BT-07. Levensmiddelenbedrijven. Ver BT07_v0.3

Transcriptie

1 BT-07 Ver 0.3 Levensmiddelenbedrijven 1 BT07_v0.3

2 HISTORIEK VAN HET DOCUMENT Revisie en datum van goedkeuring Motieven voor de revisie Draagwijdte van de revisie Uiterste ingangsdatum /07/ /12/2012 Start van de nieuwe GMP: - overname van de eisen in OVL-03 en punten in Hoofdstuk V - nieuwe bepalingen Aanpassing verwijzingen naar GMP documenten Aanpassen verwijzingen naar wetteksten Volledig document Punt 4, 5 en 6 Punt 4, 5 en 6 01/01/2009 1/01/ /06/2015 Aanpassing van de definitie van te verwerken nevenstromen Punt 2 22/06/ /10/2016 Nieuwe lay-out Volledig document 21/10/ BT07_v0.3

3 Inhoudstafel 1. INLEIDING DÉFINITIES TOEPASSINGSGEBIED TOEPASSINGSVOORWAARDEN DE PRODUCTSTEEKKAART DE VERWERKINGSKAART... 7 DEEL 1: ALGEMEEN GEDEELTE IDENTIFICATIE VAN HET PRODUCT OMSCHRIJVING VAN HET PRODUCT OMSCHRIJVING VAN HET PRODUCT EIGENSCHAPPEN VAN HET PRODUCT EISEN (NORMEN) WETTELIJKE EISEN (NORMEN) INTERPROFESSIONELE EISEN INTERNE EISEN (BEDRIJFSGEBONDEN NORMEN BETREFFENDE VOEDSELVEILIGHEID) INDICATIEVE ANALYSE (EN AFGELEIDE VOEDERWAARDE) CCP S EN PVA S INDICATIEVE ANALYSE (EN AFGELEIDE VOEDERWAARDE) CCP S EN PVA S TRANSPORT- EN AFLEVERINGSGARANTIES RICHTLIJNEN EN ADVIEZEN VOOR OPSLAG EN GEBRUIK RICHTLIJNEN ADVIEZEN VERWERKING DEEL 2: GEDETAILLEERDE BESCHRIJVING VAN HET PRODUCTIEPROCES EN VAN DE RISICOANALYSE INFORMATIE BETREFFENDE HET AUTOCONTROLESYSTEEM BESCHRIJVING VAN HET PRODUCTIEPROCES GEVARENANALYSE BESCHRIJVING MONITORING SAMENVATTING BT07_v0.3

4 BT-07: Levensmiddelenbedrijven 1. Inleiding Levensmiddelenbedrijven produceren levensmiddelen en brengen deze op de markt. Tijdens het productieproces ontstaan nevenstromen die als eindbestemming de dierlijke voeding kunnen hebben. Men kan een onderscheid maken in: - Nevenstromen die, zonder bijkomende verwerking, beantwoorden aan de definitie van voedermiddelen vermeld in artikel 3g van de Verordening (EG) nr. 767/2009 betreffende het in de handel brengen en het gebruik van diervoeders, tot wijziging van Verordening (EG) nr. 1831/2003 van het Europees Parlement en de Raad en tot intrekking van Richtlijn 79/373/EEG van de Raad, Richtlijn 80/511/EEG van de Commissie, Richtlijnen 82/471/EEG, 83/228/EEG, 93/74/EEG, 93/113/EG en 96/25/EG van de Raad en Beschikking 2004/217/EG van de Commissie. Deze nevenstromen zijn gezond, deugdelijk en van gebruikelijke handelskwaliteit; - Nevenstromen die enkel na een bijzondere verwerking beantwoorden aan de wettelijke definitie van voedermiddelen ( te verwerken nevenstromen ). Enkele voorbeelden van te verwerken nevenstromen - Conserven die voedingsmiddelen bevatten die tot dierenvoeders worden gevaloriseerd. - Koekjesresten die verpakkingsresten bevatten. - Groenten die werden geweigerd door de aanwezigheid van stukjes metaal. - Een mengsel van afgewerkte en semi-afgewerkte producten waarvan de microbiologische kwaliteit niet kan worden gewaarborgd. - Een product op basis van gisten die moeten worden geïnactiveerd. In België vallen de «te verwerken» nevenstromen tot en met de noodzakelijke verwerking, onder de bevoegdheid van de bevoegde regionale autoriteiten. Het is pas na de beëindiging van hun verwerking dat deze nevenstromen onder de bevoegdheid van het Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen (FAVV) vallen. 2. Definities Levensmiddelenbedrijf: elke onderneming, zowel publiek- als privaatrechtelijk, die al dan niet met winstoogmerk actief is in enig stadium van de productie, verwerking en distributie van levensmiddelen [Verordening (EG) nr. 178/2002]. Te verwerken nevenstromen Nevenstromen, die uitsluitend voortkomen uit levensmiddelenbedrijven, die echter slechts voldoen aan de definitie van voedermiddelen (cf. Art 3.g) VO (EG) nr. 767/2009 van 13/07/2009 na een bijzondere verwerking (thermische behandeling, verwijdering van verpakkingen, etc.) waardoor zij kunnen worden gebruikt als voedermiddelen. In het Frans mag de benaming écart de production à transformer de benaming flux connexes à transformer vervangen wanneer de te verwerken nevenstroom enkel is samengesteld uit producten die voortgekomen zijn tijdens een specifiek stadium van de productieketen van een levensmiddelenbedrijf. De aard van de productie moet ook worden vermeld (bijvoorbeeld te 4 BT07_v0.3

