Deel 6. Persoonlijke hygiëne

Transcriptie

1 Goedgekeurd door: Pagina 1 van 8 Deel 6 Persoonlijke hygiëne

2 Goedgekeurd door: Pagina 2 van 8 Inhoudsopgave deel 6 Persoonlijke hygiëne Pagina 1. DEFINITIE DOEL RICHTLIJNEN Algemeen Gezondheid personeel Handen en onderarmen Sloven Kleding en hoofddeksel Schoeisel Sieraden Wondjes Toiletbezoek Training Bezoekers Sociale ruimten CONTROLE OP PERSOONLIJKE HYGIËNE INTERPRETATIE VAN DE RESULTATEN... 5 BIJLAGE 1: VOORBEELD INSTRUCTIE PERSOONLIJKE HYGIËNE... 6 BIJLAGE 2: CONTROLELIJST VOOR PERSOONLIJKE HYGIËNE... 7

3 Goedgekeurd door: Pagina 3 van 8 1. Definitie Onder persoonlijke hygiëne wordt verstaan, die hygiëne die betrekking heeft op de persoonlijke verzorging van de werker in de uitsnijderij. 2. Doel Het doel van de persoonlijke hygiëne is: te voorkomen dat de werker zelf (direct of indirect) als besmettingsbron gaat fungeren; te voorkomen dat de werker besmet wordt met voor de werker pathogene micro-organismen; het imago en uitstraling van kwaliteitszorg in de uitsnijderij te verhogen. 3. Richtlijnen 3.1 Algemeen Personeel dat met levensmiddelen in aanraking komt, mag geen bron van besmetting vormen. Een goede persoonlijke hygiëne is daarbij van groot belang. Met duidelijke procedures moet worden gezorgd dat deze hygiëne is gewaarborgd. Leg de regels voor persoonlijke hygiëne, de regels voor bezoekers en de wijze waarop het toezicht is geregeld schriftelijk vast. 3.2 Gezondheid personeel Personen die lijden aan een besmettelijke ziekte die via voedsel kan worden overgedragen, vormen een extra risico. Deze moeten geweerd worden uit ruimten en bij processen waar besmetting van producten zou kunnen optreden. 1 Het bedrijf kan personeelsleden die lijden aan een besmettelijke ziekte alleen weren uit de productie, als weet dat er sprake is van een besmettelijke ziekte. De werknemer is verplicht dit te melden. 2 De werknemers worden met een instructie op de hoogte gesteld van de regels rond persoonlijke hygiëne. Deze instructie wordt ook schriftelijk ter beschikking gesteld. Een voorbeeld van een dergelijke Instructie persoonlijke hygiëne treft u aan in bijlage 1. In punt 11 van deze instructie staat de verplichting met de productiechef te overleggen als er sprake is van aandoeningen die een gevaar voor de veiligheid van de producten zou kunnen opleveren. In het verleden moesten werknemers bij indiensttreding schriftelijk verklaren dat zij besmettelijke ziekten zouden melden. Het is mogelijk deze verklaring 3 als extra zekerheid te handhaven. Dit is echter niet noodzakelijk; de betreffende Regeling gezondheidsverklaring personen werkzaam in de vleessector" is op 1 januari 2006 ingetrokken. 3.3 Handen en onderarmen Veel werkzaamheden in de uitsnijderij gebeuren handmatig. Er bestaat een vrij intensief contact tussen de handen van de werkers en het vlees. Om besmetting van het product via de handen te voorkomen is het noodzakelijk dat de handen zo rein mogelijk worden gehouden. Door het wassen met desinfecterende zeep en warm water is het mogelijk om Enterobacteriaceae (maagdarmbacteriën) effectief te verwijderen. Deze handeling dient dan ook routinematig vóór en na de werkzaamheden en toiletbezoek te worden uitgevoerd. Naast het voorkomen van besmetting van het vlees, is handen wassen belangrijk om de risico's van besmetting van de werkers met pathogenen tegen te gaan. Wordt er gewerkt met ontblote onderarmen dan dienen deze eveneens te worden gewassen. 1 Zie bijlage II, hoofdstuk VIII, punt 2, eerste volzin van Verordening (EG) nr. 852/2004 van het Europees Parlement en de Raad van 29 april 2004 inzake levensmiddelenhygiëne (PB L 139, ). 2 Zie bijlage II, hoofdstuk VIII, punt 2, tweede volzin van Verordening (EG) nr. 852/ Ondergetekende verklaart dat hij/zij gedurende zijn/haar dienstverband onmiddellijk melding zal doen aan de bedrijfsleiding en aan de geneeskundige instantie die verbonden is aan de onderneming waarin hij/zij in dienst is, wanneer hij/zij lijdt of vermoedt te lijden aan een besmettelijke ziekte

