De aantrekkingskracht van reality-tv

Transcriptie

1 DREAM DISCOVER DO De aantrekkingskracht van reality-tv Onderzoeksverslag Simone van Loozenoord Blok B Seminar Herkansing DREAM DISCOVER DO JDESCONT.3V13 Content Design Madris Duric

2 INHOUDSOPGAVE Inleiding 3 Wat is de Uses & Gratification Theory 4 Wat is reality-tv? 5 Waarom kijken mensen reality-tv? 7 Hoe worden mensen beïnvloed door reality-tv? 10 Conclusie 12 Bronnen 14 2

3 INLEIDING Het is altijd een droom van mij geweest om later als ik groot ben bij de televisie te gaan werken. Daarom heb ik gekozen voor een relevant televisieonderwerp voor mijn seminar. Het kijken naar televisie is iets wat ik nog dagelijks doe. Zappend langs de kanalen stem ik af op iets waar ik op dat moment behoefte aan heb. Ik betrapte mezelf op dat ik vaak afstem op reality-tv-programma s, programma s waarin gewone mensen worden gevolgd. Je kan een hele avond vullen met het kijken naar dit soort programma s. Hoe komt het toch dat die programma s zo populair zijn en waarom verkiezen mensen dit boven het kijken naar een dramaserie, een docu of een film? Het kijken naar andere mensen is dus blijkbaar iets wat mensen graag doen en in een bepaalde behoefte voorziet. Tegenwoordig gaat het zelfs nog een stapje verder en vloggen jongeren hun dagelijks leven en delen dit met de hele wereld op YouTube. Ik ga tijdens mijn onderzoek dus niet alleen kijken naar reality-series op tv, maar ook naar de nieuwere vorm van reality-tv: vlogs. De populariteit van reality-(online)tv is dus zeer hoog en ik ben erg benieuwd wat de psychologie hierachter precies is. Welke motieven hebben kijkers als ze afstemmen op een programma en hoe worden ze beïnvloed door deze programma s? Om mijn vraag beter te beantwoorden, heb ik er een theorie aan gekoppeld. Mijn hoofdvraag luidt: Hoe kan de (aantrekkings)kracht van reality-tv verklaard worden vanuit de Uses & Gratification Theory? De deelvragen die mij dichter bij het antwoord op de hoofdvraag moeten krijgen zijn: Wat is de Uses & Gratification Theory? Wat is reality-tv? Waarom kijken mensen reality-tv? Hoe worden mensen beïnvloed door reality-tv? 3

4 DEELVRAAG 1 Wat is de Uses & Gratification theorie? Ik heb ervoor gekozen om mijn onderzoek te linken aan een psychologische theorie die kan helpen tot een duidelijker inzicht te komen. Er zijn verschillende theorieën die gaan over massamediacommunicatie. Met de komst van moderne communicatie zijn er veel verschillende media waaruit men kan kiezen om te gebruiken. Mensen kunnen zelf het medium kiezen waar ze behoefte aan hebben. En dan via dit medium ook nog eens bepalen welke content ze tot zich willen nemen. Lees je de krant via de Ipad, of kijk je het nieuws op tv, je kan het allemaal zelf kiezen. De Uses and Gratification theorie (Blumler & Katz, 1974) is een aanpak om te begrijpen waarom en hoe mensen actief op zoek gaan naar specifieke media om zo aan specifieke behoeften te voldoen. Deze behoeften worden geuit in motieven om een bepaald medium te gebruiken en zijn verbonden aan sociale en psychologische kenmerken van een persoon. Mensen kunnen dus zelf een overweging maken over welke mediabron het beste aan hun persoonlijke wensen en behoeften past. De theorie stelt dat de gebruiker een actieve rol speelt in het kiezen van een bepaald medium (Hogt, 2012). Binnen de theorie van Uses and Gratification wordt onderscheid gemaakt tussen gratifications sought en gratifications obtained. GS is de motivatie, dit verwijst naar de gratificaties (voldoening) die de mediagebruiker hoopt/verwacht te verkrijgen van een bepaald medium. Deze verwachtingen zijn dus leidend voor het mediagebruik van de mens. GO zijn de gratificaties die de mediagebruikers ook daadwerkelijk verkrijgen van een medium of deze nou verwacht waren of niet (Barton, 2013). Als de gratifications sought niet obtained worden is de gebruiker ontevreden en wijkt dan uit naar een ander medium, zo stelt de theorie. Een voorbeeld is dat mensen met een fundamenteel verlangen naar wraak aangetrokken zullen worden tot gewelddadige tv-programma s. Deze programma s wekken namelijk gevoelens op van rechtvaardiging en dat vinden deze mensen prettig. Volgens dit perspectief besteden mensen aandacht aan televisie-inhoud die voldoet aan hun basismotieven omdat gemakkelijk - en met minimale inspanning - aan deze behoefte kan worden voldaan (Aubrey, Olson, Fine, Hauser, Rhea, Kaylor, Yang, 2012). 4

