Jubileumspecial 10 JAAR. november jaar veiligheidsregio vanuit 10 invalshoeken Trots op onze mijlpalen en de samenwerking met onze partners

Transcriptie

1 Multi Nieuws Jubileumspecial november jaar veiligheidsregio vanuit 10 invalshoeken Trots op onze mijlpalen en de samenwerking met onze partners Met veel genoegen bied ik u deze jubileumspecial van Multi>Nieuws aan. In 2004 ging de gemeenschappelijke regeling Hulpverlening en Veiligheid van start. Daarmee werd de basis gelegd voor onze huidige Veiligheidsregio Gelderland-Zuid (VRGZ). Als organisatie van samenwerkende hulpdiensten van en voor de gemeenten bestaan we dit jaar dus 10 jaar. Een jubileum dat we niet onopgemerkt voorbij willen laten gaan! Voor deze gelegenheid hebben we onze nieuwsbrief in een nieuw jasje gestoken. Multi>Nieuws is nu goed lees- en doorbladerbaar op een tablet. Ik hoop dat u zich uitgenodigd voelt om de verhalen te lezen die we voor u hebben opgetekend. Met de kerstvakantie voor de deur bent u wellicht in de gelegenheid om er even voor te gaan zitten. Ik beloof u dat het de moeite waard is! In deze bijzondere editie vindt u 10 verhalen die verdieping geven aan ons 10-jarig jubileum. Zo komt Hubert Bruls, burgemeester van Nijmegen en voorzitter van onze veiligheidsregio, uitgebreid aan het woord. Hij geeft onder meer zijn visie op het bestaansrecht van de VRGZ. Ook onze sectorhoofden, onder wie regionaal commandant Dennis van Zanten en directeur van de ambulancevoorziening Mac Honigh, vertellen hun verhaal. Wat waren mijlpalen, waar staan de sectoren nu en hoe ziet de toekomst eruit? En het laatste woord in deze special is aan de gemeenten. Coördinerend gemeentesecretaris Huug Derksen vertelt over de ontwikkelingen die de oranje kolom doormaakte. Daarnaast hebben we met plezier plek ingeruimd voor twee mensen die in het verleden zeer nauw betrokken waren bij de VRGZ: oud-voorzitter Thom de Graaf en de opstarter van het Veiligheidsbureau Geert van der Schoor. Zij halen herinneringen op aan hun jaren, waarin het multidisciplinair samenwerken steeds meer vorm kreeg en de regionalisering van de brandweer veel aandacht vergde. Zelf begon ik als directeur en regionaal commandant in juni Diezelfde week nog toog ik op een warme dag naar een bijeenkomst op Slot Doddendael in Ewijk. Daar stond het ondertekenen van een intentieverklaring tot regionalisering van de brandweer door de gemeenten op de agenda. Ik kwam meteen in een spannend en dynamisch veld terecht en dat zou een aantal jaren zo Inhoud Marijke van Veen 1 Hubert Bruls 2 Thom de Graaf 4 Dennis van Zanten 6 Mac Honigh 8 10 jaar samen oefenen 10 Geert van der Schoor 11 Marcel Meeuse 12 Frans Lischer 14 Huug Derksen 16 blijven. Met als resultaat onze geregionaliseerde brandweer per 1 januari Het is een van de vele mijlpalen waar ik trots op ben. Want ook in de rampenbestrijding en crisisbeheersing en in de geneeskundige zorg zijn gedenkwaardige stappen gezet. Verder komt in deze jubileumspecial ook de samenwerking van de afgelopen 10 jaar naar voren. Want wie VRGZ zegt, zegt samenwerken. Samenwerken binnen onze organisatie, met de gemeenten en met onze crisispartners. Ik weet zeker dat de veiligheidsregio en haar partners elkaar ook in de komende jaren blijven vinden en versterken! Ik wens u veel leesplezier. Marijke van Veen Algemeen directeur Veiligheidsregio Gelderland-Zuid 1

2 Burgemeester van Nijmegen en voorzitter van de VRGZ Hubert Bruls: Ontkleurd samenwerken móet het ideaal blijven Tien jaar geleden zetten de toenmalige burgemeesters van Gelderland-Zuid hun handtekening onder de gemeenschappelijke regeling hulpverlening en veiligheid. Daarmee legden zij de basis voor wat vandaag de Veiligheidsregio Gelderland-Zuid (VRGZ) is. Burgemeester van Nijmegen en voorzitter van de VRGZ Hubert Bruls staat graag stil bij dit jubileum. Hij vindt dat de veiligheidsregio tevreden mag terugkijken op een geslaagde operatie. Maar hij is er de man niet naar om lang op de lauweren te rusten: Er is nog genoeg om op te pakken. In mei 2012 trad hij aan als burgemeester van Nijmegen en daarmee als voorzitter van de VRGZ. Hoewel Hubert Bruls dus niet bij de totstandkoming van de gemeenschappelijke regeling hulpverlening en veiligheid in 2004 betrokken is geweest, ziet hij dat de Zuid-Gelderse samenwerking veel voordelen heeft gebracht. Op operationeel vlak is die efficiënter en effectiever geworden. In het algemeen is het budget voor veiligheid in de afgelopen twintig jaar enorm gestegen. Hierdoor zijn veiligheidsorganisaties professioneler geworden en heeft de regionale samenwerking zich kunnen ontwikkelen. Daarbij merkt hij op dat ook in Gelderland-Zuid de banden tussen Rivierenland en Rijk van Nijmegen verstevigd zijn. Operationeel en bestuurlijk zijn we hechter geworden, een teken dat destijds met de gemeenschappelijke regeling de goede keuze is gemaakt. Sociale veiligheid in veiligheidsregio? Het voorzitterschap was niet nieuw voor Hubert Bruls. Voor hij naar Nijmegen kwam, was hij burgemeester van Venlo en voorzitter van de Veiligheidsregio Limburg-Noord. Hoe je als voorzitter laveert tussen lokaal en regionaal belang is de uitdaging van het systeem, vindt hij. Als voorzitter van een veiligheidsregio ben je burgemeester van de grootste gemeente. Daarmee breng je ook kracht mee. Ik zoek als voorzitter naar de balans en laat me er niet op voorstaan dat Nijmegen de grootste is. En ondanks de cultuurverschillen in onze regio, hebben we elkaar de afgelopen tien jaar toch goed weten te vinden. Dat geldt ook voor de hulpdiensten. De brandweer en de geneeskundige hulpverlening kennen een vanzelfsprekendheid in het elkaar vinden en samenwerken. Je werkt operationeel samen waar je beleidsmatig veel overeenkomt. Met dit voor ogen heroverweegt hij zijn standpunt dat sociale veiligheid wellicht een tak van sport van de veiligheidsregio moet worden. Ik moet erkennen dat diensten samenwerking zoeken daar waar die gevoeld wordt. Dat is zo bij de brandweer, de ambulance en de GGD. Die samenwerking wordt ingegeven door operationele keuzes en is vrij overzichtelijk; men beweegt zich binnen dezelfde kaders. Sociale veiligheid kent echter eigen beleidskaders. Door de decentralisatie ben ik minder geneigd te denken dat de veiligheidsregio zich ook op het sociale domein gaat bewegen. De