Uitgangspuntennotitie Regionale Energiestrategie Hart van Brabant
|
|
- Antoon de Valk
- 6 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Uitgangspuntennotitie Regionale Energiestrategie Hart van Brabant 30 november 2016
2 AANLEIDING Nederland heeft dit jaar het Klimaatakkoord van Parijs getekend. Samen met 195 andere landen. De euforie van het akkoord moet nu worden vertaald naar het naleven van de akkoorden. En dat is een grote opgave. In vergelijking met andere Europese landen voltrekt de energietransitie in Nederland zich nog te traag. Eerder afgesproken Europese doelstellingen worden met het huidige tempo niet gehaald. Het Nationaal Energieakkoord dat in 2013 werd gesloten is een stap in de goede richting; maar alleen als het in de praktijk wordt gebracht. Niet alleen door de Rijksoverheid zijn energie-gerelateerde akkoorden ondertekend. Ook op provinciaal en regionaal niveau zijn door tal van organisaties afspraken gemaakt over het gebruik van duurzame energie. Noord-Brabant kent de Brabantse Energie Alliantie en de Brabantse Deal Nul op de Meter. En Hart van Brabant manifesteert zich als één van de Energieke Regio s in Nederland. Regio s waarbij koploperbedrijven op het gebied van duurzame energie aangemoedigd worden andere bedrijven te enthousiasmeren en te verleiden hun energiehuishouding te verduurzamen. Daarnaast zijn er in (gemeenten van) onze regio inmiddels vele green deals afgesloten waarbinnen partijen energiebesparing en duurzame energie realiseren en heeft onze regio een eigen Midden- Brabantse Ontwikkelingsmaatschappij voor Energie en Duurzaamheid (MOED). Hart van Brabant herbergt tientallen initiatiefnemers die zich inzetten om het energieverbruik van zichzelf en andere partijen te verminderen en te verduurzamen. Aan lokale energie-initiatieven is allerminst een gebrek. De uitdaging ligt vooral in het verbinden en opschalen van de vaak op zichzelf staande initiatieven alsook als het scheppen van een omgeving waarin steeds weer nieuwe initiatieven ontstaan. De ervaringen bij het ontwikkelen van deze initiatieven vormen de basis voor een verdere uitrol van de Regionale Energiestrategie van Hart van Brabant (afgekort: RES HvB). Deze notitie beschrijft de bouwstenen en uitgangspunten van een regionale energiestrategie die voor ogen heeft de kracht van de regio Hart van Brabant te benutten voor de energietransitie. WERK IN UITVOERING, STRATEGIE IN OPBOUW De strategie start niet bij nul. De insteek is op meerwaarde: wat kan regionaal wél wat lokaal niet (goed) lukt? Bestaande initiatieven en initiatiefnemers worden geïnventariseerd. Knelpunten en oplossingsrichtingen worden geïdentificeerd. Hierbij staan drie belangrijke bouwstenen aan de basis van de strategie: Lokaal uitvoeren wat lokaal kan, regionaal waarvoor een regionale aanpak nodig is. Regionaal opschalen van best-practices (kennisdeling); Regionale afstemming ruimtelijke inpassing bij (grootschalige) initiatieven. Uitgangspuntennotitie Regionale Energiestrategie Hart van Brabant 2
3 UITGANGSSITUATIE Energieopgave Om de uitdaging met betrekking tot de energietransitie helder in kaart te brengen, is het allereerst van belang om het huidige energievraagstuk te schetsen. Hoeveel energie wordt er verbruikt in Hart van Brabant? Hoeveel wordt hiervan reeds duurzaam opgewekt? En, belangrijker, hoeveel kan er in de toekomst bespaard worden en hoeveel dient er nog duurzaam opgewekt te worden? Cijfers van de Klimaatmonitor van Rijkswaterstaat en de RIVM (2014) tonen aan dat de huidige energiebehoefte van Hart van Brabant 34 PJ bedraagt. Slechts 2,7 procent hiervan wordt duurzaam opgewekt 1. Naar verwachting neemt de consumptie toe tot 37 PJ in Met forse besparingsmogelijkheden is het mogelijk om de behoefte terug te dringen tot 27 PJ. Investeren in duurzame energieopwekking is noodzakelijk om een energieneutrale samenleving in 2050 te realiseren. In vergelijking met fossiele opwekkingsvormen kent de opwekking van duurzame energie een veel grotere ruimtelijke component. Het ruimtelijk inpassen van een zonneveld of windmolen maar ook het ondergronds inpassen van systemen als warmte-koude-opslag en geothermie zijn uitdagend. De energietransitie is naast een energievraagstuk óók een ruimtelijk vraagstuk. Een vraagstuk dat bij voorkeur op regionaal niveau wordt ingevuld. Ambitie energietransitie In het landelijke Energieakkoord is afgesproken dat Nederland uiterlijk in 2050 energieneutraal dient te zijn. Hoewel dat jaartal nog ver weg lijkt, dient Nederland zo snel mogelijk in actie te komen om dit ambitieuze doel te kunnen bereiken. Om deze stip op de horizon kracht bij te zetten, hanteert de Rijksoverheid de doelstelling om tot 2020 jaarlijks 1,5 procent energie te besparen en in procent van de energie duurzaam op te wekken. Op lokaal niveau is een tweedeling zichtbaar. Diverse partijen in de regio Hart van Brabant hebben hun duurzaamheidsdoelstellingen concreet geformuleerd en reeds vertaald naar een uitvoeringsprogramma. Bij andere partijen staat de energieopgave minder prominent of nog niet op de agenda. De regionale energiestrategie beoogt verdere invulling te geven aan de gezamenlijke ambitie van regio: energieneutraliteit in Kan deze ambitie scherper en dus uitdagender? Welke stappen gaat de regio ondernemen? En wie pakt de rol? Met de strategie geeft de regio antwoord op bovenstaande vragen. 1 Rijkswaterstaat & Ministerie van I&M, Klimaatmonitor 2016 (cijfers over 2013). Uitgangspuntennotitie Regionale Energiestrategie Hart van Brabant 3
