JAARVERSLAG. Stichting Hospice-VTZ Gorinchem e.o.

Transcriptie

1 2015 JAARVERSLAG Stichting Hospice-VTZ Gorinchem e.o

2 Inhoudsopgave Voorwoord Hospice-vtz Gorinchem e.o. - waarom eigenlijk Waardig sterven Vtz Hospice Over onze organisatie Onze visie op palliatieve zorg Onze doelstellingen De zorg (Be)sturen Hospice-vtz in 2015 Bezetting Jubileumjaar 2015 Sponsorborrel Santarun Vrijwilligers Landelijke samenwerking Samenwerken in de regio Rondom huis en tuin Presentaties Samen gedenken Stichting Ambulance Wens Financiële verantwoording Subsidies 3 e geldstroom Giften en donaties Resultaat Eigen vermogen Balans per 31 december 2015 Exploitatie over

3 Voorwoord Al jarenlang biedt onze stichting (de Stichting Hospice-vtz Gorinchem e.o.) mensen de voorwaarden en mogelijkheden waardig te sterven. Met de naaste familie en goede vrienden in de nabijheid en met de ondersteuning van goed opgeleide vrijwilligers. We realiseren die warme ondersteuning met elkaar. Bij mensen thuis of binnen ons Hospice aan de Haarstraat in Gorinchem. We staan samen voor deze mooie taak en zijn er trots op dat zoveel mensen daar hun energie en betrokken bijdrage aan willen leveren. In het jaarverslag dat nu voor u ligt, beschrijven we wat de Stichting Hospice-vtz is en doet en wat zich in 2015 voordeed. We wensen u genoegen bij het lezen van dit jaarverslag. En als u nog vragen / opmerkingen hebt of ons bij ons werk wilt steunen, horen we dat natuurlijk graag. U kunt ons telefonisch of via de mail bereiken ( / info@hospice-gorinchem.nl ). We staan u graag te woord. Ria van den Berg, hoofd hospice-vtz Dick Roza, voorzitter bestuur 3

4 Het hospice - waarom eigenlijk De onafhankelijke Stichting Hospice-vtz Gorinchem e.o. wil de acceptatie en integratie van sterven en het stervensproces in het leven bevorderen. We werken daar binnen ons hospice en binnen de vtz (Vrijwilligers Terminale (thuis)zorg) met een grote groep vrijwilligers heel concreet aan. Onze organisatie is er voor iedereen. Ongeacht afkomst, levensovertuiging, geaardheid, leeftijd of inkomen. Waardig sterven Bijna iedereen wil zijn laatste dagen in de eigen vertrouwde omgeving doorbrengen. Thuis sterven met de naaste familie in de nabijheid. Mantelzorgers willen natuurlijk graag aan die wens gehoor geven. Maar zorgen voor een geliefd iemand die afscheid moet gaan nemen van het leven is zwaar. Het volhouden van de intensieve zorg levert dan ook vaak problemen op. De Stichting Hospice-vtz Gorinchem e.o. kan dan op twee verschillende manieren behulpzaam zijn. Vtz Onze vrijwilligers van vtz leveren bij mensen thuis een bijdrage aan het zo goed mogelijk laten verlopen van de laatste levensfase. Uiteraard stemmen ze hun hulp daarbij af op de wensen en behoeften van de aanvrager en zijn of haar naaste omgeving. De ondersteuning is heel expliciet gericht op het ontlasten van de aanwezige mantelzorger(s). De belangrijkste taak van onze vrijwilligers is er in de thuissituatie te zijn. Hospice Soms lukt het niet de zorg thuis te organiseren. Bijvoorbeeld omdat de gezins- of woonomstandigheden dat niet toelaten of omdat familie en vrienden de benodigde 24-uurszorg niet (meer) kunnen bieden. Op dat moment is opname in een hospice een goed alternatief. Binnen het hospice, een bijna-thuis-huis voor ernstig zieke mensen in hun laatste levensfase, heerst een huiselijke, warme sfeer. Onze deskundige vrijwilligers zetten er de zorg voort. Uiteraard samen met de huisarts, de wijkverpleging en natuurlijk ook familie en vrienden. We houden daarbij zo veel als mogelijk rekening met de persoonlijke wensen en voorkeuren van onze gasten. Ons bijna-thuis-huis is rolstoeltoegankelijk. 4

