samen Inhoud Inhoud... 2 Visie en inspirerende begrippen... 3 Bereik... 4 Leden... 4 Sympathisanten... 5 Deelnemers aan activiteiten... 5 Bondgenotenwerking... 6 Activiteiten... 6 Binnenstebuiten...

Nadere informatie

Jaarverslag 2011. Beter samen

Jaarverslag 2011. Beter samen Beter samen Inhoud Voorwoord Visie en inspirerende begrippen... 3 Bereik... 4 Leden... 4 Sympathisanten... 5 Deelnemers aan activiteiten... 6 Online bereik... 6 Bondgenotenwerking... 7 Activiteiten...

Nadere informatie

DURF2020 ACHTERGRONDINFO

DURF2020 ACHTERGRONDINFO Je eigen leven, daar gaan we voor! DURF2020 ACHTERGRONDINFO ACHTERGRONDINFO DURF2020 START In het kader van mijn P2020 wordt er veel gesproken, nagedacht en nieuwe initiatieven genomen in functie van de

Nadere informatie

VLAAMSE VERENIGING AUTISMEvzw. Jaarverslag Beter samen

VLAAMSE VERENIGING AUTISMEvzw. Jaarverslag Beter samen VLAAMSE VERENIGING AUTISMEvzw Jaarverslag 2012 Beter samen Inhoud Inhoud... 2 Visie en inspirerende begrippen... 3 Bereik... 4 Leden... 4 Sympathisanten... 5 Deelnemers aan activiteiten... 6 Online bereik...

Nadere informatie

Outreach autisme ondersteuning van inclusie van personen met autisme

Outreach autisme ondersteuning van inclusie van personen met autisme Outreach autisme ondersteuning van inclusie van personen met autisme www.hetraster.be Wat is outreach autisme? Outreach autisme bestaat uit vorming en advies voor iedereen die deskundiger wil worden in

Nadere informatie

Maak er werk van! Een overzicht van ons aanbod voor (jong)volwassenen, ouders, professionelen en werkgevers & collega s

Maak er werk van! Een overzicht van ons aanbod voor (jong)volwassenen, ouders, professionelen en werkgevers & collega s Maak er werk van! Een overzicht van ons aanbod voor (jong)volwassenen, ouders, professionelen en werkgevers & collega s Projectmedewerkers Sofie Thielemans, Yana Tilleman en Lentl Van Aken In opdracht

Nadere informatie

Outreach autisme ondersteuning van inclusie van personen met autisme

Outreach autisme ondersteuning van inclusie van personen met autisme Outreach autisme ondersteuning van inclusie van personen met autisme www.hetraster.be Wat is outreach autisme? Outreach autisme bestaat uit vorming en advies voor iedereen die deskundiger wil worden in

Nadere informatie

JAARVERSLAG 2007 OXO ONDERSTEUNENDE VORMING VOOR OUDERS

JAARVERSLAG 2007 OXO ONDERSTEUNENDE VORMING VOOR OUDERS JAARVERSLAG 7 OXO ONDERSTEUNENDE VORMING VOOR OUDERS Inleiding: Na de oprichting van OXO in 6 is het jaar 7 het eerste volkomen jaar van onze organisatie. We zijn bovenal heel dankbaar dat ook bij het

Nadere informatie

DE KRACHT VAN SPEELPLEIN WERK Memorandum Vlaamse, federale en Europese verkiezingen 2019

DE KRACHT VAN SPEELPLEIN WERK Memorandum Vlaamse, federale en Europese verkiezingen 2019 DE KRACHT VAN SPEELPLEIN WERK Memorandum Vlaamse, federale en Europese verkiezingen 2019 Vlaamse Dienst Speelpleinwerk vzw 26 mei 2019 vinden er verkiezingen plaats op Vlaams, federaal en Europees niveau.

Nadere informatie

GEZINSBOND. iedereen. iedereen. voor voor. samenwerking. [Ons aanbod als opstap tot samenwerking] infobrochure voor het huis van het kind

GEZINSBOND. iedereen. iedereen. voor voor. samenwerking. [Ons aanbod als opstap tot samenwerking] infobrochure voor het huis van het kind GEZINSBOND ons aanbod als opstap voor GEZINSBOND samenwerking voor voor infobrochure voor het huis van het kind iedereen iedereen [Ons aanbod als opstap tot samenwerking] [Ons aanbod als opstap tot samenwerking]

Nadere informatie

Voorstelling Onafhankelijk Leven vzw

Voorstelling Onafhankelijk Leven vzw Voorstelling Onafhankelijk Leven vzw Waarvoor staat Onafhankelijk Leven vzw? 1. Visie Onafhankelijk Leven vzw gaat met volle kracht voor een samenleving waar alle personen met beperking controle hebben

Nadere informatie

Zet je in als vrijwilliger voor Plan België. Foto: Plan / Denis Closon

Zet je in als vrijwilliger voor Plan België. Foto: Plan / Denis Closon Foto: Plan / Denis Closon Zet je in als vrijwilliger voor Plan België Foto: Plan / Daniel Silva het Plan Zet je in als vrijwilliger voor Plan België en verander de toekomst van kinderen en hun gemeenschap

Nadere informatie

EVALUATIE 5 PROVINCIALE INFOSESSIES 'EUROPESE

EVALUATIE 5 PROVINCIALE INFOSESSIES 'EUROPESE Nota Ref: N62x-15-05b Brussel, 17 april 2015 EVALUATIE 5 PROVINCIALE INFOSESSIES 'EUROPESE SUBSIDIES VOOR DE SOCIALE ECONOMIE' 1 INFOSESSIES IN DE 5 PROVINCIES De voorbije maanden organiseerde Kenniscentrum

Nadere informatie

Opvoedingsondersteuning voor ouders van kinderen met autisme Begeleiding voor kinderen en jongeren met autisme.

