Deel 2. Programmaplan beschrijving + middeleninzet per programma

Transcriptie

1 Deel 2 Programmaplan beschrijving + middeleninzet per programma 35

2 36

3 INHOUDSOPGAVE Deel 2. Programmaplan Inleiding Ondernemend Groningen. 41 Bedrijvigheid.. 45 Landbouw (incl. landinrichting) 51 Recreatie en toerisme Wonen. 61 Ruimtelijke ontwikkeling 65 Technische infrastructuur Karakteristiek Groningen.. 73 Natuur en landschap Bereikbaar Groningen Mobiliteit en infrastructuur Schoon/veilig Groningen.. 93 Water Milieu 101 Risicobeleid/veiligheid Gebiedsgericht. 117 POP Welzijn, sociaal beleid, cultuur Welzijn Sociaal beleid. 133 Cultuur, media, erfgoed Bestuur Bestuursorganen Bestuurlijke samenwerking Communicatie Overzicht algemene dekkingsmiddelen Algemene dekkingsmiddelen Overige heffingen Onvoorziene uitgaven

4 38

5 Inleiding In dit deel van de Programmabegroting 2005 wordt bij elk programma en de daarbinnen te onderscheiden thema's een beschrijving gegeven van het voorgenomen beleid aan de hand van de vragen wat willen wij bereiken?, wat gaan we daarvoor doen? en wat mag het kosten? Hierbij hanteren wij het stramien, dat eerder aan uw Staten is voorgelegd in het kader van de pilot uitwerking duale begroting. De totale begroting van lasten en baten heeft in 2005 een geraamde omvang van ongeveer ,--. Een belangrijk deel van deze middelen is vastgelegd voor uitgaven binnen de verschillende programma's. De verwachte begrotingsruimte (flexibel budget) is in de periode beperkt. In de volgende grafiek komt dit tot uitdrukking. Begrotingsruimte (bedragen x 1.000,--) In deel 4 van deze Programmabegroting gaan wij nader in op de herkomst en bestedingen van de provinciale middelen. In onderstaande grafiek hebben wij inzichtelijk gemaakt, waar de provinciale middelen in 2005 in hoofdlijnen vandaan komen en hoe deze middelen naar verwachting aan de verschillende programma's zullen worden besteed. Op die manier krijgt u een globaal beeld van de onderlinge verhoudingen bij de inzet van provinciale middelen per programma in ,34% 7,58% 2,67% Middelen ,60% 28,30% Uitkering Provinciefonds Specifieke uitkeringen Opcenten motorrijtuigenbelasting Leges en andere heffingen Bespaarde rente/dividenden c.a. Overige inkomsten Reserves en voorzieningen 14,94% 43,57% 39

6 Bestedingen per programma Ondernemend Groningen 2. Wonen 3. Karakteristiek Groningen 4. Bereikbaar Groningen 5,03% 0,93% 2,12% 5,97% 4,57% 7,04% 1,65% 5. Schoon/veilig Groningen 6. Gebiedsgericht 7. Welzijn, sociaal beleid, cultuur 8. Bestuur 9. Bedrijfsvoering 0. Algemene dekkingsmiddelen Reserves en voorzieningen 23,10% 37,09% 2,33% 10,18% In meerjarig perspectief en in absolute zin ziet de onderlinge verhouding er als volgt uit. Bestedingen in duizenden euro's Ondernemend Groningen 2. Wonen 3. Karakteristiek Groningen 4. Bereikbaar Groningen 5. Schoon/veilig Groningen 6. Gebiedsgericht 7. Welzijn, sociaal beleid, cultuur 8. Bestuur 9. Bedrijfsvoering 0. Algemene dekkingsmiddelen Reserves en voorzieningen 40

7 1. Ondernemend Groningen Het programma Ondernemend Groningen richt zich op een duurzame groei van economie en werkgelegenheid. Hierbij gaat het o.a. om een goed functionerende arbeidsmarkt, een optimaal vestigingsklimaat en een goede bereikbaarheid. Recreatie en toerisme leveren in toenemende mate een bijdrage aan de werkgelegenheid. De landbouw blijft ook in de toekomst van groot belang. Aandeel in de totale begroting 2005: 4,57%. Ondernemend Groningen 41

8 Ondernemend Groningen 42

9 1. Programma Ondernemend Groningen Dit programma bestaat uit de thema's: 1. Bedrijvigheid; 2. Landbouw (incl. landinrichting); 3. Recreatie en toerisme. Lasten Ondernemend Groningen per thema (x 1.000,--) bedrijvigheid landbouw toerisme Voor de uitvoering van dit programma zijn de onderstaande middelen benodigd en beschikbaar. recapitulatie lasten en baten per thema (bedragen x 1.000, --) Omschrijving Ondernemend Groningen a. bedrijvigheid - lasten 7.438, , , ,0 - baten 2.666, , , ,7 saldo van lasten en baten 4.772, , , ,4 b. landbouw - lasten 2.196, , , ,5 - baten 1,5 1,5 1,5 1,5 saldo van lasten en baten 2.194, , , ,0 c. recreatie en toerisme - lasten 1.309, , , ,4 - baten 5,3 5,3 5,3 5,3 saldo van lasten en baten 1.304, , , ,1 Saldo Ondernemend Groningen 8.270, , , ,5 Hierna worden de afzonderlijke thema's beschreven en wordt de daarvoor benodigde middeleninzet verder gedetailleerd. Ondernemend Groningen 43

10 Ondernemend Groningen 44

11 Bedrijvigheid Omschrijving thema Bedrijvigheid In noordelijk verband streven we naar het samengaan van economie en omgeving: een versterkte duurzame groei van economie en werkgelegenheid in combinatie met behoud en versterking van de fysieke omgeving. Voorwaarden hiervoor zijn een optimaal vestigingsklimaat voor bedrijven met een goede kennisinfrastructuur, innovatiemogelijkheden, een goed functionerende arbeidsmarkt, sterke clusters van samenwerkende bedrijven en kennisinstellingen en een gedifferentieerd aanbod van bedrijventerreinen en kantoorlocaties die uitstekend bereikbaar zijn. Vanuit een zuinig en duurzaam ruimtegebruik willen we bestaande bedrijventerreinen optimaal benutten en zo nodig herstructureren voordat nieuwe terreinen worden ontwikkeld. Bij de ontwikkeling en ondersteuning van projecten zal steeds worden gekeken naar een optimale inzet van KOMPAS-middelen. Maatschappelijke effecten en prestatie-indicatoren Maatschappelijk effect: sterke marktsectoren (o.a. energie) goed functionerende arbeidsmarkt realiseren ICT breedband infrastructuur stuwende bedrijvigheid in kernzones duurzame bedrijventerreinen/duurzaam ondernemen sterke kennisstructuur beïnvloedbaarheid zwak zwak sterk sterk/zwak sterk/zwak zwak meetbaarheid sterk/zwak sterk/zwak sterk sterk/zwak sterk zwak Te bereiken in (plan periode) Ondernemend Groningen 45

