Waar haalt u de energie vandaan?*
|
|
- Ludo de Jong
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 PwC energie-enquête 2009 Waar haalt u de energie vandaan?* Onderzoek naar het energiegedrag van Nederlandse huishoudens *connectedthinking
2 PricewaterhouseCoopers verleent sectorspecifieke diensten op de gebieden Assurance, Tax & HRS en Advisory. Ons doel is onze klanten te helpen slagvaardig te opereren. We zien onszelf daarbij niet alleen als dienstverlener, maar ook als business partner. We geven praktische adviezen, identificeren mogelijkheden en reiken vernieuwende oplossingen aan. Resultaatgericht en vaak vanuit een verrassend perspectief. In Nederland doen we dat met zo'n collega's, wereldwijd met meer dan mensen in 153 landen, op basis van ons gedachtegoed Connected Thinking. Dit doen we voor zowel grote nationale en internationale ondernemingen alsook voor overheden, not-for-profitorganisaties en private companies. 'PricewaterhouseCoopers' verwijst naar het netwerk van member firms die participeren in PricewaterhouseCoopers International Limited. Iedere member firm is een afzonderlijke en onafhankelijke juridische entiteit.
3 De keuze is aan u! Energie speelt een centrale rol in onze moderne samenleving. Onze economie komt bijna letterlijk stil te staan zonder energie. De gevolgen van ons huidige energiestelsel voor het milieu beginnen echter ook steeds duidelijker te worden. We zullen radicale keuzes moeten gaan maken om onze welvaart in stand te houden en tegelijkertijd het milieu niet verder te belasten. Maar hier geldt There ain t no such thing as a free lunch. Met andere woorden, de keuzes zijn moeilijk en kosten geld. Het besef dat we moeten veranderen is hoog, maar zijn consumenten uiteindelijk ook bereid de financiële consequenties van deze keuzes te accepteren? Net als de lunch, zal iemand uiteindelijk de rekening moeten betalen. In deze enquête hebben we de mening gevraagd van Nederlandse huishoudens. De resultaten geven een interessant beeld over hoe over energie en duurzaamheid gedacht wordt. De uitkomsten kunnen helpen bij het formuleren van beleid en als input dienen bij de aanpak van energiebedrijven. Alhoewel huishoudens aangegeven dat prijs een belangrijke factor is, zijn ze toch bereid tot 3 procent extra te betalen voor duurzame energie. In de transitie naar een duurzaam energiestelsel blijkt kernenergie populairder dan energie uit kolencentrales. Huishoudens hebben minder problemen met de milieubelasting van duurzame energie in de achtertuin dan met een verafgelegen kolencentrale. De weg naar een duurzaam energiestelsel ligt open. De keuze is nu aan ons hoe we er verder invulling aangeven en kansen uit putten. Aad Groenenboom Paul Nillesen Fred Klaassen Energy & Utilities Leader Energy & Utilities Advisory Leader Renewable Energy Leader PricewaterhouseCoopers 3
4
5 Inhoud Samenvatting en conclusies 6 1. De energiemarkt, de consument en de overheid 8 2. De energiebewuste consument De prijsgevoelige consument Stellingen 22 Appendix A 26 Appendix B 30 PricewaterhouseCoopers 5
6 Samenvatting en conclusies
7 Er is de laatste tijd in het nieuws veel aandacht geweest voor de energiemarkten. De grote fluctuaties van de olieprijs, de verkoop van Nederlandse elektriciteitsbedrijven aan buitenlandse energiegiganten, de opwarming van de aarde en de zoektocht naar alternatieve vormen van energie en ook meer aandacht voor duurzaamheid en energiebesparing hebben gezorgd voor meer aandacht voor energie. Wat is nu precies de mening van de consument? PricewaterhouseCoopers heeft een energie-enquête gehouden onder 751 huishoudens. De energie-enquête bevatte vragen over de rol van de overheid op de energiemarkt, het energiebewustzijn van de consument, vragen over de voorkeuren van de consument en tenslotte een aantal stellingen. De volgende conclusies kunnen uit het onderzoek worden getrokken: Mensen zijn ontevreden over de rol die de overheid momenteel op de markt speelt; de overheid moet volgens 73% van de respondenten een belangrijke tot zeer belangrijke rol spelen op de energiemarkt. Ook vindt 52% de liberalisering van deze markt niet effectief. 76% van de ondervraagden heeft zelfs liever een energiemarkt waar de overheid de enige speler is zonder concurrentie op prijs en kwaliteit. Uit de enquête blijkt verder dat 64% van de ondervraagden zich energiebewust tot zeer energiebewust voelt; 62% heeft energiebesparende maatregelen genomen en 48% van de mensen hebben groene stroom. Echter, bijna de helft van de mensen weet niet hoeveel elektriciteit ze nu precies verbruiken. Als ze hun favoriete energiebron mogen kiezen, kiest 85% voor duurzame vormen van opwekking zoals wind- en zonne-energie. Prijs is een zeer belangrijk aspect wanneer voor een elektriciteitsleverancier gekozen wordt. Dit is in tegenspraak met de conclusie dat driekwart van de respondenten een energiemarkt wil waar de overheid de enige speler is. Daarnaast weten veel mensen ook hier niet wat ze voor 1 kwh elektriciteit betalen. De respondenten zijn bereid ten opzichte van de bestaande energiemix 3% meer te betalen voor CO 2 -vrije stroom zonder kernenergie. Daarentegen willen mensen een korting van 6,5% wanneer de energiemix ook CO 2 -vrij is, maar ook kernenergie bevat. Mensen hebben ook een voorkeur voor uitgebreide service van de elektriciteitsleverancier, ze willen een korting van bijna 6% om toch beperkte service te accepteren. Uit de voorgelegde stellingen blijkt dat mensen erg negatief gekant zijn tegen CO 2 -uitstoot en ook tegen CO 2 -opslag. De bezwaren tegen kerncentrales en kernafval wegen hier niet tegenop. Wanneer consumenten de keuze hebben tussen mogelijke overlast van duurzame opwekking van energie dichtbij en veel vervuiling van niet-duurzame energieopwekking verder weg, kiezen ze voor de opwekking van duurzame energie dichtbij huis. Daarnaast weegt geluidsoverlast minder zwaar dan luchtvervuiling. Om binnenshuis energie te besparen kiezen meer mensen ervoor om kouder te wassen dan de thermostaat wat lager te zetten en laat men liever de huidige auto wat vaker staan dan dat men een duurdere nieuwe energiezuinige auto koopt. Wanneer er direct een mening gevraagd wordt over het bouwen van kerncentrales en kolencentrales blijkt 23% van de ondervraagden positief tot zeer positief over kerncentrales tegenover 8% voor het bouwen van kolencentrales. In beide gevallen blijft het percentage mensen dat hier negatief tot zeer negatief hier tegenover staat gelijk. PricewaterhouseCoopers 7
8 1. De energiemarkt, de consument en de overheid
9 Het tumult op de energiemarkt duurt voort. Welke rol moet de overheid eigenlijk spelen als het aan de consument ligt? 73% van de respondenten vindt dat er voor de overheid een belangrijke tot zeer belangrijke rol is weggelegd. Jongeren (60%) dichten de overheid een minder belangrijke rol toe dan ouderen (80%) (appendix 2.1a). Hoe belangrijk acht u de rol van de overheid op de energiemarkt? Gezien het resultaat van de vorige vraag zijn de antwoorden van de respondenten op de vraag of de liberalisering van de energiemarkt effectief is, niet verassend. 52% van de respondenten is niet tevreden over de effectiviteit van de liberalisering van de energiemarkt. Net zoals bij de vorige vraag zijn jongeren positiever over de marktwerking op de energiemarkt (30% ja, effectief en 43% nee, niet effectief) dan ouderen (20% ja, effectief versus 62% nee, niet effectief) (appendix 2.1b). Daarnaast zijn mannen ook negatiever over dit onderwerp dan vrouwen; 60% van de mannen zegt nee, niet effectief tegenover 40% van de vrouwen (appendix 2.1c). 25% 2% 18% Bent u van mening dat de liberalisering van de energiemarkt effectief is? 20% 28% 55% Zeer belangrijk Belangrijk Neutraal Onbelangrijk 52% Ja Nee Geen mening PricewaterhouseCoopers 9
10 20% van de mensen is overgestapt naar een andere elektriciteitsleverancier. Het antwoord op de vorige vraag en de resultaten van deze vraag kunnen met elkaar gemeen hebben dat de mensen die nog niet zijn overgestapt nog geen profijt hebben genomen van de liberalisatie van de energiemarkt. Hoe moet de energiemarkt georganiseerd worden? Hoe moet de markt georganiseerd worden? 24% 13% 7% 1% 0,1% 76% 79% Een energiesector in handen van de overheid zonder concurrentie op prijs en kwaliteit Alleen private concurrerende spelers met winstmotief 1 keer 2 keer 3 keer 5 keer of vaker Niet Als we mensen vragen naar de manier waarop volgens hen de energiemarkt georganiseerd zou moeten worden, antwoorden de respondenten in de lijn van de vorige vragen. 76% van de ondervraagden is van mening dat de energiesector in handen van de overheid moet komen, ze kiezen voor een sector zonder concurrentie op prijs en kwaliteit. Ook de productie van elektriciteit zou volgens 62% van de respondenten in handen moeten zijn van de overheid (appendix 2.2a). 10 Waar haalt u de energie vandaan?