versterking van onze crisiscommunicatie laat zien dat we de tekenen des tijds verstaan Snellere informatie voor bevolking Een ander thema dat vanaf het begin van zijn voorzitterschap in Gelderland-Zuid hoog op zijn agenda stond én staat, is crisiscommunicatie. Hubert Bruls zat in de begeleidingscommissie van het onderzoek naar de brand bij Chemie-Pack in Moerdijk van de Onderzoeksraad voor Veiligheid. Deze brand vond plaats op 5 januari 2011 en de media-aandacht was enorm, zowel in de sociale als in de traditionele media. Dit incident laat zien dat je over crisiscommunicatie niet te licht moet denken. Een collega is daarbij afgestraft voor zijn manier van naar buiten treden. De voorzitter van de VRGZ benadrukt dan ook het belang van crisiscommunicatie, dat hij beschouwt als een ondergewaardeerde discipline binnen het veiligheidsdomein. Dat belang werd eens te meer duidelijk toen zich op 8 november 2012 rond zeven uur s ochtends een explosie voordeed bij energieleverancier Electrabel 2

3 in Nijmegen. Stad en wijde omgeving werden met een klap wakker, waarna er een aanhoudend donderend geraas klonk. Vooral het opstarten van de communicatie, en dus een snelle informatievoorziening naar de bevolking, liep niet op rolletjes. Dat incident toont ook aan dat de zwakke punten in het systeem op het gebied van communicatie zitten. De crisisorganisatie reageert doorgaans heel erg vanuit de fysieke bestrijding van een incident: de brandweer blust, de politie zet wegen af. Maar ook met de sociale gevolgen en de maatschappelijke onrust moeten we iets. Ik begrijp dat je als crisisorganisatie niet binnen vijf minuten weet wat er aan de hand is en dat naar buiten kunt brengen. Maar we moeten en kunnen wel sneller reageren dan we in het verleden hebben gedaan. Bij oefeningen ben ik altijd onder de indruk van de professionaliteit van de diensten Voorbereid op wat komen gaat In het najaar van 2013 is daarom het programma versterking crisiscommunicatie vastgesteld door het algemeen bestuur. Inmiddels zijn de communicatiefunctionarissen uit de regionale stafsectie opgeleid en geëxamineerd. De beleidsadviseurs en algemeen commandanten staan nu op hard piket. Ik vind het goed dat er geïnvesteerd is in communicatie. Nog steeds zie ik het liefst één stevige communicatieadviseur, maar als het nodig is, kunnen we die ook laten invliegen. Neemt niet weg dat we met de versterking van de crisiscommunicatie goede stappen hebben gezet. We laten daarmee ook zien dat we de tekenen des tijds verstaan en er iets mee doen. Naast een tekortschietende crisiscommunicatie ging er meer mis bij de bestrijding van de brand bij Chemie-Pack in Moerdijk. Er was een gebrek aan coördinatie; iedereen werkte langs elkaar heen. Dat laat zien hoe belangrijk rolvastheid binnen de rampenbestrijding en crisisbeheersing is, vindt hij. Voor je eigen processen, maar ook voor de burger: die moet het kunnen begrijpen. De lessen van Moerdijk zijn waardevol gebleken. Ze zijn niet alleen in de VRGZ maar ook in andere veiligheidsregio s meegenomen in de oefenscenario s voor de crisisorganisatie. Opleiden, trainen en oefenen vind ik cruciaal, zegt Hubert Bruls. Daarmee bereiden we ons voor op wat komen gaat, zoals sociale onrust of dierziekten. Er kunnen dingen op ons afkomen die nog erger zijn. Door regelmatig met elkaar te oefenen houden we elkaar scherp in deze toch vrij rustige regio; we worden eraan herinnerd wat er op ons afkomt als er echt iets groots aan de hand is. Ik ben bij oefeningen altijd onder de indruk van de professionaliteit van de vertegenwoordigers van de diensten, daar vertrouw ik op. De systeemoefening Lucifer in december 2013 was een van mijn meest memorabele momenten op dat gebied. Die zat prima in elkaar zodat we als beleidsteam goed en realistisch konden oefenen. Multidisciplinair opleiden Als het gaat om de eerste o uit de binnen het veiligheidsdomein bekende afkorting OTO (opleiden, trainen en oefenen) vindt Hubert Bruls dat het beter kan. Het raison d être van de veiligheidsregio is de multidisciplinaire, regionale samenwerking van de diensten, inclusief de politie. Die is overal operationeel bij betrokken. Maximaal informatie uitwisselen en ontkleurd samenwerken moeten het ideaal zijn. Al bereik je dat nooit daar is het een ideaal voor het moet wél je streven blijven. Dat begint bij opleiden, dat wat mij betreft meer multi mag. Eens per half jaar staat hij voor een klas van algemeen commandanten-in-opleiding van de politie, die hij onder meer vertelt over het burgemeesterschap. Dat zijn ook voor mij leerzame sessies. Ik zou graag zien dat de hulpdiensten gezamenlijk dergelijke modules opzetten. Zo kweek je een kader voor gezamenlijke competenties. Dat is de kracht van het Nederlandse systeem: die zit hem niet zozeer in de structuur als wel in de cultuur en de competenties. Als je elkaar op competenties goed kent en daarop traint, kun je multidisciplinair goed met elkaar uit de voeten. Als voorzitter heeft Hubert Bruls ook zitting in het Veiligheidsberaad, dat bestaat uit de 25 voorzitters van de veiligheidsregio s in Nederland. Ik zie het als een samenwerking van 25 krachtige regio s. Het Veiligheidsberaad kan zich wellicht steviger positioneren en er mogen meer mandaten komen om operationele zaken te regelen. Maar we moeten als beraad geen dingen van bovenaf opleggen. Overleggen is de weg; het is belangrijk om 25 keer een mening op te halen. Het Veiligheidsberaad is dienstbaar aan de regio s. Ken elkaar op competenties, dan kun je multidisciplinair goed met elkaar uit de voeten Schaalvergroting én -verkleining Hoe ziet de voorzitter de toekomst van de Veiligheidsregio Gelderland-Zuid? Vieren we in 2024 het twintigjarig bestaan van onze regio? Ik voorzie schaalvergroting op operationeel vlak en op thema s, zoals de transitie van de meldkamers en het op grotere schaal opleiden en trainen. Als het gaat om de verantwoordelijkheid en aansturing tijdens een ramp of crisis kan ik me voorstellen dat er juist schaalverkleining ontstaat. De meeste rampen en crises zijn lokaal of hoogstens subregionaal. De schaal van de veiligheidsregio is nu al heel behoorlijk, met in ons geval achttien gemeenten. Als er een GRIP 4 is waarbij bijvoorbeeld de gemeenten Zaltbommel en Lingewaal zijn betrokken, zou ik volgens het boekje als voorzitter alles naar me toe kunnen trekken. Dat vind ik echter geen natuurlijk gegeven en het is voor de burgers sowieso onbegrijpelijk. De schaalvergroting zal op dat vlak zijn grenzen bereiken. Vooralsnog mag de VRGZ met tevredenheid stil staan bij tien jaar samenwerkende hulpdiensten, vindt Hubert Bruls. We kunnen terugkijken op een geslaagde operatie. Maar met in gedachten het ontkleurd samenwerken, het multidisciplinair opleiden en trainen en het voorbereid zijn én blijven op calamiteiten, besluit hij: Er is nog genoeg om op te pakken! 3