12 Beïnvloedbaarheid: De mate van beïnvloeding m.b.t. het behalen van een aantal doelstellingen is zwak te noemen, omdat de provincie in hoge mate afhankelijk is van externe factoren (algehele economische situatie in Europa en Nederland, de bereidheid en mogelijkheid van ondernemers om te investeren, de medewerking van andere overheden m.b.t. planologie en cofinanciering etc.). T.a.v. arbeidsmarkt: de rol van de provincie is m.n. ondersteunend en faciliterend richting de centrale spelers op dit veld, zijnde gemeenten, UWV en CWI. T.a.v. ICT: sterk deels vanwege de middelen die de provincie beschikbaar heeft gesteld, deels vanwege de stimulerende rol die de provincie zich heeft toegeëigend. T.a.v. stuwende bedrijvigheid: door beleid en financiële inzet te concentreren op bovenregionale bedrijventerreinen in de kernzones, worden vestigingsplaatskeuzes van bedrijven beïnvloed. Duidelijk is echter dat uiteindelijk de locatiebeslissing door bedrijven zelf wordt genomen. T.a.v. bedrijventerreinen: indien het financiële instrumentarium (w.o. Kompas en TIPP en provinciale cofinanciering) wordt benut en indien sprake is van wijziging bestemmingsplannen, kan de provincie invloed uitoefenen. Voor het overige kan zij alleen advies geven en haar inbreng leveren en is zij afhankelijk van besluitvorming door anderen. T.a.v. kennisstructuur: kennis- en onderwijsinstellingen functioneren autonoom. De provinciale rol is hooguit adviserend en beperkt faciliterend. Meetbaarheid: De meetbaarheid van een aantal geschetste doelstellingen is sterk. Voorbeelden hiervan zijn het vestigingenregister, het aantal meter aangelegde glasvezel, het aantal ha aangelegde bedrijventerreinen. Voor de overige effecten geldt dat er wel indicatoren beschikbaar zijn (bijv. bijdrage aan BNP, investeringen, werkgelegenheidsgegevens, etc), maar deze dekken niet geheel de lading. Relevante beleidsnota's/informatie Provinciaal Omgevingsplan Groningen; Groningen goed in banen; Masterplan Revitalisering bedrijventerreinen; Provinciaal TIPP programma; Vooronderzoek toekomstvaste ICT-infrastructuur; Plan van aanpak project "Provincie-ring"; Notitie Speerpuntsectoren (vaststelling september 2004). Ondernemend Groningen 46

13 Prioriteiten 2005 ICT breedband infrastructuur ,-- Activiteiten: ontwikkelen en uitvoeren van 2 businesscases (glasvezelring) en bij goedkeuring door GS/PS de aanleg ervan. Kwantitatieve prestatie-indicatoren: ontsluiting van minimaal bedrijventerreinen, scholen, huishoudens, enz. Kwalitatieve informatie: sterke economie en leefbaar platteland. Sterke sectorstructuur Activiteiten: ontwikkelen en subsidiegereed maken van innovatieve (cluster-)projecten. Kwantitatieve prestatie-indicatoren: 4 innovatieve of cluster projecten. Kwalitatieve informatie: sterk en concurrerend bedrijfsleven als bron voor werkgelegenheid. Revitaliseren en aanleg bedrijventerreinen Activiteiten: ontwikkelen en subsidiegereed maken van projecten. Kwantitatieve prestatie-indicatoren: 2 revitaliseringplannen (uitvoering TIPP en Masterplan); 3 nieuw te ontwikkelen terreinen (afhankelijk van goedkeuring van bestemmingsplannen door gemeenten en provincie). Kwalitatieve informatie: realiseren van een evenwichtig en gedifferentieerd aanbod van bedrijventerreinen. Goed functionerende arbeidsmarkt Activiteiten: scholing voor specifieke knelpunten in het bedrijfsleven; intensiveren scholing werknemers. Kwantitatieve prestatie-indicatoren: zoveel mogelijk behoud van bestaande werkgelegenheid; onvervulbare vacatures tot 0 reduceren. Kwalitatieve informatie: marktgericht opgeleid arbeidspotentieel. Ondernemend Groningen 47

14 Tabel 1.1. Lasten en baten programma Ondernemend Groningen, thema Bedrijvigheid (bedragen in duizenden euro's) rekening begroting begroting meerjarenraming LASTEN na 2005 wijziging Nieuw beleid thema Bedrijvigheid 7102 ICT breedband infrastructuur Energy Valley naar 5003 Klimaatbeleid Totaal lasten prioriteiten nieuw beleid Aanvaard beleid thema Bedrijvigheid 7104 Sterke sectorstructuur 7102 Revitalisering en aanleg bedrijventerreinen 7103 Goed functionerende arbeidsmarkt Totaal prioriteiten aanvaard beleid Specificatie overige lasten aanvaard beleid thema Bedrijvigheid 7001 Algemeen economische zaken Promotie en acquisitie Kennis en technologie Bedrijfsterreinen en Logistiek Arbeidsmarkt Sectorstructuur (NOM) Regioprogramma's (incl. Interreg III) Nutsvoorzieningen Totaal overige lasten aanvaard beleid Totaal lasten Ondernemend Groningen 48

15 BATEN rekening 2003 begroting 2004 na wijziging begroting 2005 meerjarenraming Specificatie overige baten aanvaard beleid thema Bedrijvigheid 7001 Algemeen economische zaken Promotie en acquisitie 7101 Kennis en technologie Bedrijfsterreinen en Logistiek Arbeidsmarkt Sectorstructuur (NOM) 7106 Regioprogramma's (incl. Intereg III) Nutsvoorzieningen Totaal overige baten aanvaard beleid Totaal baten Saldo thema Bedrijvigheid Toelichting: Rekening de baten zijn inclusief een onttrekking uit de reserve - product product product Naast bovengenoemde bedragen is er geld gereserveerd voor: Voorfinanciering grote projecten (product / / ) Aanvulling Cofinanciering Kompas (product t/m ) Continuering nieuw Beleid op niveau 2006 (product / ). Ondernemend Groningen 49

