Statistische Bevolkingsmonitor Heerlen 2005

Transcriptie

1 Statistische Bevolkingsmonitor Heerlen 2005 Trends in de bevolkingsontwikkeling van Heerlen Statistische Bevolkingsmonitor Heerlen is een publicatie van bureau Onderzoek en Statistiek van de gemeente Heerlen Tel.: Internet : Heerlen, april 2005 INHOUDSOPGAVE

2 INLEIDING 3 SAMENVATTING 3 1. STAND VAN DE BEVOLKING Totaal aantal inwoners Prognose aantal inwoners in Inwoners naar geslacht Inwoners naar burgerlijke staat Inwoners naar gezinsverhouding Inwoners naar leeftijd Inwoners naar etniciteit Inwoners naar aantal woonadressen Inwoners in de stadsdelen en buurt LOOP VAN DE BEVOLKING 11 INLEIDING 2.1. Geboorte Geboorten in Geboorten in de periode Geboorten sinds Sterfte Sterfte in Sterfte in de periode Ontwikkeling sterfte sinds Natuurlijke groei Sterfte-overschot in Sterfte-overschot in de periode Geboorte-/sterfte-overschot sinds Vestiging Vestiging in Vestiging in de periode Vestiging naar geslacht Vestiging naar leeftijd Vestiging naar herkomst Ontwikkeling vestiging sinds Vertrek Vertrek in Vertrek in de periode Vertrek naar geslacht Vertrek naar leeftijd Vertrek naar bestemming Vertrek sinds Migratie-saldo Migratie-saldo in Migratie-saldo in de periode Migratie-saldo naar geslacht Migratie-saldo naar leeftijd Migratie-saldo naar herkomst/bestemming Migratie-saldo sinds Binnenverhuizingen Binnenverhuizingen in Binnenverhuizingen in de periode Binnenverhuizingen sinds Loop van de bevolking naar stadsdeel en buurt 28 2

3 In deze statistische bevolkingsmonitor geeft bureau O&S inzicht in de ontwikkelingen in de stand en de loop van de bevolking in het afgelopen jaar en in de ontwikkelingen vanuit een wat verder verleden. Ook is er voor wat betreft het totaal aantal inwoners een kleine blik op de toekomst. Enerzijds wordt informatie gegeven over de samenstelling van de bevolking op de peildatum 1 januari. Daarbij wordt aandacht besteed aan kenmerken als leeftijd, geslacht, nationaliteit, etniciteit, gezinsverhouding, burgerlijke staat en aantal bewoners per adres. Dit is informatie over de zogenaamde stand van de bevolking. Anderzijds wordt ingegaan op de loop van de bevolking. Hierbij gaat het om mutaties die in de loop van een jaar plaatsvinden. Het betreft geboorten, overlijdens, vestigingen en vertrekken. Verder is er ook aandacht voor de binnengemeentelijke verhuizingen. De gebruikte gegevens zijn gegenereerd uit de gemeentelijke basisadministratie (GBA) die beheerd wordt door de afdeling Burgerzaken. De in deze rapportage weergegeven cijfers zijn overigens ook voor Heerlen en de andere Parkstad Limburggemeenten digitaal beschikbaar via de Parkstadmonitor op internet (zie thema bevolking). In deze publiek toegankelijke databank zijn de in deze rapportage gepresenteerde gegevens in nog uitgebreidere en gedetailleerde vorm opgenomen. In die zin is deze papieren Bevolkingsmonitor dus een samenvatting van de digitale Parkstadmonitor. SAMENVATTING Na de forse daling van het inwoneraantal in 2002 met 1008 (-1,1%) daalde het aantal inwoners in 2003 verder met 466 (-0,5%) tot per 1 januari Ook in het afgelopen jaar 2004 is het inwonertal met 938 verder gedaald tot per 1 januari De verwachting is dat het aantal inwoners in de komende 10 jaar verder afneemt tot ca De daling van het inwoneraantal in het afgelopen jaar had plaats in alle stadsdelen maar relatief gezien was de daling het grootst in Heerlerbaan (-1,31%) en Hoensbroek (-1,27%). Op buurtniveau vond de grootste daling plaats in de buurt Heerlerbaan-Centrum (-2,4%). De buurt Bekkerveld-Aarveld was in 2004 de enige Heerlense buurt met een noemenswaardige toename van het aantal inwoners (+2%). Naar leeftijdsgroep ingedeeld blijkt dat de ontgroening en de vergrijzing van de bevolking sinds 1990 fors hebben doorgezet. De leeftijdsgroep 0 t/m 34 jaar is in die periode met 20% afgenomen, terwijl het aantal 70 jarigen en ouder met 37% is toegenomen. Het aantal niet-westerse allochtonen bedroeg per 1 januari Deze groep allochtonen is tussen 1 januari 1995 en 1 januari 2005 met 36% toegenomen. Het aantal allochtonen uit geïndustrialiseerde landen is in dezelfde periode met bijna 16% gedaald. In 2004 werden in Heerlen 817 geboorten geregistreerd. Het laagste aantal sinds de gemeentelijke herindeling van In de afgelopen 20 jaar is er een gestage afname van het aantal geboorten waar te nemen. In 2004 overleden in Heerlen personen. Dit betekent een daling van het aantal overledenen in vergelijking met voorgaande jaren. Sinds 1998 lag het aantal overledenen elk jaar net iets boven de De afgelopen 5 jaar is er elk jaar sprake geweest van een sterfte-overschot. Voor de periode is er in totaal sprake van een sterfte-overschot van 994. In het afgelopen jaar vestigden zich personen in Heerlen en vertrokken er Er was in 2004 dus sprake van een vertrek-overschot van 731 personen. In 2004 verliest Heerlen in Parkstad Limburg m.n. inwoners aan Brunssum. Verder verliest Heerlen in 2004 voor het eerst sinds jaren per saldo ook inwoners aan het buitenland (vooral aan België en Duitsland). Vanuit Parkstad wint Heerlen in 2004 alleen inwoners van de gemeente Voerendaal. In de periode is per saldo een vertrek-overschot geregistreerd van Uit de leeftijdsverdeling blijkt dat in de afgelopen 5 jaar de groep 0-14 jaar een vertrek-overschot telde van -488 personen. De leeftijdsgroep jaar is in die periode door een vestigings-overschot met +573 toegenomen. In de leeftijdsgroep 25 t/m 59 jaar is sprake van een vertrek-overschot van personen terwijl bij de leeftijdsgroep 60 t/m 74 jaar een vestigingsoverschot geregistreerd is van +74. In de leeftijdsgroep 75 jaar en ouder is tenslotte een vertrek-overschot te zien van -52 personen. Na een piek in het aantal binnen de gemeente verhuisde personen met in 1999 is dat aantal met in het afgelopen jaar gedaald tot het laagst geregistreerde aantal sinds

