Programma. Inhoud. Prezi Ondernemerskansen in de seniorenhuisvesting. De kansen van slimmer wonen. 25 november 2014

Transcriptie

1 Programma uur Inloop uur Opening door André Rutten, Kamer van Koophandel uur Ontvangst door de wethouder Rob Engels, gemeente Wijchen uur Inleiding veranderingen in de zorg en de kansen die daardoor ontstaan Ondernemerskansen in de seniorenhuisvesting 25 november 2014 Lars Nieuwenhoff, INN4CARE uur Introductie: Marktkansen Verandering zorg en wonen Ir. Bart Brink MBA, Royal Haskoning uur Ondernemers houden een presentatie over hun case uur Afsluiting formeel gedeelte en overgang naar netwerkborrel uur Einde bijeenkomst Inhoud Prezi 1. Aanleiding onderzoek 2. Inhoud onderzoek 3. Knelpunten in beeld 4. Investeringen in wonen en zorg: opgaven tot 2040 De kansen van slimmer wonen. De kansen van slimmer wonen by Kamer van Koophandel on Prezi 1

2 KVK - Ondernemerskansen in de seniorenhuisvesting Inzet van WoonZorgTechnologie als antwoord op de nieuwe wetgeving Lars Nieuwenhoff 25 november 2014 Lars Nieuwenhoff lars@inn4care.nl Beroepsofficier (KMA) Universiteit Nijmegen: bedrijfskunde Hay Management Consultants Compaq Computer Services Slingeland Ziekenhuis: directeur facilitair bedrijf Siza: directeur innovatie INN4CARE ( GoOV B.V. ( ) INN4CURE (in oprichting) Fresh Idea Factory (in oprichting) Onderwerpen 1. Ontwikkelingen in de maatschappij 2. WAAROM innoveren van zorg & ondersteuning 3. HOE innoveren van zorg & ondersteuning 4. WoonZorgTechnologie en het sociaal-medisch netwerk 5. WAT innovaties die uit fieldlabs zijn voortgekomen 6. Financiering van zorg & technologie 2

3 Ontwikkelingen in de 'maatschappij' Vergrijzing & ontgroening Nederland wordt snel ouder en ontgroent 13 % van de beroepsbevolking werkt nu al in de zorg (1 miljoen mensen!) In 2020 zou dat 20% moeten zijn En in % Terwijl de beroepsbevolking tot % krimpt En de groep 65+ met 67,4% groeit. EFFECT OP ZORGINSTELLINGEN: NOODZAAK VOOR PRODUCTIVITEITSSTIJGING VAN MEER DAN 50%! Ontwikkelingen in de maatschappij (2) Nieuwe wetgeving heeft volgende effecten op zorg: a) Extramuralisering langer (zo) zelfstandig (mogelijk) wonen, scheiden wonen & zorg b) Verschuiving van formele zorg naar informele zorg meer inzet mantelzorg & vrijwilligers c) Kostenreductie Uitgangspunten daarbij zijn: PREVENTIE VERGROTEN ZELFREDZAAMHEID ZORGVRAGER PARTICIPATIE VAN MANTEL MINDER ZORG / UITSTEL ZORG + = NIEUWE VORMEN VAN ZORG & ONDERSTEUNING WAAROM innoveren van Zorg & Ondersteuning? Technologie maakt dat we zorg & ondersteuning ook daadwerkelijk op een andere manier kunnen gaan 'vragen' en 'ontvangen'. DAAROM MOETEN WE DE ZORG INNOVEREN! HOE Zorg 3.0; Nieuwe vormen van zorg & ondersteuning Zorg 1.0 = Zorg met handen aan het bed Zorg 2.0 = Zorg met handen, ondersteund door techniek ZORG 3.0 = Zorg & ondersteuning is gebaseerd op het eigen 'sociaal-medisch netwerk van de zorgvrager; bestaand uit een zorgcomponent, een servicecomponent, ondersteund door WoonZorgTechnologie (WZT) en bovenal gegeven met toewijding! 3

