Industrie. Trends, Ontwikkelingen, Cijfers & Prognoses. Economisch Bureau Nederland Casper Burgering. Senior sector econoom

Transcriptie

1 Industrie Trends, Ontwikkelingen, Cijfers & Prognoses Nederland Casper Burgering Senior sector econoom Å š casper.burgering@nl.abnamro.com juli

2 Stand van de industrie is positief in juli Sheet 3 Sheet 4 Sheet 5 Sheet 6 Mondiale BBP (214) 3,4% Mondiale handel (214) 3,% Global PMI Man. (juni) 52,7 PMI man. NL (juni) 52,3 Mondiale economie Mondiale productie en handel PMI industrie internationaal PMI industrie Nederland Sheet 7 BBP Sheet 7 Investeringen Sheet 8 Export Sheet 9 (214),5% (214) 4,5% (214) 3,1% Producenten vertrouwen (juni),7 Economie Nederland Economie Nederland Handelspartners en export Sentiment industrie Nederland Sheet 1 Sheet 11 Sheet 12 Vacature Sheet 13 Productie groei (214) 3,% Bezettingsgraad (Q1) 8,2% Indicator (mei),45 Faillissementen mei (mom) -39% Omzet Productie Orders Bezettingsgraad industrie Arbeidsmarkt industrie Faillisse-mente n industrie 2 Verwachting ABN AMRO Actuele stand van zaken Ongunstige omstandigheden Neutrale omstandigheden Gunstige omstandigheden

3 Economie VS sterker, EU stabiel, China krabbelt op GDP % growth (yoy) 215 8% 7% 6% De Amerikaanse economie wint aan kracht, ondanks de scherpe krimp van het BBP in Q1. De conjuncturele enquêtes zwakte wel iets af in juni, wat duidt op nog moeizaam herstel. Het BBP zal waarschijnlijk in Q2 een opleving vertonen, deels ook dankzij een inhaalslag na het zwakke eerste kwartaal. De stemming onder consumenten is goed. South Africa De situatie in de Chinese economie is aan het verbeteren. De PMI data voor de verwerkende industrie liet wederom groei zien, wat duidt op verder herstel van de industriële productie in Q2. China houdt vast aan zijn groeidoelstelling van 7,5% dit jaar en wij denken dat dit haalbaar is. De overheid doet voldoende om de economie aan te jagen. World GDP % growth 214: 3.2% LATIN AMERICA De EU-economie is nog in de herstelfase. De PMI voor de industrie zwakte licht af in juni en conjunctuur enquêtes lieten minder gunstige uitkomsten zien in juni. Gunstig voor de groei is het ECB besluit om het monetaire beleid te verruimen en de bancaire kredietverlening te stimuleren. Het effect hiervan laat echter nog even op zich wachten. India 2% 1% Indonesia Vietnam Wereldhandel j-o-j % groei EMERGING ASIA 5% Mexico UAE EMERGING Canada Turkey 4% EUROPE World GDP % South Korea growth 215: Greece EUROZONE US Brazil UK 3.8% Poland Russia 2% Portugal Ireland Norway Australia Spain Germany Sweden Italy 1% France Japan Switzerland Netherlands Belgium % % 1% 2% 4% 5% 6% 7% 8% GDP % growth (yoy) 214 % De wereldhandel groeit in april verder, maar het tempo is nog steeds niet overtuigend genoeg. In april steeg de index van het CPB met 2,5% joj, terwijl de index in maart met 2,1% joj groeide. Met de opkrabbelende Chinese economie, het herstel in de EU en de sterkere groei in de VS, zullen de exportmarkten de komende tijd een impuls krijgen. 6 5 China Global Man. PMI 4 neutral De Manufacturing PMI voor de mondiale industriële activiteit nam licht toe in mei. De index steeg,3 punten en kwam uit op 52,2 punten, nog steeds ruim boven de neutrale grens van 5. ABN AMRO verwacht dat de mondiale industriële activiteit de komende maanden boven de 5 punten zal blijven, vanwege het herstel in de VS en de EU. Bron: ABN AMRO, CPB, Markit Economics 3

