gemeente Preventie- en Handhavingsplan alcohol Loon op Zand ttmo Kaatsheuvel l Loon op Zand l De Moer

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "gemeente Preventie- en Handhavingsplan alcohol Loon op Zand 2014-2018 ttmo Kaatsheuvel l Loon op Zand l De Moer"

Transcriptie

1 éĺ gemeente Preventie- en Handhavingsplan alcohol Loon op Zand ttmo i Kaatsheuvel l Loon op Zand l De Moer i

2 2

3 Inhoud 1. Inleiding 2. Waarom is de link lussen preventie en handhaving zo belangrijk.' 3. Alcoholgebruik onder jongeren - Landelijk onderzoek over alcoholverstrekking - Schadelijke gevolgen van overmatig alcoholgebruik 4. Overzicht verkooppunten 5. Doelstellingen Preventie en handhaving - Ambitie - Doelstellingen 6. Acties preventie en handhaving - Pijler I: Beleid en regelgeving: - Pijler 2: Educatie en draagvlak: - Pijler 3: Toezicht en handhaving: - Pijler 4: Vroegsignalering: 7. Resultaten 8. Rolverdeling en uitvoering 9. Evaluatie 10. Literatuur

4 1. Inleiding 1 januari 2014 wijzigde de Drank- en Horecawet (DHW). Hierin staat de verplichting dat de gemeenteraad een Preventie- en Handhavingsplan alcohol vaststelt. De gemeenteraad stelt uiterlijk zes maanden na inwerkingtreding voor de eerste maal een Preventie- en Handhavingsplan alcohol vast. Hierna kunnen we dit elke vier jaar gelijktijdig met de vaststelling van de lokale nota gezondheidsbeleid vaststellen. Het plan kunnen we tussentijds wijzigen. Het Rijk stimuleert hiermee dat gemeenten de beleidsterreinen Volksgezondheid (voorlichting en bewustwording) en Openbare Orde en Veiligheid (beleid en handhaving) verbinden. Onderzoek heeft meerdere malen laten zien dat beide beleidsterreinen van belang zijn voor effectieve alcoholpreventie bij jongeren. Het Preventie- en Handhavingsplan alcohol bevat de hoofdzaken van het beleid dat zich richt op de preventie van alcoholgebruik - vooral onder jongeren - en de handhaving van de wet. We nemen deze onderwerpen op in de nieuwe Nota Gezondheidsbeleid We hebben onderstaande wettelijk verplichte onderwerpen opgenomen in het plan. a. Doelstellingen van het Preventie- en Handhavingsplan alcohol; b. Acties die we ondernemen om alcoholgebruik onder jongeren te voorkomen; c. De wijze waarop wij het handhavingsbeleid uitvoeren en welke handhavingsacties we ondernemen; d. Resultaten die we minimaal moeten behalen. Voor alcoholpreventie nemen we de volgende wettelijk verplichte onderdelen op: - Hoofdzaken van het preventiebeleid alcohol, vooral richting jongeren; - Doelstellingen van het preventiebeleid alcohol; - Welke acties we ondernemen gericht op alcoholpreventie. Voor handhaving nemen we de volgende wettelijk verplichte onderdelen op: - Hoofdzaken van het handhavingsbeleid; - Doelstellingen van het handhavingsbeleid; - De wijze waarop we het handhavingsbeleid uitvoeren; - Welke handhavingsacties we in de door het plan beschreven periode ondernemen. 4

5 2. Waarom is de link tussen preventie en handhaving zo belangrijk? Wetenschappelijke studies laten zien dat een integrale benadering van de problematiek rondom alcohol een cruciaal kenmerk is van effectief alcoholbeleid (Reynolds, 2003). Recent onderzoek van het RIVM Centrum voor Gezond Leven, het Nederlands Instituut voor Alcoholbeleid STAP en het Trimbos-instituut bevestigt dat beleid op het gebied van alcoholmatiging het meest effectief is als het integraal wordt aangepakt 1 (Mulder, Bovens, Franken & Sannen, 2013). De belangrijkste pijlers waarop alcoholbeleid moet zijn gebaseerd, zijn: regelgeving (grenzen stellen), handhaving (grenzen bewaken) en publiek draagvlak (grenzen overdragen). Regelgeving í Handhaving Educatie 8. bewustwording Figuur 1. Integraal beleidsmodel voor effectief lokaal alcoholbeleid (Reynolds, 2003) Bewustwording creëren is een noodzakelijke voorwaarde voor gedragsverandering. We kunnen gedragsverandering bereiken door helder beleid over alcoholpreventie bij jongeren. Door handhaving kunnen we aanvullende effecten bereiken op het terugdringen van de beschikbaarheid van alcohol voor jongeren. Dit is ook het uitgangspunt van het landelijke alcoholpreventiebeleid. Naast het voorkomen van schadelijk alcoholgebruik vanuit het perspectief van de volksgezondheid en het jeugdbeleid, is het landelijke beleid ook gericht op het terugdringen van verstoringen van de openbare orde. Alcoholgebruik is niet alleen een persoonlijke en bewuste keuze. Drinkgedrag wordt voor een groot deel ook bepaald door de omgeving, zoals de ouders, de prijs van alcohol, het productaanbod, verkoopregels, normen, tradities en het sociale netwerk. De WHO laat in een overzichtsstudie naar alcoholbeleid zien dat maatregelen die de beschikbaarheid van alcohol beperken het meest effectief zijn in het terugdringen van alcoholgebruik (Babor e.a., 2010). 1 Zie de brochure Effectief Alcoholbeleid: hoe pakt u dat aan?, te downloaden via 5

6 Tabel 1 geeft een overzicht van beleidsmaatregelen en hun effectiviteit zoals aangetoond in wetenschappelijk onderzoek. Maatregel Effectiviteit Hoeveelheid onderzoek Minimumverkoopleeftijd Verhogen van prijs (accijnzen, minimumprijs) Beperken van verkooptijden Meer handhaving Beperken van reclame Tabel 1. Beleidsmaatregelen en hun effectiviteit (Babor e.a., 2010) Een eenzijdige aanpak gericht op slechts één of twee van dergelijke factoren is gedoemd te mislukken. Preventiestrategieën die gebaseerd zijn op handhaving van wet- en regelgeving, training van alcoholverstrekkers en voorlichting hebben meer kans van slagen. In hoofdstuk 4 geven we aan hoe we de verschillende beleidsmaatregelen combineren tot een effectieve aanpak van alcoholmisbruik. 6

7 3. Alcoholgebruik onder jongeren In hoofdstuk 7 staan cijfers over alcoholgebruik onder jongeren in Loon op Zand. De meest recente cijfers zijn van Deze cijfers komen uit de Gezondheidsmonitor Jongeren (12-18 jaar) Hierin geeft 340/0 van de jongeren aan dat zij zelf alcoholhoudende dranken kopen. 360 geeft aan in korte tijd veel te drinken. 580 geeft aan dat hun ouders het goed vinden. 20 van de ouders verbied het alcoholgebruik. De nieuwe cijfers komen in Uit onderzoeken blijkt dat de risico's van overmatig alcoholgebruik het grootst zijn bij evenementen en feesten. Denk hierbij aan carnaval, kermissen, en gala's van middelbare scholen. Daarnaast zijn de risico's groot bij thuis (in)drinken. - Landelijk onderzoek over alcoholverstrekking In opdracht van VWS 2 is er een landelijk onderzoek uitgevoerd. Supermarkten, slijterijen, horeca en sportkantines hielden zich in 2011 niet goed aan de leeftijdsgrens van 16 jaar. Jongeren van 14 en 15 jaar hebben geprobeerd alcohol te kopen. In onderstaande tabel kunt u zien hoeveel procent van de instellingen de leeftijdsgrens correct naleefde. Verkooppunt Supermarkt Correcte naleving o Slijterij 400/0 Horeca IJ.0/0 Sportkantines 40/0 Wij gaan ervan uit dat deze cijfers overeenkomen in de gemeente Loon op Zand. We verwachten dat de verhoudingen van correcte naleving grotendeels overeenkomen met cijfers over correcte naleving nu de leeftijd naar 18 jaar is verhoogd. De komende jaren zullen wij hierover eigen ervaringsgegeven krijgen. - Schadelijke gevolgen van overmatig alcoholgebruik Het gebruik van alcohol is breed geaccepteerd. De risico's ervan zijn groot. Uit wetenschappelijk onderzoek komt naar voren dat overmatig alcoholgebruik ernstige gezondheidsrisico's met zich mee brengt. De hersenen van kinderen zijn nog in ontwikkeling. Het drinken van alcohol op jonge leeftijd is daarom voor hen extra schadelijk. Alcohol kan de ontwikkeling van sommige delen van de hersenen verstoren en dat kan leiden tot blijvende gedragsveranderingen. Naast de directe effecten die alcohol op het lichaam heeft, heeft het ook invloed op latere leeftijd. De kans op alcoholverslaving wordt groter als iemand vroeger begint met drinken. Uit onderzoeken blijkt, dat jongeren die voor hun 13e beginnen met drinken, een kans van 300 hebben om later verslaafd te raken aan alcohol. Daarnaast vergroot overmatig alcoholgebruik de kans op ongelukken en zorgt het voor maatschappelijke schade zoals overlast, vernielingen en criminaliteit. 2 Van Hoof b Krokké (2011) 7

