Maandoverzicht van het weer in Nederland

Transcriptie

1 Maandoverzicht van het weer in Nederland april 2011

2 April 2011: Uitzonderlijk zacht, zeer zonnig en zeer droog De gemiddelde temperatuur is in uitgekomen op 13,1 C tegen 9,2 C normaal. Het is de hoogste waarde sinds 1706 en een evenaring van het record in april Recentelijk was ook april 2009 opvallend zacht, met een gemiddelde van 12,2 C, waardoor de top drie van zachtste aprilmaanden sinds 1706 nu bestaat uit april 2007, 2011 en De nummer vier, april 1794, volgt pas op ruime afstand met een gemiddelde temperatuur van 11,3 C. Op 2 april werd in met 23,2 C de eerste warme dag van het jaar genoteerd. Het totale aantal warme dagen in april was 13, in 2007 werden er 14 warme dagen geteld. Op 21 april werd met 25,0 C de eerste zomerse dag van het seizoen geregistreerd. Op 22, 23 en 24 april werd het in ruim 26 graden, waarmee vier zomerse dagen op rij werden geregistreerd. In kwam geen enkele vorstdag voor, normaal telt april vier vorstdagen. Met gemiddeld over het land 11 mm, tegen 44 mm normaal was april zeer droog. De meeste neerslag, viel in het oosten van het land en in Limburg. Van de KNMIstations was Twenthe het natst met 30 mm. Op de droogste plaatsen viel minder dan 5 mm. In Hoogeveen werd het minst afgetapt: 3 mm. April was een zeer zonnige maand met gemiddeld over het land 262 zonuren, tegen 178 normaal. Langs de kusten was de zon het meest te zien, op een aantal plaatsen 285 uren. Op de minst zonnige plaats,, scheen de zon nog altijd 233 uren. In is het aantal zonuren uitgekomen op 249, goed voor een derde plaats in de rij van zonnigste aprilmaanden sinds Ook voor wat betreft het aantal zonuren staat april 2007 op de eerste plaats met 284 uren. Het langjarig gemiddelde in bedraagt 174 zonuren. Maximumtemperatuur [ o C] Gemiddelde temperatuur [ o C] Minimumtemperatuur [ o C] april Figuur 1: Temperatuurverloop De balkjes geven voor ieder element per etmaal de hoogste en laagste waarde aan zoals die gemeten is op één van de KNMI-stations. De rode (maximum), groene (gemiddelde) en blauwe (minimum) lijn geven het vijf-daags voortschrijdend gemiddelde aan over alle KNMI-stations, gemiddeld over het tijdvak KNMI, Klimaatdata en -advies

3 16 april mm Gemiddelde Maximum en minimum Figuur 2: Etmaalsom neerslag De blauwe balkjes tonen de gemeten etmaalsommen neerslag, gemiddeld over alle KNMI-stations. De zwarte lijnen geven de laagste en hoogste etmaalsom, gemeten op één van de stations. 16 april Uren Langst mogelijke duur Gemiddelde duur Maximum en minimum Figuur 3: Etmaalsom zonneschijnduur De gele balkjes tonen de etmaalsommen zonneschijnduur, gemiddeld over alle KNMI-stations. De rode lijnen geven de laagste en hoogste etmaalsom, gemeten op één van de stations. De blauwe balkjes geven de theoretisch langst mogelijke zonneschijnduur. KNMI, Klimaatdata en -advies 3

4 Geografische Overzichten NB. De kaarten zijn gebaseerd op een automatische interpolatie van gegevens van individuele meetstations zonder additionele klimatologische kennis. De getoonde lokale variaties kunnen mede bepaald zijn door de gehanteerde interpolatietechniek en de ligging van de meteorologische stations. 4 KNMI, Klimaatdata en -advies

5 NB. De kaarten zijn gebaseerd op een automatische interpolatie van gegevens van individuele meetstations zonder additionele klimatologische kennis. De getoonde lokale variaties kunnen mede bepaald zijn door de gehanteerde interpolatietechniek en de ligging van de meteorologische stations. KNMI, Klimaatdata en -advies 5