5 verwerken product afkomstig uit de vervaardiging van ontbijtgranen, te verwerken product afkomstig uit de vervaardiging van suikerwaren, enz.). 3. Toepassingsgebied Dit technische document is van toepassing voor alle levensmiddelenbedrijven, die: - voedermiddelen - of te verwerken nevenstromen produceren, die bestemd zijn voor een latere verwerking tot voedermiddelen. Levensmiddelenbedrijf Stroom van levensmiddelen Stroom bestemd voor dierlijke voeding Voedermiddel Te verwerken nevenstromen Productsteekkaart Verwerkingskaart Figuur 1: Types van productenstromen bestemd voor dierenvoeders en aanverwante documenten 4. Toepassingsvoorwaarden Voor de toepassing van dit technische document moet het levensmiddelenbedrijf, dat een voedermiddel of een te verwerken nevenstroom op de markt brengt, voldoen aan de volgende voorwaarden: - de aspecten met betrekking tot de kwaliteit en de veiligheid van het voedermiddel of de te verwerken nevenstroom opnemen in het autocontrolesysteem (bvb. HACCP of Gids voor Goede Praktijken) of in het kwaliteitssysteem (bv. IFS, BRC of ISO) dat werd ingevoerd voor de voedingsmiddelen. Deze aspecten moeten betrekking hebben op de productie, het vervoer en de opslag van de voedermiddelen of de te verwerken nevenstromen. De ondernemer dient de voorwaarden uit de hoofdstukken AC-01: Algemene Bepalingen en AC-02: Productie van diervoeders of te verwerken nevenstromen toe te passen. - de vereisten toepassen van de documenten BC-01: Algemene bepalingen en BC-02: Productie van diervoeders of te verwerken nevenstromen : Aanvullende bepalingen. 5 BT07_v0.3