8 4. Overzicht verkooppunten Hieronder geven we een overzicht van de gelegenheden in Loon op Zand die alcohol verkopen. Soort alcoholverstrekkers Aantal locaties in de gemeente Loon op Zand Cafés en 56 eetgelegenheden Droge horeca 3 17 Supermarkten 6 Slijterijen 5 Sportkantines 13 Overige paracommercie 10 Naast bovenstaande vaste locaties, hebben we ongeveer 13 evenementen waarbij men alcohol schenkt. Zoals bijvoorbeeld het Pleinfestival, Moers Pinksterweekend en het Kraokfestival. In hoofdstuk 6 leest u welke instrumenten wij in kunnen zetten om op deze locaties overmatig gebruik van alcohol tegen te gaan. 3 Droge horeca zijn horecabedrijven die niet in het bezit zijn van een drank- en horecavergunning. Zij kunnen binnen de tijden van de Winkeltijdenwet zwakalcoholhoudende dranken verkopen. Deze bedrijven dienen bij controles meegenomen te worden op het schenken van alcoholhoudende dranken zonder vergunning. 8

9 5. Doelstellingen Preventie en handhaving Het opstellen van het Preventie- en Handhavingsplan alcohol start met het vaststellen van onze ambitie op het gebied van alcohol. De prioriteiten hebben we vertaald naar concrete doelstellingen. - Ambitie In het verlengde van de DHW richt onze ambitie zich op twee aspecten: 1. Gezondheid en welzijn: de negatieve gevolgen van alcoholgebruik op de gezondheid vermijden en beperken. Dit richt zich voornamelijk op de schadelijke effecten bij jongeren. Wij willen het drankgebruik onder jongeren die de lokale gelegenheden bezoeken matigen ter bevordering van de gezondheid. 2. Openbare orde: het voorkomen en beperken van schade en overlast als gevolg van alcoholverstrekking en -gebruik. Wij werken aan een veilige leefomgeving en we willen de aan drank gerelateerde overlast voorkomen en beperken. - Doelstellingen Doelen van zowel alcoholpreventie als toezicht zijn: - geen alcoholgebruik door jongeren onder de 18 jaar; - alcoholgebruik met mate voor jongeren vanaf 18 jaar. De gemeente Loon op Zand zal met externe partners (GGD, CJG, Politie, Novadic- Kentron, Halt, ContourdeTwern) in gesprek gaan. Samen met deze partners gaan we de mogelijkheden van een werkgroep Alcohol gebruik jongeren bekijken. Ook zullen we kijken naar mogelijkheden om dit regionaal op te pakken. Vanuit de werkgroep kan een uitvoerend deel volgen. De uitvoering hiervan wordt nu al deels door ContourdeTwern verricht. ContourdeTwern werkt op dit gebied al samen met Novadic-Kentron. Novadic-Kentron is gespecialiseerd in verslavingszorg en preventie van middelengebruik. Omdat onderzoek heeft laten zien dat vooral de sociale omgeving van jongeren bepalend is voor hun alcoholgebruik, zal de preventie zich richten op de omgeving van jongeren. Hieronder verstaan we ouders/verzorgers en intermediairs vanuit scholen, horeca, sportverenigingen, buurt- en dorpshuizen, politie, etc. 9

10 6. Acties preventie en handhaving Effectieve preventie van alcoholproblemen vraagt om een integrale aanpak. Deze speelt in op de verschillende factoren die schadelijk alcoholgebruik beïnvloeden: maatschappelijke norm, persoonlijke motivatie, beschikbaarheid van alcohol en toezicht. We richten ons op de volgende pijlers: - Pijler 1: Beleid en regelgeving - Pijler 2: Educatie en draagvlak - Pijler 3: Toezicht en handhaving - Pijler 4: Vroegsignalering - Pijler 1: Beleid en regelgeving: Algemene Plaatselijke Verordening Loon op Zand 2012: De gemeente Loon op Zand heeft regels paracommercie opgesteld. Hiermee proberen we alcoholmisbruik op locaties waar veel jongeren komen tegen te gaan. Verenigingen en stichtingen zijn beperkt in de schenktijden. Daarnaast mogen zij geen sterk alcoholhoudende dranken schenken. Drank- en Horecawet: Tijdens evenementen verlenen wij ontheffingen artikel 35. Met zo'n ontheffing kan een organisatie tijdens een evenement zwak alcoholhoudende dranken verkopen. In de ontheffingen nemen wij al op dat de ontheffinghouder niet aan jongeren alcoholhoudende dranken mag schenken. In de nieuwe Evenementeninstructie nemen we op dat organisaties tijdens een evenement met polsbandjes werken. Koninklijke Horeca Nederland afdeling Loon op Zand. In 2004 is er een convenant afgesloten met de lokale horeca over veilig uitgaan. Door de vele wisselingen in de loop der tijd is dit convenant niet bij alle exploitanten bekend. Met KHN zullen we het convenant actualiseren en opnieuw onder de aandacht brengen. - Pijler 2: Educatie en draagvlak: In samenwerking met Novadic-Kentron en ContourdeTwern zetten we nu al op beperkte schaal in op preventieve activiteiten bij jongeren. We gaan met ContourdeTwern in gesprek om de informatie mogelijkheden uit te breiden. Hier valt te denken aan voorlichting op scholen, sportverenigingen, grote evenementen en aan ouders. Met de GGD gaan we kijken welke inzet zij kunnen leveren bijvoorbeeld uit lokaal accent uren. Voorbeelden van preventieve activiteiten in het onderwijs: De Gezonde School en Genotmiddelen, een preventieprogramma bestaande uit: - Voorlichtingslessen en lesmateriaal voor BO, VO, en MBO, bijvoorbeeld Elektronische Leeromgeving (ELO), een digitaal lespakket voor voortgezet onderwijs - Ouderbetrokkenheid, bijvoorbeeld Preventie Alcoholgebruik Scholieren (PAS interventie): presentatie tijdens ouderavonden (VO) en informatie over de risico's van vroegtijdig alcoholgebruik en de rol van ouders hierin. - Signaleren en begeleiden: opzetten van een zorgprotocol en training signaleren - Regels: opstellen van een alcoholbeleid 10

11 Voorbeelden van preventieve activiteiten gericht op ouders zijn: - Ouders op stap: bijeenkomst in de vorm van een stapavond waarbij ouders voorlichting krijgen over uitgaan, alcohol en drugs; - Communicatie via de gemeentepagina. - Ouderinterventies gekoppeld aan programma's in het onderwijs Voorbeelden van preventieve activiteiten bij sportverenigingen zijn: - Voorlichting bij leiders en spelers van sportverenigingen over alcoholgebruik; - Bewustwording creëren bij besturen van sportverenigingen; - Alcoholmatigingsbeleid samen opstellen voor de sportvereniging. Voorbeelden van overige preventieve activiteiten: - Bewustwordingscampagne bij evenementen, zoals, Pleinfestival, Moers Pinksterweekend en Kraokfestival; - Communicatie via de landelijke campagnes en social media; - Pijler 3: Toezicht en handhaving: Sinds 2014 hebben wij toezicht en handhaving overgenomen van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA). De gemeente Loon op Zand heeft geen eigen toezichthouders voor de Drank- en Horecawet. Met omliggende gemeente is overleg geweest voor een toezichtspool. In aanloop naar de nieuwe nota volksgezondheid zullen die overleggen worden voortgezet. Tot die tijd zal iedere gemeente afzonderlijk het toezicht organiseren. Het is sinds 2014 mogelijk externe toezichthouders in te huren. Het toezicht zal zich met name richten op de volgende accenten : Onderdeel Leeftijdsgrenzen oelichting Ongeoorloofde alcoholverstrekking en ongeoorloofd alcoholbezit jongeren onder de 18 jaar. Controle vergunningen en Afdeling 8A APV > Zonder of in afwijking van vergunning exploiteren horecainrichting. > Aanwezigheid leidinggevenden. > Naleving Afdeling 8A APV. Brabants Alcohol- en horecasanctiebeleid: In het Brabants Alcohol- en Horecasanctiebeleid hebben we opgenomen welke overtreding tot welke sanctie leidt. Samen met een groot deel van de gemeenten in de regio hebben we het Brabants Alcohol- en Horecasanctiebeleid, inclusief de sanctietabel als beleidsregel vastgesteld. Het Brabants Alcohol- en Horecasanctiebeleid beschrijft de aanpak van overtredingen bij alcoholverstrekkers. Met alcoholverstrekkers bedoelen we: horeca, verenigingen en buurt- en dorpshuizen, supermarkten, slijterijen en verstrekkers bij evenementen. Het beleid is opgesteld door de Brabantse werkgroep Drank- en Horecawet. Met dit beleid is op provinciaal niveau een uniforme aanpak van overtredingen bij alcoholverstrekkers. 11

12 Toezicht: Preventie valt of staat met het toezicht op de naleving. Het toezicht zullen we extern inhuren. Met externe inhuur voorkomen we dat de toezichthouders na een enkele keer herkenbaar zijn. Met toezicht op de genoemde accenten houden we rekening met 0,2 Fte inzet op jaarbasis. Het toezicht bestaat dan uit diverse keren per jaar controleren op verkoop en schenken aan minderjarigen. De overige controles zijn gericht op naleving van de Drank- en Horecawet en de APV. Na verloop van tijd krijgen we een beeld over het nalevingsgedrag. Op basis daarvan kan de prioritering op toezicht Drank- en Horecawet anders gesteld worden. - Pijler 4: Vroegsignalering: Professionals die in hun dagelijks werk met jongeren werken, kunnen het protocol Vroegsignaleren hanteren. Het protocol biedt handvatten voor signalering en doorverwijzing. We bekijken in de komende periode of we dit protocol in de gemeente Loon op Zand in kunnen zetten. 12