16 Ondernemend Groningen 50

17 Landbouw (incl. landinrichting) Omschrijving thema Landbouw De landbouw in onze provincie blijft ook in de toekomst, hier en daar in aangepaste vorm, van groot belang. Diverse ontwikkelingen (internationale liberalisering van de markt, veranderende inzet inkomensondersteuning, zwaardere milieueisen, veranderende wensen van de consument) leiden ertoe dat de landbouw bij uitstek een dynamische sector blijft. Landinrichting is een instrument voor de uitvoering van rijks- en provinciaal beleid in het landelijk gebied en het overgangsgebied van stad en land. Het betreft vooral beleid gericht op de sectoren landbouw, natuur, recreatie, landschap en water. Kernpunt van landinrichting is een integrale uitvoering van het provinciale beleid in de hiervoor genoemde sectoren. Komende jaren zal landinrichting ook worden ingezet ten behoeve van de realisering van de waterbergingsgebieden. De komende jaren zullen we ons blijven richten op verdere verbetering van de productiefactoren grond en water, waarbij de landinrichting een belangrijk instrument zal zijn. Daarnaast zal onze inzet gericht zijn op innovatie van de gangbare landbouw, waarbij wij zodanige voorwaarden en faciliteiten willen scheppen dat ondernemers maximaal kunnen inspelen op economische en technische ontwikkelingen. Tevens streven wij naar kennisvergroting in de gangbare landbouw en zullen wij nieuwe productiewijzen, waaronder de omschakeling naar biologische landbouw, en nieuwe teelten stimuleren. Met een breed programma willen we voorwaarden en faciliteiten scheppen zodat ondernemers maximaal op de door hen gewenste wijze kunnen inspelen op de ontwikkelingen, hetzij door schaalvergroting, productiviteitsverhoging en/of kostprijsverlaging, hetzij door verbreding en/of nieuwe teelten. Maatschappelijke effecten en prestatie-indicatoren Maatschappelijk effect: behoud en mogelijke uitbreiding agrarische werkgelegenheid sterke (markt)positie van de agrarische sector leefbaar platteland, waaronder recreatie ruimte voor grootschalige landbouw ruimte voor verbrede landbouw versterking agrarische structuren realiseren EHS realiseren waterbergingsgebieden beïnvloedbaarheid zwak zwak zwak sterk/zwak sterk/zwak zwak/sterk zwak zwak Te bereiken in (planperiode): Beïnvloedbaarheid: meetbaarheid sterk zwak zwak sterk sterk zwak sterk sterk De mate van beïnvloeding m.b.t. het behalen van bovengeformuleerde doelstellingen is zwak te noemen omdat de provincie in hoge mate afhankelijk is van externe factoren (algehele economische situatie in Europa en Nederland, de bereidheid en mogelijkheid van ondernemers om te investeren, de medewerking van andere overheden m.b.t. planologie en cofinanciering etc.). De provincie kan wel de planologische ruimte die de landbouw krijgt voor verdere ontwikkeling, beïnvloeden. T.a.v. de doelstelling voor Landinrichting is de mate van beïnvloeding zwak te noemen, aangezien aankoop van gronden plaatsvindt op vrijwillige basis. Ondernemend Groningen 51

18 Meetbaarheid: De meetbaarheid van een aantal geschetste doelstellingen is sterk. Een voorbeeld hiervan is de LEI-studie "Gevolgen van de hervorming van het Europese landbouwbeleid voor de landbouw in Noord-Nederland". De studie geeft ondermeer een beeld van de toegevoegde waarde, de werkgelegenheid en van de exportgegevens. De meetbaarheid voor de leefbaarheid is zwak, omdat het moeilijk is hiervoor indicatoren te formuleren. De meetbaarheid van de effecten van Landinrichting is sterk te noemen, omdat het aantal aangekochte hectares zichtbaar is. Relevante beleidsnota's/informatie Collegeprogramma GS; Beleidsnotitie Landbouw "B(l)oeiend Groningen"; Regeerakkoord; Provinciaal Omgevingsplan Groningen; Nota Ruimte; Structuurschema Groene Ruimte; Provinciaal Uitvoerings Programma Gebiedsgerichte Inrichting Landelijk Gebied; EHS gebiedsplannen; Sturingsmodel landelijk gebied; Maatregelen tegen wateroverlast in Groningen en Noord Drenthe; Provinciale nota waterberging; Diverse landinrichtingsplannen; Landbouwstructuuronderzoek. Prioriteiten 2005 Versterking en vernieuwing van de agrarische sector ,-- Activiteiten: ontwikkelen en uitvoeren van projecten t.b.v. versterking en vernieuwing van de sector: - ondersteunen van initiatieven om te komen tot regionaal gemengde bedrijven; - toekomst intensieve veehouderij in relatie tot nieuwe regelgeving; - uitvoering geven aan pilot -project inplaatsing Melkveehouderij Veenkoloniën; - uitvoeren van projecten, voortvloeiend uit contacten met jonge agrariërs; - ontwikkeling glastuinbouw Eemsmond; uitvoering geven aan lopende landinrichtingsprojecten en initiëren van nieuwe landinrichtingsprojecten; ontwikkelen en uitvoeren van projecten gericht op behoud en versterking van natuur- en milieukwaliteiten in landbouw- en tuinbouw; inzet van grondpot 100 ha. t.b.v oplossen knelpunten binnen lopende landinrichting; inzet landinrichtingsinstrument als flankerend beleid voor de in te richten noodbergingsgebieden; oplossen problematiek verontreinigde wijken en sloten; overbrugging landinrichting Westerkwartier; inzet Skippy/kavelruil; intensief overleg met LNV, (N)LTO en Brussel over Europese landbouwpolitiek. Kwantitatieve prestatie-indicatoren: behoud van directe werkgelegenheid: ; behoud van indirecte werkgelegenheid: ; gelijke tred houden met landelijke ontwikkeling op gebied van biologische landbouw; 1 project in het kader van professionalisering ondernemersschap jonge agrariërs; 1 project in het kader van nieuwe toegevoegde waarde traditionele gewassen; 1 project gericht op productiviteitsverhoging en/of kostenverlaging; 1 project gericht op verduurzaming landbouw. Ondernemend Groningen 52

