Aids Fonds. Jaarverslag 2009

Transcriptie

1 Jaarverslag 2009

2

3 Inhoudsopgave Woord vooraf 5 1. Missie: Naar een wereld zonder aids 7 2. Aids op de agenda Multimediale campagne Evenementen Zichtbaar voor de homogemeenschap Prijsvraag VS Nationaal Congres Soa*Hiv*Seks Persvoorlichting Bewustwording geslaagd Opnieuw campagne in Aids politiek Uitvoering en budget beleidsnotitie Rechten mensen met hiv Universele toegang Identificatieplicht prostituees Bezuinigingen Geen financiering onderzoek Grootte aidsproblematiek onderschat Steun mensen met hiv Belangengroepen Individuele Hulpverlening Wereldwijde steun Universele toegang tot preventie, zorg, behandeling en ondersteuning Vernieuwing in Nederland Condoomproject Website voor informatie aan homomannen Oud worden met hiv Aidsbestrijding op Curaçao Small Grants Europese samenwerking Internationale steun Meer kennis: wetenschappelijk onderzoek Twee leerstoelen Open subsidieronde Top vijf Samenwerking ZonMw Alle onderzoeken op een rij Versterking gezondheidssystemen minder ontwikkelde landen Het LAASER-programma Conferentie mensenrechten en gezondheidszorg 28 Pagina 3 van 105

4 7.3. Onderzoek hiv en gezondheidssystemen Behandelplan Medical Credit Fund Transparant en resultaatgericht Donateurcommunicatie Een toename van de inkomsten - fondsenwerving Schenkingsakte Werving nieuwe donateurs Collectes Vrijwilligers Zakelijke markt Organisatie en personeel Organogram Het bedrijfsbureau Personeelszaken De ondernemingsraad Verantwoordingsverklaring Scheiding van uitvoering, bestuur en toezicht Raad van Toezicht Raad van Bestuur Effectiviteit en doelmatigheid van de bestedingen Omgang met belanghebbenden Statutaire en overige gegevens Gegevens gelieerde instellingen Jaarrekening Bijlage I overzicht gesubsidieerde projecten Bijlage II - Publicaties en Presentaties 104 Pagina 4 van 105

5 Woord vooraf De wereldeconomie bevindt zich in zeer zwaar weer en dus zal de verspreiding van hiv en aids toenemen. Waarom dit zo zeker is? De economische crisis zal de arme landen het hardst treffen dit zijn de landen waar hiv en aids al veel meer voorkomen. Dat betekent ook dat er minder geld zal zijn voor preventie en voor behandeling. In de landen die iets minder arm zijn hebben we de laatste jaren gezien dat ze langzamerhand meer zijn gaan investeren in aidsbestrijding. Dit komt meteen onder druk te staan. Ook in de rijke landen zal de aidsbestrijding erop achteruit gaan. Geld voor wetenschappelijk onderzoek, voor innovatie en voor directe steun zal moeilijker te krijgen zijn. Alleen al het Global Fund for AIDS, Malaria and Tuberculosis heeft een tekort van vijf miljard dollar in de komende jaren. De economische crisis zal het moeilijker maken dit gat te dichten. Zo begonnen we het voorwoord van het jaarverslag 2008 en onze verwachtingen zijn maar al te waar gebleken. Voor het eerst in haar korte geschiedenis kreeg de aidsbestrijding te maken met forse bezuinigingen. Nederland bleek het eerste land te zijn dat zijn bijdrage aan het Global Fund to fight AIDS, Tuberculosis and Malaria wilde verminderen en fors wilde bezuinigen op de bijdrage aan UNAIDS. Als reactie op een succesvolle lobbyinterventie door het en STOP AIDS NOW! zijn deze bezuinigingen gehalveerd. In weerwil van het ongunstige klimaat van recessie was 2009 een belangrijk jaar voor het. In eigen land bleek uit onderzoek dat de kennis van Nederlanders over hiv zeer beperkt was. Dit soort onwetendheid kan gemakkelijk leiden tot discriminatie van mensen met hiv. Met de campagne sluit hiv uit, niet de mensen met hiv wist het Aids Fonds veel aandacht te genereren voor de problematiek rondom het stigma van hiv. Achteraf bleek dat veel Nederlanders het bestrijden van stigma veel belangrijker vinden dan voor de campagne het geval was. De bijdragen van Sophie Hilbrand, Ryan Babel, Jeroen Pauw en Henk Schiffmacher, de aftrap door minister Plasterk van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en de medewerking van diverse mensen met hiv die daar openlijk over spraken, maakten deze campagne persoonlijk en succesvol. Internationaal wisten we met diverse projecten rondom stigma en mensenrechten belangrijke stappen te zetten in het documenteren van schendingen van mensenrechten. Het LAASER-netwerk dat resistentie voor hiv-medicatie onderzoekt, groeide in 2009 uit tot een samenwerkingsverband van tientallen klinieken en laboratoria in elf landen. Zeer getroffen waren we toen we in juli hoorden dat onze hoogleraar aidspreventie Herman Schaalma plotseling was overleden. Herman leverde een belangrijke bijdrage aan het aidsonderzoek in relatie tot etnische minderheden en jongeren. Zijn overlijden kwam voor iedereen geheel onverwacht als een enorme klap begon met een uniek initiatief: het nodigde tien andere Nederlandse organisaties uit om samen te werken aan een aanvraag voor subsidie aan het ministerie voor Ontwikkelingssamenwerking. Deze omvat een vijfjarig programma voor wereldwijde aidsbestrijding vanuit Nederland, dat in 2011 moet starten. De begroting voor dit programma bedraagt 104 miljoen euro. In het voorjaar van 2010 maakt het ministerie bekend of en in hoeverre de aanvraag wordt gehonoreerd. Financieel gezien was 2009 onverwacht een van de meest succesvolle jaren in het bestaan van het. Dankzij de gulle steun van alle mensen die donaties hebben gegeven Pagina 5 van 105

6 voor ons werk. Maar zeker ook dankzij indrukwekkende bijdragen van de Sponsor Bingo loterij en geslaagde projectacquisities. Graag willen wij hier iedereen bedanken die ons in 2009 steunde. In dit verslag leest u hoe we uw geld hebben besteed, waarbij aan alle geldende normen en eisen is voldaan. Ook de komende jaren zullen we uw steun nodig hebben voor een strijd die met volharding te winnen valt! Ton Coenen Raad van Bestuur Anthony Ruys Voorzitter Raad van Toezicht Pagina 6 van 105