13 7. Resultaten Onderstaande cijfers 2007 en 2011 komen uit de GGD Gezondheidsmonitor Jongeren (12-18 jaar) Percentage van de jeugd in de gemeente Loon op Zand dat zegt dat zij zelf alcohol in de winkel koopt regio HvB o De leeftijd waarop jongeren die alcohol drinken hun eerste glas alcohol drinken is in de gemeente Loon op Zand regio HvB 2011 jonger dan 12 jaar: jaar jaar jaar en ouder jaar 18 jaar en ouder 3. Het percentage jongeren in de gemeente Loon op Zand dat recent alcohol heeft gedronken (in de afgelopen 4 weken) regio HvB Het percentage jongeren in de gemeente Loon op Zand dat recent dronken of aangeschoten is geweest (in de afgelopen 4 weken) regio HvB

14 5. Het percentage jongeren (12-18 jaar) in de gemeente Loon op Zand dat aangeeft dat de ouders alcoholgebruik onder de 18 jaar afraden of verbieden regio HvB 2011 Ze vinden het goed o Ze vinden dat ik minder 4 0 7o moet drinken ze raden het af ze verbieden het Ze weten het niet Ze zeggen er iets van Het percentage binge-drinkers (in korte tijd veel drinken) in de gemeente Loon op Zand regio HvB Eind 2015 neemt de GGD opnieuw de Gezondheidsmonitor Jongeren af. Dit betekent dat medio 2016 zicht komt op meest recente cijfers. Met de eerste inzet hopen we het volgende beeld te zien: > Jongeren op latere leeftijd hun eerste glas alcohol drinken; > Het percentage jongeren, dat recent alcohol heeft gedronken (in de afgelopen 4 weken), is gedaald; > Het percentage jongeren (12-18 jaar), dat aangeeft dat de ouders alcoholgebruik onder de 16 jaar afraden of verbieden, is toegenomen; > Het percentage jongeren, dat recent dronken of aangeschoten is geweest (in de afgelopen 4 weken), is gedaald; > Het percentage binge-drinkers (meer dan 5 glazen alcohol per gelegenheid) is gedaald. 14

15 Alcoholin toxicatie: Vanuit het Tweestedenziekenhuis hebben wij de volgende cijfers ontvangen over Alcoholintoxicatie van jongeren tot 17 jaar. Het betreft hier een regionaal cijfer en niet toegespitst op Loon op Zand. jan- apr Vertrek bestemming: Eindtotaal huis kliniek Eindtotaal Resultaten zijn gebaseerd op het SEH dossier waarbij in het veld "aankomst^klacht" of "sputovamo^pnameindicatie 4 " alcoholintoxicatie is vastgelegd (of iets wat hier op lijkt, het is namelijk een vrij tekstveld). 4 De SPUTOVAMO is bedoeld voor gebruik in het ziekenhuis, in eerste instantie de spoedeisende hulp, maar ook in de (poli)kliniek, bijvoorbeeld de kinderafdeling. Aan de hand van een lijst met vragen wordt nagegaan of bij het kind waargenomen letsel veroorzaakt kan worden door kindermishandeling. 15

16 8. Rolverdeling en uitvoering We maken afspraken met onze partners over de uitvoering van preventie en handhaving op het gebied van alcohol. De rolverdeling vindt u in onderstaande tabel. Gemeente Loon op Zand I De gemeente geeft uitvoering aan haar regierol: De gemeente wijst ContourdeTwern op de alcoholtaken in het pakket van Novadic- Kentron. Zij zorgen ervoor dat bij voorlichting over middelengebruik alcoholgebruik extra aandacht krijgt. Bij de toekenning van vergunningen voor verstrekken van alcohol (bijvoorbeeld evenementen) vraagt de gemeente aandacht voor praktische uitwerking van alcoholmatigende maatregelen. v In contacten met sportverenigingen en sociaal culturele centra vraagt de gemeente aandacht voor alcoholmatigingsmaatregelen en IVA (Instructie Verantwoord Alcoholgebruik). v De gemeente stelt na het Preventie- en Handhavingsplan alcohol, vierjaarlijks een lokale nota volksgezondheid op.(2016) De gemeente geeft vorm aan haar uitvoerende rol: v De gemeente draagt zorg voor de uitvoering van het toezicht en de handhaving op basis van het preventie- en handhavingsplan alcohol; v De gemeente heeft op het gebied van preventie vooral een faciliterende rol. De uitvoerende rol is weggelegd bij ContourdeTwern, het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG), de GGD Hart voor Brabant en Novadic Kentron. v Samen met externe partners bekijken we de mogelijkheid om een werkgroep alcohol op te starten. v Samen met de lokale horeca wordt het convenant opnieuw besproken, geactualiseerd en bekrachtigd. v v v GGD Hart voor Brabant De GGD voert vanuit haar basistaken de volgende taken uit: bijhouden landelijke ontwikkelingen, agendasetting naar gemeenten en politiek en algemeen publiek, aansluiten op wensen en behoeften van doelgroepen en stimuleren van samenwerking met regionale partners. De GGD organiseert tweejaarlijks een regionale bijeenkomst in het kader van alcoholpreventie voor de gemeenten in Midden-Brabant waarin ervaringen worden gedeeld en landelijke ontwikkelingen worden besproken. Ook zorgt zij voor kruisbestuiving tussen de verschillende lokale aanpakken van alcoholpreventie binnen de regio Hart voor Brabant. De GGD levert in 2016 gegevens over het alcoholgebruik van jongeren vanuit de Gezondheidsmonitor Jongeren. I 16

17 I I v v v v v v ContourdeTwern Novadic-Kentron ContourdeTwern treedt in overleg met Novadic-Kentron over uitbreiding van informatie mogelijkheden. Als belangrijke doelgroepen voor activiteiten neemt zij ouders en jongeren op. Een belangrijke setting blijft het onderwijs, vrije tijd (waaronder uitgaan en sport) en thuis (ouders). Inzet is dat er substantieel aandacht blijft voor jongeren en alcoholgebruik. Politie De politie levert haar bijdrage in het terugdringen van alcohol- en drugsmisbruik in openbare gelegenheden en in het publieke domein. Daarbij ligt de nadruk op het voorkomen van onveiligheid, geweld, vernielingen en het voorkomen van verkeersongevallen. De politie vervult een rol in signalering en advisering van het alcoholmatigingsbeleid. In voorkomende gevallen, waarbij (strafbare) feiten onder invloed van alcohol zijn gepleegd, treedt de politie in het kader van haar handhavingstaken repressief op en waar mogelijk verwijst zij jongeren door naar Bureau Halt. Bureau Halt De politie kan jongeren die onder invloed een overtreding/misdrijf begaan naar Halt verwijzen. Ook voor APV-overtredingen als openbare dronkenschap en in bezit hebben van alcohol in openbare ruimten onder de 18 jaar mag door de Politie naar Halt worden verwezen. Als de Alcohol Halt-afdoening onderdeel uitmaakt van de afspraken met Novadic- Kentron in een centrumgemeente, zal de opgezette procedure worden vervolgd. Twee keer per jaar evalueren Verslavingszorg en Halt in dat geval het werkproces. Districtsmedewerkers van Halt continueren de huidige werkafspraken binnen het reguliere aanbod van Halt en nemen voorlichting over werkwijze en proces mee in hun standaardinstructie naar politie. Scholen Sportverenigingen Een belangrijke setting blijft het onderwijs, vrije tijd (waaronder uitgaan en sport) en thuis (ouders). Inzet is dat er substantieel aandacht blijft voor jongeren en alcoholgebruik. Uitvoering van de Instructie Verantwoord Alcoholschenken (IVA) I I 9. Evaluatie Het preventie - en handhavingsplan alcohol is nieuw voor gemeenten. Dit plan stellen we deze keer vast voor een periode van 2 jaar. Hierdoor is het mogelijk om in 2016 de notitie Gezondheidsbeleid en het preventie en handhaving alcohol integraal voor een periode van 4 jaar vast te stellen. Aan de hand van een evaluatie bepalen we het beleid opnieuw. Gelet op de looptijd van dit plan zal de evaluatie worden uitgevoerd in het 2 e / 3 e kwartaal

18 10. Literatuur Babor, T., e.a. (2010). Alcohol: no ordinary commodity. Research and public policy. Second Edition. Oxford: Oxford University Press. Utrecht: Nederlands Instituut voor Alcoholbeleid (STAP) Van Hoof, J.J. ŭ Krokké, J. (2011). Alcoholverkoop aan jongeren. Een landelijk nalevingsonderzoek. Enschede, afdeling Communicatiewetenschap: Universiteit Twente. Mulder, J., Bovens, R., Franken, F., ŭ Sannen, A. (2013). Proces in uitvoering. Een zoektocht naar de operationalisatie van cruciale procesfactoren in de uitvoering van regionale alcoholprojecten. Utrecht: Nederlands Instituut voor Alcoholbeleid (STAP). Reynolds, R.I. (2003). Building confidence in our communities. London: London Drug Policy Forum. 18

19 19

20 Gemeentewinkel Gemeentekantoor Bezoekadres Nieuwe Markt 5, Kaatsheuvel Bezoekadres Modelleur 13, ingang B, Kaatsheuvel Postadres Postbus 7, 5170 AA Kaatsheuvel Postadres Postbus 7, 5170 AA Kaatsheuvel Telefoon Telefoon Fax Fax Website:

