Renewable Energy in The Netherlands

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Renewable Energy in The Netherlands"

Transcriptie

1 Renewable Energy in The Netherlands

2 Inhoud 1. Wat is Entrance? 2. Onze energierekening 3. Hernieuwbare energie in Nederland 4. Discussie

3 Achtergrond Nederland heeft grote moeite laboratoriumresultaten om te zetten naar echte producten die verkocht kunnen worden. We zijn goed in TRL 1-4 onderzoek, maar ontberen de besluitvaardigheid, cultuur en bereidheid flinke risico s te nemen. Er mag bij ons niets misgaan! Denk eens aan TESLA; $5 miljard voor een nieuwe accufabriek. Zou zoiets in Nederland kunnen? Entrance probeert via een Open Innovation concept een bijdrage te leveren. Start in Onderzoek bij Entrance vindt veelal plaats op TRL 5-7 niveau. Groot succes!

4 Mix aan Partners

5 Modulaire opzet 5 hectare zomer 2012 mei 2013 juni 2015 juni 2014

6 Inhoud 1. Wat is Entrance? 2. Onze energierekening 3. Hernieuwbare energie in Nederland 4. Discussie

7 Mijn energierekening % 1% 1% kwh 10% 31% 17% 12% 4000 kwh 19% gas elektriciteit ecotax BTW distributie E distributie G vastrecht transport E transport G + ca liter benzine = 2000

8 GW Mijn energie rekening in de toekomst.. Kosten E-netwerk kosten E- commodity 200/yr Kosten elektriciteitsinfra gaan Kosten elektriciteit dalen De markt is geliberaliseerd als een commoditymarkt, maar infrastructuur gaat kosten bepalen Huidig marktmodel: infrastructuur volgt commodity master-slave NB: Dit geldt voor elektriciteit, veel minder voor gas (en olie) Power Distribution Industry&Power Gasinfra = 10x Power-infra (en even duur..)

9 Inhoud 1. Wat is Entrance? 2. Onze energierekening 3. Hernieuwbare energie in Nederland 4. Discussie

10 Hernieuwbare energie in Nederland Waarom: Voorbeeld van Fraunhofer (elektriciteit, maar dan beter) Lesmateriaal voor studenten, onderzoekers en docenten Soms tenenkrommende berichtgeving Nieuwsgierigheid, elke maand een update Database voor vervolg energieonderzoek Uitdaging: gefragmenteerde onvolledige en verouderde data Maar dat blijkt ook in Duitsland het geval!

11 Energy consumption 2014 TWh Gas** Transport* Int. Shipping* Power Feedstock* Industrial oil Int. Aviation* Coal** Renewables Sources: CBS, TenneT, GTS, own analyses *estimated **excl. gas&coal-to-power The contribution of renewable energy in 2014, calculated as primary energy and excluding power imports, feedstock and international shipping & aviation, is estimated at 4.6%. Total primary energy demand for all purposes is about 1000 TWh Sep-15 Page 6

12 CO2 emissions 2014 Mton CO Sources: CBS, TenneT, GTS, RIVM, CE-Delft, own analyses *do not contribute to the national CO2 target ** excl. gas & coal to power The national CO2 emission from the energy sector in 2014 is estimated at 155 Mton. This excludes the sectors which do not contribute to the national target (85 Mton) en de net energy included in products that we import/export (50 Mton) Sep-15 Page 7

13 Renewable Energy 2014 TWh Bio-heat Wind Bio-oil Bio-gas Bio-power Solar Hydro Sources: CBS, TenneT, GTS, CertiQ, PolderPV.nl, Windstats, KNMI, own analyses The amount of renewable energy produced in The Netherlands in 2014 is estimated at 22 TWh. Biomass contributed to 70% of the total amount. Sep-15 Page 8

14 Daily Percentage Renewable Energy 2014 Renewables % 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% 0% Jan-14 Mar-14 May-14 Jul-14 Sep-14 Nov-14 Sources: CBS, TenneT, GTS, CertiQ, Klimaatmonitor, PolderPV.nl, KNMI, own analyses The percentage renewable daily energy in The Netherlands according to EU norms. The percentage varied between 2.1% (December 4 th ) and 7.9% (August 11 th ). Sep-15 Page 38

15 Daily Percentage Renewable Power 2014 Renewables 25% % 15% 10% 5% 0% Jan-14 Mar-14 May-14 Jul-14 Sep-14 Nov-14 Sources: CBS, TenneT, CertiQ, Klimaatmonitor, PolderPV.nl, KNMI, own analyses The percentage renewable daily Power in The Netherlands varied between 2.4% (November 19 th ) and 19.8% (February 9 th ). Sep-15 Page 46

16 CO2 per kwh Power Generated - Average Daily Pattern 2014 g/kwh sources: TenneT, CBS, KNMI, CE-Delft, etc. & own analyses The CO2 emission per kwh generated power has a typical daily pattern. The graph presents the averaged emission of CO2 from power production in The Netherlands, in 2014 during the day Sep-15 Page 48

17 Power Generation Capacity April 2015 MW April Gas Coal Wind Biomass* Solar Nuclear Sources: TenneT, GTS, CBS, KNMI, CertiQ, PolderPV.nl, Windstats, own analyses Last month, estimated wind power capacity increased by 40 MW, while the estimated increase in solar PV capacity was 30 MW. April-15 Page 17

18 Power Generation April 2015 TWh April NatGas Coal Wind solar-pv Biomass Nuclear Net imports Sources: TenneT, GTS, CBS, KNMI, CertiQ, PolderPV.nl, own analyses In April 2015, power consumption was 8.7 TWh, 2% lower than in April Power imports decreased by 9% y-o-y, exports increased by 17% y-o-y. The usage of coal for power generation increased by 32% y-o-y. In April, the average contribution from renewables to the power system was 10.0%. April-15 Page 18

19 Wind Power April 2015 MWh Wind Power April 2015 Sources: CertiQ, KNMI, etc., own analyses 0 1-Apr 8-Apr 15-Apr 22-Apr 29-Apr April 2015 was characterized by low wind availability and consequently, the utilization rate of the available wind capacity was relatively low. April-15 Page 19

20 Solar PV Power April 2015 MWh Solar Power April Apr 8-Apr 15-Apr 22-Apr 29-Apr Sources: PolderPV.nl, KNMI, own analyses In April Solar-PV reached a record level of 123 GWh. Solar-PV peaked to 700 MW, up from 500 MW in February 2015, due to more intense sun-power. In April 2015, most days were sunny and solar-pv was 71% higher than previous year. April-15 Page 20

21 Contribution of Renewable Energy April % April % 15% 10% 5% 0% 1-Apr 8-Apr 15-Apr 22-Apr 29-Apr Ren% Power Ren% Prim. Sources: CBS, GTS, TenneT, PolderPV.nl, KNMI, etc.., own analyses Renewable energy peaked to 6% on April 12 th, while the fraction of renewable power peaked to 20% that day. These high values have been caused by high wind speeds. The main contributor to renewable energy is biomass in various forms; variations are mainly caused by variations in wind energy. April-15 Page 21

