nieuwe werkvormen voor zorg en welzijn

Transcriptie

1 WMO-WERKPLAATS TWENTE nieuwe werkvormen voor zorg en welzijn Editie 6 oktober 2012 Dit is de zesde en laatste nieuwsbrief over het programma Wmo-werkplaats Netwerkregie Twente. De nieuwsbrieven hebben u de afgelopen jaren geïnformeerd over de betrokken organisaties en vorderingen van het project. In deze nieuwsbrief leest u meer over de eindconferentie Ontmoet de Wmo-professional: van theorie naar praktijk, die op 5 oktober jongstleden in Hengelo werd gehouden. Daarnaast staan we uitgebreid stil bij de workshops die op de conferentie werden gehouden. Tot slot willen we iedereen die heeft meegedaan aan het programma heel erg bedanken. Zonder hun inzet zou Wmo-werkplaats Netwerkregie Twente nooit zo n impact hebben gehad. Hoewel het programma nu officieel is afgesloten, gaan de ontwikkelingen wat betreft sociale samenhang, participatie en zelfredzaamheid natuurlijk gewoon door. Houd daarom de website in de gaten voor het laatste nieuws. Eindconferentie 5 oktober 2012: Ontmoet de Wmo-professional: van theorie naar praktijk Korte terugblik Sinds 2009 zijn er landelijk zes Wmo-werkplaatsen opgericht, waarvan Twente er één is. In de Wmo-werkplaats Netwerkregie Twente werken Saxion (lectoraat Community Care & Youth), gemeenten, instellingen en beroepsbeoefenaars samen aan de ontwikkeling van nieuwe aanpakken die de doelstellingen van de Wmo bevorderen: participatie, zelfredzaamheid, actief burgerschap en sociale cohesie. In de werkplaatsen is de afgelopen jaren veel praktische kennis verworven die professionals in hun dagelijkse praktijk kunnen toepassen en die voor cliënten een beter resultaat opleveren. Elk van de werkplaatsen heeft vijf praktijken ontwikkeld. Deze praktijken hebben onder andere geresulteerd in methodebeschrijvingen die zijn opgenomen in de databank Effectieve sociale interventies van Movisie ( in beroepscompetenties en in onderwijsmodulen. Daarnaast wordt de nieuwe kennis aan het werkveld beschikbaar gesteld via studiedagen, symposia, handreikingen en publicaties. De schriftelijke kennisproducten zijn allemaal gratis online beschikbaar via de site De implementatie van nieuwe kennis vindt plaats via onderwijsmodulen. Hiermee wordt een bijdrage geleverd aan de professionalisering van de beroepskracht in maatschappelijke ondersteuning en dus aan een betere uitvoering van de Wmo. 1

2 Geslaagde eindconferentie De oogst van drie jaar werk binnen de Wmo-werkplaats Twente stond centraal op de conferentie Ontmoet de Wmo-professional. Van theorie naar praktijk. Ruim 120 deelnemers waren 5 oktober jongstleden naar Hengelo gekomen om kennis en ervaring uit te wisselen en van elkaar te leren. De conferentie begon met een presentatie van Jean Pierre Wilken, lector bij de Hogeschool van Utrecht en verbonden aan de Wmo-werkplaats Utrecht. Zijn presentatie had als titel De Wmo als kanteling; over kansen kracht en kwetsbaarheid. Niet alleen liet Wilken op duidelijke wijze zien wat de Wmo inhoudt voor iedereen in onze samenleving, ook besteedde hij aandacht aan de relatie tussen de drie belangrijke concepten die bij de Wmo horen: sociale samenhang, participatie en zelfredzaamheid. Daarnaast maakte hij nog eens duidelijk dat alle partijen moeten kantelen, dus niet alleen professionals en organisaties in zorg en welzijn, maar ook professionals van gemeenten en burgers zelf. In de Wmo-werkplaats Twente is de afgelopen jaren ook beeldmateriaal gemaakt om te laten zien wat de Wmo betekent voor professionals in het zorg- en welzijnsdomein. Tijdens de conferentie werd een preview van deze film getoond, die met enthousiasme werd ontvangen. Het is ontzettend leuk en leerzaam om te kijken en te luisteren naar professionals die zelf verwoorden hoe zij aankijken tegen de veranderingen die de Wmo en Welzijn Nieuwe Stijl hebben gebracht. De complete film wordt gevoegd bij het boek over de Wmo-werkplaats Twente dat eind 2012 uitkomt. Hierin is over elk van de vijf projecten informatie te vinden. Houd de website ( in de gaten! Na het plenaire deel van de conferentie konden de deelnemers kiezen uit verschillende workshops. Hieronder leest u meer over de workshops en de ervaringen en bevindingen. Dagvoorzitter Jan Binnenmars leidt de discussie naar aanleiding van de presentatie van lector Jean-Pierre Wilken van de Hogeschool van Utrecht. 2

