Inhoud. Inleiding. Wat is PPS? PPS: interessant voor overheden én bedrijven. Hoe ziet PPS eruit? Winst voor beide partijen. Brede scope, extra geld

Transcriptie

1 Inhoud 2 Inleiding 4 Wat is PPS? 6 PPS: interessant voor overheden én bedrijven 8 Hoe ziet PPS eruit? 1 2 Winst voor beide partijen 1 4 Brede scope, extra geld 1 6 Afspraak is afspraak 1 8 PPS: geen wondermiddel, wel kansrijk 2 0 Tot slot

2 1 Inleiding Deze brochure gaat over PPS: Publiek-Private Samenwerking. Wat is het, wat heb je eraan en wie zijn erbij betrokken? Aan de hand van enkele voorbeelden probeert deze brochure uit te leggen hoe PPS in z n werk gaat en welke afspraken nodig zijn om een PPS-project succesvol te laten verlopen. Heeft u na het lezen van deze brochure nog vragen? Kijk dan op internet ( of neem contact op met het Kenniscentrum PPS. Onze gegevens vindt u achterin deze brochure 2

3 3

4 2 Wat is PPS? PPS staat voor Publiek-Private Samenwerking. Het betekent dat de overheid (de publieke partij) en het bedrijfsleven (de private partij) langdurig samenwerken bij de uitvoering van investeringsprojecten. Denk daarbij aan de aanleg en het beheer van een weg of brug, een spoorlijn of een fietspad, een winkelcentrum of een natuurgebied. Ook scholen, ziekenhuizen, gevangenissen en sportcomplexen kunnen door overheid en bedrijfsleven samen worden gebouwd en geëxploiteerd. Ervaringen in het buitenland laten zien dat PPS op heel veel plaatsen toepasbaar is. Niet alleen de rijksoverheid kan het initiatief nemen tot PPS-projecten; ook provinciale of lokale overheden met investeringsplannen kunnen contact zoeken met marktpartijen. Ook al hebben overheid en bedrijfsleven ieder hun eigen taken en verantwoordelijkheden, vaak blijkt dat zij elkaar uitstekend kunnen aanvullen. Respect en begrip voor elkaars positie zijn daarbij een must. Als elke partij in zijn waarde wordt gelaten, blijkt dat een PPS-aanpak van investeringsprojecten kan leiden tot een betere prijs-kwaliteitverhouding voor de overheid en commercieel interessante projecten voor de markt. Het kan voorkomen dat overheid en bedrijfsleven hun afzonderlijke wensen in één gezamenlijk PPS-project realiseren. Bij de ontwikkeling en ontsluiting van een woonlocatie (in opdracht van de overheid) kan een projectontwikkelaar bijvoorbeeld tegelijkertijd een commercieel kantorencomplex aanleggen. De samenwerking kan bij PPS-projecten op allerlei manieren vorm krijgen. Er is veel mogelijk en per project kan de inbreng van betrokken partijen verschillen. Wel is het erg belangrijk dat vanaf de start van een PPS-project volstrekt duidelijk is hoe de taken en verantwoordelijkheden verdeeld zijn. Dat moet contractueel worden vastgelegd. Contractmanagement is daarom een essentieel onderdeel van elk PPS-project. 4

5 5

6 3 PPS: interessant voor overheden én bedrijven In politiek Den Haag, maar ook op provinciaal en gemeentelijk niveau, duikt het begrip PPS de laatste tijd regelmatig op in discussies. Ook projectontwikkelaars, bouwondernemers en financiële instellingen tonen steeds vaker interesse in het onderwerp. Binnen het Ministerie van Financiën is het Kenniscentrum PPS opgericht. Want ervaringen in het buitenland laten zien dat PPS zowel voor de overheid als voor het bedrijfsleven interessante mogelijkheden biedt. De voordelen van de PPS-aanpak blijken ruimschoots op te wegen tegen de extra moeite die het (althans in het begin) kost om de nieuwe methode in de praktijk toe te passen. Beleidsmakers, bouwers en financiers die in het Verenigd Koninkrijk hebben meegewerkt aan PPSprojecten zijn enthousiast over de resultaten. Werkt PPS ook in Nederland? Op bescheiden schaal wordt reeds ervaring opgedaan met PPS-projecten. Het Kenniscentrum PPS onderzoekt de mogelijkheden en ontwikkelt spelregels om PPS-projecten in goede banen te leiden. Want, zo blijkt eveneens uit buitenlandse ervaringen, PPS vraagt om een strakke regie en goede afspraken tussen de betrokken partijen. 6