4 HOE - Verbinden en coördineren in sociaal-medisch netwerk door WZT Er is noodzaak tot coördinatie in sociaal-medisch netwerk: van formele en informele zorg; tussen mantelzorg, welzijnsorganisatie, zorgprofessional/- organisatie, wijksteunpunt, zorgcentrale, servicepunt en andere zorggerelateerde partijen; En verder huisarts, fysiotherapie, ergotherapie, ziekenhuis, enz. HOE Zorg 3.0 via het sociaalmedisch netwerk van het individu Service & diensten Sociale omgeving & mantelzorgplatform Buurtbewoner / Zorgvrager Domotica Zorgorganisatie WOONZORGTECHNOLOGIE ONDERSTEUNT HET SOCIAAL-MEDISCH NETWERK. Persoonlijk gezondheidsdossier & lifestyle Zorgalarmering HOE Verbinden van het netwerk van formele en informele instellingen FORMEEL: Gemeente School Mobiliteit Werk Hulpmiddelen Zorg WMO Welzijn Zorginstellingen HOE persoonlijke portaal ontsluit het sociaal-medisch netwerk EIGEN digitale omgeving = portaal Portaal richt gebruiker zelf in met apps die hij nodig heeft Eerst communicatie met formele & informele organisaties en entertainment via portaal Later zorg & signalering via portaal Daarnaast INFORMEEL: Kerk Sport Verenigingen Dien je Stad Uitdaging enz. 4

5 Zorg 3.0 Hoofdlijnen Niet meer denken in ZZP's maar in arrangementen die Aansluiten bij woonprofiel, 'zorgcarrière', zorg- & ondersteuningsbehoefte en die zijn gebaseerd op 'wonen', 'welzijn', 'zorg' & 'technologie'. Aansluiten op formeel en informeel netwerk. 'Meegroeiende' woon- & zorgtechnologie hebben; de gebruiker kan tijdens diens hele zorgcarrière gebruik maken van één type apparaat waar omheen benodigde technologie kan worden opgeschaald. ARRANGEMENTEN OP 3 NIVEAUS! ZORG Arrangementen Arrangement 1: Service & ZorgThuis Mensen zonder indicatie voor zorg, die zelf betalen voor wonen, zorg/ondersteuning & service voornamelijk in de eigen woonomgeving. Arrangement 2: Scheiden Wonen & Zorg Mensen met (geringe) indicatie voor zorg of ondersteuning vanuit WMO op grond van een kortdurende, chronische en/of somatische zorgvraag vnl. in eigen woonomgeving/gehuurd van zorginstelling/corporatie. Arrangement 3: Intensieve Zorg Mensen met indicatie voor zorg vanuit WLZ op grond van een chronische, psycho-geriatrische en/of langdurige somatische zorgvraag, of een kortdurende zorgvraag met tijdelijke of 24-uurs opname en/of noodzaak tot verpleging in een zorginstelling. Zorg 3.0 Eisen aan Woon- & Zorg- Technologie binnen arrangementen Regie bij buurtbewoner/zorgvrager Verbonden met ALLE partijen in sociaal-medisch netwerk en in met formele & informele instellingen Open standaarden Bring our own device moet mogelijk zijn BETAALBAAR Flexibel op- en afschalen door gebruiker & zorgbieder Menustructuur voor betaling van zorg, service & ICT/WZT Handelingen / processen 'volgbaar' voor alle betrokkenen bij buurtbewoner/zorgvrager Verantwoording / rapportage door sturende partij (of gemeente, of zorgbieder) Zorg 3.0 Uitgangspunten (1) 1. Maximale zelfredzaamheid & eigen regie: Zorgvrager centraal in vraagstelling en oplossing 2. Coördinatie rondom zorgvrager in het sociaal-medisch netwerk van formele en informele zorg tussen mantelzorg, zorgprofessional, wijksteunpunt, gemeente, zorgcentrale en andere zorggerelateerde partijen; huisarts, ziekenhuis, fysiotherapie, ergotherapie, maar ook verzekeraars, enz. 3. WoonZorgTechnologie ondersteunt het sociaal-medisch netwerk. 5

