HANDBOEK. Gedragscode. Achtergrondinformatie en beoordelingsmethodiek Versie 3

Transcriptie

1 HANDBOEK Gedragscode Achtergrondinformatie en beoordelingsmethodiek Versie 3

2 Colofon Bewuste Bouwers Zilverstraat 69 Postbus AX Zoetermeer Bewuste Bouwers Bewuste Bouwers Stichting Bewuste Bouwers De missie van Bewuste Bouwers is het verbeteren van het imago van de bouw. Dit bereiken we door invulling te geven aan omgevingsmanagement en MVO criteria op de bouwplaats met onze gedragscode. We richten ons op het raakvlak van een project en haar omgeving. Met praktische tips en suggesties maken we van beleid praktijk. Inhoudsopgave 1. Over de Bewuste Bouwers gedragscode Waarom bewust bouwen Wat is de Bewuste Bouwers gedragscode 5 2. Deelname 6 3. Project aanmelden 8 4. Toepassing Implementatie in de organisatie Profilering als Bewuste Bouwer Opdrachtgevers Onderaannemers en leveranciers Nevenaannemers Toetsing Audit Mysteriebezoek Verbeterdebouw.nl BREEAM Non-conformiteit Auditors gemonitord De normkaarten Maatwerk Andere certificeringen en beleidsnormen Restricties vanuit de opdrachtgever Interpretatie Omgeving Veilig Vakmensen Milieu Verzorgd Opbouw scores Scoreopbouw score Boven normscore Onder normscore Best practices Afronding project 36 Bijlagen A. kaarten B. Voorbeelden auditscore C. Non-conformiteitprocedure D. Algemene voorwaarden deelname

3 Bewuste Bouwers Gedragscode Bewuste Bouwers zijn het visitekaartje van de bouwsector. Een Bewuste Bouwer zet de gedragscode in op haar projecten en werkt zo op een veilige, duurzame en omgevingsbewuste wijze. Omgeving Bewuste Bouwers beperken hinder en hinderbeleving voor de omgeving. Medewerkers op het project zijn zich bewust van hun impact op mensen in de omgeving. Zij communiceren proactief voorafgaand en tijdens de bouw en gaan professioneel om met vragen, klachten en tips vanuit de omgeving. Veilig Bewuste Bouwers werken veilig voor omwonenden, voorbijgangers en bezoekers. Bouwactiviteiten vormen geen onaanvaardbaar risico voor de veiligheid van omwonenden, voorbijgangers en bezoekers. De omgeving van het project, toegangswegen en informatiepunten zijn veilig voor omgeving, weggebruikers en bezoekers. Vakmensen Bewuste Bouwers hebben aandacht voor de ontwikkeling, gezondheid, welzijn en veiligheid van hun vakmensen. Medewerkers dragen bij aan het imago van de bouw. De medewerkers zijn het visitekaartje van het project en de bouwsector. Milieu Bewuste Bouwers werken milieubewust. Er is beleid voor afvalmanagement en energiebesparing. Het project is zich bewust van de impact op het milieu en neemt maatregelen om de impact te verkleinen. Het bouwbedrijf faciliteert het project om op een duurzame wijze te bouwen. Verzorgd Bewuste Bouwers werken netjes. Het project maakt gezien vanuit de omgeving een verzorgde indruk. Op en rondom het project is het opgeruimd. Materiaal en materieel zijn opgeruimd, schoon en onderhouden. 3

4 Over de Bewuste Bouwers gedragscode 1 Omgevingsmanagement, maatschappelijk verantwoord ondernemen, veiligheid, vakmanschap en duurzaamheid. Dat zijn thema s die, naast innovaties in techniek, een belangrijke rol innemen bij bouw- en infraprojecten. Een bouwproject is geen wereld op zichzelf, een bouwproject is onderdeel van de samenleving. Een bewuste bouwer onderscheidt zich met zijn project op dit maatschappelijke vlak. In de uitvoeringfase wordt dat het beste zichtbaar. Voor de één is dat een bouwplaats, voor de ander een projectlocatie, projectgebied, werkterrein, werkgebied, bouwterrein of uitvoeringsgebied. Bewuste Bouwers focust zich op die uitvoeringsfase. De Bewuste Bouwers gedragscode geeft richting en tips op welke wijze een project bewust kan bouwen. 4

5 Dit handboek geeft praktische informatie vanaf aanmelding van een project tot en met de toetsing door de auditors of mysterie- bezoekers en afronding van het project. 1.1 Waarom bewust bouwen Een drukke omgeving, mondige buren, hoge verwachtingen, kwetsbare natuur en steeds compactere werkterreinen vragen steeds meer van bouwbedrijven in de uitvoering. De Bewuste Bouwers gedragscode richt zich op het project en haar omgeving. De gedragscode biedt het hele team, van timmerman tot projectmanager, concrete handvatten hoe zij bewust, met oog voor omgeving, medewerkers, veiligheid, milieu en verzorgdheid en met minder hinder kunnen werken. Het effect van bewust bouwen is een vlot en veilig bouwproces, met werk- en woonplezier voor medewerkers en omgeving. Of te wel: Bewuste Bouwers, beste buren. 1.2 Wat is de Bewuste Bouwers gedragscode Blijvend verbeteren is wat de Bewuste Bouwers gedragscode nastreeft. Met als doel dat overlast zoveel mogelijk beperkt blijft en dat ieder project de beste buur is. De gedragscode helpt medewerkers op een project hun bewustzijn te vergroten over de impact die zij hebben. De impact op de omgeving waar mensen wonen, werken en recreëren; de impact op het milieu bij het uitvoeren van het werk; de impact op de medewerkers tijdens de uitvoering van het project. Dit is ondergebracht in vijf pijlers: omgeving, veilig, vakmensen, milieu en verzorgd. De pijlers zijn uitgewerkt in normkaarten met praktische tips en suggesties voor de invulling van de gedragscode. Bewuste Bouwers komt op het project tijdens de uitvoeringsfase. Met audits, mysteriebezoeken en met behulp van crowdsourcing op wordt gekeken op welke manier invulling gegeven is aan de gedragscode en of dit op voldoende niveau wordt gedaan. Dit handboek geeft praktische tips en helpt projecten met de interpretatie van de gedragscode. Tevens staat in het handboek het toetsingsproces beschreven. Meer informatie staat op Projecten die de gedragscode op dit moment toepassen zijn te vinden op 5

6 Deelname 2 Ieder project in het publieke domein dat de uitvoering in gaat, kan zich aanmelden bij Bewuste Bouwers. De Bewuste Bouwers gedragscode inzetten kan op twee manieren. 6

7 1. Bedrijfsdeelnemerschap Bouwbedrijven committeren zich aan de gedragscode en betalen een jaarlijkse bijdrage afhankelijk van de bedrijfsomzet. Van bedrijfsdeelnemers wordt verwacht dat zij de gedragscode invoeren in hun bedrijfsprocessen en -cultuur. Projecten van bedrijfsdeelnemers worden steekproefsgewijs geaudit en/of bezocht door een mysteriebezoeker. Op verzoek kunnen extra audits uitgevoerd worden. 2. Projectdeelnemerschap Een project wordt aangemeld door een bouwbedrijf dat geen bedrijfsdeelnemer is. De jaarlijkse projectbijdrage is afhankelijk van de projectomvang. Projectdeelnemers worden ieder jaar geaudit en steekproefsgewijs bezocht door een mysteriebezoeker. Meer informatie over deelnemerschap en tarieven zijn terug te vinden op de website 7

8 Project aanmelden 3 Een project aanmelden verloopt via de website bouwplaats-aanmelden. Het project komt automatisch op en op te staan. 8