5 DEELVRAAG 2 Wat is reality-tv? De term reality-tv wordt ontzettend vaak gebruikt maar ondanks dat is er geen algemene definitie van dit begrip. Volgens de Van Dale (2016) is reality-tv: tvprogramma's over waar gebeurde, sensationele onderwerpen. Deze omschrijving is vrij summier maar omvat wel wat er over het algemeen bedoeld wordt met realitytv. Bij reality-tv draait het over het algemeen om ongescripte/echte situaties met daarin mensen die worden neergezet als henzelf en niet als acteurs. De term realitytv wordt voornamelijk gebruikt om fictie en non-fictie programma s te onderscheiden (Hogt, 2012). Bij de term van reality-tv moet wel in acht worden genomen dat het niet altijd om de echte realiteit gaat, niet alles is wat het lijkt. Vaak zijn dingen toch in scene gezet en worden reacties uitgelokt of wordt er misleidend gemonteerd (Kuipers, 2011). Het feit blijft wel dat het bij reality-tv draait om echte mensen en geen acteurs. Er zijn tv-zenders die bijna alleen maar reality-tv uitzenden zoals TLC en MTV. Kijk naar MTV dat in de loop der jaren zijn muziekvideo s heeft vervangen door bijna alleen maar reality-series als Teen Mom, Jersey Shore en The Real World (Huffels, 2016). Genres Er zijn veel verschillende reality-tv genres. De meest voorkomende genres zijn: romantiek, competitie-/gameshows, talentenshows, programma s waarin mensen een persoonlijk verhaal vertellen en programma s waarin mensen geholpen worden (Hogt, 2012). Voorbeelden van het genre romantiek zijn onder andere programma s als Boer Zoekt Vrouw en Grenzeloos Verliefd. Bij het genre competitie-/gameshows gaat het om programma s als Wie is de Mol? en Expeditie Robinson. Talentenshows zijn programma s als The Voice of Holland en Idols. Bij het genre persoonlijk verhaal gaat het om programma s als Gepest of Je Zal Het Maar Hebben. En voorbeelden van hulpprogramma s, zijn programma s als Mijn Leven In Puin of Help Mijn Man Is Klusser. Een ander bekend reality-tv genre is de realitysoap/serie hierbij ligt de nadruk meer op de menselijke interactie. Voorbeelden van dit genre zijn Oh Oh Gerso, Big Brother en Utopia. Door de jaren heen Het reality-televisiegenre begon in 1999 in Nederland allemaal met het idee van programmamaker John de Mol. Tijdens Big Brother verbleven 12 onbekende kandidaten in een huis met camera s en alles wat ze deden en zeiden werd uitgezonden op tv. Het reality- programma was een ongekend succes met torenhoge kijkcijfers en sindsdien zijn er alleen maar meer reality-tv-programma s 5

