19/05/15. Welzijn op het werk bij opleidingen GETUIGENIS VAN EEN OPLEIDINGSVERSTREKKER. Wat/wie is VDAB?

Transcriptie

1 Welzijn op het werk bij opleidingen GETUIGENIS VAN EEN OPLEIDINGSVERSTREKKER 2 Wat/wie is VDAB? 1

2 Algemene situering VDAB 3 Belgische arbeidsmarktstructuur VDAB ACTIRIS Bruxelles Formation FOREM ADG RVA = ONEM = Werkloosheidsuitkeringen Algemene situering VDAB 4 Enkele kerncijfers (VOORJAAR 2014) werknemers (4.035 VTE s) Man/Vrouw verhouding 30% - 70% Instructiepersoneel 24% 360 vestigingen waarvan 68 Competentiecentra Aantal cursisten opgeleid: Aantal opleidingsuren : Ontvangen vacatures Vervullingspercentage vacatures : 79% Tijd voor invulling vacatures : 50% binnen 42 dagen ingevuld Talrijke partnerships. 2

3 5 VDAB: kleine onderneming? Houtbewerking VDAB competentiecentra Locatie A Locatie B. Elektriciteit Metselen Automechanica Vloerder Heftruckbestuurder Ieder leeratelier is een klein bedrijfje - Instructeur = bedrijfsleider - Cursisten (8-12) = werknemers - Administratieve ondersteuning 6 VDAB heeft tweeledige taak M.B.T. WELZIJN OP HET WERK Werkgever Welzijnsbeleid t.o.v. werknemers (incl. cursisten) Opleidingsinstelling Cursisten attitudes veilig werken bijbrengen 3

4 Werkt het preventiebeleid? Welzijnsbeleid in VDAB Werkt het preventiebeleid? 8 Tot diensthoofd VGV voltijds 2 adjuncten-diensthoofd VGV halftijds Organisatie met 90% administratief personeel, geen voeling met veiligheid. Enkele kleine ongevallen op korte tijd bezoek Technische Inspectie TI eist uitbreiding dienst Vanaf 1996 Uitbreiding dienst tot 1 preventieadviseur-coördinator 6 preventieadviseurs Administratieve ondersteuning Leuze: stap voor stap vooruitgang boeken. Welzijnswet en tijdsgeest 4

5 Werkt het preventiebeleid? 9 Frequentiegraad Fg CURSISTEN 35 Arbeidsongevallen cursisten - Fg Werkt het preventiebeleid? 10 Ernstgraad Eg CURSISTEN 0,45 Arbeidsongevallen cursisten - Eg 0,4 0,35 0,3 0,25 0,2 Eg 0,15 0,1 0,

6 Vergelijking met interimsector VDAB: CIJFERS 2014, ANDERE 2013 Sector Fg Eg VDAB personeel 6,5 0,12 Banksector 1,9 0,04 Openbare besturen 2,6 0,06 Administratieve diensten 2,9 0,09 VDAB cursisten 11,5 0,24 Technisch onderwijs 30,5 0,07 Uitzendkantoren 45,8 0,89 Houtsector 34,2 0,89 Chemie 8,7 0,22 Metaal 29,0 0,71 Bouw 47,3 1,46 Pretparken 105,8 1,46 Werkt het preventiebeleid? 11 Welzijn op het werk in de VDAB-competentiecentra THEMA S Verantwoordelijkheid van de hiërarchische lijn 2. Onthaal 3. Informatie, sensibilisatie 4. VCA 5. Toolboxmeetings 6. Opvolging: technisch pedagogisch dossier 7. Veilig werken en welzijn in leerateliers 6

7 13 THEMA 1 Verantwoordelijkheid van de hiërarchische lijn 1. Verantwoordelijkheid van de hiërarchische lijn Convenant VDAB - FOD WASO SAMENWERKING FOD WASO-HUA / FOD WASO-TWW / VDAB (SINDS 2009) Doel: Wetgeving welzijn op het werk integreren in beroepsopleidingen van VDAB. Optimalisatie van leerateliers i.k.v. veiligheid, gezondheid (elektriciteit, elektromechanica, onderhoudstechnieken, hout en metaal, bouw) Leerateliers worden modelwerkplaatsen, erkend door FOD WASO HUA (momenteel enkel elektriciteit Herentals en Antwerpen) Instructeurs erkennen als gecertificeerd lesgever voor FOD WASO HUA. FOD WASO => VDAB: Toelichten van nieuwe reglementen VDAB => FOD WASO: Praktische toelichting technische handelingen en nieuwe technologieën 7

8 1. Verantwoordelijkheid van de hiërarchische lijn Implementatiecel Welzijnswetgeving in de Competentiecentra Doel: nieuwe wetgeving implementeren in opleiding indien relevant. knelpunten welzijnswetgeving bespreken en naar oplossingen zoeken. Deelnemers: Competentiecentra centrale diensten: directie + vakexpert IDPB: preventieadviseur-coördinator + preventieadviseur Verslag wordt besproken op teamvergaderingen vakexperten en preventieadviseurs. 16 THEMA 2 Onthaal 8