4 1. STAND VAN DE BEVOLKING In dit hoofdstuk wordt aandacht besteed aan bevolkingskenmerken als leeftijd, geslacht, etniciteit, gezinsverhouding, burgerlijke staat en aantal bewoners per adres. Het gaat daarbij om een momentopname van de samenstelling van de bevolking. Die momentopname is in deze monitor de peildatum 1 januari TOTAAL AANTAL INWONERS In 2004 is het aantal inwoners verder afgenomen. Tussen 1 januari 2004 en 1 januari 2005 daalde het aantal inwoners met 938 van tot Figuur 1 geeft weer hoe het inwoneraantal van Heerlen zich sinds de gemeentelijke herindeling per 1 januari 1982 ontwikkeld heeft Figuur 1 - Ontwikkeling van het aantal inwoners Het totaal aantal inwoners in de gemeente Heerlen per 1 januari 2005 is gedaald tot onder het niveau van Overigens kende Heerlen per 1 januari 1995 met inwoners het hoogste aantal inwoners ooit. Daarna is het aantal inwoners - ondanks kleine tussentijdse stijgingen - gestaag gedaald. De daling in de afgelopen drie jaar met ruim inwoners is echter bijzonder sterk geweest PROGNOSE AANTAL INWONERS Met ingang van 1997 is het inwoneraantal gaan dalen. Volgens recente bevolkingsprognoses waaronder de bevolkingsprognose Parkstad Limburg , zal het aantal inwoners in de komende jaren en decennia volgens het meest waarschijnlijke scenario in Heerlen dalen naar ca in 2015 en ca in Ook Parkstad Limburg en de andere gemeenten in deze regio laten een verhoudingsgewijs vergelijkbare daling zien, waarbij de daling relatief het sterkste is in Kerkrade. De daling van het aantal inwoners gaat gepaard met een forse stijging van het aantal ouderen. Het aandeel 65 jarigen en ouder stijgt in Heerlen van 17,5% in 2005 tot meer dan 29% in INWONERS NAAR GESLACHT Per 1 januari 2005 telde Heerlen mannen en vrouwen. Heerlen telt per die datum dus meer vrouwen dan mannen in de bevolking. In de volgende figuur is de ontwikkeling van het aantal mannen en vrouwen in de bevolking van Heerlen sinds 1982 zichtbaar gemaakt. 4

5 Figuur 2 - Ontwikkeling van het aantal inwoners naar geslacht mannen vrouwen De figuur laat zien dat er in Heerlen permanent meer vrouwen dan mannen woonachtig zijn. Het verschil tussen het aantal mannen en vrouwen varieert in de periode tussen minimaal in 1999 en maximaal in INWONERS NAAR BURGERLIJKE STAAT Burgerlijke staat gegevens zijn over een lange reeks van jaren beschikbaar. In de volgende tabel is de ontwikkeling van deze cijfers sinds 1 januari 1985 in beeld gebracht. Tabel 1 Aantal inwoners naar burgerlijke staat per 1 januari Burgerlijke staat abs. in % abs. in % abs. in % abs. in % abs. in % Ongehuwd , , , , ,6 Gehuwd , , , , ,8 Gescheiden , , , , ,4 Weduwstaat , , , , ,2 Totaal De tabel laat een duidelijke ontwikkeling zien. Het aandeel gehuwden is flink afgenomen ten gunste van de overige burgerlijke staat categorieën. In aantallen is er sinds 1985 sprake van een niet geringe afname van de gehuwden ( ofwel -16%) en van een forse stijging van de gescheiden inwoners ( ofwel +83%) INWONERS NAAR GEZINSVERHOUDING Vanaf 1998 is ook het kenmerk gezinsverhouding op een vergelijkbare wijze in de standstatistiek opgenomen. Een gezin is in dit verband te definiëren als een groep personen waarin de relaties tussen hen zijn bepaald door huwelijksband dan wel afstamming in de eerste lijn. Gezinnen bestaan dus uit echtparen met of zonder eigen kinderen en eenoudergezinnen (man of vrouw met eigen kind(eren)). De categorie alleenstaanden omvat volgens de gebruikelijke demografische definities naast alleenwonenden ook samenwonenden zonder kinderen alsmede bij eenoudergezinnen inwonende partners. 5

6 Tabel 2 - Inwoners naar gezinsverhouding per 1 januari Gezinsverhouding abs. in % abs. in % abs. in % abs. in % Hoofd van gezin zonder kinderen , , , ,5 Hoofd van gezin met kind(eren) , , , ,5 Echtgenote binnen huwelijkse relatie , , , ,0 Alleenstaande ouder met kind(eren) , , , ,2 Kind , , , ,2 Alleenstaande , , , ,2 Hoofd partnerrelatie , ,3 Hoofd huwelijkse relatie ,1 90 0,1 Totaal Uit de cijfers in tabel 2 blijkt dat 30,2% van het aantal Heerlense inwoners per 1 januari 2005 geregistreerd staat als alleenstaande. Dit is de categorie inwoners die ondanks de daling van het totaal aantal inwoners in de periode tussen 1 januari 1999 en 1 januari 2005 absoluut gezien met de sterkst stijgende ontwikkeling laat zien ofwel een stijging van 4,1%. Het aantal alleenstaande ouders stijgt met ruim 22% relatief het sterkst. De verhouding tussen het aantal alleenstaanden (incl. samenwonenden) en het aantal alleenwonenden wordt duidelijk als het aantal alleenstaanden uit tabel 2 vergeleken wordt met het aantal alleenwonenden in tabel 6. Per 1 januari 2005 was het aantal alleenstaanden terwijl het aantal alleenwonenden bedroeg, ofwel 55% van het aantal alleenstaanden. 1.6 INWONERS NAAR LEEFTIJD De leeftijdsopbouw van de bevolking ondergaat grote veranderingen. Met name de vergrijzing is een actueel onderwerp. In de volgende tabel is de ontwikkeling in de leeftijdsopbouw sinds 1985 opgenomen. Daarbij is een verdeling in vier leeftijdscategorieën gehanteerd, te weten 0-19 jaar, jaar, jaar en 65 jaar en ouder. Tabel 3 Aantal inwoners naar leeftijdsgroep per 1 januari Leeftijd abs. in % abs. in % abs. in % abs. in % abs. in % 0-19 jaar , , , , , jaar , , , , , jaar , , , , ,7 65 jaar e.o , , , , ,6 Totaal De tabel laat zien dat het aantal inwoners jonger dan 45 jaar sinds 1 januari 1985 met 16% is afgenomen. De groep inwoners van 45 jaar en ouder neemt in genoemde periode met 25% flink toe. Binnen deze laatste groep neemt het aantal 65 jarigen en ouder in dezelfde periode zelfs met 40% toe. In de volgende tabel worden de leeftijdsgroepen meer in detail vergeleken. Er worden dan opvallende ontwikkelingen zichtbaar. 6