7 1. Missie: Naar een wereld zonder aids Naar een wereld zonder aids luidt de missie van het. Met dit doel voor ogen financiert het sinds 1985 projecten op de terreinen aidsbestrijding, wetenschappelijk onderzoek en steun aan mensen met hiv. In lijn met deze ambitie en als uitgangspunt voor het beleid formuleerde het voor de periode van zeven strategische doelstellingen. doelstelling 1: aids staat op de maatschappelijke en politieke agenda doelstelling 2: het versterken van de positie van mensen met hiv doelstelling 3: het slechten van barrières voor universele toegang tot preventie, zorg, behandeling en ondersteuning doelstelling 4: het verbeteren van de bestrijding van de hiv-epidemie door meer kennis doelstelling 5: het versterken van gezondheidssystemen in minder ontwikkelde landen doelstelling 6: het opereert transparant en resultaatgericht doelstelling 7: een toename van de inkomsten Deze doelstellingen beschrijven wat het wil bereiken op het gebied van communicatie, fondsenwerving en de bestedingen. Dit jaarverslag is opgebouwd aan de hand van de genoemde doelstellingen en maakt duidelijk hoe deze in 2009 zijn omgezet in activiteiten en wat de effecten daarvan zijn. In 2009 kende het ruim negen miljoen euro aan subsidie toe. Pagina 7 van 105

8 2. Aids op de agenda Bewustwording Wereldwijd dreigt de aandacht voor aids de laatste jaren te verslappen. Juist daarom wil het aids op de maatschappelijke agenda houden. Bijvoorbeeld door de urgentie en impact van aids te benadrukken, zowel in Nederland als internationaal. Bewustwording leidt tot een positievere houding tegenover mensen met hiv, maar ook tot meer donaties. De activiteiten van het om mensen bewust te maken richten zich op een hoog opgeleide en betrokken doelgroep. Aandacht voor hiv Zo zette het in 2009 de stigmatisering van mensen met hiv centraal door middel van een grote mediacampagne. In deze campagne vroegen Sophie Hilbrand, Jeroen Pauw, Ryan Babel en Henk Schiffmacher aandacht voor de vooroordelen en onwetendheden rondom hiv. De campagne was een groot succes en kreeg zeer veel aandacht van de media. Niet alleen het NOS Journaal, maar ook Hart van Nederland, alle landelijke dagbladen en op internet werd de campagne besproken. Gewoonlijk brengen bewustwordingscampagnes pas na meerdere jaren een verandering in de kennis en houding van de doelgroep teweeg. Het effect van deze campagne was echter zo groot dat er al na één jaar veranderingen meetbaar waren Multimediale campagne Met de multimediale campagne Sluit hiv uit, niet de mensen met hiv zette het het onderwerp stigma en hiv op de kaart. De directe aanleiding voor deze campagne was een onderzoek onder mensen met hiv in Nederland (Universiteit Maastricht, 2008). Dit onderzoek toonde aan dat, zonder uitzondering alle deelnemers, mensen met hiv, negatieve reacties uit hun omgeving hadden gekregen. Minister Plasterk van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap gaf het startschot van de campagne door de eerste poster op te hangen in een abri. Op een speciale website kon het Nederlandse publiek zijn kennis testen. Ook konden bezoekers van de website filmpjes bekijken waarin mensen met hiv vertelden hoe het is om te leven met het virus. Enorm bereik Met de campagne behaalde het ruimschoots alle vooraf gestelde communicatiedoelstellingen. Uit een evaluatie bleek dat 61 procent van de Nederlanders de campagne gezien had en deze waardeerde met een 7,2. Ruim mensen deden de kennistest op de website. Ook kwam naar voren dat mensen na de campagne het bestrijden van stigma veel belangrijker vinden. Uit deze resultaten en de grote hoeveelheid media-aandacht blijkt dat het het onderwerp stigma en hiv goed op de agenda heeft weten te zetten. Extra succes Een onverwacht resultaat was dat de campagne zelfs veranderingen teweeg bracht in de kennis van mensen over hoe je een hiv-infectie oploopt (stigma komt vaak uit voort uit onwetendheid). Staatssecretaris Bussemaker van Volksgezondheid, Welzijn en Sport haalde in haar openingsrede bij het 13 e Nationaal Congres Soa*Hiv*Seks de campagne dan ook aan als succesvol voorbeeld. Pagina 8 van 105

9 2.2. Evenementen Net als voorgaande jaren was het actief op verschillende evenementen. Hoogtepunt was de Canal Parade tijdens de Amsterdam Gay Pride, waar de boot van het met een opvallende boodschap de aandacht trok van de bezoekers en aanwezige media. Met de Cocktailbar bezocht de organisatie in 2009 twintig evenementen. Circa mensen zagen de bar. Op Wereld Aids Dag organiseerden diverse partijen traditiegetrouw Lovedance. Dit bijzondere feest, waaraan ruim vijftig artiesten belangeloos meewerkten, leverde op voor het. Het Aids Fonds bedankt Pinq.nl, Artlaunch, GALA, GBA, Paradiso en vele vrijwilligers voor dit fantastische bedrag Zichtbaar voor de homogemeenschap Omdat het negatieve signalen opving uit de homogemeenschap gaf de organisatie opdracht tot een onderzoek. Bureau Volle Maan onderzocht het imago van het en de bewustwording rond hiv binnen de homogemeenschap. De resultaten van dit onderzoek koppelde het terug naar de deelnemers aan het onderzoek en werden op de website gepubliceerd. De belangrijkste conclusies waren dat het imago van het en de geefbereidheid onder homomannen goed is; dat het zichtbaar moet blijven voor homomannen en vooral aandacht moet geven aan veilig vrijen en leven met hiv in Nederland. Aanscherping boodschap en advertorials Deze uitkomsten leidden tot een aanscherping van de centrale boodschap van het Aids Fonds tijdens de Amsterdamse Canal Parade. Ook koos het ervoor om een project dat steun ontvangt van de Sponsor Bingo Loterij bekend te maken onder homomannen door middel van een gezamenlijke advertorialcampagne. Zo was het Aids Fonds in 2009 goed zichtbaar tijdens diverse evenementen van de homogemeenschap en in de homomedia Prijsvraag VS Vooruitlopend op het goede nieuws over de opheffing van de inreisbeperking voor mensen met hiv naar de VS schreef het een prijsvraag uit onder mensen met hiv. Degene met het beste verhaal of de meest creatieve motivatie won een lang weekend naar New York voor twee personen. De winnaar bleek zelf ervaring te hebben als sociaalverpleegkunde op de aidsafdeling van het AMC Nationaal Congres Soa*Hiv*Seks Jaarlijks organiseert het samen met Soa Aids Nederland en STOP AIDS NOW! op Wereld Aids Dag het Nationaal Congres, in 2009 voor de dertiende keer met de nieuwe benaming Soa*Hiv*Seks. Hiermee benadrukken we dat er in Nederland steeds meer verbindingen worden gelegd tussen de bestrijding van hiv en andere soa s en de bevordering van seksuele gezondheid. Ongeveer 900 bezoekers namen deel aan veertig workshops, een levendige informatiemarkt en diverse lanceringen van publicaties en acties. Resultaten en impressies zijn te vinden op Pagina 9 van 105

