Rabobank Retail Update

Transcriptie

1 Rabobank Retail Update Juli 2017 Deze update geeft een selectie van belangrijke ontwikkelingen in de sector 1. De onderwerpen zijn voorzien van Rabobank commentaar en gegroepeerd naar vijf bepalende thema s in de Nederlandse retail: Fusion/grenzeloze retail, Verticale integratie, Omnichannel/ technologie, Samenwerking en Markt en concurrentie. Verder zijn enkele kerncijfers opgenomen ter illustratie van de marktontwikkelingen en vooruitzichten. Fusion grenzeloze retail Amazon zet nieuwe grote stap in fysieke food retail Webwinkelbedrijf Amazon heeft een bod gedaan van ongeveer EUR 13,7 mld op het Amerikaanse supermarktbedrijf Whole Foods Market (omzet ca. USD 16 mld, > 460 winkels in de Verenigde Staten, Canada en UK). Het is voor Amazon de grootste overname tot nu toe. Amazon werkt al langer aan het veroveren van een positie in de supermarktwereld. Het bedrijf opende eerder dit jaar een moderne proefwinkel van het foodconcept Amazon Go, voorzien van speciale zelfscanners die snel in- en uitchecken mogelijk maken. Amazon heeft daarnaast een eigen dienst om boodschappen te bezorgen, AmazonFresh. Met de voorgenomen overname krijgt Amazon een landelijke keten, wereldwijde inkoopmacht en een geloofwaardig retailmerk. Online retailer fonq kijkt naar fysieke uitbreiding Bij een succesvolle eerste winkel wil fonq uiteindelijk maximaal in vijf steden vestigingen openen. Dan moet je denken aan de vier grote steden, en misschien nog een richting het Zuiden of Noorden, zegt CEO Joost Wels. De webwinkel is momenteel op zoek naar een locatie voor zijn eerste fysieke winkel, die het dit jaar in Amsterdam hoopt te openen. Het assortiment in de winkel zal voor een klein deel bestaan uit snellopende grote artikelen, zoals stoelen en banken. Klanten kunnen die uitproberen en in de gewenste afmeting en kleur direct in de winkel of online bestellen. De hoofdmoot bestaat uit een collectie accessoires en giftitems, waarvan wel het idee is dat klanten het gelijk meenemen. Verder wil fonq in de winkel workshops organiseren. Suitsupply: van mannen naar vrouwen Suitsupply heeft de eerste drie fysieke locaties (Shanghai, New York, Amsterdam) en een webshop geopend voor Suistudio, een nieuw merk, waarin het damespak centraal staat. De eerste collectie van Suistudio is opgebouwd rondom het vrouwenpak, maar omvat ook shirts, jurkjes, jumpsuits en avondkleding. Oprichter en CEO Fokke De Jong: We verwachten dat Suistudio snel een eigen plek zal veroveren in deze belangrijke niche. Jumbo boort nieuwe markt aan Jumbo is een samenwerking aangegaan met Intrakoop, de grootste inkoopcoöperatie in de zorg. Hierdoor kunnen de zeshonderd aangesloten zorginstellingen wekelijks boodschappen inkopen via de webshop van de supermarktketen. Zij kunnen in een gepersonaliseerde onlineomgeving hun boodschappen bestellen, waarbij de Intrakoop-leden van ledenvoordeel profiteren. De boodschappen worden vanuit de lokale winkel door een medewerker tot in de keuken bezorgd. Jumbo gaat de komende tijd ook een specifiek op de zorg gericht assortiment ontwikkelen, aldus directeur online Roy van Keulen. Daar horen onder meer medische producten en professionele schoonmaakproducten bij. 1 Voor bronnen: zie pagina 4. Pagina 1 van 5

2 Fusion gaat over het verdwijnen van grenzen binnen en buiten de retailsector wat nieuwe groeikansen biedt. De voorbeelden bevatten verschillende van dit soort kansen. Amazon doet een nieuwe, en ditmaal zeer forse, stap in de fysieke (food) retail en toont aan dat de grenzen tussen offline en online steeds verder vervagen. Online spelers gaan offline en andersom. Ook de plannen voor de fysieke winkels van fonq passen in deze trend. Suitsupply leveraged haar consumentenrelevantie en expertise van mannenmode naar vrouwenmode en boort daarmee een nieuwe niche aan. Ook Jumbo is op zoek naar uitbreiding van de markt en doet dit door naar B2B te gaan via de zorgmarkt. Daarmee wordt Jumbo een concurrent van de foodservice groothandels. Verticale