Beleidsnotitie nieuwe Wet Inburgering Gemeente Montferland

Transcriptie

1 Beleidsnotitie nieuwe Wet Inburgering 2007 Gemeente Montferland Afdeling Sociale Zaken Januari 2007

2 Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Korte schets Wet inburgering 2.1 Uitgangspunten 2.2 Categorieën met termijnen 3. De rol van de gemeente 3.1 Informatie 3.2 Handhaving 3.3 Ontheffingen 3.4 Vrijstellingen 3.5 Facilitering door de gemeente 3.6 Aan te wijzen doelgroepen 3.7 Facilitering door de Informatie beheergroep 4. Analyse van de inburgeraars in Montferland 5. Inhoud van de inburgeringsvoorziening 6. Communicatie 7. Financiering 7.1 Rijksbijdrage 7.2 Win-reserves 7.3 Middelen vanuit het werkdeel WWB 7.4 Relatie met de WEB 8. Verordening 9. Inkoop en Aanbesteding 2

3 1. Inleiding Op 1 januari 2007 treedt de nieuwe Wet Inburgering in werking. Op 7 juli 2006 heeft de Tweede Kamer het wetsvoorstel aangenomen waarbij de Wet Inburgering in afgeslankte vorm zal worden ingevoerd. Dit betekent dat alleen de vreemdelingen inburgeringsplichtig worden. De genaturaliseerde allochtonen worden (voorlopig) buiten de werking van de wet gelaten. De Eerste Kamer heeft op 21 november 2006 ingestemd met het wetsvoorstel. Pas op 7 december jl is de Wet Inburgering gepubliceerd in het Staatsblad. Aanleiding De aanleiding van deze wet is de mening van het kabinet Balkenende II dat de resultaten van het huidige inburgeringsbeleid voor oud- en nieuwkomers achterblijven bij wat gewenst is. Het kabinet voelt zich hierin gesteund door de Tijdelijke commissie onderzoek integratiebeleid die het integratiebeleid in Nederland heeft geanalyseerd. De commissie pleit voor een 'bindend en verbindend' integratiebeleid. De vrijblijvendheid rond de integratie moet doorbroken worden. Doel Het doel van de inburgering is dat iedereen de Nederlandse taal spreekt en kennis heeft van de Nederlandse samenleving en de belangrijkste Nederlandse normen en waarden. Met deze kennis en vaardigheden heeft iedereen een basis om actief deel te kunnen aan het economische, sociale, culturele en politieke leven. Basisprincipes van de wet In het nieuwe inburgeringstelsel staat het begrip 'eigen verantwoordelijkheid' centraal. De hoofdgedachte van het nieuwe stelsel is dat wie in Nederland komt wonen, of hier al langer woont maar nog niet goed ingeburgerd is, zelf zorg draagt voor zijn inburgering. Hieraan is de plicht gekoppeld om het inburgeringexamen te halen. Het uiteindelijke doel van deze verplichte inburgering is: als verantwoordelijke burgers 'meedoen' in de maatschappij. Mensen die verplicht moeten inburgeren, maar de kosten niet zelf kunnen betalen, kunnen bij de Informatie Beheergroep (die ook de studiefinanciering regelt) aankloppen voor een lening. Wie slaagt voor het examen, kan een deel van dit bedrag terugkrijgen. Dit alles betekent een grote verandering ten opzichte van het huidige stelsel: inburgering is niet meer vrijblijvend en de overheid biedt niet meer aan iedereen gratis inburgeringprogramma' s aan. In het nieuwe stelsel wordt een omslag gemaakt van een inspanningsverplichting naar een resultaatverplichting. Aan de plicht tot inburgering is pas voldaan als het inburgeringsexamen is gehaald. Kans voor gemeenten Met de nieuwe wet krijgen de gemeenten te maken met ingrijpende wijzigingen op het gebied van inburgering. De wet spoort bovendien aan tot het leggen van een koppeling tussen reïntegratie en inburgering voor arbeidsplichtige oud- en nieuwkomers met een uitkering. De wet heeft tot doel om de veelal bestaande samenloop tussen inburgering en reïntegratie te intensiveren. Daarnaast legt de nieuwe wet een faciliterende functie neer bij de gemeente voor de groep oudkomers zonder uitkering of werk die in een achterstandspositie verkeren. Het gaat daarbij meestal om vrouwen. Voor deze groep blijkt uit de praktijk dat vooral de samenloop tussen inburgering, participatie en zorg effectief kan zijn. 3