9 Bij de aanmelding worden de volgende gegevens gevraagd: de naam van het project de locatie de opdrachtgever de duur van het project een korte projectomschrijving een foto van het project de contactgegevens voor afstemming en inplannen audits, bijvoorbeeld van de uitvoerder, omgevingsmanager, projectleider, werkvoorbereider. Degene die verantwoordelijk is voor de Bewuste Bouwers gedragscode adres voor meldingen via Dit kan een persoonlijk adres zijn, een project adres of een algemeen adres van een bedrijf. Er kan maar 1 mailadres opgenomen worden in verbeterdebouw.nl. de facturatiegegevens. Een bedrijf of combinatie dat de eerste keer een project aanmeldt, moet eerst de bedrijfs- of combinatienaam toevoegen aan het keuzemenu. Dit kan via Is de looptijd van het project korter dan drie maanden, dan is aanmelding minimaal twee maanden voor de startdatum noodzakelijk. Lukt dat niet, attendeer dan Bewuste Bouwers over de deelname door een te sturen naar info@bewustebouwers.nl. Gezien de korte looptijd is extra aandacht voor het plannen van een audit of mysteriebezoek nodig. Nadat Bewuste Bouwers de aanmelding ontvangen heeft, wordt deze per bevestigd. 9

10 Bouwhekbanners en promotiematerialen De gratis bouwhekbanner en posters zijn na aanmelding te verkrijgen door het bestelformulier op de website in te vullen. Het is dan ook mogelijk om extra bouwhekbanners en ander promotiemateriaal bij te bestellen. Het bestelformulier staat op Projectcertificaten Ieder project ontvangt een projectgebonden certificaat waarmee het project kan aantonen bij opdrachtgevers of binnen de eigen organisatie dat het de gedragscode toepast op het project. Dit certificaat is te downloaden op de projectpagina op De certificaten worden per kalenderjaar vrij gegeven. Een meerjarig project kan dus ieder jaar een actueel projectcertificaat downloaden. De projectinformatie blijft altijd zichtbaar op Verbeterdebouw.nl Op is het project gedurende de looptijd van het project zichtbaar. Na de opgegeven einddatum van het project, wordt het project automatisch van de site gehaald. Verandert de start- of einddatum van een project, geef dit dan aan ons door. 10

11 11

12 Toepassing 4 Met de aanmelding van het project bij Bewuste Bouwers onderschrijft het project de gedragscode. Medewerkers gaan aan de slag met het handboek en de normkaarten. Ze geven project specifieke invulling aan de gedragscode. Actief invoeren Voor de omgeving is het niet altijd direct zichtbaar wie er precies verantwoordelijk is voor welk deel van het project. Zij koppelt de (bedrijfs)naam van de hoofdaannemer aan het project. Neem als hoofdaannemer verantwoordelijkheid en voer de gedragscode actief in. 12

13 4.1 Implementatie in de organisatie Door de gedragscode op te nemen in het MVO beleid en het kwaliteitssysteem is het werken volgens de gedragscode procesmatig geborgd. Bedrijfsdeelnemers ontvangen kwartaalcijfers over de prestatie van de bewuste projecten en kunnen dit verwerken in de eigen cijfers en ambities. Bedrijfsbrede trainingen, toolboxen en workshops zorgen voor bewustwording en gedragsverandering bij de medewerkers. Met deze middelen kunnen projecten zich onderscheiden. Op de website staat meer informatie over de mogelijkheden van Bewuste Bouwers trainingen: training. Uiteraard vraagt de invulling van de gedragscode om maatwerk per project. Het bedrijf stelt de faciliteiten ter beschikking aan het project, zodat deze op een juiste manier invulling kan geven aan de gedragsode. Denk hierbij aan de levering van het juiste materiaal en materieel, maar ook de borging van de procedure voor omgevingsklachten. 4.2 Profilering als Bewuste Bouwer Naast het positieve effect van een bewuste bouwplaats op de directe omgeving en daarmee het imago van het bedrijf, is het waardevol om het project te profileren als Bewuste Bouwer. Hiermee is zichtbaar dat er aandacht is voor meer dan alleen het feitelijke bouwen. Maatschappelijk verantwoord ondernemen en omgevingsmanagement krijgen duidelijk aandacht. Hoe beter dat zichtbaar is, hoe meer de waarde van bewust bouwen herkend en erkend wordt. Een bedrijf kan zich profileren als Bewuste Bouwer door het plaatsen van het Bewuste Bouwers logo op de projectlocatie, op de eigen website en op promotiemateriaal. Bedrijfsdeelnemers kunnen de cijfers uit de kwartaalrapportages in het jaaroverzicht gebruiken. 4.3 Opdrachtgevers Opdrachtgevers kunnen de Bewuste Bouwers gedragscode opnemen in hun aanbesteding en/of contract met de markt. De gedragscode kan op verschillende manieren meegenomen worden in het aanbestedingsproces. Bouwinvest bijvoorbeeld ziet Bewuste Bouwers als een concrete uitwerking van de principes van goed buurmanschap en professioneel opdrachtgeverschap. Om die reden staat deelname aan Bewuste Bouwers als verplichting in de standaard aannemingsovereenkomst. De gemeente Veenendaal pakt het anders aan. Zij kennen extra punten toe in hun groslijstsystematiek aan bedrijfsdeelnemers van Bewuste Bouwers. Rijkswaterstaat en ProRail hebben een stimuleringsregeling waarbij 50% van de bijdrage wordt verrekend met de aanneemsom. Andere opties zijn: deelname opnemen in het bestek, bijvoorbeeld met de STABU-tekst toepassen van de gedragscode opnemen in de EMVI criteria, zoals dit gedaan is bij het bouwen van de fietsenstalling op het CS door de gemeente Den Haag Meer voorbeelden staan op Als een bouwbedrijf nog geen deelnemer is, betekent dit niet dat een opdrachtgever deze uitsluit als hij vraagt naar Bewuste Bouwers. Alle bouwbedrijven kunnen een project aanmelden bij Bewuste Bouwers zo lang zij zich committeren aan de gedragscode. Een bouwbedrijf of -project kan samen met de opdrachtgever invulling geven aan de Bewuste Bouwers gedragscode. Bespreek de genomen maatregelen en het effect ervan. Deel de audit- en mysterieverslagen van Bewuste Bouwers of nodig de opdrachtgever eens uit om deel te nemen aan een Bewuste Bouwers toolbox, workshop of audit. Het betrekken van de opdrachtgever bij de invulling van de gedragscode vergroot de herkenning en erkenning van de waarde van bewust bouwen. 13

14 14

15 4.4 Onderaannemers en leveranciers Op ieder project wordt gewerkt met onderaannemers en leveranciers. Beiden hebben een bijdrage in de mate waarin het project als goede buur wordt ervaren. In contracten met onderaannemers wordt vaak al opgenomen dat een onderaannemer zich moet committeren aan de Bewuste Bouwers gedragscode. En een leverancier ontvangt een introductieformulier met daarop de route. De informatie belandt niet altijd bij de medewerkers van de onderaannemers en de chauffeurs. Dit vraagt, naast contractueel vastleggen, een volgende stap. Denk hierbij aan: uitleggen waarom bewust bouwen voor het project belangrijk is of waarom voor een bepaalde route gekozen is onderaannemers en/of leveranciers deel laten nemen aan toolbox Bewuste Bouwers op de bouwplaats organiseer een toolbox Bewuste Bouwers bij de onderaannemer en/of leverancier stimuleer goed gedrag door bijvoorbeeld positieve feedback of een ludieke competitie. 4.5 Nevenaannemers Sommige opdrachtgevers zetten een project in delen op de markt. Daarbij krijgt één van de bouwbedrijven de coördinatieplicht. Een omwonende of voorbijganger ziet een project als één geheel. Ook als een nevenaannemer van een bewuste bouwer er een potje van maakt, heeft dat effect op de bewuste bouwer. Als er tussen de coördinerende aannemer en nevenaannemers geen contractuele relatie is, is het als bewuste bouwer lastig om op het goede buurmanschap te sturen. Mogelijkheden om de nevenaannemer te betrekken: De opdrachtgever legt contractueel met alle bouwbedrijven vast dat ze een bewuste bouwplaats zijn Afstemming met de opdrachtgever, waarom het project een bewuste bouwplaats is en wat het voor de opdrachtgever oplevert als alle betrokken bouwbedrijven aangestuurd worden op bewust bouwen Nevenaannemers deel laten nemen aan toolbox Bewuste Bouwers op de bouwplaats Klachten registeren om de nevenaannemers te wijzen op de opmerkingen die het project krijgt. Het voorleggen van de klachten aan de opdrachtgever helpt ook de opdrachtgever in de overtuiging van de kwaliteit van de gedragscode Stimuleren van goed gedrag door bijvoorbeeld positieve feedback of een ludieke competitie. 15