Opvoedingsondersteuning voor ouders van kinderen met autisme Begeleiding voor kinderen en jongeren met autisme. Opvoedingsondersteuning voor ouders van kinderen met autisme Begeleiding voor kinderen en jongeren met autisme www.hetraster.be Individuele begeleiding Zorgpakket Wegwijs (3 gesprekken van 2 uur op de

Nadere informatie

OPVOEDINGSONDERSTEUNING BIJ

OPVOEDINGSONDERSTEUNING BIJ OMGEVINGSANALYSE EN LITERATUURSTUDIE AANBOD OPVOEDINGSONDERSTEUNING BIJ 10- TOT 17-JARIGEN ANTWERPEN PRESENTATIE 27 OKTOBER 2015 1 SITUERING VAN HET ONDERZOEK 4 grote onderdelen: literatuurstudie focusgroep

Nadere informatie

Commissie Welzijn, Werk en Milieu

Commissie Welzijn, Werk en Milieu Commissie Welzijn, Werk en Milieu Mondelinge vraag OPSCHRIFT Vergadering van 18 oktober 2016 Nummer: 2016_MV_00477 Onderwerp: Mondelinge vraag van raadslid Zeneb Bensafia: Opvolging Project Ambassadeurs

Nadere informatie

Inleiding... 2 Projecten en acties in Kennisuitwisseling over opvoedingsondersteuning... 3

Inleiding... 2 Projecten en acties in Kennisuitwisseling over opvoedingsondersteuning... 3 Jaarverslag 2012 Inhoudstafel Inhoudsopgave Inleiding... 2 Projecten en acties in 2012... 3 Kennisuitwisseling over opvoedingsondersteuning... 3 Websitebezoek en elektronische nieuwsbrieven Beschrijving

Nadere informatie

ZORGNETWERKEN. Minder mazen en meer net

ZORGNETWERKEN. Minder mazen en meer net ZORGNETWERKEN Minder mazen en meer net Samenlevingsopbouw Ondersteunt en versterkt mensen in een maatschappelijk kwetsbare positie Werkt samen met hen aan directe oplossingen en structurele beleidsveranderingen

Nadere informatie

Praatkaffee voor familieleden van mensen met psychische kwetsbaarheid. 11 mei 2017 door Geert Gardin, PZ Onzelievevrouw

Praatkaffee voor familieleden van mensen met psychische kwetsbaarheid. 11 mei 2017 door Geert Gardin, PZ Onzelievevrouw Praatkaffee voor familieleden van mensen met psychische kwetsbaarheid 11 mei 2017 door Geert Gardin, PZ Onzelievevrouw Inleiding Binnen de vermaatschappelijking van zorg: belang van ondersteuning van familie

Nadere informatie

Sterk in verbondenheid

Sterk in verbondenheid Similes verenigt de families met een psychisch ziek gezinslid Similes verenigt gezinnen met een psychisch ziek familielid Sterk in verbondenheid presentatie Jef Geldof 17 januari 2012 ouders, broers en

Nadere informatie

LBV staat voor CULTUUR

LBV staat voor CULTUUR LBV staat voor CULTUUR LBV staat voor VORMING LBV staat voor ONTMOETING driemaandelijks magazine - 27e jaargang - zomer-editie 09 - redactie: Livornostraat 25, 1050 Brussel magazine magazine van de Liberale

Nadere informatie

Inclusie kinderen met specifieke zorgbehoefte/handicap. Borrelen en bruisen 10 december 2013

Inclusie kinderen met specifieke zorgbehoefte/handicap. Borrelen en bruisen 10 december 2013 Inclusie kinderen met specifieke zorgbehoefte/handicap Borrelen en bruisen 10 december 2013 Inclusie binnen Kind en Gezin Strategische ambitie van K&G opgenomen in ondernemingsplan 2013-2014 'Te werken

Nadere informatie

Dialoogdag op 21 april 2015

Dialoogdag op 21 april 2015 Oudersparticipatie Jeugdhulp Vlaanderen vzw Auwersstraat 48 2600 Berchem www.oudersparticipatie-jeugdhulp.be Dialoogdag op 21 april 2015 Oudersparticipatie Jeugdhulp Vlaanderen VZW organiseert jaarlijks

Nadere informatie

Kinderopvang en MFC s realiseren samen inclusieve kinderopvang voor elk kind en elke ouder

Kinderopvang en MFC s realiseren samen inclusieve kinderopvang voor elk kind en elke ouder Open oproep Pionieren in samenwerking Kinderopvang en MFC s realiseren samen inclusieve kinderopvang voor elk kind en elke ouder INLEIDING Vlaams minister Jo Vandeurzen streeft naar een sterkere samenwerking

Nadere informatie

BATIBOUW is de grootste Belgische beurs voor Bouw, Renovatie en Inrichting voor professionele en particuliere bezoekers.