4 Overzicht uitgangspunten Bij het vormgeven van de energiestrategie worden de volgende tien uitgangpunten gehanteerd: Uitgangspunten Regionale Energiestrategie Hart van Brabant 1. Versnelling van de energietransitie is noodzakelijk: met het huidige tempo worden afspraken en doelstellingen niet gehaald. 2. In Hart van Brabant nemen burgers, bedrijven en andere instanties al het initiatief om energie te besparen, te innoveren en CO2-uitstoot te reduceren. Regionale afstemming tussen de initiatieven is echter beperkt. 3. De energietransitie is van iedereen: de regio is (gezamenlijk) verantwoordelijk voor het realiseren van een energieneutraal Hart van Brabant. 4. De regio is het ideale schaalniveau voor versnelling van de energietransitie. 5. De energietransitie is deels een ruimtelijke opgave en het tempo ervan wordt dan ook voor een deel bepaald (door ontwikkelingen) in het ruimtelijk domein. 6. Energietransitie gaat uit van energiebesparing waar mogelijk, het maximaliseren van duurzame energieopwekking en het vergroten van de bewustwording over energieconsumptie. 7. Draagvlak voor de energietransitie is een vereiste, voor de overgang naar een energieneutrale samenleving zijn oplossingen nodig die door bewoners, gebruikers en medewerkers worden geaccepteerd. 8. Er is een toenemende sense of urgency om werk te maken van de energietransitie, onder meer vanwege klimaatverandering, business kansen en energiezekerheid. 9. De strategie start niet bij nul : vertrekt vanuit bestaande initiatieven, projecten en (uitvoerings)organisaties, gebruikmakend van reeds opgedane ervaringen. 10. Samenwerking tussen Ondernemers, Onderwijs, Overheid en Ondernemende burgers de 4 O s is de basis voor versnelling energietransitie. Uitgangspuntennotitie Regionale Energiestrategie Hart van Brabant 4
5 Uitvoeringsinstrumenten De energiestrategie in Hart van Brabant krijgt vorm door werk te maken van een uitvoeringsplan. De volgende activiteiten worden ondernomen om de strategie op gang te krijgen: Inventarisatie van het energiepotentieel van HvB De inventarisatie is inmiddels afgerond en beschikbaar in de vorm van een rapport. Dit rapport zal gedurende het hele proces een leidraad zijn. Opbouwen projectportfolio Om energietransitie in gang te zetten is actie nodig. Daarom wordt er een regionale projectportfolio opgesteld en worden kansen tot opschaling geïdentificeerd. Maar het portfolio dient ook ter inspiratie: wat zijn de voorbeelden die regionaal (kunnen) werken? Opgave formulering in Ruimte ateliers In ontwerpateliers stellen we met regionale partners en kennisinstellingen vast wat de opgave is voor Hart van Brabant. Hierbij gaat het om het vaststellen van een gezamenlijk ambitie, maar ook het maken van afspraken voor ruimtelijke inpassing. De strategie wordt niet van bovenaf bedacht, de ontwikkelkracht van mensen in de regio gezamenlijke waardecreatie is net zo belangrijk. Ruimtelijke energiedeals Ruimtelijke energiedeals gaan over omgaan met omgevingsfactoren. Die zijn veelal beschreven in wetgeving, bestemmingsplannen, verordeningen en overige regels. Maar ook omgevingsfactoren als ambities, belangen, emoties en posities van allerlei partijen worden meegenomen. Het is daarom belangrijk om in een zo vroeg mogelijk stadium van een ontwikkelingsproces alle mogelijke partijen in relatie tot bovengenoemde factoren te inventariseren. Vanuit een dergelijke inventarisatie kan een Ruimtelijke energiedeal uiteindelijk de weg naar het ontwikkelingsproces plaveien. We vergeten de andere opgaven naast het ruimtelijke aspect niet. Denk hierbij aan besparing, waarvoor de Green Deal Energieneutrale Woningen een voorbeeld is naast het instrument ruimtelijke deal. Communicatieplan Gedurende alle stappen wordt met de Stuurgroep overlegd over de te nemen stappen en te voeren acties. Tevens wordt een website gelanceerd waarop relevante documentatie en overige data is terug te vinden voor deelnemers en geïnteresseerden. We staan in nauw contact met burgers en gemeenteraden om een zo breed mogelijk draagvlak en commitment te creëren. Uitvoeringsplan De strategie gaat vergezeld van een uitvoeringsplan voor de eerste 4 à 5 jaar. Daarnaast wordt de samenwerking opgericht voor uitvoering op basis van de strategie. Uitgangspuntennotitie Regionale Energiestrategie Hart van Brabant 5
6 Bijlage: Situatieschets Onderstaande schets geeft een beeld van hoe in Midden Brabant wordt gewerkt aan de energietransitie: Afbeelding: Huidige situatie initiëren energieprojecten Hart van Brabant Wat opvalt is allereerst de rijkdom aan initiatieven. Daarnaast wordt uit de schets ook duidelijk dat de nadruk in Hart van Brabant ligt op concrete projecten: uitvoering wint het van strategie. De Regionale Energiestrategie kan meerwaarde creëren door strategisch verbinding te leggen op regionaal niveau: Afbeelding: Beoogde situatie initiëren energieprojecten Hart van Brabant Uitgangspuntennotitie Regionale Energiestrategie Hart van Brabant 6