19 Kwalitatieve informatie: behoud en uitbreiding werkgelegenheid in de agrarische sector; sterke (markt)positie agrarische sector; duurzame landbouw vanuit oogpunt natuur en milieu; grondgebonden veehouderij met evenwicht van productie en gebruik dierlijke mest in Noord-Nederland; omschakeling naar biologische landbouw; oplossen van knelpunten bij de uitvoering in landinrichtingsprojecten; professioneel ondernemersschap; pro-actieve benadering van Europa; realiseren noodbergingsgebieden. Kennisstructuur ,-- Activiteiten: inzetten op kennisontwikkeling, ketenontwikkeling en afzetbevordering. Kwantitatieve prestatie-indicatoren: ondersteunen van 2 regiospecifieke proefprojecten t.b.v. een cluster van ondernemingen. Kwalitatieve informatie: zorgdragen voor een goed functionerende kennisstructuur. Verbreding en leefbaarheid Activiteiten: ontwikkelen van diverse vormen van "groene diensten"; ondersteunen van initiatieven m.b.t. streekproducten; verdere uitvoering van de verschillende landinrichtingsprogramma's; inzet Skippy/kavelruil. Kwantitatieve prestatie-indicatoren: geen. Kwalitatieve informatie: het landelijk gebied als economische productieruimte, als plek om te wonen, werken en te recreëren en als plek om strategische voorraden als natuur, landschap, biodiversiteit, rust en stilte te behouden en te ontwikkelen. Verdere realisatie van de EHS Activiteiten: verdere uitvoering van de verschillende landinrichtingsprogramma's; overbrugging landinrichting Westerkwartier; inzet Skippy/kavelruil; afstemming met gebiedsplan; voorfinanciering inrichting EHS. Kwantitatieve prestatie-indicatoren: geen. Kwalitatieve informatie: behoud en herstel van natuurwaarden; oplossen van knelpunten bij de uitvoering in landinrichtingsprojecten. Ondernemend Groningen 53

20 Uitvoeren/realiseren van (nieuw) beleid met landinrichting Activiteiten: uitwerken en uitvoeren plan van Binnen Aa, Winschoten Zuid en Ulsderpolder; uitwerken plan delen van Westerkwartier; versneld uitvoeren plan van toedeling in waterbergingsgebieden Oost- en Onnerpolder Haren; plaatsen op Voorbereidingsschema 2005 van Westerkwartier; uitvoering pilot-project inplaatsing melkveehouderij; voortgang binnen de klassieke (oude) landinrichtingsprojecten behouden middels voorfinanciering kavelwerken; uitwerken actiepunten uit landbouwstructuuronderzoek; uitvoeren van landinrichtingsprojecten op basis van plan en/of planwijziging of planaanpassing. Kwantitatieve prestatie-indicatoren: geen. Kwalitatieve informatie: zie onder activiteiten. Ondernemend Groningen 54

21 Tabel 1.2. Lasten en baten programma Ondernemend Groningen, thema Landbouw (bedragen in duizenden euro's) rekening begroting begroting meerjarenraming LASTEN na 2005 wijziging Nieuw beleid thema Landbouw 7302 Glastuinbouw Eemsmond Biologische zorgboerderij de Wiede 80 Totaal lasten prioriteiten nieuw beleid Aanvaard beleid thema Landbouw 7302 Versterking en vernieuwing van de agrarische sector Kennisstructuur Verbreding en Leefbaarheid 7301 Verdere realisatie van de EHS 7301 Uitvoeren/realiseren van beleid met landinrichting Totaal prioriteiten aanvaard beleid Specificatie overige lasten aanvaard beleid thema Landbouw 7301 Landinrichting Landbouw Totaal overige lasten aanvaard beleid Totaal lasten BATEN rekening 2003 begroting 2004 na wijziging begroting 2005 meerjarenraming Specificatie overige baten aanvaard beleid thema Landbouw 7301 Landinrichting Landbouw Totaal overige baten aanvaard beleid Totaal baten Saldo thema Landbouw Toelichting: Rekening product de baten zijn inclusief een onttrekking aan de reserve ad 8. Ondernemend Groningen 55

22 Ondernemend Groningen 56

23 Recreatie en Toerisme Omschrijving thema Toerisme en Recreatie Wij verwachten, dat toerisme en recreatie in toenemende mate voor werk en inkomen kunnen zorgen. Het toeristische bedrijfsleven krijgt de gelegenheid te investeren in nieuwe ontwikkelingen. Kansen op groei doen zich voor in het verblijfs- en dagtoerisme en de vaarrecreatie. Wij verwachten dat het toeristisch bedrijfsleven actief inspeelt op de vraag naar kwaliteitsverbetering en willen hier ruimte voor bieden. We zetten in op versterking van de kwaliteit van de bestaande recreatiebungalowparken en campings. Er zal extra worden geïnvesteerd in promotie en marketing van de toeristische mogelijkheden in stad en provincie Groningen. Ook willen we investeren in fiets-, wandel- en vaarroutes. Bij de ontwikkeling en ondersteuning van projecten zal steeds worden gekeken naar een optimale inzet van Kompas- en andere subsidiemiddelen. Maatschappelijke effecten en prestatie-indicatoren Maatschappelijk effect: extra werkgelegenheid In de beleidsnota "Toeristisch Groningen, een karaktervol perspectief" is als doelstelling geformuleerd om ultimo 2006 t.o.v nieuwe arbeidsplaatsen te creëren. extra bestedingen De doelstelling is om in de periode ca. 68 miljoen extra bestedingen in de toeristische sector te genereren. Te bereiken in (planperiode): Beïnvloedbaarheid: De mate van beïnvloeding m.b.t. het behalen van bovengeformuleerde doelstellingen is beperkt te noemen omdat de provincie in hoge mate afhankelijk is van externe factoren (algehele economische situatie in Europa en Nederland, de bereidheid en mogelijkheid van ondernemers om te investeren, de medewerking van andere overheden m.b.t. planologie en cofinanciering etc.). Meetbaarheid: De meetbaarheid van de geschetste doelstelling is sterk dankzij de op contractbasis gestoelde samenwerking tussen de provincies Groningen, Fryslân en Drenthe met het Instituut voor Service Management te Leeuwarden. Relevante beleidsnota's/informatie Toeristisch Groningen, een karaktervol perspectief; Provinciaal Omgevingsplan Groningen; Kompas voor het Noorden. Ondernemend Groningen 57

24 Prioriteiten 2005 Verbindingen: onderdeel vaarrecreatie Activiteiten: realiseren vaarverbindingen (waaronder Zuidlaardermeer-OostGroningen); verbeteren bestaande vaarvoorzieningen/verbeteren bereikbaarheid. Voor het oplossen van knelpunten van vaardiepten hebben wij in de beleidsrijke Voorjaarsnota 2003 voor 2004 tot en met 2007 jaarlijks ,-- beschikbaar gesteld t.l.v. de reserve ESFI. De eerder beschikbaar gestelde bedragen voor knelpunten doorvaarten, nieuwe vaarverbindingen, vaarverbinding Ems- Tijdenskanaal en ecologische herstel Zuidlaardermeer blijven voor een langere periode gereserveerd. Kwantitatieve prestatie-indicatoren: zie onder. Kwalitatieve informatie: bijdrage aan een leefbaarder platteland; aantrekkelijk vaarwegennet. Verbindingen: uitvoering Plankader wandelen en fietsen Activiteiten: begeleiden en ondersteunen van activiteiten gericht op de realisering van wandel- en fietspaden; verbeteren van infrastructuur en bijbehorende voorzieningen; realiseren van toeristische wandel- en fietsroutes. Kwantitatieve prestatie-indicatoren: zie onder. Kwalitatieve informatie: bijdrage aan een leefbaarder platteland; aantrekkelijk netwerk van kwalitatief hoogwaardig netwerk van fiets- en wandelmogelijkheden. Toeristische promotie en marketing Activiteiten: samenstellen en uitbesteding pakket diensten op het gebied van toeristische promotie en marketing; uitvoering mediacampagne; bevorderen totstandkoming regionale samenwerkingsverbanden VVV's (receptieve functie); continueren verzamelen en publiceren van ontwikkelingscijfers via Toerdata Noord. Kwantitatieve prestatie-indicatoren: zie onder. Kwalitatieve informatie: versterking toeristisch imago provincie Groningen. Ondernemend Groningen 58

