HET EINDE VAN DE DIESEL? Stephan van Zyl consultant Sustainable Transport & Logistics

Transcriptie

1 HET EINDE VAN DE DIESEL? Stephan van Zyl consultant Sustainable Transport & Logistics 010logistiek Ahoy Rotterdam, 6 april 2017

2 WIE GELOOFT AAN HET EINDE VAN DE DIESEL? # nieuw verkochte diesel bestelbusjes voor stedelijke distributie < 50% A B C D Het einde van de diesel?

3 WIE GELOOFT AAN HET EINDE VAN DE DIESEL? # nieuw verkochte diesel trucks voor stedelijke distributie < 50% A B C D Het einde van de diesel?

4 TNO EN DUURZAME MOBILITEIT ONTWIKKELING technologie motor aandrijflijn nabehandeling coöperatief en automatisch rijden driver support ITS en dynamisch verkeersmanagement logistieke en mobiliteitsconcepten METEN & MODELLEREN emissies en energiegebruik in het lab op de weg emissiefactoren praktijkproeven luchtkwaliteit gezondheidseffecten technology assessments scenariostudies kosten & baten CO 2 -footprint emissienormen en testprocedures beleidsadvies lokaal nationaal EU STUDIES & ADVIES 4 Het einde van de diesel?

5 ENERGIETRANSITIE VERKEER EN VERVOER MEER AANDACHT EN HOGERE PRIORITEIT VOOR? Transitiecoalitie Versnelling energietransitie Klimaatwet Minister van Economie, Klimaat en Energie Investeringsbank groene energieprojecten Nieuw Deltaplan nodig

6 VERWARRENDE BERICHTEN 6 Het einde van de diesel?

7 ER WAS EENS Peugeot 106 Electrique Populariteit elektrische voertuigen is niet nieuw! Drijfveren jaren 90: lokale luchtkwaliteit ZEV-mandaat Californië ambitie Europese elektriciteitsbedrijven GM EV1 7 Het einde van de diesel?

8 DE VIERDE RONDE 1990 de 2000 markt te komen 2010 elektrische auto Eind jaren 90 kondigden, in navolging van Daimler, verschillende OEMS aan in 2003 met FCEVs op Dit leek even een heel makkelijke manier te worden om mobiliteit te verduurzamen. Auto s en tankinfra konden (nagenoeg) hetzelfde blijven 2017 brandstofcel / waterstof biobrandstoffen elektrische auto H2 klopt op de deur? 8 Het einde van de diesel?

9 DUURZAAMHEID WAAR DOEN WE HET OOK AL WEER ALLEMAAL VOOR? luchtkwaliteit klimaat economie groene groei? aantrekkelijke stad? geluidhinder bereikbaarheid energiezekerheid 9 Het einde van de diesel?

10 OVERALL KLIMAATDOEL EU -80% (tot 95%) in 2050 t.o.v Transport sector is enige sector met groeiende CO 2 -emissies. Verdere volumegroei 50% tot Doel transport 2050: 60% reductie t.o.v Bron: Roadmap for moving to a competitive low-carbon economy in Het einde van de diesel?

11 ZUINIGE AUTO S OP DUURZAME ENERGIE primaire energiebron energiedrager toepassing fossiel benzine / diesel / LPG / CNG / LNG fossiel + CO 2 -opslag (bio-)methaan methane biomassa vloeibare biobrandstoffen conventionele en hybride voertuigen zon/wind/water/geo waterstof hydrogen brandstofcelvoertuigen nucleair elektriciteit electricity batterij-elektrische voertuigen 11 Het einde van de diesel?

12 CO 2 -VOORDEEL ELEKTRISCH RIJDEN op korte termijn is het voordeel beperkt in toekomst groter door: duurzamere elektriciteitsproductie hogere WTT-emissies oliewinning 12 Het einde van de diesel?