6 - de FCA-eisen met betrekking tot de controle, bemonstering en etikettering die vermeld worden in het document AC-02: Productie van diervoeders en van technisch document BT- 11: Staalname en analyse. - de FCA-eisen inzake het «product» naleven (cfr. BT-01: Aanvullende normen voor diervoeders en «te verwerken nevenstromen» ) - de FCA-eisen inzake «transport» naleven (technische document BT-06: Transport: bijkomende bepalingen ) indien de onderneming over haar eigen vervoersmiddelen beschikt. - de FCA-eisen inzake «op- en overslag» van de voedermiddelen en de te verwerken nevenstromen naleven (technisch document BT-09: Op- en overslag ). - een beroep doen op dienstenleveranciers (vervoer en/of op- en overslag) die voldoen aan de eisen opgenomen in het technisch document BT-02: Inkoop: Algemene bepalingen - een individueel bemonsteringsplan overeenkomstig AT-05: Monitoring invoeren. Indien er een door OVOCOM aanvaard sectorieel monitoring plan bestaat, mag ook dit door de deelnemer toegepast worden. - een productsteekkaart per «voedermiddel» opmaken en deze up-to-date houden - OVOCOM bij het begin van de certificatiecyclus van 3 jaar en bij elke belangrijke wijziging van het product of het voortbrengingsproces een kopie van de productsteekkaart toesturen - een verwerkingskaart per «te verwerken nevenstroom» opmaken en deze up-to-date houden - OVOCOM bij het begin van de certificatiecyclus van 3 jaar en bij elke belangrijke wijziging van het product of het voortbrengingsproces een kopie van de verwerkingskaart toesturen - deze activiteit van productie van een «voedermiddel» of een «te verwerken nevenstroom» laten certificeren door een certificatie-instelling die door OVOCOM erkend is. Levensmiddelenbedrijf dat over een ander autocontrole- of kwaliteitssysteem dan de Feed Chain Alliance Standaard beschikt Wanneer het levensmiddelenbedrijf over een kwaliteitssysteem beschikt dat haar Food-activiteit dekt (bv. IFS, BRC, ISO 22000, goedgekeurde Autocontrolegids), mag zij deze bestaande structuur uitbreiden en gebruiken door er de kwaliteitsaspecten van de geproduceerde «voedermiddelen» of «te verwerken nevenstromen» mee in op te nemen. Om de vergelijking makkelijker te maken, is de opmaak van een tabel aanbevolen, met de vereisten van het systeem toegepast op de voedingsmiddelen, de eisen uit de Feed Chain Alliance Standaard en de manier waarop de «diervoeder»-aspecten worden meegerekend en geïmplementeerd in het kwaliteitssysteem. Op de markt brengen van als kritiek beschouwde diervoeders Wanneer het levensmiddelenbedrijf als kritiek beschouwde diervoeders op de markt brengt, moet ze voldoen aan de eisen van punt 14 van het document AC-02: Productie van diervoeders. Het gaat bvb. over voedermiddelen uit de categorie «Producten van landdieren» of «Vissen, andere waterdieren en afgeleide producten» (cf. Europese catalogus van voedermiddelen). Productie van voedermiddelen en/of te verwerken nevenstromen Voor sommige levensmiddelenbedrijven wordt het hoofdproces niet systematisch geassocieerd met een productie van voedermiddelen of te verwerken nevenstromen. Het gaat over nevenstromen die verband houden met de hoofdstroom (bvb. gedeclasseerde levensmiddelen, 6 BT07_v0.3

7 overschot, diverse chemische stoffen). De voedermiddelen of te verwerken nevenstromen kunnen ontstaan in elke stap van het hoofdproces (bvb. na het sorteren of declasseren van een levensmiddel). De onderneming moet rekening houden met alle installaties die in direct contact komen met het voedermiddel of te verwerken nevenstroom maar eveneens alle stappen vóór het ontstaan van het product omdat die een invloed kunnen hebben op de veiligheid van het betrokken product. 5. De productsteekkaart Zie AT-07: Productsteekkaart voor levensmiddelenbedrijven. 6. De verwerkingskaart De bedoeling van deze verwerkingskaart is het verstrekken van alle nodige informatie aan de aankoper van het product indien het gaat om: - een FCA gecertificeerde verwerker (voedermiddelenproducent); - een FCA gecertificeerde verwerker (mengvoederproducent, toevoegingsmiddelen-producent, of voormengselproducent), op uitdrukkelijke voorwaarde dat deze nevenstroom wordt verwerkt en gebruikt in de installaties van de verwerker en niet in de handel wordt gebracht als «te verwerken nevenstroom» of «voedermiddel»; - een FCA gecertificeerde handelaar in «te verwerken nevenstromen». De verwerkingskaart is enkel bestemd voor de producten die nog een verwerking moeten ondergaan vóór ze rechtstreeks kunnen worden gebruikt in dierenvoeding. Met deze specifieke verwerkingskaart wenst men: - een duidelijk onderscheid te maken met de producten waarvoor een dergelijke verwerking niet noodzakelijk is (voedermiddelen) - alle nodige informatie te geven aan de aankoper/verwerker omtrent de producteigenschappen en de verwerkingstechnieken die hij moet toepassen. De verwerkingskaart (bestemd voor de verwerker) heeft dezelfde structuur als de productsteekkaart voor voedermiddelen. Ze bevat ook twee delen: een met de algemene informatie en een tweede met gedetailleerde informatie omtrent de risicoanalyse. Op een verwerkingskaart bestemd voor de verwerker wordt bijkomende informatie verschaft in verband met de parameters die niet onder controle zijn, de daaraan verbonden interne normen, monitoring en verwerkingstechnieken. Er moet ook rekening worden gehouden met de vigerende wetgeving voor de sector (in het bijzonder met de Europese Verordeningen (EG) nr 1069/2009 en (EU) 142/2011 inzake niet voor menselijke consumptie bestemde dierlijke bijproducten en de verwerking ervan). Volgens deze verordeningen kunnen bepaalde «niet voor menselijke consumptie bestemde dierlijke bijproducten» onder bepaalde voorwaarden worden omgevormd tot voedermiddelen. Voor sommige voormalige voedingsmiddelen is de verwerking niet vereist vóór gebruik in diervoeding indien het product beantwoordt aan een aantal strikte voorwaarden. 7 BT07_v0.3