7 In met name het Verenigd Koninkrijk wordt PPS toegepast bij een aantal grote investeringsprojecten. Ook Nederlandse bedrijven zijn daarbij betrokken. Omdat de Europese markt steeds verder internationaliseert, is het belangrijk dat Nederlandse bedrijven ervaring opdoen met PPS. Hierdoor zullen zij zich een betere uitgangspositie kunnen verwerven als er, binnen of buiten Nederland, internationale aanbestedingen worden gedaan. Vooral bij grotere PPS-projecten zal de concurrentie van buitenlandse bedrijven de komende jaren toenemen. Door het bedrijfsleven alleen in te schakelen als uitvoerder, blijft veel kennis, ervaring en creativiteit onbenut. Dankzij samenwerking kunnen overheid en marktpartijen efficiencywinst boeken en meerwaarde realiseren. Voor hetzelfde geld kunnen betere investeringen worden gepleegd, of dezelfde investeringen zijn mogelijk voor minder geld. Daardoor kunnen meer projecten worden gerealiseerd of de uitvoeringsdatum van projecten kan worden vervroegd. Dat is ook in het belang van het bedrijfsleven. PPS kan leiden tot een win-win situatie voor beide partijen. 7

8 4 Hoe ziet PPS eruit? Bij de start van een PPS-project worden heldere afspraken gemaakt over wie wat doet en vooral: wie waarvoor (financieel) verantwoordelijk is en de daarbij behorende risico s draagt. Uitgangspunt bij PPS is altijd dat elke partij datgene doet waarin hij het beste is. De overheid zorgt voor het beleid en de regie, het bedrijfsleven zorgt voor een professionele en efficiënte uitvoering van projecten. Een voorbeeld De overheid is verantwoordelijk voor de beschikbaarheid van publieke voorzieningen zoals scholen. Op democratische wijze stelt een gemeenteraad vast hoeveel schoolgebouwen er in hun gemeente moeten komen en aan welke randvoorwaarden en kwaliteitseisen deze scholen moeten voldoen. Als dat besluit eenmaal vastligt, kan de verdere realisatie van de plannen aan de markt worden overgelaten. Zaken als ontwerp, bouw, materiaalkeuze, planning, onderhoud, exploitatie en zelfs financiering kunnen - bijvoorbeeld via een concessie - in handen worden gelegd van een bedrijf of een consortium van bedrijven. Zolang het consortium binnen de door de overheid gestelde kaders blijft, kan het project naar eigen goeddunken worden ingericht. Vanzelfsprekend stelt de overheid daar een (jaarlijkse) vergoeding tegenover. Door deze aanpak kan het schoolbestuur (de gemeenteraad) zich concentreren op zijn kerntaak: het openbaar onderwijs. Want inhoud en kwaliteit van het onderwijs blijven uiteraard een publieke verantwoordelijkheid. De losliggende stoeptegels, lekkende dakgoten en jaarlijkse onderhoudsbeurten zijn in dit voorbeeld een zorg van de private partij. Bij Publiek-Private Samenwerking ligt het accent op het gebruiksdoel van het project, niet op het te bouwen object. De overheid bepaalt wat de aan te leggen openbare voorziening moet kunnen (de output), niet hoe deze eruit moet zien of hoe het wordt aangelegd. Met andere woorden: het gaat niet om een weg, een brug of een spoorlijn, maar om de mogelijkheid om een x-aantal personen of goederen te vervoeren over een bepaald traject. In het geval van een ziekenhuis of school als PPSproject, gaat het om het leveren van een voorziening waarin een x-aantal patiënten kan worden behandeld of waarin een x-aantal leerlingen onderwijs kan volgen, niet om het gebouw zelf. De overheid betaalt voor een dienst, niet voor een product. Hierdoor krijgen de private partijen de ruimte om naar eigen inzicht en met hun eigen creativiteit in te vullen hoe die dienst het beste verleend kan worden. 8