4 Thom de Graaf kijkt terug op zijn jaren als voorzitter van de VRGZ: Bijzondere operationele ervaringen en crises waren er zeker Van 2007 tot en met 2012 was hij voorzitter van de VRGZ. In die periode stond de regionalisering van de brandweer voortdurend hoog op de agenda; een proces waar veel bestuurlijke aandacht naar uitging. Ook maakte hij een aantal grote incidenten mee, waaronder de stroomstoring in de Bommelerwaard. Deze meerdaagse GRIP 4 staat hem nog helder voor de geest. Dat geldt ook voor een ander incident, dat geen regionale crisis maar wel zijn moeilijkste moment was: Soms denk ik er nog wel eens aan terug als ik niet kan slapen. Multi>Nieuws stelde voor deze jubileumspecial vier vragen aan Thom de Graaf. Welke verdiensten waren er in uw vijf jaar samenwerking binnen de VRGZ? De Veiligheidsregio Gelderland-Zuid kwam van ver. Er is in deze regio geen vanzelfsprekende bestuurlijke samenhang zoals je die wel in andere regio s tegenkomt: een duidelijk centrum en een gelijke bestuurlijke focus. In plaats daarvan kent Gelderland-Zuid eigenlijk twee culturen in twee subregio s: Rivierenland en Rijk van Nijmegen. Tussen 2007 en 2012 hebben we wel voortgang geboekt; er bleek bereidheid om meer en beter samen te werken in de rampenbestrijding en brandweerzorg. Sommige collega s en hun colleges en gemeenteraden moesten van ver komen, maar uiteindelijk zijn we toch gezamenlijk het pad van regionalisering van de brandweerzorg opgegaan. Dat er een uitspraak van de Tweede Kamer kwam dat regionalisering wettelijk verplicht zou worden, heeft als stok achter de deur wel geholpen. Ik was blij met die uitspraak. Als voorzitter van het Veiligheidsberaad heb ik daar ook op aangedrongen; zo kwam er tenminste duidelijkheid. Verder hebben we in een vrij vroeg stadium het regionaal veiligheidscollege en het regionaal politiecollege in elkaar geschoven : geen twee aparte vergaderingen meer, maar gezamenlijke en zoveel mogelijk geïntegreerde veiligheidszorg op sociaal, fysiek en politieel vlak. De politie moest er wel even aan wennen, maar het ging prima. Hoe was het om én burgemeester én voorzitter van de VRGZ én voorzitter van het Veiligheidsberaad te zijn? Het Veiligheidsberaad was in die jaren in ontwikkeling en opbouw. Het is begin 2007 gestart als een nogal informeel overleg van de voorzitters van de veiligheidsregio s. In het najaar van datzelfde jaar volgde ik Geert Dales op als voorzitter. In de daarop volgende jaren hebben we het Veiligheidsberaad verder geprofessionaliseerd. Het bureau was eerst gepositioneerd bij de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG). We hebben het daar weggehaald en zelfstandig gevestigd bij het (toen nog) Nederlands Instituut voor Fysieke Veiligheid (NIFV) in Arnhem. Samen met het bestuur en met secretaris Winrie de Boer heb ik ingezet op een eigenstandige gezagspositie van het Veiligheidsberaad, als koepel van de veiligheidsbesturen in de regio s. Dat betekende meer en meer zaken doen met het ministerie, de landelijke brandweer- en politieorganen en de witte kolom. Het was een mooie en boeiende tijd waarin aardig wat tot stand is gebracht. Ik heb nauwelijks spanning gevoeld tussen mijn rol als voorzitter van de VRGZ en mijn landelijke rol. Ik geloof niet dat ik ooit in de ene rol iets anders heb beweerd dan in de andere rol. Zelf vond ik het vooral voordelen hebben voor Gelderland-Zuid: via mijn landelijke rol waren we altijd up to date over alle relevante ontwikkelingen. Tijdens uw termijn ging er veel aandacht naar het proces van regionalisering van de brandweer. U noemde het ooit een Processie van Echternach. Waarom? (Lacht.) Ja, dat klopt. Ik noemde het zo omdat ik vond dat de regionalisering van de brandweer evident onvermijdelijk was. Iedereen kon dat begrijpen maar desondanks werd de weerstand ertegen steeds maar weer gevoed. Besluiten om op weg te gaan naar die regionalisering werden steeds opnieuw ter discussie gesteld of 4

5 restrictief geïnterpreteerd. Een paar kleinere gemeenten wierpen steeds weer nieuwe problemen en bezwaren op. Vandaar mijn vergelijking: het was vaak bijna letterlijk twee stappen vooruit en één achteruit en soms zelfs één vooruit en twee achteruit. Maar ach, het is uiteindelijk toch gelukt! Dat is een hele prestatie, vooral van de directeur van de veiligheidsregio die toen ook nog regionaal brandweercommandant was. De stroomstoring in de Bommelerwaard in december 2007 vond ik bestuurlijk het meest interessant Tot slot: wat was uw meest bijzondere operationele ervaring als voorzitter van de VRGZ? Er waren meerdere bijzondere operationele ervaringen en crises. De stroomstoring in de Bommelerwaard in december 2007 vond ik bestuurlijk het meest interessant. Het crisiscentrum was in Nijmegen, maar de crisishaard was helemaal aan de andere kant van de regio. Burgemeesters worden bij GRIP 4 geacht om naar het bestuurlijke centrum te komen en daar in het beleidsteam zitting te nemen. Maar dat konden de burgemeesters van de getroffen gemeenten Kerkdriel, Zaltbommel, Geldermalsen en Culemborg natuurlijk niet twee volle dagen volhouden. Zij waren in die koude en donkere decemberdagen hard nodig in hun eigen gemeenten als boegbeeld en als burgermoeder of vader. Bovendien had elk van die gemeenten ook nog een eigen crisiscentrum waar de burgemeester ook graag wilde zijn. Naarmate de stroomstoring duurde, kwamen er steeds minder burgemeesters en steeds meer locoburgemeesters naar Nijmegen. De Wet veiligheidsregio s, die een nieuwe doorzettingsmacht voor de voorzitter veiligheidsregio zou scheppen, was nog niet van kracht. Veel hing af van gezamenlijke conclusies en consensus. Dat was in die crisis nogal lastig. De samenwerking met de plaatsvervangend voorzitter en burgemeester van Tiel Steven