4 Mondiale industriële sector groeit gestaag verder De mondiale industriële productie neemt in april toe met 3,5% op jaarbasis De productie in Latijns Amerika zwakt weer af in april, terwijl EU weer aantrekt Tempo van groei wereldhandel sterkt aan naar 2,5% joj, maar blijft relatief laag Mondiale productie 15% 1% 5% % -5% -1% Industriële productie wereld (% joj) (data tm april 214) -15% Industriele productie wereld 14% 12% 1% 8% 6% 4% 2% % -2% -4% Industriële productie naar regio s (% joj) (data tm april 214) -6% 211 VS Lat Am Eurozone Azie 25% 2% 15% 1% 5% % -5% -1% -15% -2% % groei (joj) 6% -25% LT-gem. 2.5% Wereldhandel groeit volgens ABN AMRO met joj in 214 en 6% joj in 215 Wereld handel Global PMI Mondiale PMI nieuwe orders neemt met 1 indexpunt toe in juni naar 54,1 punten Nieuwe orders industrie - PMI index mondiaal Gelijktijdig neemt ook de PMI voor output toe in juni naar 54, Productie industrie - PMI index mondiaal De PMI werkgelegenheid ijlt na en herstelt voorzichtig in juni naar 51 rond Werkgelegenheid industrie - PMI index mondiaal Bron: Thomson Reuters Datastream, CPB, CBS 4

5 PMI China maakt een opmars, in EU dalingen PMI manufacturing - juni PMI output - juni (index, 5 = ) Output PMI nieuwe orders - juni (index, 5 = ) Cijfers gecorrigeerd voor seizoensinvloeden Nieuwe orders In China is de PMI voor de verwerkende industrie bezig met een opmars. De PMI voor zowel de output als de nieuwe orders in China staat niet meer bij de landen met de laagste notering en stijgt maandelijks langzaam maar gestaag. De positie van Nederland zwakt langzaam af. In veel landen binnen Europa zien we overigens lichte tot scherpe dalingen in de PMIs. Met de scherpe daling in Frankrijk valt op, maar in Nederland daalt de PMI ook stevig. Het grote verschil is uiteraard dat de PMI van Nederland in expansie zit, terwijl de activiteit in Frankrijk maandelijks krimpt. Daarnaast wil het in Brazilië ook nog niet echt vlotten met de activiteit. Bron: Thomson Reuters Datastream, NEVI, Markit Economics 5

6 PMI index nieuwe orders daalt voor 6 e maand op rij 3 58 bijdrage in indexpntn van onderdelen PMI aan de wijziging van PMI totaal De PMI index voor de verwerkende industrie daalde in juni wederom: van 53,6 in mei naar 52,3 in juni. Desondanks staat de index nog wel boven de 5 punten en dat betekent expansie in activiteit Na de sterke opwaartse trend van de index in de tweede helft van vorig jaar, hebben we in de eerste helft van dit jaar te maken met een dalende trend in de index. In juni hebben vrijwel alle deelindicatoren van de index negatief bijgedragen aan de totaalindex. Alleen de deelindicator voorraad ingekocht materiaal droeg marginaal bij met,2 indexpunten. De sterkste daler in juni was de deelindicator productie (output), op de voet gevolgd door de deelindicator nieuwe orders. Volgens de NEVI is de oorzaak van de daling van de PMI de tegenvallende binnenlandse vraag. De exportmarkten groeien nog steeds. De Purchasing Managers Index (PMI) van het NEVI is een verzamelingsindex gebaseerd op 5 individuele indexen met de volgende zwaarte verdeling: nieuwe orders (,3), productie (,25), werkgelegenheid (,2), levertijden (,15), voorraad ingekocht materiaal (,1), met de levertijden index omgekeerd zodat de cijfers zich in een vergelijkbare richting bewegen. PMI - werkgelegenheid PMI - nieuwe orders PMI - productie PMI - levertijden PMI - voorraad ingekocht materiaal PMI - Industrie (r.as) Bron: NEVI, Thomson Reuters Datastream, ABN AMRO PMI - industrie (totaal) 6