9 Succesvol scholenproject in Falkirk, Schotland In de Schotse stad Falkirk ( inwoners) is een Nederlandse aannemer betrokken bij een zeer succesvol PPSproject: bouw, onderhoud en exploitatie van vijf schoolgebouwen. Voor dit omvangrijke project is een consortium van bedrijven opgericht, dat ook de financiering voor zijn rekening neemt. De scholen moeten in augustus 2000 worden opgeleverd. Een korte beschrijving van het project: De gemeente beslist In Falkirk was behoefte aan vijf nieuwe schoolgebouwen, ter vervanging van de oude gebouwen die niet meer voldeden aan de eisen van deze tijd. De gemeente besloot dat er nieuwe gebouwen moesten komen en aan welke kwaliteits- en veiligheidseisen de nieuwe huisvesting moest voldoen. Ook het gewenste voorzieningenniveau en de randvoorwaarden voor het project werden vastgelegd. Vervolgens werd het project, inclusief de financiering, aanbesteed als PPS-opdracht. Een integrale opdracht De opdracht was erg ruim geformuleerd. Allereerst ging het om het ontwerp van de schoolgebouwen en de feitelijke bouw. Ook de inrichting van de gebouwen, de exploitatie en het onderhoud 9

10 gedurende 25 jaar behoren integraal tot het project. Met andere woorden: de private partij dient 25 jaar lang te zorgen dat het gebouw geschikt is voor het geven van onderwijs volgens de eisen die de gemeente heeft geformuleerd. Het gebouw moet schoon zijn, de verwarming moet het doen, de dakgoten mogen niet lekken: alles wat de gemeente als eis contractueel heeft vastgelegd, behoort tot de verantwoordelijkheid van de private partij. Als er - bij wijze van spreken - een stoeptegel op het schoolplein los ligt, hoeft de schooldirecteur maar te bellen naar het consortium. Dat heeft er belang bij te zorgen voor snelle reparatie, want de gemeente kan het bouwconsortium aanspreken op het nietnaleven van zijn contractuele verplichtingen. Daaraan kunnen financiële consequenties verbonden zijn. De verzorging van een aantal voorzieningen in de schoolgebouwen in Falkirk is eveneens in handen gegeven van het consortium. Denk daarbij aan de catering (lunchgelegenheid voor de scholieren), de beveiliging en de sportvoorzieningen. Lagere kosten, hogere winst De private partijen kregen bij de inschrijving voor deze grote, langlopende opdracht veel ruimte om het project naar eigen inzicht in te richten - mits zij binnen de door de gemeente gestelde kaders bleven. Omdat de inschrijvers wisten dat het ging om een project met een looptijd 25 jaar, konden zij al in de ontwerpfase rekening houden met de toekomstige kosten van 10

11 exploitatie en onderhoud. Zo konden zij kiezen voor duurzame materialen die makkelijk te onderhouden zijn. De verschillende fasen in het project (ontwerp, bouw, onderhoud en exploitatie) konden optimaal op elkaar worden afgestemd. Zo zal - bijvoorbeeld - bij de inrichting van de kantine reeds rekening worden gehouden met een kostenefficiënte exploitatie. Voor de gemeente Falkirk betekent dit lagere kosten, voor het consortium hogere winstmarges. Financiële afspraken De gemeente heeft bij de aanbesteding de opleveringsdatum als harde eis gesteld. Omdat Falkirk pas start met betalen wanneer de gebouwen klaar zijn, geeft dit een extra prikkel aan het consortium om de geplande datum te halen. Het consortium financiert de bouw immers. Na de oplevering betaalt de gemeente gedurende de looptijd van het contract een jaarlijkse vergoeding voor de beschikbaarheid van de schoolgebouwen en de vereiste voorzieningen. Na afloop van het contract worden de gebouwen tegen vooraf afgesproken condities eigendom van de gemeente. Indien de schoolgebouwen en/of de afgesproken voorzieningen, om wat voor reden ook, niet beschikbaar zijn, wordt dat verrekend. Contractueel is vastgelegd hoe gedurende de looptijd van het project de risico s en verantwoordelijkheden over de betrokken partijen verdeeld zijn. 11

