Kwaliteit van GGz specifieke zorgstandaarden en modules

Transcriptie

1 VOOR WIE IS DEZE CRITERIAWAAIER? - Deze criteriawaaier is opgesteld voor cliënten- en familievertegenwoordigers in de GGz. Kwaliteit van GGz specifieke zorgstandaarden en modules Vanuit een cliënten- en familieperspectief Een handvat om zorgstandaarden en modules in de GGz te beoordelen Hoe kun je ermee werken? Deze criteriawaaier geeft cliënten- en familievertegenwoordigers een structuur in handen om zorgstandaarden en/of modules van commentaar te voorzien. - Deze criteriawaaier kunnen cliënten- en familievertegenwoordigers gebruiken om op een systematische manier teksten van zorgstandaarden en/of modules te lezen, van commentaar te voorzien, te beoordelen, advies uit te brengen en een gelijkwaardige gesprekspartner of referent te zijn. - Ook kan deze waaier gebruikt worden om het cliënten- en familieperspectief in te brengen in de module. - Deze waaier helpt de schrijvers van de zorgstandaarden ook gericht feedback te ontvangen vanuit cliënten- en familievertegenwoordigers in de GGz. Uitleg gebruik criteriawaaier De criteriawaaier bestaat uit 6 thema s: 1. Kwaliteit van leven 2. Kwaliteit van zorg 3. Ethiek en veiligheid 4. Informatie en communicatie 5. Participatie (randvoorwaarden) 6. Relevantie voor cliënten en/of Per thema staan er aandachtspunten die u kunt beoordelen d.m.v. een kruisje. De aandachtspunten worden onder elk thema toegelicht. Eerder onderzoek heeft aangetoond dat met deze aandachtspunten per thema het cliënten- en familieperspectief voor PG-organisaties voldoende wordt weergegeven. 1

2 Bij het waarderen van de aandachtspunten zijn er 4 keuzemogelijkheden: - Slecht - Onvoldoende - - U kunt met een "slecht", onvoldoende, voldoende, goed aangeven hoe u de module op dat punt beoordeelt. De beoordeling slecht geeft u als er in de zorgstandaard geen aandacht is voor dit criterium, de beoordeling onvoldoende indien er wel aandacht is, maar nog flink aangescherpt moet worden, voldoende indien er aandacht voor is en nog op paar kleine punten aanscherping behoeft en goed indien het criterium goed beschreven is in de zorgstandaard. Dit geeft de schrijvers van de module informatie in handen om de module aan te scherpen. Criteria die niet opgenomen hoeven te worden in de GGz specifieke module omdat ze niet passen of er toe doen, kunt u aangeven door niet van toepassing (n.v.t.) aan te kruisen. Als u suggesties heeft om de module te verbeteren, kunt u deze onder het thema vermelden. e suggesties zijn suggesties met een concrete uitwerking van de gewenste aanpassing en onderbouwing waarom de tekst aangescherpt dient te worden. 2

3 KWALITEIT VAN LEVEN Krijgt kwaliteit van leven Kwaliteit van leven omvat geluk beleven, doelen nastreven en het hebben van zinvolle relaties en activiteiten. Krijgt kwaliteit van leven Kwaliteit van leven omvat geluk beleven, doelen nastreven en het hebben van zinvolle relaties en activiteiten. - Krijgen dagelijks functioneren, mentaal welbevinden, kwaliteit van leven, zingeving, sociaal maatschappelijk functioneren en lichaamsfuncties - Krijgen veerkracht en vitaliteit van cliënten en/of - Is er aandacht voor geluk beleven, doelen nastreven en het hebben van zinvolle relaties en activiteiten? Krijgt maatschappelijke participatie Krijgen autonomie en zelfbeschikking Krijgt maatschappelijke participatie - Besteedt de module aandacht om gelijkwaardig en actief deel te nemen aan de samenleving? Krijgen autonomie en zelfbeschikking - Besteedt de module aandacht aan autonomie en zelfbeschikking? Wordt er rekening gehouden met de kwetsbaarheid en weerbaarheden van cliënten en/of? Krijgt herstel Wordt er rekening gehouden met de kwetsbaarheid en weerbaarheden van cliënten en/of? - Wordt er met de kwetsbaarheid van cliënten en/of rekening gehouden (zoals belastbaarheid, opgewassen zijn tegen druk of inspanning en psychische kwetsbaarheid)? - Is er aandacht voor weerbaarheden (zoals in kaart brengen mogelijkheden van cliënt en zijn omgeving en zoeken naar motivatiebronnen voor verandering)? Krijgt herstel - Is de zorg gericht op het weer functioneren als burger in de samenleving? 3