integratie Ecco bouwt verder aan netwerk van eigen winkels Ecco heeft zijn eerste premium store in Nederland geopend (Amsterdam) die later dit jaar gevolgd zal worden door een winkel in Utrecht. Eerder werden al premiumwinkels geïntroduceerd in Hamburg en Shanghai. De premiumstore is volgens het schoenen- en tassenmerk zelf een eerbetoon aan het vakmanschap van Ecco. De winkel is ruim opgezet en beschikt over luxe interieur en premium materialen. Erik Heldoorn, sales director Europa: Met het nieuwe premium concept kunnen we ons als merk nog beter profileren. Ecco heeft naast de nieuwe premiumstores nog 54 monobrandwinkels in Nederland die deels door Nelson en Ziengs worden geëxploiteerd. HP: direct naar de klant met abonnementsmodel HP introduceert onder de naam Instant Ink een abonnementsmodel voor consumenten. Zij kunnen tegen een vast bedrag per maand kleurenprintjes maken, waarbij HP nieuwe inktcartridges thuisbezorgt. Consumenten kunnen zich voor de abonnementsdienst aanmelden, waarna ze een cartridge ontvangen die geschikt is voor hun printer. De printer houdt bij hoeveel pagina s er afgedrukt worden en bestelt automatisch een nieuwe cartridge, als het inktniveau onder een bepaald grens zakt. De abonnementen zijn in verschillende varianten beschikbaar waarbij de prijs gekoppeld is aan het aantal pagina s per maand. Van coureur naar merk en naar retail Coureur Max Verstappen heeft een eigen winkel in het Limburgse Swalmen geopend. Daar is allerlei Max-merchandise te koop, zoals shirtjes, petjes en schaalmodellen. Er was al een online winkel en de fysieke vestiging moet voor extra beleving zorgen. Het pand doet ook dienst als verzamelplaats voor fans en als mini-museum. Lidl maakt kledingcollectie met bekend fotomodel Fotomodel Heidi Klum heeft voor Lidl een eigen kledingcollectie ontwikkeld die eind van dit jaar wordt gelanceerd. De supermarktketen spreekt van een fashionoffensief waarmee het zijn kledingassortiment blijvend opwaardeert. Een onderdeel daarvan is de Lidl Fashion Week, een campagne waarmee Lidl zijn modecollecties presenteert. Met de door Klum ontworpen collectie wil Lidl high-end, maar toch betaalbare kleding verkopen. Verticale integratie het voeren van regie over de keten en het dicht bij de klant komen is een belangrijke trend in retail. De voorbeelden laten zien dat meerdere partijen deze regierol proberen te pakken. De merken Ecco en HP gaan in toenemende mate direct naar de klant. De premiumstores van Ecco ondersteunen de bouw van het merk. HP heeft een abonnementsmodel ontwikkeld om eindgebruikers direct te bereiken. Een beroemdheid als Max Verstappen kan een positie in de retailmarkt krijgen door zijn naam te koppelen aan een relevant assortiment en een (belevings)winkel. Lidl maakt op een andere manier gebruik van beroemdheden door een naam te koppelen aan een fashion collectie. Daarmee worden bijzondere en unieke producten gecreëerd die extra klantwaarde hebben. Omnichannel en technologie 7-Eleven: geen personeel, wel gemak 7-Eleven heeft in Zuid-Korea een winkel genaamd 7-Eleven Signature geopend die klanten kunnen betreden door hun handpalm te laten scannen. Ook het betalen gebeurt met de handpalm. De winkel is volledig onbemand. Voor het betreden van de winkel en het afrekenen maakt 7-Eleven gebruik van HandPay. Dit is een biometrische verificatiemethode die consumenten identificeert door het scannen van hun handpalm. Alleen klanten die zich hebben geregistreerd kunnen de gemakswinkel betreden. Consumenten kunnen hun boodschappen zelf uit de schappen pakken. Koelkasten gaan automatisch open als ze in de buurt komen. Om af te rekenen leggen de klanten alle producten op de kassaband, die is voorzien van een 360 graden-scanner. Voor het verlaten van de winkel dienen klanten eveneens hun handpalm te scannen. MediaMarkt test een virtuele winkelrobot Media-Saturn test momenteel een virtuele winkelrobot Paula in twintig Duitse vestigingen. We willen Paula straks ook gebruiken in winkels in Nederland, België en Luxemburg, zegt hoofd van digitale transformatie Sonja Moosburger. Paula geeft een zogenaamde holotour door het filiaal. Consumenten krijgen van haar informatie over de producten en worden de weg gewezen naar gewenste artikelen. De virtuele winkel komt er aan en wij willen vooraan staan in die ontwikkeling, aldus Moosburger. Pagina 2 van 5