22 Gas Demand 2015 (and 2014) TWh (2014) Sources: GTS, TenneT, CBS, Windstats, PolderPV, KNMI, etc., own analyses In April 2015 gas demand (excluding gas demand for power production) was substantially higher than in April 2014, mainly due to lower temperatures in 2015 April-15 Page 22

23 NL Gas Production 2015 (and 2014) TWh (2014) Sources: GTS, own analyses In April 2015, according to GTS data, Dutch gas production was more than 50% (!) lower than in April TWh gas is sufficient to supply heat to all houses in Amsterdam for two years April-15 Page 23

24 Ontwikkelingen op de energiemarkt Er is ruim voldoende fossiele energie. Nederland wordt een normaal, importafhankelijk, Europees land. Gasvraag EU-28 groeit, ook bij een beleid met 40% CO2 reductie in 2030; (NL stabiel of lager). Gas blijft belangrijk. De prijzen voor kolen, olie en gas zijn sinds 2011 (fors) gedaald. Dit geldt ook voor zon en, in beperkte mate, windenergie. Rusland is belangrijkste externe bron van (fossiele) energie voor EU-28 (data 2012) Kolen : 25.9% Olie : 33.7% Gas : 32,0% USA schaliegas/olie mirakel is tot nu toe niet elders op de wereld herhaald. Zwaartepunt globale energievraag verschuift van Europa naar Azië; dat heeft (ook) geopolitieke consequenties. Tot welke kansen leidt dit voor Nederland? Bron: WEO 2014 Q Q Verschil Gas 127,8 117,2-8% Olie 133,6 98,2-27% Kolen 122,2 71,3-41% Elektriciteit 101,6 92,5-9% Bron: Prijsindexcijfers Groothandel CBS

25 Ontwikkelingen op de gasmarkt 1. Importbehoefte Europa stijgt, ook bij 40% CO2 reductie in Marktaandeel Rusland naar Europa (IEA definitie) bedraagt in 2014 circa 65%. 3. LNG gaat in 2014 primair naar Azië, want veel hogere gasprijzen. 65% 4. Er komt veel nieuwe LNG op de markt en Japanse kerncentrales worden opgestart Marktaandeel Rusland in EU gasimport zal volgens IEA gaan dalen naar circa 40% in Europa krijgt een meer divers gasaanbod. 7. LNG wordt steeds belangrijker. 8. De gasmarkt gaat meer op de oliemarkt lijken. 9. Hoe kan dit proces versneld worden en welke rol kan Nederland (Gasunie) spelen? 40% Bron WEO 2014

26 LNG imports 2015 (and 2014) TWh (2014) Sources: GTS, TenneT, CBS, PolderPV, KNMI, etc., own analyses Send out of Gate terminal into the Dutch gas grid has increased significantly y-o-y. April-15 Page 26

27 Power Demand 2015 (and 2014) TWh (2014) Sources: TenneT, CBS, own analyses After three consecutive months with power demand growth, demand fell by 2% in April 2015 y-o-y. April-15 Page 27

28 Wind Production 2015 (and 2014) TWh (2014) Sources: CertiQ, KNMI, own analyses Monthly, wind power production is volatile y-o-y. Wind production in April 2015 was slightly higher than in April 2014, mainly due to increased wind capacity. April-15 Page 28

29 Renewable Energy Percentage 2015 (and 2014) 6% 5% 4% 3% 2% 1% 0% 2015 (2014) Sources: GTS, TenneT, CBS, Windstats, PolderPV, KNMI, etc., own analyses In April 2015, the percentage of renewable energy for The Netherlands, as fraction of total energy demand (EU definition), has been estimated at 4.3%, slightly lower than in April April-15 Page 29

30 CO2 Emissions 2015 (and 2014) Mton (2014) Sources: GTS, TenneT, CBS, CE-Delft, Windstats, PolderPV, KNMI, etc., own analyses For the fourth consecutive month, Dutch national CO2 emissions have increased compared to previous year. The increase in April was 5%. The main causes are a higher energy usage due to lower temperatures, economic growth and less power imports. Due to the adjustment of the model to estimate coal-fired power and gas-fired cogeneration, estimated CO2 emissions in January, February and March 2015 have been revised slightly upwards. April-15 Page 30

31 Power Generation January 2015 MW January Jan 8-Jan 15-Jan 22-Jan 29-Jan Net import Nuclear Other Renewable Coal NatGas sources: CBS, TenneT, KNMI, GTS, CertiQ, etc. & own analyses Data are added In the week of January, power generation peaked, due to the net exports that occurred. The majority of the additional power generation has been generated by gasfired installations. April-15 Page 31

32 Hourly Solar-PV and Wind Generation 2015 MWh Mar 31-Mar 1-Apr 2-Apr 3-Apr 4-Apr 5-Apr Rest Wind solar-pv Sources: TenneT, CertiQ, Windstats, Klimaatmonitor, PolderPV.nl, KNMI, own analyses April-15 Page 32

33 Hourly Solar-PV and Wind Generation 2015 MWh Apr 7-Apr 8-Apr 9-Apr 10-Apr 11-Apr 12-Apr Rest Wind solar-pv Sources: TenneT, CertiQ, Windstats, Klimaatmonitor, PolderPV.nl, KNMI, own analyses April-15 Page 33

34 Hourly Solar-PV and Wind Generation 2015 MWh Apr 14-Apr 15-Apr 16-Apr 17-Apr 18-Apr 19-Apr Rest Wind solar-pv Sources: TenneT, CertiQ, Windstats, Klimaatmonitor, PolderPV.nl, KNMI, own analyses April-15 Page 34

35 Hourly Solar-PV and Wind Generation 2015 MWh Apr 21-Apr 22-Apr 23-Apr 24-Apr 25-Apr 26-Apr Rest Wind solar-pv Sources: TenneT, CertiQ, Windstats, Klimaatmonitor, PolderPV.nl, KNMI, own analyses April-15 Page 35

36 Een duurzame energiemarkt is een internationale markt 1. Grootschalige structurele verschillen qua opbrengst, zowel in de tijd (seizoenen) als geografisch (regio s). Enkele voorbeelden 2. De rentabiliteit van investeringen in hernieuwbare energie varieert fors in Europa. 3. Dit heeft als gevolg dat vraag/aanbod verhoudingen variëren en regionale elektriciteit/energieprijzen uiteen gaan lopen. 4. Dat leidt vermoedelijk tot een structurele fragmentatie van de Europese elektriciteitsmarkt. Kabels vormen niet de oplossing. 5. Voor de gasmarkt speelt dit minder omdat de opslag van gas en gastransport relatief goedkoop zijn. 6. Door energievormen te integreren en gebruik te maken van elkaars kracht, kunnen Europese landen de kosten voor de energietransitie beperken en/of de energietransitie versnellen. 7. Dit vereist nauwe internationale samenwerking (fusies?), zowel door overheden als door bedrijven. 8. Welke rol kan Nederland spelen. Waar liggen kansen? Ook alle andere duurzame energievormen kennen een sterke geografische component!