11
12 2. De energiebewuste consument
13 Hoe energiebewust is de Nederlandse consument eigenlijk? Overal worden besparingstips gegeven om niet alleen de eigen portemonnee te sparen, maar ook het milieu. Doet de Nederlandse consument aan de groene hausse mee? 64% van de respondenten zegt van zichzelf energiebewust tot zeer energiebewust te zijn. Maar 3% van de ondervraagden profileert zichzelf als energieonbewust. Of er dan ook echt energiebewust gehandeld wordt is een vraag die beantwoord wordt in de volgende secties. Wat voor soort stroomcontract heeft u? 6% Hoe energiebewust bent u? 48% 46% 3% 9% 33% Groen Grijs (normaal) Geen idee 55% Zeer bewust Bewust Neutraal Onbewust Bij bijna de helft van de ondervraagde huishoudens wordt groene stroom geleverd. De elektriciteitsmarkt is dus nagenoeg gelijk verdeeld tussen groene en grijze (normale) stroom. In werkelijkheid ligt het percentage huishoudens dat een contract voor groene stroom heeft rond de 38% 1. Van de mensen boven de 50 jaar kiest meer dan 50% voor groene stroom. Jongeren tussen 18 en 30 jaar kiezen vaker voor grijze stroom: maar 30% kiest voor groene stroom (appendix 2.2b). 1 Berekening op basis van CBS (2009) en (2008) PricewaterhouseCoopers 13
14 De mensen die van zichzelf vinden dat ze energiebewust zijn, zijn ook vaker geneigd om voor groene stroom te kiezen. Van de zeer energiebewuste mensen heeft 64% groene stroom terwijl dit percentage voor zeer energieonbewuste mensen maar op 25% ligt. Energiebewust vs. energiebesparende maatregelen Energiebewust vs. type stroomcontract 80% 60% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Zeer bewust Bewust Neutraal Onbewust Zeer onbewust 40% 20% 0% Zeer bewust Bewust Neutraal Onbewust Zeer onbewust Besparing Geen besparing Groene stroom Normale (grijze) stroom Ook wanneer er gevraagd wordt of mensen in de afgelopen vijf jaar energiebesparende maatregelen in hun huis genomen hebben is duidelijk te zien dat er een positieve relatie is tussen het energiebewustzijn van mensen en het nemen van energiebesparende maatregelen. Dit percentage ligt hoger (75%) onder zeer energiebewuste mensen en lager (38%) onder energieonbewuste mensen. In totaal heeft 62% van de ondervraagden in de afgelopen vijf jaar energiebesparende maatregelen genomen (appendix 2.2c). 14 Waar haalt u de energie vandaan?
15 De resultaten van de vorige vragen laten zien dat de meeste mensen energiebewust zijn en ook besparingsmaatregelen nemen. Er is een relatief grote groep mensen die eigenlijk niet weet hoeveel energie (elektriciteit) ze verbruiken per jaar: 42% van de respondenten. Van de mensen die wel weten hoeveel elektriciteit ze verbruiken, gebruikt 9% meer dan 4000 kwh per jaar. Van de mannen weet 31% niet hoeveel elektriciteit er per jaar verbruikt wordt, terwijl hetzelfde geldt voor 55% van de vrouwen (appendix 2.3a). Gekeken naar leeftijd zijn het mensen van boven de 50 jaar waar minder dan 30% hun elektriciteitsverbruik niet weet, bij de mensen onder de 50 jaar ligt dit percentage rond de 50% (appendix 2.3b). Welke energiebron heeft uw voorkeur? 5% 1% 9% Wat is uw gemiddeld elektriciteitsverbruik (excl. gas) per jaar? 38% 13% 13% 34% 42% 21% Gas Kolen Kernenergie Wind (windmolens op land) Wind (windmolens op zee) Zonne-energie 5% 15% 4% Minder dan 2000 kwh kwh kwh kwh Meer dan 5000 kwh Geen idee Hoe duurzaam is de Nederlandse consument als het aankomt op het kiezen van een energiebron? 85% van de respondenten kiest voor duurzame energiebronnen. Vooral windenergie (windmolens op zee) en zonne-energie zijn populair. Van de conventionele energiebronnen wordt het meest voor kernenergie gekozen (9%), kolengestookte centrales zijn uit de gratie voor 99% van de respondenten. PricewaterhouseCoopers 15
16 Wanneer er direct om de mening van de respondent gevraagd wordt als het gaat om het bouwen van kerncentrales, is 23% positief tot zeer positief. Vooral vrouwen hebben bezwaren tegen het bouwen van kerncentrales: maar 10% is positief tot zeer positief tegenover 36% van de mannen (appendix 2.3c). Wat is de reden voor uw negatieve mening over het bouwen van kerncentrales? Wat is uw mening over het bouwen van kerncentrales? Afvalprobleem 16% 6% 17% Gevaarlijk Hoge kosten 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 30% 31% Man Vrouw Zeer positief Positief Neutraal Negatief Zeer negatief De beweegreden voor een negatieve mening over het bouwen van kerncentrales zijn duidelijk, de respondenten vinden kerncentrales gevaarlijk (vooral vrouwen, 72%) en vinden radioactief kernafval een groot probleem (vooral mannen, 43%). 16 Waar haalt u de energie vandaan?