4 De Wet inburgering vervangt de Wet inburgering nieuwkomers (WIN) en de Regeling inburgering oudkomers. Invoering van de wet Ter voorbereiding heeft de gemeente Montferland een ambtelijke projectgroep opgericht bestaande uit medewerkers van de afdelingen Maatschappelijke Ontwikkeling, Publiekszaken en Sociale Zaken. De laatstgenoemde afdeling zal vanaf 2007 de daadwerkelijke uitvoering en de beleidsontwikkeling ter hand nemen. Tevens heeft de gemeente deelgenomen aan de regionale werkgroep Inburgering, met als doel informatie-uitwisseling en afstemming. Beleidsvrijheid van de gemeenten De Wet Inburgering schrijft aan gemeenten een aantal verplichtingen voor. Zo dient de gemeente zorg te dragen voor de informatievoorziening over de verplichtingen voor de Inburgeraars, maar heeft de gemeente beleidsvrijheid hoe dit te gaan doen. Voorts biedt de wet in de uitvoering richtlijnen op het gebied van onder andere examen-eisen, financieringsfaciliteiten en termijnen. Daar waar de wet de regels stelt, formuleert de gemeente Montferland geen eigen beleid, maar wordt in de uitvoering verwezen naar de wetsteksten. In deze beleidsnotitie wordt daarom vooral ingegaan op de keuzemogelijkheden die de wet biedt. Op hoofdlijnen richt de beleidsvrijheid van de gemeente zich op: - Aanwijzing van doelgroepen aan wie de gemeente een aanbod doet; - De hoogte van de bestuurlijke boete; - De wijze waarop de gemeente inhoud geeft aan de informerende rol. De gemeente heeft de plicht om aan twee doelgroepen een aanbod te doen, te weten: - Asielgerechtigde Inburgeringsplichtigen (nieuwkomers en oudkomers) - Geestelijk bedienaren Aan bijzondere groepen kunnen gemeenten een aanbod doen. Dit betreft de personen zonder uitkering of inkomen (veelal vrouwen die de zorg dragen voor kinderen) en uitkeringsgerechtigde Inburgeringsplichtigen. 2. Korte schets Wet Inburgering 2.1 Uitgangspunten De uitgangspunten van de nieuwe Wet Inburgering zijn: zowel nieuwkomers als oudkomers worden bij wet verplicht om in te burgeren in de Nederlandse samenleving het inburgeringsproces start voor nieuwkomers (gezinsvormers en gezinsherenigers) in het land van herkomst met het behalen van het examen buitenland bij de inburgeringsplicht staat de eigen verantwoordelijkheid van de inburgeringsplichtige centraal inburgeringsplichtigen moeten zelf hun cursus bekostigen en hebben keuzevrijheid bij de inkoop van cursussen 4

5 aan de inburgeringsplicht is voldaan wanneer het inburgeringsexamen is behaald gemeenten hebben een spilfunctie die bestaat uit een informerende, handhavende en faciliterende rol. De doelgroepen van de nieuwe Wet Inburgering zijn in beginsel alle vreemdelingen van 16 tot 65 jaar die als nieuwkomer of oudkomer in Nederland verblijven. Van de inburgeringsplicht zijn uitgezonderd degenen die 8 jaar onderwijs in Nederland hebben gevolgd (leerplicht) of degenen die bepaalde Nederlandse diploma' s en certificaten hebben behaald. Oudkomers die op het moment dat de wet inwerking treedt 60 jaar of ouder zijn, worden eenmalig uitgezonderd van de inburgeringsplicht. Nieuwkomers van 60 jaar en ouder zijn wel Inburgeringsplichtig. De bestaande WIN blijft voorlopig nog van toepassing op Antilliaanse en Arubaanse Nederlanders Categorieën met termijnen: nieuwkomers: - vluchtelingen die binnen 5 jaar het inburgeringsexamen moeten behalen - gezinsvormers en gezinsherenigers die een examen buitenland hebben behaald en binnen 3,5 jaar het inburgeringsexamen moeten behalen oudkomers: (na de handhavingsbeschikking; het opleggen van de inburgeringsplicht) - vreemdelingen die behoren tot de prioritaire doelgroepen (uitkeringsgerechtigden en verzorgende ouders) dienen ook binnen 5 jaar het inburgeringsexamen te behalen geestelijke bedienaren: - nieuwkomers die het examen buitenland hebben behaald moeten binnen 3,5 jaar het inburgeringsexamen behalen - oudkomers moeten na de handhavingsbeschikking binnen 5 jaar het inburgeringsexamen behalen 3. De rol van de gemeente De nieuwe Wet Inburgering geeft gemeenten een spilfunctie en onderscheidt daarbij een drietal rollen: informeren, handhaven en faciliteren. In dit hoofdstuk worden eerst deze rollen in algemene zin toegelicht, waarna voorstellen worden gedaan hoe de gemeente Montferland deze rollen gaat vervullen. In het algemeen wordt voorgesteld om 2007 te gebruiken als overgangsjaar waarbij ervaring wordt opgedaan met de nieuwe wetgeving en werkwijze. De gemeente draagt zorg voor de wettelijke verplichtingen maar stelt zich terughoudend op in uitbreiding van haar taken. De minimale taken van de gemeente zijn de in de wet beschreven plichten. Deze zijn informatie en advies bieden aan nieuwkomers en aan oudkomers die zichzelf melden over plichten, consequenties en vragen over scholingsinstituten. Daarnaast voert de gemeente een administratieve handhaving op de inburgeringsplicht uit voor nieuwkomers en uitkeringsgerechtigden. Bij faciliteren is er sprake van enerzijds het moeten aanbieden van een inburgeringsvoorziening aan houders van een verblijfsvergunning asiel en aan geestelijk bedienaren (imams). Anderzijds kan de gemeente ervoor kiezen een aanbod te doen aan de prioritaire doelgroepen (o.a. uitkeringsgerechtigden, verzorgende ouders). Dit wordt nader uitgewerkt in de paragraaf over Facilitering. 5

