Handboek duurzame productie kuip- en terrasplanten. Uitgevoerd door: DLV Facet. Wageningen, Mei 2004

Transcriptie

1 Facet Handboek duurzame productie kuip- en terrasplanten Uitgevoerd door: DLV Facet Wageningen, Mei 2004 In samenwerking met de Landelijke commissie Kuip- en terrasplanten LTO Groeiservice Gefinancierd door: Productschap Tuinbouw Postbus AG Zoetermeer

2 Handboek duurzame productie kuipen terrasplanten Martijn Gevers Jelle Moree Erik de Rooij Helma Verberkt Chris Vermeulen DLV Facet Postbus CA Wageningen Tel In samenwerking met kuip- en terrasplanten commissie LTO Groeiservice Dit handboek is gefinancierd door: Productschap Tuinbouw Postbus AG Zoetermeer DLV Facet Dit document is auteursrechtelijk beschermd. Niets uit deze uitgave mag derhalve worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch door fotokopieën, opnamen of op enige andere wijze, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van DLV Facet. De merkrechten op de benaming DLV komen toe aan DLV Adviesgroep N.V. Alle rechten dienaangaande worden voorbehouden. DLV Adviesgroep N.V. is niet aansprakelijk voor schade bij toepassing of gebruik van gegevens uit deze uitgave. DLV Facet, mei

3 Handboek Waarom een handboek Door maatschappelijke ontwikkelingen neemt de vraag van consumenten naar duurzaam geteelde producten toe. In de kuip- en terrasplantenteelt is deze vraag nog gering, maar neemt ook hier toe. Om op deze toekomstige ontwikkeling in te kunnen spelen is enerzijds een onderzoek uitgevoerd en anderzijds een inventarisatie gehouden naar de mogelijkheden hiervan. Op de bedrijven met kuip- en terrasplanten worden diverse gewassen geteeld op één locatie. De manier van duurzaam telen moet dus toe te passen zijn bij diverse gewassen om tot een werkbare toepassing en acceptatie door telers te komen. In het onderzoek is de nadruk gelegd op het toepassen van duurzame materialen zoals potten, potgrond en natuurlijke meststoffen. De resultaten uit het onderzoek staan weergegeven in het proefverslag Duurzame productie kuipplanten. Voor de onderdelen geïntegreerde gewasbescherming en groeiregulatie is een inventarisatie uitgevoerd. Meer achtergrond informatie over deze onderwerpen is terug te vinden in het verslag Geïntegreerde gewasbescherming en groeiregulatie t.b.v. duurzame productie kuipplanten. De informatie uit het onderzoek en de inventarisatie is in dit handboek verwerkt in praktische overzichten voor telers om te komen tot een duurzame productie van kuip- en terrasplanten. Duurzame producten Het gebruik van duurzame materialen dient aan een aantal voorwaarden te voldoen. Biopotten Mag geen potbreuk geven bij handelingen. De potten mogen niet te snel afbreken. Rekening houden met teeltsysteem. Wat zijn de consequenties van het watergeefsysteem. De potten mogen tijdens de afbraak geen voor de plant giftige stoffen afgeven. De potten mogen tijdens de afbraak niet tot N-onttrekking uit de potgrond leiden. Mag geen algen vervuiling geven. De potten moeten te verwerken zijn in de oppotmachine. De afnemers (handel, consument) moeten het product accepteren. Mag geen problemen geven bij de afvalverwerking. Compalox -P buffer (0,5-2%) met als doel compactere groei en een verlaagde P bemesting Rekening houden met een mogelijke vertraging in de bloeisnelheid. Niet te droog telen, daar het fosfaat anders niet vrij komt en een P-tekort kan ontstaan. Er dient een meetprotocol te komen om de hoeveelheid fosfaat in de grond te monitoren. Er dient een lagere P voorraadbemesting aangehouden te worden. Klei met als doel groeiremming Klei moet toegepast worden in combinatie met een lagere watergift. Bij gelijkblijvende watergift kan klei toevoeging zelfs meer vegetatieve groei geven. Het resultaat van groeiremming d.m.v. klei toevoeging is afhankelijk van bovenstaande andere manier van telen. Veenvervangers Voor het gebruik van veenvervangers komen meerdere producten in aanmerking. Enkele voorbeelden waaruit een keuze gemaakt kan worden zijn: houtvezel, rijstekaf, perlite, kleikorrels en kokos. Voor het gebruik van compost als veenvervanger zijn nog te veel onduidelijkheden om een veilige praktische toepassing mogelijk te maken. DLV Facet, mei