16 Toetsing 5 Om te weten op welke wijze een bewuste bouwer zich onderscheidt, worden projecten getoetst. De toetsing bestaat uit drie elementen: feedback van omwonenden of voorbijgangers via mysteriebezoeken en audits. Dit totaalpakket van toetsingsmomenten gedurende de looptijd van een project zorgt voor een compleet beeld over het functioneren van het project. 16

17 5.1 Audit De auditor plant de audit in met vertegenwoordigers van het project. Dit zijn vaak de projectleider, uitvoerder, werkvoorbereider, BREEAM expert of omgevingsmanager. In de praktijk blijkt dat met twee vertegenwoordigers vanuit het project een compleet beeld van de invulling van de gedragscode op het project te krijgen is. Een audit verloopt in hoofdlijnen als volgt: Eerste indruk die de auditor bij aankomst krijgt van het project (verzorgd, veilig, beschikbare informatie) Introductie audit en project in de bouwkeet/het kantoor (raakvlakken andere certificeren, bijzondere omstandigheden) Ronde rondom en over het project (alle pijlers worden bekeken en besproken) Afronding in de bouwkeet/het kantoor met een samenvatting van de bevindingen en vervolg. Binnen twee weken na de audit ontvangen de vertegenwoordigers van het project het auditverslag. Een project kan ook een audit aanvragen bij Bewuste Bouwers als zij graag geaudit willen worden. 5.2 Mysteriebezoek Van start tot en met oplevering is een aangesloten project een bewuste bouwplaats. Daarom ontvangen projecten mysteriebezoeken. Dat kan op ieder moment van de week zijn: tijdens kantooruren, in het weekend of in vakantieperiodes. Een mysteriebezoeker gaat onaangekondigd naar het project en kijkt vanuit de positie van de omwonende hoe invulling wordt gegeven aan de gedragscode. De bevindingen worden met tekst en foto s vastgelegd. Het project ontvangt een verslag met bevindingen en tips. Tips die niet op te pakken zijn, omdat er bijvoorbeeld met wegbeheerder of buren andere afspraken zijn gemaakt, mogen als gezien beschouwd worden. Bedenk wel dat alle constateringen voor een omwonende of voorbijganger bij het project horen. Pak de opmerkingen en suggesties aan om de beleving van het project in de omgeving verder te verbeteren. 17

18 5.3 Verbeterdebouw.nl Feedback via de transparante en laagdrempelige website is een continu proces. Bewoners of voorbijgangers kunnen 24 uur per dag, 7 dagen per week een vraag of opmerking doorgeven via de site. De meldingen op verbeterdebouw.nl én de reactie van het bouwbedrijf op de melding zijn voor iedereen zichtbaar. Belangrijk is dat de contactgegevens (naam contactpersoon, adres en telefoonnummer) van de projecten actueel worden gehouden. Actuele gegevens voorkomen vertraging in het doorsturen van de melding. Zijn er wijzigingen, geef ze direct door. Melding website Iemand meldt een vraag, klacht of compliment via verbeterdebouw.nl. Na versturen van de melding ziet de melder op het beeldscherm dat de melding verstuurd is. Melding naar project Bewuste Bouwers stuurt de melding door naar het adres van de contactpersoon van de bouwer. Hierin staat de melding, contactgegevens en een link naar de melding op de website. Terugkoppeling naar melder Het project reageert binnen 2 werkdagen naar de melder met eventueel actie en een termijn van uitvoering van de actie. Terugkoppeling op website Het project plaatst, via de link uit de , binnen 5 werkdagen een reactie op verbeterdebouw.nl. Pas na plaatsen van de reactie op de website, is de melding afgehandeld. Melding en reactie blijven zichtbaar op verbeterdebouw.nl gedurende de looptijd van het project. 18

19 5.4 BREEAM BREEM-NL is een instrument om integraal de duurzaamheid van nieuwe gebouwen, bestaande gebouwen, gebieden en sloopprojecten te meten en te beoordelen. In BREEAM-NL wordt niet alleen het eindproduct gewaardeerd, maar gaat het ook om het proces naar het product. De credit MAN2, project en omgeving, richt zich op de uitvoering. Het bouwbedrijf dient zich op meerdere vlakken te onderscheiden: veiligheid voor werknemers en iedereen rond het project, minimaliseren van overlast voor de buurt en milieubewust werken. En dat is precies het raakvlak met de Bewuste Bouwers gedragscode. Daarom kunnen de punten voor de credit MAN2 gehaald worden met deelname aan Bewuste Bouwers. Binnen de credit MAN2 kunnen 1 of 2 punten gescoord worden. Wanneer een bouwbedrijf 60% van Bewuste Bouwers scoort krijgt deze 1 punt, wanneer 80% gescoord wordt, krijgt de bouwer 2 punten. Het Bewuste Bouwers certificaat en auditverslag dienen als bewijslast. 5.5 Non-conformiteit Het kan zijn dat een project niet aan de norm voldoet en naar het oordeel van de auditor ook niet over voldoende compensatie beschikt. Dan kan de auditor Bewuste Bouwers adviseren de non-conformiteitsprocedure te starten. Deze procedure is opgenomen in bijlage C. De opbouw van de score is toegelicht in hoofdstuk Auditors gemonitord De auditscore wordt mede bepaald door het totaalbeeld van de deelnemende projecten. Daarom is het belangrijk dat er continu afstemming plaatsvindt van de geconstateerde maatregelen. Auditors worden ingewerkt en de kwaliteit wordt voortdurend gemonitord. Zo worden de auditverslagen getoetst door de coördinerend auditor en/of senior auditor. Daarnaast komt het scoren van projecten terug tijdens bijeenkomsten met auditors. 19