13 BIOBRANDSTOFFEN bleken ook vaak niet zo duurzaam (in)direct land-use change palm oil plantation nature nature crop land crop land 13 Het einde van de diesel? biomass cultivation sugar cane plantation

14 ketenrendement WELL-TO-WHEEL KETENRENDEMENT indicatieve cijfers voor well-to-wheel ketenrendement in stadsverkeer fossiele energie transport 95% productie benzine/diesel 90% distributie 97% verbrandingsmotor 30-40% conventioneel voertuig (ICEV): 25-33% fossiele energie el. opwekking 40-45% distributie 90% batterij 95% elektromotor 80% elektrisch voertuig (EV): 27-31% zonne- / windenergie transport 90% distributie 90% batterij 95% elektromotor 80% elektrisch voertuig (EV): 62% zonne- / windenergie elektrolyse 75% compressie H 2 90% transport H 2 90% tanken 95% brandstofcel 50% elektromotor 80% alternatieve route: liquefactie vloeibaar waterstof brandstofcel voertuig (FCEV) op waterstof (H 2 ): 23% Ook bij fossiele energie als startpunt is ketenrendement van elektrisch rijden beter dan van auto met verbrandingsmotor Op dezelfde hoeveelheid duurzaam geproduceerde elektriciteit, rijdt een elektrische auto > 2x zover als een waterstofauto 14 Het einde van de diesel?

15 15 Het einde van de diesel?

16 TRENDS & VERWACHTINGEN ICEVS: MOTOREFFICIENCY Een reductie van 40% in het brandstofverbruik vergt naast een efficiënte motor ook: - energiezuinige banden, - aerodynamische aanpassingen, - een lager leeggewicht van het voertuig : Engine efficiëntie gedreven door incrementele innovaties, zoals het reduceren van parasitaire (pomp- en wrijvings-)verliezen en verbrandingsoptimalisatie : Radicalere innovaties nodig zoals WHR, downsizing & downspeeding 16 Het einde van de diesel?

17 TRENDS & VERWACHTINGEN EVs: KOSTEN - Sterke prijsdaling verwacht voor elektrisch vervoer met de komst van serieproducten 17 Het einde van de diesel? - Tweede hands markt ontstaat nu al bij kleine bestelbussen

18 ACTIERADIUS TRENDS & VERWACHTINGEN EVs: BATTERIJTECHNOLOGIE PAYLOAD x 100 NaCl 2 Li-Ion Li-S BATTERIJCAPACITEIT 18 Het einde van de diesel? - Nieuwe batterijtechnologieën beloven een hogere energiedichtheid. Technologie nog in ontwikkeling. - Energiedichtheid zal nooit zo hoog zijn als bij Diesel [factor x100 verschil]. Omdat EVs x2,5 efficiënter zijn is dit een factor x40. verwachting 2030 nog maar x20.

19 TRENDS & VERWACHTINGEN HYBRIDE TECHNOLOGIE Battery cost [ /kwh] - Het voorbeeld laat zien, dat er verschillende scenario s zijn voor de optimale TCO: Bij lage dieselprijs kun je beter in Dieselvoertuigen investeren. Is Diesel duur en zijn batterijen goedkoop, kun je beter investeren in een elektrische voertuig met range-extender. Long-haul Optimal TCO Fuel cost [ /l] - TCO van (hybride) technologieën hangt sterk af van de investeringskosten [wordt bepaald door de grootte van de batterij] en de energieprijzen [ruw + accijns + BTW] 19 Het einde van de diesel?

20 TRENDS & VERWACHTINGEN WATERSTOF-TECHNOLOGIE 20 Het einde van de diesel? TNO rapport

21 TRENDS & VERWACHTINGEN KETENEFFICIENCY Mix EU: 20% renewable Beschikbaarheid BIO? Mix EU: 30% renewable Hitting a moving target - Brandstoffen zullen de komende jaren in ontwikkeling blijven. - De juiste keuze vergt een inschatting/voorspelling van de ontwikkeling. - Wetgeving en autonome trends kunnen richting bepalen, waarop kan worden geanticipeerd. 21 Het einde van de diesel?

22 BRANDSTOFFENVISIE NL BESTELAUTO S brandstof plug-in elektrisch waterstof gas Langetermijnbeeld: Infaseren elektrische voertuigen Inzet op efficiencywinsten diesel 22 Het einde van de diesel?