6 Zorg 3.0 Uitgangspunten (2) 4. Ambitieniveau bepalen & innovatieagenda opstellen 5. Open innoveren in netwerken Gemeenten Zorginstellingen Bedrijven Burgers Uitgangspunt 2: Coördinatie individu, formeel/informeel netwerk & gemeente Gemeente Wijkcoördinatieteam 6. Experimenteren! in livinglabs, fieldlabs Technologie Zelfdiagnostiek Andere organisatie- en bekostigingsvormen (vereniging of coöperatie) Uitgangspunt 3: WoonZorgTechnologie ondersteunt het sociaal-medisch netwerk Thema's: Verbonden & in contact met eigen leefomgeving: eigen agenda, activiteiten, social media Zorg op afstand = digitale zorg dichtbij - Beeldzorg - Medicatieverstrekking / 4 ogen op afstand Preventie: beweging, voeding, gaming Alarmering: sensorsysteem voor leefpatroon, dwaaldetectie Hulpmiddelen voor zelfredzaamheid; 'badderen', reisondersteuning, EmotieMeetSysteem Uitgangspunt 6: Experimenteren! in livinglabs, fieldlabs (1) Fieldlab omdat innoveren moeilijk is: Kalkoen tijdens Kerst! Gebruikersgroep creëert eigen verbetering vanuit kernvraag. Fieldlab is werkwijze die verschillende disciplines, belangen en vaardigheden samenbrengt: Gemeente Zorginstellingen (in de keten: 0 e, 1 e, 1,5 e, 2 e lijn) Woningcorporaties Burgers Bedrijven Fieldlab is gericht op in samenhang innoveren van: Inhoud van werk Proces Technologie Geld 6

7 Uitgangspunt 6: Experimenteren! in livinglabs, fieldlabs (2) Met effecten voor: Zorgvrager/gebruiker (zelfredzaamheid, eigen regie) Zorgprofessional (kwaliteit, effectiviteit, plezier) Organisatie (, efficiency) Maatschappij (SROI arbeid, informele zorg) Bedrijven (nieuwe kennis & producten, nieuwe omzet) Werkwijze houdt in: Stakeholdermanagement EFFECT IS LEIDEND Veilig in FIELDLAB inhoud & technologie Kleinschalig in PILOT inhoud & proces & technologie & Groot in PROEFTUIN proces, OPSCHALING proces & inhoud & technologie WAT Voorbeelden van innovaties met WZT voortgekomen uit fieldlabs Bekend/bewezen: Beeldzorg: digitale zorg dichtbij Medido: medicatieverstrekking Opschaling: Obli: monitoring vochthuishouding AVICS/SOS: (Zelflerend) sensorsysteem dat leefpatroon analyseert, dwalen detecteert en meldingen genereert Ontwikkeling / testfase: Biodynamische verlichting Mivita: zo zelfstandig mogelijk badderen EmotieMeetSysteem Avatars (Anne) Robotica (Paro, Zora,...) Beeldzorg (1) Kernvraag: Hoe kan de 'community' van de zorgvrager worden betrokken bij diens zorg & welzijn? Beeldzorg (2) (Buurt)bewoner kan met tablet contact maken Doel: Zelfredzaamheid, van formele naar informele zorg, minder begeleiding, minder reistijd. Oplossingsrichting: beeldbellen, contact op afstand Oplossingen met beeldzorg in: V&V, GGZ, GZ Extramuraal & intramuraal en welzijn, arbeid en zorg 24 x 7, gepland en ongepland Opschalen o.b.v. positieve businesscase! Snelheid i.v.m. verplichte handelswijze? Zorgmedewerker of Zorgcentrale Andere (buurt)bewoners, familie, bedrijven, instellingen 7

8 Medicatieverstrekking Medido Kernvraag: Zorgvragers herinneren aan hun medicatie-inname en voorkomen van medicatiefouten. Doel: Betere inname-discipline; verlagen aantal medicatiefouten; verlagen zorgkosten a.g.v. vervolgkosten. Oplossingsrichting: Apparaat gekoppeld aan internet dat medicatie verstrekt en signaal genereert bij niet innemen. Vochthuishouding-monitoring: Obli Kernvraag: Vochthuishouding bij ouderen is 'te droog' Doel: Ouderen helpen gedurende de dag voldoende te drinken en bij afwijkingen henzelf te attenderen en in 2e instantie hun achtervang te attenderen. Oplossingsrichting: Meetsysteem gekoppeld aan PC en internet, dat signaleert, attendeert en meldt. Biodynamische verlichting - Effect slaap/waakritme - Effect op stemming - Effect op eetlust EmotieMeetSysteem Kernvraag: Verminderen agressie, door eerder (oplopende) spanningen te kunnen herkennen. Doel: Veiliger werkplek, voorkomen escalaties en inzet van Middelen & maatregelen. Oplossingsrichting: Emoties meetbaar maken via 3 parameters en plaatsbepaling: (1) Lichaamsfuncties (huidspanning, bloeddruk) (2) Klank/stemgeluidherkenning (3) Gelaatsuitdrukkingsherkenning Oplossing: Meetsysteem, melding op pieper en koppeling aan domotica. 8