12 5 Winst voor beide partijen PPS-projecten lijken in sommige opzichten op investeringsprojecten die op de gebruikelijke wijze worden aanbesteed. Bij PPS bepaalt de overheid op democratische wijze welke de te realiseren doelen zijn, wat de kwaliteitseisen zijn en binnen welke randvoorwaarden het project gerealiseerd moet worden. De overheid blijft dus verantwoordelijk voor de inrichting van openbare voorzieningen en het algemeen belang. Bij PPS zijn de private partijen vooral actief als uitvoerders van door de overheid verleende opdrachten. Een essentieel kenmerk van PPSprojecten is dat de private partijen veel meer ruimte krijgen voor een eigen inbreng in het project. Dat maakt voor hen de samenwerking met de overheid een stuk prettiger en uitdagender. Bovendien kan het 12

13 bedrijfsleven, nu de overheid niet meer elk onderdeel van de opdracht gedetailleerd voorschrijft, zelf bepalen wat de meest efficiënte aanpak van het project is - en daardoor een hogere winstmarge realiseren. Omdat de overheid een PPS-opdracht formuleert in termen van het gewenste resultaat en zich (buiten het stellen van randvoorwaarden) niet bemoeit met de manier waarop dit resultaat wordt bereikt, kan het bedrijfsleven zijn creatieve en innovatieve vermogens beter inzetten. Daar staat tegenover dat de private partij ook een aantal risico s van de overheid overneemt. Een ander kenmerk van PPS-projecten is dat het bij voorkeur gaat om integrale opdrachten: ontwerp, bouw, onderhoud en financiering. Daardoor kan het bedrijf dat de uitvoering van het totale PPS-project voor zijn rekening neemt al in de ontwerpfase rekening houden met de latere kosten van aanleg en onderhoud. De winst van PPS zit dan ook vooral in de betere aansluiting van de verschillende fasen op elkaar. Als al op de tekentafel rekening wordt gehouden met de uitvoerbaarheid van het ontwerp, kunnen de bouwkosten lager uitvallen, wat resulteert in meer winst. Hetzelfde geldt voor de keuze van materialen: hoe duurzamer de gebruikte materialen, des te lager zullen de onderhoudskosten zijn en des te hoger de winst gedurende de looptijd van het contract. Kortom: omdat een PPS-project in principe voor een lange periode (denk aan 20 à 30 jaar) in handen wordt gegeven van één bedrijf (of een consortium van bedrijven) is er minder versnippering. De consequenties van fouten in het project komen immers allemaal vroeg of laat terecht bij hetzelfde bedrijf. Dat stimuleert een efficiënte en kostenbewuste aanpak. Een bedrijf kan alle aanwezige kennis en ervaring vanaf het begin optimaal inzetten, omdat winst in een latere fase van het project ook in de eigen portemonnee terecht komt. Ook voor de overheid is PPS voordelig: men krijgt een beter project voor hetzelfde geld, of betaalt minder geld voor een gelijkwaardig resultaat. Bovendien worden de financiële risico s gedeeld met het bedrijfsleven. 13