7 De strategie zorgt voor regionale samenwerking op de energietransitie en stimuleert initiatiefnemers, waar gewenst via MOED, in het aanjagen van concrete projecten. De uitvoeringsstructuur is LEAN en maakt waar mogelijk gebruik van bestaande structuren. Onderstaande afbeelding geeft de energietransitie die Midden-Brabant voor ogen heeft gesimplificeerd weer. Met de strategie worden stappen gezet om te komen tot regionale afstemming over initiatieven, waarbij lokale initiatieven waar mogelijk worden gestimuleerd en opgeschaald. Om uiteindelijk regionale energieneutraliteit te bereiken in Afbeelding: Energietransitie in Midden-Brabant Uitgangspuntennotitie Regionale Energiestrategie Hart van Brabant 7
8 Bijlage: Belanghebbenden Energieneutraliteit is veel meer een stip op de horizon, een ideaal, dan een meetbaar doel. Het wordt al werkende weg bereikt door samen te werken, door gemeenschappelijk en tussen partijen te werken aan wat van waarde is. Onderstaande lijst geeft een overzicht van mogelijk relevante partijen, de belanghebbenden. Het betreft relevante organisaties en instellingen die gevestigd zijn in Hart van Brabant en invloed hebben op de regionale energieprestatie. Gaandeweg het proces zullen meer partijen in beeld komen die mogelijk betrokken worden bij de strategie. Attero AVANS Hogeschool Beekse Bergen BOM Berkel-Enschot Energie Coöperatie BrabantKennis Brabants landschap Brabantse Milieufederatie BZW Casade CDER Coca-Cola Nederland De Efteling Desso DEC Oisterwijk Duurzaam Riel Goirle ECLoZ Eneco Energie De Blaak Energie Dongen Energie Gilze-Rijen Energiecoop. Langstraat Energiecoop. Udenhout Energiefabriek 013 Energieke Regio Enexis Enpuls Essent Festival Mundial FD Architecten Fontys Hogescholen Fujifilm Europe Gemeente Dongen Gemeente Gilze en Rijen Gemeente Goirle Gemeente Heusden Gemeente Hilvarenbeek Gemeente Loon op Zand Gemeente Oisterwijk Gemeente Tilburg Gemeente Waalwijk Hart van Brabant Helicon MBO Hilverstroom Hoppenbrouwers Hydreco IFF Landgoed De Utrecht Landgoed Gorp & Roovert Laurentius Leystromen Midpoint Brabant Milieudefensie Ministerie van I&M Ministerie van Defensie MOED Natuurmonumenten NHTV OMWB PON Provincie Noord-Brabant Qredits Rabobank Hart van Brabant Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed Rijksvastgoeddienst Rijkswaterstaat ROC Tilburg Spinderwind Staatsbosbeheer Stichting KIEN Stichting Reeshofwarmte Stichting Waalwijk CO2 vrij Streeknetwerk Vitaal Leisure Landschap Sweco TBV Wonen TELOS TenneT Tesla Thermaflex Tilburg University TIWOS Van Puijenbroek Textiel Versteijnen Logistics Waterschap Brabantse Delta VNG Waterschap De Dommel Wonen Breburg Woonveste ZLTO Uitgangspuntennotitie Regionale Energiestrategie Hart van Brabant 8
HOOFDPUNTEN OVERLEG RES MB RUIMTE ATELIER
HOOFDPUNTEN OVERLEG RES MB RUIMTE ATELIER 30-09-2016 POTENTIE Presentatie POSAD Interactie restricties en energietransitie: bebouwing bemoeilijkt plaatsing windmolens, Discussie andersom bemoeilijkt plaatsing
Nadere informatie4 oktober Utrecht
4 oktober 2017 Utrecht 1 Waarom een RES? 1. Verantwoordelijkheid energietransitie wordt voor een belangrijk deel bij gemeenten gelegd. Maar ze hebben beperkte grip. 2. Praten over energietransitie betekent
Nadere informatieOnderwerp Regionale Energiestrategie (RES) regio Noordoost-Brabant. Geachte bestuursleden,
Onderwerp Regionale Energiestrategie (RES) regio Noordoost-Brabant Geachte bestuursleden, De decentrale overheden (gemeenten, waterschappen en provincies) werken vanaf het najaar 2018 in 30 regio s aan
Nadere informatieMet koplopers in gesprek Bedrijven in Hart van Brabant en de energietransitie over motieven, behoeften en belemmeringen
Met koplopers in gesprek Bedrijven in Hart van Brabant en de energietransitie over motieven, behoeften en belemmeringen MET KOPLOPERS IN GESPREK Bedrijven in Hart van Brabant en de energietransitie: Motieven,
Nadere informatieBrochure Spinderdelen. Coöperatieve Vereniging Burgerwindpark De Spinder U.A.
Brochure Spinderdelen Coöperatieve Vereniging Burgerwindpark De Spinder U.A. 1 Inhoud Samenvatting: Investeer duurzaam in windmolens in onze regio... 3 1 Inleiding... 5 Lokale energiecoöperaties in de
Nadere informatieRegio Deal: Hart van Brabant Energieneutraal
Regio Deal: Hart van Brabant Energieneutraal 20 maart 2018 Aanleiding en motivatie Hart van Brabant wil zo snel mogelijk een energieneutrale regio worden, uiterlijk in 2050. Hoewel dat jaartal nog ver
Nadere informatieCollegevoorstel. Zaaknummer
Zaaknummer 00544568 Onderwerp Regio Deal: Hart van Brabant Energieneutraal Collegevoorstel Aanleiding / voorgeschiedenis U hebt op 12 juli 2016 ingestemd met een regionaal contract met de VNG over de ontwikkeling
Nadere informatieOnderwerp Raadsinformatiebrief Regionale Energiestrategie (RES) Metropoolregio Eindhoven
Raadsinformatiebrief Onderwerp Raadsinformatiebrief Regionale Energiestrategie (RES) Metropoolregio Eindhoven Geachte raadsleden, De decentrale overheden (gemeenten, waterschappen en provincies) werken
Nadere informatieEnergieneutraal keten sluisdeur Goese Sas
Energieneutraal keten sluisdeur Goese Sas Door de vastgestelde energie- en klimaatdoelstelling binnen Europa om in 2050 energieneutraal te zijn, is het voor de hele samenleving maar met name voor bedrijven
Nadere informatieDUURZAAMHEID, KLIMAATVISIE EN REGIONALE ENERGIE STRATEGIE. Bijeenkomst gemeenteraad 5 februari 2019
DUURZAAMHEID, KLIMAATVISIE EN REGIONALE ENERGIE STRATEGIE Bijeenkomst gemeenteraad 5 februari 2019 PROGRAMMA 1. Inleiding (Daan Russchen) 2. Startnotitie Klimaatvisie (Jur Marringa/Roland Roijackers) 3.