25 Kwantitatieve prestatie-indicatoren van de genoemde prioriteiten bezoekcijfers: 2,3 miljoen bezoekers aan dagattracties in 2006 t.o.v. 1,7 miljoen bezoekers in 1998; overnachtingen: 3 miljoen overnachtingen in 2006 t.o.v. 2,1 miljoen overnachtingen in 1998; brug- en sluistellingen: passages in 2006 t.o.v in 2002; gemiddelde bezettingsgraad op campings: 15% t.o.v. 12% in 2003; gemiddelde bezettingsgraad in bungalows: 45% in 2006 t.o.v. 29% in 1998; werkgelegenheid: banen direct/indirect plus full- en parttime in 2006 t.o.v direct en indirect in Ondernemend Groningen 59

26 Tabel 1.3. Lasten en baten programma Ondernemend Groningen, thema Toerisme en recreatie (bedragen in duizenden euro's) rekening begroting begroting meerjarenraming LASTEN na 2005 wijziging Aanvaard beleid thema Toerisme en recreatie 6101 Verbindingen: vaarrecreatie 6101 Verbindingen: uitvoeren plankader wandelen en fietsen 7003 toeristische promotie en marketing Totaal prioriteiten aanvaard beleid Specificatie overige lasten aanvaard beleid thema Toerisme en recreatie 6101 Toerisme en recreatie Toeristische promotie (w.o. NNBT) Totaal overige lasten aanvaard beleid Totaal lasten BATEN rekening 2003 begroting 2004 na wijziging begroting 2005 meerjarenraming Specificatie overige baten aanvaard beleid thema Toerisme en recreatie 6101 Toerisme en recreatie Toeristische promotie (w.o. NNBT) Totaal overige baten aanvaard beleid Totaal baten Saldo thema Toerisme en recreatie Toelichting: Rekening product de baten zijn inclusief een onttrekking uit de reserve ad 371. Ondernemend Groningen 60

27 2. Wonen Het programma Wonen richt zich op het creëren van een ruim en gevarieerd aanbod aan woningen en woonmilieus dat voldoet aan de woonbehoefte van de (potentiële) inwoners. Ruimtelijke kwaliteit en leefbaarheid in zowel de steden als de dorpen zijn hierbij van groot belang. Aandeel in de totale begroting 2005: 7,04%. Wonen 61

28 Wonen 62

29 2. Programma Wonen Dit programma bestaat uit de thema's: 1. Ruimtelijke ontwikkeling; 2. Technische infrastructuur. Lasten Wonen per thema (x 1.000,--) ruimtelijke ontwikkeling technische infrastructuur Voor de uitvoering van dit programma zijn de onderstaande middelen benodigd en beschikbaar. recapitulatie lasten en baten per thema (bedragen x 1.000, --) Omschrijving Wonen a. ruimtelijke ontwikkeling - lasten , , , ,3 - baten , , , ,5 saldo van lasten en baten 5.391, , , ,8 b. technische infrastructuur - lasten 117,5 123,1 129,0 135,1 - baten 0,0 0,0 0,0 0,0 saldo van lasten en baten 117,5 123,1 129,0 135,1 Saldo Wonen 5.509, , , ,9 Hierna worden de afzonderlijke thema's beschreven en wordt de daarvoor benodigde middeleninzet verder gedetailleerd. Wonen 63

30 Wonen 64

31 Ruimtelijke Ontwikkeling Omschrijving thema Ruimtelijke Ontwikkeling Bij de invulling van dit thema vormt de hoofddoelstelling voor het omgevingsbeleid voor ons de leidraad: voldoende werkgelegenheid en een voor mens en natuur leefbaar Groningen met behoud en versterking van de kwaliteiten van de fysieke omgeving. Het gaat ons daarbij om een dynamische economie die de werkgelegenheid en de deelname van mensen aan het arbeidsproces op hetzelfde niveau brengt als in de rest van ons land. Daarbij gaat het om een stedelijk gebied met een prettig leefklimaat voor de inwoners en een goed vestigingsklimaat voor bedrijven. En een leefbare omgeving waarin plaats is voor natuur, mensen oog hebben voor elkaar en kwetsbare groepen niet verstoken blijven van de nodige voorzieningen en verzorging. Maatschappelijke effecten en prestatie-indicatoren Maatschappelijk effect: concentratie van de verstedelijking in de stad Groningen, streekcentra en in de regionale kernen (mal versus contramal); Netwerkvorming Regiovisie Stedelijk Netwerk Groningen-Assen gericht op efficiënte mobiliteit met een geoptimaliseerde bereikbaarheid, afstemming woningmarkt, hogere culturele identiteit, centrumvorming, minimaal handhaving aantal banen, vergroting internationale betekenis; een ruim en gevarieerd aanbod van woningen en woonmilieus, dat voldoet aan de woonbehoefte van de inwoners (nota Bouwen en wonen); inzet voor woningbouw en transformatie van de bestaande voorraad; inzet voor ruimtelijke kwaliteit ( nota Provinciaal Bouwheerschap in de provincie Groningen); aandacht voor het laagste woningmarktsegment; revitaliseren van stedelijk gebied ter verhoging van de leefbaarheid, de woon- en milieukwaliteit en de veiligheid, dit in samenhang met verbeteringen op sociaal en economisch vlak; door overleg/overreding (CB) en toezicht (GS) bereiken dat het provinciale omgevingsbeleid op een handhaafbare manier doorwerkt in gemeentelijke plannen en projectbesluiten; het bieden van de wettelijk voorgeschreven rechtsbescherming ten aanzien van gemeentelijke bestemmingsplannen, waarbij een zorgvuldige behandeling van rechtzoekenden voorop staat; bij de uitvoering van ruimtelijk beleid in het veld op gemeentelijk niveau is het provinciale beleid herkenbaar. Te bereiken in (planperiode): Beïnvloedbaarheid: Meetbaarheid: 2010, einde looptijd van het (Beleidsonderdeel/ streekplan) Provinciaal Omgevingsplan. De mate van beïnvloedbaarheid is begrensd omdat de provincie voor het bereiken van bovenstaande doelstellingen sterk afhankelijk is van tal van maatschappelijke ontwikkelingen en andere partijen. In algemene zin is de meetbaarheid zwak, omdat veelal kwalitatieve doelstellingen worden nagestreefd. De woningbouw vormt hierop een uitzondering. Hier zijn de gemaakte afspraken t.a.v. omvang nieuwbouw en omvang herstructurering, wel goed meetbaar. Wonen 65