6 bijgekomen op de Nederlandse televisie (Woudt, 2016). Vandaag de dag zijn we nog niet klaar met reality-tv. In 2013 kwam John de Mol met weer een nieuw realityformat: Utopia. Dit programma is nog steeds dagelijks te zien op televisie. Waar Big Brother nog bekeken werd door een breed publiek en het gesprek was van de dag, is Utopia iets geworden voor liefhebbers. John de Mol heeft beweerd dat reality een genre is dat blijft en hij bewijst met de komst van Big Brother en later Utopia dat hij precies weet waar de kijker behoefte aan heeft (Teeffelen, 2014). Er is nu een nieuw tijdperk aangebroken waarin steeds minder lineair televisie wordt gekeken, met name door jongeren onder de 35 jaar. Die jongeren kijken steeds vaker online wanneer ze zelf willen naar bijvoorbeeld YouTube en Netflix (Takken & Benjamin, 2015). Vandaag de dag is met het bekende vloggen een nieuw soort reality-tv ontstaan (Diaz, 2015). Waarom zou je nog een heel camerateam je laten volgen als je zelf ook gemakkelijk je dagelijkse leven kan filmen. Er wordt als het ware een stap overgeslagen. Vloggers bepalen zelf hoe ze gemonteerd worden en wanneer ze een video plaatsen, anders dan op de televisie. YouTubers filmen hun dagelijks leven en delen dit met de hele wereld, hier wordt ontzettend veel naar gekeken door jongeren (Takken & Benjamin, 2015). 6

7 DEELVRAAG 3 Waarom kijken mensen reality-tv? Met de komst van reality-tv kwam ook de vraag waarom mensen graag naar dit soort programma s kijken. Waarom vinden kijkers het interessant om naar mensen te kijken die ze niet kennen op in situaties als een spel, hulpprogramma of iets dergelijks. Er zijn veel verschillende onderzoeken gedaan naar de redenen hierachter. Entertainment Uit een Nederlands onderzoek uit 2012 blijkt dat een van de belangrijkste redenen van het kijken naar reality-tv is voor entertainment en ontspanning. Mensen kijken naar die programma s omdat ze het leuk vinden en er ontspanning uithalen (Hogt, 2012). Amerikaans onderzoek beaamt dat. Het kijken naar reality programma s doen mensen uit gewoonte en omdat het vermakelijk is (Papacharissie, Mendelson, 2007). Er zijn echter nog meer redenen waarom mensen zo geïnteresseerd zijn in het kijken naar andere mensen. Voyeurisme Een andere belangrijke reden voor het kijken naar reality-tv is voyeurisme. Voyeurisme is het gluren naar andere mensen en hier dan plezier aan beleven. Het feit dat je bij reality-tv een kijkje kan nemen in het leven van iemand anders levert voor veel kijkers plezier op. Verhalen horen en zien van mensen die je niet kent, en anders ook niet zou horen of zien, is voor veel mensen een reden om naar dit soort televisie te kijken (Hogt, 2012). Hulpprogramma s gaan vaak diep in op persoonlijke verhalen van onbekende mensen en bij dit genre is voyeurisme dus een groot kijkersmotief. Volgens media psycholoog Micha Coster zijn mensen van nature nieuwsgierig en door programma s als Oh Oh Gerso te tonen op televisie voorzien ze in een soort schaarste. Namelijk dat van een kijkje krijgen in een subcultuur die voor veel mensen niet toegankelijk is, of waar ze normaalgesproken niet mee in aanmerking komen. Doordat er veel verschillende reality-series zijn over verschillende subculturen kan die behoefte van nieuwsgierigheid steeds weer bevredigd worden (Coster, 2012). Personificatie Een andere reden voor het kijken naar reality-series is volgens Coster personificatie. De personen in reality-programma s worden vaak zo uitgezocht dat er in het programma altijd wel een persoon voorkomt met wie de kijker zich kan identificeren. Vaak heeft de kijker een voorkeur voor een van de mensen in het programma en 7