Nadere informatieRoutekaart Energietransitie procesafspraken
Routekaart Energietransitie procesafspraken Energiebesparing en transformatie van gebouwde omgeving, mobiliteit, industrie en landbouw & landgebruik Samenwerking met inwoners(initiatieven), ondernemers
Nadere informatieaanbiedingsnota raad invullen organisatie beeldvorming op 5 oktober 2017 oordeelvorming op n.v.t. besluitvorming op 26 oktober 2017
beeldvorming op 5 oktober 2017 oordeelvorming op n.v.t. besluitvorming op 26 oktober 2017 invullen organisatie registratienr. 17INT09157 casenr. BBV17.0501 voorstel over vaststellen Nota Zonne-energie
Nadere informatieHelmonds Energieconvenant
Helmonds Energieconvenant Helmondse bedrijven slaan de handen ineen voor een duurzame en betrouwbare energievoorziening. Waarom een energieconvenant? Energie is de drijvende kracht Energie is de drijvende
Nadere informatieRegionale Energie Strategie
Regionale Energie Strategie Regionaal samenwerken voor realisatie van de Klimaatopgave Een historische opgave Om de opwarming van de aarde te beteugelen, zijn drastische maatregelen nodig. Dit jaar wordt
Nadere informatieRegionale Energie Strategie
Regionale Energie Strategie Regionaal samenwerken voor realisatie van de Klimaatopgave Een historische opgave Om de opwarming van de aarde te beteugelen, zijn drastische maatregelen nodig. Dit jaar wordt
Nadere informatieStartnotitie sectortafel Gebouwde Omgeving
Startnotitie sectortafel Gebouwde Omgeving Inleiding Het Klimaatakkoord heeft als centraal doel klimaatverandering tegen te gaan. Dit kan onder andere door de uitstoot van CO 2 terug te dringen. Nederland,
Nadere informatieAan de raad van de gemeente Olst-Wijhe. Raadsvergadering d.d. Agendapunt Opiniërend besproken d.d. Portefeuillehouder
Aan de raad van de gemeente Olst-Wijhe. Raadsvergadering d.d. Agendapunt Opiniërend besproken d.d. Portefeuillehouder 10 juli 2017 9 n.v.t. wethouder M. Blind Kenmerk 17.003559 *17.003559* Datum B&W-besluit
Nadere informatieRegionale Energie Strategie. Hart van Brabant. Energieneutraal in 2050 vanaf nu. concept 24
Regionale Energie Strategie Hart van Brabant Energieneutraal in 2050 vanaf nu concept 24 juli 2017 Belangrijk Dit is de eerste versie van de Regionale Energiestrategie, bedoeld voor een laatste commentaarronde
Nadere informatieRegionale Energiestrategie Fruitdelta Rivierenland. Raadsinformatiebijeenkomst 4 juli 2018
Regionale Energiestrategie Fruitdelta Rivierenland Raadsinformatiebijeenkomst 4 juli 2018 Programma 20:00-20:05 Welkom door Elfriede Boer (Werkzaak) 20:05-20:20 Het hoe en waarom van de Regionale Energiestrategie
Nadere informatieCollegevoorstel. Zaaknummer MIL Overeenkomst regionale energiestrategie Hart van Brabant
Zaaknummer 00476075 Onderwerp MIL Overeenkomst regionale energiestrategie Hart van Brabant Collegevoorstel Aanleiding / voorgeschiedenis De ambitie van Nederland is om in 2050 een CO2-arme, veilige, betrouwbare
Nadere informatieDuurzaamheid: ervaringen uit Woerden. Hans Haring, wethouder duurzaamheid Woerden
Duurzaamheid: ervaringen uit Woerden Hans Haring, wethouder duurzaamheid Woerden Duurzaamheid: ervaringen uit Woerden - Woerden: duurzaamheid tot in de haarvaten van de samenleving - Het klimaatakkoord
Nadere informatieOnderwerp Routekaart Energieneutraal Nieuwegein Datum 08 augustus 2017
Gemeenteraad 2017-272 Onderwerp Routekaart Energieneutraal Nieuwegein 2040 Datum 08 augustus 2017 Raadsvoorstel Afdeling Ruimtelijk Domein Portefeuillehouder mr. ing Peter W.M. Snoeren Onderwerp Routekaart
Nadere informatieB-140 Green Deal: Groene Gevangenis Veenhuizen: naar een gevangenis voorzien van duurzame energie uit de regio
B-140 Green Deal: Groene Gevangenis Veenhuizen: naar een gevangenis voorzien van duurzame energie uit de regio Partijen: De Minister van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie, de heer drs. M.J.M. Verhagen,
Nadere informatieSTRATEGIE DUURZAME ENERGIETRANSITIE GEMEENTE BREDA
STRATEGIE DUURZAME ENERGIETRANSITIE GEMEENTE BREDA UPDATE 2016 SAMENVATTING STRATEGIE DUURZAME ENERGIETRANSITIE GEMEENTE BREDA Opdrachtgever Gemeente Breda Afdeling Mobiliteit en Milieu Opdrachtnemer Evert
Nadere informatieDoe mee voor een mooi en duurzaam Overijssel. Beleidsplan Natuur en Milieu Overijssel
Doe mee voor een mooi en duurzaam Overijssel Beleidsplan Natuur en Milieu Overijssel 2017-2019 Duurzaam samen Samen met inwoners, overheden en bedrijven werkt Natuur en Milieu Overijssel aan een mooi en
Nadere informatieFinanciën. Omschrijving activiteit Bedrag in (x 1.000) Toelichting
Financiën Omschrijving activiteit Bedrag in (x 1.000) Toelichting Programmamanagement Pilotsite Helicon Media / communicatie Projectplan / strategie Ondersteuning subsidies Algemene kosten Totaal 523 385
Nadere informatieKlimaatakkoord: Kijkje in de keuken. Coen Bernoster
Klimaatakkoord: Kijkje in de keuken Coen Bernoster 19-7-2018 Voor wie? Regio, gemeenten, woningbouwcorporaties in Noord-Holland Voor wat? Aardgasvrij, duurzame bedrijventerreinen en energiebesparing Hoe?