4 Organische meststoffen Voordat organische meststoffen toe kunnen worden gepast bij kuip- en terrasplanten moet eerst aan een aantal voorwaarden worden voldaan. Hieronder een overzicht van de voorwaarden. Er zijn grote gewasverschillen ten aanzien van bemestingsbehoefte en gevoeligheid. Er is dus geen algemeen receptuur voor kuip- en terrasplanten. Vergaar kennis over de verschillen in bemestingsbehoefte en gevoeligheid van de verschillende gewassen. Overleg met de potgrondleverancier welke mogelijkheden er zijn m.b.t. de voorraadbemesting. Er zijn goede uitgebalanceerde organische voorraadbemestingen voorhanden voor kuip- terrasplanten. Informeer ook naar de werkingsduur. De frequentie van bijbemesten is sterk afhankelijk van de werkingsduur van de voorraadbemesting en vorm van bijbemesting. Er moet een in water oplosbare organische meststof komen die met de watergift kan worden meegedoseerd om naast de voorraadbemesting ook bij te kunnen mesten. Aan niet in water oplosbare bijmeststoffen kleven teveel praktische bezwaren. Het kost (nog) te veel arbeid om alle planten van een vaste meststof te voorzien. Neem regelmatig monsters om te bepalen wat de voedingstoestand is in de potgrond. Opzetten van een monitoringssysteem voor het vrijkomen van de voedingselementen. Op dit moment is nauwelijks te sturen op voedingselementen. Er is geen zekerheid dat de meststoffen niet te snel of te langzaam vrijkomen met een onbedoelde voedingstoestand als gevolg. Maak een gedegen afweging van de kosten en de risico s van het gebruik van organische meststoffen. Om organische meststoffen toe te kunnen passen moet een meetmethode ontwikkeld worden om de hoeveelheid organische bemesting die nog in de potgrond aanwezig is te bepalen. Er zijn goede mogelijkheden voor het toepassen van organische meststoffen in de teelt van kuip- en terras planten middels de voorraadbemesting. Het probleem zit in het bijmesten. Om volledig te kunnen bijmesten tijdens de teelt zijn onvoldoende direct in water oplosbare meststoffen voorhanden. Dit speelt met name bij gebruik van druppelaars die juist worden toegepast om heel gedoseerd water te geven. Organische meststoffen, toegepast in watergeefsystemen kunnen ook leiden tot ongewenste groei van organismen in de leidingen met alle gevolgen van dien. Er zijn organische schoonmaakmiddelen in de handel, maar daar is geen brede ervaring mee. Foto 1- Goede mogelijkheden toepassing organische meststoffen tijdens de opkweek middels de voorraadbemesting DLV Facet, mei

5 Geïntegreerde groeiregulatie Totale beheersing van het teeltproces is op de bedrijven zeer gewenst. Bij de meeste kuipen terrasplanten is het remmen van de planten echter noodzakelijk om tot het gewenste eindproduct te komen. Door de planten te remmen blijven deze compacter en hebben ze een betere plantopbouw. Het remmen van de planten gebeurt op dit moment nog veelal met chemische remmiddelen. Soms worden ook combinaties van middelen toegepast. De laatste jaren is er een duidelijke trend in de afname van het gebruik van deze middelen. Deels wordt dit veroorzaakt doordat beter omgegaan wordt met de middelen (b.v. technische toepassing). Maar ook omdat de groei-eigenschappen van de diverse kuipplanten beter in kaart zijn gebracht (zie tabel 1). Het juiste remmoment en frequentie, in combinatie met het klimaat en het kiezen van het snoeimoment heeft ook voor een flinke reductie in middelen gezorgd. Om tot een duurzaam geteelde kuipplant te komen zal de hoeveelheid toegepaste chemische remmiddelen verder af moeten nemen. Mede door resultaten uit het onderzoek worden er op de bedrijven steeds meer alternatieve remmethoden toegepast. In tabel 2 is een overzicht gegeven van de verschillende mogelijkheden van groeiregulatie bij kuip- en terrasplanten. De daarin genoemde remmethoden kunnen het verbruik van chemische remmiddelen niet geheel vervangen. De effecten van de niet chemische remmethoden zijn namelijk sterk gewasafhankelijk. Daarnaast zijn de genoemde remmethoden niet het gehele jaar toepasbaar in de praktijk, zoals DIF en kouval. Het volledig weglaten van chemische remmiddelen bij de teelt van kuip- en terrasplanten is dan ook niet mogelijk. Aanvullend zal daarbij chemisch geremd moeten worden. Het remmen zal echter wel tot een minimum beperkt moeten worden. Foto 2- Goede groeibeheersing kuip- en terrasplanten is zeer belangrijk DLV Facet, mei