5 Over onze organisatie Onze organisatie is gericht op het bieden van mogelijkheden waardig te sterven in een warme en betrokken omgeving. Thuis of binnen ons hospice. U vindt dat terug in onze visie en onze doelstellingen. Praktisch gezien werken tientallen vrijwilligers en professionals samen hard aan het verwezenlijken van die doelstellingen. Ze zetten zich in binnen de concrete zorg of bij alle andere zaken die met het goed en verantwoord draaien van een professionele organisatie te maken hebben. Onze visie op palliatieve zorg Palliatieve zorg begint als iemand te horen heeft gekregen dat hij of zij niet meer kan genezen. De zorg richt zich dus op mensen in de laatste fase van hun leven. De wensen en behoeften van de betreffende persoon zijn richtinggevend binnen onze organisatie. Als hij of zij zelf niet meer in staat is wensen en behoeften te formuleren, gaan wij daarover in gesprek met de naaste(n). Omdat palliatieve zorg alle aspecten van zorg omvat, organiseren we die zorg binnen onze organisatie zo, dat alle bestaande organisaties en hulpverleners hun bijdrage kunnen leveren. De hulpverlening is dus multidisciplinair. Professionals en goed geschoolde vrijwilligers staan samen voor goede zorg en behandeling. Professioneel handelen staat daarbij permanent op de agenda. Niet voor niets werken wij continu aan deskundigheidsbevordering en kwaliteitsverbetering. Onze doelstellingen Het doel van de Stichting Hospice-vtz is familie en mantelzorgers te ondersteunen bij de verzorging van een ongeneeslijk zieke. Die ondersteuning wordt zowel binnen het hospice als in de thuissituatie voor een belangrijk deel gedragen door vrijwilligers. Zij hebben een aanvullende functie en zijn mede verantwoordelijk voor de praktische dagelijkse zorg. Bij een opname in het hospice bieden wij die hulp, verzorging en begeleiding in een huiselijke omgeving. Zonder dat dat de zorg die familie, vrienden of buren willen verlenen in de weg staat. De zorg Vrijwilligerszorg Bij de Stichting Hospice-vtz werkten in 2015 ruim 90 vrijwilligers, waarvan 68 aan bed. Zij zetten zich belangeloos in. Hun hulp was weliswaar onbetaald maar allerminst vrijblijvend. Het merendeel van onze vrijwilligers is actief in het hospice, ruim 15 vrijwilligers ondersteunen ook de vtz. Daarnaast zijn er vrijwilligers die klussen doen binnen het hospice (onder andere in onze tuin 5

6 en binnen de techniek), die deelnemen aan commissies en werkgroepen en die de administratie ondersteunen. Ook het bestuur van de stichting bestaat uit vrijwilligers. Uiteraard krijgen onze zorgende vrijwilligers, voor ze aan het werk gaan in de thuissituatie of binnen het hospice, een training en lopen ze stage. In principe is hun hulp aanvullend op de mantelzorg. Samen ondersteunen ze de professionele zorg. Professionele zorg Gasten werden binnen het hospice verzorgd door een vast team van vier jonge en enthousiaste wijkverpleegkundigen (Rivas). Zij waren ook in 2015 weer zeer betrokken bij onze gasten én bij onze organisatie. De huisartsen uit de regio Gorinchem namen binnen het hospice de medische zorg voor hun rekening. Hospicegasten uit Gorinchem hielden hun eigen huisarts. Voor gasten van buiten Gorinchem rouleerde een vast team van Gorinchemse huisartsen, soms in overleg met de eigen huisarts. We overleggen jaarlijks met de Gorinchemse huisartsen over de gang van zaken. De gedegen samenwerking komt de kwaliteit van de zorg voor onze gasten zeker ten goede. (Be)sturen Medewerkers Bij het hospice-vtz werkten ook in 2015 drie parttime medewerkers. Ria van den Berg, hoofd Hospice-vtz, houdt zich 3 dagen in de week bezig met beleid, management, opleiding en training, PR en externe contacten. Als coördinator zorg richt Matje Verlee zich voornamelijk op de dagelijkse gang van zaken in het hospice en binnen de thuiszorg. Ook zij houdt zich bezig met opleiding en training. Matje is 18 uur in de week aanwezig. Inez van der Vorst is vanuit het secretariaat verantwoordelijk voor de roosters voor de vrijwilligersinzet en biedt daarnaast administratieve ondersteuning (18 uur). Het bestuur Het vijfkoppige bestuur van onze stichting is (eind)verantwoordelijk voor het bestuur, de leiding, het functioneren en de exploitatie van de organisatie. Het heeft dus een voorwaardenscheppende rol die het de organisatie mogelijk maakt goed te functioneren. Voorbeelden van de werkzaamheden van het bestuur zijn het op- en vaststellen van begrotingen, jaarrekeningen en beleidsplannen, het smeden van samenwerkingsverbanden en het aangaan van overeenkomsten. Het bestuur was in 2015 als volgt samengesteld: Voorzitter : Dick Roza, Secretaris : Jan Cornelissen, Penningmeester : Jolanda Brandwijk Algemene bestuurszaken : Maurits Poirot (tevens vicevoorzitter) PR en Communicatie : Han den Hartog (tevens trait-d union tussen bestuur en St. Vrienden) 6