3 Workshop 1: Zorg voor informele zorg Tijdens de workshop Zorg voor informele zorg werden in vogelvlucht de uitkomsten en resultaten van deelproject 1 ( Samenwerken met vrijwilligers ) behandeld, waaronder de vier belangrijkste punten uit de onderzoeksfase: - Het belang van een goede match tussen vrijwilliger en werk; - Het belang van het tonen van waardering voor de vrijwilliger; - Het belang om als vrijwilliger je onderdeel te weten van een groter geheel (denk aan hulpverleningsplan); - Het belang om de sociale kaart goed te kennen. Na deze korte introductie moesten de workshopdeelnemers zelf aan de slag gaan. Want spreken over de inzet van vrijwilligers is één, maar hoe regel je dit nu in de praktijk? Immers door de Wmo en Welzijn Nieuwe Stijl zijn er beperkte mogelijkheden om als professional zelf aan de slag te gaan met een cliënt. Tijdens de workshop moesten de deelnemers als beroepskracht aan de slag waarbij de opdracht was een cliënte zo goed mogelijk te ondersteunen en daarbij ook gebruik te maken van informele zorg en vrijwilligers. Omdat het hier een echte casus betrof konden de workshopleiders vertellen hoe deze situatie in de werkelijkheid was aangepakt. Méér nog dan de deelnemers zelf hadden bedacht, was er in de praktijk gebruik gemaakt van vrijwillige inzet. Juist kleinere initiatieven, zoals Stichting Present, zijn soms heel goed in te zetten. Dit maakt eens te meer duidelijk hoe belangrijk het is om de sociale kaart goed te kennen, ook al valt dat soms in de praktijk niet mee. Na de casus werd er gediscussieerd over verschillende stellingen. Eén daarvan luidde: In multiproblem gezinnen kunnen geen vrijwilligers worden ingezet. De discussie hierover leidde al snel tot consensus; alle deelnemers waren het erover eens dat de inzet van vrijwilligers zeker wel mogelijk is. Weliswaar op specifieke onderdelen, maar ook dan kan informele zorg heel waardevol zijn. Het inzetten van vrijwilligers en het inzetten van informele zorg kan immers bijdragen aan een duurzame oplossing voor problemen. Workshop 2: Krachten bundelen en benutten Tijdens deze workshop werden de activiteiten die vanuit het project Zelfregie stimulerend werken de afgelopen 2,5 jaar zijn ondernomen, nader toegelicht. Na een korte introductie over het project en het begrip empowerment werd samen met de deelnemers de veranderende rol van de professional in het ondersteuningsproces van de cliënt besproken. De uitkomsten van de metingen en het youtube filmpje Stuck on an escalator golden als vertrekpunt voor de discussie. In het gesprek dat daarop volgde werden vervolgens de verschillende ervaringen vanuit de praktijk, ingebracht door de deelnemers zelf, gedeeld. Hieruit bleek dat de veranderende rol van de professional nog niet zo eenvoudig is. Niet elke cliënt, situatie en professional is hetzelfde en vraagt om dezelfde aanpak. Het was zeer stimulerend om hierover met de workshopdeelnemers van gedachte te wisselen. Ter afronding van de workshop werd de link gemaakt naar de uitgangspunten en communicatiestijlen vanuit motiverende gespreksvoering. Deze uitgangspunten kunnen professionals helpen om in het contact met cliënten meer de focus te leggen op het stimuleren van zelfregie van cliënten. 3