8 deze persoon beleeft dingen of doet dingen die de kijker zelf misschien niet snel zou doen. Je leeft je in die persoon in en gaat dan helemaal op in de dingen die die persoon meemaakt. Je leeft dan als persoon, een soort alter ego, die alles doet wat zij zelf niet durven bijvoorbeeld (Coster, 2012). De makers van het allereerste echte reality programma in Nederland beamen dat. Zo stelt Paul Römer, medebedenker van Big Brother, in een interview met de NRC (2016). De casting voor het programma was volgens hem van cruciaal belang. Bij Big Brother gingen ze bijvoorbeeld van een gezinssituatie uit. Ze zochten een vader, een moeder, een ondeugende dochter een brave zoon, een odd one out en een vrije figuur etc. Met deze sjablonen hebben ze de kandidaten ingevuld (Benjamin, 2016). Zo konden de kijkers zich dus gemakkelijker identificeren met een van de kandidaten in het programma. Zelfwaardering/status Twee onderzoekers uit Amerika deden in 2004 wetenschappelijk onderzoek naar waarom mensen graag naar reality-tv kijken. Ze hebben hierbij gekeken naar alle verschillende genres van reality-tv. Hieruit bleek dat mensen die graag naar reality tv kijken meer status georiënteerd zijn en veel meer waarde hechten aan status dan mensen die hier niet naar kijken. De mensen die gemotiveerd zijn door status hebben een bovengemiddelde noodzaak voor zelfwaardering. Reality-tv kan deze psychologische behoefte op twee manieren bevredigen. Een mogelijkheid is dat kijkers zichzelf een hogere status geven dan de mensen in reality programma s. Door het bekijken van de normen en waarden van de kandidaten in een reality programma voelen kijkers zich beter over zichzelf. Ze zien dat zij het anders/beter/slimmer/beschaafder doen en dat voelt goed. Het idee dat het bij reality-tv om normale mensen gaat en niet om acteurs is van significant belang voor de kijker. Het maakt dan ook niet uit of de verhaallijn realistisch is, maar het gaat er om dat het om gewone mensen gaat. Aan de andere kant kan het kijken naar gewone mensen op tv de kijker bevredigen omdat het laat zien dat gewone mensen belangrijk zijn. Normale mensen kunnen reality-programma s kijken, mensen als zichzelf zien en fantaseren over dat zij ook ooit op tv zouden kunnen komen en daardoor meer status en aanzien kunnen krijgen (Reiss & Wiltz, 2004). Leedvermaak Mensen kijken graag naar filmpjes en programma s waarin uitglijden, struikelen en vallen het thema zijn. Zoals hierboven gemeld vergelijken kijkers zich met de deelnemers uit programma s en voelen zichzelf hierna beter. De drama s die vaak plaatsvinden in reality series maken dat soort programma s interessant het levert leedvermaak op. Als kijker kun je veilig vanuit je luie stoel alles meemaken (Nabi, Biely, Morgan en Stitt, 2003). 8

