Kenmerk: / Betreft: Verkoop van boeken in afwijking van de vaste boekenprijs

Transcriptie

1 Sanctiebeschikking Kenmerk: / Betreft: Verkoop van boeken in afwijking van de vaste boekenprijs Sanctiebeschikking van het Commissariaat voor de Media (hierna: het Commissariaat) betreffende overtreding van artikel 6, eerste lid, eerste volzin, van de Wet op de vaste boekenprijs (hierna: Wvbp) door Margott Boeken, rechtsgeldig vertegenwoordigd door xxx (hierna: Margott Boeken). a. Verloop van de procedure 1. Bij brieven van 28 oktober 2015 (kenmerk: /657976) en 1 februari 2016 (kenmerk: /662959) heeft het Commissariaat Margott Boeken verzocht informatie te verstrekken over de verkoop van boeken via de website 2. Bij s van 11 november 2015 en 23 maart 2016 heeft Margott Boeken aan het Commissariaat informatie verstrekt. 3. Bij brief van 15 september 2016 (kenmerk: /671775) heeft het Commissariaat Margott Boeken op de hoogte gesteld van het voornemen tot het opleggen van een bestuurlijke boete van 5000,- wegens overtreding van artikel 6, eerste lid, eerste volzin, van de Wvbp en is Margott Boeken uitgenodigd voor een hoorzitting. 4. Op 6 oktober 2016 heeft een hoorzitting plaatsgevonden, waarin Margott Boeken haar zienswijze mondeling naar voren heeft gebracht. Het verslag van de hoorzitting is als bijlage 2 bij deze sanctiebeschikking gevoegd. 5. Op 14 oktober 2016 heeft het Commissariaat per een vraag beantwoord die Margott Boeken tijdens de hoorzitting heeft gesteld. b. Feiten 6. Margott Boeken verkoopt als zogenaamde derde-verkoper boeken via de website (hierna: Bol.com), blijkens de informatie over Margott Boeken op die website sinds 29 december Op 13 oktober 2015 is bij Margott Boeken via de website van Bol.com een drietal testaankopen gedaan. Dit betrof de boeken: Bloed van mijn bloed van Barry Lyga, Onder de ombu-boom van Santa Montefiore en Op de goede afloop van David Foenkinos. Het boek Bloed van mijn bloed is verkocht voor een prijs van 18,40 in plaats van voor de door de uitgever vastgestelde prijs van 22,50. Het boek Onder de ombu-boom is verkocht voor een prijs van 11,90 in plaats van voor de door de uitgever vastgestelde prijs van 12,95. Het boek Op de goede afloop is verkocht voor een prijs van 15,40 in plaats van voor de door de uitgever vastgestelde prijs van 18,99. 1

2 8. Van 1 oktober 2015 tot en met 31 oktober 2015 heeft Margott Boeken in totaal xxx boeken verkocht voor een andere prijs dan de uitgever voor deze boeken heeft vastgesteld. Daarvan zijn xxx boeken verkocht beneden de vaste boekenprijs en xxx boven de vaste boekenprijs. In bijlage 3 van deze sanctiebeschikking is het rapport van bevindingen met een overzicht van de desbetreffende titels en bijbehorende vaste boekenprijzen en de door Margott Boeken toegepaste verkoopprijzen opgenomen. a. Informatie verstrekt door Margott Boeken 9. Margott Boeken stelt dat zij in principe alleen boeken verkoopt die zijn ontheven van de vaste boekenprijs. Volgens Margott Boeken zijn de drie boeken die door het Commissariaat zijn gekocht op 13 oktober 2015 afkomstig uit een partij losse ramsj boeken en is het haar ontgaan dat het om boeken ging met een vaste boekenprijs. Margott Boeken geeft aan dat het lastig is voor elk boek na te gaan of er een vaste boekenprijs is, omdat de betreffende informatie niet altijd op de website van het Commissariaat te vinden is. Ten slotte geeft Margott Boeken aan niet eerder op de hoogte te zijn gebracht van (de toepassing van) de betreffende regelgeving en nog scherper in de gaten te zullen houden op welke boeken een vaste boekenprijs rust. b. Juridisch kader 10. In bijlage 1 bij deze sanctiebeschikking zijn de relevante juridische bepalingen opgenomen. c. Standpunt Margott Boeken 11. Tijdens de hoorzitting op 6 oktober 2016 heeft Margott Boeken, zakelijk weergegeven en voor zover van belang, de volgende zienswijze op het sanctievoornemen gegeven. 12. Margott Boeken stelt dat sprake is van een lichte overtreding en niet van een ernstige overtreding. Margott Boeken onderbouwt dit door aan te geven dat van sommige boeken die in het rapport van bevindingen staan de vaste boekenprijs volgens de uitgever was opgeheven, maar dat dit niet is opgenomen in de database van het Commissariaat. Margott Boeken meent dan ook dat minder dan xxx boeken zijn verkocht voor een van de Wvbp afwijkende prijs. 13. Ook stelt Margott Boeken dat niet elk boek is opgenomen in de database van het Commissariaat. Margott Boeken wist verder niet dat boeken ook niet voor een prijs die hoger is dan de vaste boekenprijs mogen worden verkocht. 14. Margott Boeken stelt ten slotte dat tientallen concurrenten boeken verkopen tegen van de vaste boekenprijs afwijkende prijzen. Margott Boeken vraagt zich af op Bol.com een opvoedplicht heeft om dit te voorkomen. d. Overwegingen Commissariaat 15. Gelet op de informatie die Margott Boeken heeft verstrekt stelt het Commissariaat vast dat Margott Boeken verkoper is in de zin van artikel 1, aanhef en onder h, van de Wvbp. Margott Boeken verkoopt immers boeken aan eindafnemers. 16. Ingevolge de Wvbp is de verkoper gehouden bij de verkoop van boeken in de Nederlandse en Friese taal de prijs toe te passen die de uitgever voor deze boeken heeft vastgesteld. In bepaalde in het Besluit vaste boekenprijs (hierna: Bvbp) geregelde gevallen kan op deze vastgestelde prijs korting worden gegeven. 2