6 NB. De kaarten zijn gebaseerd op een automatische interpolatie van gegevens van individuele meetstations zonder additionele klimatologische kennis. De getoonde lokale variaties kunnen mede bepaald zijn door de gehanteerde interpolatietechniek en de ligging van de meteorologische stations. 6 KNMI, Klimaatdata en -advies

7 Synoptische beschrijving Tijdvak 1-3 april Het zwaartepunt van een hogedrukgebied trok in dit tijdvak snel van Zuid-Frankrijk naar Oost-Europa. De stroming boven onze omgeving kromp hierdoor van west naar zuid. Op de 3 e passeerde het polaire front waarna de stroming weer west werd. Op 1 april passeerde een warmtefront vergezeld van bewolking en lokaal een spat regen. Later op de dag klaarde het in het westen op. Het werd maximaal 12 tot 17 C. Op 2 april was het vrij zonnig bij maxima van 20 tot 25 C in Eindhoven. Alleen in 1968 viel de eerste zomerse dag nog vroeger, namelijk op 29 maart in Gemert. In de middag passeerde van west naar oost een vore van lage druk. Daarna ging de wind vanuit zee ging waaien en koelde het af. In de nacht van 2 op 3 april trok het eerder genoemde polaire front over het land met buiige regen. Door golfvorming bleef het in het zuidoosten op de 3 e nog lang regenachtig. Elders was er af en toe zon. Het werd maximaal 11 tot 15 C. Tijdvak 4-10 april Uit een uitloper van het hogedrukgebied der Azoren, ontwikkelde zich op 4 april een zelfstandig hogedrukgebied, met het zwaartepunt boven Frankrijk. Dit zwaartepunt trok naar Midden-Europa waarna een nieuwe kern van hogedruk ontstond boven de Britse Eilanden. Deze kern trok traag naar het Noordzeegebied. De eerste dagen stond er aan de noordflank van het hoog een weststroming waarmee zwakke storingen tot ons land konden doordringen. Op de 4 e was het wisselend bewolkt met een enkele lichte bui in het binnenland. In de nacht van 4 op 5 april veroorzaakte een occlusie bewolking en lokaal wat regen. Overdag op de 5 e passeerde een warmtefrontafloper. Het was bewolkt met af en toe wat regen. Op 4 en 5 april waren de maxima 10 tot 15 C. Op de 6 e klaarde het vanuit het zuidwesten geleidelijk op bij maxima van 14 C in het noorden tot 22 C in het zuiden. Met het verplaatsen van het zwaartepunt van hogedruk naar de Britse Eilanden draaide de stroming naar noord en trok een zwak koufront vergezeld van bewolking op de 7 e over ons land. In de nacht van 7 op 8 april ontstond plaatselijk stratus. Overdag op de 8 e ging deze over in cumuliforme bewolking. Op 9 en 10 april was het zonnig. De maximumtemperatuur in het tijdvak van 7 tot en met 10 april was ca. 12 tot 20 C. Tijdvak april Op 11 april lag er een hogedrukgebied ten zuidwesten van Ierland terwijl het eerdergenoemde hoog boven het Noordzeegebied in betekenis afnam. Door deze ontwikkeling kwam er een weststroming boven onze omgeving opgang. De 11 e was vrij zonnig bij maxima van 16 tot 23 C. In de nacht van 11 op 12 april passeerde een koufront met buiige neerslag. Op de 12 e veroorzaakte een trog in het binnenland enkele buien, lokaal met hagel. Het zwaartepunt van het hogedrukgebied verplaatste zich na 12 april naar onze omgeving. Hierdoor werd de stroming zwak. Op de 13 e waren er flinke zonnige perioden. Een zwakke storing veroorzaakte in de avond vooral in het zuiden bewolking. Op de 14 e overheerste de bewolking, met uitzondering van het noordoosten. Op 15 april waren vooral in het zuiden wolkenvelden aanwezig, elders was het vrij zonnig. Op 16 april veroorzaakte een zwakke occlusie wolkenvelden. Af en toe scheen de zon Op de 17 e waren er zonnige perioden. Van 12 tot en met 14 april lagen de maxima tussen 10 en 15 C, daarna tussen 14 en 18 C. Tijdvak april Tussen hoge druk boven Oost-Europa en Scaninavië en een lagedrukgebied boven het Iberisch Schiereiland, stond boven onze omgeving een zuidooststroming met aanvoer van zeer zachte lucht. Na een nacht met enkele mistbanken, met name in het noordwesten, was het op de 18 e vrij zonnig. De 19 e verliep wolkenloos. In een groot deel van het land gold dat ook voor 20 april In het noorden dreven ook enkele wolken. Op de 21 e kwam convectieve bewolking tot ontwikkeling, de zon bleef echter overheersen. Ook op 22 april ontstonden enkele stapelwolken die in het zuiden plaatselijk het buienstadium bereikten. Daarbij werd onweer waargenomen. Lokaal viel enkele millimeters neerslag. Op de 18 e waren de maxima 17 tot 21 C, daarna tussen ca. 21 C en 27 C. Tijdvak april Aanvankelijk had een hogedrukgebied boven Scandinavië via de Britse Eilanden een verbinding met het hogedrukgebied der Azoren. Het zwaartepunt van het hoog boven Scandinavië nam in betekenis af, tegelijkertijd ontwikkelde zich een nieuwe zelfstandig zwaartepunt van hogedruk boven de Britse Eilanden. Boven Zuid-Europa was de druk laag. Boven onze omgeving stond een ooststroming waarmee zeer zachte lucht werd aangevoerd. 23 april was in een groot deel van het land een vrij zonnige dag. In het zuiden ontstond convectieve bewolking. Er ontstonden daar enkele buien, lokaal met onweer. De maxima liepen uiteen van 21 C in het noorden tot 27 C in het zuiden. 24 april, eerste Paasdag, was zonnig en met maxima van 20 tot 27 C zeer zacht. Ook de 25 e was het zonnig bij maxima van 20 tot 25 C. Op 26 april was het vrij zonnig. De stroming was gedraaid naar noordoost met in het noorden aanvoer over zee. De maxima waren daar 13 tot 15 C. In de rest van het land werd het 20 tot 23 C. Tijdvak april KNMI, Klimaatdata en -advies 7