9 Competitie Competitie is ook een van de redenen waarom mensen graag naar reality-tv kijken. Bij reality-tv-programma s komt het vaak voor dat het in de vorm van een spel is waarbij mensen strijden om een prijs. Een competitie in een televisieprogramma is iets waar men graag naar kijkt al zo lang als de televisie bestaat (Televizier, 2010). Jongeren Uit onderzoek van Stichting Kijkonderzoek keken er in 2014 veel jongeren naar Utopia. Maarten Reesink, een televisiewetenschapper aan de Universiteit van Amsterdam, stelt dat Utopia zo populair is onder jongeren want "Dat is de generatie die Big Brother, vijftien jaar geleden, niet heeft gezien. Een generatie die is opgegroeid met YouTube en Facebook waar ze hun vrienden volgen." Deze jongeren kijken volgens hem dus naar de groep die is samengesteld omdat zij het interessant vinden om te zien hoe volwassenen omgaan met problemen. De kandidaten zijn over het algemeen ouder dan zij zelf, boodschappers ergens tussen de twintig en vijftig jaar oud (Teeffelen, 2014). Dit kan dus verklaren waarom jongeren graag naar reality-tv kijken. Meer dan 80 procent van de jongvolwassenen (tot 32 jaar) kijkt weleens naar een vlog. De belangrijkste reden voor jongeren om te kijken naar vlogs is entertainment. Zes op de tien kijkers geven aan om deze reden te kijken (multiscope, 2016). Internetexpert Danny Mekic stelde in een interview met BNR-nieuwsradio dat jongeren zo veel naar vlogs kijken omdat zij nog opzoek zijn naar zichzelf. Wat is er dan leuker dan naar vlogs kijken die een kijkje geven in het leven van een leeftijdsgenoot. De jongeren zullen situaties herkennen die ze zelf ook meemaken of hebben meegemaakt en leren door vloggers hoe ze daarmee om kunnen gaan (BNR, 2016). Identificatie is dus net als bij reality-tv als bij blogs een belangrijk motief. Deze vloggers worden, naarmate ze bekender worden en meer volgers krijgen, idolen met veel status waar de jongeren dan tegen op kijken. Er zitten dus meerdere psychologische redenen achter waarom mensen zo graag naar echte andere mensen kijken op (online)tv. Deze redenen zijn misschien bewust en soms onbewust voor de kijker zelf. 9

10 DEELVRAAG 4 Hoe worden mensen beïnvloed door reality-tv? Nu ik heb onderzocht waarom mensen graag naar reality-tv kijken, is het ook interessant om te weten of mensen hier ook op een bepaalde manier door beïnvloed worden. Hebben deze programma s effecten op de kijkers? Empathie Zoals hierboven beschreven komt over het algemeen naar voren dat het kijken naar dit soort programma s ze dus plezier op levert. Doordat de kijker het zien als entertainment en ze een goed gevoel kunnen krijgen van de programma s doordat ze zich vergelijken met de deelnemers in de programma s. Volgens Duitse wetenschappers wordt men ook vriendelijker door het kijken naar realityshows als Big Brother, Geordie Shore en Teen Mom. Dat soort programma s ontwikkelen het vermogen om plaatsvervangende schaamte voor anderen te voelen. Hierdoor wordt een deel van de hersenen geactiveerd dat ons meer empathisch maakt. Mensen die naar reality-programma s kijken kunnen zich beter inleven in de situatie en positie van andere mensen. De mogelijkheid om jezelf in iemand ander zijn situatie in te beelden is essentieel om plaatsvervangende schaamte te voelen (Metro, 2015). Jongeren Uit een Amerikaans onderzoek blijkt dat vooral tienermeisjes tussen de 11 en 17 jaar beïnvloed worden door het kijken naar reality-tv. Zo blijkt dat meisjes die regelmatig naar reality-tv kijken meer geneigd zijn drama, agressie en pestgedrag te accepteren en vertonen in hun eigen leven. Ook vinden de meiden die vaak naar reality-programma s kijken uiterlijk erg belangrijk. Ze zijn meer gefocust op hun uiterlijk en denken dat ze hierop ook beoordeeld worden, daarentegen zijn ze wel zelfverzekerder en fungeren ze vaak als rolmodellen voor leeftijdsgenoten. Naast deze negatieve invloeden zijn er ook een aantal positieve invloeden uit het onderzoek gekomen. Reality-programma s openen namelijk onderwerpen voor gesprek en fungeren in bepaalde mate als rolmodel voor meisjes (Youngworks, 2011). Jongeren die tegenwoordig veel naar vlogs kijken worden hier ook door beïnvloed. Kijk naar de volgers van Monica Geuze (een bekende vlogster) die in een van haar vlogs haar lippen op laat spuiten met fillers (Geuze, 2016). Doordat er vaker open in vlogs over cosmetische ingrepen wordt gepraat wordt de drempel voor jongeren lager om dit ook te gaan doen. De media-aandacht maakt cosmetische ingrepen onder jongeren populairder (nu.nl, 2016). 10