37 Slot 1. Wat is Entrance? 2. Onze energierekening 3. Hernieuwbare energie in Nederland 4. Discussie

Uitwegen voor de moeilijke situatie van NL (industriële) WKK

Uitwegen voor de moeilijke situatie van NL (industriële) WKK Uitwegen voor de moeilijke situatie van NL (industriële) WKK Kees den Blanken Cogen Nederland Driebergen, Dinsdag 3 juni 2014 Kees.denblanken@cogen.nl Renewables genereren alle stroom (in Nederland in

Nadere informatie

Energie voorziening op weg naar duurzaamheid: biomassa? Chris Westra.

Energie voorziening op weg naar duurzaamheid: biomassa? Chris Westra. Energie voorziening op weg naar duurzaamheid: biomassa? Chris Westra www.ecn.nl energiegebruik Alarmerende stijging energiegebruik klimaatproblemen duurzame energievoorziening noodzakelijk Ambitieus &

Nadere informatie

Press release Statistics Netherlands

Press release Statistics Netherlands Press release PR00-277 8-12-2000 9:30 AM Inflation rate in November levelling out Consumer prices in November were up 3.0% on November last year. The inflation rate is therefore 0.1% lower than last month,

Nadere informatie

Klimaatneutraal bouwen in de praktijk. 1. Uitdaging klimaat. klimaatverandering

Klimaatneutraal bouwen in de praktijk. 1. Uitdaging klimaat. klimaatverandering Klimaatneutaal bouwen in de praktijk Chiel Boonstra directeur De uitdaging van het klimaat Wat is klimaatneutraal bouwen Waarom passief bouwen Projectvoorbeelden BergenopZoom, oktober 9. Uitdaging klimaat

Nadere informatie

Komt CCS op tijd of haalt duurzame energie in? Pieter Boot Vijfde nationaal CCS Symposium 25 juni 2010

Komt CCS op tijd of haalt duurzame energie in? Pieter Boot Vijfde nationaal CCS Symposium 25 juni 2010 Komt CCS op tijd of haalt duurzame energie in? Pieter Boot Vijfde nationaal CCS Symposium 25 juni 2010 Cutting Energy Related CO 2 Emissions Baseline Emissions 62 Gt BLUE Map Emissions 14 Gt 2030 Key aspects

Nadere informatie

Nut en noodzaak van schaliegas vanuit energieperspectief

Nut en noodzaak van schaliegas vanuit energieperspectief Nut en noodzaak van schaliegas vanuit energieperspectief Jeroen de Joode Schaliegasbijeenkomst provincie Noord-Brabant s-hertogenbosch, 27 september 2013 www.ecn.nl Hoofdboodschap Rol gas in NL energiesysteem

Nadere informatie

Domineren kosten infrastructuur de factuur van de toekomst? Martien Visser Lector Energietransitie Hanzehogeschool - Entrance

Domineren kosten infrastructuur de factuur van de toekomst? Martien Visser Lector Energietransitie Hanzehogeschool - Entrance Domineren kosten infrastructuur de factuur van de toekomst? Martien Visser Lector Energietransitie Hanzehogeschool - Entrance Energie infrastructuur (deze lezing) Verband tussen benutting, kosten en marktprijzen

Nadere informatie

Duurzaamheid begint bij jezelf! Alumni. 11 september 2012. jan.blom@keyknowledge.nl

Duurzaamheid begint bij jezelf! Alumni. 11 september 2012. jan.blom@keyknowledge.nl Duurzaamheid begint bij jezelf! 11 september 2012 Alumni jan.blom@keyknowledge.nl Hoe oud is duurzaamheid?? Duurzaamheid is maar vijfentwintig jaar oud! 16 juni 1987: Gro Harlem Brundtland biedt haar rapport

Nadere informatie

DE REKENING VOORBIJ ons energieverbruik voor 85 % onzichtbaar

DE REKENING VOORBIJ ons energieverbruik voor 85 % onzichtbaar DE REKENING VOORBIJ ons energieverbruik voor 85 % onzichtbaar Drie scenario s bestaande technologie Netgebonden Infrastructuur: elektriciteit en warmte (gas) Actuele gegevens van 2012 vertaald naar 2035

Nadere informatie

De kosten van de energietransitie, en: kansen voor de gasindustrie. Martien Visser Lector Energietransitie & Netwerken. Hanzehogeschool Groningen

De kosten van de energietransitie, en: kansen voor de gasindustrie. Martien Visser Lector Energietransitie & Netwerken. Hanzehogeschool Groningen De kosten van de energietransitie, en: kansen voor de gasindustrie Martien Visser Lector Energietransitie & Netwerken Hanzehogeschool Groningen Hanzehogeschool Groningen (circa 30.000 studenten) Energy

Nadere informatie

Prof. Dr. Martin Junginger Copernicus Instituut, Universiteit Utrecht. Expert-meeting plaatsvinden over het raadsvoorstel Houtenergiestation

Prof. Dr. Martin Junginger Copernicus Instituut, Universiteit Utrecht. Expert-meeting plaatsvinden over het raadsvoorstel Houtenergiestation Copernicus Institute of Sustainable Development Prof. Dr. Martin Junginger Copernicus Instituut, Universiteit Utrecht Expert-meeting plaatsvinden over het raadsvoorstel Houtenergiestation 17 November 2016,

Nadere informatie

De Toekomst van Aardgas: Een schaakspel op meerdere borden

De Toekomst van Aardgas: Een schaakspel op meerdere borden De Toekomst van Aardgas: Een schaakspel op meerdere borden Symposium De Gassamenstelling van de toekomst, 28 mei 2015, Regardz De Eenhoorn, Amersfoort Aad Correljé TU Delft TBM Economics of Infrastructures

Nadere informatie

Groningen, 14 februari 2014. Martien Visser Lector netintegratie Hanzehogeschool

Groningen, 14 februari 2014. Martien Visser Lector netintegratie Hanzehogeschool Groningen, 14 februari 2014 Martien Visser Lector netintegratie Hanzehogeschool 1. Rekenen met Energie 2. De energierekening 3. Elektriciteit en gas 4. Duurzame Energie & Energietransitie 5. Uitdagingen

Nadere informatie

Energietransitie in de gebouwde omgeving: duur of duurzaam? David Smeulders, Technische Universiteit Eindhoven

Energietransitie in de gebouwde omgeving: duur of duurzaam? David Smeulders, Technische Universiteit Eindhoven Energietransitie in de gebouwde omgeving: duur of duurzaam? David Smeulders, Technische Universiteit Eindhoven foto: KNMI 222 196 187 2015 2014 113 11 Bron: EBN infographic 2016 CO 2 emissies in Nederland

Nadere informatie

CO 2 capture overview

CO 2 capture overview CO 2 capture overview Ruud van den Brink, Daan Jansen www.ecn.nl CO 2 emissions are rising faster than in the most pessimistic scenario Source: PNAS, 22 May, 2007 Energy scenario: 65% lower CO 2 emission

