Jaarverslag Adviesraad Sociaal Domein 2016 Hellevoetsluis april Inhoudsopgave

Transcriptie

1 Jaarverslag Adviesraad Sociaal Domein 2016 Hellevoetsluis april 2017 Inhoudsopgave 1 Voorwoord pag 2/3/4 2 Samenstelling Adviesraad Sociaal Domein pag 5 3 Gang van zaken pag 6 4 Deskundigheidsbevordering en werkmethodiek pag 6 5 Samenwerking met het ambtelijk apparaat pag 7 6 Gevraagde en ongevraagde adviezen pag 7 7 Doelstellingen voor 2017 pag 8 pag. 1

2 1 Voorwoord. Gemeenten zijn sinds 1 januari 2015 verantwoordelijk voor jeugdzorg, werk en inkomen en zorg aan langdurig zieken en ouderen. Een deel van deze taken hebben de gemeenten overgenomen van de Rijksoverheid. Dit heet ook wel de decentralisatie. De gemeenten zijn daardoor sinds 1 januari 2015 verantwoordelijk voor de ondersteuning van de meest kwetsbare mensen in de samenleving. Deze zogeheten decentralisatie ofwel de Transitie in het Sociaal Domein gaat gepaard met veel veranderingen. Mede daardoor heeft in Hellevoetsluis, de bestaande Adviesraad Welzijn, die zich primair richtte op de Wmo en Wwb, zich omgevormd tot een Adviesraad Sociaal Domein. De Adviesraad adviseert nu op de volledige breedte van het sociaal domein. De gemeente Hellevoetsluis wil zowel de inwoners alsmede andere belanghebbenden betrekken bij deze ontwikkelingen. De nieuwe taken van de Nederlandse gemeenten vragen om nieuwe vormen van inspraak en betrokkenheid van burgers aldus wethouder Hans van der Velde. Het opzetten van een Adviesraad Sociaal Domein is één van de stappen die de gemeente heeft genomen om dit mogelijk te maken. De gemeente Hellevoetsluis heeft ervoor gekozen om de Adviesraad een brede functie te geven. De Adviesraad heeft als taak het college gevraagd en ongevraagd te informeren en te adviseren en ontwikkelingen binnen het sociaal domein te signaleren. Op haar beurt dient het college de Adviesraad op een zodanig tijdstip in de gelegenheid te stellen advies uit te brengen dat er een daadwerkelijke invloed mogelijk is op de besluitvorming. De gemeente geeft daarbij de financiële, juridische en beleidsmatige kaders aan. De Adviesraad behartigt de belangen van alle doelgroepen. De Adviesraad heeft zich in het afgelopen jaren ontwikkeld tot een kritisch en constructief adviesorgaan richting het college en de gemeente. De komende jaren staan de gemeenten voor een grote opgave. Veel taken zijn overgeheveld (gedecentraliseerd) vanuit het Rijk naar de gemeenten, waarbij de gemeenten worden geacht deze taken met veel minder geld uit te voeren. Zij zijn integraal verantwoordelijk geworden voor de jeugdzorg, hebben nieuwe taken binnen de Wmo gekregen en moeten een grotere groep mensen aan het werk helpen. Deze veranderingen in het sociaal domein bieden de noodzaak maar ook kansen om zaken slimmer in te richten. Een belangrijk punt van deze decentralisaties in het sociale domein is, één systeem, één plan, één regisseur. De uitgangspunten zijn participatie, versterken Eigen Kracht en de keukentafelgesprekken. Dit betekent een fikse cultuuromslag, zowel voor de burgers als voor de ambtenaren. Daarnaast vormen de daarmee gepaard gaande bezuinigingen een grote bedreiging voor een zorgvuldige overgang. De ambtenaren hebben in 2016 veel energie gestoken in de uitwerking van de decentralisaties. Het veranderen van de plannen vanuit de Rijksoverheid maakt die taak extra moeilijk. Desondanks kunnen we veel waardering opbrengen voor de wijze waarop daarmee is omgegaan. De Adviesraad werd in een zo vroeg mogelijk stadium bij trajecten betrokken en mede daardoor zijn veel ingediende adviezen dan ook verwerkt in de beleidsnota s. Ook de deelname van een afvaardiging van de Adviesraad, in de vorm van een klankbordgroep in de discussies, heeft positief bijgedragen aan de verwerking van de beleidsnota s Graag leggen wij in dit jaarverslag verantwoording af over de zaken waarmee de Adviesraad zich in 2016 heeft beziggehouden. Daarnaast blikken wij vooruit op welke wijze wij ons streven naar permanente verbetering vorm willen geven. Door de grote inzet van de leden van de Adviesraad konden alle gevraagde adviezen uitgebracht worden, terwijl er daarnaast diverse ongevraagde adviezen werden gegeven, veelal naar aanleiding van uitgebrachte notities. pag. 2