BATIBOUW is de grootste Belgische beurs voor Bouw, Renovatie en Inrichting voor professionele en particuliere bezoekers. BATIBOUW is de grootste Belgische beurs voor Bouw, Renovatie en Inrichting voor professionele en particuliere bezoekers. Mediahuis Connect legt in februari met hun krantenaanbod de redactionele focus op

Nadere informatie

Opvoedingsondersteuning voor ouders van kinderen met autisme Begeleiding voor kinderen en jongeren met autisme.

Opvoedingsondersteuning voor ouders van kinderen met autisme Begeleiding voor kinderen en jongeren met autisme. Opvoedingsondersteuning voor ouders van kinderen met autisme Begeleiding voor kinderen en jongeren met autisme www.hetraster.be Individuele begeleiding Zorgpakket Wegwijs (3 gesprekken van 2 uur op de

Nadere informatie

2. Op welke manier zullen de partnerorganisaties met elkaar nauwer samenwerken?

2. Op welke manier zullen de partnerorganisaties met elkaar nauwer samenwerken? SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 308 van EMMILY TALPE datum: 2 februari 2015 aan PHILIPPE MUYTERS VLAAMS MINISTER VAN WERK, ECONOMIE, INNOVATIE EN SPORT VDAB - Campagne Ervaring werkt - Jobkanaal De VDAB heeft

Nadere informatie

Centrum voor begeleiding van kinderen en volwassenen met een visuele handicap

Centrum voor begeleiding van kinderen en volwassenen met een visuele handicap Centrum voor begeleiding van kinderen en volwassenen met een visuele handicap Ganspoel Ganspoel is een gespecialiseerd Centrum voor de begeleiding van kinderen en volwassenen met een visuele (meervoudige)

Nadere informatie

Voorstelling Initiatief vrijwillige bewindvoering

Voorstelling Initiatief vrijwillige bewindvoering Voorstelling Initiatief vrijwillige bewindvoering Martine De Moor Coördinator initiatief vrijwillige bewindvoering Brussel/21 maart 2019 Initiatief vrijwillige bewindvoering is genomen in 1997 maakt deel

Nadere informatie

PROJECT VERNIEUWING LOKALE WEBSITE

PROJECT VERNIEUWING LOKALE WEBSITE PROJECT VERNIEUWING LOKALE WEBSITE DOELSTELLING & OBJECTIEF : We willen de lokale websites grondig vernieuwen: zowel qua look als naar inhoud. De vernieuwde huisstijl wordt zo doorgetrokken, het clubgevoel

Nadere informatie

Werk. Omdat een andere blik je leven verrijkt

Werk. Omdat een andere blik je leven verrijkt Werk vanuit bekeken Omdat een andere blik je leven verrijkt (Samen)werken met autisme Autisme heeft invloed op het hele leven, dus ook op de werkplek. Autisme brengt talenten en kwaliteiten met zich mee

Nadere informatie

De kracht van ontmoeting tussen families

De kracht van ontmoeting tussen families De kracht van ontmoeting tussen families Vlaams Geestelijke Gezondheidscongres - Antwerpen Leen Stroobants Coördinator Similes Limburg 18 september 2012 Familieleden ervaren problemen Begrijpen niet wat

Nadere informatie

Projectvoorstel Het vergroten van de bekendheid van COPD bij de Belgische bevolking.

Projectvoorstel Het vergroten van de bekendheid van COPD bij de Belgische bevolking. Projectvoorstel Het vergroten van de bekendheid van COPD bij de Belgische bevolking. Ingediend tot het behalen van de CHIESI maatschappelijke prijs voor Pneumologie Organisatie COPD vzw Eendrachtstraat

Nadere informatie

BRUSSENWERKING. Ik ben een brus, ik ben voor mijn zus de allerliefste zus. Soms baal ik van al die vragen,

BRUSSENWERKING. Ik ben een brus, ik ben voor mijn zus de allerliefste zus. Soms baal ik van al die vragen, BRUSSENWERKING Ik ben een brus, ik ben voor mijn zus de allerliefste zus. Soms baal ik van al die vragen, of maakt ze me door haar woedebuien aan het huilen. Toch zou ik haar voor geen goud willen ruilen.