8 Sector-verwerkingskaarten kunnen worden uitgewerkt door de sectoren en als aanbeveling dienen voor de verwerkingskaarten van de individuele ondernemingen. De sector-verwerkingskaarten zullen bijvoorbeeld een zeer goede indicatie geven van de relevante gevaren. Zij zullen ook richtwaarden bevatten voor de monitoring van deze gevaren. Daarentegen zal het aanduiden van de kritische controlepunten en de monitoringfrequentie steeds op bedrijfsniveau bepaald moeten worden. Het blijft evenwel de verantwoordelijkheid van iedere onderneming om haar eigen autocontrolesysteem (en verwerkingskaart(en)) te ontwikkelen. 8 BT07_v0.3

9 Verwerkingskaart Algemeen overzicht: Inhoud IDENTIFICATIE VAN DE VERWERKINGSKAART Referentie verwerkingskaart Sector-verwerkingskaart Verantwoordelijke Datum opmaak Datum laatste wijziging Goedgekeurd door Deel 1: Algemeen 1 Identificatie van het product 1.1 Productcategorie 1.2 Productnaam 1.3 Verkoopsnaam 1.4 Artikelcode 1.5 Toelatingsnummer 1.6 Geproduceerd en verkocht door 2 Productomschrijving 3 Eisen (Normen) 3.1 Wettelijke eisen 3.2 Interprofessionele eisen 3.3 Interne eisen (bedrijfsgebonden normen) 4 Indicatieve analyse (en afgeleide voederwaarde) CCP s en PVA s 4.1 Indicatieve analyse (en afgeleide voederwaarde) 4.2 CCP s en PVA s 5 Transport- en afleveringsgaranties 6 Richtlijnen en adviezen voor opslag en gebruik 6.1 Richtlijnen 6.2 Adviezen 7 Verwerking Deel 2: Gedetailleerde beschrijving van het productieproces en van de risicoanalyse 8 Beschrijving kwaliteitssysteem dat van toepassing is op de productie van het product 9 Productieprocesbeschrijving 9.1 Algemeen 9.2 Gebruik van technologische hulpstoffen 9.3 Gebruik van toevoegingsmiddelen 9.4 Schematisch overzicht 10 Risicoanalyse 11 Beschrijving monitoring 12 Samenvatting 9 BT07_v0.3

10 Verwerkingskaart Opmerking vooraf: De verwerkingskaarten kunnen worden opgemaakt door de sectoren of door de individuele ondernemingen. De sector-verwerkingskaart is algemener van aard en, als zij bestaat, dient zij voor het vergemakkelijken van de opmaak van de verwerkingskaarten van de ondernemingen. Referentie van de verwerkingskaart Unieke referentie per onderneming of sector: Type verwerkings kaart (S of O) Code onderneming /sector (max. 4 karakters) Volgnummer (2 cijfers) Versie (cijfer + letter) Sector-Verwerkingskaart Verantwoordelijke Referentie sector-verwerkingskaart indien verwezen wordt naar een bestaande algemene verwerkingskaart Verantwoordelijke voor de redactie van de verwerkingskaart Datum opmaak Datum laatste wijziging Goedgekeurd door Verwerkingskaart goedgekeurd door (kan, ingeval van een sectorverwerkingskaart, ook de branchevereniging zijn). Deel 1: Algemeen gedeelte 1. Identificatie van het product Productcategorie Productnaam Verkoopsnaam Artikelcode Toelatingsnummer Geproduceerd door de benaming van de categorie conform de catalogus van voedermiddelen zoals beschreven in hoofdstuk 5 van Verordening (EG) 767/2009 betreffende het in de handel brengen en het gebruik van diervoeders (zie AT-01: Wetgeving ')+ de woorden «TE VERWERKEN VÓÓR GEBRUIK» de algemeen gebruikte benaming, bij voorkeur de wettelijk gebruikte benaming + de woorden «TE VERWERKEN VÓÓR GEBRUIK» de benaming waaronder het product verhandeld wordt code van het product Indien van toepassing: nummer waaronder een bepaald product toegelaten is gegevens van de ondernemingen die het product vervaardigen (naam+adres+contactpersoon+btw-nummer) 10 BT07_v0.3