Preventie- en Handhavingsplan alcohol Gemeente Oss 2014-2017

Preventie- en Handhavingsplan alcohol Gemeente Oss 2014-2017 Preventie- en Handhavingsplan alcohol Gemeente Oss 2014-2017 1 1. Preventie- en Handhavingsplan alcohol gemeente Oss 1.1. Inleiding In de gewijzigde Drank- en Horecawet (DHW) van 1 januari 2014 is de verplichting

Nadere informatie

Preventie- en handhavingsplan alcohol. Gemeente Sint-Michielsgestel 2014-2015

Preventie- en handhavingsplan alcohol. Gemeente Sint-Michielsgestel 2014-2015 Preventie- en handhavingsplan alcohol Gemeente Sint-Michielsgestel 2014-2015 1 Inhoudsopgave 1. Preventie- en handhavingsplan alcohol 3 1.1 Inleiding 3 1.2 Link tussen preventie en handhaving 4 2. Alcoholgebruik

Nadere informatie

PREVENTIE- EN HANDHAVINGSPLAN ALCOHOL GEMEENTE HAAREN 2015-2017

PREVENTIE- EN HANDHAVINGSPLAN ALCOHOL GEMEENTE HAAREN 2015-2017 PREVENTIE- EN HANDHAVINGSPLAN ALCOHOL GEMEENTE HAAREN 2015-2017 1 1. PREVENTIE- EN HANDHAVINGSPLAN ALCOHOL GEMEENTE HAAREN 1.1. INLEIDING In de gewijzigde Drank- en Horecawet (DHW) van 1 januari 2014 is

Nadere informatie

Preventie- en Handhavingsplan Alcohol Gemeente Boxmeer 2014 2017

Preventie- en Handhavingsplan Alcohol Gemeente Boxmeer 2014 2017 Preventie- en Handhavingsplan Alcohol Gemeente Boxmeer 2014 2017 Juni 2014 I-WL/2014/1380 1 2 Inhoudsopgave Hoofdstuk 1 Inleiding 1.1 Aanleiding 1.2 Waarom is de link tussen preventie en handhaving zo

Nadere informatie

Preventie- en Handhavingsplan alcohol. Gemeente Mill en Sint Hubert 2014-2015-2016

Preventie- en Handhavingsplan alcohol. Gemeente Mill en Sint Hubert 2014-2015-2016 Preventie- en Handhavingsplan alcohol Gemeente Mill en Sint Hubert 2014-2015-2016 Gemeente Mill en Sint Hubert, augustus 2014 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 1.1 Waarom dit plan? 3 1.2 Think Before You

Nadere informatie

Preventie- en Handhavingsplan alcohol Gemeente Haaren

Preventie- en Handhavingsplan alcohol Gemeente Haaren GEMEENTEBLAD Officiële uitgave van gemeente Haaren. Nr. 90813 1 oktober 2015 Preventie- en Handhavingsplan alcohol Gemeente Haaren 2015-2017 De raad van de gemeente Haaren; in zijn vergadering van 24 september

Nadere informatie

Preventie- en handhavingsplan alcohol gemeente Gilze en Rijen

Preventie- en handhavingsplan alcohol gemeente Gilze en Rijen Preventie- en handhavingsplan alcohol gemeente Gilze en Rijen Hoofdstuk 1: Aanleiding en leeswijzer De aanleiding: de nieuwe Drank- en Horecawet Op 1 januari 2013 is de nieuwe Drank- en Horecawet (verder:

Nadere informatie

Preventie- en handhavingplan alcohol

Preventie- en handhavingplan alcohol Preventie- en handhavingplan alcohol Achtergrond Sinds 2014 zijn gemeenten de belangrijkste uitvoerders van de Drank- en Horecawet geworden. Zowel op juridisch, handhaving en educatief vlak is de gemeente

Nadere informatie

Handreiking. Preventie- en handhavingsplan alcohol

Handreiking. Preventie- en handhavingsplan alcohol Handreiking Preventie- en handhavingsplan alcohol s-hertogenbosch, januari 2014 1 Inhoudsopgave Inleiding 1. Handreiking preventie- en handhavingsplan alcohol 1.1 Algemeen 1.2 Think Before You Drink 2.

Nadere informatie

Preventie- en handhavingsplan alcohol 2014-2018

Preventie- en handhavingsplan alcohol 2014-2018 Preventie- en handhavingsplan alcohol 2014-2018 september 2014 gemeente roerdalen 2014-2018 1 Hoofstuk 1 Inleiding 1.1 Aanleiding De Nederlandse jongeren drinken veel, vaak en op jonge leeftijd. Daarnaast

Nadere informatie

Preventie- en handhavingsplan alcohol gemeenten Heusden en Waalwijk 2014-2016

Preventie- en handhavingsplan alcohol gemeenten Heusden en Waalwijk 2014-2016 Preventie- en handhavingsplan alcohol gemeenten Heusden en Waalwijk 2014-2016 1 Inhoudsopgave Pagina Samenvatting 3 1.Inleiding 4 1.1. Aanleiding 4 1.2. Inhoud preventie- en handhavingsplan alcohol 4 1.3.

Nadere informatie

Preventie- en handhavingsplan Alcohol gemeenten Heusden en Waalwijk 2014-2016

Preventie- en handhavingsplan Alcohol gemeenten Heusden en Waalwijk 2014-2016 Preventie- en handhavingsplan Alcohol gemeenten Heusden en Waalwijk 2014-2016 1 Inhoudsopgave Pagina Samenvatting 3 1.Inleiding 4 1.1. Aanleiding 4 1.2. Inhoud preventie- en handhavingsplan alcohol 4 1.3.

Nadere informatie

Preventie- en handhavingsplan alcohol

Preventie- en handhavingsplan alcohol Preventie- en handhavingsplan alcohol Gemeente Sliedrecht 2014-2015 - Juni 2014-1 Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Algemeen 3 2.1. Waarom is de link tussen preventie en handhaving zo belangrijk? 3 2.2.

Nadere informatie

Preventie en handhavingsplan alcohol 2014

Preventie en handhavingsplan alcohol 2014 Preventie en handhavingsplan alcohol 2014 Datum: 12 mei 2014 Directie Openbare Orde en Veiligheid en GGD Amsterdam Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Alcoholbeleid in Amsterdam 4 3. Doelstellingen Preventie-

Nadere informatie

Preventie- en handhavingplan Alcohol. Gemeente Papendrecht 2014-2015. oktober 2014

Preventie- en handhavingplan Alcohol. Gemeente Papendrecht 2014-2015. oktober 2014 Preventie- en handhavingplan Alcohol Gemeente Papendrecht 2014-2015 oktober 2014 Inhoudsopgave 1 Algemeen... 3 1.1 Waarom is de link tussen preventie en handhaving zo belangrijk?... 3 2 Doelstellingen

Nadere informatie

Gemeente Hillegom. Preventie- en Handhavingsplan Alcohol Hillegom 2015-2016

Gemeente Hillegom. Preventie- en Handhavingsplan Alcohol Hillegom 2015-2016 Gemeente Hillegom Preventie- en Handhavingsplan Alcohol Hillegom 2015-2016 Inleiding Per 1 januari 2013 is de Drank- en Horecawet (DHW) gewijzigd. Door deze wijziging zijn gemeenten de belangrijkste uitvoerders

Nadere informatie

Preventie- en Handhavingsplan Drank- en Horecawet Rijssen-Holten

Preventie- en Handhavingsplan Drank- en Horecawet Rijssen-Holten Preventie- en Handhavingsplan 2014-2018 Drank- en Horecawet Rijssen-Holten Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 1. Inleiding... 3 1.1 Aanleiding en achtergrond... 3 1.2 Recente ontwikkelingen... 3 2. Doelen...

Nadere informatie

Preventie- en handhavingsplan

Preventie- en handhavingsplan 08OKT.2014 Gemeente Delft Preventie- en handhavingsplan Voor de uitvoering van de Drank en Horecawet - 2014 Astrid Lensink & Irma Lauwers 14-04-2014 Inleiding Op I januari 2014 is de Drank- en Horecawet

Nadere informatie

GEMEENTEBLAD. Nr Preventie- en handhavingplan Alcohol

GEMEENTEBLAD. Nr Preventie- en handhavingplan Alcohol GEMEENTEBLAD Officiële uitgave van gemeente Papendrecht. Nr. 79824 24 december 2014 Preventie- en handhavingplan Alcohol 1 Algemeen Gemeente Papendrecht 2014-2015 oktober 2014 Inhoudsopgave 1 Algemeen

Nadere informatie

PREVENTIE- EN HANDHAVINGSPLAN ALCOHOL. Gemeente Molenwaard

PREVENTIE- EN HANDHAVINGSPLAN ALCOHOL. Gemeente Molenwaard PREVENTIE- EN HANDHAVINGSPLAN ALCOHOL Gemeente Molenwaard 1 Preventie- en handhavingplan Alcohol gemeente Molenwaard 1 Algemeen 1.1 Waarom is de link tussen preventie en handhaving zo belangrijk? Integrale

Nadere informatie

Preventie- en Handhavingsplan Alcohol 2014-2017

Preventie- en Handhavingsplan Alcohol 2014-2017 Preventie- en Handhavingsplan Alcohol 2014-2017 Inhoudsopgave 1 Inleiding 1.1 Waarom is de link tussen preventie en handhaving zo belangrijk? 1.2 Maatregelen gericht op het beperken van de beschikbaarheid

Nadere informatie

MEMO. Aan : Gemeenteraad Afdeling : Van : Het college van B&W Afdeling :