Nadere informatie

ACTIVERING SAS (Sociaal - Actief - Samenwerken)

ACTIVERING SAS (Sociaal - Actief - Samenwerken) ACTIVERING SAS (Sociaal - Actief - Samenwerken) Psychiatrisch Centrum Bethanië Andreas Vesaliuslaan 39 2980 Zoersel Tel. 03 380 30 11 pcbethanie@emmaus.be www.pcbethanie.be Binnen en buiten met aandacht

Nadere informatie

Voorstelling Onafhankelijk leven

Voorstelling Onafhankelijk leven Voorstelling Onafhankelijk leven Inhoudsopgave 1. Wat is Onafhankelijk leven?... 3 2. Waarom is Onafhankelijk Leven belangrijk?... 4 3.1. Met een persoonlijk assistentie budget (PAB) kan je onafhankelijk

Nadere informatie

Opdrachtsverklaring Missie - Visie

Opdrachtsverklaring Missie - Visie Opdrachtsverklaring Missie - Visie 1. Missie Sint-Lodewijk biedt aangepast onderwijs en/of begeleiding op maat aan kinderen, jongeren en volwassenen met een motorische beperking. Ook het gezin en breder

Nadere informatie

Werk. Omdat een andere blik je leven verrijkt

Werk. Omdat een andere blik je leven verrijkt Werk vanuit bekeken Omdat een andere blik je leven verrijkt (Samen)werken met autisme Autisme heeft invloed op het hele leven, dus ook op de werkplek. Autisme brengt talent en kwaliteiten met zich mee

Nadere informatie

Zet uw bedrijf meer en beter in de kijker bij decision makers.

Zet uw bedrijf meer en beter in de kijker bij decision makers. Zet uw bedrijf meer en beter in de kijker bij decision makers. Voka, Vlaams netwerk van Ondernemingen Vertegenwoordigt meer dan 18.000 bedrijven (kleine, middelgrote, grote) in heel Vlaanderen. Dit is

Nadere informatie

Wat willen we in Pegode VZW bereiken?

Wat willen we in Pegode VZW bereiken? Niel, 15 november 2012 Wat willen we in Pegode VZW bereiken? Doelstelling Pegode VZW zoals vermeld in de statuten: De vereniging heeft als doel, met uitsluiting van elk winstoogmerk, de maatschappelijke

Nadere informatie

Programma. Voorstelling project Waarom? Wat? Ambassadeurs gezocht! De Making of Ambassadeurs Dursun aan het woord Speeddating Invullen fiches

Programma. Voorstelling project Waarom? Wat? Ambassadeurs gezocht! De Making of Ambassadeurs Dursun aan het woord Speeddating Invullen fiches Latent Talent Programma Voorstelling project Waarom? Wat? Ambassadeurs gezocht! De Making of Ambassadeurs Dursun aan het woord Speeddating Invullen fiches Rachid Boumalek aan het woord Voorstelling project

Nadere informatie

De kanarie in de kolenmijn. Hoe aandacht voor autisme je website kan verbeteren

De kanarie in de kolenmijn. Hoe aandacht voor autisme je website kan verbeteren De kanarie in de kolenmijn Hoe aandacht voor autisme je website kan verbeteren Kennismaken Introductie Mijn achtergrond (Digi)talig Informatievoorziening in de zorg Vanuit de leefwereld kijken naar vakkennis

Nadere informatie

Evaluatierapport. Workshop ADHD. Fontys PABO Limburg. Drs. Arno de Poorter Drs. Anne van Hees

Evaluatierapport. Workshop ADHD. Fontys PABO Limburg. Drs. Arno de Poorter Drs. Anne van Hees Evaluatierapport Workshop ADHD Fontys PABO Limburg Drs. Arno de Poorter Drs. Anne van Hees Inhoudsopgave Pag. 1. Inleiding 2 2. Deelnemers/respondenten 2 3. Opzet en inhoud evaluatie 2 4. Resultaten 2

Nadere informatie

Voorwoord. Nienke Meijer College van Bestuur Fontys Hogescholen

Voorwoord. Nienke Meijer College van Bestuur Fontys Hogescholen 3 Voorwoord Goed onderwijs is een belangrijke voorwaarde voor jonge mensen om uiteindelijk een betekenisvolle en passende plek in de maatschappij te krijgen. Voor studenten met een autismespectrumstoornis

Nadere informatie

TEAM ACTIVERING. Ontmoetingscentrum Activiteitencentrum Arbeidscentrum Herstelwijzer. Team Activering

TEAM ACTIVERING. Ontmoetingscentrum Activiteitencentrum Arbeidscentrum Herstelwijzer. Team Activering TEAM ACTIVERING Ontmoetingscentrum Activiteitencentrum Arbeidscentrum Herstelwijzer Team Activering WIE ZIJN WIJ? Het Team Activering van VZW Hestia ( Alexianen Zorggroep Tienen) is al sinds 1994 actief

Nadere informatie

Berrefonds vzw 18/12/2017. Ontstaan van het Berrefonds

Berrefonds vzw 18/12/2017. Ontstaan van het Berrefonds Berrefonds vzw Samen stilstaan bij het verlies van een baby Een steun voor ouders die hun kindje verliezen tijdens of kort na de zwangerschap Ontstaan van het Berrefonds Geboorte van ons zoontje Berre

Nadere informatie

KUNSTENDAG VOOR KINDEREN 2013 : ENQUÊTE

KUNSTENDAG VOOR KINDEREN 2013 : ENQUÊTE KUNSTENDAG VOOR KINDEREN 2013 : ENQUÊTE Onderstaande dat meewerkten evaluatie is gebaseerd op de resultaten van een enquête die op dinsdag 19 november, maandag is twee Methodologische 25 dagen aan november