7 Tabel 4 - Aantal inwoners naar 5-jaars leeftijdsgroep per 1 januari Leeftijd abs. % abs. % abs. % abs. % ontwikkeling in procenten , , , ,7-17, , , , ,8-11, , , , ,5 +8, , , , ,7-7, , , , ,9-30, , , , ,8-36, , , , ,4-25, , , , ,6 +0, , , , ,3 +14, , , , ,9 +31, , , , ,3 +30, , , , ,9 +18, , , , ,6-2, , , , ,9-13, , , , ,6 +20, , , , ,7 +30, , , , ,8 +72, , , , ,2 +57, , , , ,4 +77,3 95 e.o. 27 0,0 55 0,1 57 0,1 70 0,1 +159,3 totaal ,6 In tabel 4 is de verdere ontgroening en vergrijzing in Heerlen sinds 1990 duidelijk zichtbaar. De leeftijdsgroepen 0-4 jaar en 5-9 jaar nemen flink af. Dit is vooral het gevolg van de daling van het aantal geboorten in de laatste jaren (zie ook figuur 3 op pagina 12). Opvallend in de kolom ontwikkeling is de toename met 8,3% van de leeftijdsgroep jaar. Dit is mogelijk het gevolg van een tijdelijke stijging van het aantal geboorten in de jaren 80. Uitzonderlijk sterk dalen de leeftijdsgroepen jaar, jaar en jaar. Dit is vooral een gevolg van een periode van sterke daling van het aantal geboorten m.n. in de 70-er jaren. De leeftijdsgroepen jaar, jaar, jaar en jaar zijn fors toegenomen. De leeftijdsgroep jaar is de top van de naoorlogse geboortegolf. Verder valt in de kolom ontwikkeling de negatieve ontwikkeling op van het aantal en jarigen. Dit is mogelijk het gevolg van het lage aantal geboorten vlak vóór en tijdens de 2 e wereldoorlog. Uitzonderlijk sterk toegenomen zijn de leeftijdsgroepen vanaf 75 jaar. De verwachting is dat het aantal jarigen gematigd zal groeien terwijl het aantal 85 jarigen en ouder sterk toeneemt. 7

8 1.7 INWONERS NAAR ETNICITEIT Etniciteit wordt bepaald aan de hand van het geboorteland van de persoon zelf en van diens ouders. Een en ander is gebaseerd op een door de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) en het Ministerie van Binnenlandse Zaken ontwikkelde classificatie. De geboortelanden zijn daarbij ingedeeld in A1-, A2- en B-landen. Hierbij is de potentiële achterstandspositie van de mensen uit de betreffende landen als indelingscriterium gehanteerd. De indeling is als volgt: A1: Nederland A2: Rijke (geïndustrialiseerde) landen, die geen onderwerp zijn van achterstandsbeleid (Noordwest-Europa, Noord- Amerika, Australië, Nieuw-Zeeland, Japan, voormalig Nederlands-Indië) B: Arme (niet-geïndustrialiseerde) landen, die potentieel doelgroep zijn van het achterstandsbeleid (Oost-Europa, Zuid-Europa, Azië, Midden- en Zuid-Amerika, Afrika). De laatste groep, de B-land allochtonen, omvat m.n. de groep waar het beleid zich doorgaans op richt en wordt ook wel aangeduid als minderheden. In tabel 5 wordt de verdeling naar etniciteit per 1 januari 2005 vergeleken met die per 1 januari Tabel 5 - Ontwikkeling van het aantal inwoners naar etniciteit per 1 januari Herkomst etniciteit abs. % abs. % ontwikkeling in % B-land allochtonen , ,4 +36,2 waarvan: - Nederlandse Antillen en Aruba 523 0, ,7 +25,6 - Suriname 414 0, ,4-7,5 - Turkije 334 0, ,6 +69,8 - Marokko , ,5 +28,8 - Tunesië 164 0, ,2 +18,9 - Zuid-Europa (Griekenland, Italië, vml. Joegoslavië, Portugal en Spanje) , ,0 +34,9 - Overige niet-geïndustrialiseerde landen , ,9 +44,2 Geïndustrialiseerde landen (A2-landen) , ,8-15,7 Nederland (A1) , ,8-5,6 Totaal ,8 Uit de tabel is af te lezen dat het totaal aantal B-land allochtonen tussen 1 januari 1995 en 1 januari 2005 met ruim 36% is toegenomen, terwijl het aantal inwoners afkomstig uit geïndustrialiseerde landen in dezelfde periode met bijna 16% is afgenomen. Daarbij kan worden opgemerkt dat deze groep per 1 januari 1995 en 2005 voor respectievelijk 72% en 70% bestond uit inwoners met als herkomstland Duitsland. Het aantal Heerlense inwoners afkomstig uit Duitsland is gedaald met 18%, te weten van per 1 januari 1995 naar per 1 januari

9 1.8 INWONERS NAAR AANTAL WOONADRESSEN In de volgende tabel wordt een overzicht gegeven van de woningbezetting door de verdeling van de bewoonde adressen naar het aantal bewoners. Deze tabel geeft in tegenstelling tot tabel 2 met cijfers over gezinsverhouding een beter beeld van bijvoorbeeld het aantal daadwerkelijk alleenwonenden. De in tabel 2 genoemde alleenstaanden wonen niet per definitie alleen. Tabel 6 - Woonadressen naar aantal bewoners per 1 januari aantal personen abs. % abs. % ontwikkeling in % 1 persoon , ,5 +28,5 2 personen , ,8 +2,7 3 personen , ,4-11,8 4 personen , ,1-14,8 5 personen , ,8-21,5 6 personen of meer 641 1, ,3-11,2 totaal ,6 De tabel laat zien dat het aantal adressen bewoond door één persoon sinds 1995 met ruim 28% is toegenomen (absoluut gezien een toename met adressen). Het aantal adressen bewoond door twee personen is in dezelfde periode met 2,7% licht toegenomen. De adressen bewoond door 3 personen of meer zijn sinds 1995 flink afgenomen (-14%). Met behulp van het aantal inwoners en het aantal woonadressen is het gemiddeld aantal personen per woonadres berekend. Dat gemiddelde bedroeg in ,37 en in ,18. 9