11 Verhandeld door facultatief: indien verschillend van «geproduceerd door»: gegevens van de ondernemingen die het product verkopen (naam+adres+contactpersoon+btw-nummer) Reden(en) voor verwerking Toe te passen verwerking opsomming van de parameters waarvoor een verwerking noodzakelijk is korte beschrijving van de nodige verwerking Opmerking: Indien de verwerkingskaart voor een sector opgemaakt is, zullen deze gegevens algemener van aard zijn (bijvoorbeeld geen verkoopsnaam, artikelcode of toelatingsnummer). 2. Omschrijving van het product 2.1. Omschrijving van het product In de productomschrijving moet een zo sluitend mogelijke omschrijving gegeven van het product worden gegeven Eigenschappen van het product Beschrijving van de eigenschappen van het product (bij voorbeeld de algemene voederkenmerken, combinatie met andere voedermiddelen etc.). Ook de verplichte en de facultatieve vermeldingen op het etiket die reglementair aanwezig moeten zijn als het een voedermiddel betreft, moeten worden vermeld. 3. Eisen (normen) 3.1. Wettelijke eisen (normen) In dit punt wordt een overzicht gegeven van de wettelijke eisen waaraan deze producten moeten voldoen (eventueel uitgezonderd de parameters waarvoor een verwerking noodzakelijk is). Indien het nuttig en relevant is, kan de deelnemer verwijzen naar andere specifieke wetten (milieu, transport, export, etc.) Interprofessionele eisen In dit punt wordt een overzicht gegeven van de vereisten eigen aan de diervoedersector, waaraan deze producten moeten voldoen (met uitzondering eventueel van de parameters waarvoor een verwerking noodzakelijk is). Bovenop de wettelijke vereisten moet het product immers eveneens conform de vereisten van de Feed Chain Alliance Standaard zijn (bv. voor normen of transport). Deze vereisten worden in verscheidene documenten, hoofdzakelijk BT-documenten vermeld. 11 BT07_v0.3

12 3.3. Interne eisen (bedrijfsgebonden normen betreffende voedselveiligheid) In dit punt wordt een overzicht gegeven van de specificaties waaraan deze producten moeten voldoen. Het gaat hier om gedetailleerde gegevens en niet alleen een referentie naar de wetgeving. Hier worden enerzijds de nutritionele parameters opgegeven en anderzijds de parameters die op basis van de risicoanalyse (zie verder) als belangrijk worden beschouwd (bijvoorbeeld dioxines en dioxineachtige PCB s in vetten). Deze gegevens worden in de tabel hieronder verzameld (de opgegeven parameters zijn ten titel van voorbeeld opgenomen). Wanneer door de samenstelling van het product, de waarde van een parameter varieert tussen een minimum en een maximum kunnen deze 2 waarden worden genoteerd 1. Parameter Basis Eenheid Wettelijk Intern Droge stof Ruw eiwit volledig product %DS Ruw eiwit herleid tot 88% DS g/kg Vetgehalte volledig product % Ca % Ca herleid tot 88% DS g/kg As herleid tot 88% DS mg/kg VEM kg DS Aflatoxines 4. Indicatieve analyse (en afgeleide voederwaarde) CCP s en PVA s 4.1. Indicatieve analyse (en afgeleide voederwaarde) Parameter Basis Eenheid Gemiddelde Minimum Maximum Droge stof 1 Merk op dat de op het etiket vermelde gehaltes moeten uitgedrukt worden in nauwkeurige toleranties. De aanduiding van een gehalte met een marge (tussen minimum en maximum) is over het algemeen niet mogelijk omdat het etiket de werkelijke toleranties in het lot moet vermelden met toepassing van de wettelijke toleranties (cf. bijlage IV van Verordening (EG) nr. 767/2009). Dit geldt niet voor een fiche, zoals de productsteekkaart of verwerkingskaart, waar de potentiële afwijkingen voor alle loten vermeld worden.) 12 BT07_v0.3