Nadere informatie

Inclusieve opvang en Centra inclusieve kinderopvang

Inclusieve opvang en Centra inclusieve kinderopvang Inclusieve opvang en Centra inclusieve kinderopvang Inspiratiedag Kinderopvang VVSG 2 april 2015 Sylvia Walravens Stafmedewerker afdeling Kinderopvang Historische context Inclusieve opvang binnen Kind

Nadere informatie

6 Coaching van de cliënt

6 Coaching van de cliënt 6.1 6 Coaching van de cliënt De begeleiding of coaching op de werkvloer is afhankelijk van de noden van de cliënt én van de noden van de collega s en werkgever. Samen starten op de stage/ tewerkstelling

Nadere informatie

Kinderrechten- en ontwikkelingseducatie voor uw toekomstige leerkrachten!

Kinderrechten- en ontwikkelingseducatie voor uw toekomstige leerkrachten! Kinderrechten- en ontwikkelingseducatie voor uw toekomstige leerkrachten! samen voor kinderen 2 2 Waarom is het belangrijk om leerlingen en leerkrachten te sensibiliseren over de Rechten van het Kind?

Nadere informatie

AEGEE-Leiden sponsormogelijkheden

AEGEE-Leiden sponsormogelijkheden AEGEE-Leiden sponsormogelijkheden Introductie Door met AEGEE-Leiden samen te werken, komt u in contact met een gevarieerde groep studenten en afgestudeerden. AEGEE-Leiden biedt vele mogelijkheden tot sponsoring

Nadere informatie

Ontbijtvergaderingen Wat je zelf doet, doe je goed!

Ontbijtvergaderingen Wat je zelf doet, doe je goed! Ontbijtvergaderingen Wat je zelf doet, doe je goed! Gent Samen voor een lokaal gezinsbeleid Introductie (Re)organisatie aan de gang op vlak van zorg EVA, AGB OCMW-verenigingen (bv. zorgbedrijf ) Privatiseringen

Nadere informatie

Verlies samen de. 9 TIPS voor een participatieve basishouding kalender 2010

Verlies samen de. 9 TIPS voor een participatieve basishouding kalender 2010 Verlies samen de niet TIPS voor een participatieve basishouding kalender 00 Een participatieve basishouding: de rode draad doorheen de hulpverlening Zowat elke studie naar het perspectief van cliënten

Nadere informatie

BUSINESS MAGAZINE

BUSINESS MAGAZINE EDITIE LIMBURG BUSINESS MAGAZINE 2018-2019 HOOGST PERSOONLIJK DYNAMISCH DOELTREFFEND MAGISCH DUO Qontact is een uniek concept met een jeugdig en enthousiast netwerk, dat vaak de nieuwe zakelijke generatie

Nadere informatie

Contactpersoon Team vergunningen en erkenningen Telefoon Bijlagen 3

Contactpersoon Team vergunningen en erkenningen  Telefoon Bijlagen 3 Zenithgebouw Koning Albert II-laan 37 1030 BRUSSEL www.vaph.be INFONOTA Gericht aan: aanbieders van rechtstreeks toegankelijke hulp (RTH-diensten) 8 mei 2019 INF/19/38 Contactpersoon Team vergunningen

Nadere informatie

Kwaliteitsplanning 2014

Kwaliteitsplanning 2014 Kwaliteitsplanning 2014 Lokaal dienstencentrum De Stille Meers OCMW Middelkerke Sluisvaartstraat 17 8430 Middelkerke Voorzitter: Dirk Gilliaert Secretaris: Pierre Ryckewaert 1 Inhoudstafel 1. Evaluatie

Nadere informatie

1. Is er al onderzoek gebeurd naar het percentage jongeren van vreemde origine in de Vlaamse jeugdbewegingen?

1. Is er al onderzoek gebeurd naar het percentage jongeren van vreemde origine in de Vlaamse jeugdbewegingen? SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 39 van BART SOMERS datum: 13 november 2014 aan SVEN GATZ VLAAMS MINISTER VAN CULTUUR, MEDIA, JEUGD EN BRUSSEL Jeugdbewegingen - Jongeren van vreemde origine Het aantal jongeren

Nadere informatie

Rapportering Tevredenheidsmeting Loopbaanbegeleiding 2016

Rapportering Tevredenheidsmeting Loopbaanbegeleiding 2016 Rapportering Tevredenheidsmeting Loopbaanbegeleiding 1. BASISGEGEVENS In werden 19326 begeleidingen pakket 1 en 6415 begeleidingen pakket 2 beëindigd. Uiteindelijk hebben 18901 klanten (pakket 1) en 6287

Nadere informatie

Duurzaam samenwerken in een buurtgericht netwerk voor kinderen en gezinnen

Duurzaam samenwerken in een buurtgericht netwerk voor kinderen en gezinnen Duurzaam samenwerken in een buurtgericht netwerk voor kinderen en gezinnen Welke uitdagingen liggen er? Het lokaal geïntegreerd gezinsbeleid neemt een belangrijke plaats in binnen het lokaal sociaal beleid,

Nadere informatie

Inclusief onderwijs Maak het vanzelfsprekend!