4 KWALITEIT VAN ZORG Wordt rekening gehouden met alle spelers in het sociale netwerk van cliënten? Wordt beschreven waar goede zorg aan voldoet? Houdt het rekening met diversiteit? Wordt rekening gehouden met alle spelers in het sociale netwerk van cliënten? - Zijn zorg en welzijn geïntegreerd in het zorgplan? - Is er in de zorgstandaard/ module aandacht voor de omgeving van cliënten die nodig is bij herstelproces? Denk aan naasten,, vrienden, buren, maar ook vrijwilligers, trainers, werkbegeleiders, re-integratiebureau, etc. informeel netwerk. - Is er in de zorgmodule aandacht voor de impact van? - Hebben cliënten en/of de mogelijkheid om een ander perspectief te hebben dan professionals, hulpverleners en zorgmedewerkers? - Is de achterban van cliënten en/of geraadpleegd en voldoende geborgd? Krijgt zorg op maat Wordt beschreven waar goede zorg aan voldoet? - Beschrijft de zorgstandaard waar de zorg aan dient te voldoen? Wordt er informatie gegeven over de keuzemomenten in het zorgproces, welke keuzes er zijn en wat de voor-en nadelen zijn? - Worden cliënten en/of betrokken en goed geïnformeerd bij het leveren van de zorg? Houdt het rekening met diversiteit? - Is er met diversiteit in de cliënten en/of familie rekening gehouden? Bijvoorbeeld leeftijd, geslacht, opleidingsniveau, sociale achtergrond, levensstijl, sociaal/ culturele verschillen, etnische afkomst en sociale vaardigheden? Krijgt zorg op maat - Ligt de focus van de module op herstel, het persoonlijke verhaal en zorgen voor gezondheid en niet het etiket van de stoornis en psychische klachten? - Is er aandacht voor gezamenlijke besluitvorming? 4

5 ETHIEK EN VEILIGHEID Is de informatie gebaseerd op wetenschappelijke kennis, praktijkkennis en ervaringskennis? Worden privacy en toegankelijkheid van voorzieningen voor cliënten en/of gewaarborgd? Wordt met waarden, normen en waardigheid van cliënten en/of rekening gehouden? Is informatie gebaseerd op wetenschappelijke evidentie, ervaringskennis en praktijkkennis? - Wordt duidelijk gemaakt in hoeverre de aanbevelingen zijn gebaseerd op wetenschappelijke evidentie gecombineerd met ervaringskennis van cliënten en naasten, praktijkkennis vanuit de zorgprofessionals en kosteneffectiviteit? - Wordt er verwezen naar richtlijnen, kwaliteitsstandaarden en landelijke samenwerkingsafspraken? - Wordt er aangegeven hoeveel waarde aan de verschillende bronnen van informatie wordt gegeven? Worden privacy en toegankelijkheid van voorzieningen voor cliënten en/of gewaarborgd? - Wordt de privacy gewaarborgd? - Is er aandacht in de module voor de voor- en nadelen van behandelingen? - Zijn de voorzieningen toegankelijk voor de cliënten en/of? - Is er aandacht voor mensen met meerdere psychische klachten (comorbiditeit)? Wordt met waarden, normen en waardigheid van cliënten en/of rekening gehouden? - Respecteert de module de normen, waarden en voorkeuren die in de maatschappij voorkomen (bijvoorbeeld cliënt keuzes op het gebied van autonomie en onafhankelijkheid)? - Beschouwt men in de module heel de mens, voorbij de psychische klachten? - Worden de zienswijze en eigenheid van cliënten en/of (h)erkend? 5

6 INFORMATIE EN COMMUNICATIE Is de informatie voor cliënten en/of begrijpelijk? Is de informatie aan cliënten en/of juist en volledig inclusief mogelijke negatieve gevolgen van bijvoorbeeld een behandeling? Geeft de module duidelijkheid over wat je als cliënt van de zorg mag verwachten? Is de informatie voor cliënten en/of begrijpelijk? - Is het taalgebruik zo concreet en praktisch mogelijk geschreven? - Is de informatie afgestemd op cliënten en/of? Is de informatie aan cliënten en/of juist en volledig, inclusief mogelijke negatieve gevolgen van bijvoorbeeld een behandeling? - Wordt achtergrondinformatie gegeven over de aandoening? - Wordt ingegaan op het effect op (domeinen van) dagelijks functioneren en de kenmerken waaruit het ziektebeeld bestaat? - Is er informatie opgenomen over wat cliënten zelf kunnen doen? - Is beschreven hoe de zorg aan kan sluiten op zelfmanagement(ondersteuning)? - Is er aandacht voor gedeelde besluitvorming? - Is informatie opgenomen wat cliënten mogen verwachten van de hulpverlening? - Is er aandacht voor alternatieve hulpverlening? - Is informatie opgenomen over de impact voor familie? - Is de informatie specifiek voor de verschillende zorg- en herstelfasen opgesteld? - Is in de informatie aandacht voor de financiering van zorg? - Worden er oplossingskaders geschetst indien er conflicten ontstaan tussen de belangen van cliënten, naasten en hulpverleners/behandelaars? - Wordt er een schets gegeven van het zorglandschap, inclusief sociale zorg? Geeft de module duidelijkheid over wat je als cliënt van de zorg mag verwachten? - Beschrijft de module wat de cliënt van de zorg mag verwachten? - Biedt de module duidelijkheid welke zorg de hulpverlener wordt geacht te leveren? 6