20 De normkaarten 6 NORMKAART versie 3 Bouwhinder voor de omgeving wordt beperkt Bewuste Bouwers beperken hinder en hinderbeleving voor de omgeving. Hinder door geluid dat niet door de werkzaamheden wordt Omgeving veroorzaakt, wordt beperkt Het is duidelijk wie het aanspreekpunt/verantwoordelijke bedrijf is Laagdrempelige contactmogelijkheid met het project Bewuste Bouwers banner is zichtbaar vanaf de straat Medewerkers op het project zijn zich bewust van hun impact op mensen in de omgeving. Zij communiceren proactief voorafgaand en tijdens de bouw en gaan professioneel om met vragen, klachten en tips vanuit de omgeving. Tips voor Maatregelen op en rondom het project De omgeving wordt vooraf en tijdens de werkzaamheden geïnformeerd over het project; tijdstip, tijdsduur, plaats en soort hinder Vragen, klachten, tips en complimenten worden professioneel opgepakt Complimenten en klachten worden gedeeld met de medewerkers Het project profileert zich als Bewuste Bouwer Bouwhinder voor de omgeving wordt extra beperkt Het project stemt af met naburige projecten De privacy van de omgeving wordt gerespecteerd Faciliteiten worden afgestemd op de verschillende bezoekers op het project Het project maakt gebruik van lokale diensten Tips voor Bewustwording & Communicatie Op en rondom het project zijn veiligheidsvoorzieningen getroffen Het project en het bouwverkeer vormen geen onaanvaardbaar risico voor de omgeving Het project houdt de sociale veiligheid in stand Het is duidelijk waar bezoekers zich moeten melden en zij kunnen deze locatie veilig bereiken Er zijn PBM s beschikbaar voor bezoekers en bezoekers worden begeleid Op en rondom het project zijn geen onveilige situaties vastgesteld Informatie over het project is beschikbaar voor voorbijgangers Het project is 24 uur per dag, 7 dagen per week bereikbaar Het project is transparant naar de omgeving over klachten en complimenten Een omgevingsscan is uitgevoerd Er wordt extra gecommuniceerd met de omgeving NORMKAART versie 3 Medewerkers, leveranciers, en nevenaannemers ontvangen een routebeschrijving en parkeerinstructie Bezoekers ontvangen een routebeschrijving en parkeerinstructie Weggebruikers en voetgangers worden geattendeerd op het project, in-/uitrit en/of hinder door de werkzaamheden Bezoekers worden geïnformeerd over de verplichte PBM s Veilig Bewuste Bouwers werken veilig voor omwonenden, voorbijgangers en bezoekers. Bouwactiviteiten vormen geen onaanvaardbaar risico voor de veiligheid van omwonenden, voorbijgangers en bezoekers. De omgeving van het project, toegangswegen en informatiepunten zijn veilig voor omgeving, weggebruikers en bezoekers. Tips voor Maatregelen op en rondom het project Er is specifieke aandacht voor kwetsbare mensen in de omgeving Het project vergroot de sociale veiligheid in de omgeving Bezoekers zijn herkenbaar voor medewerkers Op het project of een alternatieve locatie is een AED aanwezig Het project beïnvloedt gewenst (weg)gedrag met andere maatregelen dan met standaard bebording Het project stemt af met naburige projecten Tips voor Bewustwording & Communicatie Faciliteiten voor medewerkers zijn goed onderhouden en schoon Aanstootgevende posters, kalenders en gedrag zijn niet toegestaan Veiligheid, gezondheid en welzijn van medewerkers zijn behandeld in de introductie en in een toolbox Medewerkers, leveranciers en nevenaannemers zijn op de hoogte van veiligheid- en gezondheidsrisico s en maatregelen Medewerkers en leveranciers zijn op de hoogte van deelname aan Bewuste Bouwers Het project stimuleert ideeën voor duurzame inzet (veiligheid, gezondheid en welzijn) van medewerkers Gedragsregels zijn opgesteld voor het project Medewerkers gedragen zich professioneel Bezoekers worden geregistreerd Bezoekers krijgen een veiligheidsinstructie Medewerkers en bezoekers weten waar de AED zich bevindt De omgeving wordt periodiek geïnspecteerd Medewerkers denken actief mee over veiligheid voor omwonenden, voorbijgangers en bezoekers De omgeving wordt betrokken bij het bedenken van tijdelijke voorzieningen NORMKAART Vakmensen Bewuste Bouwers hebben aandacht voor de ontw gezondheid, welzijn en veiligheid van hun vakme Medewerkers dragen bij aan het imago van de b medewerkers zijn het visitekaartje van het project bouwsector. Tips voor Maatregelen op en rondom het project Tips voor Bewustwording & Communicatie Inzet van stagiairs, leerlingen of social return Bedrijfskleding is afgestemd op het type werk en seizoen Er is extra aandacht voor gezondheid, welzijn en veiligheid van medewerkers De faciliteiten zijn toespitst op de verschillende medewerkers op het project De (bedrijfs)richt worden aantoonba (Rest)materiaal wor Flora en fauna worde Afval wordt gescheide Medewerkers kunnen uitleggen wat Bewuste Bouwers inhoudt Het project draagt bij aan stimulering van jongeren voor studiekeuze techniek Nevenaannemers zijn op de hoogte van deelname aan Bewuste Bouwers Instructie en informatie zijn in meerdere talen beschikbaar voor medewerkers Het project houdt rekening met laaggeletterden Op het project wordt minimaal 1x het werken vanuit de milieurichtlijn De (bedrijfs)richtlijnen voor duurza energie- en waterbesparing) worde het project

21 ikkeling, 6.1 Maatwerk De normkaarten geven handvatten voor de invulling van de Bewuste Bouwers gedragscode op het project (zie bijlage A). Ieder project en iedere omgeving zijn anders. Dat vraagt van het bouwbedrijf maatwerk per project. Welke werkzaamheden vinden plaats, zijn er verschillende fases die specifieke maatregelen vragen, hoe ziet de omgeving eruit, wie zijn de buren en hoe wordt het raakvlak van het project met de omgeving gemanaged? De normkaarten geven ruimte om maatwerk te realiseren. De normkaarten zijn geen checklists. Het zijn handvatten met oplossingsrichtingen. De tips om de norm te halen zijn over het algemeen concreter en meer sturend over wat er minimaal moet gebeuren. De tips voor een boven de norm score vragen extra inspanning van het project. Ze brengen een extra positief effect voor het project. Voorbeelden van maatwerk Een groot project met veel medewerkers formeert een afvaardiging van de verschillende disciplines en onderaannemers en betrekt ze in de bewustwording en gedragsverandering. Om de gedragscode over te brengen op de andere medewerkers geeft het project handvatten en tools mee aan de afvaardiging. Een project in een drukke stedelijke omgeving kan kiezen voor een informatiecentrum om te communiceren met de omgeving, terwijl een project in een landelijk gebied met een handvol buren kiest voor een maandelijkse kop koffie met de buren. Een infra project dat een aantal kilometers bestrijkt of waar op verschillende locaties in een wijk gewerkt wordt, kijkt welke maatregelen nodig zijn per locatie. De ene locatie ligt in een weiland en kent geen buren. Hier hoeft wellicht geen bouwhek geplaatst te worden, maar is een dranghek voldoende. De andere locatie ligt langs een drukke weg en zijn bouwhekken, bebording, etc. een must om de omgeving veilig te houden. versie 3 NORMKAART versie Andere certificeringen en beleidsnormen Veel bouwbedrijven hebben diverse certificeringen en beleidsnormen, zoals de CO2 prestatieladder, SROI, ISO9001, ISO14001 en PAGO. Deze hebben raakvlakken met de Bewuste Bouwers gedragscode. De auditor bespreekt tijdens een audit hoe deze certificeringen en beleid zich concreet vertalen in de uitvoering van het project. nsen. ouw. De en de lijnen voor energie- en waterbesparing ar toegepast dt hergebruikt n beschermd n Milieu Tips voor Maatregelen op en rondom het project Bewuste Bouwers werken milieubewust. Er is beleid voor afvalmanagement en energiebesparing. Het project is zich bewust van de impact op het milieu en neemt maatregelen om de impact te verkleinen. Het bouwbedrijf faciliteert het project om op een duurzame wijze te bouwen. Maatregelen energie- en waterverbruik besparing worden gemonitord NORMKAART versie Restricties vanuit de opdrachtgever Sommige projecten krijgen vanuit de opdrachtgever contractueel restricties opgelegd waardoor zij mogelijk beperkt worden in het maximaal toepassen van de gedragscode. Vaak gaan de restricties over het communiceren met de omgeving. Tips voor Bewustwording & Communicatie per jaar een toolbox over en gehouden amheid (milieu, afval, n gecommuniceerd op Doelstellingen en/of monitoring voor beperken geluid, trillingen, licht, stof, dampen en CO2 Het project maakt gebruik van duurzaam opgewekte stroom Het project heeft een afvalbeheersplan ter voorkoming van afval en met een target voor scheidingspercentage Het project maakt gebruik van duurzaam materiaal en materieel Resultaten van monitoring worden gedeeld met de medewerkers Milieumaatregelen worden gedeeld met de omgeving Resultaten van monitoring worden gedeeld met de omgeving Medewerkers worden gestimuleerd om duurzame ideeën aan te dragen Onderaannemers en leveranciers worden geselecteerd op duurzaamheid Materiaal en materieel zijn netjes opgeslagen, opgeruimd en waar nodig afgedekt (Bouw)keten zijn onderhouden Schade en vervuiling aan wegen en/of eigendommen van derden worden voorkomen of hersteld Hekken staan recht en voeten staan zoveel mogelijk naar binnen Medewerkers zijn correct gekleed, kleding is onbeschadigd en het bovenlichaam is bedekt Het project is vrij van los bouw- en sloopafval, zwerfafval en onkruid Het project stimuleert medewerkers het project en bouwkeet schoon en opgeruimd te houden De omgeving wordt periodiek geïnspecteerd op verzorgdheid Tips voor Maatregelen op en rondom het project Tips voor Bewustwording & Communicatie geruimd project Er zijn afsluitbare afvalbakken op diverse locaties op het bouwterrein aanwezig Rondom het project wordt opgeruimd, ook als het afval niet van het project afkomstig is Alternatief voor bouwhekken die netheid en uniformiteit vergroten Graffiti wordt voorkomen en/of verwijderd Verzorgd Bewuste Bouwers werken netjes. Het project maakt gezien vanuit de omgeving een verzorgde indruk. Op en rondom het project is het opgeruimd. Materiaal en materieel zijn opgeruimd, schoon en onderhouden. Restricties vanuit de opdrachtgever ontslaan een project niet van de verantwoordelijkheid voor het uitvoeren van de gedragscode. Welke informatie kan aangeleverd bij de opdrachtgever met de vraag om dit aan de omgeving te communiceren? Op welke wijze kunnen opmerkingen, klachten en complimenten die direct ontvangen worden meegegeven aan de opdrachtgever? Wees creatief met inachtneming van de restricties hoe er in de geest van de gedragscode gewerkt wordt. Medewerkers nemen verantwoordelijkheid voor een op- Omwonenden worden geïnformeerd over maatregelen voor beperking van modder, stof en geluid Omwonenden worden betrokken de afwerking / inrichting van het bouwterrein (bijvoorbeeld beschilderde bouwschutting)