Inclusief onderwijs Maak het vanzelfsprekend! 1 Projectoproep Inclusief onderwijs Maak het vanzelfsprekend! Deelnemingsformulier 2015 Hart voor Handicap streeft naar een warme en inclusieve samenleving. Een samenleving waar iedereen van tel is. Een

Nadere informatie

Hoe kunnen we de Vlaming inspireren en motiveren tot duurzame woonkeuzes?

Hoe kunnen we de Vlaming inspireren en motiveren tot duurzame woonkeuzes? Hoe kunnen we de Vlaming inspireren en motiveren tot duurzame woonkeuzes? Agenda Doel en aanpak Thuis in de Toekomst Mijlpalen in het project Rol lokale besturen We doen het samen Inhoud platform Communicatiemiddelen

Nadere informatie

PROGRAMMA WORKSHOP ZOEKEN EN VINDEN

PROGRAMMA WORKSHOP ZOEKEN EN VINDEN LANCERING ACTIEMAP BA[L]AN S WORKSHOP MYRIAM HEEREMANS PROJECTONTWIKKELAAR DUURZAAM PERSONEELSBELEID EN DIVERSITEIT - RESOC MECHELEN LUDO COOLS STAFMEDEWERKER PERSONEELSZAKEN PSYCHIATRISCH CENTRUM DUFFEL

Nadere informatie

Word LEERMEESTER in de horecasector

Word LEERMEESTER in de horecasector Word LEERMEESTER in de horecasector Waarom? Wat kan je verwachten? Word LEERMEESTER in de horeca Wil je iemand met een stage- of opleidingscontract opleiden in je bedrijf? Of misschien heb je hier al ervaring

Nadere informatie

ie-net INGENIEURS MET PASSIE VOOR TECHNOLOGIE EN WETENSCHAP www.ie-net.be

ie-net INGENIEURS MET PASSIE VOOR TECHNOLOGIE EN WETENSCHAP www.ie-net.be ie-net INGENIEURS MET PASSIE VOOR TECHNOLOGIE EN WETENSCHAP www.ie-net.be WIE ZIJN WIJ? ie-net is een onafhankelijke ingenieursvereniging die ingenieurs verbindt en bijdraagt tot een optimale inzet van

Nadere informatie

pedagogie van het jonge kind PJK: Opvoeding en Coaching

pedagogie van het jonge kind PJK: Opvoeding en Coaching BACHELOR pedagogie van het jonge kind PJK: Opvoeding en Coaching DE BEOORDELINGSCRITERIA VOOR STAGE 2 (WIE DOET WAT? WELKE CRITERIA? WELKE VERWACHTINGEN?) DEEL 1: WIE DOET WAT? ROL VAN DE STUDENT: WETEN,

Nadere informatie

nr. 884 van KATRIEN SCHRYVERS datum: 20 september 2017 aan JO VANDEURZEN Kinderopvang - Centra voor Inclusieve Kinderopvang (CIK s)

nr. 884 van KATRIEN SCHRYVERS datum: 20 september 2017 aan JO VANDEURZEN Kinderopvang - Centra voor Inclusieve Kinderopvang (CIK s) SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 884 van KATRIEN SCHRYVERS datum: 20 september 2017 aan JO VANDEURZEN VLAAMS MINISTER VAN WELZIJN, VOLKSGEZONDHEID EN GEZIN Kinderopvang - Centra voor Inclusieve Kinderopvang (CIK

Nadere informatie

JAARPLAN HV AFDELING OOST-BRABANT 2017

JAARPLAN HV AFDELING OOST-BRABANT 2017 JAARPLAN HV AFDELING OOST-BRABANT 2017 Inleiding De afdeling Oost-Brabant van het Humanistisch Verbond bestaat nu twee jaar en we mogen rustig zeggen dat het HV ondertussen stevig geworteld is in onze

Nadere informatie

Elke dag Fietsen, elke dag Winnen

Elke dag Fietsen, elke dag Winnen Elke dag Fietsen, elke dag Winnen Eindrapport Met Belgerinkel naar de Winkel 26 april - 31 mei 2014 1 Inhoudstafel Met Belgerinkel naar de Winkel 2014 - een jaar van vernieuwing Aantal deelnemers Profiel

Nadere informatie

3. Inspraak - Participatie aan het beleid

3. Inspraak - Participatie aan het beleid kwaad berokkenen. Vaak is de zorgverlener zich dus niet bewust van de gevolgen van zijn handelingen (vandaar de be tussen haakjes). Voor Vlaanderen bestaat er een Vlaams Meldpunt Ouderenmis(be)handeling.