7 Herstel Nederlandse economie zet door (zie voor meer achtergrond en analyse de Nederlandse Economie in Zicht op ABN AMRO Insights) 25% 2% 15% 1% 5% % 4% 2% 1% % -5% -1% -1% -15% -2% -2% - -25% -4% Bedrijfsinvesteringen (% joj, l.as) Industriele productie-nl (% joj, l.as) BBP (% joj, r.as) - In het eerste kwartaal kromp de economie sterk: met 1,4% ten opzichte van het voorgaande kwartaal. De krimp was veel groter dan verwacht. Eenmalige factoren zijn verreweg de voornaamste oorzaak van dit zeer magere cijfer. De groei werd sterk gedrukt (ca. -¾%-punt) door het veel lagere gasverbruik als gevolg van de milde winter. - Omdat de forse krimp grotendeels, misschien zelfs helemaal, kan worden verklaard uit eenmalige factoren gaan we ervan uit dat het herstel van de economie niet is afgebroken. Toch hebben we mede vanwege die krimp onze raming voor de groei in 214 flink verlaagd: van bijna 1¼% naar ½%. We gaan er daarbij ook van uit dat de (afgesproken) vermindering van de gaswinning in Groningen een groter negatief effect heeft op de economische groei dan we eerder dachten. Over de vooruitzichten van de economie zijn we niet somberder geworden! 7 Bron: ABN AMRO

8 Zwak sentiment voert boventoon bij handelspartners Duitsland België Frankrijk PMI - nieuwe orders enexport Duitseindustrie index: > 5 =expansie en < 5 = krimp nieuweorders export Groothandelmachines & onderdelen saldo (%) ondernemers positief/negatief ondernemingsklimaat voorraadniveau order ontwikkeling komende 3 mndn order ontwikkeling komende 6 mndn Nieuwe orders industrie index (21 = 1) totaal kapitaal goederen consumptiegoederen intermediaire goederen saldo (%) ondernemers positief/negatief index : 1 = 8 1 Economisch sentiment Economisch sentiment Vertrouwens indicator Industrie (totaal) Investerings goederen Intermediaire goederen Sentiment orderpositie industrie -25 saldo (%) ondernemers positief/negatief Export orders Binnenlandse orders industrie, tot. output nieuweorders nieuwe exp. orders PMI manufacturing saldo (%) ondernemers positief/negatief Vertrouwens indicatoren Vertrouwens indicator Economisch sentiment Industriele orders enproductie Industrie orderportefeuille (saldo %, l.as) Industriele productie(index, r.as) 95 In Duitsland, België en Frankrijk zijn veel belangrijke indicatoren afgezwakt in de maand juni. Net zoals in Nederland zit de PMI voor de verwerkende industrie in Duitsland sinds het begin van 214 in een dalende trend, na een sterke groeiperiode in de tweede helft van 213. Maar ook hier geldt dat de index nog steeds comfortabel boven de neutrale grens van 5 punten zit. Het oordeel van Duitse groothandels over het orderniveau blijft, ondanks de afzwakking in de PMI, nog steeds gunstig. Het algemeen economisch sentiment in België onder ondernemers is positief, maar het vertrouwen in de economie onder industriële ondernemers is nog niet hersteld. Er zijn nog overwegend meer pessimisten dan optimisten. De PMI in Frankrijk daalde scherp in juni. Het aantal nieuwe orders en de productie daalde onverwacht hard. De vraag voor Franse industriële producten stagneerde zowel in het binnenland als in het buitenland. Met de daling van de PMI verloren ondernemers het vertrouwen in de economie. Nederland exporteer in waarde het meeste naar Europa. Ruim driekwart van de uitvoer van goederen en diensten blijft binnen Europa. Qua goederenuitvoer is Duitsland onze belangrijkste handelspartner met een aandeel van circa 25% in de totale export van goederen naar Europa. Op afstand volgt de export naar België en Frankrijk met een respectievelijk aandeel van circa 12% en 8%. Bron: Thomson Reuters Datastream 8