de Vreeze was wel uitstekend. Hij wisselde mij af zodat ik ook nog aan wat uren slaap toe kwam. We hebben er toen wel bewust voor gekozen om niet de voorzitter van de veiligheidsregio voor de externe communicatie in te zetten maar de burgemeester van Kerkdriel, de gemeente waar de helikopter was neergestort. Dat had weinig relatie met de bestuurlijke werkelijkheid maar dat hoefde ook niet. Het was voor televisiekijkers in het land veel logischer om de burgemeester van Kerkdriel als gezicht te zien dan de burgemeester van Nijmegen, dat zeventig kilometer van het incidentgebied lag. Natuurlijk heb ik ook andere crises meegemaakt, zoals de explosie bij CP Kelco in Nijmegen en de dreigende uitbraak van de Mexicaanse Griep tijdens de Vierdaagse van Overigens was mijn moeilijkste moment geen regionale crisis. Dat was tijdens een concert van de Rolling Stones in het Goffertpark in Nijmegen. Zestigduizend fans hadden zich daar verzameld in afwachting van het optreden toen er een hevig noodweer uitbrak. De bliksem sloeg vlakbij in en we stonden voor de vraag of we het concert moesten afgelasten. Met het halve kabinet te gast heb ik uiteindelijk na goed advies van de professionals besloten om het door te laten gaan. Soms denk ik er nog wel eens aan terug als ik s nachts niet kan slapen. 10 jaar bestuur: feiten, cijfers en wetenswaardigheden Voorzitters De Veiligheidsregio Gelderland-Zuid heeft tussen 2004 en nu vier voorzitters gekend: Guusje ter Horst (tot 1 januari 2007), Thom de Graaf (januari 2007 februari 2012), Wim Dijkstra (februari mei 2012) en Hubert Bruls (vanaf mei 2012 tot heden). Vergaderingen Van 2004 tot en met 2014 vergaderden het algemeen bestuur en dagelijks bestuur 130 keer. Zo n 13 keer per jaar dus. Bestuurswisselingen Op de achttien zetels van het algemeen bestuur hebben vanaf burgemeesters gezeten. In tien jaar waren er 33 bestuurswisselingen, waarvan zestien in de laatste drie jaar. Studiereizen Het algemeen bestuur en Directieteam Veiligheid van de veiligheidsregio zijn in de afgelopen tien jaar een aantal keer met elkaar op studiereis geweest. Bestemmingen waren Londen, Madrid en het Deense Arhus. Tijdens deze reizen werd aandacht besteed aan onder meer het regionaliseringsproces van de brandweer, de nationale politie, de multidisciplinair werkende meldkamer, evenementenbeleid en de organisatie van de brandweer in het buitenland. Vaststelling topstructuur Van 2004 tot 2007 is er veel gesproken over het bevorderen van de integrale samenwerking tussen de brandweerkorpsen onderling en tussen GHOR, RAV, gemeenten en politie. Om die integrale samenwerking te versterken, is in 2007 de topstructuur van de veiligheidsregio vastgesteld. Daarop volgde in 2008 de aanstelling van een algemeen directeur/regionaal commandant: Marijke van Veen. Hoog op de agenda Het punt dat in de afgelopen jaren zeer hoog op de bestuurlijke agenda stond, was de regionalisering van de brandweer. Ook was er structurele aandacht voor het verbeteren van de aanrijtijden van ambulances en het daartoe realiseren van nieuwe ambulanceposten in de regio. Ook aan voorbereidende activiteiten als de veiligheid in het geding is, is veel aandacht besteed. Een voorbeeld daarvan zijn de rampbestrijdingsplannen voor de zogenaamde BRZO-bedrijven, die in samenwerking met gemeenten, bedrijven en andere overheden zijn opgesteld. Daarnaast is er veel geïnvesteerd in de samenwerkingsverbanden met crisis- en ketenpartners zoals politie, waterschap, defensie, nutsbedrijven en zorginstellingen. Werkafspraken werden vastgelegd en/of geactualiseerd. En tot slot is er regelmatig geoefend met medewerkers van de hulpverleningsdiensten en bestuursleden, om zo goed mogelijk voorbereid te zijn op een groot incident. 5

6 Regionaal commandant Dennis van Zanten over samenwerking: Begrip en respect voor elkaar moeten voorop staan Dennis van Zanten begon in 2010 als commandant bij Brandweer Nijmegen. Drie jaar later, op 15 april 2013, werd hij aangesteld als regionaal commandant. De brandweer in Gelderland-Zuid was toen net geregionaliseerd. De regionalisering maakte ons tot één korps, een stevige basis voor de doorontwikkeling van onze organisatie, aldus Dennis. Dit doorontwikkelingsproces is inmiddels flink op stoom. Aan de vooravond van grote veranderingen bij de brandweer, blikt Dennis graag nog even terug op 10 jaar samenwerken in de VRGZ. Voor Dennis staat de regionalisering van de brandweer met stip bovenaan als belangrijkste gebeurtenis van tien jaar samenwerkende hulpdiensten. De wettelijke verankering van de regionalisering vormde een echte mijlpaal. Het regionaliseringsproces in onze regio is zeer zorgvuldig doorlopen, waarbij veel is geïnvesteerd in het creëren van draagvlak. Als je terugkijkt, dan heb je weleens het gevoel dat ontwikkelingen langzaam gaan. Niets is echter minder waar. We hebben al flinke stappen gezet. Katalysator voor samenwerking Die flinke stappen ziet Dennis onder meer in de ontwikkelingen op het gebied van vakbekwaamheid van de brandweer. Tussen de clusters bestonden grote verschillen in het vakbekwaam blijven, bijvoorbeeld in het aantal oefenmomenten of de wijze waarop werd geoefend. De regionalisering was ook een katalysator voor meer uniformiteit en samenwerking op dit gebied. Samen kan er zoveel meer gebeuren. We maken onder meer gebruik van nieuwe werkvormen, uniforme oefenplanningen, format-draaiboeken en regionale instructeurs. Hiermee wordt een stevige kwaliteitsslag gegeven aan onze vakbekwaamheidsorganisatie, vindt Dennis. Begrip voor elkaar Samenwerken wordt steeds meer gemeengoed binnen de brandweer. Vroeger was dit niet zo vanzelfsprekend. Een brand bestrijden in het verzorgingsgebied van een andere post, werd vaak niet in dank afgenomen, weet Dennis zich nog te herinneren. Er werd gesproken over mijn brand en jouw brand! Hoe anders is het nu. De regionalisering van de brandweer bracht ook veel in de samenwerking op straat. Het besef is er dat samenwerking nodig is om de hedendaagse risico s het hoofd te bieden. Je kunt het gewoonweg niet meer alleen. Begrip en respect voor elkaar en voor elkaars identiteit en cultuur moeten daarbij voorop staan. Dit geldt overigens niet alleen binnen de brandweerkolom, maar ook tussen bijvoorbeeld de witte en rode kolom. Samenwerken binnen de veiligheidsregio