8 Boven Scandinavië en de Noorse zee was in dit tijdvak een hogedrukgebied aanwezig. Aan de zuidflank van dit hoog stond boven onze omgeving een noordoost- tot ooststroming. In deze stroming trok een koude put vanuit Midden-Europa over onze omgeving naar het westen. Op 27 april was het in het noordwesten vrij zonnig, in het zuidoosten bewolkt. Er trok buiige regen over het zuidoostelijke deel van het land, samenhangend met de naderende koudeput. In Gelderland kwam een onweersbui tot ontwikkeling. De maxima waren 13 tot 17 C. Op 28 april was het wisselend bewolkt. Af en toe viel er buiige regen. Later kwamen enkele buien, lokaal met onweer tot ontwikkeling boven het midden van het land. Het werd maximaal 15 tot 20 C. Op de 29 e was het vrij zonnig bij maxima van 20 tot 22 C. In het noorden bleef de temperatuur met ca. 15 C achter. In de loop van de middag ontstonden boven het zuiden en midden van het land enkele buien, soms vergezeld van onweer. Op de 30 e was het zonnig. Het werd maximaal 20 tot 23 C, maar opnieuw bleef het in het noorden door aanvoer vanaf zee een stuk koeler met maximaal ca. 15 C. (KNMI KS/KA Rob Sluijter) april 2011 april, normaal N N >=5 Bft 3-4 Bft 1-2 Bft >=5 Bft 3-4 Bft 1-2 Bft W stil/var 3.2% % E W stil/var 3.8% % E Figuur 4: Windroos Z In de windroos zijn de windrichtingen in klassen van 30 verdeeld. Voor iedere klasse is in drie Beaufortklassen aangegeven in hoeveel procent van de gevallen deze voorkwam (relatieve frequentie). De windroos heeft betrekking op het KNMI-station. Z Extremen Hoogste temperatuur: 27.9 C te Hoek van Holland op 22 april Laagste temperatuur: -1.7 C te Hoogeveen op 14 april Grootste aantal zonuren: 285 uur te Kleinste aantal zonuren: 233 uur te Grootste maandsom neerslag: 29.7 mm te Twenthe Kleinste maandsom neerslag: 3.4 mm te Hoogeveen Grootste dagsom neerslag: 14.9 mm te Deelen op 28 april 8 KNMI, Klimaatdata en -advies