Nadere informatie

Shell NL & Shell New Energies

Shell NL & Shell New Energies Shell NL & Shell New Energies An outlook towards a clean and renewable energy system Dr.-Ing. Peter Breithaupt September 2017 1 Contents New Energies Themes New Fuels Renewable Power Connected Customer

Nadere informatie

Wind Werkt ook in 2050

Wind Werkt ook in 2050 Wind Werkt ook in 2050 Prof.dr. Gerard van Bussel TU Delft, leerstoel windenergie Delft University of Technology Challenge the future Wind Werkt 10 GW Sinds 1990: groei van 30%/jr Europa leidend vanaf

Nadere informatie

Designing climate proof urban districts

Designing climate proof urban districts Designing climate proof urban districts Presentation for Deltas in Times of Climate Change 2010 Jaap Kortman Laura van der Noort IVAM Maarten van Dongen Witteveen + Bos The Netherlands Presentation What

Nadere informatie

Mondiale en Europese energie trends Uitdagingen, prioriteiten en kansen

Mondiale en Europese energie trends Uitdagingen, prioriteiten en kansen Mondiale en Europese energie trends Uitdagingen, prioriteiten en kansen 28/09/2015 Kees van der Leun Klimaat raakt al ontwricht bron: John Mason, skepticalscience.com bron: Guardian 2 100% duurzaam? Energie-efficiëntie

Nadere informatie

Wind Werkt ook in 2050

Wind Werkt ook in 2050 Wind Werkt ook in 2050 Prof.dr. Gerard van Bussel TU Delft, leerstoel windenergie 13 juni 2013 Delft University of Technology Challenge the future Er is meer dan voldoende wind op aarde 200 x meer wind

Nadere informatie

Power to gas onderdeel van de energietransitie

Power to gas onderdeel van de energietransitie Power to gas onderdeel van de energietransitie 10 oktober 2013 K.G. Wiersma Gasunie: gasinfrastructuur & gastransport 1 Gastransportnet in Nederland en Noord-Duitsland Volume ~125 mrd m 3 aardgas p/j Lengte

Nadere informatie

Biomassa: brood of brandstof?

Biomassa: brood of brandstof? RUG3 Biomassa: brood of brandstof? Centrum voor Energie en Milieukunde dr ir Sanderine Nonhebel Dia 1 RUG3 To set the date: * >Insert >Date and Time * At Fixed: fill the date in format mm-dd-yy * >Apply

Nadere informatie

Discussie over voor- en nadelen van windenergie

Discussie over voor- en nadelen van windenergie Argumenten in het maatschappelijke debat en de politieke besluitvorming rondom wind op zee Mogelijkheden en beperkingen van MKBA s 04/11/2014, KIVI, Den Haag Discussie over voor- en nadelen van windenergie

Nadere informatie

Digitalisatie, decentralisering en flexibilisering in de energiemarkt

Digitalisatie, decentralisering en flexibilisering in de energiemarkt Digitalisatie, decentralisering en flexibilisering in de energiemarkt Ervaringen en visie van een Digital Utility Jan De Decker CEO Next Kraftwerke BE & NL 23-05-2018 BELANGRIJKSTE TRENDS IVM DE ENERGIETRANSITIE

Nadere informatie

VERANDERENDE VERBINDINGEN ASSETMANAGEMENT VERBINDT NEDERLAND

VERANDERENDE VERBINDINGEN ASSETMANAGEMENT VERBINDT NEDERLAND VERANDERENDE VERBINDINGEN ASSETMANAGEMENT VERBINDT NEDERLAND Ing. Ed Smulders InterProAdvies Tilburg WATERWAYS Rijkswaterstaat, Provinces, Waterschappen (public) Value: EUR 10-100 bn RAILWAYS 1837 ProRail

Nadere informatie

Experiences with ATES applications in Belgium Operational results and energy savings

Experiences with ATES applications in Belgium Operational results and energy savings Experiences with ATES applications in Belgium Operational results and energy savings H.Hoes 1 Klik om ATES het opmaakprofiel system results van de Monitoring within Energy Demonstration Program to 30%

Nadere informatie

GROENE KOOLWATERSTOFFEN. Marcel Weeda, Remko Detz, Jeffrey Sipma

GROENE KOOLWATERSTOFFEN. Marcel Weeda, Remko Detz, Jeffrey Sipma GROENE KOOLWATERSTOFFEN Marcel Weeda, Remko Detz, Jeffrey Sipma AANLEIDING: Grote belangstelling voor waterstof in de aanloop naar, en binnen het Klimaatakkoord Scenario s, projecties en schattingen voor

Nadere informatie

Peter Wagener Voorzitter

Peter Wagener Voorzitter Peter Wagener Voorzitter Duurzame energie, omdat U de wereld niet heeft geёrfd van uw ouders, maar geleend van mijn generatie. 1/37 2 1 Dat van dat erven en lenen weet u nu dus wel, maar: Wat gaat U daar

Nadere informatie

infrastructure for a renewable society

infrastructure for a renewable society infrastructure for a renewable society Klaas de Jong 23th March 2011 Far more energy needed for heating than for generation of electricity Primary energy balance of The Netherlands Average efficiency of

Nadere informatie

Een Duurzaam Nederlands Energiebeleid?

Een Duurzaam Nederlands Energiebeleid? Een Duurzaam Nederlands Energiebeleid? "Dutch energy policy; Part 1: Which priorities for renewable energy? 6e Energy Economics Policy Seminar CPB, Tilec, EZ en NMa 7 december 2010 Aad Correljé TU Delft

Nadere informatie

Visie elektriciteitscentrale en biomassa in de toekomst

Visie elektriciteitscentrale en biomassa in de toekomst Visie elektriciteitscentrale en biomassa in de toekomst André Zeijseink (KEMA) Biomassa Meestook Symposium, Amsterdam, 27 mei 2010 Inleiding KEMA in t kort Belangrijke energie-drivers Rol van kolen in

Nadere informatie

Uitdagingen van Wind en Zon inpassing 28 november 2014

Uitdagingen van Wind en Zon inpassing 28 november 2014 Uitdagingen van Wind en Zon inpassing 28 november 2014 Ben Voorhorst COO TenneT 1 Onderwerpen TenneT algemeen Aandeel duurzaam Uitdaging inpassing duurzaam: - invloed weer - balanshandhaving - prijsontwikkeling

Nadere informatie

Socio-economic situation of long-term flexworkers

Socio-economic situation of long-term flexworkers Socio-economic situation of long-term flexworkers CBS Microdatagebruikersmiddag The Hague, 16 May 2013 Siemen van der Werff www.seo.nl - secretariaat@seo.nl - +31 20 525 1630 Discussion topics and conclusions

Nadere informatie

Samen maken we Nederland aardgasvrij

Samen maken we Nederland aardgasvrij Samen maken we Nederland aardgasvrij Martien Visser, Lector Energietransitie & Netwerken Hanzehogeschool, Groningen Donderdag, 28 september, Bakkeveen Achtergrond Klimaatverdrag van Parijs: well below

Nadere informatie

Waterstof, het nieuwe gas. Klimaatneutraal is de toekomst Frans Rooijers directeur CE Delft

Waterstof, het nieuwe gas. Klimaatneutraal is de toekomst Frans Rooijers directeur CE Delft Waterstof, het nieuwe gas Klimaatneutraal is de toekomst Frans Rooijers directeur CE Delft CE Delft Onafhankelijk onderzoek en advies sinds 1978 Energie, Transport en Grondstoffen Economische, technische

Nadere informatie

Het Effect van Verschil in Sociale Invloed van Ouders en Vrienden op het Alcoholgebruik van Adolescenten.