3 Het streven naar verbeteringen blijft onveranderd van kracht. Met name op het gebied van het tijdig geïnformeerd worden en vooral het in acht nemen van de voor adviezen geldende termijnen verwachten wij dat de gemeente ook in 2017 de geldende spelregels zal volgen. Het komende jaar zal deels in het teken staan van het werven en inwerken van nieuwe leden voor de Adviesraad. Een ander belangrijk punt is dat in samenwerking met de gemeente (die daarin het voortouw zal nemen) zal worden overgegaan tot de instelling van een zogenaamd gemeentelijk Cliëntenplatform bestaande uit vertegenwoordigers en cliënten van cliëntenraden, die daarmee de gelegenheid wordt geboden om signalen (bijvoorbeeld over de uitvoering van de decentralisaties) te delen met de Adviesraad. Hun input zal enerzijds een verrijking zijn voor de Adviesraad en anderzijds het Cliëntenplatform in staat stellen om belangrijke signalen af te geven aan de Adviesraad, zodat deze die signalen in haar werk kan meenemen, indien zij daarvoor beleidsmatige redenen ziet. De Adviesraad zal daarbij nadrukkelijk de rol van burgerparticipatie op zich nemen. Bij burgerparticipatie gaat het vooral om het in algemene zin betrekken van burgers bij het opstellen, uitvoeren en evalueren van overheidsbeleid, in het bijzonder bij gemeentelijk beleid. Centraal uitgangspunt van burgerparticipatie is dat het algemeen belang voorop staat. Daarnaast wordt er bij burgerparticipatie meestal gekeken naar langere termijnontwikkelingen. Wij blijven verder zoeken naar mogelijkheden om meer proactief te kunnen opereren en om onze naamsbekendheid te vergroten. We constateren overigens dat op dit vlak grote vooruitgang is geboekt. Voor het college is het vanzelfsprekend geworden de Adviesraad te informeren en om advies te vragen voor alle zaken die spelen rond het sociaal domein en overige welzijnszaken en ook merken wij dat de gemeenteraadsleden en commissieleden bij de behandeling van hun agendastukken meer gebruik maken van de uitgebrachte adviezen van de Adviesraad. Tot slot merken wij nog op dat voor velen, zoals ouderen, maar ook voor de mensen die werken in de zorg, de ontwikkelingen, als gevolg van de decentralisaties, veel onzekerheden met zich mee brengen. Communicatie speelt daarbij een belangrijke rol maar ook een cultuuromslag. Ten aanzien van de cultuuromslag krijgen wij signalen dat zowel de cliënten als degenen die aan de ambtelijke kant staan nog veel moeite hebben die omslag te maken. Dat is ook logisch, het is een groeiproces, maar dit gegeven gevoegd bij de bezuinigingsdoelstelling waarmee de decentralisatie gepaard dienen te gaan, zijn zaken die de Adviesraad grote zorgen baren. De Adviesraad zal de ontwikkelingen, de uitkomst en de gevolgen van de decentralisaties dan ook nauwlettend blijven volgen. Wij willen het voorwoord afsluiten met een persoonlijke boodschap van onze voorzitter, die dit jaar afscheid neemt. Gezien mijn afscheid in 2017 als voorzitter van de Adviesraad, wil ik op deze plaats gebruik maken van de gelegenheid om iedereen hartelijk te bedanken voor hun inzet en de prettige samenwerking. Met name geldt dit voor de leden van de Adviesraad. Het is voor mij een voorrecht geweest om-gedurende ruim 7 jaar- voorzitter te mogen zijn van een groep mensen met een mooie, goede en enthousiaste instelling. Door de jaren heen is er steeds een verdere professionaliseringsslag gerealiseerd, wat op zich een mooi resultaat is. Mooier is dat de betrokkenheid onvoorwaardelijk is gebleven Het doet mij veel genoegen dat er vanuit de adviesraad een goede opvolger is gevonden in de persoon van Sjaak Kweekel, die ik vanaf hier veel succes toewens, overigens in de verwachting dat hij die rol met verve zal vervullen. Een compliment ook aan de gemeente, met name aan onze ambtelijk secretaris -gedurende vele jaren- Marc Loeffen die de weg heeft voorbereid om een goede gesprekspartner te zijn en als zodanig te worden gezien binnen de gemeente. Mede gezien de ervaringen tot dusver, heb ik het volste vertrouwen dat zijn opvolgster, Marleen van Vliet, deze rol naadloos zal overnemen en met enthousiasme zal vervullen. Voor een operatie-zoals de decentralisatie- is een cultuurverandering noodzakelijk voor het uiteindelijke pag. 3