22 Interpretatie 7 De vijf pijlers staan niet op zich. Ze zijn verweven en vormen met elkaar de gedragscode. Dat betekent dat sommige vragen en antwoorden op meerdere pijlers van toepassing zijn. De normkaarten geven tips en richting aan de invulling van de gedragscode. Hiernaast worden een aantal termen toegelicht. 22

23 Project Onder project verstaan we bouwplaats, projectlocatie, projectgebied, werkterrein, werkgebied, sloopgebied, bouwterrein etc. Medewerkers Onder medewerkers verstaan we alle personen die werkzaam zijn op het project, inclusief onderaannemers. Leveranciers die regelmatig komen en nevenaannemers vallen onder de term medewerkers en worden apart op de normkaart vermeld als de tip van toepassing is. Bezoekers Onder bezoekers verstaan we alle personen die incidenteel het project bezoeken. Bijvoorbeeld vertegenwoordigers, scholieren, directie van het bouwbedrijf en omwonenden. Leveranciers die incidenteel materiaal of materieel leveren vallen onder bezoekers. Onaanvaardbaar Een situatie waarin direct actie nodig is. Bewuste Bouwers is geen handhaver en/of veiligheidsexpert. Tijdens een audit kijkt een auditor naar de situatie: is deze logisch en helder voor bijvoorbeeld weggebruikers? Of roept de situatie verwarring en daarmee potentieel gevaarlijke situaties op? Het gaat hierbij om de beleving van de situatie en is daarmee niet zwart/wit te beschrijven en te beoordelen. Een auditor bespreekt een mogelijk onaanvaardbare situatie altijd met de vertegenwoordigers van het project tijdens de audit. Gezamenlijk worden afspraken gemaakt over te nemen maatregelen en/of acties. Extra Op de normkaarten wordt, bij de boven de norm tips, in enkele gevallen gevraagd naar extra maatregelen. Dit zijn bijna altijd projectspecifieke maatwerk maatregelen die afgestemd zijn op de behoefte van de omgeving. De auditor toetst aan de hand van vergelijkbare projecten in vergelijkbare omgevingen in hoeverre deze aansluiten en/of uniek zijn. 5 pijlers, 10 onderdelen De Bewuste Bouwers gedragscode bestaat uit vijf pijlers: omgeving, veilig, vakmensen, milieu en verzorgd. Iedere pijler is in twee onderdelen opgesplitst: Maatregelen op en rondom het project Bewustwording & Communicatie Voor beide onderdelen worden tips gegeven om aan de norm te voldoen en om boven de norm te scoren. Per pijler is een toelichting gegeven op een aantal tips. 23

24 7.1 Omgeving Ieder project heeft interactie met de omgeving. Onder omgeving verstaan we: directe buren, omwonenden, maar ook de passanten, weggebruikers, bedrijven en recreanten. Op de normkaarten staan diverse tips voor de interactie met de omgeving. Een aantal daarvan zijn hieronder toegelicht. Maatregelen op en rondom het project Voorbeelden van norm maatregelen om bouwhinder te voorkomen: leveringen, werktijden afstemmen op/met omgeving, omleidingen, parkeren, verkeersdoorstroming, bouwlampen vormen geen hinder, voorkomen van stof en modder (zie ook verzorgd). Voorbeelden van extra maatregelen om bouwhinder te voorkomen: beleving van hinder verkleinen door compensatie (ramen lappen, bos bloemen, wasbeurt auto, overnachting ergens anders aanbieden), omgevingsstewards, andere bouwmethodes, geluidsmantel, transporttijden. Voorbeelden van geluid dat niet door de werkzaamheden wordt veroorzaakt: radio, draaiende motoren, schreeuwen, tikkende vlaggenmast, klapperende deur. Duidelijk wie aanspreekpunt/verantwoordelijk is voor het project: Is dit helder voor voorbijgangers? Werken er veel combinanten of onderaannemers, dan kan er voor een projecthuisstijl gekozen worden. Voorkom wildgroei van allerlei verschillende banners, telefoonnummers etc. Als afgesproken is dat de opdrachtgever contactpersoon is voor de omgeving, maak dit dan zichtbaar. Laagdrempeligheid contact met project: telefoon, website, adres zichtbaar/leesbaar vanaf de straat. Meerdere raakvlakken met voorbijgangers vraagt om contactgegevens bij deze raakvlakken. Zichtbaarheid Bewuste Bouwers banner: hangt deze op een zichtbare plek voor voorbijgangers? Zijn er meerdere raakvlakken met voorbijgangers, bestel meerdere banners of kies de meest logische plek. Afstemming naburige projecten: over routes, intensiteit van overlast, wie is contactpersoon, communicatie met de omgeving, omleidingen, etc. Dit kan ook door de opdrachtgever opgepakt worden. Respecteren privacy omgeving: zijn er gedragsregels voor onder andere het gebruik van radio s, schreeuwen, grof taalgebruik en onfatsoenlijk gedrag? Wordt er rekening gehouden met het voorkomen van inkijk in omliggende gebouwen of met rusttijden in bijvoorbeeld een zorgcomplex? Faciliteiten toegesneden op type bezoeker project, bijvoorbeeld damestoilet, lift, rolstoelvriendelijke toegang. Gebruik maken van lokale diensten: catering, schoonmaak, scholen, loonbedrijven etc. 24