3 17. Dat bij verkoop van de in randnummer 8 bedoelde boeken op grond van de Wvbp of het Bvbp korting kon worden verleend, is niet gebleken. Evenmin gold voor één of meer boeken een bijzondere prijs. 18. Naar het oordeel van het Commissariaat heeft Margott Boeken, nu zij als verkoper gehouden is de door de uitgever vastgestelde prijs toe te passen en dat niet heeft gedaan bij het aanbieden en verkopen van de boeken, artikel 6, eerste lid, eerste volzin, van de Wvbp overtreden. 19. Hierbij wijst het Commissariaat erop dat het tot de verantwoordelijkheid van Margott Boeken, als verkoper van de boeken, behoort om zich rekenschap te geven van de voor haar op dat (voor haar kennelijk onbekende) terrein geldende verplichtingen. Vaste boekenprijzen en eventuele bijzondere boekenprijzen zijn voor een ieder via de daartoe bestemde website van het Commissariaat te raadplegen. 20. Gelet op deze eigen verantwoordelijkheid moet ook worden voorbijgegaan aan de vraag van Margott Boeken over de opvoedplicht van Bol.com. De Wvbp bevat geen bepalingen die Bol.com daartoe verplicht en die daarmee afdoen aan de genoemde eigen verantwoordelijkheid. Database Commissariaat 21. Ingevolge artikel 2 en artikel 3 van de Wvbp stelt de uitgever respectievelijk de importeur de vaste prijs vast voor boeken die door hen in het handelsverkeer worden gebracht. Op grond van artikel 7 van de Wvbp kunnen de uitgever en importeur de vaste prijs opheffen indien ten minste een jaar is verstreken nadat het boek is verschenen. Artikel 4 van de Wvbp bepaalt dat de uitgever respectievelijk de importeur de vaste prijs en de opheffing daarvan moeten mededelen aan het Commissariaat. Artikel 1 van de Regeling vaste boekenprijs verlangt dat deze melding ten minste een week van tevoren plaatsvindt. Deze meldingen stellen het Commissariaat in staat landelijke bekendheid te geven aan het bestaan van de vaste prijs en de hoogte daarvan. 22. Het bovenstaande brengt met zich mee dat zolang een bij het Commissariaat gemelde vaste prijs niet is opgeheven en de uitgever of importeur evenmin melding van een prijsopheffing heeft gedaan, de verkoper gehouden is bij verkoop van de betreffende boeken de gemelde prijs toe te passen. Gelet hierop kan het Commissariaat het standpunt van Margott Boeken dat niet de juiste boekenprijzen zijn opgenomen in de database van het Commissariaat niet volgen. 23. Ten aanzien van de stelling van Margott Boeken dat niet alle boeken in de database zijn terug te vinden merkt het Commissariaat op dat de boeken waarvoor geen vaste prijs is gemeld ook niet mee zijn genomen bij het vaststellen van de (hoogte van de) boete (zie pagina 5 van het rapport van bevindingen). Gelijkheidsbeginsel 24. Margott Boeken heeft verder aangevoerd dat er veel andere verkopers zijn die via Bol.com boeken verkopen tegen van de vaste boekenprijs afwijkende prijzen. Het Commissariaat leest deze stelling aldus dat Margott Boeken bedoelt dat het Commissariaat in strijd met het gelijkheidsbeginsel handelt door alleen jegens haar handhavend op te treden. Deze stelling slaagt alleen al niet omdat het Commissariaat eerder handhavend heeft opgetreden in verband met soortgelijke overtredingen. 3