9 Mivita: Wellnessdouche (1) Mivita (2) Kernvraag: Hoe kan een zorgvrager zo onafhankelijk mogelijk van de zorgverlener 'badderen'? Doel: Zelfstandig douchen en drogen zonder hulp van een zorgverlener (+ aan- en uitkleden!). Oplossingsrichting: Wasstraat, aangestuurd door bijv. spraak- of oogbolbesturing. Oplossing:. Check ANNE avatar voor serious games Nu: Games voor contact, beweging, leren, gedragsverandering Straks: Ook ondersteuning met dagelijks leven taken Robotica sociaal Robots voor taken in en om huis Avatars voor communicatie Service robots voor taken in en om huis & communicatie Next generation? Paro Zora 9

10 Robotica service Mobiserve Amigo Robot Rose The next step? Nu wordt WZT vaak ontwikkeld en ingezet vanuit één partij o.b.v. businesscase die vaak moeilijk sluitend te krijgen is. Volgende opdracht voor sociale partners zou kunnen zijn de ontwikkeling van: Woningbestand in één buurt / wijk dat passend is bij bewonersprofielen, zorgcarrière, en eisen aan sociaalmedisch netwerk vanuit arrangementen 1, 2 en 3. Samenhangend wijkportaal voor formele & informele ondersteuning; gereed voor WZT in menu-vorm. Vanuit fieldlab samen ontwikkelen van leef-woon-zorgtechnologie-pakket voor een buurt / wijk. Ontwikkelen van nieuwe financieringsmodellen o.b.v. leef woon zorg technologie-pakket met tarieven o.b.v. hypotheek-achtige constructie? Ondernemerskansen in de seniorenhuisvesting lars@inn4care.nl Bart Brink Director Business Development & Innovatie 25 november 2014 Page 40 10

11 Introductie Invalshoek Royal HaskoningDHV Royal HaskoningDHV Advies- en ingenieursbureau rondom fysieke omgeving medewerkers in Nederland Lokaal verankerd in regio Arnhem Nijmegen De Basis, Doorn Zorgwoningen, Doorn Sint Jacob, Haarlem Bart Brink Business line gebouwen Director Business Development & innovations Royal HaskoningDHV Verantwoordelijk voor care markt Omnizorg, Apeldoorn Woonzorg Nederland, Winssen Rustenborch, Oegstgeest Page 41 Page 42 Ondernemerskansen: ontwikkelingen Ondernemerskansen: ontwikkelingen Conclusie onderzoek woonservicegebieden 1 Ouderen blijven langer zelfstandig wonen, mits individuele aanpassingen aan woningen Veiligheid en voorzieningen cruciaal Effect terugloop in gezondheid krijgt dempend effect Capaciteit in de buurt onderbenut Dus zoeken naar kansen: Huidige kwaliteit én lokaal speelveld bepalend Toegevoegde waarde zit in de wijk Thuis Levensloop bestendige omgevingen Page 43 1) Kwetsbaar en zelfstandig, een onderzoek naar de effecten van woonservice gebieden voor ouderen, Kam G. et all,september 2012, Radboud Universiteit, Hogeschool Arnhem en Nijmegen, UMC Groningen Page 44 11

12 Ondernemerskansen: perspectieven Veranderingen in de zorg 1. Ontwikkelen en transformeren Veranderingen in de zorg 1. Ontwikkelen en transformeren 2. Beheren 3. Verduurzamen 4. Ondernemerskansen in de zorg 1. Ontwikkelen en transformeren 2. Beheren 3. Verduurzamen 4. Ondernemerskansen in de zorg Veranderingen in de maatschappij (bouwsector, regelgeving) Veranderingen in de maatschappij (bouwsector, regelgeving) Page 45 Page 46 Spanningsveld Naar vraaggestuurd ontwikkelen Ontwikkelingen Individu en omgeving Vraag Aanbod Verschil tussen groepen is groot Inzicht in de fysieke en mentale aspecten is nodig woon- en zorgbehoeften, activiteiten en doelen invloed van huishoudenskenmerken Spanningsveld: vraag gestuurd ontwikkelen vs bestaande voorraad Page 47 Page 48 12