25 de omgeving. NORMKAART versie 3 Omgeving Bewuste Bouwers beperken hinder en hinderbeleving voor Medewerkers op het project zijn zich bewust van hun impact op mensen in de omgeving. Zij communiceren proactief voorafgaand en tijdens de bouw en gaan professioneel om met vragen, klachten en tips vanuit de omgeving. Tips voor Maatregelen op en rondom het project Bouwhinder voor de omgeving wordt beperkt Hinder door geluid dat niet door de werkzaamheden wordt veroorzaakt, wordt beperkt Het is duidelijk wie het aanspreekpunt/verantwoordelijke bedrijf is Bouwhinder voor de omgeving wordt extra beperkt Het project stemt af met naburige projecten De privacy van de omgeving wordt gerespecteerd Laagdrempelige contactmogelijkheid met het project Bewuste Bouwers banner is zichtbaar vanaf de straat Faciliteiten worden afgestemd op de verschillende bezoekers op het project Het project maakt gebruik van lokale diensten Tips voor Bewustwording & Communicatie De omgeving wordt vooraf en tijdens de werkzaamheden geïnformeerd over het project; tijdstip, tijdsduur, plaats en soort hinder Vragen, klachten, tips en complimenten worden professioneel opgepakt Complimenten en klachten worden gedeeld met de medewerkers Het project profileert zich als Bewuste Bouwer Informatie over het project is beschikbaar voor voorbijgangers Het project is 24 uur per dag, 7 dagen per week bereikbaar Het project is transparant naar de omgeving over klachten en complimenten Een omgevingsscan is uitgevoerd Er wordt extra gecommuniceerd met de omgeving Bewustwording & Communicatie Professioneel omgaan met vragen/klachten: snel reageren, klantvriendelijk, een nette reactie ook als er misschien (nog) geen oplossing is, terugkoppeling naar de melder, registratie van meldingen en het delen van meldingen met medewerkers en opdrachtgever. Dit is vastgelegd in een procedure. Profileren als Bewuste Bouwer: naast het ophangen van de banner en invulling geven aan de gedragscode, is het mogelijk om bijvoorbeeld ook richting opdrachtgever, wegbeheerder en in correspondentie het project te profileren als Bewuste Bouwer. Informatie voorbijganger: waar wordt aan gewerkt, hoe, wanneer door wie, is dit zichtbaar/leesbaar vanaf openbaar gebied? Bij het project zijn veilige, representatieve zichtpunten geplaatst. Ook op ooghoogte van kinderen en rolstoelgebruikers. 24 uurs bereikbaarheid project: dit kan via een 24 uurs service kantoornummer of speciaal projectnummer. Omgevingsscan: doel van de omgevingsscan is weten wie in de omgeving wonen, werken en recreëren. Wat zijn de belangen, vragen en zorgen van deze stakeholders? Zijn er specifieke doelgroepen in de omgeving zoals ouderen, allochtonen, hoger opgeleiden, lager opgeleiden, komt er veel criminaliteit voor, ligt het project aan route voor hulpdiensten? Extra communicatie: Naast bewonersbrieven, bijvoorbeeld Facebook, persoonlijk contact, rondleidingen, projectwebsite, app, webcam etc. Ook wordt er specifiek rekening gehouden met diversiteit in de omgeving: anderstaligen, ouderen, jongeren, forenzen, recreanten, culturen etc. Hier worden de communicatiemiddelen op afgestemd. 25

26 7.2 Veilig Veiligheid begint bij jezelf, ook als het gaat om veiligheid van de omgeving en van bezoekers. Belangrijk is dat medewerkers dit herkennen, elkaar erop aanspreken en dit uitstralen. Op de normkaarten staan diverse tips voor een veilige omgeving. Een aantal daarvan zijn hieronder toegelicht. Maatregelen op en rondom het project Voorbeelden van veiligheidsvoorzieningen: bebording, bouwhekken, verkeersregelaars en tijdelijke voorzieningen zoals omleidingen, afzettingen en parkeren. Project- en bouwverkeer leveren geen onaanvaardbaar risico op: aan- en afvoer van materieel worden zodanig georganiseerd dat de veiligheid voor de omgeving gewaarborgd wordt. Bijvoorbeeld door maatwerk in route, tijdstip, vorm van aanvoer, verkeersregelaars. Sociale veiligheid: hoe is het veiligheidsgevoel voor de omwonenden en weggebruikers, zijn er donkere steegjes langs het project ontstaan, staan kranen dicht bij de openbare weg en komt hun draaicirkel buiten het bouwgebied, zijn er vluchtroutes afgesloten? Vergroten sociale veiligheid: zijn er tijdelijke maatregelen te nemen zoals het plaatsen van verlichting en (camera)beveiliging? Meldpunt bezoekers: denk bijvoorbeeld aan een PBM vrije zone of route naar het meldpunt en borging dat PBM s worden toegepast. Specifieke aandacht voor kwetsbare mensen in de omgeving: kleine kinderen, mindervaliden, dove en blinde personen. Stel jezelf de vraag: is de project veilig te passeren ook voor deze doelgroepen? Beïnvloeden gewenst weggedrag: op welke wijze stroomlijn je de verkeersstroom en draag je bij aan een veilige situatie? Kijk speciaal naar de fietsers en voetgangers (olifantenpaadjes), markering op de weg, ludieke bebording en inrichting van de openbare weg. AED op het project of alternatieve locatie: alternatieve locatie op korte loopafstand van het project (iedere seconde telt). Bij deze tip is het belangrijk dat medewerkers en bezoekers geïnformeerd worden over de locatie van de AED. Bestaande AED-apps zijn een handig hulpmiddel. Je kunt hier je eigen AED aan toevoegen. Op het project is geen onveilige situatie vastgesteld: Bewuste Bouwers is geen handhaver en/of veiligheidsexpert. Tijdens een audit kijkt een auditor naar de situatie: is deze logisch. Of roept de situatie verwarring en daarmee potentieel gevaarlijke situaties op? Een auditor bespreekt een mogelijk onveilige situatie altijd met de vertegenwoordigers van het project tijdens de audit. Gezamenlijk worden afspraken gemaakt over te nemen maatregelen en/of acties. 26

27 NORMKAART versie 3 Veilig Bewuste Bouwers werken veilig voor omwonenden, voorbijgangers en bezoekers. Bouwactiviteiten vormen geen onaanvaardbaar risico voor de veiligheid van omwonenden, voorbijgangers en bezoekers. De omgeving van het project, toegangswegen en informatiepunten zijn veilig voor omgeving, weggebruikers en bezoekers. Tips voor Maatregelen op en rondom het project Op en rondom het project zijn veiligheidsvoorzieningen getroffen Het project en het bouwverkeer vormen geen onaanvaardbaar risico voor de omgeving Het project houdt de sociale veiligheid in stand Het is duidelijk waar bezoekers zich moeten melden en zij kunnen deze locatie veilig bereiken Er zijn PBM s beschikbaar voor bezoekers en bezoekers worden begeleid Op en rondom het project zijn geen onveilige situaties vastgesteld Er is specifieke aandacht voor kwetsbare mensen in de omgeving Het project vergroot de sociale veiligheid in de omgeving Bezoekers zijn herkenbaar voor medewerkers Op het project of een alternatieve locatie is een AED aanwezig Het project beïnvloedt gewenst (weg)gedrag met andere maatregelen dan met standaard bebording Het project stemt af met naburige projecten Tips voor Bewustwording & Communicatie Medewerkers, leveranciers, en nevenaannemers ontvangen een routebeschrijving en parkeerinstructie Bezoekers ontvangen een routebeschrijving en parkeerinstructie Weggebruikers en voetgangers worden geattendeerd op het project, in-/uitrit en/of hinder door de werkzaamheden Bezoekers worden geïnformeerd over de verplichte PBM s Bezoekers worden geregistreerd Bezoekers krijgen een veiligheidsinstructie Medewerkers en bezoekers weten waar de AED zich bevindt De omgeving wordt periodiek geïnspecteerd Medewerkers denken actief mee over veiligheid voor omwonenden, voorbijgangers en bezoekers De omgeving wordt betrokken bij het bedenken van tijdelijke voorzieningen Bewustwording & Communicatie Veiligheidsinstructie voor bezoekers: de instructie zorgt voor meer veiligheidsbewustwording van de bezoeker op het project dan alleen een bord bij de ingang. Ieder project heeft op specifieke momenten, specifieke aandachtspunten. 27