32 Relevante beleidsnota's/informatie POP; nota Bouwen en Wonen; nota Provinciaal Bouwheerschap in de provincie Groningen; Beleidskader ISV. Prioriteiten 2005 Herziening en uitvoering nota Bouwen en Wonen Activiteiten: inspraaktraject concept nota; opstellen nota reacties en commentaar; behandeling nota in adviescommissie en in Statencommissie; vaststelling nota door GS; verdeling subsidies Besluit Locatiegebonden Subsidies; uitvoering Woningbouwafspraken Kwantitatieve prestatie-indicatoren: realisatie geplande nieuwbouw per gemeente per jaar; voor de hele provincie: per jaar; realisatie geplande transformatie per gemeente per jaar; voor de hele provincie: woningen vervangende nieuwbouw per jaar; realisatie van de geplande ontwikkeling van het woningtekort; voor de hele provincie terugdringing met 600 per jaar. Kwalitatieve informatie: voortgang "sturen op kwaliteit" per regio (doel is het maken van afspraken over de programmatische kwaliteit van de woningbouw); voortgang initiatieven tot versnelling woningbouw en bevordering betaalbaar bouwen; voortgang stimulering particulier opdrachtgeverschap. Uitvoering Beleidskader Stedelijke Vernieuwing ,- Activiteiten: Beoordelen vijf gemeentelijke ISV2-programma's ( programmagemeenten); Beoordelen vijf ISV1-verantwoordingen , ( programmagemeenten); Evaluatie ISV1 ( ); Toedeling middelen aan projectgemeenten voor het jaar 2006; Advisering GS, adviescommissie (CSV) etc.; Advisering individuele gemeenten, 3 bijeenkomsten met Groninger gemeenten; Advisering en beoordeling Vliegende Brigade. Kwantitatieve prestatie-indicatoren: De verbeteringsprogramma's van de gemeenten worden overeenkomstig de afgegeven beschikkingen uitgevoerd. Met name de verantwoordingsverslagen van de programmagemeenten geven daar blijk van. Kwalitatieve informatie: Centrale doelstelling is de vergroting van de leefbaarheid, de woon- en milieukwaliteit en de veiligheid in samenhang met verbeteringen op sociaal en economisch vlak. Wonen 66

33 Toelichting: Sturingsfilosofie van het ISV is dat gemeenten zelf het beleid voor de stedelijke vernieuwing vormgeven en uitvoeren. Bij deze filosofie past het principe van verantwoording achteraf: eerst na afloop van de eerste vijfjaarsperiode geven gemeenten rekenschap van het door hen gevoerde beleid. De eindverantwoording omvat een verantwoordingsverslag, een bestedingsverslag en een verslag van de accountant. Pas dan kan per gemeente zicht worden verkregen op de maatschappelijke effecten van de diverse te leveren meetbaar geformuleerde prestaties. Dit betekent medio 2005 een beeld kan worden geschetst van de effecten van de door de gemeenten genomen maatregelen op de kwaliteit van de leefomgeving, uitgesplitst naar een 12-tal prestatievelden. Huisvesting Statushouders Activiteiten: D.m.v. maandelijkse overzichten wordt de voortgang in de uitvoering van de wettelijke taakstelling van gemeenten op de voet gevolgd. Met achterblijvende gemeenten vindt regelmatig op ambtelijk en zonodig op bestuurlijk niveau overleg plaats. Knelpunten worden besproken met het COA; De voortgang van de uitvoering van de taakstelling wordt halfjaarlijks gerapporteerd aan GS en aan de ministeries van VROM en Justitie; Halfjaarlijks vindt overleg plaats met het ministerie van Justitie en de noordelijke provincies over de taakstellingen. Kwantitatieve prestatie-indicatoren: Gemiddeld over de gehele provincie dienen de gemeenten in het jaar 2005 hun taakstelling m.b.t. de huisvesting van statushouders volledig te hebben gerealiseerd. Kwalitatieve informatie: Knelpunten bij de plaatsing melden en mogelijke oplossingen aandragen opdat de asielzoekers met een verblijfsvergunning op korte termijn goede huisvesting krijgen aangeboden door de gemeenten. Provinciale ruimtelijke ontwikkelingsplanologie Activiteiten: Uitvoering actualisering Regiovisie Groningen-Assen 2030 (Nationaal Stedelijk netwerk Groningen- Assen). Voor een vijftal regioprojecten is in 2005 de uitvoering aan de orde: 1. Kolibri OV Netwerk: een totaal pakket aan OV-Maatregelen voor de gehele regio Groningen-Assen. Het omvat ondermeer de volgende projecten: station Europapark, beveiliging en facelift stations, transferia Hoogkerk, Assen, Haren, Tynaarlo en busstation Assen; 2. Maatregelenpakket Bereikbaarheid Groningen-Assen (BAG): completeren hoofdinfrastructuur, optimaliseren schakels en betere benutting bestaande infrastructuur Zuidelijke, Westelijke en Noordelijke ringweg Groningen, Zuidhorn-Groningen, Leek/Roden aansluiting A7; 3. Samenwerking Regionale Bedrijvenlocaties: afstemming typering, fasering, en ontwikkeling, afspraken over gezamenlijke exploitatie en samenwerking meet NOM op gebied van promotie en acquisitie; 4. Voorinvesteringen in landschap voor verstedelijking: aan de orde bij de projecten Groningen- Meerstad, Eelderwolde/Ter Borch en locatie Hoogezand-Zuid; 5. Regiopark: kwaliteiten van het landschap waarborgen en ontwikkelen onder andere door een Regionaal Landschapsontwikkelingsplan, Realisatie Groen-Blauwe zones; Uitvoeringsprogramma nota Ruimte bestaande uit: begrenzen bundelinggebied en opnemen bundelingbeleid stedelijke netwerk Groningen-Assen in POP; afspraak met rijk vastleggen over gecoördineerde inzet rijksmiddelen en instrumenten in stedelijk netwerk Groningen-Assen, sluiten samenwerkingsovereenkomst rijk-regio t.b.v. ZZL. Hierbij geldt het voorbehoud dat de Nota Ruimte en de Uitvoeringsagenda in september 2004 door de Tweede Kamerbehandeling zal komen. Planontwikkeling Zuiderzeelijn, bestaande uit: besluitvorming Programma van Eisen in PS, start prijsvraag, afronding fase 2 Masterplan, selectie consortium. Wonen 67