7 Stichting Vrienden Hospice-vtz Gorinchem e.o. De Stichting Vrienden verleent in de breedst mogelijke zin steun aan de Stichting Hospice-vtz. Zij doet dat onder andere door het werven van vrienden, het organiseren van voordrachten en/of andere evenementen en het verzamelen van fondsen ten behoeve van Hospice-vtz Gorinchem e.o. Het bestuur van de Stichting Vrienden bestond in 2015 uit: Voorzitter : Functie vacant vanaf februari 2014 Penningmeester : John Ruijs Algemeen lid : Han den Hartog (tevens trait-d union tussen bestuur en St. Vrienden) Public relations en fondsenwerving Belangrijke gebeurtenissen 2015 In 2015 heeft een onderzoek plaatsgevonden naar de mogelijkheden voor de verbouwing van de badkamer en het plaatsen van nieuwe keukenblokken in de gastenkamers. In maart 2015 heeft het bestuur, op basis van dit onderzoek en een kosten/baten overzicht, een positief besluit hierover genomen en is alles in gang gezet. Met de aannemer en leveranciers zijn afspraken gemaakt en een planning opgesteld om alles nog in het 2 e kwartaal van 2015 te laten plaatsvinden. In totaal hebben we voor 4 weken een vervangende locatie moeten huren om onze gasten onder te kunnen brengen en is het ons gelukt om alles voor half juni te realiseren. De verbouwing en investeringen zijn mede mogelijk gemaakt door donaties en giften van onder andere particulieren, Rabobankfonds, het Rivierenfonds, RopaRun, Santarun en F.O.W.W. Gezien de teruglopende ontvangsten via giften en donaties wordt het steeds belangrijker om een goede PR op te zetten binnen de Stichting Hospice-VTZ en de Stichting Vrienden van Hospice-VTZ. In de laatste maanden van 2015 is dan ook een inventarisatie gehouden van alles wat we nog hebben vanuit de oude PR-commissie en wat de vereisten zouden zijn gezien de nieuwe ontwikkelingen. Naar aanleiding hiervan heeft het bestuur in de laatste vergadering van 2015 de opdracht gegeven voor een Plan van Aanpak te maken met hierbij een opgave van de eventuele kosten die gemaakt moeten gaan worden om alles weer up-to-date te maken. Te denken valt dan aan een nieuwe promotiefilm, toegankelijkheid van de website en aanpassing van het logo. 7

8 Hospice-vtz in 2015 In 2015 gebeurde er weer veel binnen onze organisatie. In het onderstaande kunt u onder andere lezen wat het jaar ons bracht als het gaat over de bezettingsgraad, over ontwikkelingen met betrekking tot onze vrijwilligers, over samenwerking en over wat er allemaal gebeurde in en om ons huis. Het geeft u een indruk van het reilen en zeilen van onze organisatie in het afgelopen jaar. Bezetting Hospice en vtz De bezetting binnen het hospice was in 2015 ongeveer 95%. De zorgverlening in het kader van vtz is nagenoeg gelijk gebleven aan de situatie in Cijfers in beeld De zorgverlening in 2015 en 2014 zag er cijfermatig als volgt uit Het Hospice heeft in het verslagjaar een bezetting gerealiseerd van ongeveer dan 95%. De zorgverlening in het kader van de VTZ is nagenoeg gelijk gebleven aan 2015 De cijfers van de zorgverlening in vergelijking met vorig jaar zijn als volgt: Hospice Vrijwillige Terminale Zorg Aantal cliënten Zorgverlening Aantal dagen Aantal uren Aantal vrijwilligers