13 Ruw eiwit volledig product %DS Ruw eiwit herleid tot 88% DS g/kg Vetgehalte volledig product % Ca % Ca herleid tot 88% DS g/kg As herleid tot 88% DS mg/kg VEM kg DS Ook hier dienen enkel de relevante gegevens te worden opgenomen (nutritionele parameters, belangrijke parameters volgens de risicoanalyse) CCP s en PVA s Onder dit punt moeten de eventueel in de «te verwerken nevenstroom» naar voren gekomen CCP s en PVA s worden opgenomen. Dit omvat tevens de CCP s en PVA s die door de verwerking tot voedermiddel volgens de in deze verwerkingskaart aanbevolen methode niet zullen worden geëlimineerd. Het spreekt voor zich dat deze CCP s en PVA s worden gecontroleerd en beheerst door de producent. De meedeling van deze informatie laat de FCA-aankoper echter toe, zijn eigen controle- en bemonsteringsplan te optimaliseren. Parameter CCP/PVA Gemiddelde waarde Norm Eenheid Geëlimineerd na toepassing van de in deze steekkaart aanbevolen verwerkingsmethode (ja/neen) 5. Transport- en afleveringsgaranties Algemeen In dit punt wordt aangegeven tot waar de verantwoordelijkheid van de producent reikt (af fabriek of tot aan de levering bij de klant). 13 BT07_v0.3

14 Transport Indien een voedingsbedrijf haar eigen «te verwerken nevenstromen» vervoert, moet deze activiteit opgenomen zijn in het autocontrolesysteem en in de risicoanalyse van de desbetreffende verwerkingskaart (van de voedingsindustrie). De «te verwerken nevenstromen» die niet met de eigen transportmiddelen van de onderneming worden vervoerd, moeten worden vervoerd door ondernemingen die voldoen aan de eisen van het document BT-02: Inkoop: Algemene bepalingen voor de betrokken activiteiten. Aflevering Hierin worden de voorwaarden opgegeven waaraan een product moet voldoen bij aflevering. Het gaat hier in de eerste plaats om visueel controleerbare eigenschappen (bijvoorbeeld de kleur van het product, de afwezigheid van schimmels, de vochtigheid). 6. Richtlijnen en adviezen voor opslag en gebruik 6.1. Richtlijnen Indien een voedingsbedrijf haar eigen «te verwerken nevenstromen» opslaat of verhandelt, moet deze activiteit opgenomen zijn in het kwaliteitssysteem en in de risicoanalyse van de verwerkingskaart. De «te verwerken nevenstromen» die niet worden opgeslagen en/of overgeslagen in de installaties van de onderneming, moeten opgeslagen en/of overgeslagen worden door ondernemingen die voldoen aan de voorwaarden uit het document BT-02: Inkoop: Algemene bepalingen voor de betrokken activiteiten. Indien het gaat om niet voor menselijke consumptie bestemde dierlijke bijproducten of afgeleide producten, zijn de opslagvoorwaarden beschreven de Verordeningen (EG) 1069/2009 en (EU) 142/2011 van toepassing. Er moet worden aangegeven welke maatregelen moeten worden genomen om het product te kunnen bewaren (bvb.: bewaring gedurende max. x dagen na levering en vóór verwerking) Adviezen Aanwijzingen voor de gebruiker om het product optimaal te gebruiken (bijvoorbeeld opslag op een verharde vloer of bij voorkeur in een sleufsilo). 7. Verwerking Een lijst met de parameters voor dewelke een verwerking noodzakelijk is en die de aandacht van de verwerker vragen, moet worden afgeleverd. Eveneens worden de gehanteerde interne normen gebruikt voor deze specifieke parameters vermeld, samen met de toegepaste monitoring. Een volledige beschrijving en een verantwoording van de aanbevolen verwerkingsmethodes die op het product moeten worden toegepast moeten hier worden gegeven. De belangrijkste technische parameters voor deze verwerking moeten beschreven staan (bvb.: verhitting op T minimaal 100 C, duur: minimaal 20 minuten). 14 BT07_v0.3