MEMO. Aan : Gemeenteraad Afdeling : Van : Het college van B&W Afdeling : MEMO Aan : Gemeenteraad Afdeling : Van : Het college van B&W Afdeling : Datum : 9 november Onderwerp : Preventie- en Handhaving alcoholgebruik onder jongeren Geachte raad, In deze memo ontvangt u ter kennisname

Nadere informatie

Inleiding. Bestaand beleid

Inleiding. Bestaand beleid Inhoud Inleiding... 2 Bestaand beleid... 2 Stand van zaken alcoholgebruik onder jongeren in Deurne... 3 Doelstellingen en resultaten... 3 Doelstelling... 3 Resultaten... 4 Gezondheidsbeleid en Veiligheidsbeleid

Nadere informatie

Kenmerk : 14.0003569 *14.0003569* Agendapunt nr. : 2014-BD-072 Raadsvergadering d.d. : 15 december 2014 Vaals, 27 oktober 2014

Kenmerk : 14.0003569 *14.0003569* Agendapunt nr. : 2014-BD-072 Raadsvergadering d.d. : 15 december 2014 Vaals, 27 oktober 2014 Kenmerk : 14.0003569 *14.0003569* Agendapunt nr. : 2014-BD-072 Raadsvergadering d.d. : 15 december 2014 Vaals, 27 oktober 2014 Aan de Raad der gemeente Vaals Onderwerp Preventie- en Handhavingsplan Jeugd,

Nadere informatie

GEMEENTE OLDEBROEK. Voorstel van het college aan de raad. Raadsvergadering d.d. 18 december 2014

GEMEENTE OLDEBROEK. Voorstel van het college aan de raad. Raadsvergadering d.d. 18 december 2014 GEMEENTE OLDEBROEK Raadsvergadering d.d. 18 december 2014 Voorstel van het college aan de raad Onderwerp: Preventie- en handhavingsplan alcohol 2014-2016. Agendapunt Portefeuillehouder: mr. A. Hoogendoorn

Nadere informatie

PREVENTIE- EN HANDHAVINGSPLAN GEMEENTE NUENEN C.A.

PREVENTIE- EN HANDHAVINGSPLAN GEMEENTE NUENEN C.A. CVDR Officiële uitgave van, Gerwen en Nederwetten. Nr. CVDR376587_1 3 januari 2017 PREVENTIE- EN HANDHAVINGSPLAN GEMEENTE NUENEN C.A. Voor de uitvoering van de Drank- en Horecawet Periode 2015-2018 Inleiding

Nadere informatie

Uitvoeringsprogramma Alcohol

Uitvoeringsprogramma Alcohol *Z02D2A8E7D0* Uitvoeringsprogramma Alcohol 2017-2019 Documentnummer: INT-16-27069 Inleiding De gemeenteraad van Beverwijk heeft het Preventie- en handhavingsplan 2017-2027 vastgesteld. In het Preventie-

Nadere informatie

Portefeuillehouders: D. Bijl, H.H.M. Rotgans. Behandeld door: E.L.C. Boschma

Portefeuillehouders: D. Bijl, H.H.M. Rotgans. Behandeld door: E.L.C. Boschma RAADSVOORSTEL EN ONTWERPBESLUIT Registratienummer raad 1463853 Datum: 5 februari 2019 Domein/ Team: Ruimtelijk / VBA Portefeuillehouders: D. Bijl, H.H.M. Rotgans Behandeld door: E.L.C. Boschma Onderwerp:

Nadere informatie

Preventie- en handhavingsplan alcohol 2014-2015

Preventie- en handhavingsplan alcohol 2014-2015 www.utrecht.nl Volksgezondheid Preventie- en handhavingsplan alcohol 2014-2015 10 februari 2014 Preventie- en handhavingsplan alcohol 2014-2015 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Wettelijk en beleidsmatig

Nadere informatie

1. Inleiding... 3. Looptijd... 3 Integrale benadering is een cruciaal kenmerk van effectief alcoholbeleid... 3 Doelgroep... 4

1. Inleiding... 3. Looptijd... 3 Integrale benadering is een cruciaal kenmerk van effectief alcoholbeleid... 3 Doelgroep... 4 Inhoud 1. Inleiding... 3 Looptijd... 3 Integrale benadering is een cruciaal kenmerk van effectief alcoholbeleid... 3 Doelgroep... 4 2. Huidige situatie in de gemeente Heerde... 6 Alcoholgebruik... 6 Veiligheid...

Nadere informatie

Inhoud. Alcoholpreventie Jeugd 2012-2015. Gemeente Dalfsen

Inhoud. Alcoholpreventie Jeugd 2012-2015. Gemeente Dalfsen Inhoud Alcoholpreventie Jeugd Gemeente Dalfsen 1 Alcoholpreventie Jeugd 1. Inleiding Het alcoholgebruik onder de jongeren is de laatste jaren een landelijk probleem waar steeds meer aandacht voor is, zowel

Nadere informatie

Preventie- en handhaving plan Alcohol gemeente Geertruidenberg 2014-2018. Versie : 1.1 Datum : april 2014 Samengesteld door : C.A.W.A.

Preventie- en handhaving plan Alcohol gemeente Geertruidenberg 2014-2018. Versie : 1.1 Datum : april 2014 Samengesteld door : C.A.W.A. Preventie- en handhaving plan Alcohol 2014-2018 Versie : 1.1 Datum : april 2014 Samengesteld door : C.A.W.A. Pieper-Burm pagina 2 van 23 Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Preventie- en handhavingplan alcohol

Nadere informatie

Preventie- en handhavingplan Alcohol gemeente Giessenlanden

Preventie- en handhavingplan Alcohol gemeente Giessenlanden Preventie- en handhavingplan Alcohol gemeente Giessenlanden 1 Algemeen Waarom is de link tussen preventie en handhaving zo belangrijk? Integrale benadering is een cruciaal kenmerk van effectief alcoholbeleid

Nadere informatie

Kaderstellende notitie Drank- en horecawet. De Wolden. Januari actief en betrokken. dewolden.nl

Kaderstellende notitie Drank- en horecawet. De Wolden. Januari actief en betrokken. dewolden.nl Kaderstellende notitie Drank- en horecawet De Wolden Januari 2014 actief en betrokken dewolden.nl Samenvatting In voorliggende notitie worden kaders gegeven voor de implementatie van de Drank- en horecawet

Nadere informatie

Gevraagd besluit De raad van de gemeente Molenwaard besluit de Drank- en Horecaverordening 2014 Gemeente Molenwaard vast te stellen.

Gevraagd besluit De raad van de gemeente Molenwaard besluit de Drank- en Horecaverordening 2014 Gemeente Molenwaard vast te stellen. Toelichting / voorstel van het college aan de gemeenteraad zaaknummer 72173 Gevraagd besluit De raad van de gemeente Molenwaard besluit de Drank- en Horecaverordening 2014 Gemeente Molenwaard vast te stellen.

Nadere informatie

Preventie- en Handhavingsplan Alcohol Gemeente Heerde 2015-2018

Preventie- en Handhavingsplan Alcohol Gemeente Heerde 2015-2018 1 Inhoud 1. Inleiding... 3 Looptijd... 3 Integrale benadering is een cruciaal kenmerk van effectief alcoholbeleid... 3 Doelgroep... 4 2. Huidige situatie in de gemeente Heerde... 6 Alcoholgebruik... 6

Nadere informatie

Collegevoorstel. Zaaknummer 00450874. Onderwerp Preventie- en handhavingsplan alcohol gemeente Heusden 2016-2019

Collegevoorstel. Zaaknummer 00450874. Onderwerp Preventie- en handhavingsplan alcohol gemeente Heusden 2016-2019 Onderwerp Preventie- en handhavingsplan alcohol gemeente Heusden 2016-2019 Collegevoorstel Zaaknummer 00450874 Feitelijke informatie Hierbij treft u een raadsvoorstel aan over de vaststelling van het preventie-

Nadere informatie

Dit voorstel geeft invulling aan de wettelijke verplichting genoemd onder punt 2.

Dit voorstel geeft invulling aan de wettelijke verplichting genoemd onder punt 2. RAADSVOORSTEL Datum: 23 december 2014 Nummer: Onderwerp: Vaststellen preventie- en handhavingsplan alcohol 2015-2017 Voorgesteld raadsbesluit: Het preventie- en handhavingsplan alcohol 2015-2017 vast te

Nadere informatie

Preventie- en handhavingsplan alcohol

Preventie- en handhavingsplan alcohol Preventie- en handhavingsplan alcohol 2014-2016 Gemeente Oldebroek Oktober 2014 Afkortingen en begrippenlijst APV Algemeen Plaatselijke Verordening Oldebroek BOA Bijzonder opsporingsambtenaar CJG Centrum

Nadere informatie

Preventieoverzicht alcohol Gezondheidswinst voor Interventie en werkwijze/producten

Preventieoverzicht alcohol Gezondheidswinst voor Interventie en werkwijze/producten < 0 ar Voorlichting over de risico's van Zwangeren Voorkomen van alcoholgebruik bij STAP alcoholgebruik rondom de zwangerschap door middel van de brochure 'Zwanger?...en Alcohol?' en website www.alcoholenzwangerschap.nl

Nadere informatie

Preventie- en Handhavingsplan Alcohol 2014-2017

Preventie- en Handhavingsplan Alcohol 2014-2017 Preventie- en Handhavingsplan Alcohol 2014-2017 Gemeente Haarlemmerliede en Spaarnwoude Juli 2014 Inhoudsopgave Inleiding 1. Probleemanalyse 2. Beleidsfocus 2.1. Uitgangspunten en onderbouwing van beleid