6 Tabel 1. Overzicht groeikracht kuip- en terrasplanten Eigenschappen van de diverse kuipplanten Kuipplant groeikracht Concentratie remmiddel Frequentie remmiddel Voorkeur remmiddelen: Daminozide Chloormequat (Alar 64 SP / Dazide 85) CCC Paclobutrazol (Bonzi) Aangieten Opmerking Abutilon megapotamicum matig/groot middel laag nee ja nee nee Oppassen met vastzetten in najaar/winter. Abutilon x hybridum matig/klein laag laag nee ja nee nee Sommigen makkelijk rekkend, oppassen voor vastzetten in najaar. Allamanda middel middel middel ja nee soms nee Alyogyne huegelii middel middel laag mogelijk ja nee nee Met zeer veel beleid remmen. Anisodontea "El rayo" middel middel laag nee ja nee nee Anisodontea capensis laag laag laag nee ja nee nee Makkelijk vast te zetten! Argyranthenum middel middel/hoog laag ja ja soms nee Zeer afhankelijk van soort. frutescens Asclepias curassavica matig middel laag ja nee soms nee Gevoelig voor geel blad door chloormequat (CCC). Basella alba groot hoog laag ja ja * nee nee Oppassen met hoog chloormequat (CCC). Bougainvillea glabra zeer groot hoog middel ja ja ja ja * Aangieten stimuleert bloei! Brugmansia diversen groot hoog laag ja ja ja ja Cassia corymbosa groot hoog middel ja ja ja nee Cassia didymobtrea groot * hoog middel ja ja soms nee Oppassen voor vastzetten in herfst. In zomer zeer groeikrachtig/rekkend. Cestrum fasciculatum groot hoog regelmatig ja nee ja ja * Mogelijk maar oppassen met vastzetten. Clerodendron ugandense matig hoog middel ja ja ja ja Moeilijk vertakkend, makkelijk rekkend. Erythrina crista-galli groot middel laag ja laag laag nee Fuchsia middel middel hoog ja ja soms nee Zeer variabel per soort in groei. Heliotropium arborescens groot hoog hoog Ja * ja ja nee Oppassen met chloormequat (CCC) (vergeling). Oppassen met Daminozide met zonnig weer. Hibiscus rosa sinensis middel middel laag soms ja nee nee Lantana camara groot * middel/hoog middel Ja * ja soms nee Afhankelijk van soort, soms zeer rekkend in zomer. Oppassen met Daminozide met zonnig weer! DLV Facet, mei

7 Vervolg tabel 1. Overzicht groeikracht kuip- en terrasplanten Eigenschappen van de diverse kuipplanten Kuipplant groeikracht Concentratie remmiddel Frequentie remmiddel Voorkeur remmiddelen: Daminozide Chloormequat (Alar 64 SP / Dazide 85) CCC Paclobutrazol (Bonzi) Aangieten Opmerking Lavatera maritima middel * hoog laag ja ja* ja nee Makkelijk korte internodiën. Oppassen met chloormequat (CCC) voor geel blad. Leonotis leonurus middel middel laag ja ja soms nee Iochroma cyaneum groot hoog hoog * ja ja soms nee Oppassen met vastzetten in najaar/winter. Mandevilla diversen groot middel laag * ja ja ja nee Dmv toppen proberen een volle plant te krijgen is beter dan teveel remmen. Mannettia luteo-rubra middel laag hoog ja ja * nee nee Pas op met teveel chloormequat (CCC) ivm geel blad. Nerium oleander middel laag hoog ja ja * ja soms * Oppassen voor gele randen. Groei sterk afhankelijk van soort! Osteospermum groot hoog hoog nee ja ja ja * Teveel aangieten met chloormequat (CCC) geeft geel blad. Teveel met Bonzi zet ze te vast. Pentas lanceolata matig * hoog laag ja ja nee nee Oppassen voor vastzetten. Groeikracht groot bij opkweek in zomer. Phygelius aequalis laag middel laag ja ja ja nee Plumbago auriculata matig hoog laag ja ja * soms nee Makkelijk chloormequat (CCC) schade! Punica granatum laag middel laag ja ja ja ja * Aangieten bevordert sterk de knopvorming. Salvia guarantica zeer groot hoog hoog Ja * ja ja mogelijk Rekt zeer makkelijk onder zomerse omstandigheden. Oppassen met Daminozide met zonnig weer! Solanum jasminoïdes zeer groot hoog hoog ja ja ja ja Aangieten met Bonzi bevordert bloei. Solanum rantonetti groot hoog hoog ja * ja ja nee Daminozide spuiten is bloeibevorderend. Streptosolen jamesonii middel middel laag ja nee soms nee Thunbergia alata groot middel laag ja nee ja nee Tibouchina urvilleana middel middel hoog mogelijk ja nee nee Zeer regelmatig remmen met chloormequat (CCC). DLV Facet, mei