34 Planontwikkeling Meerstad start uitvoering Masterplan door alle betrokken; ontwikkelen Waterstructuurplan en Groenstrucuurplan; start Landinrichting met projectnota en opstellen raamplan Landinrichting; afronden deelonderzoeken beschikbaarheid gronden, flora- en faunawet; inventarisatie archeologisch waardevolle objecten, bodemkwaliteit, grondverzet e.d.; voorbereiden globaal bestemmingsplan (eerste) deelgebied; samenwerkingsovereenkomst uitvoerende partijen en publieke partijen; uitvoering transformatie Eemskanaalzone. NB. inzake vorengenoemde activiteiten wordt door meerdere van betrokken partijen samengewerkt. Uitvoering Blauwe Stad als ontwikkelingsplanologie bestaande uit: afronden diepploegen, afronden verkeersmaatregelen, afronding graven meer, voltooiing aanleg dijken, vullen van het meer, start verkoop woningen. Prestatie-indicatoren: Het in de uitvoeringspraktijk van provincie en gemeenten zichtbaar zijn van het voorgenomen beleid. Alvorens plannen in uitvoering worden genomen vindt toetsing op doorwerking van rijks- en provinciaal beleid plaats. Bestemmingsplannen vormen de basis voor gemeentelijke bouwvergunningen. In vrijwel alle gevallen beslist GS conform de uitgebrachte adviezen. Provinciaal Bouwheerschap en visieontwikkeling gemeenten , Activiteiten: ruimtelijke studies provinciaal niveau: Regio Groningen/Assen, Veenkoloniën, Damsterdiepzone en diverse Landschapsontwikkelingsplannen; participeren in HSL-studie; adviseren over, stimuleren van en (gedeeltelijk) participeren in gebiedsvisies voor diverse gemeenten; adviseren over subsidieaanvragen gemeenten; organiseren RO-excursie voor gemeenten; organisatie communicatie voorbeeldprojecten; advisering over ingediende gemeentelijke RO-plannen en over de RO-aspecten van de aanvragen stedelijke vernieuwing en woonplannen; adviseren collegae en bestuur over ruimtelijke kwaliteit provinciale projecten. Kwalitatieve informatie: Doel is om de ruimtelijke kwaliteit te verhogen in ruimtelijke plannen; Middel: ruimtelijke kwaliteit als permanent aandachtspunt op de agenda te krijgen bij regionale en lokale ontwikkelingen. Eisen stellen aan stedenbouwkundige kwaliteit ingediende RO-plannen; Uiteindelijk is het streven erop gericht om te komen tot een totaal overzicht. Hierin wordt ingegaan op de "taakvolwassenheid"van de gemeenten en marktpartijen t.o.v. het begrip "ruimtelijke kwaliteit". M.a.w. aangeven in hoeverre er voortgang wordt gemaakt op het punt van ruimtelijke kwaliteit in allerlei ruimtelijke ontwikkelingsplannen. Wonen 68

35 Gemeentelijke Plannen Activiteiten: het (desgevraagd) ondersteunen en begeleiden van gemeenten bij het ontwikkelen van lokaal ruimtelijk beleid; het adviseren over (ontwerp)gemeentelijke ruimtelijke plannen en projecten in het kader van het overleg als bedoeld in artikel 10 van het Besluit op de ruimtelijke ordening; het beoordelen van aan wettelijke goedkeuring onderworpen ruimtelijke plannen en projecten, met inbegrip van de daarbij behorende facetten va n rechtsbescherming; het beantwoorden van brieven, faxen en van burgers, instanties en dergelijke; voorbereiding op de invoering van de fundamentele herziening van de Wet op de Ruimtelijke Ordening. Kwantitatieve prestatie-indicatoren: minimaal 80% van de besluiten in het kader van de wet op de ruimtelijke ordening door GS wordt niet aangevochten door gemeenten en andere belanghebbenden; de provincie wint minimaal 80% van de zaken die worden voorgelegd aan de rechter dan wel de Raad van State. Kwalitatieve informatie: door overleg/overreding (CB) en toezicht (GS) bereiken dat het provinciale omgevingsbeleid op een handhaafbare manier doorwerkt in gemeentelijke plannen en projectbesluiten; het bieden van de wettelijk voorgeschreven rechtsbescherming ten aanzien van gemeentelijke bestemmingsplannen, waarbij een zorgvuldige behandeling van rechtzoekenden voorop staat. Wonen 69

36 Tabel 2.1. Lasten en baten thema Ruimtelijke ontwikkeling (bedragen in duizenden euro's) rekening begroting begroting meerjarenraming LASTEN na 2005 wijziging Aanvaard beleid thema Ruimtelijke ontwikkeling 9201 Herziening en uitvoering nota Bouwen en Wonen 9201 Uitvoering Beleidskader Stedelijke Vernieuwing Huisvesting Statushouders 9101 Provinciale ruimtelijke ontwikkelingsplanologie 9101 Provinciaal Bouwheerschap Visieontwikkeling gemeenten Totaal prioriteiten aanvaard beleid Specificatie overige lasten aanvaard beleid thema Ruimtelijke ontwikkeling 9101 Regionale planning Gemeentelijke plannen Bouwen en wonen Totaal overige lasten aanvaard beleid Totaal lasten BATEN rekening 2003 begroting 2004 na wijziging begroting 2005 meerjarenraming Specificatie overige baten aanvaard beleid thema Ruimtelijke ontwikkeling 9101 Regionale planning Gemeentelijke plannen 9201 Bouwen en wonen Totaal overige baten aanvaard beleid Totaal baten Saldo thema Ruimtelijke ontwikkeling Toelichting: Rekening product de baten zijn inclusief een onttrekking aan de reserve ad Wonen 70