9 Jubileumjaar 2015 Vtz bestond in 2015 twintig jaar en 15 jaar geleden opende het hospice haar deuren. Genoeg reden dus om van 2015 een bijzonder jaar van te maken. We besloten in september, de jubileummaand, een leuke dag te organiseren voor al onze vrijwilligers. We begonnen de dag met een lunch bij Metropole. Daarna volgde een poëzie-, kunst- of historische rondleiding door onze thuisbasis Gorinchem. Onder het genot van een hapje en een drankje sloten we de dag af tijdens een rondvaart door de Biesbosch.In november verzorgden onze eigen vrijwilligers de afsluiting van jubileumjaar met een les bloemschikken en, aansluitend, een uitgebreid buffet helemaal door henzelf bereid. Sponsorborrel In november organiseerden we borrel voor de ondersteuners van onze organisatie. Tijdens die borrel werden zij indien gewenst rondgeleid en gingen we met elkaar in gesprek. Omdat dit samenzijn als erg waardevol beschouwd werd, is het onze intentie deze borrel jaarlijks te organiseren. Santarun De Rotary organiseert elk jaar in december de Santarun, een enorm loopfestijn in de binnenstad van Gorinchem. De opbrengst van het evenement komt ten goede aan een aantal geselecteerde goede doelen. In 2015 was er een recordaantal deelnemers. Onze organisatie liep dit jaar mee met een speciaal hospice team. Vrijwilligers Opleiding nieuwe vrijwilligers In januari 2015 startten we met de training van een nieuwe groep van dertien vrijwilligers. Fijn om deze training in eigen beheer te kunnen geven. Het geeft ons en de vrijwilligers een goed beeld van het werk dat we met elkaar in onze organisatie voor de gasten mogen doen. Na het trainingsonderdeel praktische verzorging lopen de vrijwilligers stage. Zo brengen ze de opgedane ervaring gelijk in de praktijk. De training wordt afgesloten met een certificaat en de ondertekening van de samenwerkingsovereenkomst. Deskundige vrijwilligers In 2015 bespraken we in het kader van deskundigheidsbevordering de volgende onderwerpen met onze vrijwilligers: De Verhalencirkel (geef een draai aan je leven voor een goed gesprek) van Bureau Kwiek, Ziektebeelden onze verpleegkundigen vertelden de vrijwilligers over diverse ziektebeelden en het verloop hiervan, Symposium Waarom zijn mensen zoals ze zijn van het Netwerk Waardenland. Gastspreker Prof. Carlo Leget, hoogleraar Zorgethiek en begeleidingswetenschappen, sprak er over spiritualiteit. Tijdens zijn bijdrage ging eveneens in op onderwerpen als het omgaan met je eigen emoties, waarom een cliënt reageert zoals hij reageert en wat er dan van de vrijwilliger wordt verwacht. 9