4 Goedgekeurd door: Pagina 4 van Sloven Sloven vormen een bescherming voor de kleding en zijn goed afwasbaar. Om besmetting van het vlees te voorkomen dienen sloven zo rein mogelijk te zijn. Na de werkzaamheden dienen ze te worden gereinigd en gedesinfecteerd of weggeworpen te worden. Tijdens de werkzaamheden dienen sloven na bezoedeling te worden gereinigd met water. Hierbij moet worden voorkomen dat indirect het vlees wordt gecontamineerd. Sloven altijd uit doen bij het verlaten van de werkplek. Doelstelling: geen vuile sloven mee van de werkplek naar de sociale ruimten en geen vuile sloven mee van de sociale ruimten naar de werkplek. 3.5 Kleding en hoofddeksel Vuile kleding en hoofddeksel kunnen een bron van besmetting voor het vlees vormen. Tevens beschermt schone kledij de werker voor infectie met pathogene micro-organismen. Schone bedrijfskleding en hoofddeksels dienen iedere dag te worden uitgereikt. Na sterke bezoedeling tijdens de werkzaamheden moet eveneens schone kleding worden aangedaan. In de sociale ruimten mag geen sterk bezoedelde kleding worden gedragen. Bij het betreden van sociale ruimten (toilet, kantine, etcetera) mag geen vuile kleding gedragen worden. Dit voorkomt dat deze ruimte wordt bevuild, waardoor de werkers risico voor besmetting van handen of voedsel lopen, maar ook dat schone kleding juist in deze ruimte gecontamineerd wordt. Het uitdoen van vuile kleding is verplicht. Handen komen zeer vaak in aanraking met het product en kunnen daarom een belangrijke bron van kruisbesmetting zijn. Als handschoenen worden gedragen moeten deze frequent worden gewassen of voor nieuwe worden gewisseld. 3.6 Schoeisel Voorkomen moet worden dat pathogene micro-organismen door het bedrijf worden verspreid. Om dit te bereiken moet schoeisel gereinigd worden bij het betreden van de bedrijfsruimten. Schoeisel moet van een dusdanige kwaliteit zijn, dat het goed te reinigen en te desinfecteren is. 3.7 Sieraden Voorkomen moet worden dat sieraden, zoals horloges en (trouw)ringen etcetera als bron van (kruis)besmetting gaan fungeren. Voor aanvang van de werkzaamheden moeten deze worden afgedaan. Ook in verband met de veiligheid moeten sieraden worden afgedaan. Een gladde ring kan in uitzonderingsgevallen worden toegestaan. Hierbij moet het bedrijf aantoonbaar actief werken aan vermindering van het dragen van gladde ringen. 3.8 Wondjes Wegens risico van besmetting van vlees met pathogene micro-organismen is het niet verantwoord met vlees te werken, indien een wond aanwezig is op de hand of onderarm, tenzij latex handschoenen worden gedragen. In functies waarbij de werker geen direct contact heeft met vlees mag worden gewerkt met een waterdicht verband. 3.9 Toiletbezoek Toilet en feces zijn bronnen van enteropathogene bacteriën. Het wassen van de handen met water en desinfecterende zeep na toiletbezoek is daarom noodzakelijk. Ook moet worden voorkomen dat de werker zichzelf kan besmetten (bijvoorbeeld via de handen). Om deze reden is wassen van de handen vóór toiletbezoek ook noodzakelijk.