betekent voor mij niet dat we allemaal hetzelfde moeten zijn en doen, aldus de regionaal commandant. Het besef is er dat samenwerking nodig is Toekomstvisie Hetzelfde doen, is voor de brandweer al lang niet meer aan de orde. De aanzet voor de organisatieverandering in de rode kolom werd gegeven door de landelijke toekomstvisie Brandweer Over Morgen. Dennis: De maatschappij verandert in rap tempo en dat betekent dat ook onze organisatie moet veranderen om meerwaarde te behouden voor de samenleving. Zo zie je dat we ons naast een slimme brandbestrijding ook steeds meer richten op het voorkomen van branden. Daarbij gaat het om het verkleinen van risico s en het vergroten van het risicobewustzijn en de zelfredzaamheid van onze inwoners. Dat past ook bij deze tijd. Reorganisatie In het doorontwikkelingstraject werd tot nu toe de focus gelegd op de inhoud van het vak. De volgende stap, die voor het eind van dit jaar nog voor de deur staat, is het aanpakken van de structuur van de organisatie. Dennis beseft dat dit veel zal betekenen. We staan nu aan de vooravond van een reorganisatie van risicobe- 6

7 Regionalisering van de brandweer: een terugblik in 10 stappen heersing, incidentbestrijding, operationele voorbereiding en bedrijfsvoering van de brandweer. Dat is best pittig voor de mensen in de organisatie. Mijn missie voor de komende tijd is iedereen hierin zo goed mogelijk te begeleiden en mee te nemen in de veranderingen. Dit geldt uiteraard ook voor het bestuur. Voorop staat dat de brandweer stevig blijft ingebed in de lokale gemeenschap. Dit betekent bijvoorbeeld ook dat de burgemeester een goed aanspreekpunt voor lokale brandweerzaken dient te behouden. Voorop staat dat de brandweer stevig blijft ingebed in de lokale gemeenschap VRGZ nog meer een netwerkpartner Tot slot wordt Dennis gevraagd om een antwoord op de vraag: Hoe ziet de VRGZ er over tien jaar uit? Dennis is helder in zijn antwoord: De VRGZ zal dan nog meer een netwerkpartner zijn die nauw samenwerkt met alle betrokkenen die een rol hebben in de zorg voor veiligheid. De VRGZ werkt dan samen met een breed palet aan partners; bedrijven, verzekeringsbanken, inwoners, instellingen, etc. De uitdaging wordt om met elkaar in verbinding te blijven, ten faveure van het gezamenlijk doel; een veilig Gelderland-Zuid. Dennis vindt dat onze brandweer hierin ook veel kan betekenen: De brandweer blijft fysiek over de hele regio aanwezig en staat hiermee dicht bij de lokale samenwerkingspartners. Deze lokale verbondenheid moeten we maximaal benutten. Daar ligt ook de kracht van de brandweer. We zijn voor veel mensen een anker van hoop en dat moeten we koesteren. 1. Op 5 juni 2008 sprak een meerderheid van de burgemeesters in het algemeen bestuur de intentie uit om te komen tot een volledig geregionaliseerde brandweer in de regio. Dit intentiebesluit maakte onderdeel uit van het zogenaamde convenant veiligheidsregio dat met de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) werd afgesloten. Onderstaande vragen werden op verzoek van het bestuur uitgewerkt: 1. Wat wordt de positie van de brandweervrijwilligers in de gemeentelijke brandweerkorpsen? 2. Wat wordt de minimale kwaliteitsnorm van de brandweerzorg? 3. Hoe ziet de zeggenschap over de brandweer door burgemeester, college, raad en gemeentesecretaris eruit? 4. Hoe ziet het financiële plaatje eruit? 2. In de vergadering van het veiligheidscollege van 9 oktober 2008 stemde het bestuur in met de start van de projectorganisatie Regionalisering Brandweer Gelderland-Zuid. In 2009 werden colleges, gemeenteraden en gemeentelijke brandweerkorpsen via diverse informatieronden geïnformeerd over het regionaliseringstraject. 3. Op 11 februari 2010 koos het algemeen bestuur het Zuid-Gelders model voor regionalisering van de brandweer. Vervolgens kreeg Marijke van Veen, directeur veiligheidsregio en regionaal commandant, de opdracht om het Zuid-Gelders model verder uit te werken. 4. Op 1 januari 2011 werden vier clustercommandanten gedetacheerd naar de VRGZ. 5. Op 17 februari 2011 nam het algemeen bestuur een voorgenomen besluit tot regionalisering. Er werd uitgebreid gesproken over de kosten van regionalisering en de verdeelsleutel van de indirecte kosten (overhead). Het bestuur vroeg nog eens goed te kijken naar de verdeling van de kosten voor de overhead. Deze verdeelsleutel werd in maart door een bestuurscommissie uitgewerkt. 6. Op 19 mei 2011 ging het algemeen bestuur akkoord met de verdeling van de kosten die regionalisering van de brandweer met zich meebrengt. 7. Op 9 juni 2011 vond de eerste vergadering van de Bijzondere Ondernemingsraad (BOR) plaats. De BOR behandelde op regionaal niveau medezeggenschapsaangelegenheden die verband houden met de regionalisering van de brandweer. 8. Op 25 september 2012 stemde de Eerste Kamer in met de regionalisering van de brandweer. 9. Het Bijzonder Georganiseerd Overleg (BGO) ondertekende op 14 november 2012 het sociaal plan en sociaal statuut. In december van dat jaar traden de beroepsmedewerkers in dienst van de VRGZ. 10. Op 13 december 2012 besloot het algemeen bestuur tot regionalisering van de brandweer in Gelderland-Zuid. Per 1 januari 2013 werden de brandweerkorpsen van de achttien gemeenten samengevoegd. Dit traject heeft lang geduurd, maar is zorgvuldig doorlopen. Dit is tijdens de vergadering nogmaals benadrukt door de voorzitter en enkele burgemeesters. Het resultaat telt! Ik wil iedereen bedanken voor de enorme inspanning die is geleverd om dit mogelijk te maken, aldus directeur veiligheidsregio en regionaal commandant Marijke van Veen na de bestuursvergadering van 13 december. 7