10 Landelijke samenwerking In Nederland zijn ruim 8000 vrijwilligers actief voor mensen in de laatste levensfase en hun naaste omgeving. Zij zijn een belangrijke keten in de zorgverlening rond het sterfbed. Het landelijk steunpunt voor Vrijwilligers Palliatieve Terminale Zorg (VPTZ), de landelijke vereniging van de ruim 200 lokale organisaties, biedt ondersteuning op het gebied van communicatie, PR, kwaliteitsbeleid, training en opleiding, advies en informatie en belangenbehartiging. Als Hospice-vtz Gorinchem e.o. nemen we deel aan de jaarlijkse landelijke registratierapportage. Het gaat daarbij om een vorm van transparantie die wij belangrijk vinden en die tevens vertrouwen wekt en indruk maakt. De rapportage speelt overigens niet alleen een grote rol bij het overleg met het Ministerie van VWS. Ook het indirecte belang is erg groot. Het maakt ons type werk kenbaar onder een breder publiek: binnen de politiek, bij zorgverzekeraars en bij fondsen en onderzoekers. De cijfers uit de rapportage spreken daarbij voor zich. Daarnaast participeren we in: het landelijk BTH (Bijna-Thuis-Huizen) overleg, de kwaliteitsgroep en de werkgroep opleidingen klankbordgroep methodiekontwikkeling spirituele zorg Samenwerken in de regio Netwerk Palliatieve zorg Waardenland Het hospice-vtz Gorinchem e.o. maakt deel uit van het Netwerk Palliatieve Zorg Waardenland (grotendeel gefinancierd vanuit het ministerie van VWS). Het netwerk wil professionals, mantelzorgers en geschoolde vrijwilligers ondersteunen bij de uitvoering van hun werk. Daarnaast signaleert het knelpunten en lacunes in de palliatieve zorg en organiseert het acties om de kwaliteit van deze zorg te verbeteren. In het afgelopen jaar is vanuit het netwerk en de ketenzorg dementie Waardenland, de Modelrichtlijn Hospice voor mensen met dementie ontwikkeld met als doel aan te geven wat nodig is om iemand die dementie heeft èn een levensverwachting van minder van drie maanden op een verantwoorde manier op te nemen in een hospice. Consortium Zuid West Nederland Het ministerie van VWS heeft eind 2015 besloten om de palliatieve zorg landelijk verder te versterken. Dit gebeurt via een Nationaal Programma Palliatieve Zorg, dat wordt uitgevoerd door Zonmw. Het Nationaal Programma richt zich op kwaliteitsverbetering van de palliatieve zorg door kennisontwikkeling en deskundigheidsbevordering. Qua structuur is de keuze gemaakt om met regionale consortia te gaan werken. Deze consortia worden gevormd rondom de universitaire centra. Samen met zeven andere palliatieve netwerken en het IKNL heeft zich inmiddels een consortium voor onze regio gevormd: Consortium Zuid-West Nederland, waarbinnen het Erasmus MC het universitaire centrum is. Binnen het consortium palliatieve zorg Zuidwest Nederland werken acht Netwerken (NPZ), het IKNL, hogescholen en he expertisecentrum Palliatieve Zorg van het ErasmusMC samen om de kwaliteit van de palliatieve zorg te verbeteren. Dit vindt plaats aan de hand van de pijlers zorg, onderwijs en onderzoek. Vanuit het netwerk is actief meegedacht in de opbouw van het consortium en zijn collega s uit de regio betrokken in de werkgroepen van het consortium. 10

11 Huisarts en zorg (Centrale Huisartsenpost) Onze organisatie neemt deel aan bijeenkomsten van de Adviesraad Kwaliteit van de centrale huisartsenpost. Deze raad fungeert als een klankbord vanuit diverse gremia. Er vindt uitwisseling plaats en nieuwe ontwikkelingen worden besproken. MDO Met een afvaardiging van GHK(Gorinchemse Huisartsen Kring) wordt de gang van zaken rondom de medische zorg in het hospice besproken. Ook de wijkverpleging neemt deel aan dit overleg. Rondom huis en tuin Eind 2014 onderzochten wij de mogelijkheid om onze verouderde badkamer te verbouwen en nieuwe keukenunits te plaatsen in de gastenkamers. In maart 2015 nam het bestuur op basis van dit onderzoek en kosten/baten overzicht een positief besluit over deze verbouwing. Er werden afspraken gemaakt met de aannemer en leveranciers. Verder maakten we een strakke planning. We huurden voor 4 weken een vervangende locatie voor onze gasten. Met de hulp van professionals en de tomeloze inzet van onze vrijwilligers is het ons gelukt de verbouwing voor half juni te realiseren. Sindsdien maken onze gasten regelmatig met veel plezier gebruik van het prachtige ergonomische bad in de mooie, sfeervolle badkamer. De verbouwing en investeringen zijn mogelijk gemaakt door donaties en giften van onder andere particulieren, Rabobankfonds, het Rivierenland fonds, RopaRun, Santarun en F.O.W.W. De steun die we steeds weer krijgen van bedrijven en organisaties om ons heen raakt ons zeer. Hun betrokkenheid maakt ons bijzondere werk nog eens extra waardevol. Presentaties Verschillende medewerkers en vrijwilligers van de Stichting Hospice-vtz verzorgden in 2015 presentaties bij o.a. verenigingen en kerkelijke instanties. Waarom? Omdat veel van het werk in de palliatieve zorg nog altijd onbekend is. We hopen dat deze presentaties meer inzicht geven in ons belangrijke werk en bovendien de bekendheid van de werkzaamheden van onze stichting vergroten. Bent u ook geïnteresseerd in een dergelijke presentatie? Dien dan gerust een aanvraag bij ons in (tel: / mail: info@hospice-gorinchem.nl ). Samen gedenken Op zaterdag 9 april 2015 hielden we een herdenkingsdienst in het Koepelkerkje van Arkel. Voor deze herdenkingsdienst nodigden we de naasten van overleden gasten uit. Het mooie koepelkerkje was helemaal gevuld. Zoals elk jaar was het een bijzondere, indrukwekkende en gedenkwaardige bijeenkomst. 11