10 2.6. Persvoorlichting In 2009 stuurde het twintig keer een persbericht uit. Driekwart van deze berichten ging over nationale en een kwart over internationale onderwerpen. Vooral de campagne Sluit hiv uit, niet de mensen met hiv kon rekenen op veel media-aandacht. Het NOS journaal deed verslag van het onderzoek van het waaruit bleek dat 41 procent van de Nederlanders ten onrechte denkt dat je met tongzoenen hiv kunt oplopen. Dit soort onwetendheid kan eenvoudig leiden tot onnodige angst voor hiv-positieve mensen. Hart van Nederland maakte een mooie reportage over Wim, die vertelde over de negatieve en afwijzende reacties die hij kreeg toen hij mensen vertelde over zijn serostatus. Gedurende het hele jaar verschenen er artikelen in diverse tijdschriften met ervaringsverhalen van mensen met hiv. Dankzij hun moed om hierover in de media te praten, kreeg het onderwerp een persoonlijk gezicht. In november wijdde het tv-programma In de schaduw van het nieuws een thema-uitzending aan hiv en stigma. Onrecht in het nieuws In diverse persberichten vroeg het dit jaar aandacht voor zaken waarin sprake is van onrecht. Zo was er de zaak in Senegal waar de politie homomannen betichtte van onnatuurlijk en onfatsoenlijk gedrag en hen arresteerde. De politie nam condooms en glijmiddel in beslag die deze mannen nodig hadden bij hun werk als voorlichters. Internationale druk leidde uiteindelijk tot vrijlating van de mannen. Een effectief hiv-vaccin? Er was veel media-aandacht toen Amerikaanse en Thaise onderzoekers bekendmaakten dat zij een vaccin hadden getest met 30 procent effectiviteit. De directeur van het Aids Fonds reageerde in een uitzending van RTL Nieuws op dit hoopvolle bericht. Voor het eerst in de geschiedenis leek een vaccinstudie positieve resultaten op te leveren. Nadere analyses zorgden echter voor veel twijfel over de resultaten en de daadwerkelijke mate van effectiviteit. Er is onder wetenschappers nog steeds veel discussie over wat de resultaten nu precies betekenen. Momenteel buigen wetenschappers wereldwijd zich over de vraag wat we kunnen leren van deze studie. Opheffing inreisbeperking VS Een ander opvallend nieuwsfeit was het bericht over de definitieve opheffing van de inreisbeperking voor hiv-positieve mensen naar de Verenigde Staten. Zodra de definitieve datum van de opheffing bekend was, bracht het hier een persbericht over uit. Uitspraken Paus Ook in 2009 vroegen diverse media het om te reageren op diverse kwesties rondom hiv. Bijvoorbeeld in maart 2009 toen de paus een opmerkelijke uitspraak deed over condooms. Hij beweerde dat condooms eerder bijdragen aan de verspreiding van aids dan deze voorkomen en dat alleen het afzien van seks vóór het huwelijk de juiste weg is. De reactie van het op deze uitspraak verscheen onder andere in de Nieuwe Revu: Beschadigend voor de aidsbestrijding omdat onthouding van seks voor veel mensen geen reële optie is. Gratis condooms Tot slot lanceerde het op 1 december tijdens Lovedance een initiatief om gratis condooms te verspreiden in homohorecagelegenheden. Dit kreeg vooral aandacht in de media gericht op de homogemeenschap. Pagina 10 van 105

11 2.7. Bewustwording geslaagd 2009 was op het gebied van agendasetting en bewustwording een goed jaar voor het Aids Fonds. Nog niet eerder voerde het een dergelijk effectieve campagne als die over stigma en hiv in De opdracht tot onderzoek aan de Universiteit Maastricht in nauwe samenwerking met de Hiv Vereniging Nederland droeg hieraan bij. Net zoals het vooraf testen van campagnemateriaal. Ook de inzet van bekende Nederlanders leverde een belangrijke bijdrage. Op evenementen slaagde het er beter in om de inhoudelijke boodschap met entertainment te combineren. De positieve resultaten van het onderzoek naar het imago van het onder homomannen gaven aan dat een specifieke campagne gericht op deze doelgroep niet nodig was Opnieuw campagne in 2010 Om stigma te bestrijden is het belangrijk om het onderwerp te blijven agenderen. Daarom zal het de campagne over stigma en hiv in 2010 herhalen. Een van de aanbevelingen uit de evaluatie van de campagne in 2009 is om een bekende politicus toe te voegen, die de campagne nog meer maatschappelijke relevantie geeft. Onderzoek toont verder aan dat het in haar communicatie meer aandacht zou kunnen geven aan de online activiteiten. Digitale boodschappen bereiken steeds meer mensen en zetten hen daadwerkelijk aan het denken. In 2010 zullen de online activiteiten van het een meer prominente plek krijgen. Pagina 11 van 105

12 3. Aids politiek Lobby Behalve bij het algemene publiek vraagt het ook om aandacht voor de positie van mensen met hiv en van kwetsbare groepen bij politici en beleidsmakers. Op nationaal en internationaal niveau voert het politieke lobby en onderhoudt hiervoor nauwe contacten met de overheid, de politiek en met zogenaamde opinieleiders. Het maakt daartoe zelf ook onderdeel uit van lobbynetwerken die zich richten op de Nederlandse overheid en de Europese Unie. Internationaal richt het zich vooral op aandacht van beleidsmakers voor hiv en aids, ingebed in de bredere gezondheidszorg Uitvoering en budget beleidsnotitie In Nederland bleek het in 2009 van belang dat het zich richtte op het bewaken van aids op de Nederlandse ontwikkelingsagenda. Hoewel Minister Koenders voor Ontwikkelingssamenwerking eind 2008 een goede beleidsnotitie uitbracht over hiv en aids, daagde het hem en de Tweede Kamer vervolgens uit om ook te zorgen voor effectieve uitvoering van deze notitie en garanties voor het benodigde budget Rechten mensen met hiv Op de jaarlijkse Afrikadag van de Evert Vermeer Stichting stelden het en STOP AIDS NOW! in samenwerking met de Hiv Vereniging Nederland en het Global Network of People living with HIV/AIDS (GNP+) respect voor de rechten van mensen met hiv aan de orde. Dit gebeurde in een politiek debat over de criminalisering van aids Universele toegang Zowel bij de Nederlandse overheid als bij UNAIDS kaartte het knelpunten rondom de universele toegang tot preventie en behandeling van hiv aan. Zo vroeg het Aids Fonds opheldering over het door de Nederlandse douane tegenhouden van een schip met hiv-remmers bestemd voor Afrika. Hoewel de overheid spijt betuigde, werd ook duidelijk dat meer afstemming op Europees niveau nodig is. Toegang tot hiv-preventie, behandeling en zorg blijft een onevenredig groot probleem voor diverse risicogroepen. In samenwerking met de AIDS Foundation East West (AFEW) en Mainline pleitte het bij UNAIDS met succes voor een goed internationaal aidsbestrijdingplan voor drugsgebruikers Identificatieplicht prostituees De Nederlandse regering wil vrouwenhandel en misbruik van minderjarigen in de prostitutie bestrijden en werkt daarom aan het Wetsvoorstel Regulering prostitutie en bestrijding misstanden seksbranche. Het organiseerde samen met Soa Aids Nederland een politiek ontbijt waar experts met politici in discussie gingen over de dreigende identificatieplicht voor prostituees in dat voorstel. Bij een in december door de Tweede Kamer georganiseerde hoorzitting stelden het en Soa Aids Nederland dat de volksgezondheid niet is gebaat bij deze identificatieplicht. De Tweede Kamer is Pagina 12 van 105