4 Hiertoe wordt verwezen naar de besluiten van 14 augustus 2012, met kenmerk 27566/ en van 18 maart 2014, met kenmerk / Deze besluiten zijn gepubliceerd op de website van het Commissariaat. e. Bestuurlijke boete 25. Op grond van artikel 17 van de Wvbp kan het Commissariaat in geval van overtreding van het bepaalde in artikel 6, eerste lid, eerste volzin, van de Wvbp een bestuurlijke boete opleggen. 26. Voor de vaststelling van de hoogte van de bestuurlijke boetes hanteert het Commissariaat, met inachtneming van het in artikel 18 van de Wvbp neergelegde boetemaximum en op grond van de Beleidslijn sanctiemaatregelen vaste boekenprijs 2011 (hierna: de Beleidslijn), drie boetecategorieën met bijbehorende bandbreedtes. De plaatsing van een overtreding in een boetecategorie is afhankelijk van de aard, ernst en, voor zover relevant, de duur van de overtreding. 27. Gelet op de door Margott Boeken verstrekte informatie over het aantal exemplaren van de boeken die voor een prijs die afwijkt van de geldende vaste boekenprijs zijn verkocht, is in de onderhavige kwestie sprake van een ernstige overtreding als bedoeld in artikel 1.7 van de Beleidslijn. Gelet op het feit dat de overtreding betrekking heeft op meer dan vijf titels en het feit dat de overtreding plaats heeft gevonden gedurende meer dan twee weken zou het Commissariaat de overtreding als zeer ernstig kunnen aanmerken als bedoeld in artikel 1.8 van de Beleidslijn. Uit coulance heeft het Commissariaat de overtreding in dit specifieke geval echter aangemerkt als ernstig. Bij een ernstige overtreding van artikel 6, eerste lid, eerste volzin, van de Wvbp geldt op grond van artikel 6, eerste lid, eerste volzin, van de Wvbp in samenhang met de artikelen 1.5 en 1.7 van de Beleidslijn voor de te hanteren boete een bandbreedte van 5000,- tot , Bij de vaststelling van de hoogte van de boete wordt in beginsel uitgegaan van het midden van die bandbreedte, te weten ,-. Daarna wordt de hoogte van de boete binnen de bandbreedte van deze boetecategorie aan de hand van de in artikelen 1.6, 1.7 en 1.8 van de Beleidslijn genoemde omstandigheden, indien van toepassing, verhoogd of verlaagd. 29. Als boeteverhogende omstandigheden kunnen naar het oordeel van het Commissariaat in deze worden aangemerkt het feit dat de overtreding betrekking heeft op meer dan vijf titels en het feit dat de overtreding plaats heeft gevonden gedurende meer dan twee weken. 30. Een boeteverlagende omstandigheid is naar het oordeel van het Commissariaat het feit dat sprake is van beperkte verstoring van de concurrentie tussen boekverkopers, omdat een deel van de verkochte boeken boven de vaste boekenprijs is verkocht. 31. Het Commissariaat zijn geen andere feiten of omstandigheden gebleken die aanleiding geven de boete te verhogen of verlagen. Evenmin is gebleken van omstandigheden die het zouden rechtvaardigen in dit geval van de toepassing van de bestuurlijke boete af te zien. 4