23 BRANDSTOFFENVISIE NL VRACHTAUTO S biobrandstof elektrisch waterstof gas Langetermijnbeeld: Inzet op efficiencywinsten diesel Inzet Bio-LNG/-CNG Inzet brandstofceltechniek (lang-zwaar) & elektrisch 23 Het einde van de diesel? (kort-licht)

24 UITDAGINGEN EN BEHOEFTEN STEDEN VOORBEELD ROTTERDAM Uitdagingen: Concessie-eisen ZE-bussen? Rolverdeling vervoersautoriteit, gemeente, vervoerder, industrie? Ontwerp ZE busdienstregeling? Voertuigkeuze ZE-bussen? Keuze batterijpakket ZE-bussen? Depot- of opportunity charging? Energieverbruik optimaliseren? Business case / TCO ZE-bussen? Onrendabele top ZE-bussen? Maatschappelijke baten? Cofinanciering? Duurzaam doelgroepenvervoer? Duurzaam taxivervoer? Duurzaam personenvervoer? Milieuzones Sloopregeling oud en vuil Aanschafsubsidie nieuw en schoon Bestuursakkoord ZE busvervoer Wagenpark gemeente ZE maken ZE stadsdistributie / logistiek Uitdagingen: ZE stadslogistiek? Infasering? Truck platooning? Duurzame concessies / inkoopbeleid gemeentediensten? Synchromodaal transport? Lading bundelen, horizontale samenwerking? Verbetering beladingsgraad met LZV s? Business case / TCO logistieke innovaties? Klimaatneutrale bedrijven faciliteren 24 Het einde van de diesel? Leefomgeving Focus: luchtkwaliteit, gezondheid en geluid Mobiliteit Focus: mobiliteit en bereikbaarheid Slimme verkeerscirculatie Reisinformatie P&R voorzieningen, parkeerbeleid Fiets en OV (modal shift) Laadinfrastructuur EV faciliteren Energietransitie? Klimaatneutraal? Nieuwe focus: Energie CO 2 -uitstoot Groene groei Economie Focus: werkgelegenheid en toegevoegde waarde Mainport / brainport Next economy Biobased economy Smart city, smart port Verdienpotentieel EV Reshoring maakindustrie Uitdagingen: Laadpalen, inductieladen EV? Laaddienstverlening? Smart grids? Grid balancing? Duurzame energieopwekking? Decentrale energieopwekking en -opslag? Variabele energieprijzen? Zelfrijdende voertuigen? ITS? Deeleconomie, autodelen? Kilometerheffing, congestieheffing? Behoeften: Handelingsperspectieven: Roadmapping en timing Beleidsstrategieën (adaptief) Technologische ontwikkelingen Systeemontwerp en -specificaties Optimalisatie (inzet, gedrag) Effecten en verbeterpotentieel Footprinting en benchmarking Business cases / TCO Samenwerkingsvormen Organisatievormen Rolverdeling

25 AANPAK EN MEERWAARDE SYSTEEMAANPAK Behoeften: Integrale systeembenadering: Handelingsperspectieven: Roadmapping en timing Beleidsstrategieën (adaptief) Technologische ontwikkelingen Systeemontwerp en -specificaties Optimalisatie (inzet, gedrag) Effecten en verbeterpotentieel Footprinting en benchmarking Business cases / TCO Samenwerkingsvormen Organisatievormen Rolverdeling Multi-actor Dynamiek in de tijd Multimodaal??? Synergiën Gehele energieketen Goedkoper Beter Duurzamer Gebruik optimaliseren Systeemontwerp Beschikbaarheid technologie Big data: real-time, metingen Simulatiemodellen: voertuig/vloot, verkeer, vervoer, energie State-of-the-art technologiespecificaties 25 Het einde van de diesel?? Beleidsopties

26 Dipl.Ing. Stephan van Zyl Consultant Sustainable Transport & Logistics Anna van Buerenplein DA Den Haag The Netherlands T stephan.vanzyl@tno.nl 26 Het einde van de diesel?