17 Over het bouwen van kolencentrales is men minder positief dan het bouwen van kerncentrales. Maar 8% van de respondenten zegt positief of zeer positief te zijn over het bouwen van kerncentrales. Wat is de reden voor uw negatieve mening over het bouwen van kolencentrales? Wat is uw mening over het bouwen van kolencentrales? Afvalprobleem 2% Gevaarlijk 14% 6% Hoge kosten 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 32% 46% Man Vrouw Zeer positief Positief Neutraal Negatief Zeer negatief De luchtvervuiling veroorzaakt door kolencentrales (afvalprobleem) is met 53% de belangrijkste reden om een negatieve mening over dit onderwerp te hebben. Ook het potentiële gevaar van een kolencentrale wordt door vrouwen (21% versus 8% voor mannen) aangegeven als belangrijke reden om afwijzend te staan tegenover de bouw van zo'n centrale. Mannen hebben problemen met de hoge kosten van kolencentrales terwijl dit voor hen geen reden was om negatief te staan tegenover kerncentrales. PricewaterhouseCoopers 17
18 3. De prijsgevoelige consument
19 Eerder hebben we geconstateerd dat consumenten in grote getale kiezen voor een energiesector in handen van de overheid zonder concurrentie op prijs en kwaliteit. In het vorige hoofdstuk kwam naar voren dat veel mensen ook besparingsmaatregelen nemen. Als de respondenten gevraagd wordt welk aspect ze het belangrijkst vinden bij het kiezen van een elektriciteitsleverancier, kiest 60% voor prijs terwijl ze eerder geantwoord hebben dat ze geen concurrentie op prijs en kwaliteit willen. Jongeren kijken vaker naar de prijs wanneer ze een elektriciteitsleverancier kiezen (71%) dan mensen van boven de 60 (47%) (appendix 2.4a). Kunt u een schatting geven van de prijs van 1 kwh elektriciteit? 3% 21% Welk aspect vindt u het belangrijkst bij het kiezen van een elektriciteitsleverancier? 62% 10% 3% 7% 4% 1% 7% 0,01 tot 0,05 0,06 tot 0,15 0,16 tot 0,25 0,26 tot 0,35 Meer dan 0,36 Ik heb geen idee 15% 60% 4% 3% Prijs Bereikbaarheid Publiek bezit Service Binnenlandse maatschappij Groen imago Niet van toepassing Als we vragen om een schatting te geven wat de prijs van 1 kwh elektriciteit is, blijft 62% van de respondenten het antwoord schuldig terwijl prijs nu juist het belangrijkste aspect werd gevonden bij het kiezen van een elektriciteitsleverancier. Over het algemeen is de schatting van respondenten die wel de elektriciteitsprijs denken te weten redelijk accuraat ( 0,15). Er is een negatieve relatie tussen leeftijd en het niet weten van de elektriciteitsprijs; tot 70% van de jongeren weet niet wat 1 kwh elektriciteit kost, van de mensen boven de 60 weet de helft dit niet (appendix 2.4b). PricewaterhouseCoopers 19
20 Conjoint vragen Bestaande energie mix vs. CO 2 -vrije stroomsoorten De energie-enquête bevatte ook 12 conjoint vragen die de voorkeuren van de respondenten op het gebied van type elektriciteit, service en prijs in kaart brengen. Uit deze resultaten kan de betalingsbereidheid van consumenten afgeleid worden. Markt simulaties laten een voorkeur zien voor een CO 2 -vrije stroom en uitgebreide service. Als we kijken naar de ideale energiemix zijn de meningen van de respondenten verdeeld. In de uitgangssituatie is de markt netjes verdeeld tussen de drie varianten; de bestaande energiemix, CO 2 -vrije elektriciteit met kernenergie en CO 2 -vrije elektriciteit zonder kernenergie (appendix 2.5a). Uitgaande van de bestaande energiemix zijn mensen bereid zo'n 3,3% meer te betalen voor CO 2 -vrije stroom zonder kernenergie terwijl de elektriciteitsleverancier een korting van 6,5% moet geven willen mensen een CO 2 -vrije mix inclusief kernenergie nemen in plaats van de bestaande energiemix. Ouderen en hoger opgeleiden hoeven minder korting om over te stappen naar CO 2 -vrije stroom inclusief kernenergie (appendix 2.5b en c). % prijsverandering nodig t.o.v. bestaande mix CO2-vrije stroom inclusief kernenergie CO2-vrije stroom exclusief kernenergie Wanneer mensen de keuze hebben tussen uitgebreide service en beperkte service kiest de meerderheid van de respondenten (63,7%) in de uitgangssituatie voor uitgebreide service. De reactie van de vraag op de prijs is inelastisch in dit punt, als de prijs voor uitgebreide service met 10% stijgt daalt de vraag maar met 4%. Wanneer mensen geconfronteerd worden met beperkte service van een elektriciteitsleverancier willen ze 5,7% minder betalen (korting). 20 Waar haalt u de energie vandaan?
21
22 4. Stellingen
23 Welke van de twee opties vindt u het minst vervelend? 1. Goed opbergen kernafval Veel CO -uitstoot kolencentrales 2 2. Goedkope stroom uit kerncentrales zonder CO -uitstoot 2 Goedkope stroom uit kerncentrales met CO2-opslag onder de grond 3. Veel CO2-uitstoot en energiecentrale in de Noordzee Weinig CO2-uitstoot en windmolen binnen 1 kilometer 4. Geluidsoverlast windmolens Luchtvervuiling kolencentrales 5. Verwarming op 19 graden Wasmachine op 30 graden 6. Duurdere energiezuinige auto kopen Huidige auto vaker laten staan 75% 50% 25% 0% 25% 50% 75% PricewaterhouseCoopers 23
24 Naast de normale vragen hebben we de respondenten ook een aantal stellingen voorgelegd. 1. De eerste stelling gaat over het goed opslaan van kernafval tegenover de CO 2 -uitstoot van kolencentrales. Op voorwaarde dat kernafval goed opgeslagen wordt, is 57% van de respondenten voorstander van kernenergie. De voorstanders zijn relatief vaker hoger opgeleid en man (appendix 2.6a en 2.6c). 2. Als het gaat om de keuze tussen goedkope stroom uit kolencentrales met CO 2 -opslag onder de grond of goedkope stroom uit kerncentrales zonder CO 2 -uitstoot kiezen meer mensen voor de kerncentrale: 61%. 3. Wanneer we vragen of mensen liever een windmolen binnen 1 kilometer van hun huis willen hebben die weinig CO 2 uitstoot of een energiecentrale in de Noordzee die veel CO 2 -uitstoot kiest 84% voor de windmolen. Over CO 2 -uitstoot en CO 2 -opslag wordt dus negatief gedacht. 5. Onze twee laatste stellingen gaan over energiebesparing in het huishouden. Om energie te besparen, zetten mensen de verwarming lager of wassen ze op een lagere temperatuur. 56% van de ondervraagden zet liever de wasmachine op 30 graden dan dat ze in een kouder huis zitten. Opvallend is dat vooral ouderen de temperatuur lager zetten en dat vrouwen vaker de wasmachine kouder laten wassen (appendix 2.6b en 2.7a). 6. Daarnaast gaven we mensen als laatste stelling ook de mogelijkheid om energie te besparen door te kiezen om de huidige auto vaker te laten staan of om een nieuwe duurdere energiezuinige auto te kopen. 69% van de ondervraagden is bereid de huidige auto wat vaker te laten staan. Mannen kiezen relatief vaker voor een nieuwe auto (appendix 2.7b). 4. Mensen hebben ook liever geluidsoverlast van windmolens (79%) dan luchtvervuiling van kolencentrales (21%). Ook hier is sprake van aversie tegen milieubelastende processen. De antwoorden op de vorige twee stellingen moeten met voorzichtigheid betracht worden. Het gaat hier om hypothetische situaties terwijl er in het dagelijks leven sprake kan zijn van NIMBY-gedrag. 24 Waar haalt u de energie vandaan?
25
26 Appendix A
27 De respondenten De energie-enquête is uitgevoerd door Ciao Surveys in opdracht van PricewaterhouseCoopers Advisory N.V. Alle 751 respondenten zijn in hun huishouden verantwoordelijk voor het beslissen over en/of het betalen van de energierekening. Het onderzoek is via internet afgenomen in de periode januari tot februari Verdeling naar leeftijd Verdeling naar geslacht 18% 11% 24% 21% 49% 51% 26% jaar jaar jaar jaar 61 jaar en ouder Man Vrouw PricewaterhouseCoopers 27
28 Inkomensverdeling (modaal bruto inkomen= 32,500) Verdeling naar opleiding 13% 2% 15% 4% 6% 31% 47% 24% 34% 24% Geen inkomen Ongeveer bruto modaal Meer dan twee keer bruto modaal Beneden bruto modaal 1 tot 2 keer bruto modaal Weet niet/wil niet zeggen MAVO/MBO HAVO/HBO VWO/WO Niet van toepassing 28 Waar haalt u de energie vandaan?