13 Naar vraaggestuurd ontwikkelen Naar vraaggestuurd ontwikkelen Aan de hand van de doelen en activiteiten van mensen kunnen aspecten van gebouwen afgeleid worden Er worden in veel huidige situaties belangrijke doelen niet behaald voor het mentaal welbevinden (bv autonomie, beschutting) De verschillen in doelen zijn voornamelijk afhankelijk van het ziektebeeld, de cultuur, het opleidingsniveau/beroep en het inkomen Zorgbehoevende ouderen met ZZP 5 en hoger kun niet als één groep gezien geworden Er is geen eenduidig eisenpakket op te stellen waaraan woonzorgvastgoed dient te voldoen Er zal op basis van deze individuele mentale doelen van mensen een groter pallet aan mogelijkheden in de wijk moeten ontstaan om mentaal welbevinden te kunnen bereiken mogelijkheidtot privacy geruststelling veilig sfeervol licht intimiteit spelen vrijheid mogelijkheden toegankelijkheid flexibiliteit Behaaglijk Beïnvloedbaar Betekenisvol Begrijpelijk licht nabijheid natuur prikkelend inspirerend gebouw is spel fascinerend ontmoeten binnentuinen overzicht vertrouwd zichtlijnen herkenningspunten kleinschaligheid toegankelijkheid Page 49 Methodiek is gebaseerd op: Antonovsky, A. Health, Stress and Coping. San Francisco Page 50 Naar vraaggestuurd ontwikkelen hoge daglichttoetredingter versterking dag/nachtritme sfeervol licht thuisgevoel Aangepaste comfortgrenzen ventilatie en thermisch comfort veilig Mogelijkheid tot privacy geen hinderlijke prikkels Behaaglijk Betekenisvol daglicht natuur Empowerment contact met buiten sociaal contact binnentuinen Naar vraaggestuurd ontwikkelen Behaaglijk Ouderen hebben verminderd zicht; de receptoren in de ogen worden. met de leeftijd minder gevoelig. De verlichting mag niet leiden tot hinderlijke luminanties Een klimaatinstallatie en gebouwontwerp die koude en tocht voorkomt. Ouderen zijn door hun verminderde mobiliteit en beweging (metabolisme) hier namelijk gevoelig voor Betekenisvol Contact met buiten omdat ouderen minder mobiel zijn: - Te openen ramen: veilig contact met. buiten. - Zonwering met een bepaalde mate van doorzicht Dakterassen zorgen voor uitzicht en de mogelijkheid om naar buiten te gaan Veel daglichttoetreding stimuleert het slaap/waakritme. licht en klimaat aanpasbaar Beïnvloedbaar Begrijpelijk Berekenbare omgeving overzichtelijke wayfinding herkenningspunten Controle over het binnenklimaat een manier om empowerment te vergroten, bijv over zonwering, verlichtingen klimaatinstallatie. Eenvoudige oriëntatiemet duidelijke landmarks en herkenningspunten: Berekenbare omgeving: beperk aantal zichtlijnen en plaats onrustige functies uit het zicht keuze in verschillende soorten verblijfsplekken Eenvoudige invloedsmogelijkheden voor bewonersleeslamp, bijv leeslamp en zonwering eenvoudige bediening klimaat en licht overzicht voor personeel Zorgen voor bewegingsvrijheid, dit vergroot empowerment Eenvoudige bediening installaties en automatische deuropeners Beïnvloedbaar. Simpele en begrijpelijkewijze bediening van klimaat aanbieden: een paneel met twee knoppen: hogere temperatuur en lagere temperatuur. Begrijpelijk Methodiek is gebaseerd op: Antonovsky, A. Health, Stress and Coping. San Francisco Page 51. Page