9 Landgemiddelden Temperatuur Zonneschijn ( C) (uren) (percentage) Decade Gem. N Gem. dagmax. N Gem. dagmin. N Gem. N Gem. N I II III Maand Luchtdruk Neerslag Windsnelheid Globale straling zeeniveau (hpa) (mm) (m/s) (J/cm2) Decade Gem. N Gem. N Gem. N Gem. N I II III Maand Maandgemiddelden en maandsommen, temperatuur en neerslag Temperatuur ( C) Neerslag (mm) Dagelijks maximum Dagelijks minimum Station Gem. N Gem. N Hoogste Datum Gem. N Laagste Datum Som N Max. dagsom Datum Lauwersoog Hoorn (Terschl.) Vlieland Leeuwarden Nieuw Beerta Stavoren Hoogeveen Marknesse Berkhout Wijk aan Zee Lelystad Heino Schiphol Twenthe Valkenburg Hupsel Deelen Hoek van Holland Cabauw Rotterdam Herwijnen Volkel Gilze-Rijen Wilhelminadorp Arcen Woensdrecht Eindhoven Westdorpe Ell KNMI, Klimaatdata en -advies 9

10 Maandgemiddelden en maandsommen, overige Globale straling Zonneschijn (berekend Relatieve vochtigheid Dampdruk Windsnelheid Luchtdruk (J/cm2) uit globale straling) (percentage) (hpa) (m/s) zeeniveau (hpa) Station Som N uren N % N Gem. N Gem. N Gem. N Gem. N Lauwersoog Hoorn (Terschl.) Vlieland Leeuwarden Nieuw Beerta Stavoren Hoogeveen Marknesse Berkhout Wijk aan Zee Lelystad Heino Schiphol Twenthe Valkenburg Hupsel Deelen Hoek van Holland Cabauw Rotterdam Herwijnen Volkel Gilze-Rijen Wilhelminadorp Arcen Woensdrecht Eindhoven Westdorpe Ell , t/m april Graden Celsius jan feb mar apr mei jun jul aug sep okt nov dec Normaal Jaar 2011 Hoogste Laagste Figuur 5: Etmaalwaarden van de gemiddelde temperatuur,, 2011 De zwarte lijn toont de gemeten gemiddelde etmaaltemperatuur in het lopende jaar. De rode lijn geeft (per datum) de hoogst gemeten temperatuur sinds 1901, de blauwe lijn de laagste temperatuur. De groene lijn is het vijf-daagse voortschrijdend gemiddelde, gemiddeld over het tijdvak KNMI, Klimaatdata en -advies

11 Temperatuur, aantal dagen met Gemiddelde temperatuur ( C) >_ < 0.0 Station A N A N A N A N A N A N Lauwersoog Hoorn (Terschl.) Vlieland Leeuwarden Nieuw Beerta Stavoren Hoogeveen Marknesse Berkhout Wijk aan Zee Lelystad Heino Schiphol Twenthe Valkenburg Hupsel Deelen Hoek van Holland Cabauw Rotterdam Herwijnen Volkel Gilze-Rijen Wilhelminadorp Arcen Woensdrecht Eindhoven Westdorpe Ell Minimum temperatuur ( C) Maximum temperatuur ( C) < 0.0 < < 0.0 (10cm) >_ 30.0 >_ 25.0 >_ 20.0 < 0.0 A N A N A N A N A N A N A N KNMI, Klimaatdata en -advies 11