Nadere informatie

HET LOKAAL OVERLEG KINDEROPVANG

HET LOKAAL OVERLEG KINDEROPVANG Doe-pakket Kinderopvang voor iedereen Met een lokaal netwerk aan de slag om kinderopvang toegankelijker te maken in je gemeente 1 DE SOCIALE FUNCTIE VAN KINDEROPVANG De laatste jaren wordt meer aandacht

Nadere informatie

18. Online hulpverlening: alle lijnen open. Tom Billiet, CLBchat

18. Online hulpverlening: alle lijnen open. Tom Billiet, CLBchat 18. Online hulpverlening: alle lijnen open Tom Billiet, CLBchat CLBch@t: Een netoverstijgend initiatief Gent workshop VVSG congres - 29/05/2018 Agenda 1. Voorstelling CLBch@t 2. To be expected: Blended

Nadere informatie

Vlaams Actieplan Autisme

Vlaams Actieplan Autisme Vlaams Actieplan Autisme Beleidsprogramma 2018-2019 INLEIDING Strategisch Plan: verhoogde participatiekansen voor personen met autisme creëren (27/01/2017) Taskforce Autisme Oudergroep Autisme VVA hoorzittingen

Nadere informatie

Persoonsgerichte bewindvoerders als vriend en vertrouwenspersoon in het herstel van de cliënt

Persoonsgerichte bewindvoerders als vriend en vertrouwenspersoon in het herstel van de cliënt Persoonsgerichte bewindvoerders als vriend en vertrouwenspersoon in het herstel van de cliënt Marianne De Boodt Similes juridisch adviseur Martine De Moor Similes coördinator Kenniscentrum persoonsgerichte

Nadere informatie

1. DE GOODPLANET CHALLENGES IN HET KORT

1. DE GOODPLANET CHALLENGES IN HET KORT 1. DE GOODPLANET CHALLENGES IN HET KORT 5 CHALLENGES Jezelf inzetten voor de planeet kan ook op een haalbare en leuke manier. Daarom staan eenvoudig te realiseren gebaren centraal in de campagne. De GoodPlanet

Nadere informatie

2011-2015. Beleidsplan Stichting De Upside van Down

2011-2015. Beleidsplan Stichting De Upside van Down 2011-2015 Beleidsplan Stichting De Upside van Down Caroline Belle 2011-2015 Inhoud Inleiding. pagina 03 Hoofdstuk 1, Uitgangspunten. pagina 05 Hoofdstuk 2, Visie pagina 06 Hoofdstuk 3, Doelstellingen.

Nadere informatie

CASE 2.1 - Campagne Stad Genk

CASE 2.1 - Campagne Stad Genk CASE 2.1 - Campagne Stad Genk 1 2 Samen met Henk naar een groener Genk! marketingplan BRIEFING - OPDRACHT VAN STAD GENK De probleemstelling Mensen die een kapvergunning aanvragen en dus weinig belang hechten

Nadere informatie

Beste vrijwillig(st)er,

Beste vrijwillig(st)er, Niet vergeten! Provinciaal bestuur? lees meer op pag 2 Wie? lees meer op pag 3 Kandidaat stellen? lees meer op pag 4 Verkiezingen lees meer op pag 5 Timing lees meer op pag 6 lees meer op pag 7 Nieuwsbrief

Nadere informatie

MAAK HET MEE! Beleidsplan

MAAK HET MEE! Beleidsplan MAAK HET MEE! Beleidsplan 2018 2023 Met trots stellen wij aan u voor, het beleidsplan van KOCA voor 2018-2023! De start werd genomen op een algemene beleidsdag in januari 2017, waar meer dan 500 betrokkenen

Nadere informatie

Psy-Go! Psychologische hulp. voor iedereen. Telefonisch en online

Psy-Go! Psychologische hulp. voor iedereen.  Telefonisch en online Telefonisch 0800 32011 en online Psy-Go! Psychologische hulp voor iedereen www.lm.be 2 De zon gaat iedere ochtend op Alleen zie je ze soms niet. Want het leven is geen zonovergoten all-invakantie. Het

Nadere informatie

Vlaams Parlement - Vragen en Antwoorden - Nr.3 - December

Vlaams Parlement - Vragen en Antwoorden - Nr.3 - December Vlaams Parlement - Vragen en Antwoorden - Nr.3 - December 2009-517- VLAAMS PARLEMENT SCHRIFTELIJKE VRAGEN PASCAL SMET VLAAMS MINISTER VAN ONDERWIJS, JEUGD, GELIJKE KANSEN EN BRUSSEL Vraag nr. 60 van 29

Nadere informatie

KETNET LANCEERT DE CHECKLIST 50 dingen die je echt wil gedaan hebben voor je 12 de Een mobiliserend project voor kinderen tot 12 jaar - vanaf 12.