29
30 Appendix B
31 Appendix 2.1 Hoe belangrijk acht u de rol van de overheid op de energiemarkt? Bent u van mening dat de liberalisering van de energiemarkt effectief is? 70% Onbelangrijk 60% 50% Neutraal 40% Belangrijk 30% 20% Zeer belangrijk 10% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 0% Ja Nee Geen Mening jaar jaar jaar jaar 61 jaar en ouder jaar jaar jaar jaar 61 jaar en ouder PricewaterhouseCoopers 31
32 Bent u van mening dat de liberalisering van de energiemarkt effectief is? Geen Mening Nee Ja 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% Man Vrouw 32 Waar haalt u de energie vandaan?
33 Appendix 2.2 Bent u van mening dat de productie van elektriciteit in handen van de overheid moet zijn? Wat voor soort stroomcontract heeft u? Grijs (normaal) 0% 20% 40% 60% 80% 100% In handen van overheid In handen van markt Heeft u in de afgelopen vijf jaar energiebesparingsmaatregelen in uw woning aangebracht? Groen 0,0% 10,0% 20,0% 30,0% 40,0% 50,0% 60,0% 0% 20% 40% 60% 80% 100% Besparing Geen besparing jaar jaar jaar jaar 61 jaar en ouder PricewaterhouseCoopers 33
34 Appendix 2.3 Wat is uw gemiddeld elektriciteitsverbruik (excl. gas) per jaar? Wat is uw gemiddeld elektriciteitsverbruik (excl. gas) per jaar? Geen idee Meer dan 5000 kwh kwh kwh kwh Minder dan 2000 kwh 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% Man Vrouw 60% 50% 40% 30% Wat is uw mening over het bouwen van kerncentrales? 20% Zeer negatief Negatief 10% Neutraal Positief Zeer positief 0% 10% 20% 30% 40% 50% Man Vrouw 0% Geen idee jaar jaar jaar jaar 61 jaar en ouder 34 Waar haalt u de energie vandaan?
35 Appendix 2.4 Welk aspect vindt u het belangrijkst bij het kiezen van een elektriciteitsleverancier? Kunt u een schatting geven van de prijs van 1 kwh elektriciteit? 80% 80% 70% 70% 60% 60% 50% 50% 40% 40% 30% 30% 20% 20% 10% 10% 0% Prijs 0% Ik heb geen idee jaar jaar jaar jaar 61 jaar en ouder jaar jaar jaar jaar 61 jaar en ouder PricewaterhouseCoopers 35
36 Appendix 2.5 Marktaandelen energiemixen Bestaande energie mix vs. CO 2 -vrije stroomsoorten 41% 24% 35% % prijsverandering nodig t.o.v. bestaande mix 15,0 10,0 5,0 0,0-5,0-10,0-15,0-20, jaar jaar jaar jaar 61 jaar en ouder Bestaande energie mix CO2-vrije elektriciteit exc. Kernenergie CO2-vrije elektriciteit incl. kernenergie 2 CO2-vrije stroom inclusief kernenergie CO -vrije stroom exclusief kernenergie Bestaande energie mix vs. CO 2 -vrije stroomsoorten % prijsverandering nodig t.o.v. bestaande mix 15,0 10,0 5,0 0,0-5,0-10,0-15,0-20,0 MAVO, HAVO en MBO VWO, HBO en WO CO2-vrije stroom inclusief kernenergie CO2-vrije stroom exclusief kernenergie 36 Waar haalt u de energie vandaan?
37 Appendix 2.6 Welke van de twee opties vindt u het minst vervelend? Welke van de twee opties vindt u het minst vervelend? VWO/WO HAVO/HBO MAVO/MBO Wasmachine op 30 graden 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% Goed opbergen kernafval Veel CO2-uitstoot kolencentrales Welke van de twee opties vindt u het minst vervelend? Verwarming op 19 graden Veel CO2-uitstoot kolencentrales Goed opbergen kernafval 0,0% 10,0% 20,0% 30,0% 40,0% 50,0% 60,0% 70,0% 80,0% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% Man Vrouw jaar jaar jaar jaar 61 jaar en ouder PricewaterhouseCoopers 37
38 Appendix 2.7 Welke van de twee opties vindt u het minst vervelend? Welke van de twee opties vindt u het minst vervelend? Wasmachine op 30 graden Huidige auto vaker laten staan Verwarming op 19 graden Duurdere energiezuinige auto kopen 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% Man Vrouw Man Vrouw 38 Waar haalt u de energie vandaan?
39 pwc.nl Assurance Tax Advisory
40 pwc.nl 2009 PricewaterhouseCoopers. Alle rechten voorbehouden ?
Eerst water, de prijs komt later?*
Eerst water, de prijs komt later?* Hoe kijkt de consument aan tegen de prijs van water? *connectedthinking PricewaterhouseCoopers verleent sectorspecifieke diensten op de gebieden Assurance, Tax & HRS
Nadere informatieAgeing Tomorrow, Innovation Today*
Public Sector Ageing Tomorrow, Innovation Today* Point of view Januari 2009 *connectedthinking 1 PricewaterhouseCoopers verleent sectorspecifieke diensten op de gebieden Assurance, Tax & HRS en Advisory.
Nadere informatieAttitude van Nederland, Zeeland en Borsele ten aanzien van verschillende energiebronnen. Energiemonitor 2010
Attitude van Nederland, Zeeland en Borsele ten aanzien van verschillende energiebronnen Energiemonitor 2010 Index 1. Inleiding 2. Populariteit energievormen 3. Bouwen tweede kerncentrale 4. Uitbreiding
Nadere informatieNatuur en Milieu tabellen resultaten onderzoek Windmolens op land
Natuur en Milieu tabellen resultaten onderzoek Windmolens op land Hoe belangrijk vindt u windenergie voor Nederland? 1: Zeer onbelangrijk 24 3% 2: Onbelangrijk 16 2% 3: Niet belangrijk, niet onbelangrijk
Nadere informatieWindenergie in Noord. 5 e panelmeting stadsdeel Noord. Inleiding
Windenergie in Noord 5 e panelmeting stadsdeel Noord Inleiding Eind 2009 heeft O+S voor stadsdeel Noord een bewonerspanel opgezet. Dit panel telt momenteel 344 leden. O+S heeft vier keer een enquête uitgezet
Nadere informatieKernenergie. kernenergie01 (1 min, 22 sec)
Kernenergie En dan is er nog de kernenergie! Kernenergie is energie opgewekt door kernreacties, de reacties waarbij atoomkernen zijn betrokken. In een kerncentrale splitst men uraniumkernen in kleinere
Nadere informatieEen wereld van verschil: een vergelijking van de ontwikkelingen op de energiemarkt in 2000 en 2009.
Een wereld van verschil: een vergelijking van de ontwikkelingen op de energiemarkt in 2000 en 2009. PricewaterhouseCoopers voert al sinds 1998 elk jaar het utilities global survey uit. Senior executives
Nadere informatie28 november 2015. Onderzoek: Klimaattop Parijs
28 november 2015 Onderzoek: Over het EenVandaag Opiniepanel Het EenVandaag Opiniepanel bestaat uit ruim 45.000 mensen. Zij beantwoorden vragenlijsten op basis van een online onderzoek. De uitslag van de
Nadere informatie'Wat we ook voor een maatregelen nemen, het proces van de opwarming van de aarde kunnen we niet omkeren'
EenVandaag Opiniepanel enquête Klimaattop Kopenhagen 20.000 respondenten december 2009 Ik maak me grote zorgen over de verandering van het klimaat Helemaal mee eens 15,5% Mee eens 35,6% Neutraal 26,1%
Nadere informatieENERGIE ENQUÊTE VOORJAAR 2012
ENERGIE ENQUÊTE VOORJAAR 2012 2 INHOUD Management samenvatting... 3 Respondenten... 3 Conclusies... 4 1. Inleiding... 6 2. Uitkomsten per vraag... 6 2.1 Energie en energiebesparing binnen de organisatie...