15 Indien het gaat om niet voor menselijke consumptie bestemde dierlijke bijproducten, moeten de verwerkingstechnieken zoals beschreven in Verordening (EU) 142/2011 worden toegepast. Deze verwerkingsbedrijven moeten ook over een specifieke erkenning beschikken, afgegeven door de bevoegde autoriteit. Deel 2: Gedetailleerde beschrijving van het productieproces en van de risicoanalyse 8. Informatie betreffende het autocontrolesysteem In dit punt wordt een korte toelichting gegeven bij het kwaliteitssysteem dat op het product wordt toegepast. Bovendien dienen de (interne, ISO-, HACCP-, FCA-, ) normen waaraan het systeem voldoet erin te worden aangegeven. 9. Beschrijving van het productieproces In de beschrijving van het productieproces wordt een overzicht gegeven van het productieproces. Deze beschrijving moet voldoende gedetailleerd zijn om het verband te kunnen leggen met de risicoanalyse en de monitoring (zie verder). Het gebruik van technologische hulpstoffen en toevoegingsmiddelen moet worden aangegeven. Voor een goed begrip van het productieproces is een schematisch overzicht onontbeerlijk. Het schematisch overzicht wordt bij voorkeur gegeven in standaard flowcharts. De verschillende stappen worden duidelijk genummerd zodat naar elke stap kan worden verwezen. 10. Gevarenanalyse In de gevarenanalyse wordt een overzicht gegeven van alle mogelijke gevaren opgenomen in de tabel 1 in bijlage. Indien nodig moet deze tabel worden aangevuld. Op basis van de analyse kunnen de gevaren worden ingedeeld worden in verschillende klassen: «Niet van toepassing» (indien het beschouwde risico voor de betrokken grondstof niet relevant is) of een classificatie gaande van 1 tot 4: 1. geen beheersmaatregelen nodig 2. eenmalige of periodieke maatregelen 3. gevaar kan worden beheerst met algemene ondersteunende maatregelen 4. gevaar moet worden beheerst met specifieke maatregelen. Er bestaan verscheidene methoden om tot een classificatie te komen. Het document AT-04: Praktische uitvoering van het HACCP plan bevat hiervan meerdere voorbeelden. De tabel 2 bevat een aantal bijkomende parameters die op zich geen gevaar vormen, maar die kunnen worden gebruikt als indicatoren voor de aanwezigheid van bepaalde gevaren (bijvoorbeeld Enterobacteriaceae) of voor het niveau vanaf hetwelk beheersmaatregelen moeten worden genomen (bijvoorbeeld de ph). 15 BT07_v0.3

16 Een inventaris van de technologische hulpstoffen wordt in de tabel gevraagd. Voor elke hulpstof moet de onderneming beslissen in welke mate een aparte gevarenanalyse uitgevoerd moet worden. Voor deze hulpstoffen kan hetzelfde type kaart worden gebruikt om deze analyse uit te werken. De gegevens van de gevarenanalyse worden in de tabel opgenomen. Onder rubriek 9 wordt een algemene beschrijving opgenomen, waarin minstens vermeld staat welke schattingsmethode gebruikt werd om de gevaren te klasseren. Alle andere relevante informatie kan hierin worden opgenomen (bvb. de gebruikte literatuurbronnen, de oorsprong van de analysegegevens). Ook dient het toepassingsgebied van de gevarenanalyse te worden aangegeven (gevaren voor volksgezondheid en/of dierengezondheid en/of milieu). 11. Beschrijving monitoring Het bemonsteringsplan (eventueel op sectorale basis, indien dit door OVOCOM erkend is) betreffende de productie van «te verwerken nevenstromen» moet conform zijn aan het document AT-05: Monitoring van de Feed Chain Alliance Standaard. Bij deze beschrijving wordt een overzicht gegeven van de monitoring (tabel 3). Aangegeven wordt door wie de eventuele monsternames en analyses worden uitgevoerd (intern, extern, geaccrediteerd of niet). De tabel 3 kan diverse soorten informatie bevatten: a. aanbevolen frequenties op sectorniveau Op sectorniveau kunnen afspraken worden gemaakt over de aanbevolen frequenties voor de monitoring. b. gecompileerde gegevens op sectorniveau De monitoring van sommige gevaren kan op sectorniveau worden georganiseerd en/of gecompileerd. Deze kan onder meer de inspanningen in verband met de monitoring van bepaalde risico s spreiden over de bedrijven van de sector. Daarnaast is het mogelijk dat gegevens over de monitoring van individuele ondernemingen ter beschikking van de sector worden gesteld om een globaal beeld te geven. c. op bedrijfsniveau De bedrijf-verwerkingskaart bevat de gegevens die binnen de onderneming van toepassing zijn. Deze gegevens moeten op ondernemingsniveau beschikbaar zijn, zelfs indien de monitoringfrequentie voorzien in de sector-verwerkingskaart volledig werd overgenomen. De monitoring zal minstens betrekking hebben op de relevante gevaren (CCP s en PVA s) en/of indicatorparameters. Dit neemt evenwel niet weg dat andere parameters niet ook gemeten kunnen worden. Deze frequenties mogen in geen geval lager zijn dan de frequenties die vastgelegd zijn volgens de in het document BT-05: Bemonstering beschreven methode. 12. Samenvatting De samenvatting bevat de belangrijkste elementen die in de gevarenanalyse werden weerhouden. 16 BT07_v0.3