10 1.9. INWONERS IN DE STADSDELEN EN BUURTEN In tabel 7 is het aantal inwoners per buurt weergegeven per 1 januari 1990, 1995, 2000 en Verder is ook de ontwikkeling van het aantal inwoners in de periode zichtbaar gemaakt door de procentuele toe- of afname weer te geven. Tabel 7 Aantal inwoners naar stadsdeel en buurt Stadsdeel/buurt Ontwikkeling in % 1 stadsdeel Hoensbroek ,0-10 buurt Maria Gewanden-Terschuren ,7-11 buurt Mariarade ,0-12 buurt Hoensbroek-De Dem ,0-13 buurt Nieuw Lotbroek ,2-14 buurt De Koumen ,6 2 stadsdeel Heerlerheide ,5-20 buurt Vrieheide-De Stack ,2-21 buurt Heerlerheide-Passart ,3-22 buurt Heksenberg ,6-23 buurt De Hei ,9-24 buurt Rennemig-Beersdal ,1 3 stadsdeel Heerlen-Stad ,4-30 buurt Zeswegen-Nieuw Husken ,2-31 buurt Schandelen-Grasbroek ,1-32 buurt Meezenbroek-Schaesbergerveld ,4-33 buurt Heerlen-Centrum ,7-34 buurt Eikenderveld ,2-35 buurt Woonboulevard-Ten Esschen ,6-36 buurt Welten-Benzenrade ,0-37 buurt Bekkerveld-Aarveld ,7-38 buurt Caumerveld-Douve Weien ,5-39 buurt Molenberg ,2 4 stadsdeel Heerlerbaan ,5-40 buurt Heerlerbaan-Centrum ,8-41 buurt Heerlerbaan-Schil ,3-42 buurt De Beitel ,9 Totaal gemeente Heerlen ,6 Het enige stadsdeel waar het aantal inwoners tussen 1990 en 2005 noemenswaardig is gestegen is Heerlerbaan. De stijging bedraagt 9,5% (+883 inwoners). In stadsdeel Hoensbroek is in dezelfde periode sprake van een duidelijke daling van het aantal inwoners met 8% of wel een afname met inwoners. Wanneer we kijken naar de ontwikkeling van de afzonderlijke woonbuurten dan zien we dat het aantal inwoners sinds 1990 met meer dan 10% is gedaald in de woonbuurten Maria Gewanden-Terschuren (-11,7%), Nieuw Lotbroek (-14,2%), Molenberg (-22,2%) en Heerlerbaan-Centrum (-13,8%). Een stijging met meer dan 10% sinds 1990 is waar te nemen in Zeswegen-Nieuw Husken (+39,2%), Heerlen-Centrum (+12,7%) en Heerlerbaan-Schil (+38,3%). 10

11 2. LOOP VAN DE BEVOLKING In dit hoofdstuk wordt aandacht besteed aan geboorten, overlijdens, vestigingen en vertrekken. Deze mutaties in de bevolking hebben in de loop van het jaar invloed op de samenstelling van de bevolking GEBOORTE Geboorte in 2004 In 2004 zijn 817 geboorten geregistreerd van personen behorende tot de werkelijke bevolking van Heerlen. In totaal werden personen in Heerlen geboren (61%) geboorten betreffen dus niet-heerlense inwoners (vooral inwoners uit de regio die bijv. in het Heerlense ziekenhuis zijn geboren). De 817 Heerlense geboorten zijn verdeeld over 405 mannen (49,6%) en 412 vrouwen (50,4%). Kijken we naar de leeftijd van de moeder dan zien we in tabel 8 de volgende verdeling. Tabel 8 Geboorten naar leeftijd van de moeder Leeftijd van de moeder Nederland Heerlen 2004 Heerlen 2004 (abs.) jonger dan 20 jaar 1,3% 4,7% jaar 8,7% 16,6% jaar 25,7% 31,2% jaar 42,6% 32,3% jaar 18,7% 13,2% jaar en ouder 2,9% 2,0% 16 Totaal 100% 100% 817 Uit de tabel is af te leiden dat in Heerlen het aantal geboorten uit moeders jonger dan 30 jaar relatief gezien veel hoger is dan in Nederland. Anderzijds is het aantal geboorten uit moeders van 30 jaar en ouder relatief gezien veel lager dan landelijk Geboorte in de periode Voor deze paragraaf zijn de geboorten van de afgelopen 5 jaar bij elkaar gevoegd in één bestand. Voordeel daarvan is dat bij analyse van dat bestand bepaalde patronen beter zichtbaar gemaakt kunnen worden c.q. toevalligheden worden geneutraliseerd. Dit in tegenstelling tot de cijfers over een periode van één kalenderjaar. In de periode 2000 t/m 2004 werden Heerlense geboorten geregistreerd. De belangrijkste cijfers daaruit zijn de volgende. 51,8% van de geborenen zijn mannen en 48,2% vrouwen. 33% van de moeders heeft de leeftijd van jaar, 30% is jaar, 17% is jaar terwijl 14% de leeftijd heeft van jaar. In de afgelopen 5 jaar zijn met 410 absoluut gezien de meeste geboorten geteld in de buurt Vrieheide-De Stack. Daarna volgen de buurten Meezenbroek-Schaesbergerveld-Palemig met 381 geboorten, Hoensbroek-De Dem met 343 geboorten, Zeswegen-Nieuw-Husken met 340 geboorten en Rennemig-Beersdal met 337 geboorten Geboorte sinds 1982 In de volgende figuur is het aantal geboorten sinds 1982 uitgedrukt in een promillage van de gemiddelde bevolking. Het gaat hier dus om aantallen per 1000 inwoners. Deze vorm van weergave is gekozen om de geboortecijfers in de juiste verhouding tot het aantal inwoners met elkaar te kunnen vergelijken. 11

12 Figuur 3 Aantal geboorten per 1000 inwoners sinds , 00 12, 75 12, 50 12, 25 12, 00 11, 75 11, 50 11, 25 11, 00 10, 75 10, 50 10, 25 10, 00 9,75 9,50 9,25 9,00 8, 75 8, 50 Uit de figuur is af te lezen dat het aantal geboorten sinds los van incidentele jaarlijkse stijgingen - een dalende trend laat zien STERFTE Sterfte in 2004 In 2004 overleden personen behorende tot de werkelijke bevolking van Heerlen. In totaal overleden personen in Heerlen. 789 (43%) daarvan waren geen inwoners van de gemeente Heerlen. Het betreft in dit geval met name bijvoorbeeld inwoners uit de regio die overleden in het Heerlense ziekenhuis. De Heerlense overledenen zijn te verdelen over 488 (47%) mannen en 554 (53%) vrouwen. Kijken we naar de leeftijd van de overledenen dan zien we in tabel 9 de volgende verdeling. Tabel 9 Overledenen naar leeftijd Leeftijd bij overlijden Nederland Heerlen 2004 Heerlen 2004 (abs.) 0-19 jaar 1% 1% jaar 2% 2% jaar 11% 11% jaar 37% 39% jaar en ouder 49% 47% 491 Totaal 100% 100% In Heerlen overlijden ten opzichte van Nederland relatief gezien meer personen in de leeftijd van 60 t/m 79 jaar en relatief minder in de leeftijd van 80 jaar en ouder Sterfte in de periode Voor deze paragraaf zijn de overlijdens van de afgelopen 5 jaar bij elkaar gevoegd in één bestand. Voordeel daarvan is dat bij analyse van dat bestand bepaalde patronen beter zichtbaar gemaakt kunnen worden c.q. toevallige ontwikkelingen uitgevlakt kunnen worden ten opzichte van cijfers over een periode van één kalenderjaar. 12