8 Tabel 2. Mogelijkheden om de groei van kuip- en terrasplanten te reguleren In onderstaande tabel is een opsomming gemaakt van de verschillende mogelijkheden om de groei van kuip- en terrasplanten te remmen. De maten van effect ofwel de werking in de praktijk wordt weergegeven door de lengte van de staven. De groene kleur geeft aan dat er weinig risico aanwezig is bij toepassing van die methoden. De rode kleur geeft aan dat er rekening gehouden moet worden met enig risico bij toepassing. De risico s en kanttekeningen staan beschreven bij de opmerkingen. Een combinatie van mogelijkheden kan resulteren in de gewenste groeiremming. met risico zonder risico Methoden effect Opmerkingen Sortiment (cultivarkeuze) Cultivarkeuze Compacte en uniforme rassen kiezen. Praktisch moeilijk ivm assortimentsversmalling teeltmaatregelen Snoeien Snoeien remt de lengte groei en stimuleert de vertakking. klimaat Nog veel onderzoek nodig. Gewassen reageren verschillend op licht. Sommige potplanten geeft Licht en straling licht zelfs meer strekking. Negatieve DIF Praktijkervaring met bladslijtage door negatieve DIF Kouval Praktijkervaring met bladslijtage door kouval. CO 2 CO 2 is nodig voor het aanmaken van droge stof. Bladeren en stengels worden dikker i.p.v. gerekter. Voeding en water Watergift beperken Remt de groei goed als er extreem weinig water gegeven wordt. Dit kan geel blad en uitval geven. Hoge EC Oppassen in combinatie met droog telen. Pas op voor overdrijven i.v.m. verzwakking van de plant. Fosfaatgift beperking Remt de gewasgroei. Is alleen verantwoord bij toepassing Compalox -P buffer. Onderzoek en praktijkervaring vereist. Klei en organische mest Geeft compactere groei, doordat de plant minder makkelijk water uit de klei kan onttrekken. DLV Facet, mei

9 Geïntegreerde gewasbescherming Om te komen tot duurzaam geteelde kuipplanten zal ook het verbruik van chemische gewasbeschermingsmiddelen moeten worden terug gebracht. Geheel telen zonder toepassing van chemische gewasbeschermingsmiddelen zal vanwege het feit dat producten schoon het handelscircuit in moeten en het feit dat de werking van sommige natuurlijke vijanden bij met name lage temperaturen onvoldoende is, niet mogelijk zijn. Wel kan het gebruik beperkt worden door het toepassen van geïntegreerde gewasbescherming. Hiervoor is het van belang eerst inzicht te hebben in de plagen die in de kuipplantenteelt voor komen. De teelt van kuipplanten is zeer divers. In tabel 3 is een overzicht gegeven van de belangrijkste kuipplanten en de ziekten en plagen die erin voor kunnen komen. Voorkomen is altijd beter dan genezen. Een goede bedrijfshygiëne kan niet altijd voorkomen dat zich toch problemen voordoen, maar het verkleint wel de kans. Daarnaast kan het een bijdrage leveren aan het sneller onder controle krijgen van een probleem. Een belangrijk punt hierbij vormt de beheersing van het onkruid. In tabel 4 is een overzicht gegeven van de verschillende plagen die voorkomen in kuip- en terrasplanten en de biologische bestrijdingsmogelijkheden. Wanneer ondanks alle bovengenoemde maatregelen chemisch ingrijpen toch nodig is, dan is informatie hierover te vinden in het gewasbeschermingsboekje pot-, perk- en kuipplanten van DLV Plant. Foto 3 - Tripsschade in Passiflora Foto 4 - Begoniamijtaantasting in Jatropha DLV Facet, mei