Nadere informatie

Preventie- en handhavingplan Alcohol gemeente Zwijndrecht

Preventie- en handhavingplan Alcohol gemeente Zwijndrecht Preventie- en handhavingplan Alcohol gemeente Zwijndrecht 2014-2018 1 Inleiding Gemeenten zijn sinds 2014 de belangrijkste uitvoerder van de Drank- en Horecawet (DHW) geworden. Zowel op juridisch, handhavings-

Nadere informatie

GEMEENTEBLAD. Behorend bij het Preventie- en Handhavingsplan Alcohol

GEMEENTEBLAD. Behorend bij het Preventie- en Handhavingsplan Alcohol Uitvoeringsplan PHP Behorend bij het Preventie- en Handhavingsplan Alcohol Gemeente Houten Inleiding In 2013 en 2014 zijn de regels voor alcohol gewijzigd. Eén van de wijzigingen is dat gemeenten verantwoordelijk

Nadere informatie

Preventie- en handhavingsplan alcohol gemeente Heusden

Preventie- en handhavingsplan alcohol gemeente Heusden Preventie- en handhavingsplan alcohol gemeente Heusden 2016 2019 1 Inhoudsopgave Pagina Samenvatting 3 Hoofdstuk 1 Inleiding 4 1.1 Aanleiding 4 1.2 Relatie met gezondheidsbeleid 4 1.3 Totstandkoming 4

Nadere informatie

Decentralisatie Toezicht

Decentralisatie Toezicht Decentralisatie Toezicht Presentatie NVWA 8-12-2011 De AID, PD en VWA bouwen aan één nieuwe Voedsel en Waren Autoriteit Programma Wijzigingen DHW Taakverdeling gemeente/politie/nvwa Decentralisatie toezicht

Nadere informatie

Commissienotitie Reg. nr : 0810110 Comm. : MZ Datum : 07-04-08

Commissienotitie Reg. nr : 0810110 Comm. : MZ Datum : 07-04-08 Comm. : MZ Onderwerp Alcoholpreventie jongeren in Noord Brabant Status oordeelvormend Voorstel 1. Deel te nemen aan het project alcoholpreventie Jongeren Veiligheidsregio Brabant-Noord 2. Vanaf 2009 voor

Nadere informatie

BEHOREND BIJ COLLEGENOTA VAN DATUM CORRESPONDENTIENUMMER

BEHOREND BIJ COLLEGENOTA VAN DATUM CORRESPONDENTIENUMMER BEHOREND BIJ COLLEGENOTA VAN DATUM CORRESPONDENTIENUMMER 7-10-14 A. Deze nota is in overleg met de volgende disciplines geconcipieerd: Veiligheid & Leefbaarheid, Communicatie B. Er is wel overeenstemming

Nadere informatie

Actieplan Naar een nuchter Bergen 2012-2015 Gemeente Bergen

Actieplan Naar een nuchter Bergen 2012-2015 Gemeente Bergen Actieplan Naar een nuchter Bergen 2012-2015 Bergen Bergen NH 2 Actieplan Naar een nuchter Bergen 2012-2015 Bergen 1. Inleiding In het beleidsplan Naar een nuchter Bergen 2012 2015 zijn de volgende ambities

Nadere informatie

GEMEENTEBLAD. Officiële publicatie van Gemeente Haarlemmerliede en Spaarnwoude PREVENTIE EN HANDHAVINGSPLAN ALCOHOL 2014 2017

GEMEENTEBLAD. Officiële publicatie van Gemeente Haarlemmerliede en Spaarnwoude PREVENTIE EN HANDHAVINGSPLAN ALCOHOL 2014 2017 14/008 BOB PREVENTIE EN HANDHAVINGSPLAN ALCOHOL 2017 De raad van de gemeente Haarlemmerliede en Spaarnwoude; Gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders van 21 mei Besluit: I. Vast te stellen het

Nadere informatie

Preventie en handhavingsplan alcohol gemeente Goirle 2014-2017. Preventie en Handhavingsplan Alcohol 2014-2017

Preventie en handhavingsplan alcohol gemeente Goirle 2014-2017. Preventie en Handhavingsplan Alcohol 2014-2017 Preventie en Handhavingsplan Alcohol 2014-2017 1 1 Inleiding... 3 2 De lokale situatie... 4 2.1 Doelstelling en resultaten... 5 3 Aanpak... 6 3.1 Regelgeving... 6 3.2 Bewustwording... 6 4 Handhaving van

Nadere informatie

Preventie- en Handhavingsplan Alcohol 2014 2018

Preventie- en Handhavingsplan Alcohol 2014 2018 Preventie- en Handhavingsplan Alcohol 2014 2018 Gemeente Zoetermeer 30-9-2014 Inhoudsopgave Inleiding... 2 1 Probleemanalyse... 3 Algemeen... 3 Zoetermeerse cijfers... 3 2 Preventie- en Handhavingsplan

Nadere informatie

Interventieoverzicht alcohol Doelgroep Doelstelling Intermediair Organisatie die (nadere informatie over) de interventie aanbiedt

Interventieoverzicht alcohol Doelgroep Doelstelling Intermediair Organisatie die (nadere informatie over) de interventie aanbiedt en overzicht alcohol < 0 jaar Voorlichting over de risico's van alcoholgebruik rondom de zwangerschap door middel van de brochure 'Zwanger?...en Alcohol?' en website www.alcoholenzwangerschap.nl < 0 jaar

Nadere informatie

UITVOERINGSPLAN INTEGRAAL ALCOHOL- EN DRUGSBELEID VOOR JONGEREN IN BEESEL

UITVOERINGSPLAN INTEGRAAL ALCOHOL- EN DRUGSBELEID VOOR JONGEREN IN BEESEL UITVOERINGSPLAN INTEGRAAL ALCOHOL- EN DRUGSBELEID VOOR JONGEREN IN BEESEL 2013-2014 Juni 2013 Voor u ligt het uitvoeringsplan 2013 2014. Het plan is opgesteld door de werkgroep Alcohol- en drugspreventie

Nadere informatie

Bestuurssamenvatting strategie Verzuip jij je Toekomst?!

Bestuurssamenvatting strategie Verzuip jij je Toekomst?! Bestuurssamenvatting strategie Verzuip jij je Toekomst?! 2013-2015 Algemeen De evaluatie van Verzuip jij je Toekomst?! over de periode 2009-2012 heeft laten zien dat in de afgelopen vier jaar de eerste

Nadere informatie

Preventie- en Handhavingsplan Alcohol 2014-2017

Preventie- en Handhavingsplan Alcohol 2014-2017 Preventie- en Handhavingsplan Alcohol 2014-2017 Gemeente Waterland Juli 2014 Inhoudsopgave Inleiding 1. Probleemanalyse 2. Beleidsfocus 2.1. Uitgangspunten en onderbouwing van beleid 2.2. Beleidsdoelgroep

Nadere informatie

Nota van beantwoording zienswijzen Pagina 1 van 8

Nota van beantwoording zienswijzen Pagina 1 van 8 Nota van beantwoording zienswijzen notitie Preventie- en handhavingsplan, Integrale Aanpak Drank- en Horecawet Olst-Wijhe, 16 december 2013. doc. nr.: 13.026831 Nota van beantwoording zienswijzen Pagina

Nadere informatie

Preventie- en Handhavingsplan alcohol Gemeente Dongen

Preventie- en Handhavingsplan alcohol Gemeente Dongen Preventie- en Handhavingsplan alcohol Gemeente Dongen 2014-2018 Auteur Matty de Bruijn John van Kruijsbergen Johan Meesters Datum 28 april 2014 Versie 1.0 Status Definitieve versie Inhoudsopgave 1. ALGEMEEN...

Nadere informatie

Underwerp Beantwoording vragen CDA-fractie m.b.t. preventie- en handhavingsplan Drank- en Horecawet

Underwerp Beantwoording vragen CDA-fractie m.b.t. preventie- en handhavingsplan Drank- en Horecawet Riedsútstel Lijst Ingekomen : 8 december 2015 Stukken (LIS) Agindapunt : Status : Informerend/Informatiestuk Program : Programma 7 - Veiligheid Portefúljehâlder : G. Gerbrandy Amtner : H. Veenstra Taheakke

Nadere informatie

Raadsinformatiebrief

Raadsinformatiebrief Raadsinformatiebrief Van: J. Ragetlie Aan: de leden van de Gemeenteraad Onderwerp: Uitvoeringsprogramma Alcohol- en Drugsbeleid 2012 Steller: S. van Schijndel Datum: 18 januari 2012 Nr.: RIB-JR-1202 Geachte

Nadere informatie

Concept. Preventie- en Handhavingsplan Alcohol 2014-2018. Gemeente Zoetermeer

Concept. Preventie- en Handhavingsplan Alcohol 2014-2018. Gemeente Zoetermeer Concept Preventie- en Handhavingsplan Alcohol 2014-2018 Gemeente Zoetermeer 27 mei 2014 Inhoudsopgave Inleiding 3 1. Probleemanalyse 4 1.1 Algemeen 4 1.2 Zoetermeerse cijfers 4 2. Preventie- en Handhavingsplan

Nadere informatie

PROGRAMMABEGROTING 2015-2018

PROGRAMMABEGROTING 2015-2018 PROGRAMMABEGROTING 2015-2018 Programma 1 : Zorg, Welzijn, Jeugd en Onderwijs 1A Lokale gezondheidszorg Inleiding Op grond van de Wet publieke gezondheid (Wpg) heeft de gemeente de taak door middel van