13 In de periode 2000 tot en met 2004 zijn in Heerlen overlijdens geregistreerd van personen behorende tot de werkelijke bevolking van Heerlen. 49% van de overledenen zijn mannen en 51% vrouwen. Analyse van de sterftecijfers naar 5 jaars leeftijdsgroepen laat zien dat 18,2% van de overledenen de leeftijd heeft van jaar (1003 personen) gevolgd door de leeftijdsgroepen jaar met 17,9% (984 personen), jaar met 14,2% (780 personen) en jaar met 12,4% (681 personen). 4,2% van de overledenen is jonger dan 45 jaar. 10% van de overledenen is 90 jaar of ouder Sterfte sinds 1982 In de volgende figuur is de sterfte sinds 1982 uitgedrukt in een promillage van de gemiddelde bevolking. Het gaat hier dus om aantallen per 1000 inwoners. Deze weergave per 1000 inwoners is gekozen om de sterftecijfers in de juiste verhouding tot het aantal inwoners met elkaar te kunnen vergelijken. Figuur 4 Sterfte per 1000 inwoners sinds , 00 11, 75 11, 50 11, 25 11, 00 10, 75 10, 50 10, 25 10, 00 9,75 9,50 9, ,00 De figuur toont een stijgende tendens ofschoon de laatste 5 jaar een stabilisatie lijkt op te treden. In 2004 is een waarschijnlijk incidentele daling opgetreden. Ook in Nederland is de sterfte in 2004 fors gedaald. Een en ander is volgens het CBS het gevolg van het uitblijven van een griepgolf in 2004 en door de relatief milde zomer in dat jaar. 2.3 NATUURLIJKE GROEI Natuurlijke groei is de resultante van het verschil tussen de aantallen geboorten en het aantal overlijdens in een bepaalde periode. Een positief getal staat voor een geboorte-overschot. Een negatief getal staat voor een sterfteoverschot Sterfte-overschot in 2004 Als resultante van overlijdens en 817 geboorten is er over 2004 sprake van een sterfte-overschot van Sterfte-overschot in de periode In de afgelopen 5 jaar is er elk jaar sprake geweest van een sterfte-overschot. Voor de totale periode is er sprake van een sterfte-overschot van 994; dat is gemiddeld 199 per jaar. Het jaar 2004 zit met een sterfte-overschot van 225 boven dat gemiddelde. 13

14 Geboorte-/sterfte-overschot sinds 1982 In de volgende figuur is het geboorte-/sterfte-saldo sinds 1982 in beeld gebracht. Figuur 5 geboorte-/sterfte-saldo per 1000 inwoners sinds ,0 3,5 3,0 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 0,0-0,5-1,0-1,5-2,0-2,5-3,0-3, ,0 Het geboorte-saldo kent een duidelijk dalende trend en vertoont sinds 1995 continu een sterfte-overschot (een negatief saldo) VESTIGING Vestiging in 2004 In 2004 vestigden zich personen in Heerlen. In tabel 10 zijn deze vestigingen uitgesplitst naar herkomst. Tabel 10 Vestiging in 2004 naar herkomst Herkomst vestiging in Heerlen uit Brunssum 407 Kerkrade 526 Landgraaf 527 Onderbanken 60 Simpelveld 67 Voerendaal 164 subtotaal Parkstad Limburg 1751 Maastricht 240 Nuth 133 Sittard/Geleen 261 Schinnen 106 Overig Zuid-Limburg 313 Overig Nederland 931 Buitenland 406 onbekend 253 Totaal

15 Vanuit de Parkstad Limburggemeenten vestigden zich in Heerlen in 2004 met name inwoners uit Landgraaf, Kerkrade en Brunssum. Van de overige Zuid-Limburgse gemeenten vooral inwoners uit Maastricht en Sittard/Geleen en verder vooral nog inwoners uit overig Nederland en uit het buitenland. Tabel 11 geeft een analyse van de buitenlandse migratie naar land van herkomst. Weergegeven zijn de landen van waaruit zich 10 of meer personen in Heerlen gevestigd hebben. Tabel 11 Vestiging uit het buitenland in 2004 naar land van herkomst land van herkomst vestiging in Heerlen uit Bondsrepubliek Duitsland 88 België 63 Polen 31 Nederlandse Antillen/Aruba 29 Marokko 18 Turkije 15 Verenigde Staten van Amerika 10 Thailand 10 Overige 58 landen 142 Totaal Vestiging in de periode Voor deze analyse zijn de vestigingen van de afgelopen 5 jaar bij elkaar gevoegd als één bestand. Voordeel daarvan is dat bij analyse van dat bestand bepaalde patronen beter zichtbaar gemaakt kunnen worden dan in een bestand over een periode van één jaar. Ook eventuele toevallige factoren die de jaarcijfers beïnvloeden worden dan enigszins geneutraliseerd. In de periode 2000 t/m 2004 zijn in Heerlen gevestigde personen geregistreerd. De belangrijkste cijfers daaruit zijn de volgende Vestiging naar geslacht in de periode De gevestigde personen zijn verdeeld over mannen (52,5%) en vrouwen (47,5%) Vestiging naar leeftijd in de periode Uit tabel 12 op de volgende pagina blijkt dat 70% van de groep vestigers bestaat uit personen in de leeftijd van 15 t/m 44 jaar. De overige leeftijdsgroepen zijn dus veel minder sterk vertegenwoordigd. 15

16 Tabel 12 Vestiging in de periode naar leeftijdsgroep Leeftijdsgroep aantal % 0-4 jaar ,4 5-9 jaar 869 3, jaar 931 3, jaar , jaar , jaar , jaar , jaar , jaar , jaar , jaar 834 3, jaar 483 2, jaar 430 1, jaar 327 1, jaar 275 1, jaar 290 1, jaar 220 0, jaar 152 0,6 90 jaar e.o. 71 0,3 Totaal Uit de leeftijdsverdeling blijkt dat in de afgelopen 5 jaar de meeste vestigingen in de leeftijdsgroepen jaar en jaar plaatsvonden Vestiging naar herkomst in de periode Wanneer we kijken naar de herkomst van de vestigers dan blijkt dat in de periode de grootste groep gevestigde personen met 12% ofwel personen afkomstig is uit Landgraaf, 11% (2.542 personen) vestigt zich in Heerlen uit Kerkrade en 10% (2.409 personen) is vertrokken uit Brunssum. Een compleet overzicht van de herkomst van de in de beschouwde periode in Heerlen gevestigde personen is opgenomen in tabel 13. In deze tabel zijn alle herkomstgemeenten opgenomen waaruit meer dan 100 inwoners zijn vertrokken naar de gemeente Heerlen. 16