11 Nieuwe norm Mediapsycholoog Micha Coster denkt dat kijkers van reality-series het gedrag van de mensen in het programma niet snel over zullen nemen. Doordat je juist kan kijken naar asociaal gedrag in Oh Oh Gerso wordt de noodzaak minder om het gedrag in het echt te gaan kopiëren, aan de behoefte is namelijk al voldaan doordat je het op tv kan bekijken. Als een klein groepje mensen bepaald gedrag vertoont in een programma nemen mensen het niet snel over. Het gaat bij reality-programma s als Oh Oh Gerso over een subcultuur waardoor men hun gedrag niet als de nieuwe norm zal zien. Het zal eerder een bevestiging zijn dat de eigen norm van de kijker beter is dan die van de kandidaten in het tv-programma. Dit gaat op voor kleine groepen mensen die een bepaald soort gedrag vertonen. Wanneer veel meer mensen bepaald gedrag gaan vertonen, verschuift de algemene norm. Mensen gaan zich dan aanpassen aan de nieuwe norm (Coster, 2011). 11

12 CONCLUSIE Hoe kan de (aantrekkings)kracht van reality-tv verklaard worden vanuit de Uses & Gratification Theory? Het antwoord op mijn hoofdvraag is natuurlijk niet in een zin te benoemen. Maar de belangrijkste reden van de kracht van reality-tv is dat het zeker in bepaalde behoeftes van de kijker voorziet. Reality-tv voldoet blijkbaar goed aan de wensen van de mediagebruiker waardoor zij afstemmen op dit genre. Uit mijn onderzoek is gebleken dat reality-tv goed aansluit bij behoeftes als entertainment, voyeurisme en identificatie. Dit zijn een paar belangrijke motieven waarom mensen graag reality-tv kijken. De aantrekkingskracht kan dus verklaard worden aan de hand van de theorie die laat zien dat mensen bepaalde verwachtingen hebben bij het kiezen van een bepaald medium. Ze stellen af op een reality programma omdat ze verwachtingen hebben en ze hopen dat die worden waargemaakt. Ze kiezen bewust om ergens naar te kijken met daarachter bewuste of onbewuste gedachtes en behoeftes waarvan ze hopen dat die worden bevredigd. Kijk naar de nieuwste reality-serie op RTL 5 Oh Oh Daar Gaan We Weer!, een vervolg op het veel bekeken Oh Oh Cherso uit Kijkers hebben bepaalde verwachtingen van het programma dat hetzelfde format heeft als zijn voorganger uit Jongeren die helemaal losgaan op vakantie met daarbij het nodige alcoholgebruik en losbandig gedrag. De kijker weet ongeveer wat er gaat gebeuren en welke onderwerpen aan de orde komen. Echter er kwam kritiek na de eerste aflevering vanuit de alcoholbranche. Men vond dat overmatig alcoholgebruik en het grenzeloze gedrag dat daarop volgde - werd gefaciliteerd en zelfs werd aangemoedigd. De producenten van het programma hebben de vervolgafleveringen daarom aangepast en braver gemaakt: de scenes met excessief alcoholgebruik werden geschrapt (AD, 2016). Zo kreeg de kijker niet meer de dingen te zien waar hij of zij op gerekend hadden. Dit kan mede de oorzaak zijn van de bijna gehalveerde kijkcijfers na de eerste aflevering. Het kan dus een voorbeeld zijn van Gratification sought and not obtained. De verwachtingen van de kijkers werden niet waargemaakt en ze haalde er dus niet hun gezochte gratificaties uit. Als CMD er - en dan vooral als content-designer - is het belangrijk in acht te nemen dat dit de wereld is hoe wij nu content tot ons nemen. Mensen kiezen zelf welk medium ze gebruiken en wat ze consumeren op dat medium. Uit mijn onderzoek blijkt dat mensen erg zijn geïnteresseerd in verhalen van echte mensen. En door doelgroeponderzoek te doen naar de Gratifications Sougt kan je erachter komen 12