14 6 Brede scope, extra geld Een belangrijke voorwaarde voor succes bij PPS-projecten is een brede scope. Wanneer de overheid een gewenste voorziening (bijvoorbeeld een spoorlijn of een weg) koppelt aan andere ontwikkelingsmogelijkheden, kan het voor private partijen opeens veel aantrekkelijker worden om mee te doen aan het project. Als de opdracht tot aanleg en exploitatie van een spoorlijn of weg gecombineerd wordt met de aanleg en exploitatie van industrieterreinen, kan het project interessant worden voor projectontwikkelaars. Door het combineren van een publiek project met andere elementen uit de omgeving kunnen soms nieuwe financieringsbronnen worden aangeboord. Partijen die in principe geen belangstelling hebben voor deelname kunnen dan, dankzij een bredere aanpak van het project, hun eigen doelen realiseren. Daardoor wordt deelname in het project voor hen alsnog interessant. Samenwerking tussen overheden en bedrijven betekent dus vaak dat er méér projecten kunnen worden uitgevoerd. Extra deelnemers betekent immers extra geld ( value capturing ). Projecten waarvoor (nog) geen overheidsgeld voorhanden is, kunnen opeens wel financieel haalbaar blijken als er ook private partijen meedoen. Immers, ook voor hen is er meerwaarde te realiseren. Andersom kan ook: marktpartijen kunnen het initiatief nemen om voor hen interessante (maar te dure) projecten samen met de overheid uit te voeren. Zij moeten zich dan wel realiseren dat de overheid haar eigen prioriteiten stelt. Die kunnen heel anders liggen dan de wensen en behoeften van het bedrijfsleven. Een brede scope bij de aanpak van een PPS-project kan overigens voor zowel de overheid als het bedrijfsleven voordelen hebben. Zo zal het aanleggen en ontwikkelen van nieuwe woningbouwlocaties voor projectontwikkelaars in het algemeen financieel heel aantrekkelijk zijn. De overheid kan aan zo n aantrekkelijk project haar eigen prioriteiten koppelen. De vergunning voor het ontwikkelen van een woningbouwlocatie kan worden gecombineerd met de voorwaarde dat de projectontwikkelaar bij het wooncomplex een openbaar park aanlegt en dat 30 jaar lang onderhoudt. Natuurlijk zijn er grenzen aan het verbreden van de scope van een PPSproject. Een project moet wel beheersbaar blijven. Naarmate de complexiteit en omvang van een project toenemen, worden de risico s op het maken van fouten groter. Ook wordt het afbakenen van taken en verantwoordelijkheden lastiger. Het evenwicht tussen verbreding en beheersbaarheid zal bij elk PPS-project anders liggen. 14

15 Nieuwe metrolijn en gronduitgifte Een voorbeeld in Rotterdam laat zien dat scope-verbreding nieuwe mogelijkheden voor projectfinanciering kan opleveren. Overigens is dit voorbeeld nog slechts in de voorbereidingsfase; de haalbaarheid ervan wordt nog onderzocht. De gemeente Rotterdam wil een metrolijn aanleggen naar de Kop van Zuid. Met de aanleg van zo n (onbemande) metroshuttle zal de aantrekkelijkheid van dit gebied voor bedrijven fors toenemen. Het is voor investeerders dus interessant om dit gebied te ontwikkelen, als de metro er komt. De gemeente Rotterdam overweegt nu om de opdracht tot aanleg van de metrolijn te koppelen aan de uitgifte van grond in het te ontsluiten gebied. Hiermee wordt het project financieel een stuk aantrekkelijker voor private partijen. Zij zullen eerder bereid zijn mee te betalen aan de aanleg van de metrolijn, als zij hierdoor het recht krijgen dit kansrijke gebied te ontwikkelen. 15