4 Workshop 3: Methodisch signaleren, horen, zien en zeggen Bij methodisch signaleren wordt gebruik gemaakt van verschillende deskundigheden in een wijknetwerk en wordt de onderlinge samenwerking gestimuleerd. In dit deelproject is onder andere een informatiebijeenkomst voor non-professionals ontwikkeld om hun signaleringsbewustzijn te verhogen. Verder is er een werkvorm bedacht die gericht is op het versterken van het samenspel tussen burgers (informele zorg) en professionals. In de workshop Methodisch signaleren, horen, zien en zeggen hebben de deelnemers gewerkt met de twee hoofdelementen uit het deelproject 3 Signaleren in een wijknetwerk, waarmee professionals in een multidisciplinair samenwerkingsverband op eenduidige wijze tot urgentiebepaling (kunnen) komen naar aanleiding van bepaalde signalen. In de workshop is aan de hand van een gefilmde een casus live met het instrument gewerkt. De workshopdeelnemers ondervonden zo aan den lijve hoe methodisch signaleren werkt in een gemêleerde samenstelling, vergelijkbaar met een multidisciplinair team. Met name in het begin van de sessie waren er grote verschillen in de beoordeling, de urgentiebepaling. Die verschillen vielen grotendeels weg na uitwisseling van beoordeling en na de aanvulling van specifieke deskundigen. Een voorbeeld in dit verband: een wijkverpleegkundige maakt een andere inschatting van het gezondheidsrisico dan de Wmo-consulent. Na de uitwisseling kwamen de deelnemers vaak tot een gewijzigde urgentiebepaling en daarmee ook tot een andere interventie. De aanvankelijke keuze voor een huisbezoek (eigen oordeelsvorming) werd al snel gewijzigd naar acties richting de inzet van informele zorg. Heel herkenbaar, want gelijke processen hebben zich ook in de pilot van het Wmo-deelproject voorgedaan. Workshop 4: Gewoon samen werken Na twee jaar intensief bezig te zijn geweest met het deelproject Duurzaam samenwerken in de stad, is het project tijdens de eindconferentie afgesloten met een workshop. Voor de invulling van de workshop is een deel van de training die is voortgekomen uit het project gebruikt, namelijk de uitwisseling van de onderlinge meerwaarde van de aanwezige organisaties. Na een korte introductie van de workshopleiders moesten de workshopdeelnemers met elkaar in gesprek gaan over de meerwaarde van de onderlinge samenwerking voor één van de doelgroepen. Tijdens deze brainstormsessie moest antwoord worden gegeven op wat andere organisaties te bieden hebben aan deze doelgroepen en wat de eigen organisatie te bieden heeft aan de andere aanwezige organisaties. Het was geweldig om te zien dat deze opdracht tot veel gespreksstof leidde. De belangrijkste gesprekspunten die naar voren kwamen gingen met name over het uitwisselen van expertise en het bevorderen van deskundigheid. Alle deelnemers waren het er over eens dat er veel van elkaar geleerd kan worden en dat samenwerking tot goede en efficiënte resultaten kan leiden. Door de workshopleiders werden deze resultaten gekoppeld aan de uitkomsten van het onderzoek dat in het eerste stadium van het project is verricht. Hierdoor werd de koppeling tussen theorie en praktijk mooi helder. Hoewel de tijd te kort was om alles met elkaar te bespreken en kennis uit te wisselen, zijn er tijdens deze workshop en op de conferentie verschillende nieuwe linken gelegd en lijntjes uitgeworpen. We hopen dat deze workshop weliswaar op kleine schaal actief zal bijdragen aan het ontstaan van nieuwe, krachtige en efficiënte netwerksamenwerkingen in onze regio! 4

5 MEE Twente Workshop 5: De sociale professional: toekomst scenario s In deze workshop stonden de resultaten van het deelproject Wmo-professional: nieuwe competenties centraal. Tijdens de workshop werd eerst teruggeblikt op de onderzoeksfase van het project om vervolgens in te gaan op de achtergrond en aanleiding van de ontworpen scholing: het inspiratietraject. Dit traject is opgezet voor docenten uit zorg en welzijn en professionals en leidinggevenden uit de praktijk. Het doel van het traject was om docenten, professionals en leidinggevenden inzichten en handvatten te geven om veranderingen en aanpassingen te kunnen doen in onderwijs en praktijk. Dit zou vervolgens moeten leiden tot het in gang zetten van een (attitude) verandering bij professionals in opleiding (studenten). In de periode maart-april van dit jaar hebben 31 mensen aan het inspiratietraject deelgenomen. Gedurende het traject werden deelnemers door elkaar geïnspireerd en werden creatieve ideeën en handvatten ontwikkeld die nu in onderwijs en praktijk zijn doorgevoerd. Daarnaast waren de deelnemers zeer enthousiast over de ontmoeting en uitwisseling met elkaar. Het inspiratietraject is op basis hiervan en op basis van de uitkomsten erg succesvol gebleken. In de workshop zijn verschillende toekomstscenario s besproken en werd vooruitgeblikt naar mogelijke veranderingen in opleidingen, op-maat-opleidingstrajecten en het betrekken van meer verschillende professionals, kleine organisaties en burgers in toekomstige inspiratietrajecten. De werkgroep van het deelproject Wmo-professional: nieuwe competenties (praktijk 5) kijkt terug op een succesvol project met zinvolle en inspirerende uitwisselingen. Mede op basis van de uitkomsten van de workshop kunnen we concluderen dat de ontmoeting tussen verschillende mensen kan leiden tot beweging, bewustwording en verandering! De projectleiders van Saxion op een rij. Samen met 120 andere deelnemers deelden zij hun kennis en expertise tijdens de eindconferentie op 5 oktober in Hengelo. Meer informatie over Wmo-werkplaats Twente kunt u verkrijgen via het secretariaat van het kenniscentrum Gezondheid, Welzijn en Technologie. Telefoon: , secretariaatkc-cc.amm@saxion.nl 5