Nadere informatieAantal tegenstanders kernenergie toegenomen
Onderzoek Aantal tegenstanders kernenergie toegenomen Voor: Greenpeace Door: Synovate Datum: 19 april 2011 Project: 94014 Copyright: Synovate BV. Alle rechten voorbehouden. De concepten en ideeën die u
Nadere informatieIk kan de meeste energie besparen door de volgende maatregel(en) toe te passen: 1. 2. 3.
Antwoordblad Opdracht 1 Noteer de startwaarden en scores Kijk bij het dashboard. Noteer de startwaarden en scores die je hier ziet staan in de tabel hieronder. CO₂ uitstoot (ton per jaar ) Investeringen
Nadere informatieMen gebruikt steeds meer windenergie in Nederland. Er wordt steeds meer windenergie gebruikt in Nederland.
Herhalingsoefeningen De sprong, thema 8 Vocabulaire Oefening 1 Vul het goede woord in. Verander de vorm als dat nodig is. Kies uit: bewegen, bijdragen aan, biologisch, duurzaam, energiebronnen, energierekening,
Nadere informatieIk denk dat de provincie vóór meer windenergie is. Windmolens kosten de samenleving meer dan ze opleveren.
In de onderstaande cirkeldiagrammen staan de antwoorden op de 20 enquêtevragen die 4VWO van het Herbert Vissers College onder in totaal 517 inwoners van Nieuw Vennep, Weteringbrug en Leimuiden verspreidde.
Nadere informatieDuurzame energie in de gemeente Ten Boer
Duurzame energie in de gemeente Ten Boer Inge de Vries Oktober 2018 Marjolein Kolstein www.oisgroningen.nl BASIS VOOR BELEID Samenvatting 3 1. Inleiding 5 1.1 Algemeen 5 1.2 Aanpak 5 1.3 Respons 5 2. Resultaten
Nadere informatieVraag 1: wat voor soort stroom gebruikt u om uw huis van elektriciteit te voorzien?
Uitslagen enquête HISWA Vraag 1: wat voor soort stroom gebruikt u om uw huis van elektriciteit te voorzien? Uitsluitend grijze stroom van mijn energiebedrijf 43,6% 123 Uitsluitend groene stroom van mijn
Nadere informatieDoor: Vincent Damen Ninja Hogenbirk Roel Theeuwen
Door: Vincent Damen Ninja Hogenbirk Roel Theeuwen 31 mei 2012 INHOUDSOPGAVE Inleiding... 3 1. Totale resultaten... 4 1.1 Elektriciteitsverbruik... 4 1.2 Gasverbruik... 4 1.3 Warmteverbruik... 4 1.4 Totaalverbruik
Nadere informatieBasisles Energietransitie
LESSENSERIE ENERGIETRANSITIE Basisles Energietransitie Werkblad Basisles Energietransitie Werkblad 1 Wat is energietransitie? 2 Waarom is energietransitie nodig? 3 Leg in je eigen woorden uit wat het Energietransitiemodel
Nadere informatieBewonerspanel. Windenergie. Oktoberpeiling eiling 2011
Afdeling Bestuursinformatie, Gemeente Utrecht onderzoek@utrecht.nl / 030 286 1350 www.utrecht.nl/onderzoek Bewonerspanel Oktoberpeiling eiling 2011 Van 24 oktober t/m 6 november 2011 heeft Bestuursinformatie
Nadere informatiehttp://enquete.groenepeiler.nl/admin/statistics.aspx?inquiry=47 1 van 13 5-7-2011 17:03
1 van 13 5-7-2011 17:03 Enquête Enquête beheer Ingelogd als: aqpfadmin Uitloggen Enquête sta s eken Enquête beheer > De Klimaat Enquête van het Noorden > Statistieken Algemene statistieken: Aantal respondenten
Nadere informatieWerkblad huismodule. Quintel Intelligence. Antwoordblad
Antwoordblad Opdracht 1 Noteer de startwaarden en scores Kijk bij het dashboard. Noteer de startwaarden en scores die je hier ziet staan in de tabel hieronder. Dashboard onderdelen CO₂ uitstoot (ton per
Nadere informatiePeiling energie en milieu in het dagelijks leven 2017
Peiling energie en milieu in het dagelijks leven 2017 In de Nijmeegse stadsmonitor laten we trends zien rond thema s als grondstoffen, energie, mobiliteit, klimaat(bestendigheid), leefomgeving en economie.
Nadere informatie1. Hoe dringend vindt u het klimaatprobleem? Helemaal niet dringend, we 1% Er is helemaal geen klimaatprobleem. Weet niet / geen mening
1. Hoe dringend vindt u het klimaatprobleem? Helemaal niet dringend, we 1% kunnen wel even wachten met grote maatregelen 17% 1 Een beetje dringend, we kunnen nog wel even wachten met grote maatregelen,
Nadere informatieEnergievoorziening 2015-2050: Publieksonderzoek Burgerprofielen CO 2 -reducerende opties
Energievoorziening 2015-2050: Publieksonderzoek Burgerprofielen CO 2 -reducerende opties BIJLAGE BIJ RAPPORT Energievoorziening 2015-2050: publieksonderzoek naar draagvlak voor verduurzaming van energie
Nadere informatieMobiliteit & duurzaamheid Leaserijder wordt steeds duurzamer. www.alphabet.com
Mobiliteit & duurzaamheid Leaserijder wordt steeds duurzamer www.alphabet.com Duurzame mobiliteit. Onderzoek naar gedrag en keuzes van leaserijders op gebied van duurzaamheid. Leaserijders steeds milieubewuster.