3 Asos; meer waarde uit de App halen Gebruikers van de mobiele applicatie van de Britse webretailer Asos (As seen on screen) bezoeken de pure player acht keer vaker dan klanten zonder de app en ze doen de helft meer transacties. Dat vertelde Brian McBride, chairman van Asos op een congres in Barcelona. Klanten van Asos hanteren 'fashion als lifestyle', aldus McBride. Ze hangen graag rond in de mobiele applicatie, gemiddeld 70 minuten per maand. De app is hét middel om loyalty te generen, stelt de Brit. McBride zei dat Asos erin is geslaagd zijn enorme productaanbod door de slimme inzet van data te personaliseren. Ook mobiele gebruikers worden zo wegwijs gemaakt: ze zien geen vierduizend spijkerbroeken, waarna ze moeten zoeken en filteren. In plaats daarvan krijgen ze tien tot vijftien modellen voorgeschoteld die passen bij hun persoonlijke voorkeuren en trends. De klant staat centraal bij het issue omnichannel en technologie en niet de technologie of de kanalen. Door het combineren en integreren van kanalen moet de service aan de klant verbeterd worden, waarbij technologie ondersteunend is. De voorbeelden sluiten hier op aan. 7-Eleven gebruikt technologie om het winkelen gemakkelijker en sneller te maken voor de klanten. De robot van MediaMarkt geeft klanten informatie en helpt hen de weg te vinden in het grote aanbod van producten. Asos laat zien hoe een app toegevoegde waarde kan bieden voor klanten, onder meer door het aanbod te personaliseren. Deze toegevoegde waarde leidt tot een hogere bezoekfrequentie en een hoger transactievolume van appgebruikers. Samenwerking McDonald s+ubereats=gemak McDonald's brengt zijn Big Macs binnenkort aan de deur. De fastfoodketen slaat daarvoor de handen ineen met thuisbezorgketen UberEATS. In eerste instantie gaat het om een proef in drie restaurants in Amsterdam en Amstelveen. Later wordt McDelivery door nog vijf Amsterdamse restaurants aangeboden. Klanten kunnen hun bestelling plaatsen in de app van UberEATS, die de hamburgers en McFlurry's binnen een halfuur bezorgt. De keuze voor UberEATS als partner is ingegeven door ervaringen in het buitenland, legt directeur Manu Steijaert van McDonald's Nederland uit. In andere landen werkt McDonald's al met een bezorgdienst en daar hebben we geleerd dat we niet alles zelf moeten proberen te doen. Door de kennis die UberEATS van de logistieke kant heeft, kunnen wij onze kwaliteit garanderen.'' Lidl: samen werken aan duurzaamheid Supermarktketen Lidl heeft in samenwerking met de Dierenbescherming en Charity Gifts een lunchbox ontwikkeld. Deze Beter Leven lunchbox is in drie varianten voor EUR 3,99 te koop bij alle Lidl filialen. Van elke limited edition lunchbox die wordt verkocht gaat EUR 0,50 naar de Dierenbescherming. Directeur Femke-Fleur Lamkamp van de Dierenbescherming zegt heel blij te zijn met de actie van Lidl. Lidl liet al vaker zien dierenwelzijn een belangrijke waarde te vinden en met deze leuke actie met lunchtrommeltjes wordt dat nog eens onderstreept. Al zes jaar vind je ons keurmerk terug in de winkels bij Lidl. Sony en T-Mobile openen gezamenlijke winkel In de Amsterdamse Kalverstraat hebben T-Mobile en Sony hun eerste gecombineerde winkel in Europa geopend. Consumenten kunnen in de winkel Sony-smartphones in combinatie met een abonnement kopen, maar ze kunnen er ook terecht voor andere elektronicaproducten. Zo is het mogelijk om in de winkel smart home-innovaties en audioproducten te testen. Verder kan de klant in een huiselijke omgeving PlayStation games uitproberen. De partnerstore in de Kalverstraat biedt zowel Sony als T-Mobile de mogelijkheid om een breed en internationaal publiek met