9 2. Onthaal nieuwe cursisten 17 Onthaal VOOR CURSISTEN Eerste dag opleiding: Onthaal met rondleiding in gebouw Aandacht voor noodplan en evacuatie Afspraken rond veiligheid in leerateliers Onthaalbrochure 18 THEMA 3 Informatie - sensibilisatie 9

10 3. Informatie - sensibilisatie sleutelcompetenties Niet-technische competenties Persoonlijke competenties Werknemer moet "passen" binnen de bedrijfscultuur 9+3 sleutelcompetenties Zichzelf kunnen sturen Efficiënt werken Kunnen doorzetten Kunnen omgaan met regels Kunnen omgaan met stress Kunnen plannen en organiseren Resultaat nastreven Veilig werken en respect voor materiaal hebben Verzorgen van persoonlijke presentatie Zorgvuldig en nauwkeurig werken Basisvaardigheden ICT hebben Taalvaardig zijn in het Nederlands 3. Informatie - sensibilisatie 20 Voorbeeld 9+3 competenties: VEILIG WERKEN EN RESPECT VOOR MATERIAAL HEBBEN 9+3 TOEGEPAST VOOR DE SECTOR HOUT EN BOUW * ** *** **** Ik maak gereedschap kapot. Ik gebruik meer materiaal dan nodig is. Ik gooi afval weg en sorteer niet. (Ik gooi papier, glas en metaal in dezelfde vuilnisbak.) Ik gooi afval in de juiste vuilnisbakken (papier in de papierbak, metaal in de metaalcontainer, hout in de houtcontainer ). Ik vind recyclage belangrijk en ik sorteer afval. Ik geef goede ideeën om afval te sorteren en te recycleren. Ik heb geen aandacht voor de belangrijkste veiligheidsinstructies (bijvoorbeeld: dragen van veiligheidsbril, dragen van handschoenen). Ik heb aandacht voor de veiligheidsinstructies als andere mensen mij de veiligheidsinstructies zeggen. Ik weet wat gevaarlijke situaties zijn, maar soms denk ik dat er geen ongeluk kan gebeuren. Ik volg altijd de veiligheidsinstructies. Ik werk op een veilige manier. Ik weet wat ik moet doen bij gevaar. Ik volg altijd de veiligheidsinstructies. Ik geef goede ideeën voor meer veiligheid. Ik denk altijd aan de veiligheid. Ik verwittig de verantwoordelijke bij een onveilige situatie en als er bijna een ongeluk gebeurt. Ik gebruik gereedschap niet op de juiste manier. Het gereedschap gaat dan kapot of wordt beschadigd. Ik gebruik gereedschap op de juiste manier, maar het gereedschap gaat soms kapot. Ik vind dat niet erg. Ik werk voorzichtig met gereedschap en zorg er voor dat het gereedschap niet kapot gaat. Ik werk niet met versleten gereedschap. Ik ben voorzichtig met gereedschap en werk altijd op de juiste manier met gereedschap. Ik controleer gereedschap altijd voor ik het gebruik en nadat ik het gereedschap gebruikt heb. Ik werk niet veilig. Dat is gevaarlijk voor mij en voor andere mensen. Ik denk aan risico s als andere mensen me dat zeggen. Ik werk dan veilig. Ik probeer risico s zo veel mogelijk te beperken. Ik werk altijd veilig. Ik werk altijd veilig en ik zorg dat er nooit ongelukken gebeuren met mij en met mijn collega s. 10

11 THEMA 4 Technisch pedagogisch dossier Technisch pedagogisch dossier VEILIGHEIDSATTITUDE = RODE DRAAD 4. Technisch pedagogisch dossier 22 Algemene info, beginsituatie Leertraject Werkverleden, opleidingsverleden, technische competenties Medisch en psychologisch onderzoek Taalvaardigheid Nederlands Jobdoelwit cursist Meerdere modules (stagemodule inbegrepen) Opvolging leertraject Concrete doelstellingen per module Opvolgingsgesprekken Stage Competentierapport: Evaluatie per module, eindevaluatie 11

12 THEMA 5 Toolboxmeetings Toolboxmeetings RISICO S BESPREEKBAAR MAKEN 5. Toolboxmeetings = korte krachtige toelichting met behulp van fiche, illustratie, film, wordt opgesteld door instructeurs en preventieadviseurs Bespreken van risico s in de opleiding: Correcte handelingen Werken met (risicovolle) machines Specifieke risico s in leerateliers (bv. explosiegevaar) Bespreken van risico s in aangeleerde job: Wat zijn de beroepsrisico s en hoe er mee omgaan Attitude in de job Aanleren van goede praktijk 12