4 belangrijke resultaat voor de bewoners van Hellevoetsluis. Ook wil ik hier mijn bewondering voor uitspreken voor allen die hier aan meewerken, respectievelijk aan meegewerkt hebben. Er is een team relatief jongeren aan de slag gegaan om beleidsmatig die omslag te bereiken en in die uitvoering worden grote stappen voorwaarts gemaakt. Ook de successievelijke wethouders hebben daarin een belangrijke rol vervuld, niet in de laatste plaats Hans van der Velde, die mede inhoud aan de transitie heeft gegeven en die ook voor een goede verstandhouding met de Adviesraad een mooie rol heeft vervuld. Al deze mensen, nogmaals bedankt, voor jullie inzet en de prettige samenwerking. Guyon Labouchere. pag. 4

5 2 Samenstelling Adviesraad Sociaal Domein. De Adviesraad is het jaar 2016 gestart met 10 leden, bij een maximum aantal leden van 15. In de eerste helft van 2016 hebben we twee nieuwe leden mogen verwelkomen en we hopen ook in 2017 enige nieuwe leden te kunnen verwelkomen. Ook zal als gevolg van de het verstrijken van de maximale zittingstermijn in 2017, de voorzitter aftreden. Met algemene instemming van alle leden, zal de heer S. Kweekel in de loop van 2017 de taak van voorzitter op zich nemen. Bij de samenstelling van de Adviesraad wordt gestreefd naar een zo breed mogelijke vertegenwoordiging van de doelgroepen binnen het sociale domein. Tot 1 september 2015 was het streven dat minimaal 7 leden vertegenwoordigers zijn van een representatieve maatschappelijke organisatie van de kant van vragers op het gebied van maatschappelijke ondersteuning en op het gebied van werk en bijstand. De overige leden zaten in de Adviesraad op persoonlijke titel. In de nieuwe structuur, sinds 1 september 2015, is het streven van een minimum aantal van 7 vertegenwoordigers van een representatieve maatschappelijke organisatie verlaten. Dat neemt niet weg dat binding van een aantal leden met maatschappelijke organisaties een pré zal blijven. De Adviesraad krijgt ambtelijke ondersteuning vanuit het gemeentelijk apparaat in de persoon van de heer M. Loeffen, die ons in het grootste gedeelte van het afgelopen jaar op voortreffelijke wijze heeft bijgestaan. In het najaar is de heer M. Loeffen opgevolgd door Mevrouw M. van Vliet. De Adviesraad wil nogmaals de heer M. Loeffen bedanken voor zijn inzet in de afgelopen jaren en heeft mevrouw M. van Vliet verwelkomd en hoopt op een prettige samenwerking in de toekomst. Daarnaast draagt de gemeente bij de openbare vergaderingen zorg voor secretariële ondersteuning. De raad bestond einde 2016 uit de volgende leden: De heer G.Labouchere voorzitter De heer B. Bos secretaris De heer W. Bouma Mevrouw I. Coster Mevrouw I. Beaufort Mevrouw J. L.G. Graaf De heer J. A. Kweekel Mevrouw G. Luijendijk De heer C. van Twillert Mevrouw F. de Wit Mevrouw A. Bravenboer De heer S. Donkers Voor de leden en vooral de nieuwe leden is er een zogenaamde introductiemap. pag. 5