5 32. De zienswijze van Margott Boeken kan niet tot neerwaartse bijstelling van de boete leiden. Dat ook boeken zijn verkocht boven de vaste prijs is een omstandigheid die in de vaststelling van de boete is verdisconteerd. Gesteld noch gebleken is dat de boete onevenredig is in verhouding tot de overtreding van Margott Boeken en de omvang daarvan. Het Commissariaat zal Margott Boeken een boete opleggen van 5000,-. f. Openbaarmaking 33. Het Commissariaat zal op grond van artikel 8 van de Wet openbaarheid van bestuur (hierna: de Wob) de volledige tekst van het besluit, met uitzondering van de daarin vermelde persoonsgegevens en vertrouwelijke bedrijfsgegevens (verkoopaantallen), openbaar maken door publicatie op zijn website. De publicatie vindt plaats veertien dagen nadat het besluit op de in artikel 3:41 van de Algemene wet bestuursrecht (hierna: de Awb) voorgeschreven wijze is bekendgemaakt 1. Het Commissariaat ziet daartoe geen belemmering op grond van artikel 10 van de Wob. g. Besluit 34. Het Commissariaat: I. besluit aan Margott Boeken een bestuurlijke boete op te leggen van 5000,-; II. wijst erop dat op grond van artikel 4:87 van de Awb de betaling van deze bestuurlijke boete dient te geschieden binnen zes weken na de dag waarop dit besluit is verzonden; III. het Commissariaat maakt de volledige tekst van dit besluit, veertien dagen na de voorgeschreven bekendmaking daarvan, met uitzondering van de daarin vermelde persoonsgegevens en vertrouwelijke bedrijfsgegevens, openbaar door publicatie op zijn website. Hilversum, 22 november 2016 COMMISSARIAAT VOOR DE MEDIA, prof. mr. dr. Madeleine de Cock Buning voorzitter drs. Eric Eljon commissaris Op grond van de Algemene wet bestuursrecht kan de natuurlijke persoon of rechtspersoon wiens belang rechtstreeks bij dit besluit is betrokken, daartegen binnen zes weken na de dag waarop dit besluit is verzonden, een bezwaarschrift indienen bij het Commissariaat voor de Media. Bijlage 1: juridisch kader Bijlage 2: verslag hoorzitting Bijlage 3: rapport van bevindingen 1 Dat wil zeggen door toezending aan de belanghebbende. 5

6 Bijlage 1: juridisch kader Artikel 1, aanhef en onder h, Wvbp Verkoper: degene die door de uitgever of de importeur in het handelsverkeer gebrachte boeken of muziekuitgaven verkoopt aan eindafnemers. Artikel 2 Wvbp De uitgever stelt voor boeken en muziekuitgaven die hij voor het eerst in een bepaalde uitvoering in Nederland uitgeeft een vaste prijs vast. Artikel 3 Wvbp 1. Voor boeken die in Nederland worden geïmporteerd en voor in Nederland uitgegeven muziekuitgaven die na export naar het buitenland weer in Nederland worden geïmporteerd, stelt de importeur een vaste prijs vast. De vaste prijs voor boeken en muziekuitgaven die in Nederland zijn uitgegeven en na export weer in Nederland worden geïmporteerd is niet lager dan de door de Nederlandse uitgever vastgestelde prijs. 2. In het geval dat ten hoogste vijf exemplaren van hetzelfde boek per keer door de importeur worden geïmporteerd, is artikel 4 niet van toepassing, tenzij deze import plaatsvindt met het oogmerk deze wet te ontduiken. 3. Het eerste lid, tweede volzin, is niet van toepassing op de import van boeken en muziekuitgaven uit een lidstaat van de Europese Unie of een andere staat die partij is bij de Overeenkomst betreffende de Europese Economische Ruimte, tenzij de import plaatsvindt met het oogmerk deze wet te ontduiken. Artikel 6 Wvbp 1. De verkoper past bij verkoop van een boek of een muziekuitgave aan een eindafnemer de vaste prijs toe. Deze verplichting geldt niet voor: a. boeken en muziekuitgaven die beschadigd zijn, mits de beschadiging niet opzettelijk is aangebracht en bij verkoop duidelijk wordt vermeld dat zij beschadigd zijn; b. verkoop aan eindafnemers in geval van faillissement of opheffing van de activiteiten van de uitgever, importeur of verkoper, gedurende een termijn van ten hoogste drie maanden en voor zover het boeken of muziekuitgaven betreft die bij de aanvang van de opheffingsuitverkoop tot de voorraad behoorden, en daarvan vooraf mededeling is gedaan aan het Commissariaat; c. verkoop aan eindafnemers in geval van opruiming van winkelvoorraad van boeken en muziekuitgaven die langer dan twee jaar geleden zijn uitgegeven en de laatste twaalf maanden niet meer door de verkoper zijn ingekocht, mits daarvan vooraf mededeling is gedaan aan het Commissariaat; d. verkoop door een uitgever van één exemplaar van een boek of een muziekuitgave aan het Depot van de Koninklijke Bibliotheek, genoemd in artikel 1.16 van de Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek; e. verkoop van één exemplaar van een boek of muziekuitgave aan een eindafnemer die krachtens arbeidsovereenkomst naar burgerlijk recht werkzaam is bij de verkoper, en de verkoper: 1 het boek uitgeeft, importeert of aan andere eindafnemers verkoopt; of 2 de muziekuitgave uitgeeft of aan andere eindafnemers verkoopt; f. verkoop door een uitgever aan een auteur voor promotioneel gebruik van door die auteur geschreven boeken of muziekuitgaven. 6