14 Oplossingen: Korsakov Behaaglijk Verlies/vermindering besef van tijd: voldoende contact met buiten & daglicht voorzien:. te openen ramen mogelijk, zonder bedieningsmogelijkheid client. Glasoppervlak optimaliseren uit dit oogpunt; hier dient klimaatinstallatie en gevel op uitgelegd te zijn Door passievere levenshouding, moeilijk in staat te copen met negatieve prikkels uit omgeving Extra aandacht om tocht te voorkomen Betekenisvol Contact met buiten extra belangrijk omdat patiënten minder mobiel zijn: Te openen ramen: veilig contact met buiten. vanaf binnen. Zonwering met behoud doorzicht Veilige buitenplekken nabij verblijfsruimten creëren, vb, Dakterassen zorgen voor uitzicht en de mogelijkheid om naar buiten te gaan Veel daglichttoetreding stimuleert het slaap/waakritme. Oplossingen: Geronto psychiatrie Behaaglijk Ouderen hebben verminderd zicht; de receptoren in de ogen. worden met de leeftijd minder gevoelig. De verlichting mag niet leiden tot hinderlijke luminanties Een klimaatinstallatie en gebouwontwerp die koude en tocht voorkomt. Ouderen zijn door hun verminderde mobiliteiten beweging (metabolisme) hier namelijk gevoelig voor Betekenisvol Contact met buiten extra belangrijk omdat ouderen minder mobiel zijn:. - Te openen ramen: veilig contact met buiten. - Zonwering met een bepaalde mate van doorzicht Dakterassen zorgen voor uitzicht en de mogelijkheid om naar buiten te gaan Veel daglichttoetreding stimuleert het slaap/waakritme. Bedienbaarheid installaties (zonwering, verlichting en klimaatinstallatie) voorzien om persoonlijk optimale temperatuur etc per patiënt in te kunnen stellen, maar: Ook mogelijkheid voorzien om beïnvloedbaarheid voor patiënten uit te schakelen en/of te automatiseren (automatische deuropeners), in situaties dat deze vrijheid problemen oplevert. Beïnvloedbaar Verminderd vermogen tot aanpassing nieuwe situaties Constante en berekenbare omgeving: beperk aantal zichtlijnen en plaats onrustige functies uit het zicht Geen onrustige schakelgedrag klimaatinstallaties Verlies vermindering tijdsbesef:. bijv. schakelen van sfeerverlichting zodra het gaat schemeren. Geen hightech en geinstitutionaliseerde omgeving, maar huiselijk en bekend voor de patienten Begrijpelijk Controle over omgeving vergroot empowerment, met installaties (zonwering, verlichting en klimaatinstallatie), én met bewegingsvijrheid Installaties van mogelijkheidvoorzien om bedienbaarheid uit te schakelen en automatischedeuropeners, in situaties dat deze vrijheid problemen oplevert.. Beïnvloedbaar Eenvoudige oriëntatiemet duidelijke landmarks en herkenningspunten Berekenbare omgeving: beperk aantal zichtlijnen en plaats onrustige functies uit het zicht Geen hightech omgeving,. maar huiselijken gelijkend op woningen Simpele en begrijpelijkewijze bediening van (klimaat) installatiesaanbieden: een paneel met enkele knoppen: hogere temperatuur en lagere temperatuur. Begrijpelijk. Page 53.. Page 54. Oplossingen: gebouw- en gebiedsniveau Ontwikkelen en transformeren Page 55 Page 56 14

15 2. Beheren 1. Ontwikkelen en transformeren Veranderingen in de zorg 2. Beheren Veranderingen in de maatschappij (bouwsector, regelgeving) 3. Verduurzamen 4. Ondernemerskansen in de zorg Veranderingen in de sector Algemeen: toenemende vraag naar ontzorging van vastgoedexploitatie: Zekerheden nodig op langere termijn stabiliteit cash flow Verleggen van risico s naar markt focus op primaire proces Terugbrengen aantal contractpartijen meer richten op (interne) klant Resultaatgericht contracteren: van inspannings- naar prestatiecontracten Optimaal gebruik maken van kennis en kunde uit de markt en nieuwe technologie Verschuiving naar partnerships structurele oplossing in de tijd Zorgsector specifiek: Sterk toenemende behoefte aan overzicht, inzicht & bestuurbaarheid in Beheer- en onderhoudskosten. Toenemende vergrijzing van huidig beheer- en onderhoudspersoneel Toenemende complexiteit technische systemen (bijv. ICT), milieu- en energieprestatie eisen en de impact van veiligheidseisen Page 57 Page 58 Kansen voor verbetering Organisatie modellen Borging controle Identificatie risico s Gecontroleerd risico s verleggen naar professionele marktpartijen Prestatie verbetering Prestaties optimaal aansluiten bij veranderende vraag Verantwoording en transparantie in Beheer & Onderhoud Competentie match personeel Eigen beheer Managing agent Main contracting Risico reductie Professioneel Beheren (Asset management) Kosten optimalisatie Efficiënter Beheer & Onderhoud inrichten Schaalvoordelen behalen Page 59 Page 60 15