16 7 Afspraak is afspraak Bij investeringsprojecten die voor PPS in aanmerking komen, gaat het meestal om grote bedragen en grote risico s. Vanaf de start van de samenwerking moet daarom voor elke bij het project betrokken partij volstrekt helder zijn waar de risico s en verantwoordelijkheden liggen. De overheid moet zich in PPS-projecten zakelijk opstellen: een contract afsluiten betekent dat de gemaakte afspraken hard zijn. Met een concessieopdracht van dertig jaar ligt het budget voor dat project dus dertig jaar lang vast. Het terugkomen op eerder genomen beslissingen - bijvoorbeeld om politieke redenen - kan hoge kosten met zich meebrengen. De taak- en risicoverdeling tussen partijen die meedoen aan een PPSproject moet zorgvuldig en eenduidig in contracten worden vastgelegd. Als zich in een latere fase van het project tegenvallers voordoen, moet duidelijk zijn bij wie het financiële risico ligt. Uitgangspunt is dat de risico s gelegd worden bij de partij die het beste in staat is het betreffende risico te beheersen. problemen of zelfs onaangename verrassingen voorkomen. De overheid moet bij PPS-projecten meer aandacht besteden aan het proces (de regie) en minder aan het product. Dat is even wennen. Ervaringen in het buitenland laten zien dat de extra tijd die nodig is in de startfase zeker de moeite waard is. Vaak wordt deze extra tijd teruggewonnen in een later stadium. De winst van de PPS-aanpak zit echter vooral in de betere prijs-kwaliteitverhouding en in de overdracht van risico s van publiek naar privaat. Per PPS-project moet worden bekeken wat de meest geschikte samenwerkingsvorm is en hoe deze contractueel kan worden onderbouwd. Er gaat bij PPS relatief veel tijd zitten in de voorbereidende fase, maar goede (juridische) afspraken vooraf kunnen in een later stadium veel 16

17 Snelwegtrajecten in het Verenigd Koninkrijk In het Verenigd Koninkrijk is de Highway Agency, onderdeel van het Ministerie van Transport, verantwoordelijk voor de aanleg en het onderhoud van wegen. Bij de aanleg van een viertal nieuwe snelwegtrajecten koos de Highway Agency in 1996 voor PPS (PFI, Private Finance Initiative). Niet alleen omdat de verwachting was dat PPS voordelen voor de overheid zou opleveren (meerwaarde en efficiencywinst), maar ook om de Britse wegenbouwindustrie ervaring te laten opdoen met dit soort projecten. Financiering door marktpartijen Het ging bij de vier projecten om contracten voor het ontwerp, de aanleg en het onderhoud gedurende 30 jaar van een snelwegtraject. Omdat het in feite ging om een aantal testcases voor Publiek-Private Samenwerking, werden vier verschillende projecten uitgezocht waarover politieke overeenstemming bereikt was en die niet gevoelig lagen in de publieke opinie. De Highway Agency had gedetailleerde eisen geformuleerd ten aanzien van kwaliteits-, veiligheids- en milieuaspecten. Alle bedrijven die deelnamen aan de inschrijving moesten strikt voldoen aan de gestelde eisen. Risico s ten aanzien van ontwerp, bouw en onderhoud werden bij de private partijen neergelegd. Ook moesten private partijen zelf voor de financiering van het project zorgen. De betaling door de overheid zou bestaan uit een jaarlijkse vergoeding op basis van het gemeten gebruik van de weg ( schaduwtol ). Zeer concurrerende biedingen Bij een eerste evaluatie van de vier projecten in 1998 bleek dat er in de markt grote belangstelling is voor langlopende PPScontracten. Private partijen doen hun uiterste best om zo n project in de wacht te slepen: de biedingen van wegenbouwconcerns waren zeer concurrerend. Overigens zouden minder gedetailleerde eisen bij de aanbesteding een innovatieve aanpak zeker stimuleren. Het introduceren van het competitieelement heeft de prijzen sterk gedrukt. De eerste conclusie luidt dan ook dat zowel de overheid als de private partijen voordeel hebben van de PPS-aanpak. 17