10 Tabel 3. Overzicht ziekten en plagen in de teelt van kuip- en terrasplanten Gevoeligheid kuipplanten voor ziekten en plagen o = ongevoelig xx = gevoelig xxxx = zeer sterk gevoelig x = weinig gevoelig xxx = sterk gevoelig? = onbekend gevoeligheid schimmels schimmels Kuipplant algemeen luis trips wittevlieg spint mijt rups mineervlieg bovengronds in de pot Abutilon megapotamicum xx xxxx x xx x o xxxx o xxx xx Abutilon x hybridum xx xxx x xx x o xxx o xx xxx Allamanda xx xxxx x xxx xxx? xx? x xxx Alyogyne huegelii xx xx xxx xxx xxx? x xxx x xx Anisodontea "El rayo" xx x xxx xxxx x o xx x xx xxx Anisodontea capensis xxx x xxxx xxxx x o x x xxxx xxx Argyranthenum frutescens xx xx xx xx xx o xxx xxxx xxx xx Asclepias curassavica xxxx xxx xxxx xx xxxx? x xx xx xx Basella alba xx xxx xx xxx xx? xxx? x x Bougainvillea glabra o x o x x? xx x o xx Brugmansia diversen xxx x xxx xxx xxxx xx xxx xx xx xx Cassia corymbosa xx x xxx xx x? x x x xxx Cassia didymobtrea xxxx x xxx xxxx xx? x x xxxx xxx Cestrum fasciculatum xxx x xxxx xxx x xxx xxx xxxx o o Clerodendron ugandense xx xxx xx xx x? x xx x xx Erythrina crista-galli? * Fuchsia xx xxx xxx xx x x xxx? xxxx xxx Heliotropium arborescens xxx x xxx xx o o xxx xx xxxx x Hibiscus rosa sinensis xxx xx xx xxx xxx? xx xx xx x DLV Facet, mei

11 Vervolg tabel 3. Overzicht ziekten en plagen in de teelt van kuip- en terrasplanten Gevoeligheid kuipplanten voor ziekten en plagen o = ongevoelig xx = gevoelig xxxx = zeer sterk gevoelig x = weinig gevoelig xxx = sterk gevoelig? = onbekend gevoeligheid schimmels schimmels Kuipplant algemeen Luis trips wittevlieg spint mijt rups mineervlieg bovengronds in de pot Iochroma cyaneum x x xx xx xxx xx xxx xx xxx x Lantana camara xxx xx xxxx xxxx o? xxx x x x Lavatera maritima xx x xxx xx xxx o xxx x xxxx xx Leonotis leonurus xx x xx xx?? x x x x Mandevilla diversen xx xxxx xx xx xxx? x x x xx Mannettia luteo-rubra x xxx xx xx x x xx x x x Nerium oleander xx x x x xxxx o o o xx xxx Osteospermum x xxx x x X o xxx xxx xxx xx Pentas lanceolata x xx x x xx? x x o xxx Phygelius aequalis x xxx x xx X? xx x xx xx Plumbago auriculata x xx xx xx xx o xxx x x xx Punica granatum xxx xxx xx xxxx xx? xx xx x xx Salvia guarantica x x x x x x xxxx x xxx x Solanum jasminoïdes x xxx x x xxx xxx xx o o o Solanum rantonetti x xxx x o o xxx o o o o Streptosolen jamesonii xx x x x X? xx xx xxxx xx Thunbergia alata x xxx x x X? xx x o x Tibouchina urvilleana x x xx xxxx X o xxxx o xx x DLV Facet, mei