12 Stichting Ambulance Wens In 2015 mochten onze gasten weer een aantal keren gebruik maken van de diensten van de Stichting Ambulance Wens. Door de inzet en goede begeleiding van de vrijwilligers van die stichting beleefden zij een heel speciale dag. Het blijft bijzonder om mee te maken hoe de stichting op heel korte termijn zo fantastisch aan een speciaal verzoek van een gast kan voldoen. 12

13 Financiële verantwoording Ondanks het feit dat het door de economische crisis moeilijker was extra gelden te verwerven, verliep 2015 voor de hospice ook in financieel opzicht goed. We sloten het jaar af met een positief saldo. Subsidies De subsidieregeling "De regeling Palliatieve en Terminale Zorg " (welke rechtstreeks wordt verstrekt door het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport) is met ingang van 1 januari 2008 definitief vastgesteld. Sinds 2010 is de subsidie volledig afhankelijk van het aantal gasten en cliënten over de 3 voorgaande jaren. Het is dus van belang dat er jaarlijks een groot aantal gasten en cliënten worden geholpen. Ons streven is om rond de 35 gasten per jaar te mogen begroeten. Dit jaar is dit ruimschoots gehaald, we hebben 65 gasten mogen verwelkomen op ons Hospice. In 2015 heeft er een evaluatie plaatsgevonden van de huidige subsidieregeling, daar deze een looptijd heeft tot In de loop van 2016 komt hier meer informatie over beschikbaar en zal ook de nieuwe subsidieregeling, die ingaat per , bekend gemaakt gaan worden. Wat hieruit gaat komen is nog niet bekend en kan dus zowel voordelig als nadelig voor ons gaan uitpakken. 3 e geldstroom Opbrengst huishoudelijk zorg Net als voorgaande jaren is de ondersteuning in de huishoudelijke zorg niet mogelijk zonder dat hiervoor moet worden betaald door de Stichting. Om deze kosten te kunnen dekken, is in 2015 een subsidieaanvraag 2015 ingediend bij en gehonoreerd door de Gemeente Gorinchem. In het verslagjaar is bij de gemeente Gorinchem ook weer een aanvraag gedaan voor subsidie voor Deze aanvraag is wederom gehonoreerd. Opbrengst zorgverlening In het verslagjaar zijn de onderhandelingen inzake de vergoeding voor uitgevoerde werkzaamheden, ondersteunende begeleiding aan terminale patiënten, familie, mantelzorgers en vrijwilligers, voor en door de zorgaanbieder positief afgerond. Giften en donaties In het verslagjaar zijn er door de inzet van bestuursleden, vrijwilligers en de PR-commissie weer veel giften en donaties ontvangen. Echter is duidelijk te zien dat de financiële crisis heerst in Nederland. Resultaat Mede dankzij het grote aantal gasten en de hoge bezetting gedurende het jaar, hebben we 2015 weer positief kunnen afsluiten. Door de afhankelijkheid van het aantal cliënten voor de financiering en de aanhoudende financiële crisis is het nog onzeker hoe het resultaat zich in de toekomst zal ontwikkelen. Het bestuur zal al het nodige aanwenden om jaarlijks een neutraal resultaat te realiseren. Eigen vermogen Het resultaat wordt conform de bestendige gedragslijn ten gunste gebracht van de algemene reserve. 13

14 Balans per 31 december 2015 Vaste activa Eigen vermogen Materiele vaste activa Bestemmingsreserves Vlottende activa Voorzieningen Vorderingen Vlottende passiva - Liquide middelen Schulden Totaal activa Totaal passiva Exploitatie over 2015 Personeelskosten Subsidies Huisvestingskosten Inkomsten 3e geldstroom Organisatiekosten Baten uit giften en fondswerving Bewoners gebonden kosten Vergoedingen voor verblijf Afschrijvingen vaste activa 994 Financiële baten Resultaat