Nadere informatieOnderzoek naar houding en kennis van Nederlandse burgers ten aanzien van schaliegas
Onderzoek naar houding en kennis van Nederlandse burgers ten aanzien van schaliegas Inhoudsopgave 1. Doelstelling 2. Onderzoeksverantwoording 3. Samenvatting 4. Resultaten 5. Bijlagen (open antwoorden,
Nadere informatieIntersteno Ghent 2013- Correspondence and summary reporting
Intersteno Ghent 2013- Correspondence and summary reporting DUTCH Wedstrijd Correspondentie en notuleren De wedstrijdtekst bevindt zich in de derde kolom van de lettergrepentabel in art. 19.1 van het Intersteno
Nadere informatieKolencentrales in Rotterdam 2010
Kolencentrales in Rotterdam 2010 Voor: Greenpeace Nederland H. van Rijn Door: Kees Sanderse Research Executive Datum: 17 februari 2010 Project: 91969 Copyright: BV. Alle rechten voorbehouden. De concepten
Nadere informatieEvaluatie Back to Basics: De Nieuwe Koers
Evaluatie Back to Basics: De Nieuwe Koers nderzoek uitgevoerd in opdracht van: Gemeente Goirle DIMENSUS beleidsonderzoek April 2012 Projectnummer 488 Het onderzoek De gemeente Goirle is eind april 2010
Nadere informatieHet verlichten van een ruimte is mogelijk dankzij elektriciteit. Wanneer die elektriciteit komt van een fossiele energiebron, zoals een
Het verlichten van een ruimte is mogelijk dankzij elektriciteit. Wanneer die elektriciteit komt van een fossiele energiebron, zoals een kolencentrale, dan wordt indirect uitstoot van CO2 veroorzaakt. Dit
Nadere informatieResultaten Enquête Duurzame Energie Metslawier
Inleiding: Begin mei 23 is door Dorpsbelang Metslawier/DOM Metslawier een enquête huis aan huis verspreid. Doel van deze enquête is het inzichtelijk maken van de vraag van dorpsbewoners naar middelen om
Nadere informatieDe kleur van stroom: de milieukwaliteit van in Nederland geleverde elektriciteit
De kleur van stroom: de milieukwaliteit van in geleverde elektriciteit Feiten en conclusies uit de notitie van ECN Beleidsstudies Sinds 1999 is de se elektriciteitsmarkt gedeeltelijk geliberaliseerd. In
Nadere informatiede 6 belangrijkste misvattingen op de weg naar een 100% duurzame energievoorziening
de 6 belangrijkste misvattingen op de weg naar een 100% duurzame energievoorziening De 6 belangrijkste misvattingen op de weg naar een 100% duurzame energievoorziening BEKENDHEID EUROPESE ENERGIEDOELSTELLINGEN
Nadere informatieMening inwoners over energiebesparing en duurzame energie Omnibusonderzoek 2011. Gemeente s-hertogenbosch
Mening inwoners over energiebesparing en duurzame energie Omnibusonderzoek 2011 Gemeente s-hertogenbosch Afdeling Onderzoek&Statistiek Januari 2012 Samenvatting In het Omnibusonderzoek van 2011 onder bewoners
Nadere informatieTrendrapportage Marktwerking en Consumentenvertrouwen in de energiemarkt. Eerste halfjaar 2013
Trendrapportage Marktwerking en Consumentenvertrouwen in de energiemarkt Eerste halfjaar 2013 Den Haag, november 2013 Samenvatting Meer actieve consumenten Voor het tweede jaar op rij stijgt het aantal
Nadere informatieBeleving windmolens A1. Onderzoek Deventer Digipanel en inwoners Epse
Onderzoek Deventer Digipanel en inwoners Epse Aanleiding en methodiek Aanleiding onderzoek In augustus 2015 zijn er twee windmolens gebouwd langs de A1. De voorbereiding daarvan heeft tot veel discussies
Nadere informatiekoopzondagen 2012 def KOOPZONDAGEN EN KOOPAVONDEN DE MENING VAN DE BURGER
koopzondagen 2012 def KOOPZONDAGEN EN KOOPAVONDEN DE MENING VAN DE BURGER Oktober 2012 2 Opdrachtnemer: Opdrachtgever: Team Financieel Advies, Onderzoek & Statistiek Camiel De Bruijn Ard Costongs Economie
Nadere informatieRapportage Consumentenmarkt
Rapportage Consumentenmarkt Elektriciteit en gas Eerste helft 2015 Informatie in deze rapportage is afkomstig van energieleveranciers en van het consumentenonderzoek dat de ACM laat doen in juni en december
Nadere informatieDUURZAAM KOUDUM. Enquete resultaten Januari 2013
DUURZAAM KOUDUM Enquete resultaten nuari 2013 Behoorlijk aantal reacties 1155 huishoudens 115 respondenten Goede verdeling over postcodes Ex 18 Ax 12 Bx 14 Gx 5 Cx 14 Hx 14 100% = 80 respondenten die in
Nadere informatieONDERZOEK THUIS ACCU. 29 oktober 2015. Is Nederland klaar voor de thuis accu?! Auteur Y. Lievens. Panelleden ISO 26362 gecertificeerd
ONDERZOEK THUIS ACCU Is Nederland klaar voor de thuis accu?! 29 oktober 2015 Panelleden ISO 26362 gecertificeerd Auteur Y. Lievens Onderzoek thuis accu De techniek gaat steeds meer vooruit en er blijven
Nadere informatieGroep 8 - Les 4 Duurzaamheid
Leerkrachtinformatie Groep 8 - Les 4 Duurzaamheid Lesduur: 30 minuten (zelfstandig) DOEL De leerlingen weten wat de gevolgen zijn van energie verbruik. De leerlingen weten wat duurzaamheid is. De leerlingen
Nadere informatieVakantiegeldenquete 2010
Vakantiegeldenquete 2010 Inleiding Net als vorig jaar heeft het Nibud onderzoek gedaan naar de manier waarop mensen zich in financieel opzicht voorbereiden op de vakantie en of men zich aan hun budget
Nadere informatieCO 2 -uitstootrapportage 2011
Programmabureau Klimaat en Energie CO 2 -uitstootrapportage 2011 Auteurs: Frank Diependaal en Theun Koelemij Databewerking: CE Delft, Cor Leguijt en Lonneke Wielders Inhoud 1 Samenvatting 3 2 Inleiding
Nadere informatieInzicht verkrijgen in de attitude van jongeren ten aanzien van de natuur.
Inzicht verkrijgen in de attitude van jongeren ten aanzien van de natuur. Door middel van CAWI onderzoek is de vragenlijst voorgelegd aan respondenten uit het Pollland Panel van De Vos & Jansen. Jongeren
Nadere informatieMaak werk van zon & wind Schone energie voor heel Tynaarlo. Tynaarlo
Maak werk van zon & wind Tynaarlo Aanleiding Najaarsnota 2008 aankondiging plannen voor duurzame energie Voorjaar 2009 ontwikkelen scenario s Mei 2009 raadpleging inwoners Tynaarlo Juni 2009 voorstellen
Nadere informatieChange. Hoe moet het morgen met de energievoorziening? Document. magazine
Hoe moet het morgen met de energievoorziening? Nederland is verslaafd aan fossiele energie, zeker in vergelijking met landen om ons heen, vertelt Paul Korting, directeur van ECN. Er zijn genoeg scenario
Nadere informatieDuurzame liberalisering in Nederland?
Duurzame liberalisering in Nederland? Inleiding De afgelopen jaren is de vraag naar groene stroom enorm gestegen. Maar er is in Nederland onvoldoende aanbod aan duurzaam elektriciteitsvermogen zoals windmolens,
Nadere informatieEconomie kernenergie versus andere opties
Economie kernenergie versus andere opties Bert Dekker KIVI NIRIA stuurgroep Energie Symposium De economie van kerncentrales 9 november 2007 Uitgangspunten SEM Maximalisatie van renderende besparingen (payback
Nadere informatieInkoopgedrag van het MKB in geliberaliseerde markten
M200602 Inkoopgedrag van het MKB in geliberaliseerde markten Betere kwaliteiten en lagere prijzen in geliberaliseerde markten? drs. P.Th. van der Zeijden Zoetermeer, mei 2006 Inkoopgedrag van het MKB
Nadere informatieHoge energieprijzen. Mazout blijft een voordelige brandstof.
Hoge energieprijzen. Mazout blijft een voordelige brandstof. Dit document zal u helpen een beter inzicht te krijgen in de verbruikskosten, in een huishoudelijke omgeving, voor de verschillende energiebronnen.
Nadere informatieOpinieonderzoek Klimaatakkoord
bezoekadres Marnixkade 109 1015 ZL Amsterdam postadres Postbus 15262 1001 MG Amsterdam E moti@motivaction.nl T +31 (0)20 589 83 83 W www.motivaction.nl Opinieonderzoek Klimaatakkoord Beknopt rapport Natuur
Nadere informatieHANDLEIDING. Energievergelijker van. Copyright 2016 by onlineenergievergelijker.nl
HANDLEIDING Energievergelijker van Copyright 2016 by Inhoudsopgave 1. Inhoudsopgave pag. 2 2. Voorwoord pag. 3 3. Start vergelijking pag. 4 3.1 Postcode en Huisnummer pag. 4 3.2 Woonsituatie pag. 4 3.4
Nadere informatieWereldwijd PwC-rapport over maximale uitstoot voor verantwoorde klimaatbeheersing Nederland blijft niet binnen CO2-budget
PricewaterhouseCoopers B.V. Thomas R. Malthusstraat 5 1066 JR Amsterdam Postbus 90351 1006 BJ Amsterdam Telefoon (020) 568 66 66 Fax (020) 568 68 88 Directe lijn (020) 568 59 59 Directe fax (020) 568 73
Nadere informatieLes Kernenergie. Werkblad
LESSENSERIE ENERGIETRANSITIE Les Kernenergie Werkblad Les Kernenergie Werkblad Wat is kernenergie? Het Griekse woord atomos betekent ondeelbaar. Het woord atoom is hiervan afgeleid. Ooit dachten wetenschappers
Nadere informatieOnderzoeksresultaten draagvlak stoppen met aardgas HIER
Onderzoeksresultaten draagvlak stoppen met aardgas HIER Panel: Peil.nl Datum peiling: 1 juli 2019 In het Klimaatakkoord staat dat de verwarming van woningen in Nederland in 2050 geen CO₂-uitstoot meer
Nadere informatieClientervaringsonderzoek Wmo & Jeugd
Clientervaringsonderzoek Wmo & Jeugd Inhoudsopgave Samenvatting 3 1. Inleiding 4 1.1 Doelgroep 4 1.2 Methode 4 1.3 Respons 4 2. Resultaten Wmo 5 2.1 Contact en toegankelijkheid van hulp of ondersteuning
Nadere informatieAmsterdam, 11 mei 2005 Projectnummer: H870 Nanda Deen BA Tamara Deprez MA drs. Annemieke Blok MBA. 1 Motivaction International B.V.