9 Vertrouwen industriële ondernemers houdt stand In juni laat het ondernemingsklimaat een gevarieerd beeld zien. De PMI voor de verwerkende industrie daalde in juni met 1,3 indexpunten ten opzichte van mei, maar blijft desondanks nog boven de 5 punten staan (52,3). Zogezegd duidt dit op expansie in activiteit voor veel industriële ondernemingen, maar de daling in de reeks is ingezet. In de tweede helft van 213 zat de PMI index nog in een scherpe opwaartse trend, maar aan het begin van 214 werd de stijgende trend opgezet in een dalende. De algemene verwachting is dat in de komende (relatief rustige zomer) maanden de PMI verder zal afzwakken. Het producentenvertrouwen kwam in juni niet van zijn plaats en ook het consumentenvertrouwen stabiliseerde; de koopbereidheid van consumenten in duurzame goederen nam echter wel toe. Veel ondernemers beoordelen het economisch klimaat nog positief in juni, maar het zijn er in juni wel minder geworden. Alleen in de basismetaalindustrie is het vertrouwen in het economisch klimaat flink toegenomen. PMI - industrie PMI Neutraal LT gem. = 51, Vertrouwen, oordeel economisch klimaat en sentiment Consumentenvertrouwen Producentenvertrouwen Koopmoment duurzame goederen saldo (%) ondernemers positief/negatief Ontwikkeling orderportefeuille Verwachting toekomstig productie niveau Langetermijn gem. Niveau juni Oordeel economisch klimaat mei juni Productie (saldo (%) ondernemers positief/negatief) -4 Cons. goederen Duurz. cons. goederen Intermediaire goederen Investeringsgoederen Bron: CBS, NEVI, ABN AMRO 9

10 Productiegroei in industrie neemt sterk af in mei De industriële productie neemt in mei marginaal toe met,5% joj. Dit is scherpe daling van 2,4%-punt ten opzichte van de productiegroei in april. De productiegroei neemt af in navolging van de dalende trend in de productie in Duitsland. De scherpe afname is vooral als gevolg van de krimp in de voedings- en genotsmiddelenindustrie, die een groot gewicht heeft in het totaal cijfer. Als we kijken naar de andere onderliggende branches, dan valt meteen de machine-industrie positief op: een plus van 13, joj. Ook de metaalproductenindustrie houdt zijn groeipad vast, terwijl de basismetalen- en de rubber- en kunststofindustrie genoegen moeten nemen met een scherpe afname van de industriële productiegroei. Ook de afname in de transportmiddelenindustrie (waarbij het gaat om de vervaardiging van auto's en aanhangwagens) is minstens opmerkelijk, met een krimp in de productie in mei van 4,7% joj. In mei krimpt zowel de binnenlandse als buitenlandse omzet voor de totale industrie met resp.,5% en 1,7%. Omzet (totaal) Omzet (binnen-/buitenland) Productie * = data april vs maart Meubels Transport Machines -9% -7% Metaalproducten -1% Basismetaal Rubber- en kunststof % Chemie Textiel INDUSTIE -1% -1% 7% -1% 7% 4% % 7% 11% 9% 6% -2% % 2% % j-o-j april 214 mei 214 1% Meubels -14% -14% Transport 16% Machines % 16% Metaalproducten -4% Basismetaal 4% % Rubber- en kunststof -1% % Chemie -4% 1% Textiel 9% - INDUSTIE -2% -.5% -2% % 2% % j-o-j omzet buitenland mei omzet binnenland mei Meubels -5% Transport -5% 8% Machines 1 % Elektrische app. -1% -4% Elektrotechnisch Metaalproducten Basismetaal Rubber- en kunststof Chemie -1% Kleding* Textiel* INDUSTRIE 1 Bron: CBS, ABN AMRO 1% 8% % 11% 2% 4% 2% 1% 4% 14% -2% % 2% % j-o-j april 214 mei 213

11 Bezettingsgraad nog onder LT-gemiddelde Langetermijn gemiddelde: TOTAAL Hoog Sinds Lehman Hoog: 86.1 Gemiddelde sinds Lehman: 78.6 Laag: Langetermijn gemiddelde Laag De deelindicator van de PMI wat betreft de bezettingsgraad laat een gevarieerd beeld zien. In veel landen is de index in juni (ten opzichte van mei) amper van zijn plaats gekomen. Voor Polen en Griekenland is dit met name een vervelende bijkomstigheid, want daar staat de index nog in contractie. De index is in Rusland, Tsjechië en Frankrijk verslechterd in juni. Met name de daling in Frankrijk is aanzienlijk geweest, waar zowel een sterke afname in de binnenlandse en buitenlandse vraag plaatsvond. Slechts 2 landen zagen de PMI voor de bezettingsgraad significant toenemen in juni: Duitsland en Japan. PMI bezettingsgraad naar landen: 86 Langetermijn gem. Bezetting % Q Griekenland Duitsland Polen Frankrijk Tsjechie Spanje China 56 Rusland Ierland Italie VK Europese Unie Oostenrijk Japan Nederland mei juni 11 Bron: Thomson Reuters Datastream, NEVI, Markit Economics