Nadere informatieRegionale Energie Strategie. Hart van Brabant. Energieneutraal in 2050 vanaf nu. concept 5
Regionale Energie Strategie Hart van Brabant Energieneutraal in 2050 vanaf nu concept 5 oktober 2017 Belangrijk Dit is een conceptversie van de Regionale Energiestrategie. Het document is het resultaat
Nadere informatieKlimaatakkoord: Kijkje in de keuken. Ingrid Giebels
Klimaatakkoord: Kijkje in de keuken Ingrid Giebels 1-11-2018 Voor wie? Regio, gemeenten, woningbouwcorporaties in Noord-Holland Voor wat? Aardgasvrij, en energiebesparing Hoe? Faciliteren, aanjagen en
Nadere informatieCollege van Burgemeester en wethouders gemeente Tynaarlo
College van Burgemeester en wethouders gemeente Tynaarlo Vergadering d.d. Agendapunt: 20 november 2018 Zaaknummer: 534361 Portefeuillehouder : J. Gopal Openbaar Besloten : R.A. Kraaijenbrink Team : Maatschappij
Nadere informatieOnderwerp: Kaders voor windenergie
Aan het Algemeen Bestuur Datum: 02-10-2013 Onderwerp: Kaders voor windenergie Voorstel 1. Vaststellen van beleidskaders voor windenergie-initiatieven; 2. Kennis te nemen van het initiatief voor een windmolenpark
Nadere informatieStartnotitie Omgevingswet
Startnotitie Omgevingswet 20 juli 2017 Nr. 17.0008733 Startnotitie Omgevingswet Inleiding De Omgevingswet bundelt 26 bestaande wetten voor onder meer bouwen, milieu, water, ruimtelijke ordening en natuur.
Nadere informatieGemeente ŕ Bergen op Zoom
Gemeente ŕ Bergen op Zoom RMD17-0028 Raadsmededeling ũātufĩi ^ i* SEp 2017 Nr. RMD17-0028 Van Aan Het college van B&W De raads- en duoburgerleden Contactpersoon: Mevr. A.M.A. Vrijenhoek - de Vries Email:
Nadere informatieGebouwde Omgeving. Joop oude Lohuis, Leonie Jansen, Annemie Loozen
Gebouwde Omgeving Joop oude Lohuis, Leonie Jansen, Annemie Loozen Citaten Regeerakkoord Vertrouwen in de toekomst Nationaal klimaat- en energieakkoord met doelstellingen voor lange termijn (2030) Per regio
Nadere informatiePremier Rutte: hogere ambitie Europa bij terugdringen van CO2-uitstoot. Regionale Energiestrategie NHN. Katowice 4 december 2018
Premier Rutte: hogere ambitie Europa bij terugdringen van CO2-uitstoot Regionale Energiestrategie NHN Katowice 4 december 2018 Het Klimaatakkoord in wording 49% minder CO2 in 2030 t.o.v. 1990 Zomer 2018
Nadere informatieParticipatie bij de RES. VNG Bijeenkomst Duurzame Energie 21 mei 2019
Participatie bij de RES VNG Bijeenkomst Duurzame Energie 21 mei 2019 Natuur en Milieufederatie Utrecht Even kort: de NMU, waar staat zij voor? Driedubbele missie: - Transitie naar schone energie - Behoud
Nadere informatieSectortafel Elektriciteit. Berend de Vries
Sectortafel Elektriciteit Berend de Vries Het Tijdspad Klimaatakkoord tot nu toe Voorjaar 18 10 juli 18 Zomer 18 Najaar 18 21 december 18 Ophalen input leden voor startgesprekken sectortafels Start gesprekken
Nadere informatieRaadsvoorstel. Voorloper. Startnotitie Duurzaam Druten. Datum collegebesluit 9 januari 2018 Datum presidium 8 januari 2018
Voorloper Onderwerp Startnotitie Duurzaam Druten Datum collegebesluit 9 januari 2018 Datum presidium 8 januari 2018 Portefeuillehouder A. Springveld Behandelend team Team strategie en beleid Behandelend
Nadere informatieDen Haag klimaat neutrale energie:
Den Haag klimaat neutrale energie: 2050: Akkoord Parijs: 1,5 tot 2 graden 2040: Ambitie Den Haag 2030: Klimaatakkoord CO2 uitstoot met klimaatverandering als gevolg Aardgaswinning in Groningen 1 Energiegebruik
Nadere informatieRegionale Energie Strategie. Hart van Brabant. Energieneutraal in 2050 vanaf nu
Regionale Energie Strategie Hart van Brabant Energieneutraal in 2050 vanaf nu versie 8 december 2017 Belangrijk Dit is een levend document. Het is het resultaat van een interactief proces dat is gestart
Nadere informatieTransitieopgave in het kader van de Regionale Energiestrategie. Regio West Friesland
Transitieopgave in het kader van de Regionale Energiestrategie Regio West Friesland 7-2-2019 Voor wie? Regio, gemeenten, woningbouwcorporaties in Noord-Holland Voor wat? Aardgasvrij, en energiebesparing
Nadere informatieDatum: Adviserend. 24 januari Feb/mrt 30 januari
Oplegvel 1. Onderwerp Brief aan provincie over opwekking duurzame energie 2. Rol van het Platformtaak volgens gemeente samenwerkingsorgaan Holland Rijnland 3. Regionaal belang In het Energieakkoord Holland
Nadere informatieGreen Deals gesloten voor stimuleren groene economische groei
Green Deals gesloten voor stimuleren groene economische groei Burgers, bedrijven, milieu-organisaties en overheden hebben vandaag op initiatief van minister Verhagen van Economische Zaken, Landbouw en
Nadere informatieVerslag RES Hart van Brabant Atelier Grootschalige Opwek. 6 juni Verslag RES Hart van Brabant Atelier Grootschalige Opwek 1
Verslag RES Hart van Brabant Atelier Grootschalige Opwek 6 juni 2017 Verslag RES Hart van Brabant Atelier Grootschalige Opwek 1 Gegevens Datum: 07-06-2017 Locatie: Gemeentewerf Waalwijk Tijdstip: 9.00-11.30
Nadere informatieECFD/U201400578 Lbr. 14/019
Brief aan de leden T.a.v. het college en de raad informatiecentrum tel. (070) 373 8393 betreft Ondersteuningsprogramma Energie uw kenmerk ons kenmerk ECFD/U201400578 Lbr. 14/019 bijlage(n) 2 datum 20 maart
Nadere informatieRegionale Energie Strategie Cleantech Regio
Regionale Energie Strategie Cleantech Regio 2020-2030 Startnotitie Van gemeenten Apeldoorn, Brummen, Epe, Heerde, Lochem, Voorst, Zutphen, provincie Gelderland, Water schap Vallei & Veluwe, Waterschap
Nadere informatieOnderwerp: Kaders voor windenergie
Aan het Algemeen Bestuur Datum: 02-10-2013 Onderwerp: Kaders voor windenergie Voorstel 1. Kennis te nemen van het initiatief voor een windmolenpark bij de Spinder te Tilburg; 2. Kaders vast te stellen
Nadere informatie1. Wethouder Tiemens te machtigen voor het ondertekenen van het Gelders Energie Akkoord.