12 Neerslag, wind en zon, aantal dagen met Neerslag (mm) Windkracht (Beaufort) Zonneschijn (percentage) Maximum uurgemiddelde Droog >_ 0.1 >_ 1.0 >_ 10.0 <_ 4 >_ 6 >_ 7 >_ 8 Zonloos <_ 20 >_ 80 Station A N A N A N A N A N A N A N A N A N A N A N Lauwersoog Hoorn (Terschl.) Vlieland Leeuwarden Nieuw Beerta Stavoren Hoogeveen Marknesse Berkhout Wijk aan Zee Lelystad Heino Schiphol Twenthe Valkenburg Hupsel Deelen Hoek van Holland Cabauw Rotterdam Herwijnen Volkel Gilze-Rijen Wilhelminadorp Arcen Woensdrecht Eindhoven Westdorpe Ell Onweer, mist en sneeuw, aantal dagen met Onweer Mist Sneeuw Station A N A N A N Leeuwarden Schiphol Twenthe Valkenburg Deelen Rotterdam Volkel Gilze-Rijen Eindhoven KNMI, Klimaatdata en -advies

13 Bodemtemperaturen ( C) Nieuw Beerta Marknesse Wilhelminadorp Diepte (cm) Diepte (cm) Diepte (cm) Diepte (cm) Datum Gem april Y-coordinaat (km) X-coordinaat (km) Figuur 6: Onweer Ontladingen in Nederland, de kustwateren en het aangrenzende buitenland, zoals geregistreerd door het Nederlands-Belgische detectiesysteem. Het kaartje geeft het aantal ontladingen per 5 5 km vak. KNMI, Klimaatdata en -advies 13

14 Etmaalgemiddelden en etmaalsommen Temperatuur ( C) Gemiddeld Maximum Minimum Datum dec. I N dec. II N dec. III N maand N KNMI, Klimaatdata en -advies

15 Etmaalgemiddelden en etmaalsommen Datum Berekend uit globale straling Zonneschijn Zonneschijn Globale straling (uren) (percentage) (J/cm2) dec. I N dec. II N dec. III N maand N KNMI, Klimaatdata en -advies 15

16 Etmaalgemiddelden en etmaalsommen Datum Gemiddelde luchtdruk op zeeniveau Gemiddelde windsnelheid Relatieve vochtigheid (hpa) (m/s) (percentage) dec. I N dec. II N dec. III N maand N KNMI, Klimaatdata en -advies

17 Etmaalgemiddelden en etmaalsommen Datum Hoeveelheid neerslag Duur neerslag Referentiegewasverdamping (mm) (uren) (mm) dec. I N dec. II N dec. III N maand N KNMI, Klimaatdata en -advies 17

18 , t/m april Graden Celsius jan feb mar apr mei jun jul aug sep okt nov dec Normaal Jaar 2011 Figuur 7: Geaccumuleerde temperatuur,, 2011 De getrokken lijn geeft de etmaalgemiddelde temperatuur van het actuele jaar, cumulatief weer. De stippellijn laat het langjarig gemiddelde ( ) van de cumulatieve jaartemperatuur zien. Indien de actuele lijn zich onder die van het langjarig gemiddelde bevindt, is het jaar tot dan toe koud verlopen (blauw gearceerd). Als de actuele lijn zich erboven bevindt, verloopt het jaar tot dan toe warmer dan normaal (rood gearceerd) , t/m april mm jan feb mar apr mei jun jul aug sep okt nov dec Normaal Jaar 2011 Figuur 8: Geaccumuleerde neerslagsom,, 2011 De getrokken lijn geeft de cumulatief gevallen hoeveelheid neerslag weer in het actuele jaar. De stippellijn laat het langjarig gemiddelde tijdvak van de cumulatieve neerslag dagsommen zien. Indien de actuele lijn zich onder die van het langjarig gemiddelde bevindt, is het jaar tot dan toe droog verlopen (in rood aangegeven). Als de actuele lijn zich erboven bevindt, verloopt het jaar nat (blauw). 18 KNMI, Klimaatdata en -advies