KETNET LANCEERT DE CHECKLIST 50 dingen die je echt wil gedaan hebben voor je 12 de Een mobiliserend project voor kinderen tot 12 jaar - vanaf 12. KETNET LANCEERT DE CHECKLIST 50 dingen die je echt wil gedaan hebben voor je 12 de Een mobiliserend project voor kinderen tot 12 jaar - vanaf 12.1 Een boomhut bouwen; een berg beklimmen; naar een concert

Nadere informatie

Bijeenkomst Co-Creatieteams en kennissessie NPO

Bijeenkomst Co-Creatieteams en kennissessie NPO Bijeenkomst Co-Creatieteams en kennissessie NPO 21 januari 2014 Co-creatieteams bezoeken NPO Op 21 januari 2014 bezochten leden van de co-creatieteams de NPO (nederlandse Publieke Omroep) met een programma

Nadere informatie

Incompany trainingen voor coöperaties 2018

Incompany trainingen voor coöperaties 2018 Incompany trainingen voor coöperaties 2018 Cera, dienstverlening coöperatief ondernemen Ons aanbod voor coöperaties: 1. advisering en begeleiding 2. vorming, ontmoeting en sensibilisering 3. onderzoek

Nadere informatie

Index. 1. Waar komen we vandaan? 1. 2. Waar gaan we naartoe? 2. 3. Beleidsthema s 2014-2016 6

Index. 1. Waar komen we vandaan? 1. 2. Waar gaan we naartoe? 2. 3. Beleidsthema s 2014-2016 6 Index 1. Waar komen we vandaan? 1 2. Waar gaan we naartoe? 2 2.1 Missie 2 2.2 Visie 2 2.3 Doelstellingen 3 2.4 Strategie 4 2.4.1 Organisatie 4 2.4.2 Aanbod 4 2.4.3 Maatschappelijk rolmodel 4 2.4.4. Marketing

Nadere informatie

Studenten leren met kansarmoede omgaan

Studenten leren met kansarmoede omgaan Studenten leren met kansarmoede omgaan Op welke manier wordt hieraan gewerkt binnen de opleiding? - OF2: Module: Diversiteit - OF3: Module: Leren thuis leren Waardevolle initiatieven, maar we willen -

Nadere informatie

STEPSTONE IN CIJFERS. Januari

STEPSTONE IN CIJFERS. Januari Januari 2019 1/7 Informatie over de bezoekers van StepStone Bezochte pagina s 3.291.296 Bezoeken 1.008.605 Unieke bezoekers 612.969 Jobs online 5452 Bij StepStone zetten we alles in het werk om nog meer

Nadere informatie

Anorexia Nervosa Boulimia Nervosa vzw (AN-BN vzw) De missie van AN-BN. Wat doet AN-BN? Hoe kan jij AN-BN helpen? Financieel. Vrijwilligers.

Anorexia Nervosa Boulimia Nervosa vzw (AN-BN vzw) De missie van AN-BN. Wat doet AN-BN? Hoe kan jij AN-BN helpen? Financieel. Vrijwilligers. Samen op weg naar herstel bij eetstoornissen Gevolgd door Donorinfo sinds: 2010 (+32) 016/89 89 89 info@anbn.be http://www.anbn.be PDF versie Doe een gift Project info De missie van AN-BN De patiënten-

Nadere informatie

1 Doe jij ook mee?! Team in beweging - Nu beslissen Steunpunt Diversiteit & Leren

1 Doe jij ook mee?! Team in beweging - Nu beslissen Steunpunt Diversiteit & Leren Nu beslissen De motieven om te starten met leerlingenparticipatie kunnen zeer uiteenlopend zijn, alsook de wijze waarop je dit in de klas of de school invoert. Ondanks de bereidheid, de openheid en de

Nadere informatie

Voor mensen met een arbeidshandicap.

Voor mensen met een arbeidshandicap. Voor mensen met een arbeidshandicap. Inhoudsopgave 1. Ambitie 2. Ontstaan van Ambitie. 3. Begeleid Werken 4. Jobcoaches en werkbegeleiders 5. Ervaringen 6. Met Ambitie aan het werk 7. Aanmelden Ambitie

Nadere informatie

De Winckelsteegh. voor mensen met een ernstig verstandelijke handicap

De Winckelsteegh. voor mensen met een ernstig verstandelijke handicap De Winckelsteegh voor mensen met een ernstig verstandelijke handicap Maak kennis met De Winckelsteegh Wil je deze brochure lezen in eenvoudige taal? Zoek de plaatjes van het vergrootglas. Daaronder staan

Nadere informatie

Jaarlijks Forum Ups & Downs, manisch-depressief? Zo gek nog niet!

Jaarlijks Forum Ups & Downs, manisch-depressief? Zo gek nog niet! Jaarlijks Forum Ups & Downs, manisch-depressief? Zo gek nog niet! Sinds 2007 organiseert Ups & Downs jaarlijks in oktober (op of in de buurt van Werelddag voor de Geestelijke Gezondheid) een studiedag

Nadere informatie

Vrijdag 18 november 2011 Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR Jubileum 25 jaar Fevlado-Diversus - Gent

Vrijdag 18 november 2011 Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR Jubileum 25 jaar Fevlado-Diversus - Gent Vrijdag 18 november 2011 Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR Jubileum 25 jaar Fevlado-Diversus - Gent Geachte aanwezigen, Dames en heren, Feest vieren is onlosmakelijk

Nadere informatie

Cree er duidelijkheid omtrent het vrijwilligerswerk in jouw organisatie

Cree er duidelijkheid omtrent het vrijwilligerswerk in jouw organisatie Cree er duidelijkheid omtrent het vrijwilligerswerk in jouw organisatie Aan de hand van enkele vragen geven we je stapsgewijs inspiratie en praktische aanknopingspunten. We willen je een flinke aanzet

Nadere informatie