Collegevoorstel Openbaar Onderwerp Deelname Gelders Energieakkoord Programma Duurzaamheid Portefeuillehouder H. Tiemens Samenvatting Het Klimaatverbond, Alliander en Gelderse Natuur en Milieufederatie
Nadere informatieThemacafé Energietransitie 22 februari 2016
Themacafé Energietransitie 22 februari 2016 19.15 ontvangst 19.30 opening en korte presentatie door Tseard Hoekstra over de Regionale Energietransitie 19.45 Mogelijkheden voor warmte uit oppervlaktewater
Nadere informatiePresentatie PILOT REGIONALE ENERGIESTRATEGIE
Presentatie PILOT REGIONALE ENERGIESTRATEGIE 15 nov 2017, SER Marjon Bosman, VNG Mariëlle Hetem, IPO Aanleiding Uitvoering & resultaten Aanbevelingen & vervolg Programma Regionale Energie Strategieën:
Nadere informatieInitiatieven CO2 reductie MVOI BV.
Initiatieven CO2 reductie MVOI BV. MVOI BV Versie: 1 Datum: 15-05-2017 Pagina 1 van 6 Inhoud 1 Inleiding...3 2. Initiatieven waarin we zijn toegetreden....4 2.1 Warmtetafel. (Warmtenetwerk)...4 De Warmtetafel
Nadere informatieBegrotingswijziging 76/17A
Begrotingswijziging 76/17A Voorgestelde behandeling : Procedurevergadering : 20 november 2017 Onderwerp Begrotingswijziging gereserveerde middelen Energie voor uitvoering Energietransitie 2018-2019 Aan
Nadere informatieConvenant. Gemeente Steenwijkerland. N-TRA B.V. (onderdeel van RENDO Holding)
Convenant tussen en N-TRA B.V. (onderdeel van RENDO Holding) 13 november 2017 PARTIJEN:, gevestigd aan Vendelweg 1 te Steenwijk, hierbij rechtsgeldig vertegenwoordigd door de wethouder de heer O. Akkerman,
Nadere informatieAchtergrond en doel presentatie
Achtergrond en doel presentatie Achtergrond Uitnodiging van de raad; Nuon heeft reeds wind turbines in de Hoofdplaatpolder; Nuon ziet mogelijkheden voor het op termijn vervanging van de huidige turbines
Nadere informatieAan de raad AGENDAPUNT NR Doetinchem, 13 september 2017 ALDUS VASTGESTELD 21 SEPTEMBER Routekaart energietransitieopgave 2030
Aan de raad AGENDAPUNT NR. 8.3 ALDUS VASTGESTELD 21 SEPTEMBER 2017 Routekaart energietransitieopgave 2030 Te besluiten om: 1. De gidsprincipes voor de energietransitieopgave in Doetinchem vast te stellen,
Nadere informatieMenukaart Energietransitie gemeenten
Menukaart Energietransitie gemeenten In 2018 is bij gemeenten een nieuw gemeentebestuur aangetreden. De energietransitie wordt voor hen dé grote uitdaging! Om hierin grote stappen te kunnen zetten, moeten
Nadere informatieSamenwerken aan een vitaal leisure landschap: trekpleisters in een gevarieerde en vitale omgeving
Notitie Onderwerp Vitaal Leisure Landschap: plan van aanpak 1. Inleiding Deze notitie beschrijft een plan van aanpak voor het Vitaal Leisure Landschap Hart van Brabant. Op donderdag 20 september is tijdens
Nadere informatieAgenda. Door Matthijs Kok, ODMH
Agenda Rondje kennismaking Presentatie regionale energiestrategie Uitwisselen kennis en ervaringen Vragen aanpak EZ/belastingdienst Verdere samenwerking EnCo s Midden Holland Door Matthijs Kok, ODMH Aanpak
Nadere informatieAan: Regionale raadswerkgroep POL, thema s ruimte en economie Onderwerp: Analyse regionale energievisie Noord-Limburg Vergaderdatum: 22 oktober 2015
Aan: Regionale raadswerkgroep POL, thema s ruimte en economie Onderwerp: Analyse regionale energievisie Noord-Limburg Vergaderdatum: 22 oktober 2015 Inleiding Bij deze ontvangt u de analyse voor de regionale
Nadere informatiePosition paper regietafel energietransitie utrecht
Position paper regietafel energietransitie utrecht februari 2017 position paper regietafel energietransitie utrecht 2/6 Regietafel Energietransitie Utrecht Dit document beschrijft de opzet van de Regietafel
Nadere informatieAmbitiedocument Energietransitie Noordoost-Twente
1 Datum vergadering: 31 oktober 2017 Datum voorstel: 3 oktober 2017 Nummer: A Onderwerp: Ambitiedocument Energietransitie Noordoost-Twente Voorgesteld raadsbesluit: - het ambitiedocument Energietransitie
Nadere informatieEnergieopgaven en het Brabantse landschap
Energieopgaven en het Brabantse landschap Visie van Brabantse natuur- en milieuorganisaties, juli 2019 Subkop Intro ENERGIEOPGAVEN EN HET BRABANTSE LANDSCHAP Het Klimaatakkoord van Parijs om de opwarming
Nadere informatieRealisatie wind-energie in Weert in samenwerking met Nederweert, Leudal en Peel-en Maas. Informatiebijeenkomst Commissie Weert, 17 november 2015
Realisatie wind-energie in Weert in samenwerking met Nederweert, Leudal en Peel-en Maas Informatiebijeenkomst Commissie Weert, 17 november 2015 1 Inhoud Duurzame energie in Weert POL en samenwerking Uitgangspunt
Nadere informatieDeel 1 voor mensen die niet aanwezig waren op 14 mei
route naar Deel 1 voor mensen die niet aanwezig waren op 14 mei Ambitie Oost Gelre energieneutraal in 2030 Nu ca 6%, straks 100% Vraag en doel Gemeenteraad: op korte termijn een grote stap in de energietransitie
Nadere informatieRegionale Energie Strategie
Regionale Energie Strategie 2020-2030 Concept-startnotitie Van gemeenten Apeldoorn, Brummen, Epe, Heerde, Lochem, Voorst, Zutphen, provincie Gelderland, Waterschap Vallei & Veluwe, Waterschap Rijn & IJssel,
Nadere informatieRegionale uitvoeringagenda.duurzame energie Achterhoek 2016
Regionale uitvoeringagenda.duurzame energie Achterhoek 2016 Energieneutraal; waar hebben we het over? Wat wel, wat niet? Hoe gaan we het aanvliegen? Want energieneutraliteit kan op vele manieren worden
Nadere informatieSTRUCTUURVISIE ZON Beleidskader ten behoeve van het opwekken van grondgebonden zonne-energie in het landelijk gebied
STRUCTUURVISIE ZON Beleidskader ten behoeve van het opwekken van grondgebonden zonne-energie in het landelijk gebied Status: Ontwerp Versie: vastgesteld Provinciale Staten 18 april 2018 1 1 Aanleiding
Nadere informatieEen energieneutrale regio in 2050, hoe gaan we dat met elkaar bereiken? Om de CO 2
Een energieneutrale regio in 2050, hoe gaan we dat met elkaar bereiken? Om de CO 2 -uitstoot te beperken zullen we anders met onze beschikbare energie om moeten gaan. Het vereist energiebesparingen, het
Nadere informatieCO2-Prestatieladder. Actieve deelname initiatieven Schilderwerken De Boer Obdam B.V.