Het Effect van Verschil in Sociale Invloed van Ouders en Vrienden op het Alcoholgebruik van Adolescenten. Het Effect van Verschil in Sociale Invloed van Ouders en Vrienden op het Alcoholgebruik van Adolescenten. The Effect of Difference in Peer and Parent Social Influences on Adolescent Alcohol Use. Nadine

Nadere informatie

Flexibility of the power system in the Netherlands,

Flexibility of the power system in the Netherlands, Flexibility of the power system in the Netherlands, 2015-2050 Approach and results of the FLEXNET project Jos Sijm TGE Meeting, Energie-Nederland The Hague, 20 March 2017 www.ecn.nl Agenda Introduction

Nadere informatie

Hernieuwbare Energie na Frans Rooijers - directeur CE Delft

Hernieuwbare Energie na Frans Rooijers - directeur CE Delft Hernieuwbare Energie na 2025 Frans Rooijers - directeur CE Delft CE Delft - Onafhankelijk onderzoek en advies sinds 1978 - Energie, transport en grondstoffen - Economische, technische en beleidsmatige

Nadere informatie

de Rol van Persoonlijkheid Eating: the Role of Personality

de Rol van Persoonlijkheid Eating: the Role of Personality De Relatie tussen Dagelijkse Stress en Emotioneel Eten: de Rol van Persoonlijkheid The Relationship between Daily Stress and Emotional Eating: the Role of Personality Arlette Nierich Open Universiteit

Nadere informatie

Slimme investeringen en duurzame oplossingen. Gerwin Hament Sales Manager Business to Business E.ON Benelux

Slimme investeringen en duurzame oplossingen. Gerwin Hament Sales Manager Business to Business E.ON Benelux Slimme investeringen en duurzame oplossingen Gerwin Hament Sales Manager Business to Business E.ON Benelux Agenda Introductie E.ON De nieuwe energiewereld De rol van E.ON Trias Energetica Stepping Stones

Nadere informatie

STRATEGO: Coaching session

STRATEGO: Coaching session STRATEGO: Coaching session 19-11-2014 www.warmtebedrijfrotterdam.nl Content Integrated business model al chart Heat chain Sources heating grid Rotterdam Delivery of industrial waste heat History & lessons

Nadere informatie

Nut en noodzaak van schaliegas in Nederland

Nut en noodzaak van schaliegas in Nederland Nut en noodzaak van schaliegas in Nederland Paul van den Oosterkamp, Jeroen de Joode Schaliegas Congres - IIR Amersfoort, 30-31 Oktober 2013 www.ecn.nl Visie ECN Rol gas in NL energiesysteem nu en straks

Nadere informatie

Energie en geopolitiek

Energie en geopolitiek Energie en geopolitiek Pieter Boot Groningen, 15 juni 2009 Deze presentatie Introductie Internationale energiemarkt Energie voorzieningszekerheid Energie en beleid 1 Introductie Dalende prijzen na juli

Nadere informatie

Energievoorziening Rotterdam 2025

Energievoorziening Rotterdam 2025 Energievoorziening Rotterdam 2025 Trends Issues Uitdagingen 9/14/2011 www.bollwerk.nl 1 Trends (1) Wereld energiemarkt: onzeker Toenemende druk op steeds schaarsere fossiele bronnen Energieprijzen onvoorspelbaar,

Nadere informatie

EnergyNL2050, een serie van 4 bijeenkomsten, Korte uitleg over de bijeenkomsten. KIVI-E/USI energynl2050 UvU 13 /10/16

EnergyNL2050, een serie van 4 bijeenkomsten, Korte uitleg over de bijeenkomsten. KIVI-E/USI energynl2050 UvU 13 /10/16 EnergyNL2050, een serie van 4 bijeenkomsten, 2016-2017 Korte uitleg over de bijeenkomsten KIVI-E/USI energynl2050 UvU 13 /10/16 EnergyNL2050, een serie van 4 bijeenkomsten, 2016-2017 (1) Organisatie: KIVI

Nadere informatie

De Relatie tussen Voorschoolse Vorming en de Ontwikkeling van. Kinderen

De Relatie tussen Voorschoolse Vorming en de Ontwikkeling van. Kinderen Voorschoolse vorming en de ontwikkeling van kinderen 1 De Relatie tussen Voorschoolse Vorming en de Ontwikkeling van Kinderen The Relationship between Early Child Care, Preschool Education and Child Development

Nadere informatie

Concentrated Solar Power in de energietransitie

Concentrated Solar Power in de energietransitie Concentrated Solar Power in de energietransitie 1 ir. Sietse de Haan Voorzitter Vereniging voor Zonnekrachtcenrales Vertegenwoordiger Desertec in Nederland voorzitter@zonnekrachtcentrales.nl 2 Waar gaan

Nadere informatie

MANHATTAN RENTAL MARKET REPORT

MANHATTAN RENTAL MARKET REPORT MANHATTAN RENTAL MARKET REPORT FEBRUARY 2019 TABLE OF CONTENTS 03 INTRODUCTION 04 A QUICK LOOK 07 MEAN MANHATTAN RENTAL PRICES 11 MANHATTAN PRICE TRENDS 12 NEIGHBORHOOD PRICE TRENDS 12 BATTERY PARK CITY

Nadere informatie

Ontwerpen van een variabele belasting om te meten aan zonnepanelen

Ontwerpen van een variabele belasting om te meten aan zonnepanelen Assignment IWP Energy Transition September 2018 Project Title Ontwerpen van een variabele belasting om te meten aan zonnepanelen Brief description of the problem Zonnepanelen produceren stroom als er (zon)licht

Nadere informatie

Een robuust en onderzoeksondersteund pad naar energieneutraliteit

Een robuust en onderzoeksondersteund pad naar energieneutraliteit Een robuust en onderzoeksondersteund pad naar energieneutraliteit Michel De Paepe Overzicht Definitie van Nearly Zero Energy Building Technologische ontwikkeling Uitvoering, opvolging en commissioning

Nadere informatie

MANHATTAN RENTAL MARKET REPORT

MANHATTAN RENTAL MARKET REPORT MANHATTAN RENTAL MARKET REPORT JANUARY 2019 TABLE OF CONTENTS 03 INTRODUCTION 04 A QUICK LOOK 07 MEAN MANHATTAN RENTAL PRICES 11 MANHATTAN PRICE TRENDS 12 NEIGHBORHOOD PRICE TRENDS 12 BATTERY PARK CITY