hun totale productportfolio kennis te laten maken. Onno Rip, director consumer sales van T-Mobile: We creëren een beleving rondom connected devices. IKEA gaat samen met Amazon online verkopen IKEA biedt een deel van zijn assortiment online aan via Amazon. Het is voor het eerst dat de meubelretailer verkoopt via een derde partij. Het op het Amerikaanse platform aangeboden assortiment varieert van kleine accessoires en keukenartikelen tot grote meubelstukken als kasten en tafels. Een groot voordeel van samenwerking is dat de zelfstandigheid in stand blijft. Bovendien worden de risico s van andere groeistrategieën vermeden. Samenwerking is daarmee een aantrekkelijke strategische optie voor retailers. De voorbeelden laten verschillende vormen van samenwerking zien waarmee diverse strategische doelen bereikt kunnen worden. McDonald s kan door de samenwerking met UberEATS de service aan de klanten verbeteren via thuisbezorging. UberEATS levert de logistieke kennis en ervaring en McDonald s kan zich focussen op het bereiden van de producten. Lidl maakt samen met duurzaamheidsorganisaties een speciaal product (lunchbox) dat het duurzaamheidsimago van de retailer ondersteunt. De combinatiewinkel van Sony en T-Mobile versterkt het productaanbod en de beleving door klanten. IKEA creëert samen met Amazon een extra touchpoint voor klanten. Pagina 3 van 5

4 Markt en concurrentie Blokker Holding is in transitie Blokker Holding heeft zijn verlies vorig jaar flink zien oplopen. Het moederbedrijf van onder meer Blokker, Xenos en Intertoys noteerde in 2016 een nettoverlies van EUR 180m, tegenover EUR 52m in Meer dan de helft van het nettoverlies is toe te schrijven aan herstructureringskosten, stelt CEO Casper Meijer. Reorganisaties bij Blokker, Xenos, Cook & Co en Intertoys zorgden voor eenmalige lasten van ruim EUR 100m. De totale omzet van Blokker Holding daalde met 5% van EUR 2.076m naar EUR 1.965m. Een groot deel van de daling is toe te schrijven aan winkelsluitingen, terwijl de omzet ook negatief werd beïnvloed door tegenvallende prestaties in de huishoudwinkels. De online omzet zat in de lift en nam 30% toe tot EUR 173m. Faillissement in kinderkleding New Kids Fashion, het bedrijf achter kindermodemerken als Cakewalk en Jottum, is failliet. De belangrijkste reden voor het faillissement is volgens de directie het veranderende consumentengedrag, waardoor de omzet van de kledingmerken al langere tijd onder druk stond. Steeds meer klanten doen hun aankopen online in vooral het kindermodesegment, aldus de onderneming. Het mannen- en jongensmodemerk Twinlife was ook onderdeel van New Kids Fashion. Twinlife heeft als gevolg van de teloorgang van V&D een lastige tijd gehad begin 2016, maar heeft de laatste 12 maanden weer gezonde groei laten zien, stelt de directie van Twinlife. Inmiddels is overeenstemming bereikt over een doorstart van Twinlife. Dit in 1996 opgerichte merk is geïnspireerd door de voetballers en tweelingbroers Frank en Ronald de Boer. Zij waren jarenlang het gezicht van het modemerk. La Place trapt het gaspedaal in La Place opent de komende jaren vijftig nieuwe restaurants in verschillende grote steden. De Jumbo-dochter wil onder meer openen in Amsterdam, Haarlem, Rotterdam, Nijmegen, Breda, Middelburg en Maastricht. In mei werd al bekend dat alle Nederlandse warenhuizen van Hudson s Bay, met uitzondering van die in Amsterdam, een La Place-restaurant krijgen. Daarnaast liet eigenaar Jumbo weten zeker honderd vestigingen van zijn Foodmarkt City-concept te willen openen, waarin elementen van de supermarktketen en La Place worden gecombineerd. La Place kocht eerder dit jaar al achttien wegrestaurants van AC Restaurants. Dit jaar focussen we op de uitbreiding van La Place en het weer sterk maken van het merk, aldus CEO Bart van den Nieuwenhof. Marktomstandigheden worden beter De consumentenvertrouwen is in juni gelijk gebleven terwijl de koopbereidheid steeg. In april 2017 steeg de retailomzet, zowel in food als in non-food. Het aantal