8 Mac Honigh over de RAV toen en nu: een wereld van verschil De ambulancezorg is als sector volwassen geworden De Regionale Ambulancevoorziening (RAV) is een van de vijf sectoren van de Veiligheidsregio Gelderland-Zuid. Mac Honigh, directeur van de RAV en lid van het directieteam van de veiligheidsregio, was erbij toen in 2004 de gemeenschappelijke regeling hulpverlening en veiligheid tot stand kwam. We hebben sindsdien een enorme slag gemaakt. Twee jaar vóór de komst van de gemeenschappelijke regeling hulpverlening en veiligheid was de RAV ontstaan uit vier verschillende ambulancevoorzieningen (waaronder een particuliere in Druten en een van het Rode Kruis in Zaltbommel). Drie daarvan waren technisch failliet. Met zo n negatief startkapitaal was het niet bepaald de makkelijkste start, vertelt Mac. We waren toch een blok aan het been van de gemeenten. Maar gelukkig hebben we al vrij snel volledig kunnen saneren. Met het verdwijnen van de rode cijfers kwam ook bij de gemeenten het besef dat wij als ambulancevoorziening iets goeds te brengen hadden; er kwam meer positieve aandacht. Om vier uur op piket Na de sanering volgde een uitbreiding die het gevolg was van een landelijke financiële injectie, waar ook de RAV van profiteerde. Een belangrijke impuls voor de ambulancezorg in de regio, zo herinnert Mac zich. Je kunt het je haast niet meer voorstellen, maar in het westelijk deel van de Betuwe was het voordien nog zo dat om vier uur s middags alle auto s op piket gingen. Dat betekende dat de chauffeurs de ambulances mee naar huis namen en voor de deur zetten. Als ze een oproep kregen, moesten ze eerst de verpleegkundige ophalen. Dan kon het gebeuren dat ze onderweg de plek van het incident passeerden, het raampje omlaag moesten draaien en zeggen: Ik ben zo terug! Met de financiële inhaalslag die we toen hebben gemaakt, hebben we alle posten volledig kunnen bemannen en was het gedaan met het piket. De aanrijtijden zijn in de afgelopen jaren aanzienlijk verbeterd Professionalisering op alle fronten De aanrijtijden van de ambulances in Gelderland-Zuid zijn in de afgelopen jaren een heel stuk verbeterd. In 2006 kwam 84 procent van de ritten binnen vijftien minuten op de plek van het incident. Inmiddels is dat percentage gestegen naar 95, vertelt Mac. De verbetering is een van de uitkomsten van de professionalisering die de ambulancezorg in het algemeen en de RAV in het bijzonder heeft doorgemaakt. Op alle fronten hebben we een enorme slag gemaakt. Bijvoorbeeld als je kijkt naar de verplichte opleidingen van de verpleegkundigen, die behoorlijk pittig zijn. Dat geldt trouwens ook voor die van de ambulancechauffeurs; dat is echt een zelfstandig vak geworden waarbij de chauffeur een belangrijke ondersteuning is voor de verpleegkundige. Daarnaast is er op technisch gebied zoveel ten goede veranderd dat het onbegonnen werk is om alle innovaties op te noemen. Van slimme routeplanners die via de meldkamer al beginnen met plannen nog vóór het ambulancepersoneel in de auto zit tot geavanceerde monitors in de ambulance. Zo n monitor stuurt de gegevens meteen door naar het ziekenhuis, waar de artsen zich optimaal kunnen voorbereiden op de patiënt die binnen gaat komen. Ook is er meer differentiatie in het aanbod gekomen: er is een MICU, die speciaal gebouwd is voor het vervoer van kwetsbare intensive care-patiënten, er zijn zorgambulances voor het ingeplande vervoer en natuurlijk de rapid responders: verpleegkundigen die zich in een 8

9 personenauto of op een motor naar incidenten spoeden en vaak als eerste ter plekke zijn. Zij beginnen dan met het stabiliseren van de patiënt tot de ambulance arriveert. En alles wordt natuurlijk in tegenstelling tot tien, twaalf jaar geleden nauwkeurig geregistreerd, bijgehouden en geëvalueerd, zegt Mac. De ambulancezorg is als sector volwassen geworden. De multidisciplinaire structuur staat stevig; we kunnen het bestuur tijdens grote incidenten goed bedienen Degelijke multidisciplinaire structuur De gemeenschappelijke regeling CPA, GHOR en RAV vormde in 2004 de basis voor de gemeenschappelijke regeling hulpverlening en veiligheid. Meer samenwerken was het doel, naast het realiseren van gebiedscongruentie, aldus Mac. Sindsdien is de samenwerking op straat vele malen beter geworden. We zijn als diensten daarin ook gelijk opgegaan; niet alleen de ambulancezorg is verder geprofessionaliseerd, dat geldt net zo goed voor politie en brandweer. Het onder één noemer brengen van de diensten heeft de samenwerking gestimuleerd en verder verbeterd. Daarnaast heeft het gezorgd voor de bewustwording dat wij sámen de hulpverleningsdiensten in Gelderland-Zuid zijn. Ook in de bestrijding en afhandeling van grotere incidenten en rampen bewijst de veiligheidsregio haar meerwaarde, vindt Mac. De multidisciplinaire structuur staat inmiddels stevig overeind en zit degelijk in elkaar. Daarmee kunnen we het bestuur goed bedienen tijdens grote incidenten en rampen. Tegenstrijdige ontwikkelingen Voor de komende jaren krijgt de veiligheidsregio met twee tegenstrijdige ontwikkelingen te maken, verwacht de directeur van de RAV. Namelijk met schaalverkleining én schaalvergroting. Schaalverkleining als het gaat om de zorg, waarbij steeds meer taken en verantwoordelijkheden bij de gemeenten worden belegd. We moeten dat samen heel goed regelen; regie en coördinatie op lokaal niveau zijn voor mij aandachtspunten. Waar wonen straks de hulpbehoevende, oudere en kwetsbare mensen? Niet meer in dat verzorgingshuis of in die instelling, maar ergens in de wijk. Dan moeten we wel weten waar de verminderd zelfredzamen zich bevinden. Een tegengestelde beweging hieraan is de schaalvergroting in het veiligheidsveld. De politieregio Oost bestrijkt nu twee provincies, Gelderland en Overijssel. De meldkamers gaan hierin volgen. Ik hoor ook de geluiden dat de veiligheidsregio s daarna wel eens aan de beurt zouden kunnen zijn. Persoonlijk ben ik er geen voorstander van; je komt bij schaalvergroting altijd veel meer operationele problemen tegen dan je van tevoren hebt voorzien. En de individuele gemeenten komen erg ver af te staan van de regio. Je kunt je afvragen of een veiligheidsregio van dergelijke omvang we hebben het dan over 81 gemeenten bestuurlijk nog behapbaar is. Na deze kanttekeningen besluit hij: Toch denk ik dat het onvermijdelijk is dat de veiligheidsregio s in de toekomst op een of andere manier met schaalvergroting te maken krijgen. 9

10 10 jaar oefenen in beeld Samen in actie Alleen al in het jaar 2013 werd er in de veiligheidsregio maar liefst 73 keer met meerdere diensten tegelijk geoefend, bijvoorbeeld in het Commando Plaats Incident (COPI), het Regionaal Beleidsteam (RBT) of de stafsectie bevolkingszorg. Daarnaast houden de diensten ook zelf oefeningen. In 10 jaar zijn dat dus heel veel multidisciplinaire en monodisciplinaire oefeningen; op het water, op de weg, op het spoor én op kantoor - vaak het Regionaal Operationeel Centrum op het politiebureau in Nijmegen. Het leverde mooie plaatjes op. Een compilatie van 10 jaar samen oefenen! 10