CO2-Prestatieladder Actieve deelname initiatieven Schilderwerken De Boer Obdam B.V. 3.D. Actieve deelname initiatieven (2016.001)website.docx Pagina 1 van 9 Inhoudsopgave 1 Actieve deelname initiatief...
Nadere informatieZuid-Holland. Windmolens op land zijn belangrijk en zullen wij stimuleren. Doelstelling voor de provincie
CDA 2050: 100% Ja. Er was al afgesproken dat er veel windenergie moet worden gerealiseerd voor het jaar 2020. Binnenkort volgen er nieuwe afspraken over hernieuwbare energie, maar dat kan ook met andere
Nadere informatieTraining Energietransitie voor ambtenaren
Training Energietransitie voor ambtenaren Ambtenaren Fysieke leefomgeving 20 Deelnemers 3 Aantal dagen 995.00 Investering Locatie Voor wie? Ambtenaren De komende jaren gaat de transitie in de gebouwde
Nadere informatieDE ENERGIE OM TE VERANDEREN
DE ENERGIE OM TE VERANDEREN 22 november 2017 Jur Hofsteenge Paul Lankamp ENERGIE IN KRANTENKOPPEN 2 WIJ ZIJN ENEXIS GROEP Met onze circa 4.500 gedreven medewerkers werken we elke dag weer aan de stabiliteit
Nadere informatieZeeuws Energieakkoord. Energiebesparing in de particuliere woningvoorraad
Zeeuws Energieakkoord Energiebesparing in de particuliere woningvoorraad Aanleiding SER-ENERGIEAKOORD Een besparing van het finale energieverbruik met gemiddeld 1,5 procent per jaar; 100 PJ aan energiebesparing
Nadere informatieOnderstaand treft u het voorstel voor het voeren van de gesprekken in de preformatie-fase.
Opzet preformatie Onderstaand treft u het voorstel voor het voeren van de gesprekken in de preformatie-fase. Doel: helderheid krijgen over de haalbaarheid van een coalitie met vijf partijen (CDA, SGP,
Nadere informatieStatenmededeling aan Provinciale Staten
Statenmededeling aan Provinciale Staten Onderwerp Voortgang streeknetwerken 2012-2014 Aan Provinciale Staten van Noord-Brabant, Kennisnemen van De voortgang van de streeknetwerken Aanleiding In de vergadering
Nadere informatieGreen Deal. 21 November 2013 Herry Nijhuis (AgentschapNL) Coördinerend manager Green Deals
Green Deal 21 November 2013 Herry Nijhuis (AgentschapNL) Coördinerend manager Green Deals Inhoud presentatie Overheidsbeleid Green Deal Green Deal Aanpak Voorbeelden van Green Deals Green Deal initiatief
Nadere informatieParagraaf duurzaamheid
Paragraaf duurzaamheid Paragraaf duurzaamheid Wij hebben als gemeentelijke organisatie een voorbeeldfunctie en zorgen ervoor dat de gemeentelijke organisatie energieneutraal wordt voor 2030. Voor de gemeente
Nadere informatieVraag en antwoord bij verwerving risicodragend kapitaal
Vraag en antwoord bij verwerving risicodragend kapitaal Belangrijk is om de leden goed en objectief te informeren. Hiervoor is een vragenlijst opgesteld. Deze vragenlijst is niet uitputtend. Op deze vragen
Nadere informatieAgendapunt 5 Opinienota
Agendapunt 5 Opinienota Registratie nr. : 076-2017 Opsteller : Gertjan Leeuw Vergaderdatum: 19 december 2017 Datum voorstel : 31 augustus 2017 Afdeling : Ontwikkeling en Dienstverlening Portefeuillehouder
Nadere informatiewaardoor er geen aanvullende verrekening plaatsvindt,
CVDR Officiële uitgave van Terneuzen. Nr. CVDR475891_1 5 december 2017 Zeeuws Energieakkoord voor energiebesparing bestaande particuliere woningvoorraad In aanmerking nemende dat: 1. Partijen het belang
Nadere informatieC-151 Green Deal De Groene Grachten
C-151 Green Deal De Groene Grachten Partijen: 1. De Minister van Economische Zaken, de heer H.G.J. Kamp, de Minister voor Wonen en Rijksdienst, de heer drs. S.A. Blok, en de Staatssecretaris van Infrastructuur
Nadere informatieDe rol van geothermie in de verduurzaming van het vastgoed. 8 mei 2019 Saskia Hagedoorn
De rol van geothermie in de verduurzaming van het vastgoed 8 mei 2019 Saskia Hagedoorn Profiel Hydreco Geomec Lange termijn betrokken operator Financiële deelname in projecten Geothermie is corebusiness
Nadere informatieGemeentelijk vastgoedmanagement
Gemeentelijk vastgoedmanagement 12 september Meppel 14 september Rotterdam 19 september Utrecht (chefs) *** 26 september Eindhoven 27 september Alkmaar Doel van de dag Uitwisselen kennis en ervaring Bespreken
Nadere informatieUitvoeringsprogramma Klimaat
Uitvoeringsprogramma Klimaat 2017-2020 (UPK 2017-2020) Slim samenwerken aan een CO 2 -neutraal en klimaatbestendig Slim samenwerken aan een CO 2 -neutraal- en klimaatbestendig. De gemeente heeft de ambitie
Nadere informatieRaadsinformatieavond invulling sociale randvoorwaarden windenergie Zonzeel Welkom