Nadere informatie

Dolf Gielen. Brussel, 12 December 2008

Dolf Gielen. Brussel, 12 December 2008 Energy Technology Perspectives 2008 Dolf Gielen Brussel, 12 December 2008 OECD/IEA - 2008 Afbakening Deze studie beschrijft de rol van technologie Transitiepaden worden geschetst voor de belangrijkste

Nadere informatie

Naar een hoogefficiënte en duurzame toekomstige energie-voorziening

Naar een hoogefficiënte en duurzame toekomstige energie-voorziening Naar een hoogefficiënte en duurzame toekomstige energie-voorziening J.W. Tolkamp - SOLIDpower 23/01/2017 The research leading to these results has received funding from the European Union s 7 th Framework

Nadere informatie

Aim of this presentation. Give inside information about our commercial comparison website and our role in the Dutch and Spanish energy market

Aim of this presentation. Give inside information about our commercial comparison website and our role in the Dutch and Spanish energy market Aim of this presentation Give inside information about our commercial comparison website and our role in the Dutch and Spanish energy market Energieleveranciers.nl (Energysuppliers.nl) Founded in 2004

Nadere informatie

Nuon Magnum. Een volgende stap in de energietransitie. Rien van Haperen, Project Directeur Nuon Magnum. Utrecht, 6 december 2006

Nuon Magnum. Een volgende stap in de energietransitie. Rien van Haperen, Project Directeur Nuon Magnum. Utrecht, 6 december 2006 Nuon Magnum Een volgende stap in de energietransitie Rien van Haperen, Project Directeur Nuon Magnum Utrecht, 6 december 2006 Nuon in het kort Nuon is een zelfstandig, internationaal energiebedrijf gevestigd

Nadere informatie

De potentie van diepe geothermie voor de transitie naar duurzame energie. Technologische kansen voor de Nederlandse industrie

De potentie van diepe geothermie voor de transitie naar duurzame energie. Technologische kansen voor de Nederlandse industrie De potentie van diepe geothermie voor de transitie naar duurzame energie Technologische kansen voor de Nederlandse industrie Diepe geothermie heeft vele voordelen Characteristics Geothermal Geothermal

Nadere informatie

en uitdagingen voor de toekomst Pieter Boot, maart 2018

en uitdagingen voor de toekomst Pieter Boot, maart 2018 Energie-infrastructuur: overzicht en uitdagingen voor de toekomst Pieter Boot, maart 2018 Indeling De drie fasen van ordening en regulering infrastructuur Nederland doorvoerland Wat is de opgave? Investeringen

Nadere informatie

Zonnestroom en windstroom Samen meer

Zonnestroom en windstroom Samen meer Zonnestroom en windstroom Samen meer Van niche naar impact Wim Sinke -- Peter Eecen Perslunch ECN Amsterdam, CASA 400 2 juni 2015 www.ecn.nl Structuur Context klimaat + economie Uitzicht op 2050 Wind Technologie,

Nadere informatie

De hobbelige weg naar Coby van der Linde

De hobbelige weg naar Coby van der Linde De hobbelige weg naar 2050 Coby van der Linde Waar gebruiken we energie voor? Transport (vooral olie) Lage temperstuur warmte (in Nederland vooral gas) Koelen van gebouwen (elektriciteit) Industriële warmte

Nadere informatie

Energy2050NL Klimaatneutraal energiesysteem. Frans Rooijers - directeur CE Delft

Energy2050NL Klimaatneutraal energiesysteem. Frans Rooijers - directeur CE Delft Energy2050NL Klimaatneutraal energiesysteem Frans Rooijers - directeur CE Delft CE Delft - Onafhankelijk onderzoek en advies sinds 1978 - Energie, transport en grondstoffen - Economische, technische en

Nadere informatie

Energie. Gebruik, kosten & transitie. Frans Rooijers directeur CE Delft

Energie. Gebruik, kosten & transitie. Frans Rooijers directeur CE Delft Energie Gebruik, kosten & transitie Frans Rooijers directeur CE Delft CE Delft Onafhankelijk onderzoek en advies sinds 1978 Energie, transport en grondstoffen Economische, technische en beleidsmatige expertise

Nadere informatie

Who benefits from the company car regime?

Who benefits from the company car regime? Who benefits from the company car regime? Brussels, the 13 th of September 2017 Xavier May (ULB-IGEAB) Cost/benefit for the employer-worker-state Bax analysis of the company car regime Benchmark = private

Nadere informatie

Onze energietransitie, wanneer gaan we van het aardgas af?

Onze energietransitie, wanneer gaan we van het aardgas af? Onze energietransitie, wanneer gaan we van het aardgas af? Lezing Groningse Ingenieursvereniging 18 juni 2018 Martien Visser - Manager Corporate Strategie Gasunie & Lector Energietransitie Hanzehogeschool

Nadere informatie

... Eneco België B.V. Le coût-vérité de l énergie Energie tegen werkelijke prijzen. 25 oktober 2012. CMS DeBacker / Edora

... Eneco België B.V. Le coût-vérité de l énergie Energie tegen werkelijke prijzen. 25 oktober 2012. CMS DeBacker / Edora Eneco België B.V.... Le coût-vérité de l énergie Energie tegen werkelijke prijzen CMS DeBacker / Edora 25 oktober 2012 Christophe Degrez Algemeen Directeur Eneco België Prijs en kosten: wat is de juiste

Nadere informatie

LOCATIE INFORMATIE Innovation & Development Area

LOCATIE INFORMATIE Innovation & Development Area LOCATIE INFORMATIE Innovation & Development Area ENERGY INNOVATION PARK INNOVATION & DEVELOPMENT Energy Innovation Park: Innovation & Development Area Direct beschikbaar: 3000-15.545m2 Uitstekend gelegen

Nadere informatie

Монгол page 1 and 2, Nederlands blz 3 en 4 English page 5 and 6. Jaarverslag / Auditor s report 2011

Монгол page 1 and 2, Nederlands blz 3 en 4 English page 5 and 6. Jaarverslag / Auditor s report 2011 Монгол page 1 and 2, Nederlands blz 3 en 4 English page 5 and 6 Jaarverslag / Auditor s report 2011 1 2 Het bestuur van de NGO All for Children heeft op 26 mei 2012 het volgende jaarverslag vastgesteld

Nadere informatie

Roel.DeConinck@3e.eu Roel.DeConinck@mech.kuleuven.be. Slim bouwen: welke energietechnieken maken het verschil?