12 Arbeidsmarkt industrie trekt verder aan Vacature-indicator gunstig 3 (max. is 3 en min is -3) Uitzenduren industrie stijgen Totaal Industrie Bouwnijverheid ondernemers optimistisch ondernemers pessimistisch Commerciële dienstverlening Inzet van flexibele arbeiders heeft in een fragiele economie de voorkeur uitzenduren in % joj Uitzenduren industrie (l.as, % joj) PMI werkgelegenheid (>5 = expansie) PMI-werkgelegenheid (r.as) De vacature-indicator voor de industrie staat alweer 1 maanden boven de -lijn, en dit geeft aan dat een merendeel van de ondernemers positief gestemd is over de aanwas van het aantal vacatures. Wel laat de indicator voor de sector industrie een daling zien vanaf maart dit jaar. Aangezien het herstel van de Nederlandse economie nog maar broos is, nemen veel industriële ondernemers weinig risico en bouwen zij eerst een flexibele schil op, om eventuele onvoorziene schokken op te kunnen vangen. Dit blijkt ook uit de ontwikkeling van het aantal uitzenduren van flexwerkers in de industrie. Sinds februari dit jaar laat deze reeks weer groeicijfers zien. In juni 214 stijgt het aantal uitzenduren in de industrie met 1% joj. 12 Bron: CBS, ABU, NEVI, Markit Economics

13 Aantal faillissementen daalt scherp in mei 12 1 Aantal faillissementen industrie per maand Industrie, totaal (mei 214): - maandbasis: -39% - jaarbasis: -45% - jan. t/m mei (joj): -34% 8 Overig Meubelindustrie 6 Transportmiddelenindustrie Machine-industrie Elektrische apparatenindustrie 4 Elektrotechnische industrie Metaalproductenindustrie aantal 2 Basismetaalindustrie Rubber- en kunststofindustrie Chemische industrie Voedingsmiddelenindustrie Sterke afname faillissementen in meubel, transport en metaalproducten In mei zijn in totaal 46 industriële bedrijven failliet gegaan. Ten opzichte van april is dit een afname van 39%. Vergeleken met het aantal faillissementen in mei 213 is het aantal faillissementen gedaald met 45%. En tot slot is het aantal faillissementen tot en met mei gedaald met 34% op jaarbasis. In mei vonden de meeste faillissementen plaats in de metaalproductenindustrie (6), de meubelindustrie (5) en de rubber & kunststofindustrie (4) en de machine-industrie (4). 13 Bron: CBS

14 Prijzen in basismetaalmarkten winnen aan kracht De olieprijs blijft redelijk stabiel, ondanks geopolitieke spanningen. Overschot aan olie drukt de prijs de komende jaren. PET-prijzen stijgen sterk, de overige kunststofprijzen nog redelijk stabiel. Vraag en aanbod zijn goed in balans. De prijs van Europees gas blijft dalen. De voornaamste reden van de daling zijn de enorme gasvoorraden Olie (brent, USD/bbl) 2, 1,8 1,6 1,4 1,2 1, 8 6 Kunststof (USD/Mt) Polystyrene PVC PET EU/NL aardgasprijs (TTF, Euro/KwH) Onder invloed van sterke macroeconomische cijfers heeft de prijs van koper aan kracht gewonnen. Gestaag dalende voorraden en goede vooruitzichten voor de vraag, geven aluminium een goed perspectief. We signaleren maar weinig volatiliteit in staalprijzen, terwijl de prijzen voor ruwe materialen op een laag niveau zitten. 8,9 8,4 7,9 7,4 Koper (USD/t) 2,4 2,3 2,2 2,1 2, 1,9 Aluminium (USD/t) 6,9 1,8 1,7 6,4 1,6 jan-12 apr-12 jul-12 okt-12 jan-13 apr-13 jul-13 okt-13 jan-14 apr-14 jan-12 apr-12 jul-12 okt-12 jan-13 apr-13 jul-13 okt-13 jan-14 apr-14 jan-12 apr-12 jul-12 okt-12 jan-13 apr-13 jul-13 okt-13 jan-14 apr Global steel (HRC, USD/t) 55 5 jan-12 apr-12 jul-12 okt-12 jan-13 apr-13 jul-13 okt-13 jan-14 apr-14 jul-14 jan-12 apr-12 jul-12 okt-12 jan-13 apr-13 jul-13 okt-13 jan-14 apr-14 jan-12 apr-12 jul-12 okt-12 jan-13 apr-13 jul-13 okt-13 jan-14 apr-14 jul Bron: Thomson Reuters Datastream, ABN AMRO