5 Goedgekeurd door: Pagina 5 van Training De instructie voor persoonlijke hygiëne dient door alle medewerkers en bezoekers te worden nageleefd. Dit moet via voorlichting en training worden geregeld - niet alleen bij het in dienst treden maar ook daarna. Iedere medewerk(st)er moet de hygiëneregels (net als de werkprocedures en taakomschrijving) voor gezien tekenen Bezoekers Bezoekers aan het bedrijf dienen eveneens aan de hygiëneregels te voldoen. Er moet een procedure aanwezig zijn, die kan borgen dat de hygiëne gehandhaafd blijft Sociale ruimten De kantine en toiletten moeten schoon zijn en voldoende verlicht, zodat de gebruikers gemotiveerd zijn om hygiënisch te handelen en te werken. Bij de kantine en toiletten moet er voldoende hangruimte zijn voor de bedrijfskleding van de gebruikers. De huis- en bedrijfskleding moet gescheiden opgeslagen worden. 4. Controle van persoonlijke hygiëne Minimum frequentie: Iedere week Uitvoering: Visueel wordt waargenomen of de regels voor persoonlijke hygiëne worden nageleefd. Een kopie van de uitslag (zie bijlage 2) moet aan de verantwoordelijke manager worden gegeven. 5. Interpretatie van de resultaten Tekortkomingen moeten indien mogelijk direct worden hersteld. In ieder geval moet een actieplan worden opgesteld dat binnen één maand tot resultaat moet leiden. Tegelijkertijd moet het toezicht worden verscherpt of de procedures worden aangepast. Wanneer drie keer achtereen geen afwijkingen (score = 0) worden gevonden kan de frequentie van de beoordeling worden verlaagd naar eenmaal per twee weken. Blijft de beoordeling op dit niveau dan kan de frequentie van de beoordeling verder worden verlaagd naar eenmaal per vier weken.

6 Goedgekeurd door: Pagina 6 van 8 Bijlage 1: Voorbeeld Instructie persoonlijke hygiëne Document: Instructie persoonlijke hygiëne Versienummer: Opgesteld door: Oorspronkelijke datum: Goedgekeurd door: Handtekening: Pagina 1 van 1 Persoonlijke hygiëne: Onder persoonlijke hygiëne wordt verstaan: alle voorzorgsmaatregelen die iedere werknemer of bezoeker moet treffen om besmetting van het voedingsmiddel met microbiologische, chemische of productvreemde voorwerpen te voorkomen. Voorbeelden zijn besmetting van het voedingsmiddel met ziekteverwekkende bacteriën door contact met besmette handen of besmetting van het voedingsmiddel met een oorbel. Onderstaande instructies zijn bedoeld om besmetting van het voedingsmiddel te voorkomen. 1. U bent verantwoordelijk voor uw persoonlijke hygiëne. 2. Het is verboden in de productie-afdelingen te eten, kauwen, drinken, spugen en roken. 3. In de productieruimten draagt u passende, schone en, waar nodig, beschermende kleding en verwisselt deze dagelijks of indien nodig vaker. 4. Het is niet toegestaan bedrijfskleding mee naar huis te nemen. Vuile kleding wordt in de daarvoor bestemde waston gedeponeerd. 5. Er mogen geen sieraden en horloges worden gedragen. Persoonlijke kleding en bezittingen kunnen worden opgeborgen in de daartoe aanwezige (afsluitbare) kastjes. 6. U bent verplicht om een hoofddeksel te dragen en indien van toepassing een baardnetje. 7. Op die plaatsen waar dit duidelijk is aangegeven is het dragen van (beschermende) handschoenen verplicht. 8. Het dragen van handschoenen ontheft u niet van de verplichting tot handen wassen. 9. U dient de nagels kort en schoon te houden en geen nagellak te gebruiken. 10. U bent verplicht voor aanvang van de werkzaamheden en na iedere onderbreking grondig de handen en onderarmen te wassen met desinfecterende zeep. Ook wanneer tijdens de werkzaamheden vervuiling van de handen optreedt en zeker na iedere toiletbezoek moeten de handen grondig worden gewassen. Voor het afdrogen mogen alleen eenmalige handdoeken worden gebruikt. 11. Wanneer u geïnfecteerde wonden, huidinfecties, huidaandoeningen of diarree heeft, mag u niet zonder voorzorgsmaatregelen in een productieruimte werken. Voor aanvang van de werkzaamheden moet u overleggen met de productiechef over de te nemen voorzorgsmaatregelen. 12. Kleine snij- en/of schaafwonden aan handen of armen moeten altijd met een waterafstotend verband worden bedekt voordat de werkzaamheden worden gestart of hervat.