6 3 Gang van zaken De veranderingen van de adviesraad in 2016 zijn op diverse vlakken aangepakt, onder andere door middel van een training onder leiding van Zorgbelang in December 2016 en het opzetten van nieuwe profielen voor leden, voorzitter en secretaris. Met name de training heeft d.m.v. een aantal thema s, iedereen weer op scherp gezet. De Adviesraad heeft in het afgelopen jaar weer op verschillende manieren getracht de belangen van de gemeente Hellevoetsluis en haar inwoners te behartigen. De Adviesraad doet dit door zowel gevraagd als ongevraagd advies uit te brengen aan Burgemeester & Wethouders van de gemeente Hellevoetsluis bij de ontwikkeling en de uitvoering van het sociale domein. De Adviesraad is een serieuze gesprekspartner voor de gemeente, voor het beleid wat de gemeente voert binnen het beleid in het sociaal domein, in brede zin. In het verslagjaar heeft de Adviesraad 10 keer vergaderd. Deze openbare vergaderingen worden onder meer in Groot Hellevoet aangekondigd. Van de gelegenheid om als toehoorder of belangstellende aanwezig te zijn wordt slecht sporadisch gebruik gemaakt. Wel zijn regelmatig, naast de ambtelijk secretaris, medewerkers van de gemeente aanwezig.voornamelijk om een nadere toelichting te geven rond een bepaald onderwerp, respectievelijk uitvoering van een gemeentelijke dienst, hetgeen als uiterst zinvol wordt ervaren. Ook wisselen wij graag van gedachten met de wethouder (met de portefeuille Zorg, Werk en Onderwijs) hetgeen in het afgelopen jaar ook is gebeurd. De Adviesraad werkt met zogenaamde werkgroepen. Een werkgroep bestaat uit circa 5 personen. Per uit te brengen advies wordt op de openbare vergaderingen een werkgroep samengesteld. Binnen de Wmo werden tot 1 januari 2015, 9 prestatievelden onderscheiden, die algemeen en door de gemeente werden gekenmerkt als ontwikkelingsgebieden waarbinnen beleid werd gemaakt om de burgers van Hellevoetsluis te kunnen ondersteunen. In 2015 hebben wij deze prestatievelden veranderd in aandachtsgebieden. Middels een belangstellingsregistratie wordt bijgehouden wie interesse, vanuit affiniteit en/of expertise, heeft voor elk van deze aandachtsgebieden. Zowel voor de vorming van de werkgroepen als voor de werving van nieuwe leden van de Adviesraad wordt hiermee zoveel mogelijk rekening gehouden. Naast de werkgroepen voor het uitbrengen van adviezen, is er ook een interne werkgroep werkzaam, die zich richt op de interne zaken, zoals professionalisering, werkprocessen etc. 4 Deskundigheidsbevordering en Werkmethodiek. De werkmethode, het werken in werkgroepen, die ingesteld worden om een conceptadvies uit te brengen, bevalt goed. De concepten, die de werkgroep voorbereidt, worden in de vergadering met de voltallige Adviesraad besproken, waarna het advies uitgebracht wordt naar het college. Door tijdsdruk kan het voorkomen dat deze stap wordt overgeslagen en tussentijds door de werkgroepen advies uitgebracht wordt Daarvoor wordt dan speciaal een volmacht aan de desbetreffende werkgroep gegeven. Desgewenst kan een werkgroep nader in contact treden met de gemeente om toelichting te krijgen dan wel om vragen te stellen. Dit wordt ook regelmatig gedaan. Daarnaast worden er regelmatig door de diverse leden bijeenkomsten bezocht in het kader van deskundigheidsbevordering. Diverse bijeenkomsten werden door vele leden bezocht. pag. 6