17 Tabel 13 - Vestiging in Heerlen in de periode naar herkomst Herkomst absoluut in % Landgraaf ,7 Kerkrade ,7 Brunssum ,2 Maastricht ,3 Sittard-Geleen ,2 Voerendaal 870 3,7 Nuth 759 3,2 Schinnen 498 2,1 Simpelveld 453 1,9 Gulpen-Wittem 358 1,5 Valkenburg aan de Geul 350 1,5 Onderbanken 342 1,4 Amsterdam 232 1,0 Vaals 226 1,0 Rotterdam 222 0,9 Eindhoven 197 0,8 Roermond 172 0,7 Stein 171 0,7 Echt-Susteren 162 0,7 Beek 146 0,6 Tilburg 144 0,6 Meerssen 143 0,6 s-gravenhage 136 0,6 Venlo 129 0,5 Nijmegen 115 0,5 Margraten 113 0,5 Overig Nederland ,3 Buitenland ,8 onbekend 886 3,7 Totaal De meeste vestigers zijn afkomstig uit gemeenten van Parkstad Limburg alsmede uit andere Zuid-Limburgse gemeenten. Verder valt met name de vertegenwoordiging op van een aantal studentensteden. In tabel 14 is voor de vestigingen uit het buitenland het herkomstland aangegeven voorzover er uit een land 50 of meer vestigers geteld zijn. 17

18 Tabel 14 Vestiging in Heerlen uit het buitenland in de periode Herkomst absoluut in % Bondsrepubliek Duitsland ,2 België ,5 Nederlandse Antillen/Aruba 223 7,3 Marokko 153 5,0 Vml. Joegoslavië 126 4,1 Turkije 97 3,2 Verenigde Staten van Amerika 96 3,2 Groot-Brittannië 84 2,8 Afganistan 72 2,4 Polen 60 2,0 Overige 112 landen ,3 Totaal De meeste buitenlandse vestigingen - bijna 34% - zijn afkomstig uit Duitsland en België Vestiging sinds 1982 Om een indruk te geven hoe het aantal vestigingen in Heerlen zich in de loop van de tijd ontwikkelt is dit verloop in figuur 6 weergegeven. Om de jaarcijfers goed te kunnen vergelijken is het aantal vestigingen daarbij uitgedrukt in een promillage van de gemiddelde jaarbevolking. Figuur 6 Ontwikkeling van het aantal gevestigde personen per 1000 inwoners sinds , 0 57, 0 56, 0 55, 0 54, 0 53, 0 52, 0 51, 0 50, 0 49,0 48,0 47, ,0 Het aantal vestigingen fluctueert sterk. Opvallend is dat het hoogste en het laagste promillage vestigingen vrij recent in de reeks voorkomen, te weten in respectievelijk 1999 en Sinds 1999 lijkt er overigens een dalende trend ingezet te zijn. 2.5 VERTREK 18

19 Vertrek in 2004 In 2004 vertrokken personen uit Heerlen. In de volgende tabel zijn de vertrekken uitgesplitst naar bestemming Tabel 15 Vertrek uit Heerlen in 2004 naar bestemming Bestemming vertrek uit Heerlen naar Brunssum 672 Kerkrade 597 Landgraaf 538 Onderbanken 84 Simpelveld 107 Voerendaal 119 subtotaal Parkstad Limburg Maastricht 260 Nuth 118 Sittard/Geleen 277 Schinnen 95 Overig Zuid-Limburg 297 Overig Nederland 957 Buitenland 479 onbekend 525 Totaal In 2004 vertrekken uit Heerlen vooral inwoners naar de Parkstad Limburggemeenten Kerkrade, Landgraaf en Brunssum en verder naar gemeenten in overig Nederland en naar het buitenland. In de volgende tabel zijn de 479 vertrekken naar het buitenland verder uitgesplitst. Daarbij zijn met name de landen genoemd waar naar toe 10 of meer personen zijn vertrokken. Tabel 16 Vertrek uit Heerlen naar het buitenland in 2004 naar land van bestemming Land van bestemming vertrek uit Heerlen naar België 158 Bondsrepubliek Duitsland 138 Groot-Brittannië 51 Nederlandse Antillen/Aruba 27 Verenigde Staten van Amerika 16 Polen 11 Overige 28 landen 78 Totaal 479 Evenals bij de vestigingen in Heerlen uit het buitenland (tabel 14) voeren België en Duitsland (weliswaar in omgekeerde volgorde) de ranglijst aan Vertrek in de periode Voor deze analyse zijn de vertrekken van de afgelopen 5 jaar bij elkaar gevoegd als één bestand. Voordeel daarvan is dat bij analyse van dat bestand bepaalde patronen beter zichtbaar gemaakt kunnen worden. In de analyse van één afzonderlijk jaar kunnen toevallige omstandigheden sneller een vertekening van de cijfers geven. In de periode zijn vertrekken geregistreerd. De belangrijkste cijfers worden hierna vermeld Vertrek naar geslacht in de periode

20 De vertrokken personen zijn te verdelen in mannen (53%) en vrouwen (47%). Evenals bij de vestigingen (52% mannen) zijn ook bij de vertrokken personen de mannen met 53% in de meerderheid Vertrek naar leeftijd in de periode Uit tabel 17 blijkt dat 69% van de groep vertrekkers bestaat uit personen in de leeftijd van 15 t/m 44 jaar. De overige leeftijdsgroepen zijn dus veel minder sterk vertegenwoordigd. Tabel 17 Vertrek in de periode naar leeftijdsgroep Leeftijdsgroep aantal % 0-4 jaar ,2 5-9 jaar , jaar 973 3, jaar , jaar , jaar , jaar , jaar , jaar , jaar , jaar 875 3, jaar 569 2, jaar 384 1, jaar 318 1, jaar 256 1, jaar 298 1, jaar 257 1, jaar 167 0,7 90 jaar e.o. 63 0,2 Totaal Evenals bij de vestigingen behoort de grootste groep vertrekkende personen tot de leeftijdsgroep jaar. Dit is kennelijk de meest mobiele groep zowel qua vestiging als vertrek Vertrek naar bestemming in de periode De grootste groep vertrekkende personen gaat in de periode 2000 t/m 2004 met 11% ofwel personen naar Landgraaf. Eveneens 11% (2.826 personen) vertrekt naar Kerkrade. 10% (2.574 personen) vertrekt naar Brunssum. Een compleet overzicht van de bestemming van de in de beschouwde periode uit Heerlen vertrokken personen is opgenomen in tabel 18. In deze tabel zijn alle bestemmingsgemeenten opgenomen waarnaar meer dan 100 personen zijn vertrokken. 20