11 Geert van der Schoor over de begindagen van het Veiligheidsbureau: Integraal en samen: dat was de invalshoek van het bestuur Op 1 januari 2006 ging het Veiligheidsbureau van start. Vanaf dat moment deed het woord multidisciplinair flink opgeld in Gelderland-Zuid. De kolommen gingen samen opleiden, trainen en oefenen, samen beleid maken én samen werken aan de versterking van de regionale crisisorganisatie. Toenmalig hoofd Geert van der Schoor: Het was een min of meer natuurlijk proces. Niemand bleef op zijn eigen eiland zitten. Er is heel wat water door de Waal gegaan, vangt Geert aan, gevraagd naar zijn herinneringen aan het ontstaan van de gemeenschappelijke regeling Hulpverlening en Veiligheid in Als bestuurssecretaris van de veiligheidsregio i.o en de politieregio was hij nauw betrokken bij dit proces. Het verhaal begon twaalf jaar geleden. De twee brandweerregio s Rivierenland en Nijmegen e.o. zouden gaan samenwerken op dezelfde schaal als politie, meldkamer en ambulancevoorziening. Dat ging gepaard met bestuurlijke twijfel: Is de brandweer dan nog wel van ons?. Maar het bredere perspectief op veiligheid diende zich óók aan. Het besef dat je als gemeente, en als burgemeester voorop, verantwoordelijkheid draagt voor de totale rampenbestrijding en crisisbeheersing. De behoefte aan één bestuurlijke paraplu voor veiligheid in de regio groeide. Mooie klus Het aardige van die ontwikkeling was, vertelt Geert, dat er een gemene deler kwam die iets nieuws voorstond. Zo nam het bestuur niet alleen afscheid van het oude, vertrouwde, maar bouwde het samen aan een nieuwe toekomst. De invalshoek daarbij was: integraal en samen. Politie, brandweer, ambulancevoorziening en GHOR gingen erin mee. Niemand bleef op zijn eigen eiland zitten. Het was een min of meer natuurlijk proces, dat ook leidde tot de oprichting van het Veiligheidsbureau. Geert begon in september 2005 met kwartier maken voor het nieuwe bureau. Het in goede banen leiden van de samenwerking tussen de hulpdiensten en de gemeenten was de uitdrukkelijke wens van het bestuur. Ik vond dat een erg mooie klus om op te pakken. Het was hartstikke leuk werk, met beide benen op de grond. Ik moest zorgen voor een goede structuur en de basisafspraken voor crisisbeheersing op een rij zetten. In januari 2006 trapte het Veiligheidsbureau officieel af, met negen enthousiaste medewerkers in de startblokken. Diensten en gemeenten namen het bureau meteen serieus Samen oefenen loont Die goede bezetting van het Veiligheidsbureau ziet Geert als een verdienste van de diensten en gemeenten. Ze namen het bureau meteen serieus. Het werd geen neventaak; mensen werden echt vrijgemaakt om fulltime bij het Veiligheidsbureau te komen. De medewerkers begonnen letterlijk en figuurlijk met inrichten. De focus lag onder meer op het verder vormgeven van het samen opleiden, trainen en oefenen (OTO). We wilden laten zien dat samenwerken in de crisisbeheersing loont. Samen oefenen is een heel tastbaar voorbeeld daarvan. Ook het opzetten van een informatieorganisatie en het realiseren van een regionaal evenementenbeleid waren prioriteiten. Ook is er ontzettend veel energie gestoken in het helpen van de gemeenten bij het vormgeven van hun deel bij rampen en crises. In 2007 vertrok Geert bij het Veiligheidsbureau. De basis was op orde, voor mij het moment om weg te gaan. Ik wilde graag een volgende stap zetten en in een commerciëlere omgeving met fysieke veiligheid aan de slag. Hij denkt met veel plezier terug aan zijn tijd bij het bureau. Samenwerking gaat nooit vanzelf. Het kost tijd en energie maar levert ook veel mooie dingen op. 11

12 Hoofd Veiligheidsbureau en multi-coördinator meldkamer Marcel Meeuse: Ik ben groot voorstander van een kanteling van de organisatie In februari 2008 volgde hij Geert van der Schoor op als hoofd van het Veiligheidsbureau. In 2011 nam hij daarnaast de multidisciplinaire coördinatie van de gemeenschappelijke meldkamer op zich. Als er iemand paars is en het multidisciplinaire gedachtegoed uitdraagt, dan is het Marcel Meeuse. Zijn toekomstdroom voor de VRGZ is een kanteling van de organisatie: Ik wil graag dat we de door de sectoren heen breken en dat iedereen zich, naast bijvoorbeeld brandweer of GHOR, óók multi voelt. Marcel Meeuse begon zijn loopbaan bij de VRGZ met een vraag die voor hem nog steeds actueel is. Het Veiligheidsbureau was aanvankelijk van start gegaan voor een periode van twee jaar. Daarna zou een evaluatie volgen en een bestuurlijke beslissing worden genomen over het voortbestaan van het bureau. Toen ik begon als hoofd was die evaluatie mijn eerste opdracht. Ik ben meteen een rondje langs alle burgemeesters gaan maken. Om kennis te maken en ook om de vraag te stellen of het Veiligheidsbureau moest blijven. De burgemeesters waren tevreden over het functioneren van het bureau en voelden zich goed bediend. In mei 2009 besloot het algemeen bestuur dan ook tot voortzetting van het Veiligheidsbureau. Het is tot op de dag van vandaag de sector waarin alle kolommen en belangrijke crisispartners samenwerken aan multidisciplinaire plannen en producten. Smeerolie voor multi-denken In de eerste jaren dat hij verbonden was aan het Veiligheidsbureau, gebeurde het nogal eens dat als het woord multi viel iedereen automatisch zijn kant opkeek. Marcel denkt er met een glimlach aan terug: Is het multi? Oh, dan is het voor het Veiligheidsbureau, werd er dan gezegd. Maar de laatste jaren zijn de andere sectoren zich een stuk bewuster geworden van het multi-domein en hun rol daarin. Het Veiligheidsbureau is de smeerolie geweest om dat proces op gang te krijgen. Daarmee is Marcel terug bij de vraag: moet het Veiligheidsbureau blijven bestaan? De opheffing van het Veiligheidsbureau is altijd mijn streven geweest, vertelt hij. Ik voorzie een kanteling van de organisatie; een organisatie waarin iedereen zich paars voelt en die op thema s zoals opleiden, trainen en oefenen samenwerkt. Zijn toekomstdroom komt niet voort uit diskwalificatie. Integendeel, het is een uitkomst van het succes van het Veiligheidsbureau. Marcel: We hebben het multidisciplinair denken en samenwerken goed op gang gebracht en dát was het doel. Niet om een apart bureau in stand te