13 25 THEMA 6 VCA VCA-attest in de opleiding VAST ONDERDEEL VAN EEN WERF GERELATEERDE OPLEIDING 6. VCA 26 Essentieel onderdeel van een werfgerelateerde beroepsopleiding bouw elektriciteit elektromechanica Opleiding en examen 13

14 27 THEMA 7 Veiligheid in de leerateliers Aanpassen bestaande machines ARBEIDSMIDDELENRICHTLIJN 7. Veiligheid in de leerateliers 28 Risico-inventarisatie ± 1600 machines Aanvang aanpassingen vanaf 1998 Investering: bij aanvang /jaar Gelijktijdig: systematische vernieuwing machinepark 14

15 Aanpassingen machines VOOR -NA 7. Veiligheid in de leerateliers 29 Aanpassingen machines VOOR -NA 7. Veiligheid in de leerateliers 30 15

16 7. Veiligheid in de leerateliers 31 Oefenruimtes elektrisch installateur Kunststof ladders Veiligheidsrelais; 30 ma verliesstroomschakelaar; Noodstop "Strategisch opgestelde noodstops schakelen alles uit. 7. Veiligheid in de leerateliers 32 Veiligheidsinstructiekaarten VIK bij de machines Werkplaatsinstructiekaarten (WIK) en instructies i.v.m. persoonlijke beschermingsmiddelen; centraal in de werkplaats 16

17 7. Veiligheid in de leerateliers 33 Vernieuwing machinepark Conventionele draaibanken blijven nog wel behouden. Teach-in draaibanken als overstap naar full CNCdraaibanken 7. Veiligheid in de leerateliers 34 Niet alleen de machines OOK DE LEERATELIERS WORDEN GEREORGANISEERD Machines werden herschikt Overbodige machines werden verwijderd Ruime doorgangen en vooral overzicht. 17

18 7. Veiligheid in de leerateliers Gevaarlijke producten Principe: Producten met (te) grote risico's worden niet aangekocht/gebruikt. Giftige Kankerverwekkende Mutagene stoffen Stoffen die schadelijk zijn voor de vruchtbaarheid of voor zwangere vrouwen Daarom: De risico's moeten bekend zijn veiligheidsinformatieblad (SDS) IDPB registreert producten en productinformatie Opmaak VIK Ergonomie in de opleidingen INRICHTING LEERATELIERS 7. Veiligheid in de leerateliers Hef-en tiltechnieken o aangepaste gereedschappen/hulpmiddelen Inrichting werkplaatsen en opslagplaatsen o voldoende oppervlakte o Logische lay-out (advies IDPB en/of ergonomen van EDPB) Werkhouding (technische beroepen) o Werkmethode o Juiste techniek Beeldschermergonomie o inrichten werkposten (bureaus, ergonomische stoelen) o Zithouding en werkmethode 18

19 7. Veiligheid in de leerateliers Hoofdstuk Titel 37 En gebeuren er nu geen ongevallen meer? WAT ALS ER DAN TOCH EEN ONGEVAL GEBEURT IDPB: onderzoek na (ernstig) ongeval voorstel actieplan Comité: keurt actieplan goed of stuurt bij Hiërarchische lijn voert actieplan uit Indien zelfde risico s in andere regio s aanpassing/bijsturing in alle soortgelijke ateliers (andere regio s/provincies) Ongeval schaafmachine Overbeschermd? WAT ALS CURSIST IN DE GROTE BOZE BUITENWERELD TERECHT KOMT? 7. Veiligheid in de leerateliers Alle aanpassingen/acties om veiligheid te verhogen in overleg met instructiepersoneel. Veiligheid Werkbaarheid 2. VDAB neemt zijn verantwoordelijkheid Voorbeeldfunctie - attitudes Cursist = werknemer zonder ervaring onbekwaam 3. Alerte cursist in werkomgeving. 4. We bewijzen dat het kan. Stimulans voor kandidaat werkgever om werkposten ook aan te passen? 19

20 39 Samenwerking VDAB - Onderwijs uren overeenkomst SINDS 2008; VERVALT EIND JUNI 2015 VDAB stelt infrastructuur gratis ter beschikking Finaliteitsjaren TSO/BSO/BUSO Max 72 uur Theorie: in en door de school Praktijk: in VDAB competentiecentra door VDAB-instructeur en begeleiding door leraar van de school 20

21 41 10 dagen overeenkomst VANAF SCHOOLJAAR Scholen hebben de mogelijkheid om praktijklessen te geven in VDAB competentiecentra Maximaal 10 dagen per leerling De infrastructuur wordt gratis ter beschikking gesteld De opleiding wordt gegeven door de leraren van de school Gratis wegwijssessie voor de leraar (de campus, het leeratelier, de arbeidsmiddelen) Indien nodig Train The trainer-opleiding voor de leraren Bedankt 21