Roel.DeConinck@3e.eu Roel.DeConinck@mech.kuleuven.be. Slim bouwen: welke energietechnieken maken het verschil? Roel.DeConinck@3e.eu Roel.DeConinck@mech.kuleuven.be Slim bouwen: welke energietechnieken maken het verschil? Leuven, woensdag 6 april 2011 Content Evolution of energy consumption in buildings Challenges

Nadere informatie

Update Renewable Energy in the Netherlands. Maarten Arentsen University of Twente

Update Renewable Energy in the Netherlands. Maarten Arentsen University of Twente Update Renewable Energy in the Netherlands Maarten Arentsen University of Twente Dutch political climate since late 2010 Right wing coalition in power with passive parliamentary support of popular party

Nadere informatie

Concentrated Solar Power in. de energietransitie

Concentrated Solar Power in. de energietransitie Concentrated Solar Power in 1 de energietransitie Sietse de Haan Voorzitter Vereniging voor Zonnekrachtcenrales Vertegenwoordiger Desertec in Nederland voorzitter@zonnekrachtcentrales.nl 24-3-2018 lezing

Nadere informatie

Integratie van grootschalig windvermogen in het Nederlandse elektriciteitssysteem

Integratie van grootschalig windvermogen in het Nederlandse elektriciteitssysteem Integratie van grootschalig windvermogen in het Nederlandse elektriciteitssysteem Consequenties voor de balanshandhaving en oplossingsrichtingen Engbert Pelgrum, TenneT TSO B.V. Symposium Cogen Nederland

Nadere informatie

Impact energietransitie

Impact energietransitie Impact energietransitie Marktontwikkelingen en TSO-perspectief Ben Voorhorst - COO VEMW, 12 juni 2014 Onderwerpen TenneT algemeen Opmars duurzaam in Duitsland én Nederland Uitdaging inpassing renewables

Nadere informatie

Uitgangspunten Doelen Klimaatakkoord Parijs Houd ruimte in beschikbare carbon budget voor BV

Uitgangspunten Doelen Klimaatakkoord Parijs Houd ruimte in beschikbare carbon budget voor BV Uitgangspunten 1 Doelen Klimaatakkoord Parijs Houd ruimte in beschikbare carbon budget voor BV Nederland 1 (versnel waar mogelijk) Organiseer zo optionaliteit / ruimte om tegenvallers op te vangen 2 Impact

Nadere informatie

Duurzame Warmte uit Biomassa

Duurzame Warmte uit Biomassa Duurzame Warmte uit Biomassa Ir. Kees W. Kwant Chair IEA Bioenergy Contents 1. Bioenergy Heat in the sustainable Global Energy Mix 2. Stimulering van duurzame warmte 1. ISDE 2. EIA 3. SDE 3. Subsidie budgetten

Nadere informatie

Energiehandel. KiviNiria, 4 juni 2012 Martin Risseeuw. Industrial Chemicals Presentation Title 1

Energiehandel. KiviNiria, 4 juni 2012 Martin Risseeuw. Industrial Chemicals Presentation Title 1 Energiehandel KiviNiria, 4 juni 2012 Martin Risseeuw Industrial Chemicals Presentation Title 1 Value chain of integrated businesses 40% captive 60% public grid 40% captive 60% merchant 20% captive 80%

Nadere informatie

Hoe ziet de stroommarkt er straks uit?

Hoe ziet de stroommarkt er straks uit? Hoe ziet de stroommarkt er straks uit? Projectgroep BioWKK 5 juli 2016 Stijn Schlatmann Directeur/senior adviseur www.energymatters.nl Wat doet Energy Matters Technische inpassing & economische haalbaarheid:

Nadere informatie

De Relatie Tussen de Gehanteerde Copingstijl en Pesten op het Werk. The Relation Between the Used Coping Style and Bullying at Work.

De Relatie Tussen de Gehanteerde Copingstijl en Pesten op het Werk. The Relation Between the Used Coping Style and Bullying at Work. De Relatie Tussen de Gehanteerde Copingstijl en Pesten op het Werk The Relation Between the Used Coping Style and Bullying at Work Merijn Daerden Studentnummer: 850225144 Werkstuk: Empirisch afstudeeronderzoek:

Nadere informatie

Nieuw algoritme om de vraag doorheen de keten te voorspellen

Nieuw algoritme om de vraag doorheen de keten te voorspellen For a presentation in ppt format, Please call +31 6 11356703 or send an e-mail to info@flostock.com Nieuw algoritme om de vraag doorheen de keten te voorspellen Robert Peels Supply Chain Innovations April

Nadere informatie

Praktische duurzaamheidsoptimalisatie van productieprocessen met behulp van materiaalstroom en levenscyclus analyse

Praktische duurzaamheidsoptimalisatie van productieprocessen met behulp van materiaalstroom en levenscyclus analyse Praktische duurzaamheidsoptimalisatie van productieprocessen met behulp van materiaalstroom en levenscyclus analyse Frank Pierie Onderzoeker Hanzehogeschool Groningen 2/14/2017 1 Agenda 1. Introductie

Nadere informatie

Zonder kernenergie of fossiel, kan dat? Frans Rooijers directeur CE Delft

Zonder kernenergie of fossiel, kan dat? Frans Rooijers directeur CE Delft Zonder kernenergie of fossiel, kan dat? Frans Rooijers directeur CE Delft CE Delft Onafhankelijk onderzoek en advies sinds 1978 Energie, transport en grondstoffen Economische, technische en beleidsmatige

Nadere informatie

Feedback WG System Operations 21 November 2012

Feedback WG System Operations 21 November 2012 Feedback WG System Operations 21 November 2012 User Group 06/12/2012 Wim Michiels Content Feedback IGCC Winter action plan Draft ENTSO-E winter outlook 2012 2013 Capaciteit noordgrens Overview of dynamic

Nadere informatie

Beïnvloedt Gentle Teaching Vaardigheden van Begeleiders en Companionship en Angst bij Verstandelijk Beperkte Cliënten?

Beïnvloedt Gentle Teaching Vaardigheden van Begeleiders en Companionship en Angst bij Verstandelijk Beperkte Cliënten? Beïnvloedt Gentle Teaching Vaardigheden van Begeleiders en Companionship en Angst bij Verstandelijk Beperkte Cliënten? Does Gentle Teaching have Effect on Skills of Caregivers and Companionship and Anxiety

Nadere informatie

WKK: het sluitstuk dat de duurzame energiepuzzel helpt leggen

WKK: het sluitstuk dat de duurzame energiepuzzel helpt leggen Voor kwaliteitsvolle Warmte-krachtkoppeling WKK: het sluitstuk dat de duurzame energiepuzzel helpt leggen COGEN Vlaanderen 25 May 2018 WKK-principe: voorbeeld Gescheiden productie 40 WKK 50% 40 elek. 40

Nadere informatie

De noodzaak van waterstof. InnoTeP 2017 Jochem Huygen.

De noodzaak van waterstof. InnoTeP 2017 Jochem Huygen. De noodzaak van waterstof InnoTeP 2017 Jochem Huygen. Story line Korte introductie HyMove Uitdagingen energietransitie Wat wordt de elektriciteitsvraag? Hoe kan het net het aan? Rol van waterstof HyMove

Nadere informatie

Energietransitie. Achtergronden. Maandag 10 maart Wim van Gemert

Energietransitie. Achtergronden. Maandag 10 maart Wim van Gemert Energietransitie Achtergronden Maandag 10 maart 2008 Wim van Gemert Once in a while a well is drilled that changes history: Spindletop Texas 1901 Damman Saudi Arabia 1938 Slochteren The Netherlands May

Nadere informatie

Climate impact on fish productivity: key mechanisms in North Sea plaice

Climate impact on fish productivity: key mechanisms in North Sea plaice Climate impact on fish productivity: key mechanisms in North Sea plaice A.D. Rijnsdorp, R. van Hal, M. Hufnagl, R.D.M. Nash, A. Schroeder, L.R. Teal, I. Tulp, R. Witbaard, D. Beare, H.W. van der Veer Wageningen

Nadere informatie

Marktverslag Week 31. Power NL. Power BE. Power DE. Gas TTF. Crude Oil. Coal. Emissierechten. Weer & temperatuur. Macro economisch. Bullish.