37 Technische Infrastructuur Omschrijving thema Technische Infrastructuur Ruimtelijk beleid ontwikkelen en uitvoeren voor technische infrastructuur (diepe delfstoffen zout en aardgas, windenergie, militaire oefenterreinen, kabels en leidingen). Het beleid is en wordt vastgelegd in het POP (Provinciaal Omgevingsplan) en het IBW (Interprovinciaal Beleidsplan Waddenzeegebied). Het gaat daarbij om projecten op het gebied van opsporen, winnen, produceren, opslaan, transporteren en distribueren van energie en of andere stoffen. Maatschappelijke effecten en prestatie-indicatoren Maatschappelijk effect: Locaties voor de projecten en de benodigde traceringen van leidingen zodanig kiezen dat zowel de ruimtelijke invloed als de invloed op het milieu zo gering mogelijk zijn. Te bereiken in: Beïnvloedbaarheid: Afhankelijk van maatschappelijke/politieke invloeden. Meetbaarheid: Eindproduct is meetbaar. Relevante beleidsnota's/informatie Bestuursovereenkomst BLOW 2001; Plan van Aanpak BLOW 2002; POP 2000; IBW 1995; SMT Activiteiten: uitvoering geven aan Plan van Aanpak BLOW van 2002; jaarlijks wordt gerapporteerd; uitvoering geven aan de herziening van het Interprovinciaal Beleidsplan Waddenzee 1995; na advies instanties ruimtelijke afwegingen maken m.b.t. tracering leidingen; na advies instanties ruimtelijke afwegingen maken m.b.t. winningboringen naar aardgas; bemiddelen en overleggen tussen Defensie en gemeenten / burgers om (geluid)hinder als gevolg van militaire oefeningen in de Marnewaard en op interprovinciale militaire oefenterreinen in en om de Waddenzee te beperken. Er zijn geen specifieke prioriteiten te benoemen. Kwalitatieve prestatie-indicatoren: Locaties voor de projecten en de benodigde traceringen van leidingen zijn zodanig gekozen dat zowel de ruimtelijke invloed als de invloed op het milieu zo gering mogelijk zijn. Toetsing hierop vindt plaats in de Commissie Bestemmingsplannen (NAM-projecten) en de Planologische Werkcommissie Den Haag (Gasunieprojecten). De naar verwachting zeven uit te brengen adviezen worden in minimaal 95% van de gevallen door deze commissies en vervolgens het bestuur overgenomen; Het Plan van Aanpak BLOW is gericht op de realisatie van 165 MW windenergie uiterlijk in De vordering van de uitvoering is niet goed planbaar, maar wordt jaarlijks aan de hand van een voortgangsverslag getoetst door GS en de Statencommissie OMB. Kwalitatieve informatie: Ruimtelijk beleid ontwikkelen en uitvoeren voor technische infrastructuur (diepe delfstoffen zout en aardgas, windenergie, militaire oefenterreinen, kabels en leidingen). Wonen 71

38 Tabel 2.2. Lasten en baten programma Wonen, thema Technische infrastructuur (bedragen in duizenden euro's) rekening begroting begroting meerjarenraming LASTEN na 2005 wijziging Specificatie overige lasten aanvaard beleid thema Technische infrastructuur 9103 Technische infrastructuur Totaal overige lasten aanvaard beleid Totaal lasten BATEN rekening 2003 begroting 2004 na wijziging begroting 2005 meerjarenraming Specificatie overige baten aanvaard beleid thema Technische infrastructuur 9103 Technische infrastructuur Totaal overige baten aanvaard beleid Totaal baten Saldo thema Technische infrastructuur Toelichting: De lasten aanvaard beleid betreffen de apparaatskosten, die zijn gemoeid met de inzet van personeel. Wonen 72

39 3. Karakteristiek Groningen Het programma Karakteristiek Groningen richt zich op het behouden en herstellen van het bijzondere karakter van het Groninger landschap. Het realiseren van de ecologische hoofdstructuur en de daarin gewenste natuurkwaliteit leveren hier een belangrijke bijdrage aan. Aandeel in de totale begroting 2005: 1,65%. Karakteristiek Groningen 73

40 Karakteristiek Groningen 74

41 3. Karakteristiek Groningen Dit programma bestaat uit het thema Natuur en landschap. Lasten Karakteristiek Groningen per thema (x 1.000,--) natuur en landschap Voor de uitvoering van dit programma zijn de onderstaande middelen benodigd en beschikbaar. recapitulatie lasten en baten per thema (bedragen x 1.000, --) Omschrijving Karakteristiek Groningen a. natuur en landschap - lasten 3.939, , , ,1 - baten 0,0 0,0 0,0 0,0 saldo van lasten en baten 3.939, , , ,1 Saldo Karakteristiek Groningen 3.939, , , ,1 Hierna wordt het thema Natuur en landschap beschreven en wordt de daarvoor benodigde middeleninzet verder gedetailleerd. Karakteristiek Groningen 75

42 Karakteristiek Groningen 76

43 Natuur en landschap Omschrijving thema Natuur en landschap Het programma karakteristiek Groningen is gericht op behoud en verbetering van de natuurkwaliteit binnen en buiten de EHS en op versterking van het landschappelijke karakter. De activiteiten richten zich op uitwerking en uitvoering van beleid en projecten, selectieve en gerichte subsidiering van natuuraankopen en projecten en organisaties en de uitvoering van groene wetten. Maatschappelijke effecten en prestatie-indicatoren Maatschappelijk effect: Toename voor natuur- en landschapswaarden in het agrarische productielandschap; Verbetering van beheer van natuurgebieden; Meer deelname van agrariërs aan agrarisch en particulier natuurbeheer; Afname van de versnippering van natuurgebieden binnen de EHS; Vergroting van het areaal verworven en ingericht natuurgebied; Op basis van flora en faunawet; planmatige aanpak schadebestrijding; Kwalitatief goed ingericht en verzorgd landschap in samenhang met sociaal economische ontwikkelingen; Behoud, goed beheerde en in ere herstelde karakteristieke landschapswaarden; Behoud van de identiteit van verschillende landschapstypen; Hogere waardering Groninger cultuurland leidt tot meer toerisme; Bevorderen van het begrip van ons archeologisch erfgoed. Te bereiken in (planperiode): Beïnvloedbaarheid: Meetbaarheid: 2018 voor de realisatie van de EHS; 2007 voor nota actualisatie en uitvoering natuurbeleid. De mate van beïnvloedbaarheid voor wat betreft de verbetering van natuurwaarden in het agrarische productiegebied is zwak omdat de provincie voor het bereiken van de doelstelling afhankelijk is van de vrijwilligheid van agrariërs om maatregelen uit te voeren ten behoeve van de natuur. De mate van beïnvloedbaarheid voor wat betreft de realisatie van de EHS is beperkt. De provincie wil de komende jaren uit eigen middelen de grondaankopen financieren. De aankopen gebeuren wel op vrijwillige basis. De meetbaarheid naar prestaties (oppervlakte, aantallen) is goed. De meetbaarheid naar effecten is zwak (bijvoorbeeld ontwikkeling van natuurwaarden als gevolg van bepaalde maatregelen), omdat de complexiteit van factoren die de ontwikkeling van natuurwaarden bepalen zeer groot is en een langere ontwikkelingstijd kent. Karakteristiek Groningen 77