ANWB Kiezen voor mobiliteit -luchtvervuiling- conclusies Amsterdam, 11 mei 2005 Projectnummer: H870 Nanda Deen BA Tamara Deprez MA drs. Annemieke Blok MBA 1 Motivaction International B.V. Inhoudsopgave
Nadere informatieSOCIAL RESPONSIBILITY
SOCIAL RESPONSIBILITY LID WORDEN SAMEN JE EIGEN WINDMOLEN Tegenwoordig draait alles om duurzaamheid en groen. Een goede tijd voor de Windcentrale. We weten allemaal dat er ergens stroom en energie vandaan
Nadere informatieAFM Consumentenmonitor najaar 2014 Beleggers
AFM Consumentenmonitor najaar 2014 Beleggers November 2014 GfK 2014 AFM Consumentenmonitor November 2014 1 Beleggingsportefeuille GfK 2014 AFM Consumentenmonitor November 2014 2 Zes op de tien beleggers
Nadere informatieOnderzoek Week van de Energierekening Gfk i.o. Milieu Centraal oktober 2012
Onderzoek Week van de Energierekening Gfk i.o. Milieu Centraal oktober 2012 Achtergrond bij onderzoek In het onderzoek is gebruik gemaakt van een aselecte steekproef van 1.038 huishoudens. Deze steekproef
Nadere informatieTrendrapportage Marktwerking en Consumentenvertrouwen in de energiemarkt. Tweede halfjaar 2014
Trendrapportage Marktwerking en Consumentenvertrouwen in de energiemarkt Tweede halfjaar 2014 Den Haag, april 2015 Samenvatting Meer overstappers, met een grote intentie om nogmaals over te stappen In
Nadere informatieElektrisch Rijden Monitor 2018
Elektrisch Rijden Monitor 2018 Samenvatting consumentenonderzoek December 2018 De context Elektrisch vervoer is voor de ANWB een zeer relevant onderwerp. De overheid ontwikkelt nieuw beleid om te komen
Nadere informatieJongeren en de natuur
Jongeren en de natuur Keyfindings Marc Johnston Mei 2010 Inhoud Rapport Onderzoeksopzet Zorgen over de toekomst De rol van Nederland Duurzaamheid Eigen inbreng voor duurzaamheid Stellingen m.b.t. de natuur
Nadere informatieWie betaalt de rekening van de energietransitie?
Wie betaalt de rekening van de energietransitie? Symposium KVGN 17 november 2016 Ron Wit Ron.Wit@eneco.com Overzicht presentatie 1. Ontwikkeling broeikasgassen in Nederland 2. Ontwikkeling integrale kosten
Nadere informatie20 juni Onderzoek: Klimaat en formatie
20 juni 2017 Onderzoek: Over het EenVandaag Opiniepanel Het EenVandaag Opiniepanel bestaat uit ruim 55.000 mensen. Zij beantwoorden vragenlijsten op basis van een online onderzoek. De uitslag van de peilingen
Nadere informatieBetreft Beantwoording vragen van het lid Spies (CDA) over energieprijzen en - contractsvoorwaarden voor consumenten
> Retouradres Postbus 20101 2500 EC Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA 's-gravenhage Directoraat-generaal voor Bezuidenhoutseweg 30 Postbus 20101 2500 EC
Nadere informatieEnergie. 1 Conclusies. Energiebesparing en duurzame energie in de Drechtsteden
Energie Energiebesparing en duurzame energie in de Drechtsteden De gemeenten in de regio Drechtsteden werken samen aan klimaat- en energiebeleid. Ingezet wordt op energiebesparing en toename van gebruik
Nadere informatieTrendrapportage Marktwerking en Consumentenvertrouwen in de energiemarkt. Eerste halfjaar 2014
Trendrapportage Marktwerking en Consumentenvertrouwen in de energiemarkt Eerste halfjaar 2014 Den Haag, november 2014 Samenvatting Mispercepties over de energiemarkt zorgt voor afhakers Consumenten die
Nadere informatieTrendrapportage Marktwerking en Consumentenvertrouwen in de energiemarkt. Tweede halfjaar 2013
Trendrapportage Marktwerking en Consumentenvertrouwen in de energiemarkt Tweede halfjaar 2013 Den Haag, april 2014 Samenvatting Overstappers stappen vaker over en zijn daar zeer tevreden over In 2013 is
Nadere informatieTarievenonderzoek energie
2013 Tarievenonderzoek energie Vereniging de Vastelastenbond Onderzoek naar het verschil in tarieven voor onbepaalde tijd (slaperstarieven) in de energiemarkt Vereniging de Vastelastenbond 21-5-2013 Inhoudsopgave
Nadere informatieLife event: Een nieuwe baan
Life event: Een nieuwe baan Inhoudsopgave 1 Belangrijke bevindingen 2 Achtergrond en verantwoording 3 Onderzoeksresultaten Arbeidsvoorwaarden en pensioenregeling Pensioeninformatie Pensioenkennis Waardeoverdracht
Nadere informatieGrootschalige PV, stimulansen voor, en vanuit het bedrijfsleven. Marc Kok, directeur Energie Service Noord West
Grootschalige PV, stimulansen voor, en vanuit het bedrijfsleven Marc Kok, directeur Energie Service Noord West Trends:: Stijgende prijzen? foto: epa Duitse zon drukt dagprijs Nederlandse stroom 31-01-2012
Nadere informatieBurgerpanel Lansingerland
Burgerpanel Lansingerland Resultaten peiling over groen en buitenruimte, duurzame energie en het carillon Mei 2014 Deze notitie beschrijft de resultaten van de 2e peiling met het burgerpanel van Lansingerland
Nadere informatieDeventer Digipanel Energiebesparend gedrag Juni 2013
Deventer Digipanel Energiebesparend gedrag Juni 2013 Uitgave : Team Kennis en Verkenning Naam : Jaap Barink Telefoonnummer : (0570) 693369 Mail : j.barink@deventer.nl 2 Introductie Team Kennis en Verkenning
Nadere informatieRWE Power. CCS Werbeagentur 10/07. Energiecentrale Eemshaven. RWE Power AG Essen Keulen (Duitsland) I Dertien vragen
RWE Power RWE Power AG Essen Keulen (Duitsland) I www.rwe.com CCS Werbeagentur 10/07 Dertien vragen Een nieuwe elektriciteitscentrale op kolen en biomassa in Eemshaven RWE bouwt van 2008 tot 2013 een elektriciteitscentrale
Nadere informatieGeschonken in het verleden betekent eerder schenken in de toekomst Schenkingsregeling door vijfde van vermogenden actief in gebruik
Geschonken in het verleden betekent eerder schenken in de toekomst Schenkingsregeling door vijfde van vermogenden actief in gebruik Schenken door vermogenden 2014 TNS 23 oktober 2014 Inhoudsopgave 1 3
Nadere informatieStand van zaken op de energiemarkt
Stand van zaken op de energiemarkt Onderzoek energiemarkt consumenten Rapportage kerncijfers Tweede halfjaar 12 Majka van Doorn, research consultant Thijs Hendrix, senior research consultant 14 uari 13
Nadere informatieResultaten Nationale Vergelijkingsmonitor 2015
Resultaten Nationale Vergelijkingsmonitor 2015 Pricewise is de grootste onafhankelijke vergelijkingssite die zowel energie, verzekeringen als telecom vergelijkt. In de jaarlijks terugkerende Nationale
Nadere informatieASPIRAVI. Windpark Assenede
ASPIRAVI Windpark Assenede SAMEN GEDREVEN DOOR DE WIND WINDPARK ASSENEDE Windpark Assenede: Projectlocatie Projectkenmerken Timing / planning van de werken Investeer mee via Aspiravi Samen cvba Aankoop
Nadere informatieDuurzame ontwikkeling
Duurzame ontwikkeling Rapportage duurzaamheid en groene energie 2010 Onderzoek & Statistiek Groningen is ondergebracht bij de dienst SOZAWE van de Gemeente Groningen Duurzame ontwikkeling Rapportage duurzaamheid
Nadere informatieJongeren en het huwelijk. Jongeren en het huwelijk
Inhoud Zijn je ouders nog bij elkaar? 3 Genschap van goederen: Stel je zou gaan trouwen, waarvoor zou je dan kiezen? 7 Ik zou later willen trouwen 4 Partneralimentatie: Waar gaat je voorkeur naar uit?