21 Tabel 18 Vertrek uit Heerlen in de periode naar bestemming Bestemming absoluut in % Kerkrade ,4 Landgraaf ,2 Brunssum ,2 Maastricht ,4 Sittard-Geleen ,2 Voerendaal 761 3,0 Nuth 732 2,9 Schinnen 570 2,3 Simpelveld 453 1,8 Onderbanken 361 1,4 Eindhoven 344 1,4 Valkenburg aan de Geul 305 1,2 Amsterdam 247 1,0 Rotterdam 246 1,0 Gulpen-Wittem 224 0,9 Roermond 214 0,8 Stein 213 0,8 Vaals 213 0,8 Tilburg 195 0,8 Beek 189 0,7 s-gravenhage 172 0,7 Utrecht 169 0,7 Nijmegen 151 0,6 Margraten 132 0,5 Venlo 121 0,5 Meerssen 113 0,4 Overig Nederland ,6 Buitenland ,5 Onbekend ,2 Totaal In de periode 2000 t/m 2004 vertrekken de meeste Heerlenaren naar gemeenten in Parkstad Limburg (9.864 personen of 39% van het totaal aantal vertrokken personen). Ook de overige Zuid-Limburgse gemeenten zijn goed vertegenwoordigd. Met name Maastricht, Sittard-Geleen, Nuth en Schinnen. Ook een aantal studentensteden zoals Eindhoven, Rotterdam, Amsterdam, Tilburg, Utrecht en Nijmegen zijn in bovenstaande lijst goed vertegenwoodigd. In tabel 19 is voor de naar het buitenland vertrokken personen het land van bestemming aangegeven voorzover er naar een land meer dan 50 vertrokken personen zijn geregistreerd. Tabel 19 Vertrek uit Heerlen naar het buitenland in de periode Land van bestemming absoluut in % Bondsrepubliek Duitsland ,2 België ,4 Nederlandse Antillen/Aruba 132 5,5 Groot Brittannië 123 5,1 Verenigde Staten van Amerika 92 3,8 Overige 60 landen ,0 Totaal Bijna 66% van de uit Heerlen naar het buitenland vertrokken personen vestigt zich in een van de buurlanden België of Duitsland. 21

22 Vertrek sinds 1982 Om een beeld te geven hoe het aantal uit Heerlen vertrokken personen zich in de loop van de tijd ontwikkelt is dit verloop sinds 1982 in figuur 7 in beeld gebracht. Om de jaarcijfers in verhouding tot het zich steeds veranderende aantal inwoners goed te kunnen vergelijken zijn de vertrekken uitgedrukt in een promillage van de gemiddelde jaarbevolking. Figuur 7 - Ontwikkeling van het aantal vertrokken personen per 1000 inwoners sinds , 0 57, 0 56, 0 55, 0 54, 0 53, 0 52, 0 51, 0 50, 0 49,0 48,0 47,0 46,0 45,0 44,0 43, ,0 Opvallend is dat de twee hoogste vertrekpieken gemeten zijn in de laatste jaren (1999 en 2002). Verder valt de daling op tussen 1988 en 1991 en de stijgende trend in de jaren 1992 t/m De laatste jaren laten een wisselend beeld zien. 2.6 MIGRATIE-SALDO 22

23 Het migratie-saldo is de resultante van het verschil tussen het aantal in de gemeente gevestigde personen (paragraaf 2.4) en het aantal uit de gemeente vertrokken personen (paragraaf 2.5). Een positief getal betekent een vestigingsoverschot. Een negatief getal betekent een vertrekoverschot Migratie-saldo in 2004 In 2004 vestigden zich personen in Heerlen en vertrokken er Er is dus sprake van een (negatief) migratie-saldo van -731 ofwel een vertrek-overschot van 731 personen. In de volgende tabel is het migratie-saldo uitgesplitst naar herkomst/bestemming. Tabel 20 Migratie-saldo in 2004 naar herkomst (+) of bestemming (-) Herkomst (+) Bestemming (-) Saldo voor Heerlen Brunssum -265 Kerkrade -71 Landgraaf -11 Onderbanken -24 Simpelveld -40 Voerendaal +45 subtotaal Parkstad Limburg -366 Maastricht -20 Nuth +15 Sittard/Geleen -16 Schinnen +11 Overig Zuid-Limburg +16 Overig Nederland -26 Buitenland -73 onbekend -272 Totaal -731 Heerlen verliest in 2004 in Parkstad Limburg vooral inwoners aan Brunssum. Heerlen wint in 2004 alleen inwoners uit Voerendaal voor wat betreft de Parkstad Limburggemeenten. Heerlen verliest in voor het eerst sinds jaren - ook inwoners aan het buitenland. Analyse van het buitenlandse migratie-saldo in 2004 naar het land van herkomst of bestemming geeft in tabel 21 voor wat betreft de landen waarvan het saldo meer of minder dan plus of min 10 personen bedraagt het volgende te zien. Tabel 21 Buitenlands migratie-saldo in 2004 naar herkomst (+) of bestemming (-) Land van Herkomst (+) Bestemming (-) Saldo voor Heerlen België -95 Duitsland -50 Groot-Brittannië -42 Turkije +12 Marokko +14 Polen +20 Overige 66 landen +68 Totaal Migratie-saldo in de periode Voor deze analyse zijn de migratie-saldi van de afgelopen 5 jaar bij elkaar gevoegd tot één bestand. Voordeel 23