17 Tabel 1: GEVAREN ANALYSE PRODUCT Type risico 2 Aard van het gevaar Klasse 3 Kans Ernst Verantwoording score frequentie en ernst ref. flowchart Beheersmaatregelen Veterinaire risico s Prionen Andere besmettelijke ziekten Hygiëne Salmonella Schimmels en gisten (Micro)biologisch Ongewenste stoffen en producten Virussen Insecten Andere 4 Biologisch - plantaardig Onkruidzaden die giftige stoffen bevatten 5 Ricinus communis L, 2 Niet-exhaustieve lijst (zie bvb. ook technische bijlagen 3 en 4) 3 Classificatie van het risico in 4 klassen. Indien het beschouwde risico niet van toepassing is, wordt dit aangegeven met «Niet van toepassing», of het vakje werd doorgehaald 4 De fytosanitaire parameters kunnen ook in aanmerking worden genomen 5 Lolium temulentum L; Lolium reontum Schrank, Datura stramonium L 17 BT07_v0.3

18 Type risico 2 Aard van het gevaar Klasse 3 Kans Ernst Verantwoording score frequentie en ernst ref. flowchart Beheersmaatregelen Crotalaria L spp, Botanische onzuiverheden 6 Moederkoren Andere Chemisch Partim natuurlijke oorsprong Aflatoxine B Andere mycotoxines Blauwzuur Vrij Gossypol Theobromine Vluchtige mosterdolie Vinylthiooxazolidon 6 Bittere amandel, Beuk (ongeschilde zaden), Vlasdodder, Mowhra,Purgeernoot, Purgeercroton, Indische bruine mosterd, Sareptamosterd, Chinese mosterd, zwarte mosterd, Ethiopische mosterd 18 BT07_v0.3

19 Type risico 2 Aard van het gevaar Klasse 3 Kans Ernst Verantwoording score frequentie en ernst ref. flowchart Beheersmaatregelen Andere Pesticideresiduen Aldrin Dieldrin Chloorcamfeen Chloordaan DDT Endosulfan Endrin Heptachloor HCH α HCH β HCH γ Andere Andere contaminanten PCB s Dioxines Arseen 19 BT07_v0.3

20 Type risico 2 Aard van het gevaar Klasse 3 Kans Ernst Verantwoording score frequentie en ernst ref. flowchart Beheersmaatregelen Lood Kwik Cadmium Fluor Nitriet Andere Looistoffen Residuen van toevoegings- en geneesmiddelen Chemisch Hulpstoffen van de productie (inventaris) Biologische afbraakproducten Zie risicoanalyse «hulpstoffen» in bijlage nr. Biogene amines Criterium voor de vetfractie (vet >10%) 20 BT07_v0.3

21 Type risico 2 Aard van het gevaar Klasse 3 Kans Ernst Verantwoording score frequentie en ernst ref. flowchart Beheersmaatregelen Polymere triglyceriden Docosa hexaeen zuur (DHA) Erucazuur Andere Mineralen en zouten Natte brijproducten Resten van verpakkingsmateriaal Fysisch Andere vreemde bestanddelen Aanwezigheid van diermeel Andere 21 BT07_v0.3

22 Tabel 2: INDICATOREN Parameters Redenen voor gebruik Processtap Opmerkingen /commentaar Verzuring Verhitting Enterobacteriaceae Clostridia Andere Tabel 3A: MONITORINGGEGEVENS OP SECTORAAL NIVEAU De volgende analyses worden uitgevoerd op sectorniveau Parameters Indicator Monitoringfrequentie Wettelijke norm Eenheid Processtap (pen) Tabel 3B: MONITORINGGEGEVENS OP HET NIVEAU VAN DE ONDERNEMING De volgende analyses worden uitgevoerd op het niveau van de onderneming Parameters Indicator Monitoringfrequentie Wettelijke norm Eenheid Processtap (pen) 22 BT07_v0.3