Nadere informatieLuminus Groen : 100% Belgische, groene energie
Luminus Groen : 100% Belgische, groene energie Een leader in windenergie in België We houden momenteel 53 windmolens draaiende. In 2004 bouwde Luminus haar eerste windmolenpark in Villers-le-Bouillet.
Nadere informatieEvaluatie hinder bij wegwerkzaamheden
Evaluatie hinder bij wegwerkzaamheden Projectnummer: 10203 In opdracht van: Dienst Infrastructuur, Verkeer en Vervoer drs. Merijn Heijnen dr. Willem Bosveld Oudezijds Voorburgwal 300 Postbus 658 1012 GL
Nadere informatieVEA - Draagvlak windenergie
Elke Van Hamme Significant GfK Februari 2011 VEA - Draagvlak windenergie Inhoud Achtergrond & doelstelling van het onderzoek 2 Is er anno 2011 een draagvlak voor windenergie? Attitude tov windenergie:
Nadere informatie1. Inleiding 2. Analyse 2.1. Een derde van de ouders geeft aan minder te gaan werken
1. Inleiding Vorig jaar kondigde de regering grote bezuinigingen aan op de kinderopvang. De bezuinigingen lopen op tot 774 miljoen in 2015. In 2012 snijdt de regering met zo'n 400 miljoen euro in de kinderopvang.
Nadere informatieTrendrapportage Markt. arktwerking en Consumentenvertrouwen in de energiemarkt. Eerste halfjaar 2012
Trendrapportage Markt arktwerking en Consumentenvertrouwen in de energiemarkt Eerste halfjaar 2012 Energiekamer Nederlandse Mededingingsautoriteit Den Haag, september 2012 Inhoud Inleiding en leeswijzer...3
Nadere informatieWindenergie. Een onderzoek onder inwoners van de gemeente Groningen B A S I S V O O R B E L E I D. Oktober Laura de Jong. Marjolein Kolstein
Windenergie Een onderzoek onder inwoners van de gemeente Groningen Laura de Jong Oktober 2016 Marjolein Kolstein www.os-groningen.nl Inhoudsopgave Samenvatting... 2 1. Inleiding... 3 2. Resultaten... 4
Nadere informatieHANS ONKENHOUT MARTIJN VAN DER VEEN AMSTERDAM, MEI 2013
ACHTERBANPEILING De achterban van Greenpeace, Milieudefensie, Natuur & Milieu en de Natuur- en Milieufederaties aan het woord over toekomst van de energievoorziening in Nederland. HANS ONKENHOUT MARTIJN
Nadere informatieFINANCIERINGSBAROMETER
FINANCIERINGSBAROMETER Q1 14 Q2 14 Q3 14 Q4 14 GfK 14 VFN - Financieringsbarometer Juni 14 1 Inhoudsopgave 1. Management summary 2. Financieringsbarometer 3. Onderzoeksresultaten 4. Onderzoeksverantwoording
Nadere informatieWaarom windenergie? Steeds meer schone energie Het Rijk kiest voor een betrouwbare en steeds schonere energieopwekking voor de samenleving.
Waarom windenergie? Steeds meer schone energie Het Rijk kiest voor een betrouwbare en steeds schonere energieopwekking voor de samenleving. Ter vergelijking: Wind op land kost tussen 8,5 en 9,6 cent per
Nadere informatieBack to the future. T.b.v. Werkconferentie BuildUpSkillsNL. Presentatie
Back to the future Presentatie T.b.v. Werkconferentie BuildUpSkillsNL Drs. Henri Busker (Business Unit Manager Bouw & Installatie) Donderdag 18 april 2013 2 1 Aanleiding 2 Present 3 Past 4 Future 5 Slotbeschouwing
Nadere informatie80% VAN DE NEDERLANDERS TYPEERT ZICH ALS GOEDE-DOELENGEVER,
Meting juni 2013 Het Nederlandse Donateurspanel van WWAV wordt mede mogelijk gemaakt door het CBF en is uitgevoerd door Peil.nl 80% VAN DE NEDERLANDERS TYPEERT ZICH ALS GOEDE-DOELENGEVER, AL ZIEN MINDER
Nadere informatiewww.begreenenergy.nl
www.begreenenergy.nl Fueling the future Steeds meer consumenten en ondernemers zijn zich ervan bewust dat het tegengaan van klimaatverandering een verantwoordelijkheid is voor iedereen. De wereldwijde
Nadere informatieOnderzoek: 7 november 2018 Auteur: Lisette van Vliet. Kernenergie in Nederland
Onderzoek: 7 november 2018 Auteur: Lisette van Vliet Kernenergie in Nederland Samenvatting Meer voor- dan tegenstanders van kernenergie in Nederland Kernenergie is voor veel mensen geen taboe meer: ruim
Nadere informatieStand van zaken op de energiemarkt
Stand van zaken op de energiemarkt Onderzoek energiemarkt consumenten Rapportage kerncijfers Eerste halfjaar 13 Majka van Doorn, research consultant Thijs Hendrix, senior research consultant 11 13 Inhoudsopgave
Nadere informatieEén panellid, werkzaam in de juridische dienstverlening, geeft juist aan dat zijn omzet is toegenomen door de kredietcrisis.
Respons Van 25 juni tot en met 5 juli is aan de leden van het Brabantpanel een vragenlijst voorgelegd met als thema Kredietcrisis. Ruim de helft van de 1601 panelleden (54%) vulde de vragenlijst in. Hieronder
Nadere informatieMarktwerking in de energiesector
Grote Bickersstraat 74 1013 KS Amsterdam Postbus 247 1000 AE Amsterdam t 020 522 54 44 f 020 522 53 33 e info@tns-nipo.com www.tns-nipo.com Rapport Marktwerking in de energiesector Remy Bleijendaal F3175
Nadere informatieOnderzoek Jobat: Bedrijfsvoertuigen
Onderzoek Jobat: Bedrijfsvoertuigen Enquête afgenomen eind april/begin mei 2009 bij de lezers/abonnees van Jobat.be Jobat Kort Jobat Express Nieuwsblad.be Standaard.be Respondenten: 650 lezers die over
Nadere informatieAardgasloze toekomst, waarom? ecn.nl
Aardgasloze toekomst, waarom? Stroomversnelling Energy Up 2018 Casper Tigchelaar Inhoud presentatie 2 belangrijkste redenen voor aardgasvrije gebouwde omgeving Hoe heeft het energiegebruik in huishoudens
Nadere informatie