24 daarvan is dat bij analyse van dat bestand bepaalde patronen beter zichtbaar gemaakt kunnen worden dan in een bestand over een periode van één jaar. In de analyse van één afzonderlijk jaar kunnen toevallige omstandigheden sneller een vertekening van de cijfers geven In de periode 2000 t/m 2004 was sprake van een (negatief) migratie-saldo van ofwel een vertrek-overschot van 1577 personen. Wat betreft de samenstelling van dit vertrek-overschot volgen hierna de belangrijkste elementen daaruit Migratie-saldo naar geslacht in de periode Het vertrek-overschot van 1577 personen is verdeeld over 897 mannen (57%) en 680 vrouwen (43%) Migratie-saldo naar leeftijd in de periode Tabel 22 Migratie-saldi in de periode naar leeftijdsgroep Leeftijdsgroep vestiging vertrek saldo 0-4 jaar jaar jaar jaar jaar jaar jaar jaar jaar jaar jaar jaar jaar jaar jaar jaar jaar jaar jaar e.o Totaal Uit de leeftijdsverdeling blijkt dat in de afgelopen 5 jaar de leeftijdsgroep 0-14 jaar een vertrek-overschot telde van personen. De leeftijdsgroep jaar is in die periode door een vestigings-overschot met +573 toegenomen. Dit is mogelijk toe te schrijven aan de aanwezigheid van een aantal onderwijsinstellingen in Heerlen zoals o.a. de Hogeschool Zuyd en het Arcuscollege. In de leeftijdsgroep jaar is sprake van een vertrek-overschot van personen terwijl bij de leeftijdsgroep jaar een vestigings-overschot geregistreerd is van +74. In de leeftijdsgroep 75 jaar en ouder is tenslotte een vertrek-overschot te zien van -52 personen. Kijkend naar 5 jaars leeftijdsgroepen blijkt dat in de periode 2000 tot en met 2004 de leeftijdsgroep jaar met het grootste vestigings-overschot liet aantekenen gevolgd door de leeftijdsgroep jaar met Het grootste vertrek-overschot kende de leeftijdsgroep 30 t/m 34 jaar met -518 gevolgd door de leeftijdsgroep jaar met Migratie-saldo naar herkomst/bestemming in de periode Analyse van de migratie naar herkomst en bestemming laat zien dat enerzijds een vestigings-overschot van +134 personen uit Gulpen-Wittem, van +109 uit Voerendaal en van +105 uit Echt-Susteren is geregistreerd en anderzijds een vertrek-overschot van -328 personen naar Kerkrade, -176 personen naar Brunssum, -147 personen naar Eindhoven en -114 personen naar Maastricht. Een compleet overzicht van de migratie-saldi in de periode 2000 tot en met 2004 is opgenomen in tabel 23. In deze tabel zijn alle saldi opgenomen hoger c.q. lager dan + of

25 Tabel 23 - Migratie-saldi naar herkomst/bestemming in de periode Herkomst (+) Bestemming (-) Saldo voor Heerlen Gulpen-Wittem +134 Voerendaal +109 Echt-Susteren +105 Tilburg -51 Landgraaf -67 Schinnen -72 Utrecht -76 Sittard-Geleen -83 Maastricht -114 Eindhoven -147 Brunssum -176 Kerkrade -328 Overige gemeenten -255 Buitenland +626 onbekend Totaal In tabel 24 is voor het vestigings-overschot van +626 personen uit het buitenland aangegeven uit welke saldi dit aantal is opgebouwd. In dit overzicht zijn alleen de saldi opgenomen hoger c.q. lager dan + of 50. Tabel 24 - Buitenlandse migratie-saldi in de periode Herkomst (+) Bestemming (-) Saldo voor Heerlen Marokko +132 Voormalig Joegoslavië +99 Nederlandse Antillen + Aruba +91 Turkije +85 Afganistan +71 Duitsland -180 België -376 Overige 118 landen +704 Totaal +626 Heerlen verliest de afgelopen 5 jaar in het buitenland vooral inwoners aan België en Duitsland Ontwikkeling van het migratie-saldo sinds 1982 In de volgende figuur is de ontwikkeling van het migratie-saldo sinds 1982 weergegeven. Om de jaarcijfers goed te kunnen vergelijken is het migratie-saldo uitgedrukt in een promillage van de gemiddelde bevolking. Figuur 8 - Ontwikkeling van het migratie-saldo per 1000 inwoners sinds

26 ,0 10,0 9,0 8,0 7,0 6,0 5,0 4,0 3,0 2,0 1,0 0,0-1,0-2,0-3,0-4,0-5,0-6,0-7,0-8,0-9,0-10,0-11,0 Het migratie-saldo kent een duidelijk dalende tendens. Met andere woorden er is de laatste jaren steeds vaker sprake van een vertrek-overschot (1995, 1997, 1998, 1999, 2002, 2003 en 2004). 2.7.BINNENVERHUIZINGEN Binnenverhuizingen zijn verhuizingen binnen de gemeente waarbij de gemeentegrens dus niet wordt overschreden Binnenverhuizingen in 2004 In 2004 verhuisden personen binnen de gemeente Heerlen, waarvan 51% mannen en 49% vrouwen. Ruim 33% (2.322 personen) verhuisde binnen de eigen buurt, terwijl daarvan ruim 72% ( personen) binnen de eigen subbuurt verhuisde. 31% van de in 2004 binnenverhuisde personen verhuisde in gezinsverband Binnenverhuizingen in de periode Voor deze analyse zijn de binnenverhuizingen van de afgelopen 5 jaar bij elkaar gevoegd als één bestand. Voordeel daarvan is dat bij analyse van dat bestand bepaalde patronen beter zichtbaar gemaakt kunnen worden dan in een bestand over een periode van één kalenderjaar waarin toevalligheden een rol kunnen spelen. In de periode 2000 tot en met 2004 werden binnenverhuizingen geregistreerd. De belangrijkste cijfers daaruit volgen hierna. De binnenverhuizingen zijn verdeeld over mannen (51%) en vrouwen (49%). Ruim 32% ( personen) verhuisde binnen de eigen buurt, terwijl daarvan meer dan 70% (8.268 personen) binnen de eigen subbuurt verhuisde. 34% van de binnenverhuisde personen in de periode 2000 tot en met 2004 verhuisde in gezinsverband. De meeste binnenverhuizingen werden geregistreerd in de juli maanden (3.296 ofwel 9,1%) en maart maanden (3.229 ofwel 8,9%) de minste in de juni en december maanden (respectievelijk en 2.898). 70% van de in de afgelopen 5 jaar binnenverhuisde personen is jonger dan 40 jaar. Analyse naar 5 jaar leeftijdscategorie laat zien dat met personen het grootste aantal binnenverhuizers jaar is (16%), gevolgd door de leeftijdsgroepen jaar met personen (12%) en jaar met personen (10%) Ontwikkeling binnenverhuizingen sinds

27 In de volgende figuur is de ontwikkeling weergegeven van het aantal binnenverhuizingen sinds 1982 Figuur 9 - Ontwikkeling van het aantal binnenverhuizingen per 1000 inwoners sinds ,0 100,0 98,0 96,0 94,0 92,0 90,0 88,0 86,0 84,0 82,0 80,0 78,0 76,0 74,0 72,0 70,0 68,0 66,0 Opvallend is de forse teruggang in het aantal binnenverhuizingen na Daarna is in de 90-er jaren een vrijwel permanente stijging van het aantal binnenverhuizingen zichtbaar. Met ingang van het jaar 2000 is weer sprake van een dalende tendens LOOP VAN DE BEVOLKING NAAR STADSDEEL EN BUURT 27