13 welke motieven mensen hebben voor het gebruik van een medium. Als je goed weet wat de behoeftes en verwachtingen zijn van een bepaalde doelgroep, kun je daar beter op inspelen. Zo kun je er ook voor proberen te zorgen dat aan de gezochte behoeftes wordt voldaan. 13

14 BRONNEN AD. (2016, 16 november). RTL past oh oh daar gaan we weer aan na kritiek. Geraadpleegd van Aubrey, J. S., Olson, L., Fine, M., Hauser, T., Rhea, D., Kaylor, B., & Yang, A. (2012). Investigating Personality and Viewing-Motivation Correlates of Reality Television Exposure. Communication Quarterly, 60(1), doi: / Barton, K. M. (2013). Why We Watch Them Sing and Dance: The Uses and Gratifications of Talent-Based Reality Television. Communication Quarterly, 61(2), doi: / Benjamin, J. (2016, 19 september). Big Brother was eerst nog echt. NRC. Geraadpleegd van BNR. (2016, 16 augustus). Bijna alle jongvolwassenen kijken vlogs. Geraadpleegd op 27 december, 2016, van Coster, M. (2011, 14 december). Radio-interview over kijkmotivatie Reality TV. Geraadpleegd op 15 december, 2016, van Diaz, Y. (2015, 27 februari). Reality Tv and Vlogs. Geraadpleegd op 29 december, 2016, van Geuze, M. (2016, 30 juni). DE BEHANDELING - MONICAGEUZE VLOG #551 [YouTube]. Geraadpleegd van Hogt, I. (2012). Waarom kijken we reality programma s? Een onderzoek naar kijkmotieven. Geraadpleegd van _s _(verslag).pdf Huffels, D. (2016, 5 november). Waar staat die M in MTV nog voor? NRC. Geraadpleegd van 14

15 Katz, E., Blumler, J. G., & Gurevitch, M. (1974). Uses and gratifications research. Public Opinion Quarterly, 37, Kuipers, B. (2011). Niet te filmen. Amsterdam, Nederland: Boekerij. Multiscope. (2016, 16 augustus). Eén op de drie Nederlanders kijkt naar vlogs. Geraadpleegd op 20 december, 2016, van Nabi, R. L., Biely, E. N., Morgan, S. J. & Stitt, C. R. (2003). Reality-based television programming and the psychology of its appeal. Media Psychology, 5, Nu.nl. (2016, 26 november). Media-aandacht maakt cosmetische ingrepen bij jongeren populairder. Geraadpleegd op 21 december, 2016, van Papacharissi, Z. & Mendelson, A.L. (2007). An exploratory study of reality appeal: Uses and gratifications of reality TV shows. Journal of Broadcasting & Electronic Media 51(2), Reality-tv, (2016). In Van Dale, Geraadpleegd van Reiss, S., & Wiltz, J. (2004). Why People Watch Reality TV. Media Psychology, 6(4), Takken, W., & Benjamin, J. (2015, 01 september). Hoe bereik je Millennials? NRC. Geraadpleegd van a Teeffelen, K. van. (2014, 06 november). Reality is een genre dat blijft, wen er maar aan. Trouw. Geraadpleegd van Televizier. (2010, 21 september). Waarom is reality-tv zo populair? Geraadpleegd op 20 december, 2016, van 15

16 Woudt, M. (2016, 02 oktober). 65 jaar tv: dit zijn de 7 hoogtepunten. Geraadpleegd op 21 december, 2016, van 7-hoogtepunten Youngworks. (2011, 21 oktober). De invloed van reality-tv op tienermeisjes. Geraadpleegd op 27 december, 2016, van 16