Marktverslag Week 31. Power NL. Power BE. Power DE. Gas TTF. Crude Oil. Coal. Emissierechten. Weer & temperatuur. Macro economisch. Bullish. Verwachtingen voor week 31 Verwachtingen Komende week Power NL Power BE Power DE Gas TTF Crude Oil Coal Emissierechten Weer & temperatuur Macro economisch Bullish Neutraal Bearish 1 Power NL Power NL spot,

Nadere informatie

GROEN GAS HEEFT DE TOEKOMST en de toekomst begint nu

GROEN GAS HEEFT DE TOEKOMST en de toekomst begint nu GROEN GAS HEEFT DE TOEKOMST en de toekomst begint nu A. van der Drift December 2013 ECN-L--13-081 GROEN GAS HEEFT DE TOEKOMST en de toekomst begint nu Bram van der Drift Clean Tech Business Day 11 december

Nadere informatie

FINANCIAL REPORT 2014

FINANCIAL REPORT 2014 FINANCIAL REPORT 2014 ST. JACOBSTRAAT 131-133 AN DEN HAAG WWW.REDEEMERCHURCH.NL Contents I. Executive summary II. III. IV. Sources of income Uses of income Financial position and accounts V. Statement

Nadere informatie

FHI dag 3 april 2013 Wiep Folkerts, directeur SEAC

FHI dag 3 april 2013 Wiep Folkerts, directeur SEAC FHI dag 3 april 2013 Wiep Folkerts, directeur SEAC Innovaties in Zonne-energie ~~~~ een bloeiend stukje Nederlandse kenniseconomie Waarom zonne-energie? Prijsdaling PV modules Average module spot price

Nadere informatie

Marktverslag Week 4. Power NL. Power BE. Power DE. Gas TTF. Crude Oil. Coal. Emissierechten. Weer & temperatuur. Macro economisch. Bullish.

Marktverslag Week 4. Power NL. Power BE. Power DE. Gas TTF. Crude Oil. Coal. Emissierechten. Weer & temperatuur. Macro economisch. Bullish. Verwachtingen voor week 4 Verwachtingen Komende week Power NL Power BE Power DE Gas TTF Crude Oil Coal Emissierechten Weer & temperatuur Macro economisch Bullish Neutraal Bearish 1 Power NL Power NL, spot

Nadere informatie

Onze energievoorziening in feiten: mythes, nieuwtjes en kansen. Heleen de Coninck, 13 september 2011

Onze energievoorziening in feiten: mythes, nieuwtjes en kansen. Heleen de Coninck, 13 september 2011 Onze energievoorziening in feiten: mythes, nieuwtjes en kansen Heleen de Coninck, 13 september 2011 Energieonderzoek Centrum Nederland Grootste energieonderzoekcentrum van Nederland Missing link tussen

Nadere informatie

Alternatieve energiebronnen en gevolgen voor de haven Havendebat, 2 november 2017, Coby van der Linde

Alternatieve energiebronnen en gevolgen voor de haven Havendebat, 2 november 2017, Coby van der Linde Alternatieve energiebronnen en gevolgen voor de haven Havendebat, 2 november 2017, Coby van der Linde Plan De veranderingen in de internationale oliemarkten Gevolgen voor ARA, rol van energiehub Energietransitie,

Nadere informatie

ECN Lunchcolloquium. EnTranCe: the Energy Transition Centre. November 3, 2014 Wim van Gemert

ECN Lunchcolloquium. EnTranCe: the Energy Transition Centre. November 3, 2014 Wim van Gemert ECN Lunchcolloquium EnTranCe: the Energy Transition Centre November 3, 2014 Wim van Gemert HANZEHOGESCHOOL GRONINGEN General information e Hanze University of Applied Sciences, Groningen was founded in

Nadere informatie

Agenda: Rotary Industry Group

Agenda: Rotary Industry Group KiC MPI 21juni 2018 Rotary Industry Group Agenda: a) Korte introductie: wie zijn wij wat doen wij? b) Nieuwe ontwikkelingen binnen Rotary Industry Group c) Contactloze magnetische koppeling d) Business

Nadere informatie

Duurzame energie De Wereld, Nederland en Nieuwegein

Duurzame energie De Wereld, Nederland en Nieuwegein Duurzame energie De Wereld, Nederland en Nieuwegein Gert Jan Kramer Politiek Café Energietransitie, Nieuwegein, 5 juni 2019 Inhoud / onderwerpen Het Klimaat; Energie en Klimaat Het Politieke Klimaat rond

Nadere informatie

Aggiornamento. Bedreigingen en uitdagingen voor de. industrie VWEC. Een perspectief voor Vlaanderen. Een perspectief voor Vlaanderen

Aggiornamento. Bedreigingen en uitdagingen voor de. industrie VWEC. Een perspectief voor Vlaanderen. Een perspectief voor Vlaanderen Een perspectief voor Vlaanderen Bedreigingen en uitdagingen voor de Aggiornamento industrie Een perspectief voor Vlaanderen VWEC auteur functie datum Marc Van den Bosch Sr. Adviseur energie en milieu VOKA

Nadere informatie

Praktische duurzaamheidsoptimalisatie van productieprocessen met behulp van materiaalstroom en levenscyclus analyse

Praktische duurzaamheidsoptimalisatie van productieprocessen met behulp van materiaalstroom en levenscyclus analyse Praktische duurzaamheidsoptimalisatie van productieprocessen met behulp van materiaalstroom en levenscyclus analyse Frank Pierie Onderzoeker Hanzehogeschool Groningen 3/30/2017 1 Agenda 1. Introductie

Nadere informatie

Urban Energy. Kansen en mogelijkheden van energiemodellering op wijkniveau. Aart de Geus TNO

Urban Energy. Kansen en mogelijkheden van energiemodellering op wijkniveau. Aart de Geus TNO Urban Energy Kansen en mogelijkheden van energiemodellering op wijkniveau Aart de Geus TNO Opzet Presentatie Waarom en voor Wie Ontwikkelingen GIS en wijk modellen Urban Strategy als voorbeeld Energie

Nadere informatie

Green IT en de rol van supercomputers bij duurzaamheid

Green IT en de rol van supercomputers bij duurzaamheid Green IT en de rol van supercomputers bij duurzaamheid IT is deel van het CO2 probleem... maar vooral ook van de oplossing dr. ir. A. Osseyran Directeur SARA en Vancis Waarom Green IT? 50% meer energie

Nadere informatie