12 Tabel 4. Mogelijkheden van geïntegreerde gewasbescherming van plagen in de teelt van kuip- en terrasplanten Plaag Mogelijkheden Ervaringen Algemeen Trips Bladluis Wittevlieg Waarnemen Herkennen Registreren Amblyseius cucumeris (roofmijt) Hypoaspis miles (roofmijt) Orius laevigatus (roofwants) Aphidius colemani of ervi (sluipwesp) *1 Aphilinus abdominalis(sluipwesp) *1 Aphidoletes aphidimyza (galmug) Harmonia axyrides (lieveheersbeestje) Chrysoperla carnea (gaasvlieg) Eretmocerus eremicus (sluipwesp) Eretmocerus mundus (sluipwesp) Encarsia formosa (sluipwesp) Macrolophus caliginosus (roofwants) Verticillium lecanii (Mycotal) Naast gewaswaarnemingen kunnen signaalplaten en -lampen helpen bij een tijdige signalering. Kennis van aantasters en schadebeeld is noodzakelijk. Registreren levert informatie over de ontwikkeling van de plaag. Toe- of afname van het probleem. Resultaat tot op heden onvoldoende. Ontwikkeling van trips gaat sneller dan die van Amblyseius cucumeris. Ondersteunend gebruiken. Vroeg inzetten ivm populatieontwikkeling. Positieve ervaring bij inzetten in plantopbouwfase. Aantasting blijft op acceptabel niveau Trips niet helemaal weg. Goede ervaringen bij verschillende soorten bladluizen als basis bestrijder. Kan naast actief inzetten ook spontaan optreden. De meeste ervaring is opgedaan met Aphidius echter ook Aphilinus lijkt perspectiefvol. Ondersteunend bij toename van bladluis populatie naast de inzet van sluipwespen. Kan naast actief inzetten ook spontaan optreden. Ondersteunend bij toename van bladluis populatie naast de inzet van sluipwespen. Ondersteunend bij toename van bladluis populatie naast de inzet van sluipwespen. De ervaringen met sluipwespen tegen wittevlieg zijn in de gehele sierteelt matig. Ook in de kuipplanten. Specifieke sluipwesp tegen Bemisia tabaci, nog onvoldoende ervaring mee voor goed oordeel. De ervaringen met sluipwespen tegen wittevlieg zijn in de gehele sierteelt matig. Ook in de kuipplanten. Biedt mogelijkheden mits vroegtijdig wordt ingezet. Gewasschade niet uit te sluiten bij onvoldoende voedselaanbod, onvoldoende praktijk ervaring. Kan een populatie stabiel houden. Geen volledige bestrijding. Wel waardevol bij goede spuittechniek en het toevoegen van de hulpstof Addit. Gewasveiligheid Addit moet nog worden onderzocht. DLV Facet, mei

13 Vervolg tabel 4. Mogelijkheden van geïntegreerde gewasbescherming van plagen in de teelt van kuip- en terrasplanten Plaag Mogelijkheden Ervaringen Spintmijt Rups Begoniamijt Mineervlieg Phytoseiulus persimilis (roofmijt) Amblyseius californicus (roofmijt) Therodiplosis persicae (galmug) Bacillus thuriengiensis (bijv. Turex) Kernpolyedervirus (Spod-X GH) Bedrijfshygiëne (snoeiafval opruimen) Diglyphus isaea (sluipwesp) Dacnusa sibirica (sluipwesp) Goede ervaring mits snel ingezet na aantasting. Kan niet overleven zonder plaag. Dus niet preventief inzetten. Ervaring te beperkt voor goed oordeel. Wellicht als aanvulling/ondersteunend bij Phytoseilus. Goede ervaring als aanvulling op Phytoseilus. Kan naast actief inzetten ook spontaan optreden. Tegen diverse rupsen werkzaam o.a. Duponchelia en Turkse mot. Niet tegen Floridamot. Alleen tegen Floridamot werkzaam. Het snoeiafval bij kuipplanten is een ideale voedingsbodem voor populatieopbouw van Duponchelia. Tot op heden nog geen ervaringen bekend met biologische bestrijding van Begoniamijt in kuipplanten. Tot op heden nog onvoldoende ervaringen bekend in de kuipplanten. Tot op heden nog onvoldoende ervaringen bekend in de kuipplanten. *1 Bij te veel mummies door parasitering kan dit een negatief effect hebben op de afzetfase. Dit kan gezien worden als vervuiling. Er zijn tegenwoordig ook tal van middelen op basis van zeep en etherische oliën en knoflook/ui extracten. Hiervan is meestal de werking onduidelijk en onzeker. DLV Facet, mei