7 PARTICIPATIE EN RANDVOORWAARDEN Zijn de belangen van cliënten en/of meegenomen? Zijn de ervaringen van cliënten en/of onderdeel van de module? Zijn cliënten en/of betrokken bij de ontwikkeling van de module? Is de zorgstandaard en/of module voldoende cliënt gestuurd? Zijn de belangen van cliënten en/of meegenomen? - Is er een paragraaf opgenomen over de wensen en ervaringen van cliënten en/of? - Is de module mede gebaseerd op wensen en ervaringen van cliënten en/of, bijvoorbeeld bronvermelding? - Krijgen de wensen en behoeften van cliënten en/of voldoende aandacht en worden ze goed behartigd? - Is beschreven wanneer en welke methodiek is gehanteerd voor het in kaart brengen van de aandachtspunten voor de zorg vanuit cliënten en/of familieperspectief? Zijn de ervaringen van cliënten en/of onderdeel van de module? - Erkent de zorgstandaard de beschikbare praktijkkennis vanuit cliënten en/of familieperspectief naast de wetenschappelijke evidentie? - Wordt er aangegeven in welke mate de aanbevelingen vanuit wetenschappelijke kennis afwijkt van de wensen en voorkeuren van cliënten? Zijn cliënten en/of betrokken bij de ontwikkeling van de module? - Zijn er drie cliënten- en familievertegenwoordigers uit de GGz vertegenwoordigd bij de ontwikkeling van de zorgstandaard? - Worden de betrokken cliënten- en familievertegenwoordigers benoemd met naam in de zorgstandaard? - Hebben de cliënten- en familievertegenwoordigers, als zij dat willen, een rol in het opstellen van de teksten? Is de module voldoende cliënt gestuurd? - Wordt gezamenlijk besloten op basis van individuele wensen en behoeften over de zorg? 7

8 RELEVANTIE VOOR CLIËNTEN EN/OF FAMILIELEDEN Verwacht u dat de module toepasbaar is in de praktijk? Geeft de module antwoord op vragen van cliënten en/of? Komt de module tegemoet aan de behoeften van cliënten en/of? Belooft de module verbetering van de gezondheid voor cliënten en/of? Gezondheid is het vermogen je aan te passen en eigen regie te voeren in het licht van de uitdagingen van het leven. Verwacht u dat de module toepasbaar is in de praktijk? - Wordt de benodigde organisatiestructuur beschreven rondom het onderwerp? - Wordt er op hoofdlijnen de voorwaarden voor het bevorderen van optimale zorg beschreven? Geeft de module antwoord op vragen van cliënten en/of? - Is de module vraag gestuurd opgesteld? Komt de module tegemoet aan de behoeften van cliënten en/of? - Is de zorgstandaard bruikbaar voor cliënten en/of? - Zijn de aandacht- en/of verbeterpunten vanuit cliënten en/of beschreven? - Komen alle thema s (wat houdt aandoening/ thema in, welke zorg kan cliënt waar en wanneer krijgen, wat betekent het voor naasten, wat kan ik zelf doen, wat mag ik verwachten van de zorg, wat kan ik doen als ik vastloop) die voor cliënten en/of van belang zijn aan de orde? Belooft de module verbetering van de gezondheid voor cliënten en/of? Gezondheid is het vermogen je aan te passen en eigen regie te voeren in het licht van de uitdagingen van het leven. - Belooft de module een bijdrage aan ervaren gezondheid? - Is er aandacht voor verschillende dimensies (dagelijks functioneren, mentaal welbevinden, kwaliteit van leven, zingeving, sociaal maatschappelijk functioneren en lichaamsfuncties) van gezondheid? - Is er aandacht voor versteviging van veerkracht en vitaliteit van cliënten en/of? - Ligt de focus op herstel, het persoonlijke verhaal en zorgen voor gezondheid en niet het etiket van de stoornis en psychische klachten? 8

9 COLOFON Deze criteriawaaier voor GGz specifieke zorgstandaarden en modules is een uitwerking van de basisset kwaliteitscriteria GGz 1 volgens het format van de criteriawaaier voor PG-organisaties 2. De waaier is tot stand gekomen in samenwerking met cliënten- en familievertegenwoordigers en hun organisaties in de GGz in Deze criteriawaaier is getest in de commentaarfase van twee zorgstandaarden en/of modules. Het doel van de GGz specifieke criteria is om de werkgroepleden uit de cliënten- en familievertegenwoordiging een praktisch instrument in handen te geven waarmee ze de commentaarfase van hun trajecten in kunnen gaan om te komen tot een module. Dit project is uitgevoerd door Marloes Martens van ResCon in samenwerking met Truus Teunissen VUmc, Metamedica/EMGO+ (ontwikkelaar criteriawaaier voor PG-organisaties voor het terrein onderzoek en kwaliteit van zorg (zorgstandaarden, richtlijnen, etc.)). Deze GGz specifieke criteriawaaier is gefinancierd vanuit het programma PG Werkt Samen, met medewerking van PGOsupport. Voor informatie of vragen, mail naar: m.martens@rescon.nl of truusteunissen39@gmail.com definitief.pdf 2 9