7 5 Samenwerking met het ambtelijk apparaat. De ondersteuning door het ambtelijk apparaat is niet alleen noodzakelijk, maar wordt ook zeer op prijs gesteld. Ook in 2016 heeft de voorbereiding van de vergaderingen in goede samenwerking met de ambtelijke secretaris plaatsgevonden. Er vindt regelmatig overleg plaats (door de secretaris en de voorzitter) over de vergaderdata, de agenda en andere zaken die spelen. Conform de verordening verzorgt de ambtelijke secretaris de administratieve ondersteuning, regelt de vergaderaccommodatie en de faciliteiten en regelt daarnaast de verslaglegging van de vergaderingen. Het is onze eerste ingang naar de gemeente voor de beantwoording van vragen, verzorgen van deskundigen en dergelijke. Daarnaast vindt er ook nog periodiek overleg plaats met de gemeente en met name met de wethouder Zorg, Werk en Onderwijs. Ook in 2016 was er sprake van een goede samenwerking. Dit hebben wij ook meegegeven aan de wethouder, de heer Van der Velde. 6 Gevraagde en ongevraagde adviezen. De uitgebrachte adviezen zijn via de website van de gemeente in te zien bij de pagina van de Adviesraad. In zijn algemeenheid worden gevraagd en ongevraagd adviezen gegeven. Naast deze adviezen worden voor kleinere zaken ook mondelinge opmerkingen, vragen, aandachtspunten etc. aan de ambtelijk secretaris meegegeven. De uitgebrachte gevraagde adviezen van dit jaar: Notitie Schuldhulpverlening en minimabeleid. Notitie verkenning op de positie buurthuizen in de transformatie van het sociaal domein. Tussentijdse evaluatie beleidsregels WMO. Notitie aanpak jeugdwerkloosheid. De uitgebrachte ongevraagde adviezen van dit jaar: Regionale cliëntenparticipatie Voorne-Putten en Goeree-Overflakkee. pag. 7

8 7 Vooruitblik voor 2017 De Adviesraad wil de goede samenwerking met de gemeente graag voortzetten. Zij zal daarbij kritisch blijven kijken naar het beleid van de gemeente Hellevoetsluis en de gevolgen van dat beleid voor haar inwoners. De nota s die de gemeente uitbrengt zullen daar waar mogelijk, van gevraagd en ongevraagd advies worden voorzien. Signalen uit de samenleving zullen vertaald worden in ongevraagde adviezen aan de gemeente, dan wel in het doorgeven van verkregen relevante informatie. Op basis van vergaarde informatie en het evalueren van de uitvoering van het beleid zal de Adviesraad Sociaal Domein een terugkoppeling geven aan het college. Tot zover zijn deze doelstellingen gelijk aan die van de voorgaande jaren. Voor 2017 zijn er een drietal zaken die in het oog springen: 1 De uitwerking van de decentralisaties/transformatie: De veranderingen door de decentralisaties en de gevolgen daarvan voor de bevolking van Hellevoetsluis spelen een grote rol. Wij zullen de ontwikkelingen nauwlettend volgen, zoals schuldhulpverlening en de hulp aan diegenen die dat nodig hebben. Voor iedereen geldt dat 2017 een transformatiejaar wordt waarbij alle processen worden bekeken op hun uitwerking en dat geldt ook voor de contracten met de leveranciers. De toegang tot alle voorzieningen in Hellevoetsluis zal worden uitgewerkt in samenwerking met de ketenpartners, waarbij de Adviesraad stelt dat niet strikte beleidsregels, maar maatwerk de norm moet zijn. 2 Opzet cliënten participatie: Vooral ook voor het eerste punt is een op te zetten netwerk van cliënten organisaties van groot belang. In 2016 hebben wij als Adviesraad dit punt regelmatig als agendapunt behandeld. Hoewel de gemeente daarin een voortrekkersrol heeft zullen wij die opzet waar mogelijk ondersteunen en helpen van de grond te krijgen. Een nauwe relatie met betrokkenen en het elkaar, daar waar nodig en wenselijk, goed weten te vinden zullen wij daarbij nastreven In dat kader is het goed te melden dat de Adviesraad de externe communicatie uitermate belangrijk vindt en dat in 2017 zal proberen om gestalte te geven. 3 Op sterkte brengen van de Adviesraad zelf: Intern gericht, maar daarom niet minder belangrijk. Het is van belang dat voldoende nieuwe leden gevonden zullen worden om goed te kunnen blijven functioneren. Daarbij zullen wij overigens geen concessies doen aan de kwaliteit die wij van leden verwachten. Wij hopen dat wij in ons jaarverslag over 2017 kunnen melden nog steeds een goed draaiende, op sterkte zijnde, Adviesraad Sociaal Domein te hebben en goede stappen gezet te hebben met het inzetten van cliënten participatie. Voorzitter Guyon Labouchere Secretaris Bert Bos pag. 8