28 NORMKAART versie 3 Vakmensen Bewuste Bouwers hebben aandacht voor de ontwikkeling, gezondheid, welzijn en veiligheid van hun vakmensen. Medewerkers dragen bij aan het imago van de bouw. De medewerkers zijn het visitekaartje van het project en de bouwsector. Tips voor Maatregelen op en rondom het project 7.3 Vakmensen Faciliteiten voor medewerkers zijn goed onderhouden en schoon Aanstootgevende posters, kalenders en gedrag zijn niet toegestaan Veiligheid, gezondheid en welzijn van medewerkers zijn behandeld in de introductie en in een toolbox Inzet van stagiairs, leerlingen of social return Bedrijfskleding is afgestemd op het type werk en seizoen Er is extra aandacht voor gezondheid, welzijn en veiligheid van medewerkers De faciliteiten zijn toespitst op de verschillende medewerkers op het project Tips voor Bewustwording & Communicatie Medewerkers, leveranciers en nevenaannemers zijn op de Medewerkers maken het project, zijn het visitekaartje en toekomst van de branche. Verhalen die een medewerker van een bewuste bouwplaats vertelt op een verjaardag of buurtborrel zijn de verhalen van betrokkenheid en enthousiasme. Op de normkaarten staan diverse tips voor de pijler Vakmensen. Een aantal daarvan zijn hieronder toegelicht. hoogte van veiligheid- en gezondheidsrisico s en maatregelen Medewerkers en leveranciers zijn op de hoogte van deelname aan Bewuste Bouwers Het project stimuleert ideeën voor duurzame inzet (veiligheid, gezondheid en welzijn) van medewerkers Gedragsregels zijn opgesteld voor het project Medewerkers gedragen zich professioneel Medewerkers kunnen uitleggen wat Bewuste Bouwers inhoudt Het project draagt bij aan stimulering van jongeren voor studiekeuze techniek Nevenaannemers zijn op de hoogte van deelname aan Bewuste Bouwers Instructie en informatie zijn in meerdere talen beschikbaar voor medewerkers Het project houdt rekening met laaggeletterden Maatregelen op en rondom het project Stagiaires/leerlingen/social return: Worden er op het project plekken aangeboden? Ook onderaannemers op het project tellen hier in mee. In hoeverre worden onderaannemers gestimuleerd om met stagiaires/leerlingen/social return te werken? Bewustwording & Communicatie Medewerkers zijn op de hoogte van deelname aan Bewuste Bouwers: denk hierbij aan de introductiefolder, startgesprek en uitingen in de bouwkeet. Duurzame inzet van medewerkers: opleidingen, trainingen, sportfaciliteiten etc. Niet alleen voorzien in koffie/thee, maar ook water of fruit. Drugs en alcohol tests, UV meters, zonnebrand, (bedrijfs-)petten (tegen de zon) goede en veilige kleding voor alle weertypes. Medewerkers kunnen uitleggen wat Bewuste Bouwers inhoudt: bijvoorbeeld door de workshop Bewust Bouwen, een toolbox of een presentatie. Op onze website lees je meer over de mogelijkheden van Bewuste Bouwers trainingen: Stimuleren van het technische vak bij jongeren: van toepassing als school in omgeving is. Voorbeelden zijn presentatie, gastles, tekeningen laten maken, dode hoek cursus, etc. Rekening houden met laaggeletterden: opsporen en cursus aanbieden, visualisaties/symbolen. Stel een aantal open vragen nadat een medewerker het introductieformulier heeft gelezen. Heeft de medewerker het begrepen? 28

29 NORMKAART versie 3 Milieu Bewuste Bouwers werken milieubewust. Er is beleid voor afvalmanagement en energiebesparing. Het project is zich bewust van de impact op het milieu en neemt maatregelen om de impact te verkleinen. Het bouwbedrijf faciliteert het project om op een duurzame wijze te bouwen. Tips voor Maatregelen op en rondom het project 7.4 Milieu De (bedrijfs)richtlijnen voor energie- en waterbesparing worden aantoonbaar toegepast (Rest)materiaal wordt hergebruikt Flora en fauna worden beschermd Afval wordt gescheiden Maatregelen energie- en waterverbruik besparing worden gemonitord Doelstellingen en/of monitoring voor beperken geluid, trillingen, licht, stof, dampen en CO2 Het project maakt gebruik van duurzaam opgewekte stroom Het project heeft een afvalbeheersplan ter voorkoming van afval en met een target voor scheidingspercentage Het project maakt gebruik van duurzaam materiaal en materieel Tips voor Bewustwording & Communicatie Op het project wordt minimaal 1x per jaar een toolbox over Een beter milieu begint bij jezelf. Deze slogan is ook van toepassing op de pijler Milieu. Op welke manier hou je als project de milieubelasting zo laag mogelijk? Op de normkaarten staan diverse tips. Een aantal daarvan zijn hieronder toegelicht. het werken vanuit de milieurichtlijnen gehouden De (bedrijfs)richtlijnen voor duurzaamheid (milieu, afval, energie- en waterbesparing) worden gecommuniceerd op het project Resultaten van monitoring worden gedeeld met de medewerkers Milieumaatregelen worden gedeeld met de omgeving Resultaten van monitoring worden gedeeld met de omgeving Medewerkers worden gestimuleerd om duurzame ideeën aan te dragen Onderaannemers en leveranciers worden geselecteerd op duurzaamheid Maatregelen op en rondom het project Gebruik restmateriaal: restbeton waar varkensruggen van gemaakt worden, resthout als stelhout, hergebruik van bekisting, etc. Doelstellingen en monitoring voor beperken geluid, trillingen, licht, stof en afval. Afval wordt gescheiden: afval zit in de juiste containers en containers zijn voorzien van aanduiding type afval. Extra aandacht voor gevaarlijk afval. Dampen en CO2: Doelstellingen komen van het bouwbedrijf, opdrachtgever of ambitie van het project zelf. Afhankelijk van de doelstelling wordt er geregistreerd en worden maatregelen genomen. Bijvoorbeeld bouwhub, duurzame bouwkeet, inzet van elektrische auto s en scooters, speciale verlichting, bouwwarmteplan, biobrandstoffen. Bescherming flora en fauna: er is een flora en fauna scan gedaan (door project, opdrachtgever of een eerdere fase van het project) en de aandachtspunten die daar uitkomen worden opgepakt. Naast de flora en fauna scan verwacht de gedragscode minimaal dat bomen beschermd zijn en er geen bouwafval in bermen, natuur, oppervlaktewater, etc. ligt. Duurzaam materieel en materiaal: duurzaam geproduceerd materiaal, energiezuinige ventilatoren, elektrische kranen, nieuwe generaties generatoren. Duurzaam opgewekte stroom: ingekocht van energieleveranciers of eigen windturbines, zonnecellen en warmte terugwin units. Denk bij de pijler Milieu ook eens aan het invoeren van het nieuwe rijden het nieuwe draaien of de e-driver app. Bewustwording & Communicatie Onderwerpen milieutoolbox: afvalscheiding, gevaarlijk afval, risico s lekken, water- en energieverbruik. Communiceren over duurzaamheid: doel hiervan is bewustwording bij de medewerkers over de duurzaamheidsmaatregelen die op het project van toepassing zijn. Naast de toolbox kan bijvoorbeeld gebruik gemaakt worden van posters, stickers voor waterbesparing op het toilet en kranen, reminder om het licht uit te doen, deur dicht, ludieke onderlinge competitie. 29