15 Oordeel industriële ondernemers naar regio s Bezettingsgraad Nederland: - april: 8,2% > 8,2% = 8,2% < 8,2% 81,7% 74,6% 8,6% 82,7% 8,% 77,2% Economisch klimaat NL (industrie) (saldo pos./neg. ondernemers) > 5% tussen -5% tussen en min 5% < -5% Nederland: - mei: 5,1% - juni: 5,2% 5,5%,1% 7, 4,8% 11,%,6% Personeelssterkte NL (industrie) (saldo pos./neg. ondernemers) > 5% tussen -5% tussen en min 5% < -5% Nederland: - mei: -4, - juni: -5,5% -17,1% -7,5% -4,1% -9,4% -8,% -3,1% 81,1% 8,2% 8,% 2,% 4,6% 5,1% -6,1% -,2% -6,6% 83,2% 79,6% 11,5% 9,9% -15,% 2,6% 79,7% 3,5% -4,7% Totale orderpositie (industrie) (saldo pos./neg. ondernemers) > 5% tussen -5% tussen en min 5% < -5% Nederland: - mei: -12,7% - juni: -11, -9,6% -8,7% -9,4% -1,1% -8,8% -11,8% -28,1% -8,8% -8, Totale buitenlandse orderpositie (industrie) (saldo pos./neg. ondernemers) > 5% tussen -5% tussen en min 5% < -5% Nederland: - mei: -5,7% - juni: -4,7% -,1% -7, 5,6% -3,5% -1,1% -5,4% -16,4% -,6% -1,7% Orders in maanden werk NL (industrie) > 5 maanden 4-5 maanden 3-4 maanden 2-3 maanden -2 maanden Nederland: - mei: 3,5 maanden - juni: 3,5 maanden 4,2 2,6 3,7 3,4 1,7 2,5 5,4 3, 4,1-4,6% -13,7% -18,9% -5,8% -5,8% -12,1% 3,8 3,6 2,9 15 Bron: CBS

16 Overige informatie & disclaimer Voor meer informatie over deze sector, neem contact op met: Casper Burgering Senior sector econoom Industrie & industriële metalen ABN AMRO tel: casper.burgering@nl.abnamro.com ABN AMRO op internet Disclaimer: Copyright 214 ABN AMRO and affiliated companies ( ABN AMRO ), Gustav Mahlerlaan 1, 182 PP Amsterdam / PO Box 283, 1 EA Amsterdam, The Netherlands. All right reserved. This material is provided to you for information purposes only. Before investing in any product of ABN AMRO Bank NV, you should inform yourself about various consequences that you may encounter under the laws of your country. ABN AMRO Bank NV has taken all reasonable care to ensure that the information contained in this document is correct but does not accept liability for any misprints. ABN AMRO Bank NV reserves the right to make amendments to this material. This material which is subject to change without notice is provided for informational purposes and should not be construed as a solicitation or offer to buy or sell any securities or related financial instruments. While ABN AMRO makes reasonable efforts to obtain information from sources, which it believes to be reliable, ABN AMRO makes no representation or warranty of any kind, either express or implied as to the accuracy, reliability, up-to-dateness or completeness of the information contained herein. Nothing herein constitutes an investment, legal, tax or other advice nor is it to be relied on in any investment or decision. Certain services and products are subject to legal restrictions and therefore may not be available for residents of certain countries. You should obtain relevant and specific professional advice before making any investment decision. The past performance is not necessarily a guide to the future result of an investment. The value of investments may go up or down due to various factors including but not limited to changes in rates of foreign exchange and investors may not get back the amount invested. ABN AMRO disclaims any responsibility and liability whatsoever in this respect. 16