7 Goedgekeurd door: Pagina 7 van 8 Bijlage 2: Controlelijst voor persoonlijke hygiëne Controlelijst voor persoonlijke hygiëne Datum: Uitgevoerd door: Weeknummer: Onderwerp Beoordeling Handen en onderarmen 1. Worden de handen en onderarmen met desinfecterende zeep gewassen voor en na de werkzaamheden? 2. Worden handen en onderarmen met desinfecterende zeep gewassen voor en na elke pauze? 3. Worden handen en onderarmen gewassen na iedere bezoedeling? 4 Wordt bij wassen van de handen tijdens de werkzaamheden voorkomen dat vlees bezoedeld wordt? Sloven 5. Worden sloven gereinigd en gedesinfecteerd of weggeworpen na de werkzaamheden? 6. Worden sloven gereinigd of weggeworpen bij bezoedeling tijdens de werkzaamheden? 7. Wordt bij reinigen van sloven tijdens de werkzaamheden voorkomen dat vlees bezoedeld wordt? Kleding 8. Wordt iedere dag schone kleding aangedaan? 9. Wordt na bezoedeling van de kleding schone kleding aangedaan? 10. Wordt vuile werkkleding uitgedaan bij het betreden van sociale ruimten (kantine, etcetera) en bij het verlaten van het bedrijf? Hoofddeksels 11. Wordt iedere dag een schoon hoofddeksel opgezet? 12. Bedekt het hoofddeksel het hoofdhaar volledig? 13. Wordt een bezoedeld hoofddeksel tijdens de werkzaamheden direct vervangen? Schoeisel 14. Wordt goed reinigbaar schoeisel gedragen? 15. Wordt het schoeisel gereinigd voor en na de werkzaamheden? 16. Wordt het schoeisel gereinigd na bezoedeling tijdens de werkzaamheden? Sieraden 17. Werkt het personeel zonder sieraden of wordt er in uitzonderingsgevallen een gladde ring toegestaan waarbij aantoonbaar actief gewerkt wordt aan vermindering hiervan? Wondjes Ja Nee

8 Goedgekeurd door: Pagina 8 van 8 Onderwerp Beoordeling 18. Wordt voorkomen dat de handen van medewerkers met huidwondjes op hand of onderarm in contact komen met vlees door hen: een taak te geven waarbij zij géén contact hebben met vlees, of latex handschoenen te laten dragen? Toiletbezoek 19. Worden handen gewassen met water en desinfecterende zeep voor en na toiletbezoek? Training 20. Ontvangt het personeel bij het in dienst treden een training over de relevante procedures? 21. Ontvangt het personeel een hygiëne-training bij het in dienst treden? 22. Wordt het personeel op het vakgebied bijgeschoold? 23. Wordt het personeel op het gebied van hygiëne bijgeschoold (bijvoorbeeld tijdens werkoverleg)? Sociale ruimten 24. Wordt huis- en bedrijfskleding gescheiden opgeslagen voor alle personeelsleden? Bezoekers 25. Is geborgd dat bezoekers voldoen aan de geldende hygiëneregels? Ja Nee Totaal Score (Maximum score = 25) Totaal score nee Score overbrengen naar de verzamelstaat Corrigerende actie nodig? Ja / Nee Omschrijving actie: Actie ondernomen? Ja / Nee Actie ondernomen door: Paraaf: