Alleen ter besluitvorming door het College Actief informeren van de raad. Collegevoorstel Openbaar

Transcriptie

1 Collegevoorstel Openbaar Onderwerp Raadsinformatiebrief uitstroomresultaten werkcorporaties Programma / Programmanummer Werk & Inkomen / 1061 BW-nummer Portefeuillehouder T. Tankir Samenvatting Naar aanleiding van vragen uit de gemeenteraad tijdens de politieke avond van 28 november 2012, heeft de portefeuillehouder Werk & Inkomen toegezegd de raad nader te informeren over de ontwikkelingen van werkcorporaties. Met bijgaande brief willen de raad conform toezegging informeren over de kaders en context van de leerwerkplekken, de resultaten, de beoordeling van de resultaten en de toekomstige ontwikkelingen en actiepunten. Met dit voorstel stellen we de informatiebrief aan de raad vast. Directie/afdeling, ambtenaar, telefoonnr. MO10, Otto Ritsema, 2465 Datum ambtelijk voorstel 7 februari 2013 Registratienummer Ter besluitvorming door het college 1. De brief aan de gemeenteraad over de uitstroomresultaten van werkcorporaties vast te stellen. Paraaf akkoord Datum Programmamanager L. Braam Programmadirecteur I. Hol Alleen ter besluitvorming door het College Actief informeren van de raad Besluit B&W d.d. 19 februari 2013 nummer: 3.10 Conform advies Aanhouden Anders, nl. Bestuursagenda Paraaf akkoord Datum Gemeentesecretaris Portefeuillehouder

2 Aan de gemeenteraad van Nijmegen Korte Nieuwstraat PP Nijmegen Telefoon Telefax (024) gemeente@nijmegen.nl Postadres Postbus HG Nijmegen Datum 19 februari 2013 Onderwerp Uitstroomresultaten werkcorporaties Ons kenmerk MO10/ Datum uw brief Contactpersoon Otto Ritsema Doorkiesnummer (024) Geachte leden van de raad, Tijdens de politieke avond op 28 november 2012 is u een informatiebrief over de ontwikkelingen van werkcorporaties toegezegd. U vroeg specifiek naar de uitstroomresultaten vanuit werkcorporaties naar regulier werk. In deze brief staan we stil bij de kaders en context van de leerwerkplekken, de resultaten, de beoordeling van de resultaten en de toekomst. Kaders en context In 2011 zijn we gestart met het oprichten van werkcorporaties. Voor 2012 hebben we een tweetal doelen gesteld 1 : het realiseren van 450 leerwerkplekken, en een uitstroom naar regulier werk van 25% per jaar. Deze doelstellingen zijn in de volgende context geformuleerd: De leerwerkplekken zijn geschikt voor álle werkzoekenden met een Wwb-uitkering uit de kwetsbare middengroep. Door de begeleiding op de leerwerkplek moet dit mogelijk zijn. Uitstroom naar reguliere arbeid vindt plaats vanuit de werkcorporatie. De organisatie of werkgever begeleidt en ondersteunt de participant. Daardoor kennen zij de capaciteiten van de participant. De leerwerkplek is gesitueerd in een omgeving van reguliere arbeid bij werkgevers, waar ook een netwerk is om participanten uit te kunnen plaatsen. Een positieve houding ten aanzien van de economische ontwikkeling en lokale arbeidsmarkt. Ondanks het aanhoudende economisch zware weer, zagen we in verschillende lokale arbeidsmarktsectoren nog vacatures, met dus kans tot uitstroom. 1 Doelstelling m.b.t. aantal te realiseren leerwerkplekken is vastgelegd in stadsbegroting 2012, Programma Werk & Inkomen. Uitstroomdoelstelling is opgenomen in notitie Nijmeegse werkcorporaties.

3 1 Resultaten Tot ultimo 2012 zijn 484 werkzoekenden op een leerwerkplek gestart. Het uitstroompercentage naar regulier werk vanuit de leerwerkplek bedraagt 18%. De doelstellingen voor 2012 zijn daarmee gedeeltelijk bereikt. In onderstaande tabel is het resultaat ultimo 2012 nader weergeven. Leerwerkplekken Totaal Aantal geworven plekken sinds Totaal aantal participanten op leerwerkplek 484 sinds 2011 Aantal participanten op leerwerkplek in Beëindiging 340 Waarvan: t.o.v. totaal aantal participanten (=484) Uitstroom naar werk (parttime en 88 18% fulltime) Beëindigingen overige redenen % Beoordeling resultaten We zijn tevreden over het gerealiseerde aantal leerwerkplekken. Zowel in 2011 als in 2012 is het ons gelukt de doelstelling te realiseren. Ook het aantal werkzoekenden dat we een leerwerkplek hebben kunnen aanbieden, stemt ons tevreden. Het uitstroompercentage blijft echter achter bij de doelstelling. We zijn daarmee nog niet waar we willen zijn. De ervaringen tot op heden bieden de mogelijkheid het instrument van de leerwerkplek door te ontwikkelen en te verbeteren. De belangrijkste ervaringen zullen we beschrijven. Relatie met werkgevers Werkgevers zijn een belangrijke partner bij het creëren van leerwerkplekken. Van de 518 potentiële leerwerkplekken zijn inmiddels 282 (55%) leerwerkplekken bij bedrijven gerealiseerd. We hebben arrangementen kunnen sluiten met onder andere logistiek bedrijf Cornelissen, waar werkzoekenden opgeleid gaan worden tot chauffeur. Cornelissen geeft hierbij een baangarantie. Ook starten we met een project op bedrijventerrein Bijsterhuizen. Werkzoekenden gaan op diverse additionele functies bij verschillende bedrijven aan de slag. Daarmee wordt de kans uit uitstroom bij één van deze bedrijven vergroot. We hebben ook leerwerkplekken gerealiseerd bij Solesta, UMC Radboud, de Binnenstadservice, Holland Casino, Logavé, Flexscore, en nog vele anderen. In 2011 kwamen de eerste initiatieven voor werkcorporaties vooral van instellingen en organisaties uit het maatschappelijk middenveld. In 2012 hebben we vooral ingezet op het benaderen en informeren van het bedrijfsleven over de mogelijkheden van werkcorporaties en 2 Van 170 werkzoekenden is een einde gekomen aan hun leerwerkplek, vanwege: geen mogelijk aanbod van een dienstverband, enkel een aanbod van de leerwerkplek, een niet passende leerwerkplek voor de werkzoekende, persoonlijke, niet verwijtbare omstandigheden (medisch, psychisch, sociaal) waardoor traject niet kon worden voortgezet, of verwijtbaar gedrag van werkzoekende.

4 2 leerwerkplekken. Dit heeft zijn vruchten afgeworpen. De relatie met werkgevers in de stad is met deze werkwijze opgebouwd en wordt onderhouden. We leren waar kansen en mogelijkheden liggen, en horen van werkgevers waar ze tegen aanlopen. Deze ervaringen nemen we mee in onze werkgeversdienstverlening. Met de opgedane kennis kunnen we werkgevers beter ondersteunen. Drempels kunnen weggenomen worden, waardoor meer werkgevers wellicht bereid zijn om meer leerwerkplekken beschikbaar te stellen en/of arrangementen te sluiten met baangaranties. Matching van belang voor succes. Een factor voor succes is het realiseren van een goede match tussen werkzoekende en de leerwerkplek. Kennis over de werkzoekende en zijn capaciteiten is hierbij van belang. Werkgevers zijn gebaat bij een werkzoekende die past bij de te verrichten werkzaamheden en het bedrijf. Weten wat de werkzoekende kan en wil is hierin de sleutel. In 2012 hebben we aanvullende, nieuwe activiteiten ondernomen om dynamiek in het bestand te creëren, werkzoekenden actief te benaderen en een beeld over hen te krijgen: We hebben twee Werkmarkten georganiseerd. Hiervoor zijn 900 werkzoekenden opgeroepen. Op de markt hebben de werkzoekenden zich op kunnen geven voor één van de leerwerkplekken bij werkcorporaties en werkgevers, reguliere vacatures of plaatsen naar aanleiding van social return. Indien een werkzoekende na afloop van de markt géén keuze kenbaar had gemaakt, is een gesprek met de gemeente ingepland. De markt blijkt een goed middel om snel veel werkzoekenden te bereiken. In de zomerperiode zijn 500 werkzoekenden door de re-integratiemedewerkers gesproken, met hetzelfde doel als de werkmarkt. In het tweede halfjaar van 2012 zijn we gestart met Werkpools. Groepsgewijs worden werkzoekenden actief ondersteund in hun zoektocht naar werk. Zo bereiken we jaarlijks 200 werkzoekenden. Door middel van screening bij werkbalie, trainingen, aanbod bij het Jongerenloket en Actiecentrum Hatert werkt bereiken we nog eens structureel 200 werkzoekenden per maand. Deze activiteiten hebben ons een beter beeld gegeven van de werkzoekenden in ons bestand. Het is een arbeidsintensief proces om vele klanten te screenen en om na de eerste screening uiteindelijk de kandidaat bij een passende werkcorporatie geplaatst te krijgen. We hebben hier dan ook meer tijd aan besteed dan vooraf geschat. Hiervoor is extra capaciteit ingezet. We zetten deze werkwijze in 2013 voort. Ervaring met de doelgroep Zoals beschreven in de paragraaf Kader en context was één van de veronderstellingen dat van de kwetsbare middengroep alle werkzoekenden bemiddelbaar zouden zijn naar een leerwerkplek. De praktijk is echter weerbarstig. We ervaren dat de kwetsbare middengroep een zeer grote afstand tot de arbeidsmarkt heeft. Het opleidingsniveau is (zeer) laag en de werkzoekende is lang niet actief geweest op arbeidsmarkt. De achterstand op werkzoekenden die in de WW of nog kort in de uitkeringssituatie verkeren, is erg groot. Deze achtergrond maakt het lastig een goede match te maken tussen het gevraagde niveau op leerwerkplekken en de werkzoekenden uit de kwetsbare groep. Vaak is de belastbaarheid lager dan op de leerwerkplek gevraagd wordt. Niet alle leerwerkplekken zijn daardoor voorzien van een kandidaat.

5 3 De leerwerkplek blijkt uitermate geschikt voor werkzoekenden die gemotiveerd zijn om weer aansluiting bij de arbeidsmarkt te vinden. We spreken veel mensen die in beginsel angstig zijn om (weer) te starten, maar eenmaal aan de slag al snel hun vertrouwen in zichzelf terug vinden. Ze zijn bereid iets nieuws te proberen en te leren, werken aan hun vaardigheden en willen daarna graag regulier aan het werk. Wanneer er echter sprake is van sociaal-psychische of fysieke belemmeringen, dan is de huidige leerwerkplek vaak een te grote stap. We zien dit bijvoorbeeld aan het percentage uitval. Voor deze doelgroep zou een voortraject de werkzoekende kunnen ondersteunen in een eventuele vervolgstap naar een leerwerkplek. We zien ook vaker dat het voor de doelgroep lastig is om volledig uit te stromen naar reguliere arbeid. Daarvoor zijn verschillende oorzaken: De huidige arbeidsmarkt biedt veel tijdelijke en parttime contracten aan, waardoor volledige uitstroom niet mogelijk is. Sociale belemmeringen, bijvoorbeeld een alleenstaande ouder met kleine kinderen, maar zonder ondersteunend netwerk. Type werkzaamheden in relatie tot contract. Bijvoorbeeld werken als huishoudelijke hulp. Dit is vaak fysiek zwaar belastend en op basis van parttime contract. Bovenstaande ervaringen zijn waardevol. We nemen ze mee om te bepalen hoe we in 2013 verder zullen gaan. Samenwerking nodig om uitstroom te realiseren De uitstroom van werkzoekenden vanuit de leerwerkplek naar reguliere arbeid blijft achter bij de doelstelling van 25% per jaar. Een duidelijke verklaring hiervoor is de arbeidsmarkt die in veel sectoren krimpt. Het realiseren van uitstroom naar reguliere arbeid vanuit een doelgroep met een grote afstand tot de arbeidsmarkt, is daardoor een extra grote opgave. Een tweede verklaring is dat leerwerkplekken in werkcorporaties twee jaar duren. Vaak vanwege het opleidingstraject dat twee jaar duurt, of tot in het tweede jaar doorloopt. In 2013 lopen veel van deze leerwerkplekken ten einde. Willen we de werkzoekenden op deze leerwerkplekken een goede kans bieden, dan zullen we gezamenlijk moeten handelen. Bij het inrichten van de leerwerkplekken hebben we als uitgangspunt genomen dat de werkcorporatie of werkgever verantwoordelijk is voor het realiseren van uitstroom naar reguliere arbeid. We ervaren dat dit niet de enige oplossing is. Er is sprake van een gedeelde afhankelijkheid en verantwoordelijkheid om het maximale rendement te kunnen behalen. We kunnen elkaar aanvullen door: Als gemeente een goede match te realiseren tussen werkzoekende en de leerwerkplek, de werkcorporatie en werkgever zich inzetten op een goede ontwikkeling van de werkzoekende, waarna bij de begeleiding naar reguliere arbeid gebruik gemaakt wordt van de netwerken van zowel gemeente als werkcorporatie of werkgever. Er is dus een intensievere samenwerking en inspanning dan we op voorhand in de notitie Nijmeegse werkcorporaties geschetst hebben.

6 4 Toekomst In ons re-integratiebeleid hebben wij gekozen voor een stimulerende re-integratieondersteuning, waarbij we de re-integratievoorzieningen zoals de leerwerkplekken inzetten ten behoeve van de kwetsbare middengroep. We zien dat wanneer we deze doelgroep geen mogelijkheden bieden om werkervaring op te doen, zij door hun afstand tot de arbeidsmarkt en de huidige economische situatie géén kans op werk hebben of krijgen. Door onze inzet hebben we 484 mensen wél die kans kunnen geven, waarvan 88 een nieuw toekomstperspectief creëerden. Naar verwachting zal in 2014 de Participatiewet in werking treden. Met deze wet krijgen we als gemeente de verantwoordelijkheid voor de ondersteuning naar werk van werkzoekenden en arbeidsgehandicapten in de Wajong, Wsw en Wwb. Dit zal vragen om een gedifferentieerd aanbod aan re-integratievoorzieningen. Leerwerkplekken passen prima bij een deel van de werkzoekenden. Maar we spreken nu ook veel werkzoekenden die vanwege sociaal-psychische of fysieke belemmeringen niet volledig inzetbaar zijn. Als gemeente is het onze ambitie ook voor deze groep de juiste en passende ondersteuning te kunnen bieden. Een instrument als loondispensatie of waarde zou daar een oplossing voor kunnen zijn. De uitvoering van de motie Participatiewet in Nijmegen is dan ook één van onze actiepunten voor dit jaar. Doelstellingen 2013 Voor 2013 hebben we de volgende doelstellingen staan: het realiseren van 500 leerwerkplekken, en een uitstroom naar regulier werk van 25% per jaar De ervaring van de afgelopen periode leert ons dat deze doelstellingen ambitieus zijn. Ambitieus in relatie tot omvang en niveau van ons bestand, maar vooral ook rekening houdende met de huidige economische situatie. We heroverwegen daarom deze doelstellingen. De doelstelling van 500 leerwerkplekken blijft staan. We hebben reeds 518 potentiële leerwerkplekken geworven. We blijven in 2013 inzet plegen op het verwerven van nieuwe leerwerkplekken. We zullen niet bereiken dat op alle plekken continu een werkzoekende actief is. Er zal sprake blijven van een verloop hierin. We streven wel naar een kleiner verschil tussen het aanbod van leerwerkplekken en het aantal werkzoekenden dat op deze plekken actief is. De doelstelling voor uitstroom naar regulier werk passen we wel aan. Sinds 2011 is 18% van het aantal werkzoekenden op een leerwerkplek uitgestroomd naar reguliere arbeid. We bereiken de doelstelling van 25% per jaar op dit moment niet. Hoewel we activiteiten blijven ondernemen om een zo hoog mogelijk uitstroompercentage te bereiken, is het reëel deze doelstelling naar beneden bij te stellen. Daarbij sturen we dan op een uitstroompercentage naar regulier werk van 20% per jaar. Voor 2013 worden de doelstellingen dan: het realiseren van 500 leerwerkplekken, en een uitstroom naar regulier werk van 20% per jaar Om deze doelstellingen te bereiken, ondernemen we in 2013 verschillende activiteiten: Intensievere samenwerking tussen werkcorporaties en de gemeente gericht op een zo spoedig mogelijke uitstroom van werkzoekenden. Realiseren voortrajecten. In dat traject staat dan arbeidsgewenning centraal (op tijd komen, samenwerken, taken

7 5 afmaken, communicatie, taal, etc.). Na een periode van activering kan de werkzoekende op een leerwerkplek doorgroeien. Het voortraject zou ook gebruikt kunnen worden om een diagnose te stellen; welk toekomstig arbeidsmarktperspectief is er voor deze klant. Een beleidskader hiervoor zal uiterlijk in het voorjaar van 2013 gereed zijn. Stimuleren gedeeltelijke uitstroom We willen bereiken dat werkzoekenden geen belemmeringen meer ervaren om tijdelijk werk of parttime contracten te accepteren. Zekerheid over de aanvullende uitkering is dan van belang. De afdeling Inkomen is naar aanleiding van vragen van uw raad in 2012 gestart met het vereenvoudigen van procedures. In 2013 zetten we dit voort. Het opbouwen, onderhouden en vergroten van ons contact met werkgevers. We werken aan dienstverlening die aansluit bij de behoefte van werkgevers. We zetten in op een strategisch arbeidsmarktbeleid. Werkgevers informeren over mogelijkheden van jobcarving om functies toegankelijk te maken voor werkzoekenden met een laag opleidingsniveau en/of een afstand tot de arbeidsmarkt. Uitvoeren experiment loonwaarde We zijn aan de slag met het voorbereiden van het experiment rond loonwaarde (de motie Participatiewet in Nijmegen). In februari wordt de klankbordgroep van uw raad bij de uitvoering van de motie betrokken. Hoogachtend, College van Burgemeester en Wethouders van Nijmegen, De Burgemeester, De Gemeentesecretaris, drs. H.M.F. Bruls drs. B. van der Ploeg