Raadsinformatieavond invulling sociale randvoorwaarden windenergie Zonzeel Welkom 19 november 2015 1 Opzet presentatie 1. Inleiding 2. Terugblik/voorgeschiedenis 3. Gemeentelijke ambitie vertaald naar
Nadere informatieParkstad Limburg EnergieTransitie (PALET)
Parkstad Limburg EnergieTransitie (PALET) Startbijeenkomst Energiestrategie Midden-Holland Woensdag 22 juni 2016 Workshopronde I sessie C Parkstad Limburg EnergieTransitie (PALET) GR: samenwerking van
Nadere informatieGREEN DEAL DUURZAME ENERGIE
GREEN DEAL DUURZAME ENERGIE In kort bestek Rafael Lazaroms INHOUDSOPGAVE 1. Wat houdt het in? 2. Motieven, doelstellingen en ambities 3. Organisatiestructuur GELOOFWAARDIGE BOODSCHAP Waterschappen hebben
Nadere informatieGemeente Delft. Onderwerp : Delft energieneutraal 2050 Uitvoeringsprogramma
AO 64 I Gemeente Delft Raadsvoorstel Aan de gemeenteraad Van : College van Burgemeester en Wethouders Datum : 18 april 2017 Pfh. : S. Brandligt Steller : P. van Gijn tel.nr. : 06-52739418 e-mail : pvgijn@delft.n1
Nadere informatieProgramma Energie 2012-2015 Samenvatting Projectplan
Programma Energie 2012-2015 Samenvatting Projectplan Lokale Energie Lokale Energie - 4 Lokale energie-initiatieven - Een loket voor buurt- en dorpsinitiatieven Projectnaam : Lokale Energie Opdrachtgever
Nadere informatieGroen? Het is te doen! Audit.Tax.Consulting.Financial Advisory.
Groen? Het is te doen! Audit.Tax.Consulting.Financial Advisory. Een uitdagend klimaat 20 20 2020 In 2020 moet de uitstoot van CO 2 in de EU met 20% zijn teruggebracht ten opzichte van het 1990 niveau.
Nadere informatieMANIFEST NOVI NAAR EEN NIEUW NEDER LAND
MANIFEST NOVI NAAR EEN NIEUW NEDER LAND WERK ALS ÉÉN OVERHEID De fysieke en sociale leefomgeving van Nederland gaan de komende decennia ingrijpend veranderen. Transities in de energievoorziening, de landbouw,
Nadere informatieVoorlopige criteria en voorwaarden zonneparken Wageningen
Voorlopige criteria en voorwaarden zonneparken Wageningen Oktober 2018 Versie 1.0, vastgesteld 1. Inleiding De gemeente Wageningen heeft de ambitie om in 2030 klimaatneutraal te zijn. De gemeente Wageningen
Nadere informatieDuurzaamheid, Energie en Milieu
Duurzaamheid, Energie en Milieu In de uitvoeringsagenda duurzaamheid van de gemeente staat: Duurzame ontwikkeling is een ontwikkeling die voorziet in de behoeften van huidige generaties zonder de mogelijkheden
Nadere informatiePersbericht schaf bovenwettelijke eisen voor het NZKG af voor meer windenergie
Persbericht schaf bovenwettelijke eisen voor het NZKG af voor meer windenergie Datum persbericht: 26 oktober 2016 Inhoud: Bedrijven en gemeenten uit het Noordzeekanaalgebied (NZKG) roepen gezamenlijk de
Nadere informatieConcept Klimaatakkoord: De stand van zaken
Concept Klimaatakkoord: De stand van zaken Jan-Willem Lobeek Directeur-bestuurder Natuur en Milieufederatie Groningen Proces Klimaatakkoord I Klimaatberaad: Onder leiding van Ed Nijpels met vijf voorzitters
Nadere informatieNEXT Landscape. OmgevingslabXL. 15 mei 2017 Susanne Vleeshouwers (gemeente Tilburg)
NEXT Landscape OmgevingslabXL 15 mei 2017 Susanne Vleeshouwers (gemeente Tilburg) NEXT Landscape..? Van traditionele ordening. Economie Ecologie Sociaal naar nieuwe economische dragers. Dat verdient beter
Nadere informatieSector- en keteninitiatieven
Sector- en keteninitiatieven Conform 1.D.1, 1.D.2 en 3.D.1 Onderzoek naar initiatieven en toelichting op de actieve deelname aan het initiatief van A van Ooijen Woerden B.V. Auteur(s): Mevr. G.A.W. Mielke-van
Nadere informatieUitvoeringsmaatregelen Hier zijn als beeldvorming de richtingen aangegeven waar het college verder inhoud aan te geven.
1 Inhoud Inleiding... 3 A. Gemeentelijke gebouwen en maatschappelijk vastgoed... 3 B. Woningen... 4 C. Commerciële dienstverlening (MKB)... 4 D. Industrie en bedrijven... 5 E. Verkeer en Vervoer... 5 F.
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten Generaal Binnenhof AA DEN HAAG. Datum 10 juli 2018 Betreft Monitor Wind op Land 2017
> Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag Postadres Postbus 20401
Nadere informatieE-Transitie S3H Energietransitie Stedendriehoek Apeldoorn, Brummen, Deventer, Epe, Lochem, Voorst,Zutphen
1 E-Transitie S3H Energietransitie Stedendriehoek Apeldoorn, Brummen, Deventer, Epe, Lochem, Voorst,Zutphen Netbeheer en Duurzame Gebiedsontwikkeling Pieter van der Ploeg, Alliander Strategie 8 november
Nadere informatie