13 voornemens om het Wetsvoorstel Regulering Prostitutie in het voorjaar van 2010 te behandelen Bezuinigingen Bij de begrotingsvoorstellen voor 2010 begrootte de Nederlandse overheid voor het Global Fund to fight AIDS, Tuberculosis and Malaria bijna 30 miljoen euro minder dan dat zij eerder toezegde. Ook was het voorstel om negen miljoen te bezuinigen op UNAIDS en in 2010 geen geld meer beschikbaar te stellen voor onderzoek naar nieuwe preventietechnieken zoals vaccins en microbiciden. Begrotingsdebat Het zette in samenwerking met STOP AIDS NOW! alles op alles om dit tij te keren. Samen nodigden zij de directeuren van UNAIDS en het Global Fund to fight AIDS, Tuberculosis and Malaria uit naar Nederland om voorafgaand aan het begrotingsdebat in Den Haag inzage te geven in de effectiviteit en doelmatigheid van hun organisaties en om de noodzaak van voldoende middelen voor het bereiken van universele toegang te benadrukken. Succesvol Als reactie verminderde de minister de voorgenomen bezuiniging op het Global Fund to fight AIDS, Tuberculosis and Malaria met 14,5 miljoen euro. Ook zegde hij in december vanwege onderbesteding nog eens drie miljoen extra euro toe aan het Global Fund. Daarnaast nam de Tweede Kamer op initiatief van CDA en SP een amendement aan waardoor de bezuiniging op UNAIDS gehalveerd is met 4,5 miljoen euro. Hoewel het Aids Fonds de doelstelling om het Nederlandse budget voor aidsbestrijding minimaal op gelijk peil te houden niet haalde, is er toch sprake van een succesvol resultaat Geen financiering onderzoek Het stopzetten van financiering van onderzoek naar preventieve technologieën kon de overheid niet ongedaan maken. Dit heeft een negatief effect op de doelstelling van het Aids Fonds met betrekking tot wetenschappelijk onderzoek. Wel nam de Tweede Kamer na een succesvolle lobby een motie aan waarin is toegezegd dat de stopzetting alleen voor 2010 geldt Grootte aidsproblematiek onderschat Het is duidelijk dat de bezuinigingen in 2010 verder zullen toenemen. Het maakt zich zorgen over het gebrek aan besef bij beleidsmakers over de reikwijdte van de aidsproblematiek. Te optimistisch denkt men soms dat het probleem nu wel opgelost is. Men vergeet dan dat behandeling van hiv-geïnfecteerden levenslang is en dat dit wereldwijd voor een toename van kosten zorgt. In 2010 besteedt het in de politieke lobby veel aandacht aan deze bewustwording. Pagina 13 van 105

14 4. Steun mensen met hiv Eigen betrokkenheid Het ondersteunt op nationaal en internationaal niveau organisaties van mensen met hiv. Deze ondersteuning stelt hen in staat zelf betrokken te zijn bij besluitvorming over zaken op alle niveaus die rechtstreeks betrekking hebben op hun situatie. Het biedt hun de mogelijkheid op te komen voor hun belangen en in gesprek te treden met politici, hulpverleners, werkgevers en andere mensen in hun omgeving. Mensen met hiv weten zelf het beste wat zij nodig hebben. Daarom financiert het twee belangenverenigingen die het mogelijk maken dat mensen met hiv elkaar kunnen ontmoeten. Zij maken waardevrije informatie beschikbaar en komen op voor de belangen van mensen met hiv. Op individueel niveau biedt het financiële steun aan mensen met hiv in Nederland die aan hun ziekte gerelateerde kosten niet zelf kunnen betalen. GIPA Het hanteert het GIPA-principe (Greater Involvement of People living with HIV and AIDS) en past dit toe. De betrokkenheid van mensen met hiv is cruciaal voor het maken van effectief beleid en het kiezen van de juiste aanpak. Dat betekent dat het Aids Fonds bij alle activiteiten bekijkt op welke manier mensen met hiv en kwetsbare groepen zelf betrokken kunnen worden Belangengroepen Net als in voorgaande jaren verstrekte het in 2009 subsidie aan twee belangenverenigingen, de Hiv Vereniging Nederland (1.360 leden op 31 december 2009) en aan de Nederlandse Vereniging van Hemofilie Patiënten (NVHP) die ongeveer vijftig leden heeft met hiv. De Hiv Vereniging Nederland informeerde haar leden door middel van een website, folders en het tweemaandelijkse blad Hiv Nieuws. Apart budget Daarnaast stelde het een apart budget van euro beschikbaar voor andere groepen van en voor mensen met hiv. In 2009 ontvingen negen organisaties subsidie uit dit budget waarmee zij ongeveer 250 extra mensen bereikten. Het betrof hier voornamelijk activiteiten voor migranten met hiv, die zich om uiteenlopende redenen niet aangesloten hebben bij de Hiv Vereniging Nederland Individuele Hulpverlening Het geeft via Individuele Hulpverlening (IH) directe financiële ondersteuning aan mensen met hiv. Deze steun is bedoeld voor kosten die gemeenten, ziektekostenverzekeringen, de belastingsdienst of een andere reguliere voorziening niet vergoeden. In totaal ontving het 437 aanvragen. De afdeling IH kende in 2009 aan 358 aanvragers een bedrag toe van Een voorbeeld is de bijdrage voor flessenvoeding voor baby s, ter voorkoming van overdracht van hiv van moeder op kind. In 2009 maakten 32 vrouwen gebruik van deze mogelijkheid. Pagina 14 van 105

15 Hiv en illegaal In 2009 boekte de Nederlandse overheid in vergelijking met voorgaande jaren vooruitgang op het terrein van opvang voor mensen met hiv, die niet beschikken over geldige verblijfspapieren. Toch verzochten ook dit jaar nog veel hulpverleners de afdeling IH om financiële ondersteuning voor primaire levensbehoeften van deze groep. Daarnaast ontvingen de Protestantse Diaconie in Amsterdam ( ) en Humanitas in Rotterdam ( ) subsidie om deze mensen te helpen met opvang en de juridische procedure. Vangnet Hiv is een chronische ziekte, maar wel een met een eigen karakter. Het taboe dat nog altijd rust op hiv, belemmert mensen soms om een beroep te doen op de beschikbare ondersteuning. Vooral omdat die ondersteuning steeds vaker op lokaal niveau en dus niet anoniem wordt aangeboden. Het wil daarom als vangnet blijven fungeren. Om het budget hiervoor ook in de toekomst zorgvuldig te besteden stelde het in 2009 een nieuw beleid vast, waardoor aan één aanvrager per periode nooit meer dan een maximumbedrag kan worden toegekend. Verbeterde informatie Het maakte de informatie over de afdeling IH in 2009 toegankelijker via de website ( Vanaf december 2009 adviseert de onafhankelijke Adviescommissie Nationaal de Raad van Bestuur van het over het bestedingsbeleid van Individuele Hulpverlening Wereldwijde steun Om wereldwijd op te komen voor de rechten van mensen met hiv, steunt het sinds 2004 het Collaborative Fund for HIV Treatment Preparedness met een jaarlijkse bijdrage van In 2009 financierde het Collaborative Fund hiermee kleinschalige projecten voor en door mensen met hiv in Oost-Europa, Centraal- en Zuidoost-Azië. Deze projecten zijn zeer divers en variëren van het opzetten van een informatiecentrum over hiv in Rusland tot het ondersteunen van een netwerk van hiv-positieve vrouwen in India, die informatiebijeenkomsten en huisbezoeken organiseren. Stigma-index In 2009 besteedde het een bedrag van aan het uitvoeren van de Stigma Index van the Global Network of People Living with HIV/AIDS (GNP+) in Kenia, Nigeria en Zambia. De Stigma Index (zie ook is een instrument op basis van wetenschappelijk onderzoek om de mate van stigma in een land vast te stellen. De index vergelijkt de mate van discriminatie in verschillende landen en toont veranderingen binnen een land aan. Het proces van het in kaart brengen is net zo belangrijk als het eindresultaat. Met de steun van het in 2009 startte het werk van de Stigma Index voor het eerst in Afrika. Naar verwachting volgen de eerste resultaten begin Het ondersteunde de afgelopen jaren nog twee andere belangrijke programma s van GNP+. Dit zijn de Human Rights Count en de Global Criminalization Scan. Human Rights Count De Human Rights Count is een online database waarin schendingen van de rechten van mensen met hiv worden verzameld. GNP+ werkt met lokale organisaties die per regio iedere claim onderzoeken. Op deze manier kunnen zij de gerapporteerde mensenrechtenschendingen direct aankaarten in nationale en regionale campagnes. Pagina 15 van 105

16 Global Criminalization Scan De Global Criminalization Scan brengt wettelijke maatregelen in kaart die de overdracht van hiv strafbaar stellen. Nu al bracht de Global Criminalization Scan bestaande wetten en jurisprudentie in meer dan 150 landen in kaart. Vanaf 2010 zal de Criminalization Scan zich ook richten op andere regels en wetten die een effectieve aanpak van de hiv-epidemie belemmeren. Dit zijn bijvoorbeeld het strafbaar stellen van homoseksuelen, het vervolgen van drugsgebruikers of sekswerkers en de inreisbeperkingen die in sommige landen gelden voor mensen met hiv. Bereik vergroot De samenwerking met GNP+ zorgt voor een gedetailleerde documentatie van de stand van zaken op het gebied van stigma en mensenrechten. Deze informatie is vrij toegankelijk voor andere organisaties. Indirect investeert het hiermee dus ook in de onderbouwing van andere internationale programma s en lobbyactiviteiten. Uitwisseling Met steun van het verbleven zeven Chinese aidsactivisten in 2009 gedurende enkele weken bij gerenommeerde aidsorganisaties in Indonesië, Hong Kong, Thailand en de Verenigde Staten. Op deze manier konden zij de isolatie en censuur ontvluchten waarmee ze in hun eigen land dagelijks te maken hebben. Met de gastorganisaties wisselden zij ideeën uit over internationale activiteiten. Blik vooruit In Nederland zet het in 2010 de samenwerking voort met Hiv Vereniging Nederland en andere organisaties voor mensen met hiv. Ook de mogelijkheid een bijdrage aan te vragen voor kleine groepsactiviteiten voor mensen met hiv blijft bestaan. Daarnaast zullen het en de Hiv Vereniging Nederland samen optrekken in het aan de orde stellen van stigma. Verder vindt in 2010 een evaluatie plaats van de steun aan mensen met hiv door de Protestantse Diaconie omdat de contracten tussen het en de Diaconie op 31 december 2010 aflopen. In 2009 zette het al een evaluatie uit naar de activiteiten van de Hiv Vereniging Nederland. Deze wordt in 2010 uitgevoerd. Pagina 16 van 105

17 5. Universele toegang tot preventie, zorg, behandeling en ondersteuning Internationale beloften Alle VN-lidstaten hebben zich verbonden aan de belofte dat Universal Access (wereldwijde toegang tot hiv-preventie en behandeling voor iedereen die dit nodig heeft) in 2010 een feit is. Het draagt bij aan deze belofte door zich te richten op groepen die de minste ondersteuning krijgen terwijl ze juist onevenredig zwaar worden getroffen. Het steunt binnen deze doelstelling daarom in het bijzonder mannen met homoseksuele contacten (MSM), drugsgebruikers en sekswerkers. Wereldwijde samenwerking Op internationaal niveau versterkt het de samenwerking met Nederlandse organisaties die zich richten op aidsbestrijding door een gezamenlijke subsidieaanvraag. Het International HIV/AIDS Consortium The Nederlands, waarvan het penvoerder is, diende een aanvraag in bij het ministerie van Buitenlandse Zaken. Verder stelt het ook in 2010 subsidie beschikbaar voor het Collaborative Fund for HIV Treatment Preparedness voor het ondersteunen van kleinschalige projecten in verschillende regio s. Gezamenlijke subsidieaanvraag Begin 2009 nodigden het en STOP AIDS NOW! een aantal Nederlandse organisaties uit die zich bezighouden met internationale aidsbestrijding om in het kader van het zogenaamde Medefinancieringstelsel (MFS) van het ministerie van Buitenlandse Zaken te komen tot een gezamenlijke subsidieaanvraag. Het ministerie kondigde eerder al aan dat de nieuwe ronde (MFSII) anders zou verlopen dan de voorgaande rondes. Een belangrijke verandering ten opzichte van eerdere rondes was dat het ministerie organisaties nadrukkelijk uitnodigde om coalities of allianties te vormen met één partij als officiële aanvrager of penvoerder. penvoerder De organisaties binnen het International HIV/AIDS Consortium the Netherlands wezen het aan als penvoerder. De elf deelnemers in dit consortium zijn: (hoofdaanvrager) AIDS Foundation East-West COC Nederland dance4life international Global Network of People Living With HIV/AIDS (GNP+) Health Connections International International Civil Society Support Mainline Schorer STOP AIDS NOW! World AIDS Campaign Pagina 17 van 105

18 Volledige aanpak Deze bijzondere alliantie van ervaren en jonge organisaties verwacht tussen 2011 en 2015 drie grote regionale en mondiale programma s te kunnen uitvoeren in het kader van aidsen armoedebestrijding. Gezamenlijk bestrijken deze partners vrijwel alle relevante onderdelen en doelgroepen binnen de aidsbestrijding. Zij brengen een schat aan kennis en ervaring bijeen. Het wil op deze manier en in deze tijd van economische malaise, die arme landen nog veel harder treft dan het onze, een substantiële bijdrage leveren aan de internationale strijd tegen hiv en aids. De organisatie is dan ook zeer verheugd over de goede samenwerking met deze partners. Verloop van de aanvraag 1 De aanvraag verloopt in twee delen. Het eerste deel van de aanvraag dat de organisaties voor 1 december 2009 moesten indienen bestond vooral uit een zeer uitvoerige beschrijving van de aanvragende organisaties zelf. Zo moesten de organisaties aannemelijk maken dat de penvoerder en de partners voldoende in staat zijn om de voorgestelde programma s uit te voeren, te monitoren en te administreren. Daarnaast moesten de aanvragers een beknopt voorstel met de kern van de geplande programma s en activiteiten inleveren. Rond 1 april 2010 nodigt het ministerie maximaal 30 organisaties of allianties uit om hun voorstel verder uit te werken Vernieuwing in Nederland Het pakt de grootste problemen rondom de universele toegang tot preventie, zorg, behandeling en ondersteuning van mensen met hiv in Nederland aan door vernieuwende projecten op knelpunten financieel mogelijk te maken. Een onafhankelijke adviescommissie analyseert de problematiek en adviseert over de keuze voor bepaalde projecten. Op basis van het advies van deze Adviescommissie Nationaal besloot de Raad van Bestuur van het om een oproep te doen voor het indienen van subsidieaanvragen voor twee thema s. Deze thema s waren: het snel opsporen van primaire infecties en het tegengaan van discriminatie van mensen met hiv. De probleemanalyse van deze thema s is verwoord in het Subsidiekader Vernieuwingsprojecten van het. De samenstelling van de Adviescommissie Nationaal is als volgt: Prof. dr. G.J. Kok, voorzitter (2de termijn eindigt op 14 juli 2011) Mw. drs. L.V. Jonkers-Kuijper (2de termijn eindigt op 14 juli 2011) Dr. C. Smit (2de termijn eindigt op 14 juli 2012) Drs. R. Berends, secretaris Snelle opsporing Van de infecties die jaarlijks worden gevonden is een toenemend aandeel recent opgelopen. De eerste drie tot zes maanden na overdracht van het virus is de zogenaamde viral load hoog en daarmee ook het risico op verdere overdracht. Om verdere overdracht te voorkomen is het belangrijk recente infecties snel op te sporen. Het verzocht experts voorstellen in te dienen voor projecten die leiden tot een snelle opsporing van nieuwe infecties. Het kende aan drie voorstellen subsidie toe. Het RIVM gaat de partnerwaarschuwing door intermediairs (zoals huisartsen, verpleegkundigen op het 1 Inmiddels heeft het consortium op 31 maart 2010 helaas te horen gekregen dat de aanvraag niet goed bevonden is en dat het consortium niet door mag naar de tweede ronde van de MFS-aanvragen. Pagina 18 van 105

19 gebied van seksueel overdraagbare aandoeningen (soa s) en specialisten) verbeteren. De GGD Rotterdam gaat online partnerwaarschuwing voor homomannen aanbieden. En de GGD Amsterdam ontwikkelt een interventie gericht op hiv-preventie voor homomannen met een recente hiv-infectie. Hiermee zijn drie belangrijke verbeterpunten uitgezet om de schadelijke gevolgen van primaire infecties te beperken. Tegengaan discriminatie Uit recent onderzoek van de Universiteit Maastricht dat het financierde, blijkt dat mensen met hiv zich veelvuldig gediscrimineerd voelen door hun omgeving. Discriminatie heeft een zeer negatief effect op alle aspecten van de aidsbestrijding. Het bemoeilijkt het praten over hiv terwijl dit juist nodig is voor een effectieve preventie. Het werpt drempels op voor het doen van de hiv-test omdat mensen die bang zijn voor negatieve reacties in hun omgeving zich niet durven te laten testen. Ook beperkt het de steun van de omgeving van een hiv-patiënt bij de complexe behandeling. Na de oproep tot het indienen van voorstellen om dit probleem aan te pakken besloot het om een project van de Universiteit Maastricht te steunen. Dit project gaat stigmatisering van mensen met hiv in de gezondheidszorg tegen en bestrijdt daarmee een van de belangrijkste knelpunten die in het onderzoek naar voren komen Condoomproject Het kende in toe aan een samenwerkingsproject van de Condomerie en Schorer om aandacht voor hiv en condooms in de homohoreca te vragen. De komende vijf jaar verspreiden zo veel mogelijk homospecifieke uitgaansgelegenheden en evenementen gratis condooms onder homomannen. Dit maakt hiv weer meer zichtbaar, wijst op het nut van condooms en maakt de drempel voor condoomgebruik lager Website voor informatie aan homomannen In 2008 adviseerde de Adviescommissie Nationaal een project te ondersteunen dat de aandacht voor hiv onder homomannen versterkt. Hiv komt vaker voor bij homomannen en bij mensen die uit een land komen waar veel hiv voorkomt. Door de huidige medicijnen leven de meeste mensen met hiv in goede gezondheid. Hiv is hierdoor minder zichtbaar geworden. Juist hierom vindt het het belangrijk om de hiv-problematiek onder de aandacht van homomannen te blijven brengen. Het kende toe aan Schorer om in samenwerking met de GGD s in Rotterdam en Amsterdam het bewustwordingsproject MANtotMAN op te zetten. In 2009 rondden zij dit succesvol af Oud worden met hiv Mede dankzij de goede medicijnen hebben mensen met hiv een hogere levensverwachting. Dit gaat wel vaak gepaard met andere aandoeningen en bijwerkingen van de medicijnen. Een redactie van vier deskundigen, bestaande uit Cees Smit, Kees Rümke, Kees Brinkman en Annemarie de Knecht-Van Eekelen bracht namens het een boek uit over dit thema met als titel Oud worden met hiv. Mensen met hiv en 24 experts uit de zorg werkten hieraan mee experts die werkzaam zijn in de aidsbestrijding ontvingen het boek dat ook gratis te bestellen is via de website van het. Samen met de organisatie ZonMw financierde het verder onderzoek naar de gevolgen van lang leven met een hiv-infectie. Pagina 19 van 105

20 5.5. Aidsbestrijding op Curaçao Samen met Dokters van de Wereld diende het een aanvraag in voor een projectbijdrage uit de 13 e trekking van de Sponsor Bingo Loterij. De loterij kende een bedrag toe van om de aidsbestrijding in Curaçao te verbeteren. Voor dit bedrag richtten partnerorganisaties van het een telefonische informatielijn op die mensen in Curaçao gratis kunnen bellen. Dokters van de Wereld zorgt er samen met de GGD en scholen voor dat de preventie gericht op jongeren verbetert. Dokters van de Wereld neemt ook het initiatief om samen met de prostitutiesector en lokale organisaties voor homomannen de bestrijding van soa s gericht op deze groepen te verbeteren Small Grants De mogelijkheden voor het verkrijgen van subsidie bij het liggen in beleidskaders vast. Voor interessante projecten tot een bedrag van maximaal is er een zogenaamd Small-Grantbudget beschikbaar. De Raad van Bestuur selecteert uit de ingediende aanvragen de meest veelbelovende projecten op het gebied van hiv-preventie, verbetering van de zorg en/of aandacht voor hiv. Het financierde in 2009 twintig kleine projecten vanuit het budget voor Small Grants. In totaal ging het om een bedrag van Europese samenwerking Het werkt samen met andere Europese hiv-organisaties aan het vinden van oplossingen voor problemen die ook in andere landen voorkomen. In het programma HIV in Europe werken clinici, aidsorganisaties en beleidsmakers samen om optimaal testen en vroege behandeling te bevorderen. Via het netwerk AIDS Action Europe is de directeur van het co-voorzitter van het programma, dat zich onder meer wijdt aan: Snelle diagnose In alle Europese landen is er meer aandacht nodig voor het sneller vinden van infecties. Het tijdig behandelen van een hiv-infectie kan gezondheidsschade beperken. Aantal infecties Het ontbreekt aan een eenduidige manier om het aantal infecties per land te schatten. Gezamenlijk werken de organisaties aan een methode om eenduidige schatting te maken van het aantal mensen met hiv. Implementatie Stigma-index in Europa Dit project is mogelijk dankzij sponsoring van farmaceutische bedrijven. De sponsors Gilead, Abbott, MSD, Boehringer Ingelheim, Schering Plough, BMS, GSK en Janssen Cilag stelden gezamenlijk een bedrag van t beschikbaar Internationale steun Wereldwijd raakt de hiv-epidemie kwetsbare groepen zoals mannen met homoseksuele contacten, sekswerkers en drugsgebruikers onevenredig hard. In veel landen is de toegang die zij tot preventie en zorg hebben heel beperkt. MSM-forum Ter ondersteuning van het Men who have Sex with Men Initiative (MSM Initiative) verstrekte het in 2008 een subsidie aan de Foundation for AIDS Research Pagina 20 van 105

21 amfar voor een periode van drie jaar. In 2009 zette amfar van het in ter ondersteuning van organisaties, die zich in Oost-Europa en Centraal-Azië richten op hiv-preventie onder mannen die seks hebben met mannen. Tien projecten in Azerbeidzjan, Wit Rusland, Estland, Kazachstan, Rusland, Servië en de Oekraïne kregen zo financiering. Daarnaast financierde het met een bedrag van het enige regionale netwerk van homoactivisten in Afrika, AMSHeR (African Men for Sexual Health and Rights). Het geld is bedoeld om de nog jonge organisatie verder te versterken. Onderzoek sekswerkers In opdracht van het deed Melissa Ditmore, expert op het gebied van sekswerk en migratie, onderzoek naar sekswerk en toegang tot hiv voorzieningen wereldwijd. Het rapport dat zij hierover schreef, geeft een overzicht van de problemen die sekswerkers wereldwijd ondervinden bij de toegang tot goede hiv-zorg. Het verspreidde het rapport onder collega-organisaties en internationaal betrokken partijen zoals UNAIDS. Een sterke internationale belangenorganisatie van sekswerkers is cruciaal voor het aanpakken van de grootste problemen. Daarom stelde het een strategie vast voor ondersteuning van sekswerkers en kende toe aan The Global Network of Sex Work Projects (NSWP). Door het ondersteunen van de NSWP ontstaat een sterke internationale belangenorganisatie van sekswerkers die input kan leveren aan vele andere programma s en organisaties. Daarnaast reserveerde het voor internationale projecten op het gebied van hiv en sekswerk. De specifieke projectsubsidie zal het in 2010 vaststellen. Voortgang toegang behandeling Met subsidie van het publiceerde the International Treatment Preparedness Coalition (ITPC) de afgelopen jaren verschillende rapporten. Deze rapporten doen verslag van de voortgang op het gebied van universele toegang tot behandeling. Ieder rapport richt zich op een specifiek onderdeel van de hiv-zorg. In 2009 presenteerde de ITPC bijvoorbeeld een rapport dat de toegang tot preventie van hiv-overdracht van moeder op kind (PMTCT) bespreekt in zes verschillende landen. De rapporten spelen een belangrijke rol bij de internationale discussies over hiv-programma s. Het steunde dit initiatief in 2009 met een bedrag van Drugsgebruikers In januari vond in Amsterdam een internationale donorconferentie plaats op het gebied van Harm Reduction. Het droeg bij aan het studiebeursprogramma van de conferentie zodat tien personen uit het buitenland konden deelnemen die daarvoor geen andere middelen hadden. De conferentie had als doel om grotere betrokkenheid te creëren en extra middelen te genereren voor programma s speciaal gericht op drugsgebruikers. Meer dan 120 deelnemers discussieerden over verschillende thema s en formuleerden aanbevelingen om de hiv-zorg voor drugsgebruikers internationaal te verbeteren. Onderzoek effectieve aanpak Mede als gevolg van deze conferentie nam het in 2009 het besluit om drie organisaties te ondersteunen die zich richten op hiv-zorg voor drugsgebruikers, voor een totaalbedrag van Het Asian Harm Reduction Network onderzoekt welke interventies het meest effectief zijn voor jonge drugsgebruikers in China, Nepal en Thailand. Het Trimbos Instituut doet soortgelijk onderzoek onder drugsgebruikers en gevangenen in Zuid-Afrika en het Nijmegen Institute for Science Practitioners in Addiction richt zich op drugsgebruikers in Indonesië. De eerste resultaten uit deze projecten verwacht het in Pagina 21 van 105

22 Straatkinderen en hiv In 2008 bouwde de AIDS Foundation East West (AFEW) met steun van het een inloopcentrum voor straatkinderen in Kiev. Straatkinderen zijn uiterst kwetsbaar als het gaat om het risico op een hiv-infectie. Zo belanden jonge meisjes die op straat leven vaak in de prostitutie. Veel kinderen gebruiken drugs. Nauwkeurige gegevens over straatkinderen in de Oekraïne ontbreken. Een gezamenlijke studie (2004) van AFEW en UNICEF/Oekraïne in Kiev en Odessa, toonde aan dat een groot deel van de geteste kinderen hiv-positief was. In januari 2009 opende het inloopcentrum een speciale ruimte voor medische en psychosociale verzorging. Zonodig krijgen de kinderen hier hiv-remmers. Het centrum zet ook straatwerkers in om kinderen te bereiken die anders niet bereikt worden. Prioriteiten 2010 De Adviescommissie Nationaal zal in 2010 weer een advies uitbrengen aan de Raad van Bestuur voor het uitzetten van nieuwe prioriteiten voor het subsidiebeleid. De resultaten van afgeronde projecten neemt de commissie in dit advies op. Verdere uitvoering van de projecten om stigma te bestrijden en recente infecties sneller op te sporen vindt in 2010 plaats, net zoals het condoomproject in de homohoreca. Pagina 22 van 105