koopdagen had een negatief effect op vooral de non-food omzet. Online groeide in hoog tempo door en won verder marktaandeel. Zie het onderdeel Kerncijfers voor meer details. De marktomstandigheden verbeteren voor de retailsector zoals blijkt uit de ontwikkeling van de vertrouwensindicatoren en de retailomzet. De structurele veranderingen van de sector (consumentengedrag, demografie, technologie, concurrentie) zijn echter veel bepalender voor de toekomst dan de swings in de economie. De cijfers van Blokker Holding en de onderliggende ontwikkelingen, illustreren deze veranderingen. Herstructurering van de operaties, druk op omzet en resultaten en een verschuiving van winkelomzet naar online omzet zijn belangrijke elementen daarbij. Ook het faillissement van New Kids Fashion laat zien dat de retailsector zich bepaald niet vanzelf uit de problemen groeit. Goed blijven inspelen op veranderend consumentengedrag is en blijft essentieel. Het faillissement toont aan dat niet iedereen daarin even succesvol is. Het voorbeeld van La Place laat zien dat er ook in deze marktomstandigheden meer dan voldoende ruimte is voor onderscheidende formules om op diverse fronten te groeien. Bronnen voor deze uitgave zijn: retailnews.nl, retailtrends.nl, twinklemagazine.nl, fashionunited.nl, rtlz.nl, dft.nl, de Volkskrant, Reuters, Distrifood, manners.nl, autoblog.nl, nu.nl, CBS Statline Contactgegevens Sectorspecialisten (food) retail Jos Voss Jos.Voss@rabobank.com Sebastiaan Schreijen Sebastiaan.Schreijen@rabobank.com Karine Chartier Karine.Chartier@rabobank.com Olaf Zwijnenburg Olaf.Zwijnenburg@rabobank.nl Martijn Rol Martijn.Rol@rabobank.nl Els van Diermen Els.van.Diermen@rabobank.nl Pagina 4 van 5

5 Kerncijfers Vertrouwensindicatoren Jun/16 Aug/16 Oct/16 Dec/16 Feb/17 Apr/17 Jun/ Het consumentenvertrouwen is in juni op hetzelfde niveau gebleven als in mei (+23). De voor de detailhandel belangrijke koopbereidheid is in juni gestegen naar +10 (mei: +8) Consumer confidence NL Readiness to buy NL Detailhandelsomzet: groei in % (jaar-op-jaar) Apr/16 Jun/16 Aug/16 Oct/16 Dec/16 Feb/17 Apr/17 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% -5% Sales growth non-food stores Sales growth food stores De omzet van de food winkels steeg ca. 2,5% in april. De non-food winkels lieten een stijging zien van ca. 1,5%. De samenstelling van het aantal koopdagen had in april een negatief effect op vooral de non-food cijfers; gecorrigeerd hiervoor zou de omzetstijging ca. 4% zijn geweest. Online groeit nog steeds flink en wint verder marktaandeel. Sales growth online+catalogue players Online sales growth multi channel stores Non-food winkels januari-april 2017 groei in % (jaar-op-jaar) 8% 6% 4% 2% 0% -2% -4% -6% -8% -10% -12% Living DIY Clothing Average 7.1% 5.4% 3.8% 2.9% 3.2% -0.2% Growth in % Jan-April 2017 (YoY) Textile superm. Shoes Drugstores 2.3% 1.4% 2.0% 1.0% 0.0% -10.7% -1.6% 2.9% Growth in % Jan-April 2016 (YoY) Consumer electr. -4.4% -5.5% Wonen en DHZ profiteren van de sterke woningmarkt. Er zijn ook plussen voor bovenkleding en textielsupermarkten (value-for-money propositie). Schoenen doen het veel beter dan vorig jaar, vooral door een sterke omzetgroei in maart (ca. 13%). Ondanks het hoge aandeel need to have producten laten de drogisterijen nu een daling zien. Consumentenelektronica zit nog steeds in de min. Bron: CBS Deze publicatie is een uitgave van Rabobank. De in deze publicatie gepresenteerde visie is gebaseerd op gegevens uit door ons betrouwbaar geachte bronnen die worden genoemd in de bronvermelding. Deze bronnen zijn op zorgvuldige wijze in onze analyse verwerkt. Rabobank aanvaardt echter geen enkele aansprakelijkheid voor het geval dat de in deze publicatie neergelegde gegevens of prognoses onjuistheden bevatten noch voor eventuele (zet-)fouten en onvolledigheden. Het betreft algemene informatie die aan veranderingen onderhevig is. Aan de verstrekte informatie kunnen geen rechten worden ontleend. De tekst is afgesloten op 30 juni Pagina 5 van 5