7 2. De verkoper kan kosten die verband houden met dienstverleningen en leveringen van bijzondere aard bij de eindafnemer in rekening brengen. 3. De verkoper informeert de eindafnemer vooraf over de kosten, bedoeld in het tweede lid. 4. De verkoper heeft geen deelneming in handelingen van derden waarbij de eindafnemer door de koop van een boek of muziekuitgave een geldelijk of een op geld waardeerbaar voordeel wordt verstrekt. 5. Dit artikel is tevens van toepassing op in het buitenland gevestigde verkopers die boeken of muziekuitgaven importeren of doen importeren uit Nederland en vervolgens rechtstreeks aan eindafnemers in Nederland verkopen. Dit lid is niet van toepassing op verkopers gevestigd in een lidstaat van de Europese Unie of een andere staat die partij is bij de Overeenkomst betreffende de Europese Economische Ruimte, tenzij de verkoper het oogmerk heeft deze wet te ontduiken. Artikel 7 Wvbp 1. De uitgever en de importeur kunnen de vaste prijs opheffen met ingang van een daarbij te bepalen tijdstip, doch niet eerder dan met ingang van één jaar na het tijdstip, bedoeld in artikel 4, tweede lid. 2. Artikel 4, eerste lid, is van overeenkomstige toepassing op de opheffing, bedoeld in het eerste lid. Artikel 13 Wvbp Artikel 13 Wvbp bepaalt dat bij of krachtens algemene maatregel van bestuur regels kunnen worden gesteld omtrent het toepassen door een verkoper van kortingen op de vaste prijs. In hoofdstuk 1 van het Bvbp wordt vervolgens nadere invulling gegeven aan het begrip kortingen in de zin van artikel 13 Wvbp. Artikel 15 en 17 Wvbp Op grond van artikel 15, eerste lid, in samenhang met artikel 17 Wvbp kan het Commissariaat in geval van overtreding van het bepaalde bij of krachtens de artikelen 2 tot en met 14 Wvbp een bestuurlijke boete of een last onder dwangsom opleggen. Artikel 18 Wvbp De in artikel 17, onderdeel a, bedoelde bestuurlijke boete bedraagt ten hoogste ,-. Artikel 1 Regeling vaste boekenprijs 1. De uitgever en de importeur doen van de vaste prijs, de boekenclubprijs, de bijzondere prijs, alsmede van de aanpassing of opheffing daarvan ten minste een week vóór de ingangsdatum mededeling aan het Commissariaat voor de Media. 2. De mededeling bevat in elk geval de volgende gegevens; a. naam van de uitgever of importeur en, indien aanwezig, imprint; b. titel en verschijningsvorm van het boek of de muziekuitgave; c. indien aanwezig: ISB-nummer, ISM-nummer of ander registratienummer; d. voor zover aanwezig: de naamsgegevens van de auteur, componist, co-auteur of co-componist; e. de prijs en de ingangsdatum en, indien van toepassing, de einddatum daarvan; f. bij prijsaanpassing tevens de aangepaste prijs en de ingangsdatum en, indien van toepassing, de einddatum daarvan; g. bij opheffing tevens de ingangsdatum van de opheffing. 7

8 3. De mededeling geschiedt via de daartoe door het Commissariaat aangewezen website of schriftelijk. 4. Het Commissariaat kan voor de mededeling elektronische en papieren formulieren vaststellen. 5. Het Commissariaat maakt de gegevens van de mededeling landelijk bekend via de in het derde lid bedoelde website. Beleidslijn sanctiemaatregelen vaste boekenprijs 2011 De Beleidslijn sanctiemaatregelen vaste boekenprijs 2011 bepaalt de criteria die in geval van overtreding van de bij of krachtens de Wvbp en de Awb gestelde voorschriften bij het opleggen van sanctiemaatregelen worden gehanteerd. 8