6 3.1 Informatie De gemeente dient een informatiepunt inburgering in te richten waar alle inburgeringsplichtigen terecht kunnen voor informatie en advies. De belangrijkste taken van dit informatiepunt zijn: - Voorlichting geven aan inburgeringsplichtigen ten aanzien van hun rechten en plichten - Het afleggen van het eerste intakegesprek met opgeroepen inburgeringsplichtigen en het op basis daarvan afgeven van een beschikking - Een informatiepunt voor alle vragen die samenhangen met de inburgeringsplicht (zoals de eisen van het inburgeringsexamen) - Informatie verstrekken over aanbieders in Montferland en in de regio. Besluit 1. De afdeling Publiekszaken geeft een algemeen informatiepakketje mee aan alle nieuwkomers die zich nieuw in de gemeente vestigen; 2. Tevens geeft de afdeling Publiekszaken direct een signaal af aan de afdeling Sociale Zaken indien er zich een nieuwkomer met MVV in de gemeente wil vestigen. De datum van het MVV is bepalend voor de start van de 6-weken termijn waarbinnen de gemeente de betrokkene dient uit te nodigen voor een intake; 3. Wekelijks ontvangt de afdeling Sociale zaken van de afdeling Publiekszaken een overzicht van mutaties in het GBA; 4. De afdeling Publiekszaken nodigt de nieuwkomer uit voor een intakegesprek. Hierin wordt vastgesteld of de nieuwkomer een Inburgeringsplichtige is. Ook worden indien nodig de overige informatie uit het voorgaande overzicht verstrekt. 3.2 Handhaving De nieuwe Wet Inburgering betekent voor de gemeente dat zij de taak heeft om de plicht tot inburgering te handhaven. De invulling van deze taak wordt overgelaten aan de gemeente zelf Wel heeft de gemeente Montferland van het kabinet een taakstelling opgelegd gekregen van minimaal 5 beschikkingen. Voorgesteld wordt de handhaving uit te laten voeren door de afdeling Sociale Zaken. Hiermee wordt aangesloten bij de huidige werkwijze van re-integratietrajecten. Voor de handhaving is 310,- per inburgeringsplichtige beschikbaar, waarmee bovenstaande taken uitgevoerd dienen te worden. Dit bedrag is verwerkt in de rijksbijdrage voor inburgering. De volgende minimale punten moeten in de handhaving aan de orde komen: - Het (laten) uitvoeren van een intaketoets en competentietoets om het startniveau en het leervermogen vast te stellen - Voortgangscontrole (inspanningsverplichting voor degenen die een aanbod krijgen van de gemeente) - Controle op het inburgeringsexamen en de bestuurlijke boete (na afloop van de termijn in de beschikking) Gemeenten kunnen een bestuurlijke boete opleggen indien de Inburgeringsplichtige zich niet aan hun plicht houden, maar slechts dan indien sprake is van verwijtbaarheid. Een bestuurlijke boete wordt in de context van het Europees verdrag voor de rechten van de mens als een criminal charge (strafsanctie) aangemerkt. Dit betekent dat een aantal waarborgen zoals de plicht tot het geven van cautie (zwijgrecht), gelden wanneer een bestuursorgaan (in dit geval de gemeente) voornemens is een bestuurlijke boete op te leggen. 6

7 In de verordening Wet Inburgering wordt het kader geschetst voor het college om de hoogtes van de bestuurlijke boetes vast te stellen in individuele gevallen. Het college zal binnen deze kaders zelf beleid moeten ontwikkelen. In deze beleidsnotitie worden daarom de beleidsregels vastgelegd over onderwerpen als: welke boete wordt in beginsel opgelegd bij welke overtreding en met welk bedrag wordt de boete in beginsel verhoogd als de betrokken Inburgeringsplichtige dezelfde overtreding nogmaals pleegt. Hierbij zal aansluiting worden gezocht bij het gemeentelijk handhavingsbeleid van uitkeringsgerechtigden die een re-integratie-voorziening krijgen aangeboden door de gemeente. Dit houdt kort in dat de boete stapsgewijs en voorzichtig verhoogd wordt, naarmate de zwaarte van de overtreding toeneemt. Bij het vaststellen van de overtreding en van de hoogte van de bestuurlijke boete zal de gemeente telkens een individuele afweging maken. Daarbij zal in eerste instantie de wet en vervolgens de gemeentelijke verordening geraadpleegd moeten worden. Tabel: beleidsregels hoogtes boetes Omschrijving van overtreding Boete bij eerste keer Boete bij herhaling van overtreding Niet of onvoldoende meewerken aan onderzoek , indien herhaling van overtreding binnen 12 maanden na de vorige overtreding Niet of onvoldoende meewerken aan uitvoering van de voorziening Niet behalen van het examen binnen de van de wet bedoelde termijn of binnen de door het college op grond van artikel 31, tweede lid, onderdeel a, van de wet verlengde termijn , indien herhaling van overtreding binnen 12 maanden na de vorige overtreding , indien bij herhaling de termijn die de wet in artikel 32 heeft vastgesteld niet is behaald 1000, indien bij herhaling de termijn die de wet in artikel 33 heeft vastgesteld niet is behaald 3.3 Ontheffingen Volgens de Wet Inburgering kunnen gemeenten inburgeringsplichtigen op bepaalde gronden ontheffing van hun plicht verlenen. Dit kan bijvoorbeeld bij lichamelijk en/of psychische belemmeringen of een verstandelijke handicap. Het aantonen dient te gebeuren aan de hand van een medisch advies van een onafhankelijk arts. Analfabetisme is overigens geen grond voor ontheffing. 7

8 Daarnaast kan het voorkomen dat iemand niet in staat kan worden geacht tot het halen van het examen maar daarvoor wel veel inspanningen heeft gepleegd. In zo'n geval kan het college besluiten iemand alsnog te ontheffen van de inburgeringsplicht. In beginsel vindt de ontheffing plaats op verzoek van de inburgeringsplichtige. Maar het college kan in bijzondere gevallen overgaan tot ambtshalve gehele of gedeeltelijke ontheffing. De wet biedt hiervoor voldoende mogelijkheden zodat de gemeente Montferland hierop geen eigen beleid hoeft te formuleren. 3.4 Vrijstellingen In de wet staan de criteria beschreven voor het verlenen van vrijstellingen. Het is aan de gemeente om te beoordelen en vast te stellen of een persoon in aanmerking komt voor vrijstelling. In principe dient het initiatief hiertoe van de persoon zelf te komen. Besluit: 1. Handhavingsbeschikkingen: De gemeente Montferland heeft een taakstelling van 5 handhavingsbeschikkingen in Dit betreft het handhaven van 5 Inburgeringsplichtigen in de gemeente die zelf hun inburgering dienen te regelen. Naast deze 5 dient de gemeente ook de inburgeraars te handhaven die zij een aanbod doet. In 2007 betreft dit 26 personen. 2. Controle: Nieuwkomers hebben 3,5 en oudkomers tot 5 jaar de tijd om aan hun inburgeringsplicht te voldoen. Voorgesteld wordt om de te handhaven personen periodiek uit te nodigen voor hercontrole: de eerste controle na 6 maanden, daarna jaarlijks éénmaal Hiervan wordt afgeweken als betrokkene geen steppen heeft ondernomen, dan wordt deze na 6 maanden opnieuw uitgenodigd. 3. Boete: De gemeente kan een bestuurlijke boete opleggen als iemand niet binnen de voorgeschreven termijnen aan de inburgeringsplicht voldoet. In regionaal verband is ambtelijk afgesproken dat eenieder dezelfde wettelijke maximumbedragen opneemt in de eigen verordening. Voorgesteld wordt dit ambtelijk advies over te nemen. 3.5 Facilitering door de gemeente Gemeenten zijn bij wet verplicht een aanbod te doen aan houders van een verblijfsvergunning asiel (asielgerechtigde nieuwkomers en oudkomers), en aan geestelijk bedienaren (imams). Voor deze groep wordt 5.950,- per traject beschikbaar gesteld. Het kabinet vindt het van groot belang dat geestelijke bedienaren deelnemen aan inburgering, omdat ze voor de gemeenschap een voorbeeldfunctie vervullen. Gemeenten krijgen bevoegdheden om trajecten aan te bieden, die ook een specifieke cursus voor geestelijke bedienaren bevat. Dit is een aanvullende cursus die ook in het huidige stelsel wordt gevolgd en toegesneden is op hun beroep. Er zijn in de gemeente Montferland geen geestelijke bedienaren bekend. Besluit: Voor inburgering wordt een geestelijk bedienaar direct opgeroepen en verplicht tot deelname aan inburgering, waarbij aansluiting wordt gezocht bij regionaal of landelijk aanbod. De gemeente ontwikkelt geen eigen beleid of aanbod voor deze doelgroep. 8

9 3.6 Aan te wijzen doelgroepen In de nieuwe Wet Inburgering zijn 2 prioritaire groepen aangewezen door het Rijk, waarbij de gemeente de mogelijkheid heeft een aanbod te doen. Voor de gemeente Montferland wordt voorgesteld hiervoor de volgende groepen aan te wijzen: 1. Uitkeringsgerechtigden die beschikbaar zijn voor de arbeidsmarkt 2. Verzorgende ouders (niet-uitkeringsgerechtigde oudkomers zonder betaalde arbeid en kinderen in de leeftijd van 0 tot 18 jaar) ad 1. Uitkeringsgerechtigden die beschikbaar zijn voor de arbeidsmarkt. Uitkeringsgerechtigden zijn in beginsel zelf verantwoordelijk voor hun inburgering en het behalen van het examen. De gemeente kan deze groep een aanbod voor een samenlooptraject (combinatie inburgering en reïntegratie) doen. Het aanvaarden van werk gaat daarbij boven een uitkering. De inburgeringsplicht blijft wel gelden. Voorgesteld wordt deze doelgroep als één van de prioritaire doelgroepen aan te wijzen. Het gaat hierbij om WWB, IOAW/Z en WW uitkeringsgerechtigden die vallen onder de groep oudkomers. Nieuwkomers (meestal vluchtelingen) die een uitkering aanvragen zijn direct verplicht tot inburgering en kunnen ook in een samenlooptraject worden geplaatst. De Wet inburgering bepaalt dat de inburgeringsvoorziening gecombineerd moet worden met een voorziening gericht op arbeidsinschakeling (reïntegratievoorziening) als een inburgeringsvoorziening wordt aangeboden aan een inburgeringsplichtige die bijstandsgerechtigd is of een uitkering ontvangt op grond van een andere socialezekerheidswet of socialezekerheids-regeling én die verplicht is om arbeid om arbeid te verkrijgen of te aanvaarden (artikel 20, eerste lid, WI). Indien in deze specifieke situatie geen reïntegratievoorziening wordt aangeboden, kan de gemeente derhalve geen inburgeringsvoorziening aanbieden. Het college is verantwoordelijk voor het aanbieden van de gecombineerde inburgeringsvoorziening (artikel 20, tweede lid, WI), welke afgestemd wordt op de reïntegratievoorziening. Aangezien deze voorzieningen in het kader van de uitkeringsverstrekking op grond van socialezekerheidswetten of regelingen ook door andere partijen dan het college (kunnen) worden verstrekt, zal het college afspraken moeten maken met de verantwoordelijke uitvoerders hiervan, te weten: het UWV (Uitvoeringsinstituut werknemersverzekeringen), eigenrisicodragers of overheidswerkgevers (artikel 21 WI). Met het UWV zijn reeds afspraken gemaakt over afstemming in individuele gevallen en de overige partijen zullen benaderd worden indien dit speelt. Besluit: 1. De doelgroep Uitkeringsgerechtigden die beschikbaar zijn voor de arbeidsmarkt wordt aangewezen als prioritaire doelgroep. 2. De gemeente zal uitkeringsgerechtigden met een arbeids- en inburgeringsplicht voor wie een regulier reïntegratietraject niet mogelijk is, een samenlooptraject aanbieden. 3. Werving, intake en trajectbegeleiding/monitoring van inburgering en reïntegratietrajecten wordt uitgevoerd door de afdeling Sociale Zaken. 4. De handhaving wordt ook uitgevoerd bij de afdeling Sociale zaken 9

10 Voor een samenlooptraject is 4.005,- beschikbaar. De minister wil dat de resterende trajectkosten gedekt worden uit het Werkdeel van de WWB. ad 2. Verzorgende ouders (niet-uitkeringsgerechtigde oudkomers zonder betaalde arbeid en kinderen in de leeftijd van 0 tot 18 jaar) Het aanbod zal zich binnen deze groep richten op allochtone vrouwen met kinderen die zich in een achterstandspositie bevinden en die bijna het vereiste taalniveau bereikt hebben. De gemeente Montferland heeft in eerder beleid reeds aangegeven belang te hechten aan het scholen van deze doelgroep in de Nederlandse taal. Zo zijn er 2006 twee cursusgroepen gestart uit eenmalige subsidie-gelden. Voorgesteld wordt de doelgroep verzorgende ouders als één van de prioritaire doelgroepen aan te wijzen. Besluit: 1. De doelgroep verzorgende ouders wordt aangewezen als prioritaire doelgroep. 2. De gemeente zet een deel van het inburgeringsbudget in voor de doelgroep allochtone vrouwen met kinderen. 3. De inkoop van deze trajecten maakt onderdeel uit van de brede inkoop door Sociale Zaken. Voor deze groep wordt door het rijk 5.950,- per traject beschikbaar gesteld. 3.7 Facilitering door de Informatie Beheergroep (IB-groep) Naast gemeente is er nog een faciliterende partij met de komst van de Wet Inburgering. De IBgroep krijgt in het nieuwe stelsel een belangrijke rol. Naast het verstrekken van een krediet verzorgt zij ook: - het afnemen van examens - het aanwijzen van exameninstellingen - het verstrekken van leningen en vergoedingen - het aanleggen en beheren van de informatiesystemen. 4. Analyse van de inburgeraars in Montferland De gegevens voor de bestandsanalyse van de gemeente Montferland zijn voornamelijk afkomstig van het GBA en van de registraties in het kader van de huidige Wet Nieuwkomers. Voor de toekomst is de Informatie Beheer groep en bron van gegevens. De IB-groep heeft een portal ontwikkeld waarmee we als gemeente toegang krijgen tot twee ondersteunende systemen: BPI en ISI. BPI (Bestand Potentieel Inburgeringsplichtigen) Het BPI bevat gegevens van personen die op het moment van inwerkingtreding van de Wet Inburgering al in Nederland wonen en waarvan niet met zekerheid kan worden vastgesteld dat ze niet-inburgeringsplichtig zijn. Gemeenten kunnen met behulp van het BPI de doelgroepen identificeren voor handhaving en het doen van een aanbod. 10

11 ISI (Informatiesysteem Inburgering) Het ISI bevat in ieder geval alle personen die actief zijn (geweest) in het kader van de Wet Inburgering. Gemeenten moeten personen die naar aanleiding van een intakegersprek zijn gehandhaafd, een aanbod hebben geaccepteerd, zijn vrijgesteld of zijn ontheven, opvoeren in het ISI. De gemeente kan de voortgang van de gehandhaafde personen bewaken door het raadplegen van de gegevens die de IB-groep in het ISI registreert over o.a. examendeelname, examenresultaten en eventuele vrijstellingen op grond van ander diploma's. Het ISI is echter geen volwaardig klantvolgsysteem. De gemeente Montferland zal voor dit doeleinde het huidige klantvolgsysteem zoals bij de reïntegratie-trajecten wordt gebruikt blijven benutten. Bij de bestandsanalyse van de doelgroep is het aantal inburgeringsplichtigen in Montferland het uitgangspunt. Van deze groep zijn de prioritaire doelgroepen - die de gemeente een aanbod kan doen - van belang. Dit zijn de uitkeringsgerechtigden, de verzorgende ouders en de geestelijke bedienaren. Al eerder is voorgesteld dat de gemeente geen beleid zal maken op geestelijk bedienaren en voor een aanbod zal doorverwezen naar ander regionaal of landelijk aanbod. In onderstaande tabel wordt deze doelgroep derhalve niet genoemd. Inburgeringsplichtigen gemeente Montferland Op de peildatum 1 december 2006 telde de gemeente Montferland 79 personen die potentieel inburgeringsplichtig zijn. Deze zijn verder onder te verdelen in: Uitkeringsgerechtigden (WWB) en zeker Inburgeringsplichtig Personen zonder uitkering WWB en bij de gemeente onbekend Besluit: 1. De gemeente biedt aan de uitkeringsgerechtigden een inburgeringsprogramma aan tenzij uit de intake blijkt dat er gronden zijn om iemand te ontheffen van de inburgeringsplicht; 2. De groep onbekenden worden gedurende het jaar 2007 fasegewijs benaderd om de te achterhalen wie van hen tot de prioritaire doelgroep 'verzorgende ouders' behoren. Uit deze groep worden 5 vrouwen geselecteerd aan wie de gemeente de inburgeringsplicht oplegt. Deze zullen zelf hun verantwoordelijkheid dienen te nemen om een inburgeringscursus in te kopen. De gemeente zal deze 5 personen handhaven zoals beschreven staat onder de taak "Handhaven" in paragraaf Inhoud van de Inburgeringsvoorziening Volgens de wet dient een inburgeringsvoorziening voor te bereiden op een inburgeringsexamen, dat bestaat uit: een elektronisch praktijkexamen een toets gesproken Nederlands, en een examen in de kennis van de Nederlandse samenleving 11

12 De Inburgeringsvoorziening dient minimaal te bestaan uit: - Opleiding ter voorbereiding op het inburgeringsexamen; (bestaande uit lessen Nederlandse taal van in totaal 300 uren; waarbij gestreefd wordt te komen tot het beheersen van de Nederlandse Taal op het niveau van ten minste NT-2 op het niveau A2 van het Europees Raamwerk voor Moderne Vreemde Talen voor spreekvaardigheid, luistervaardigheid en gespreksvaardigheid en tenminste niveau A1 voor schrijfvaardigheid en leesvaardigheid; Tevens bestaande uit programma-onderdelen waarin kennis van de Nederlandse samenleving wordt overgedragen. - Maatschappelijke begeleiding (alléén voor asielgerechtigde nieuw- en oudkomers) Aan houders van een verblijfsvergunning als bedoeld in artikel 28 of 33 van de Vreemdelingenwet 2000 dient de gemeente Maatschappelijke begeleiding aan te bieden. Er zijn geen wettelijke regels over de vorm, inhoud en intensiteit van de Maatschappelijke begeleiding. De kosten voor de Maatschappelijke begeleiding zijn in de vergoeding van de Rijksbijdrageregeling verdisconteert. De gemeente Montferland heeft reeds eigen beleid op het gebied van maatschappelijke begeleiding van de doelgroep asielgerechtigde nieuw- en oudkomers. Dit wordt uitbesteed aan Vluchtelingenwerk die dit kleinschalig uitvoert en daarvoor in 2007 gemeentelijke subsidie ontvangt. Met de komst van de Wet Inburgering verandert de behoefte van deze doelgroep aan maatschappelijke begeleiding niet. Voorgesteld wordt deze inkoop van begeleiding te continueren. Daarnaast heeft de gemeente de mogelijkheid om aan inburgeraars deze voorziening uit te breiden met reiskosten, onkostenvergoedingen voor kinderopvang en leermiddelen. 6. Communicatie De Wet Inburgering kent grote veranderingen voor de nieuwkomers en oudkomers. Nieuwkomers worden over de nieuwe wet geïnformeerd bij hun komst in Nederland. Zij krijgen ook meteen de inburgeringsplicht opgelegd. Landelijk zal een voorlichtingscampagne gevoerd worden om aan oudkomers bekend te maken dat zij mogelijk inburgeringsplichtig zijn. Gemeenten dragen er zorg voor dat de inburgeringsplichtigen op een doeltreffende en doelmatige wijze worden geïnformeerd over hun rechten en plichten uit hoofde van de wet, over het aanbod van en de toegang tot inburgeringsvoorzieningen en over de mogelijkheden van leningen bij de Informatie Beheergroep. Hiertoe maakt de gemeente Montferland in ieder geval gebruik van de daartoe geëigende gebruikelijke middelen. In onderstaand schema worden de communicatiemiddelen met bijbehorende planning weergegeven. Middel Planning Artikel in het Montferland Journaal Januari 2007 en vervolgens elk halfjaar in 2007 en verder Gemeentelijke website Doorlopend vanaf 2007 Brieven zenden aan de in Montferland Gefaseerd vanaf voorjaar 2007 woonachtige Inburgeringsplichtigen Informatie via brochures en poster bij Doorlopend vanaf 2007 Publiekszaken 12

13 7. Financiering 7.1 Rijksbijdrage De Rijksbijdrage bestaat uit een vast, een prestatieafhankelijk en een variabel deel. Daarnaast is er voor de invoering van de nieuwe wet eenmalig een invoeringsbudget beschikbaar. Voor de gemeente Montferland bedraagt deze naar verwachting De Rijksbijdrage voor het vaste deel dient voor de bekostiging van de verstrekking van informatie door gemeenten aan inburgeringsplichtigen, te weten Uit het prestatieafhankelijke deel ( ) bekostigt de gemeente de volgende taken: - het nemen van besluiten betreffende de gehele of gedeeltelijke ontheffing van de inburgeringsplicht op grond van psychische of lichamelijke beperkingen - het aanbieden van een inburgeringsvoorziening aan specifieke groepen inburgeringsplichtigen (uitkeringsgerechtigden en verzorgende ouders) - het oproepen van een inburgeringsplichtige (intake) - het opleggen van een bestuurlijke boete indien het examen verwijtbaar niet is behaald na afloop van de gestelde termijn - het verstrekken van informatie aan het informatiesysteem inburgering - het verstrekken van beleidsinformatie - het aanbieden van Maatschappelijke begeleiding aan de doelgroepen asielgerechtigde nieuw- en oudkomers. Het budget wordt vastgesteld op basis van het prognosevoorstel van de gemeente Montferland, en bevat het aantal uitkeringsgerechtigden en oudkomers aan wie de gemeente een inburgeringsvoorziening zal aanbieden. Gemeenten moesten vóór 15 november jl. hun prognoses doorgeven voor De gemeente Montferland heeft voor 2007 ingetekend op: 16 trajecten voor uitkeringsgerechtigden (à 4.005,-) = trajecten voor allochtone vrouwen (à 5.950,-) = = Voor de bekostiging van het prestatieafhankelijke deel wordt de methode van outputfinanciering gehanteerd. Vooraf wordt door de Minister en de gemeente een afspraak gemaakt over de in een bepaald jaar te realiseren prestaties. Achteraf wordt het prestatieafhankelijke deel van de Rijksbijdrage vastgesteld op basis van de werkelijk behaalde prestaties. Het variabele deel ( 2.086) heeft enerzijds betrekking op de bekostiging van het aanbieden van een inburgeringsvoorziening aan een specifieke groep inburgeringsplichtigen; de geestelijke bedienaren. En anderzijds op de handhaving van de inburgeringsplicht van degenen die geen aanbod krijgen van de gemeente, maar wel Inburgeringsplichtig zijn. Er bestaat een verschil tussen de bevoorschotting van uitkeringsgerechtigden en oudkomers, omdat de wet uitgaat van samenlooptrajecten voor uitkeringsgerechtigden. De gemeente dient ook reïntegratiemiddelen in te zetten bij de inburgering van deze groep. Vandaar dat we als 13

14 gemeente slechts kunnen declareren per traject voor deze doelgroep. In de begroting Inburgering 2007 zal hiermee rekening gehouden worden. Voorts ontvangt de gemeente een eigen bijdrage van deelnemers aan Inburgeringsprogramma die door de gemeente is aangeboden. Wettelijk is de eigen bijdrage 270,- waarbij is aangegeven dat het minimumbedrag maandelijks 15,- bedraagt. Indien betrokkene aangeeft te kiezen voor een betaling in termijnen, komt dit neer op een termijnbetaling van 18 maanden. Dit zal opgenomen worden in de verordening. Afrekening rijksbijdrage De gemeente wordt 100% bevoorschot. Hiervoor gelden een aantal prestatie-indicatoren: - Aantal trajectovereenkomsten (weging 30%) - Aantal daadwerkelijke deelnemers aan examen (weging 70%) Er wordt bevoorschot en afgerekend in cohorten van 3 jaar. Het aantal deelnemers aan de trajecten vormt 30% van de totale som en het aantal deelnemers aan het examen vormt 70%. Gemeenten dienen jaarlijks een prognose in van te starten trajecten. Thans wordt een prognose gevraagd voor het cohort De afrekening hiervan vindt plaats in Om als gemeente in aanmerking te komen voor volledige financiering, zal de inburgeraar in de periode moeten starten en examen doen. Het risico voor gemeenten ligt in het niet deelnemen aan het examen. Dan loopt de gemeente 70% van de kosten mis. Bij de inkoop van trajecten zullen we als gemeente het risico gaan doorcontracteren bij de aanbieder van het Inburgeringsprogramma. In de bekostiging is rekening gehouden met een uitval van 10%. Dit betekent dat een gemeente haar voorschot mag behouden wanneer 90 van de 100 Inburgeringsplichtigen aan wie een aanbod is gedaan, aan het examen deelneemt. Er wordt niet afgerekend op het behalen van het examen. Zijn er minder dan 90% deelnemers, dan zal de gemeente moeten terugbetalen. 7.2 Win reserves De gemeenten moeten eventuele win-reservers (Wet Inburgering Nieuwkomers) inzetten voor het aanbieden van inburgeringsvoorzieningen aan de doelgroepen van de Wet Inburgering. Deze kan de gemeente als extra middelen beschouwen, want deze worden niet verrekend met de Rijksbijdrage Wet Inburgering. Door het ministerie wordt aanbevolen niet alle win-reserves op te maken omdat de prijsmonitor voor de Wet Inburgering nog niet bekend is. Mogelijk gaan de kosten voor inburgering landelijk dalen en krijgen de gemeenten uiteindelijk minder budget dan was voorzien. Om hier rekening mee te houden wordt voorgesteld ruimte in de Win-reserves te houden voor het opvangen van deze mogelijke financiële nadeel. De gemeente Montferland beschikt naar verwachting op 1 januari 2007 over ca aan Win- reserves. Deze middelen worden beheerd door de afdeling Maatschappelijke Ontwikkeling. Deze afdeling is belast met de uitvoering van de oude Wet Nieuwkomers. 7.3 Middelen vanuit het werkdeel WWB Bij de vaststelling van de rijksbijdrage is rekening gehouden met een aanvulling vanuit het werkdeel voor de kosten van inburgering van uitkeringsgerechtigde Inburgeringsplichtigen. Voor deze doelgroep is per traject berekend, terwijl gemeenten voor de overige doelgroepen 14