Nadere informatie

Preventie- en handhavingplan Alcohol 2015 gemeentemolenwaard

Preventie- en handhavingplan Alcohol 2015 gemeentemolenwaard GEMEENTEBLAD Officiële uitgave van de gemeente Molenwaard Nr. 41921 15 maart 2017 Preventie- en handhavingplan Alcohol 2015 gemeentemolenwaard 1 Algemeen 1.1 Waarom is de link tussen preventie en handhaving

Nadere informatie

Preventie- en handhavingsplan alcohol Brabantse Wal gemeenten 2014-2016

Preventie- en handhavingsplan alcohol Brabantse Wal gemeenten 2014-2016 Preventie- en handhavingsplan alcohol Brabantse Wal gemeenten 2014-2016 Preventie- en handhavingsplan alcohol Brabantse Wal gemeenten 1 INHOUDSOPGAVE 1. Inleiding... 3 2. Preventie- en handhavingsplan

Nadere informatie

GEMEENTEBLAD Officiële publicatie van Gemeente Houten

GEMEENTEBLAD Officiële publicatie van Gemeente Houten Preventie- en Handhavingsplan Alcohol Gemeente Houten -2018 Gemeenteblad nr. 9 1 Inhoud Inleiding 3 Alcohol en jongeren: probleemanalyse 4 Preventie- en handhavingsplan alcohol: wettelijke verplichtingen

Nadere informatie

PREVENTIE- EN HANDHAVINGSPLAN ALCOHOL 2014 T/M 2017

PREVENTIE- EN HANDHAVINGSPLAN ALCOHOL 2014 T/M 2017 PREVENTIE- EN HANDHAVINGSPLAN ALCOHOL 2014 T/M 2017 1 INLEIDING Achtergrond Op 1 januari 2013 is een nieuwe Drank- en Horecawet (DHW) in werking getreden. Relevant is dat alle taken van de DHW qua toezicht

Nadere informatie

C o n v e n a n t A l c o h o l & J o n g e r e n MODEL. Preventie- en Handhavingsplan Alcohol ex artikel 43a DHW. Gemeente Bedum

C o n v e n a n t A l c o h o l & J o n g e r e n MODEL. Preventie- en Handhavingsplan Alcohol ex artikel 43a DHW. Gemeente Bedum C o n v e n a n t A l c o h o l & J o n g e r e n MODEL Preventie- en Handhavingsplan Alcohol ex artikel 43a DHW Gemeente Bedum Versie 2.2, 15 mei 2014 Inhoudsopgave Inleiding 3 1. Risicoanalyse 4 1.1

Nadere informatie

Preventie- en handhavingsplan Drank- en Horecawet 2014-2018

Preventie- en handhavingsplan Drank- en Horecawet 2014-2018 Preventie- en handhavingsplan Drank- en Horecawet 2014-2018 Gemeente Hellendoorn Besloten door de burgemeester op: 27 mei 2014 Vastgesteld door de gemeenteraad: Preventie en toezichtsplan Drank- en Horecawet

Nadere informatie

Congres modelverordening Drank- en Horecawet

Congres modelverordening Drank- en Horecawet Congres modelverordening Drank- en Horecawet Presentatie van de preventie modelverordening Burgemeester G. Renkema, Nijkerk Gezonde en duurzame voeding. Gezonde mensen in een gezonde omgeving. Modelverordening

Nadere informatie

Startnotitie Preventie- en Handhavingsplan Overbetuwe en Lingewaard

Startnotitie Preventie- en Handhavingsplan Overbetuwe en Lingewaard Startnotitie Preventie- en Handhavingsplan Overbetuwe en Lingewaard Aanleiding Door middel van deze startnotitie wordt u geïnformeerd over de wettelijke verplichting van de gemeente van het vaststellen

Nadere informatie

De gewijzigde Drank- en Horecawet Wat betekent dat bij evenementen?

De gewijzigde Drank- en Horecawet Wat betekent dat bij evenementen? De gewijzigde Drank- en Horecawet Wat betekent dat bij evenementen? Inhoud Presentatie Korte introductie Aanleiding & Historie wetswijziging Wijzigingen DHW Toezicht in de praktijk Rondvraag 25-3-2013

Nadere informatie

Plan preventie- en handhaving alcohol gemeente Drimmelen 2014-2018. Versie : 1.5 Datum : 14 mei 2014 Samengesteld door : M. van 't Zand/ J.

Plan preventie- en handhaving alcohol gemeente Drimmelen 2014-2018. Versie : 1.5 Datum : 14 mei 2014 Samengesteld door : M. van 't Zand/ J. Plan preventie- en handhaving alcohol gemeente Drimmelen 2014-2018 Versie : 1.5 Datum : 14 mei 2014 Samengesteld door : M. van 't Zand/ J. Zonneveld pagina 2 van 29 Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Preventie-

Nadere informatie

GEMEENTEBLAD. Nr. 52137. Preventie- en handhavingsplan. 24 september 2014. Officiële uitgave van gemeente Veghel.

GEMEENTEBLAD. Nr. 52137. Preventie- en handhavingsplan. 24 september 2014. Officiële uitgave van gemeente Veghel. GEMEENTEBLAD Nr. 52137 24 september Officiële uitgave van gemeente Veghel. 2014 Preventie- en handhavingsplan Alcohol 2014-2017 Inhoud 1. Inleiding...3 1.1 Aanleiding...3 1.2 De nieuwe Drank- en Horecawet...3

Nadere informatie

Preventie- en Handhavingsplan Alcohol Goeree-Overflakkee

Preventie- en Handhavingsplan Alcohol Goeree-Overflakkee Preventie- en Handhavingsplan Alcohol Goeree-Overflakkee 2015-2018 Onverminderd inzetten op preventie én handhaving van drankgebruik door kinderen en jongeren is en blijft hoogst noodzakelijk! 4 december

Nadere informatie

Preventie- en Handhavingsplan alcohol gemeente Waalwijk

Preventie- en Handhavingsplan alcohol gemeente Waalwijk Preventie- en Handhavingsplan alcohol gemeente Waalwijk 2016-2019 1 Inhoudsopgave Pagina Samenvatting 3 Evaluatie Preventie- en Handhavingsplan 2014-2015 4 1.Inleiding 8 1.1. Aanleiding 8 1.2. Inhoud Preventie-

Nadere informatie

Alcoholgebruik onder Jongeren in Limburg-Noord

Alcoholgebruik onder Jongeren in Limburg-Noord Alcoholgebruik onder Jonger in Resultat uit de Jongermonitor 2013 Inhoud Achtergrond... 3 Alcoholgebruik Leeftijd... 3 Alcoholgebruik Onderwijstype... 4 Verkrijgbaarheid alcohol... 5 Nationaal Regionaal

Nadere informatie

PROGRAMMABEGROTING

PROGRAMMABEGROTING PROGRAMMABEGROTING 2016-2019 Programma 1 : Zorg, Welzijn, Jeugd en Onderwijs 1A Lokale gezondheidszorg Inleiding Op grond van de Wet publieke gezondheid (Wpg) heeft de gemeente de taak door middel van

Nadere informatie

Preventie- en handhavingsplan alcohol 2014-2018

Preventie- en handhavingsplan alcohol 2014-2018 W044733 / 47272 Beleid opstelling Preventie- en handhavingsplan alcohol 2014-2018 Inhoud 1. Inleiding 1.1 Aanleiding 1.2 Juridisch kader 1.3 Flankerend beleid 1.4 Leeswijzer 2. Huidige situatie 2.1 Cijfers

Nadere informatie

Inhoudsopgave. Samenvatting. 1. Inleiding 05 1.1 Doel van deze kadernota en werkwijze 05 1.2 Ketenpartners 05 1.3 Leeswijzer 07

Inhoudsopgave. Samenvatting. 1. Inleiding 05 1.1 Doel van deze kadernota en werkwijze 05 1.2 Ketenpartners 05 1.3 Leeswijzer 07 Kadernota alcohol, preventie en handhaving 2013-2017 1 2 Inhoudsopgave Samenvatting 1. Inleiding 05 1.1 Doel van deze kadernota en werkwijze 05 1.2 Ketenpartners 05 1.3 Leeswijzer 07 2. De lokale situatie

Nadere informatie

Drank- en Horecawet. Arnout Hagens. Teamleider Alcohol- en tabaksbeleid. directie VGP

Drank- en Horecawet. Arnout Hagens. Teamleider Alcohol- en tabaksbeleid. directie VGP Drank- en Horecawet Arnout Hagens Teamleider Alcohol- en tabaksbeleid directie VGP Inhoud Lokaal toezicht Strafbaarstelling Lokale verordeningen Leeftijdsgrenzen Nieuwe bevoegdheden Lokaal toezicht Per

Nadere informatie

Besluit van de gemeenteraad van de gemeente Oirschot houdende regels omtrent uitvoering Drank- en Horecawet Preventie- en Handhavingsplan Alcohol

Besluit van de gemeenteraad van de gemeente Oirschot houdende regels omtrent uitvoering Drank- en Horecawet Preventie- en Handhavingsplan Alcohol GEMEENTEBLAD Officiële uitgave van de gemeente Oirschot Nr. 101893 15 mei 2018 Besluit van de gemeenteraad van de gemeente Oirschot houdende regels omtrent uitvoering Drank- en Horecawet Preventie- en

Nadere informatie

Aan de gemeenteraad Agendapunt: 5.1/ Documentnr.: RV

Aan de gemeenteraad Agendapunt: 5.1/ Documentnr.: RV Aan de gemeenteraad Agendapunt: 5.1/03092014 Documentnr.: RV14.0445 Roden, 27 augustus 2014 Onderwerp Concept Preventie- en Handhavingsplan Alcohol Onderdeel programmabegroting: Nee Voorstel Het bijgevoegde

Nadere informatie

Presentatie DHW voor studenten. Dinsdag 12 mei 2015

Presentatie DHW voor studenten. Dinsdag 12 mei 2015 Presentatie DHW voor studenten Dinsdag 12 mei 2015 Vergunningen (paracommercie) 1. DHW-Vergunning voor schenken alcohol op grond van de Drank- en Horecawet. Schenkt uw vereniging alcohol in eigen beheer?