23 6. Meer kennis: wetenschappelijk onderzoek Voor een gerichte bestrijding van de hiv-epidemie is kennis over juiste preventie- en behandelmethoden van groot belang. Hiertoe investeert het al ruim twintig jaar in wetenschappelijk onderzoek. Zo groeide het uit tot een van de belangrijkste financiers van aidsonderzoek in Nederland. Met subsidies van het dragen Nederlandse toponderzoekers al jaren op nationaal en internationaal niveau bij aan de ontwikkeling van en kennis over effectieve preventie- en behandelmethoden Twee leerstoelen Om de belangstelling binnen de academische wereld voor de hiv-problematiek en de aidsbestrijding te bevorderen ondersteunt het twee leerstoelen. Leerstoel aidspreventie Met de leerstoel aidspreventie vraagt het specifiek aandacht voor aidspreventie in Nederland. Sinds 2006 bekleedde prof. dr. Herman Schaalma deze. Hij richtte zich voornamelijk op cultuurspecifieke hiv-preventie. In juli 2009 is hij onverwachts overleden een groot verlies voor de aidsbestrijding. In 2010 bespreekt het de voortzetting van zijn leerstoel. Leerstoel duurzame diagnostiek Met een stimuleringsbudget bij de strategische leerstoel van het AMC duurzame diagnostiek in Afrika draagt het bij aan het versterken van duurzame gezondheidszorg in ontwikkelingslanden. Prof. dr. Tobias Rinke de Wit bekleedt deze leerstoel sinds Het stelt de hoogte van het budget voor het onderzoek bij deze leerstoel elk jaar opieuw vast aan de hand van de beoordeling van de door de leerstoelhouder ingediende projecten. In 2009 beoordeelde de wetenschappelijk adviesraad (WAR) en de commissie bij de leerstoel positief over drie onderzoeksvoorstellen. Het stelde op basis daarvan een financiële bijdrage beschikbaar van maximaal Hiervan doet de hoogleraar onder andere onderzoek naar de betrouwbaarheid van een test om virale load te meten via een simpele vingerprikmethode Open subsidieronde Het stimuleert wetenschappelijk onderzoek door jaarlijks een open subsidieronde te organiseren. Het nodigt onderzoekers dan uit tot het indienen van onderzoeksvoorstellen. Er is niet voldoende budget om alle aanvragen te honoreren en dat maakt een scherpe selectie noodzakelijk. De Wetenschappelijke Adviesraad (WAR) van het zorgt voor deze selectie. De WAR bestaat uit elf prominente Nederlandse wetenschappers op het gebied van hiv-onderzoek. Deze wetenschappers winnen advies in van internationale experts die de voorstellen beoordelen op kwaliteit, innovatie, originaliteit en haalbaarheid. Op basis van deze beoordelingen ontstaat er een rangschikking van de projecten. Op advies van de wetenschappelijke adviesraad kent het Pagina 23 van 105

24 subsidie toe aan de onderzoeksvoorstellen met de hoogste wetenschappelijke kwaliteit Top vijf In de open subsidieronde van 2009 ontving het 32 onderzoeksvoorstellen. Het totale aangevraagde budget van 7,5 miljoen overschreed ruimschoot het beschikbare budget van 1,25 miljoen. Met behulp van internationale experts gaf de WAR prioriteit aan tien projecten van zeer goede tot excellente kwaliteit voor financiële ondersteuning door het. Het budget van deze 10 projecten kwam op ruim 2,4 miljoen. Het verstrekte met het budget dat in 2009 beschikbaar was ( 1,25 miljoen) financiering aan de top vijf. Een tweetal onderzoekers is in beroep gegaan tegen het besluit van het Aids fonds om hun onderzoeksvoorstel niet te honoreren. De beroepscommissie verklaarde beide beroepen ongegrond. Breed scala In de gehonoreerde projecten komt een breed scala aan onderwerpen aan bod waaronder biomedisch onderzoek naar de rol van het Tat eitwit in het latente hiv-1 reservoir en epidemiologisch onderzoek naar de oorzaken van de verhoogde HPV onder hiv-positieve mannen. De rol van het Tat-eitwit in het latente HIV-1 reservoir De meeste geïnfecteerde cellen van een HIV-1 patiënt bevatten niet actief, latent, virus. Deze latente vorm van het virus kan op een bepaald moment weer actief worden. Een latent provirus is onbereikbaar voor het eigen immuunsysteem en alle huidige therapie. Dit maakt latentie een belangrijk obstakel voor de genezing van hiv. Het virus en gastheer beïnvloeden HIV-1 latentie op vele manieren, maar het virale Tat-eiwit speelt een cruciale rol. Dit eiwit vormt de belangrijkste schakelaar voor virusproductie. Door op verschillende momenten tijdens het ziekteverloop het Tat-eiwit te karakteriseren wordt het mogelijk om aanpassingen in het Tat-eiwit te observeren. Zo kan men het latentie reservoir veel beter beschrijven. Dit is van groot belang voor het ontwikkelen van betere therapie en het ontwerpen van nieuwe vaccinatiestrategieën. Prevalentie, incidentie en klaring van HPV in hiv-positieve en hiv-negatieve homomannen Door combinatie antiretrovirale therapie zijn morbiditeit en sterfte onder personen met hiv gedaald en morbiditeitspatronen veranderd. Anuskanker is een frequent voorkomende kanker onder mannen die seks hebben met mannen (MSM). Humaan Papilloma Virus (HPV) infecties vormen de belangrijkste risicofactor voor anuskanker. HPV lijkt vaker voor te komen onder hiv-geïnfecteerde (versus ongeïnfecteerde) MSM, maar het is onduidelijk of dit komt door ander seksueel gedrag of door immuunsuppressie. De onderzoekers proberen deze vraag te beantwoorden. Zij maken daarbij gebruik van de verzamelde gegevens van de Amsterdam Cohort Studie. De onderzoekers vergelijken ook de hivincidentie tussen HPV positieve en HPV negatieve MSM. De gegevens zullen gebruikt worden als input voor mathematische modellering van de impact van screening en vaccinatiestrategieën Samenwerking ZonMw Naast de bovengenoemde bestaande activiteiten kreeg het in 2009 de mogelijkheid om deel te nemen aan het onderzoeksprogramma diseasemanagement en chronische aandoeningen van ZonMw. Dit programma sloot naadloos aan bij de Pagina 24 van 105