15 5.950 per traject ontvangen. Het verschil ( minus = 1.945) dient aangevuld te worden uit het werkdeel WWB. In 2007 gaan we uit van 16 trajecten voor uitkeringsgerechtigden, wat een aanvulling vanuit het werkdeel WWB betekent van 16 x = De verwachting is dat dit aantal de komende jaren zal afnemen omdat nieuwe aanwas in de uitkering alleen maar kan bestaan uit nieuwkomers die in hun eigen land reeds een (beperkt) examen hebben afgelegd. In Nederland dienen betrokkenen een vervolg te doen door het meedoen aan het Inburgeringsprogramma met het doel het examen te halen. Om eventuele financiële nadelen op te vangen wordt voorgesteld de beschikbare budgetten te oormerken voor uitvoering van de Wet Inburgering. Besluit: De beschikbare budgetten voor de Wet Inburgering (Rijksbijdrage en Invoeringsbudget) worden geoormerkt voor deze functie. 7.4 Relatie met de WEB De WEB (Wet Educatie en Beroepsonderwijs) blijft onverkort van kracht. Op het WEB budget zal bij de invoering van de nieuwe Wet Inburgering een korting plaatsvinden van ongeveer 13%. Deze korting betekent dat er geen NT2 aanbod met WEB-middelen mag worden uitgevoerd op het niveau Al en A2. Dit is het voorgeschreven niveau van het inburgeringsexamen. De inburgeraars zijn hier zelf verantwoordelijk voor. Wel kan de gemeente uit dit budget taalcursussen financieren voor analfabeten die onder het niveau A1 en A2 lessen volgen, waarmee ze op termijn mogelijk mee kunnen doen aan het reguliere Inburgeringsprogramma. Ook kan de gemeente taalcursussen financieren voor hogeropgeleide allochtonen die na het behalen van het A1 en A2 niveau willen doorleren om voldoende taalvaardigheid te behalen voor deelname aan reguliere beroepsopleidingen. Uitvoering van de WEB zal blijven plaatsvinden door de afdeling Maatschappelijke Ontwikkeling die hiervoor in de regio Achterhoek een regionaal een contract heeft met het Graafschap College. 8. Verordening De Frontoffice Inburgering van het ministerie van Justitie heeft in samenwerking met de VNG een voorbeeldverordening opgesteld. Hierin zijn alle onderwerpen ondergebracht die volgends de wet per verordening geregeld moeten worden. Dit betreft respectievelijk het stellen van regels over informatieverstrekking, over het aanbieden van inburgeringsvoorzieningen en over de hoogte van de bestuurlijke boete die voor de verschillende overtredingen wordt opgelegd. Het Rijk adviseert een verordening op te stellen die in elk geval voldoet aan de minimale wettelijke vereisten. Op deze wijze kun je als gemeente inspelen op de actualiteit welk je vastlegt in een beleidsnotitie. Voorgesteld wordt de voorbeeldverordening te gebruiken als basis. 15

16 Zoals al eerder in deze notitie vermeld, is in de regio Achterhoek ambtelijk gesproken over invulling van deze verordening. Alle Achterhoekse gemeenten gaan de voorbeeldverordening gebruiken en invullen als basisvariant. Voor wat betreft het vaststellen van de hoogte van de boete is met elkaar afgesproken één lijn te trekken om eventuele rechtsongelijkheid te vermijden. Om maximale bewegingsvrijheid te realiseren, houdt eenieder het maximaal mogelijke boetebedrag aan. Uiteraard wordt per individueel geval een zorgvuldige afweging gemaakt. 9. Inkoop en Aanbesteding Voor bepaalde groepen Inburgeringsplichtigen behoudt de gemeente de taak om inburgeringstrajecten te organiseren. Bij de inkoop van inburgeringstrajecten dienen gemeenten rekening te houden met de aanbestedingsregels. Dit betekent dat de gemeente rekening moet houden met de beginselen van openbaarheid, transparante en non-discriminatie. Verder is van belang te weten dat bij de Wet Inburgering de verplichte winkelnering bij ROC s (Regionale Opleidingen Centra) is losgelaten. Het drempelbedrag voor een Europese aanbesteding is In het geval van de Wet Inburgering dient de gemeente het nu bekende jaarlijkse prestatie-afhankelijke deel (à ) voor een periode van 4 jaar bij elkaar op te tellen. Hiermee komen we op een bedrag van 4 x ,- = ,-, waarmee we boven het drempelbedrag uitkomen. Het inkoopproces kent de volgende stappen: - Bepalen van de vraag, marktverkenning en beschikbaar budget - Bepalen en uitvoeren van de aanbestedingsprocedure - Beoordelen van offertes - Afsluiten contracten Aan het eind van deze fase is de opdracht gegund en start de operationele inkoop, bestaande uit: - Bewaken van de voortgang - Evalueren en herzien van contract(en) Binnen de gemeente Montferland zal een interne werkgroep van vakdeskundigen en inkoopdeskundigen gevormd worden om de beschreven stappen in de aanbestedingsprocedure te doorlopen. Tevens zal extern rechtskundig advies ingewonnen worden bij het opstellen van het bestek en het formuleren van de gunningscriteria. Hiervoor is invoeringsbudget beschikbaar en deze kosten zijn reeds verwerkt in de begroting Wet Inburgering in paragraaf 7.4. Voorgesteld wordt de Europese aanbesteding van Inburgeringsprogramma s in eigen beheer te aan doen. Een aanbestedingsprocedure in regionaal verband zou de slagvaardigheid niet ten goede komen. Bovendien zou het te weinig financieel voordeel opleveren omdat er bij de regionale gemeenten uiteenlopende wensen leven ten aanzien van in te kopen producten en aanbieders. Besluit: De gemeente Montferland gaat de Europese aanbesteding van Inburgeringsprogramma s in eigen beheer doen. 16