18 8 PPS: geen wondermiddel, wel kansrijk Hoewel voorbeelden uit het buitenland duidelijk maken dat PPS uitzicht biedt op meerwaarde voor zowel overheid als marktpartijen, moet niet worden verwacht dat PPS een wondermiddel is. Niet alle investeringsprojecten zijn geschikt voor PPS. Politiek omstreden projecten kunnen beter niet als PPS-project worden uitgevoerd. Het risico van tussentijdse wijzigingen van het project - en daarmee van inbreuk op de langlopende contracten - zou daarbij te groot zijn. Investeringsprojecten waarover politieke overeenstemming bestaat en waarvoor veel activiteiten noodzakelijk zijn in de onderhouds- en exploitatiefase, kunnen in principe in aanmerking komen voor PPS. Allereerst zal dan moeten worden nagegaan of private partijen belangstelling hebben voor het project. De overheid zou kunnen zoeken naar mogelijkheden om het project te combineren met andere elementen uit de omgeving van het project, waardoor het ook aantrekkelijk wordt voor marktpartijen om financieel bij te dragen aan het project. Stel dat een gemeente een nieuw wijkcentrum nodig heeft waarin allerlei voorzieningen voor de wijkbewoners worden ondergebracht. Denkbaar is in zo n geval dat er een totaalproject in de markt wordt gezet, inclusief het recht om alle voorzieningen (onderhoud, exploitatie, catering, beveiliging etc.) gedurende 20 of 30 jaar te leveren. Zo n project kan financieel interessant zijn voor zowel de overheid als voor private partijen. De overheid kan veel goedkoper uit zijn door sterk concurrerende biedingen en door integratie van verschillende activiteiten. Voor bedrijven is het commercieel aantrekkelijk zo n wijkcentrum gedurende dertig jaar te exploiteren. Nog een voorbeeld: een gemeente die een fietsbrug wil over een klein riviertje, maar daarvoor (nog) geen budget heeft, zou kunnen nagaan of de kantoren en winkelcentra die door dat bruggetje beter bereikbaar worden, bereid zijn mee te investeren in de bouw en het onderhoud van de brug. Uiteraard is het bij al dit soort investeringen belangrijk om tevoren de voor- en nadelen van aanbesteding als PPS-project goed in kaart te brengen. Vooral de vergelijking tussen de traditionele aanbesteding en de aanbesteding als PPS-project moet zorgvuldig vooraf worden gemaakt. Het Kenniscentrum PPS kan daarbij een advies- en ondersteuningsfunctie vervullen. Hierbij maakt het Kenniscentrum gebruik van in eigen huis ontwikkelde vergelijkingsinstrumenten. 18

19 PPS, ja of nee? Per project moet de overheid nagaan of uitvoering als PPS-project meerwaarde kan opleveren. Daarbij spelen de volgende aandachtspunten een rol: Is er sprake van gemeenschappelijke doelstellingen bij overheden en private partijen? Is er uitzicht op meerwaarde en efficiencywinst als het project in samenwerking met private partijen wordt uitgevoerd? Is er een politiek draagvlak, met andere woorden: is er bestuurlijk committment voor het project? Heeft de overheid geld (publieke middelen) beschikbaar voor realisatie? Is er sprake van overdraagbaarheid van risico s naar de private sector? Is er concrete interesse bij private partijen? In welk stadium verkeert het project? Met dit laatste wordt bedoeld dat de contouren van het project voldoende duidelijk moeten zijn om het overleg met de private sector te starten. Is dit het geval, dan kan de selectie van partner(s) starten volgens de (Europese) aanbestedingsrichtlijnen. 19

20 9 Tot slot Na het lezen van deze brochure heeft u een indruk gekregen van de mogelijkheden en kansen die Publiek-Private Samenwerking biedt. Natuurlijk is deze brochure niet volledig. Het PPS-concept kan op allerlei manieren worden uitgebreid en toegesneden op de specifieke wensen en mogelijkheden van overheden en private partijen. Meer informatie Voor het aanvragen van meer informatie over Publiek-Private Samenwerking of het bestellen van andere uitgaven kunt u terecht bij: Andere publicaties van het Kenniscentrum PPS Ministerie van Financiën Kenniscentrum PPS Postbus EE Den Haag T: (070) (Afdeling Bedrijfs- en Publieksvoorlichting Ministerie van Financiën) De krachten gebundeld een algemene brochure Procesarchitectuur taken en risico s helder verdeeld Beter kiezen door objectief vergelijken instrumenten ter beoordeling van PPS-projecten Meerwaarde met het concessiemodel een model voor Publiek-Private Samenwerking 20