houden. Ik wil graag dat we door de sectoren heen breken en dat iedereen zich, naast bijvoorbeeld brandweer of GHOR, óók multi voelt. Het project Triangel uit 2011 is een voorbeeld van wat hij nastreeft: alle partijen werkten daarin samen aan het regionaal risicoprofiel, regionaal beleidsplan en regionaal crisisplan. Dat heeft mooie gezamenlijke producten opgeleverd. Tot slot wil Marcel benadrukken dat hij hartstikke tevreden is over de medewerkers van het Veiligheidsbureau: Die wil ik zeker niet kwijt, maar ik zie hen goed werken op andere plekken in een gekantelde organisatie. Kwalitatieve 24/7-organisatie Naast hoofd van het Veiligheidsbureau is Marcel ook multidisciplinair coördinator van de gemeenschappelijke meldkamer. Vroeger werd er nog wel eens denigrerend gesproken over werken op de meldkamer. Dat was toen al onterecht maar tegenwoordig helemaal. Onze meldkamer is een kwalitatieve 24/7-organisatie. Er werken mensen die ervoor zijn opgeleid om 112-bellers goede hulp te bieden en om eenheden aan te sturen in het bieden van die hulp. Dat is zwaar werk dat letterlijk en figuurlijk nauw luistert; je krijgt te maken met veel ellende. Ik heb veel bewondering voor hoe de centralisten omgaan met mensen die op hun kwetsbaarst zijn omdat ze spoedhulp nodig hebben: meelevend en toch duidelijk. Een belangrijke stap die de meldkamer de afgelopen tijd heeft gezet, aldus Marcel, is het realiseren van de zelfstandige functie van calamiteitencoördinator (caco) op de gemeenschappelijke meldkamer. Dat bete- 12

13 10 jaar voorbereiden op rampen en crises: 10 markante momenten kent dat er 24/7 een caco aanwezig is, die als het nodig is meteen een multidisciplinair totaalbeeld maakt en deelt met de hulpdiensten. Dit totaalbeeld draagt bij aan een betere gezamenlijke inzet, of het nu gaat om een klein of groot incident. Daarnaast hebben de caco s ook ieder een eigen inhoudelijke portefeuille, zoals het multidisciplinair opleiden, trainen en oefenen. Dat hebben we weer helemaal opgepakt! Ik heb bewondering voor hoe centralisten omgaan met mensen die op hun kwetsbaarst zijn Verhuizing naar Apeldoorn De hamvraag als het over de meldkamer gaat, is wel deze: hoe ziet de toekomst eruit, wetende dat er een transitieakkoord meldkamers ligt? Marcel: Er komt inderdaad één landelijke meldkamerorganisatie met tien vestigingen. Onze meldkamer gaat straks op in de eenheid Oost en verhuist naar Apeldoorn. Toen twee jaar geleden bekend werd dat het Apeldoorn zou worden, kwam dat natuurlijk wel aan bij de medewerkers. Ook vanwege het besef dat waarschijnlijk niet iedereen mee kan. Het proces gaat echter heel traag en ik merk dat er gelatenheid ontstaat. Helaas weten wij als leiding ook niet hoe lang het gaat duren; de verhuizing kan plaatsvinden in 2017 of Met die onzekerheid moeten we om zien te gaan en dat is best lastig. Ook als het gaat om investeringen op de korte termijn: wat doe je nog wel en wat is de moeite niet meer? De vijf meldkamers die straks opgaan in de meldkamer Oost werken nu nog allemaal net even anders. Het aansturen van de eigen eenheden bijvoorbeeld gebeurt per regio heel anders. Een goede afstemming daarin is dus zeker een aandachtspunt, vindt Marcel. Daarbij zijn wij de enige regio die een zelfstandige caco-functie hebben. Onze ervaringen daarmee zijn zo positief, dat ik zeker ervoor zal pleiten om die functie te behouden. 1. In 2006 werd het landelijk referentiekader GRIP opgesteld. GRIP staat voor: gecoördineerde regionale incidentbestrijdingsprocedure. De GRIP-niveaus gingen van GRIP 1 (bronbestrijding met multidisciplinaire inzet) tot en met GRIP 4 (gemeentegrensoverschrijdend incident). In 2013 kwamen daar GRIP 5 (bovenregionaal) en GRIP Rijk (landelijk) bij. 2. In datzelfde jaar 2006 ging ook het Veiligheidsbureau voor een projectperiode van twee jaar van start. In 2008 stemde het algemeen bestuur in met de voortzetting ervan. 3. Netcentrisch werken: vanaf 2007 kwam dit hoog op de agenda te staan van het Directieteam Veiligheid (DTV). Uitgangspunt is dat iedereen binnen de rampenbestrijding op elk moment over dezelfde, meest actuele informatie moet kunnen beschikken. In 2008 werden de eerste belangrijke stappen gezet in het inrichten van de informatieorganisatie. 4. Op 18 mei 2009 werd met een officieel welkomstbericht voor alle gebruikers de Communicator in gebruik genomen. Dit is de alarmeringscomputer voor de medewerkers binnen de rampenbestrijding die geen pager dragen. 5. Op 17 september 2009 vond de eerste onverwachte systeemtest RADAR plaats in Gelderland-Zuid. De diensten en gemeenten moesten een fictief GRIP 4-incident bestrijden. In december 2013 vond de tweede grote systeemtest plaats: Lucifer. 6. Op 1 april 2010 was de kick off van project Triangel: de ontwikkeling en implementatie van drie nieuwe regionale planvormen uit de Wet veiligheidsregio s, die op 1 oktober van dat jaar in werking trad. Het ging om het risicoprofiel, het beleidsplan en het crisisplan. 7. In het voorjaar van 2011 gingen de eerste trainingen met het Landelijke Crisismanagement Systeem (LCMS) van start. Dit systeem ondersteunt het eerder genoemde netcentrisch werken. 300 functionarissen uit de Zuid-Gelderse crisisorganisatie werden in het gebruik ervan getraind. 8. In het najaar van 2011 begon een nieuwe fase in de uitwerking van het regionaal crisisplan. Op papier was de nieuwe regionale crisisorganisatie helemaal beschreven, nu was het - tot 1 januari tijd voor de implementatie. Alle kolommen gingen aan de slag met het opleiden, trainen en examineren van hun medewerkers in de nieuwe structuur. 9. Vanaf 15 april 2013 is de stafsectie bevolkingszorg, verantwoordelijk voor de gemeentelijke processen tijdens rampen en crises, inzetbaar. Om dit luister bij te zetten, was er een drukbezochte startbijeenkomst in Druten. 10. Eind januari 2014 was het de beurt aan de stafsectie communicatie, in Gelderland- Zuid de vijfde kolom. Het programma versterking crisiscommunicatie trapte af met een eerste opleidingsdag. Gedurende het jaar werden de communicatieadviseurs getest op competenties en volgden zij passende opleidingen. Het resultaat: een sterke stafsectie communicatie, met de juiste mensen op de juiste plek. In 2009 kwam het eerste zakboekje op de markt, dat in februari 2014 zijn vierde druk beleefde. 13