19 WAARNEMINGEN TE DE BILT N 360 NO 45 O 90 ZO 135 Z * * * 180 ZW 225 W 270 NW 315 N LUCHTDRUK (in hpa) zes-uurlijkse waarnemingen TEMPERATUUR (in C) etmaal-gemiddelden maxima en minima HOEVEELHEID NEERSLAG (in mm) etmaal-sommen SNEEUWDAGEN DUUR NEERSLAG (in uren) etmaal-sommen ONWEERSDAGEN RELATIEVE VOCHTIGHEID (in %) etmaal-gemiddelden GLOBALE STRALING (in Joule/cm2) etmaal-sommen ZONNESCHIJN (in uren) etmaal-sommen en langst mogelijke duur BEWOLKING (in achtste delen) gemiddelden uit uurlijkse waarnemingen WINDRICHTING (graden en streken) zes-uurlijkse waarnemingen * : variabel/windstil WINDSNELHEID (in m/s) gemiddelden en maximale snelheden over tijdvakken van zes uur KNMI, Klimaatdata en -advies 19

20 KNMI meteorologische stations Hoorn (Terschelling) 251 Vlieland 242 Lauwersoog 277 Leeuwarden Nieuw Beerta N Stavoren Marknesse Berkhout Wijk aan Zee 257 Lelystad 269 Hoogeveen 279 Heino 278 Schiphol Twenthe Valkenburg 210 Hupsel 265 Deelen Hoek van Holland 275 Rotterdam Cabauw Herwijnen 356 Wilhelminadorp 323 Woensdrecht Volkel 375 Gilze Rijen 350 Eindhoven 370 Arcen 391 Westdorpe 319 Ell km (c) 2009, KNMI Klimaatdata en advies 380 Verklaring In het Maandoverzicht van het Weer in Nederland (MOW) zijn gegevens opgenomen van de meteorologische stations. De ligging van de stations is aangegeven in de bovenstaande kaart. Het MOW is 106 jaar lang uitgegeven als KNMI-periodiek en wordt sinds 2010 verspreid via internet ( Een uitgebreide toelichting op het MOW is eveneens via internet beschikbaar. ( De tijden in het MOW zijn uitgedrukt in universal time (UT). Hierin komt 12 uur overeen met 13 uur Midden Europese Tijd (MET) en met 14 uur Midden Europese zomertijd. Alle gegevens heben betrekking op het etmaal uur UT. De vermelde normalen zijn berekend uit de metingen in het tijdvak Normalen van het aantal dagen met zijn berekend uit uurlijkse waarnemingen. Hierbij geldt dat het betreffende verschijnsel in tenminste één uurvak werd waargenomen. De globale straling is de som van de direkte en diffuse zonnestraling op een horizontaal vlak en wordt weergegeven in Joule/cm 2 (1 Joule/cm 2 = 2, KWh/m 2 ). De referentiegewas-verdamping E r is een richtgetal voor de bepaling van de potentiële verdamping van gewassen. E r wordt bepaald uit gegevens van globale straling en luchttemperatuur (berekeningswijze volgens Makkink). De aanduidingen I, II en III hebben betrekking op de decaden, waarbij I = dag 1 t/m 10, II = dag 11 t/m 20 en III = dag 21 t/m de laatste dag van de maand. M = de gehele maand. blank : gegeven ontbreekt A : aantal. : waarde nul STIL : windstil/veranderlijk 0 : minder dan 0.5 N : normaal : minder dan 0.05 Het MOW is een uitgave van het Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut Klimaatdata en -advies Postbus AE klimaatdesk@knmi.nl 20 KNMI, Klimaatdata en -advies