30 NORMKAART versie 3 Verzorgd Bewuste Bouwers werken netjes. Het project maakt gezien vanuit de omgeving een verzorgde indruk. Op en rondom het project is het opgeruimd. Materiaal en materieel zijn opgeruimd, schoon en onderhouden. Tips voor Maatregelen op en rondom het project 7.5 Verzorgd Materiaal en materieel zijn netjes opgeslagen, opgeruimd en waar nodig afgedekt (Bouw)keten zijn onderhouden Schade en vervuiling aan wegen en/of eigendommen van derden worden voorkomen of hersteld Hekken staan recht en voeten staan zoveel mogelijk naar binnen Medewerkers zijn correct gekleed, kleding is onbeschadigd en het bovenlichaam is bedekt Het project is vrij van los bouw- en sloopafval, zwerfafval en onkruid Er zijn afsluitbare afvalbakken op diverse locaties op het bouwterrein aanwezig Rondom het project wordt opgeruimd, ook als het afval niet van het project afkomstig is Alternatief voor bouwhekken die netheid en uniformiteit vergroten Graffiti wordt voorkomen en/of verwijderd Tips voor Bewustwording & Communicatie Een eerste indruk maak je maar één keer. Wat ziet iemand als hij of zij naar je bouwplaats kijkt? Een bewust project ziet er gestructureerd, Het project stimuleert medewerkers het project en bouwkeet schoon en opgeruimd te houden De omgeving wordt periodiek geïnspecteerd op verzorgdheid Medewerkers nemen verantwoordelijkheid voor een opgeruimd project Omwonenden worden geïnformeerd over maatregelen voor beperking van modder, stof en geluid Omwonenden worden betrokken bij de afwerking / inrichting van het bouwterrein (bijvoorbeeld beschilderde bouwschutting) georganiseerd en opgeruimd uit. Op de normkaarten staan diverse tips voor een verzorgde bouwplaats. Een aantal daarvan zijn hieronder toegelicht. Maatregelen op en rondom het project Hekken staan recht en voeten zoveel mogelijk naar binnen. Als er bijvoorbeeld door ruimtegebrek geen mogelijkheid is om te schoren of een alternatief voor bouwhekken niet mogelijk is, dan mogen bouwhekvoeten ook naar buiten staan. Attendeer voorbijgangers dan op de bouwhekvoeten en zorg dat het beeld verzorgd blijft. Dit vraagt mogelijk extra controlerondes en de bouwhekvoeten bijvoorbeeld voorzien van waarschuwingskleur. De projectlocatie en haar directe omgeving is vrij van onkruid. Hiermee wordt bedoeld dat het aanwezige onkruid niet als eerste opvalt als gekeken wordt naar de project. Het verzorgde beeld wordt niet verstoord door uitbundig groeiend onkruid. Zo staat het bijvoorbeeld niet voor informatiebanners waardoor deze niet meer leesbaar zijn. Alternatieven bouwhekken: bouwschutting met bijvoorbeeld impressies van het eindresultaat, kijkgaten, graffiti art, cityfences, groene schutting, etc. Denk bij verzorgd ook aan: seizoensgebonden maatregelen om wegen en toegangswegen vrij van modder, stof, sneeuw of ijs, bladeren en plassen te houden. Bijvoorbeeld met steltonplaten, repac/verhard bouwterrein. Of herstelmaatregelen, zoals auto s en ramen wassen. Bewustwording & Communicatie Het betrekken van de omwonenden bij de afwerking en inrichting: doeken laten maken door een basisschool in de buurt, graffiti art op de bouwschutting. Wil de omgeving wel of juist geen bouwhek, bouwdoek etc.? 30

31 31

32 Opbouw scores 8 De normkaarten geven tips om aan de norm te voldoen. Omdat het een gedragscode is zijn het geen eisen. Het project heeft de ruimte om een andere invulling -die (nog) niet op de normkaart staat- te geven aan de norm. De auditor bepaalt of deze alternatieve invulling gelijkwaardig is. De auditor bepaalt de score aan de hand van de eerder uitgevoerde acties en maatregelen door de deelnemende projecten. Hij of zij stelt de score dus vast ten opzichte van gelijkluidende situaties. Het is daarom niet mogelijk om vooraf vast te stellen wat de precieze score is. 32

33 8.1 Scoreopbouw Er zijn 5 pijlers Omgeving Veilig Vakmensen Milieu Verzorgd Iedere pijler bestaat uit twee onderdelen: Maatregelen en Bewustwording & Communicatie. Bij de audits hanteren wij een puntensysteem met een tienpuntenschaal. Op alle pijlers moet voor beide onderdelen (Maatregelen en Bewustwording & Communicatie) minimaal 5 punten gescoord worden. Het totaalgemiddelde van alle pijlers moet minimaal 5,5 zijn. Dit houdt in, dat een 5 bij de ene pijler gecompenseerd moet/kan worden met minimaal een 6 op een andere pijler. De berekening van de score is: de som van de scores van alle onderdelen van de pijlers gedeeld door 10. De totaalscore moet gemiddeld 5,5 zijn. Het verkrijgen van de maximale score is mogelijk zonder het behalen van een best practice. Het behalen van een best practice wordt beloond met 1 bonus punt. Met best practice is het mogelijk om boven een 10 te scoren. De scores worden verdeeld volgens onderstaande tabel Onder de norm In bijlage B is een aantal voorbeeldberekeningen opgenomen. 8.2 score De linkerkolom van de normkaarten geeft tips om aan de norm te voldoen. Een normscore levert tussen de 5 en 6 punten op. Wanneer aan alle tips uit de linker kolom voldaan wordt scoort het project 6 punten. Er mag ook op een andere manier dan de genoemde tips invulling worden gegeven aan het onderdeel van de pijler. Een 5 volstaat, maar is met de hakken over de sloot gegeven en vraagt om actie ter verbetering. Het totaal gemiddelde van de audit moet minimaal 5,5 zijn. 8.3 Boven normscore De rechterkolom van de normkaarten geeft tips die tot een score boven de norm leiden. Een score boven de normscore levert 7 tot 10 punten op. Wanneer aan alle punten uit de rechterkolom wordt voldaan scoort het project op de pijler 8 punten. Een gedeelte van de punten levert een score van 7 op. Dit is afhankelijk van het belang van de punten. Het is aan de auditor om dit te beoordelen. Een score van 9 of 10 wordt gegeven als aan een item bijzonder veel aandacht wordt besteed of op een andere bijzondere manier invulling wordt gegeven aan de tips. 33

34 8.4 Onder normscore Wanneer op één van de pijlers minder dan 5 punten wordt gescoord, is dit onder de norm. Een score onder de 5 kan niet gecompenseerd worden met een hoge score op een andere pijler. Het project kan dan haar certificaat kwijtraken. Een auditor geeft aan het eind van de audit aan of de norm is gehaald of dat er mogelijk een twijfelgeval is. In het geval dat een project onder de norm scoort gaat de non-conformiteitsprocedure in werking. De non-conformiteitsprocedure is opgenomen in bijlage C. 8.5 Best practices Een best practice is een bijzondere invulling van één van de pijlers. Het is een invulling die niet op de normkaarten staat en niet eerder op een ander project gezien is. Een best practice levert 1 punt extra op het totaalgemiddelde. Een best practice maatregel wordt opgenomen in het best practice overzicht van Bewuste Bouwers ( nl/best-practices). Dit verslag wordt halfjaarlijks gecommuniceerd met de bedrijfsdeelnemers en jaarlijks gepubliceerd op de website van Bewuste Bouwers. Daarnaast communiceren we tussentijds via social media en onze nieuwsbrief over best practices. 34

35 35

36 Afronding project 9 Als een project is afgerond hoeft dit niet afgemeld te worden bij Bewuste Bouwers. Na afloop van het project wordt het automatisch niet meer gepubliceerd op Het project blijft wel vindbaar op Loopt het project langer door dan vooraf voorzien of is het juist eerder afgerond, geef dan de nieuwe einddatum door aan Bewuste Bouwers. 36

37 37

38 Alle actieve bouwplaatsen vind je op