16 Taak- en rolleninvulling verschilt per model Case Gemeente Nijmegen EIGENAAR Beleid Prestatie eisen Budget Wet- en regelgeving In- & Outsourcing keuze s (kaderstelling omvang beheerder) Omvang portefeuille circa 650 gebouwen Regie vastgoed management sinds 2008 uitbesteed Royal HaskoningDHV asset manager gemeente (managing agent) BEHEERDER Prestatie (SLA) Beleidsdoelen Voortgang Programmering Technische onderhoudsplannen Onderhoudsanalyse Onderhoudsplanning en voorbereiding Administratie en rapportage Materiaal voorzieningen Voorraadbeheer SERVICE PROVIDER Onderhoudsfonds biedt nauwelijks ruimte voor extra uitgaven Activiteitenbesluit Wet Milieubeheer Wens tot verbeteren EPA-U energielabels Groeiende duurzame ambities Veiligstellen van kennis Informatiemanagement Onderhoudsconcept Prestatie binnen budget Programmering Aanbestedingsbeleid/beslissingen Contractmanagement Risicomanagement Systems Engineering Systeem gerichte contractbeheersing Page 61 Veiligstellen uitvoering Inspectie en conditiemeting Vast onderhoud Variabel onderhoud Page 62 Kenmerken contract Managing agent 3. Verduurzamen Veranderingen in de zorg Regiefuntie voor planmatig- en klachtenonderhoud Royal HaskoningDHV sluit op eigen naam en verantwoordelijkheid contracten af met aannemers en installateurs Vaste vergoeding voor regiefunctie en uitvoering PO Fee o.b.v. % voor klachtenonderhoud In samenspraak met gemeente wordt jaarplan opgesteld Begeleiden van uitvoering werk 1. Ontwikkelen en transformeren 2. Beheren Veranderingen in de maatschappij (bouwsector, regelgeving) 3. Verduurzamen 4. Ondernemerskansen in de zorg Page 63 Page 64 16

17 Ontwikkelingen gaan snel Ontwikkelingen gaan snel Huidig beleid EPC eisen Toekomstig beleid (1)(2) (1) alle Kantoorfunctie (1) Woonfunctie (1) Gezondheidsfunctie, met bedgebied (1) gebouwen nzebs Gezondheidsfunctie, andere functie (1) Overheidsgebouwen al nzeb in 2018 (1) Onderwijsfunctie (1) Winkelfunctie (1) Sportfunctie (1) Bijeenkomstfunctie (1) 5% van bestaande gebouwen nzeb (3) 30% van alle gerenoveerde gebouwen (voor 2015) moeten nzeb zijn (3) (1) Volgens het Nationaal Plan voor het bevorderen van Bijna-EnergieNeutrale Gebouwen (BENG) in Nederland (2)50% vermindering van het primaire energie gebruik voor overheidsgebouwen ten opzichte van 2007 (3)Volgens het rapport van The Policy Partners, Renovation, Roadmaps for Buildings (January 2013) 80% verminderde energieverbruik t.o.v (3) De verduurzaming van de woningvoorraad in Nederland is een majeure opgave. In 2020 moet de woningvoorraad (7,3 miljoen* woningen) gemiddeld op een B label zijn gebracht, leidend tot 33% energiebesparing t.o.v Page 65 Page 66 Stel je eens voor een gebouw dat lucht zuivert Stel je eens voor.. een gebouw dat schoon water produceert in plaats van consumeert 67 Page 67 Page 68 17