Nadere informatie

Preventie en handhavingsplan 2014-2018

Preventie en handhavingsplan 2014-2018 Preventie en handhavingsplan 2014-2018 Preventie plan Integrale aanpak Drank- en Horecawet 1 Begrippenlijst APV Algemene plaatselijke verordening 8K-T-Diel BOA Bijzondere Opsporingsambtenaar college het

Nadere informatie

Uitvoeringsplan alcoholpreventie en handhaving, gemeente Zwartewaterland 2016

Uitvoeringsplan alcoholpreventie en handhaving, gemeente Zwartewaterland 2016 Uitvoeringsplan alcoholpreventie en handhaving, gemeente Zwartewaterland 2016 1 1. Aanleiding uitvoeringsplan preventie- en handhavingsplan alcohol 2016 1.1. Inleiding Op 15 januari 2015 heeft de raad

Nadere informatie

Uitvoeringsprogramma Regionaal gezondheidsbeleid Land van Cuijk

Uitvoeringsprogramma Regionaal gezondheidsbeleid Land van Cuijk Uitvoeringsprogramma 2016 Regionaal gezondheidsbeleid Land van Cuijk 2013-2016 Inleiding Voor u ligt het uitvoeringsprogramma voor 2016 van het regionaal gezondheidsbeleid Land van Cuijk 2013-2016. Het

Nadere informatie

Aan de gemeenteraad Gemeente Steenwijkerland Vendelweg XE Steenwijk Steenwijk, Nummer voorstel: 2013/47

Aan de gemeenteraad Gemeente Steenwijkerland Vendelweg XE Steenwijk Steenwijk, Nummer voorstel: 2013/47 Voorstel aan de raad Aan de gemeenteraad Gemeente Steenwijkerland Vendelweg 1 8331 XE Steenwijk Steenwijk, 6-6-2013 Nummer voorstel: 2013/47 Voor raadsvergadering d.d.: 18-06-2013 Agendapunt: 20 Onderwerp:

Nadere informatie

Drank- en horecawet. Wijzigingen 2013 en 2014 Tijd voor integraal beleid?

Drank- en horecawet. Wijzigingen 2013 en 2014 Tijd voor integraal beleid? Drank- en horecawet Wijzigingen 2013 en 2014 Tijd voor integraal beleid? Inhoud presentatie Landelijke doelstellingen Wetswijzigingen Raakvlakken alcoholbeleid Wat is er al geregeld Alcoholverkooppunten

Nadere informatie

Preventie- en handhavingsplan alcohol De Wolden. Juni actief en betrokken. dewolden.nl

Preventie- en handhavingsplan alcohol De Wolden. Juni actief en betrokken. dewolden.nl Preventie- en handhavingsplan alcohol 2014-2015 De Wolden Juni 2014 actief en betrokken dewolden.nl Inhoudsopgave Inhoudsopgave 2 1. Inleiding 3 1.1 Aanleiding en achtergrond... 3 1.2 Doel van het preventie-

Nadere informatie

Preventie- en handhavingsplan. Drank en Horecawet. Gemeente Rozendaal

Preventie- en handhavingsplan. Drank en Horecawet. Gemeente Rozendaal Preventie- en handhavingsplan Drank en Horecawet Gemeente Rozendaal 2014-2018 1 Preventie en handhavingsplan Drank en Horeca Gemeente Rozendaal Inleiding In 2013 is de nieuwe Drank- en Horecawet (in het

Nadere informatie

Portefeuillehouder: M.J.J.M. Gulpen. Commissie: nee. Gehandicaptenplatf.: nee

Portefeuillehouder: M.J.J.M. Gulpen. Commissie: nee. Gehandicaptenplatf.: nee Advies aan burgemeester en wethouders V gemeente SIMpelVeld Datum advies: 10 oktober 2014 Afdeling: IBR Zaakkenmerk: 37888 Behandele d ambtenaar: Financiële consequenties: Ten laste van begrotingspost:

Nadere informatie

Regelgeving & Handhaving alcoholbeleid. December 2013

Regelgeving & Handhaving alcoholbeleid. December 2013 Regelgeving & Handhaving alcoholbeleid December 2013 Inhoud 1 Inleiding 3 2 De veranderingen en de mogelijkheden 4 3 Het beleid 5 Bijlage 1 Concept Algemene Plaatselijke Verordening, DHW 7 Bijlage 2 Toezicht

Nadere informatie

Preventie- en handhavingplan Alcohol. Gemeente Papendrecht maart 2017

Preventie- en handhavingplan Alcohol. Gemeente Papendrecht maart 2017 Preventie- en handhavingplan Alcohol Gemeente Papendrecht 2017-2019 14 maart 2017 Inhoudsopgave 1 Inleiding... 3 1.1 Integrale aanpak... 3 1.2 Doelgroep... 4 1.3 Leeswijzer... 4 2 Huidige situatie in Papendrecht...

Nadere informatie

Preventie en handhavingsplan alcohol De Friese Waddeneilanden

Preventie en handhavingsplan alcohol De Friese Waddeneilanden Preventie en handhavingsplan alcohol De Friese Waddeneilanden 2014-2018 Inhoudsopgave Deel 1 Algemeen 3 1. Inleiding 3 2. Doelstellingen 4 3. Toezicht 4 4. Preventie 5 5. Resultaten 5 Deel 2 Sanctiebeleid

Nadere informatie

Onderwerp : Vaststelling van het Preventie- en handhavingsplan Alcohol

Onderwerp : Vaststelling van het Preventie- en handhavingsplan Alcohol Raadsvoorstel *Z00F5332ACC* Aan de raad Documentnummer : INT-14-10255 Afdeling : Ruimte Onderwerp : Vaststelling van het Preventie- en handhavingsplan Alcohol 2014-2016 Inleiding Op 1 januari 2014 is de

Nadere informatie

Actieplan alcohol en jeugd gemeente Teylingen 2008-2011 Definitieve versie: 10 juli 2008

Actieplan alcohol en jeugd gemeente Teylingen 2008-2011 Definitieve versie: 10 juli 2008 Bijlage II : Actieplan Alcohol en jeugd Teylingen Actieplan alcohol en jeugd gemeente Teylingen 20082011 Definitieve versie: 10 juli 2008 1. Inleiding Jongeren in ons land drinken te jong, te vaak en te

Nadere informatie

Preventie- en Handhavingsplan Alcohol. Gemeente Oirschot CONCEPT. 1 juli juli Oirschot, 13 mei 2014

Preventie- en Handhavingsplan Alcohol. Gemeente Oirschot CONCEPT. 1 juli juli Oirschot, 13 mei 2014 CONCEPT Preventie- en Handhavingsplan Alcohol Gemeente Oirschot 1 juli 2014 1 juli 2018 Oirschot, 13 mei 2014 Raadsvoorstel vaststelling preventie- en handhavingsplan Oirschot BIJLAGE Preventie- en Handhavingsplan

Nadere informatie

Preventie- en handhavingplan Alcohol 2015-2018. Preventie- en handhavingsplan Alcohol 2015-2018 Gemeente Lelystad

Preventie- en handhavingplan Alcohol 2015-2018. Preventie- en handhavingsplan Alcohol 2015-2018 Gemeente Lelystad Preventie- en handhavingplan Alcohol 2015-2018 Gemeente Lelystad INHOUDSOPGAVE INLEIDING... 3 1. PROBLEEMANALYSE... 3 1.1 Schadelijke gevolgen... 3 1.2 De cijfers... 4 2. BELEIDSFOCUS... 5 2.1 Doelgroep...

Nadere informatie

Preventie en handhavingsplan alcohol De Friese Waddeneilanden

Preventie en handhavingsplan alcohol De Friese Waddeneilanden Preventie en handhavingsplan alcohol De Friese Waddeneilanden 2014-2018 Inhoudsopgave Deel 1 Algemeen 3 1. Inleiding 3 2. Toezicht 4 3. Resultaten 4 4. Preventie 5 5. Doelstellingen 5 Deel 2 Sanctiebeleid

Nadere informatie

Verantwoord alcohol schenken binnen verenigingen

Verantwoord alcohol schenken binnen verenigingen Verantwoord alcohol schenken binnen verenigingen Emiel Krijt, Accountmanager Public Affairs NOC*NSF 1 You created this PDF from an application that is not licensed to print to novapdf printer (http://www.novapdf.com)

Nadere informatie

Commissienotitie. Onderwerp Alcohol 16 min geen goed begin. Status Informerend

Commissienotitie. Onderwerp Alcohol 16 min geen goed begin. Status Informerend Onderwerp Alcohol 16 min geen goed begin Status Informerend Voorstel 1. Kennis te nemen van de activiteiten die in Boxtel en Veghel worden ondernomen in het kader van het project Alcohol 16 min geen goed

Nadere informatie