18 Verduurzamen gaat over waarde Oplossing: ESCo vs Revolving Groen Fonds Energy Service Company (ESCo) Gemeente Rotterdam Gemeente Vlaardingen Gemeente Schiedam Gemeente Zutphen Revolverend Groen Fonds Gemeente Nijmegen Gemeente Sittard-Geleen Page 69 Page 70 Wat is een ESCo? Een externe partij die verantwoordelijk is voor het onderhoud en de energieprestatie van een gebouw en draagt zorg voor financiering van verduurzamingsoplossingen Gegarandeerde besparing op basis van bonus/malus Ambities worden vastgelegd in een prestatiecontract Met een gesloten beurs gegarandeerde energiebesparing realiseren binnen een of meerdere gebouwen Extra winstmogelijkheden door slim inspelen op MJOP en energieinvesteringen Investeren zonder structurele kredietruimte Wat is een Revolverend Groen Fonds? De gemeentelijke organisatie vormt zelf de service company Fonds ter verduurzaming met revolverende werking Regel voldoende startfinanciering die zich terugverdient Breng besparingen terug naar het fonds Neutraliseer de split incentive door begrotingswijziging en afroming bijdrage maatschappelijke functies, op basis van voorcalculatie, bekrachtigd met raads/directiebesluit De sneeuwbal 1. De (meer)investeringen vertalen zich in een jaarlijkse kapitaallast 2. De jaarlijkse energiekostenbesparing worden geprognotiseerd 3. Deze besparingen worden gekapitaliseerd 4. De gekapitaliseerde besparingen worden gebruikt voor vervolginvesteringen in verduurzaming Page 71 Page 72 18

19 ESCo of Revolverend Groen Fonds? Case Gemeente Nijmegen Besparingsdoelstelling besparing CO2 + Financiering Zelf investeren Uitbesteden Risico Doelstellingen Duurzaamheidsagenda in 2015 een klimaatneutrale organisatie; in 2030 een energieneutrale organisatie; in 2045 een energieneutrale stad. Goede voorbeeld naar burgers en bedrijfsleven Duurzaamheid niet eerste keuze bij investeringen Voorheen veel ad hoc investeringen, nu met beleid Verduurzaming financieren zonder ESCo s! Zelf dragen Verleggen naar markt Page 73 Page 74 Aanpak Uitgebreide nulmeting storingen, klachten, duurzaamheidskansen Samenstellen maatregelen pakket dezelfde maatregelen o Pakket als een geheel aanbesteden Samenstellen maatregelen pakket naar zelfde natuurlijke moment o Pakket als geheel in aanbesteden Samenstellen maatregelen pakket naar specifieke objecten o Pakket gunnen aan gespecialiseerde partij Aanvullende duurzaamheidsmaatregelen bundelen Financiering door besparing Revolving Green Fund Werking financieel vliegwiel 1 e jaar: besparing inzetten voor nieuwe maatregelen 3e jaar: besparing minus 2 e jaar: kapitaalslasten inzetten voor besparing minus nieuwe kapitaalslasten maatregelen inzetten voor nieuwe maatregelen 4 e jaar: besparing minus kapitaalslasten inzetten voor nieuwe maatregelen Page 75 Page 76 19

20 4. Ondernemerskansen in de zorg Veranderingen in de zorg Ondernemerskansen Generieke oplossingen vs maatwerk Vertrek vanuit individu in plaats van gebouw 1. Ontwikkelen en transformeren 2. Beheren 3. Verduurzamen 4. Ondernemerskansen in de zorg Vraagstelling naar de markt verandert Partnerships op lokaal en landelijk niveau gevraagd Verbinden lokaal ondernemerschap Proactieve benadering Veranderingen in de maatschappij (bouwsector, regelgeving) Page 77 Page 78 Page 79 20

21 Mussenbergseweg BS Wijchen Bad vervangen door een ruime douche Oude situatie Nieuwe situatie 21

22

23 Bedankt voor uw aandacht 92 23

24

25

26 Vervolgaanbod Kamer van Koophandel Workshop zoals: Innoveren door nieuwe verbindingen Groei door samenwerking Nieuwe Verdienmodellen Hoe ontwikkel je een onweerstaanbaar aanbod voor je klant? Innovatie ontketend in de Zorg,10 december, St. Maartenskliniek

27 Afsluiting Bedankt voor uw aandacht Wij nodigen u graag uit voor de netwerkborrel