Inhoudsopgave. Pagina. 1. Inleiding Sociaal Jaarverslag Productverantwoording Financieel overzicht 34

Transcriptie

1

2 Inhoudsopgave Pagina 1. Inleiding 2 2. Sociaal Jaarverslag 5 3. Productverantwoording 6 4. Financieel overzicht 34

3 1 Inleiding Missie en visie Sport Fryslân Sport Fryslân zet haar expertise in om sporten en bewegen mogelijk te maken voor alle Friezen. Sporten in verenigingsverband is de beste garantie voor voldoende, structureel én verantwoord bewegen. In het bijzonder richten wij ons op het stimuleren van sportplezier bij kinderen, op sportdeelname van mensen die (te) weinig bewegen en op mensen die niet mee kunnen doen aan het reguliere sportaanbod, maar aangepast willen sporten. Dat sporten goed is voor de gezondheid van mensen behoeft geen toelichting. Daarnaast dragen we met onze activiteiten bij aan de leefbaarheid van dorpen, wijken en buurten. We helpen sportverenigingen om sport- en bewegingsactiviteiten te blijven aanbieden, ook daar waar door krimp steeds meer voorzieningen verdwijnen. Een levendig sportklimaat versterkt de economie (vooral in het midden- en kleinbedrijf) en heeft een positief effect op toerisme. We willen dat in 2016 meer Friezen voldoen aan de nationale norm voor gezond bewegen. 1) Dit geldt voor 70% van de volwassenen en 50% van de jeugd van vier tot en met zeventien jaar. Ook is ons streven om het percentage inactieven te laten dalen naar 5%. Net als in voorgaande jaren hebben we ons ingezet om inwoners van Fryslân plezier in sporten en bewegen te laten ervaren. Daarmee leveren we een belangrijke bijdrage aan sporten en bewegen als vliegwiel voor diverse beleidsterreinen en zorgen we voor een positieve maatschappelijke en economische impact. Samen bereiken we meer Wij zijn de onafhankelijke spelverdeler op het Friese sportveld (zie figuur). We brengen organisaties met elkaar in contact en verbinden initiatieven. Zo voorkomen we dat elke gemeente, sportvereniging of onderwijsinstelling opnieuw het wiel uitvindt. Zo nodig jagen we initiatieven aan of faciliteren we ontwikkelingen. Figuur: Samenwerkingspartners Sport Fryslân in ) Voor volwassenen: 30 minuten bewegen op minstens vijf dagen per week. Voor 4-17-jarigen: 60 minuten bewegen op alle dagen van de week. 2

4 Op het gebied van gehandicaptensport voeren we zelf activiteiten uit of organiseren we sportevenementen. Als zaken goed geregeld zijn, dan bemoeien we ons er niet (meer) mee. Met onze partners krijgen we zo veel mogelijk van de einddoelgroep (i.e. de inwoners van Fryslân) structureel in beweging. Financiën Diverse organisaties dragen bij aan de financiering van activiteiten van Sport Fryslân of verlenen opdrachten. Sport Fryslân is niet gericht op winst: eventuele opbrengsten komen weer ten goede aan activiteiten die bijdragen aan onze doelstellingen. In 2013 was ongeveer een derde van de omzet (exclusief het werkgeverschap van buurtsportcoaches van gemeenten) afkomstig van de provincie en de rest van onder andere gemeenten (32%) en fondsen. De provincie verstrekt een jaarlijkse subsidie die in overleg besteed wordt aan projecten passend binnen het provinciale sportbeleid. Veel projecten hebben een gecombineerde financiering: met geld van de provincie worden activiteiten opgezet c.q. aangejaagd en met geld van derden uitgewerkt of uitgevoerd. Iedere euro die door de provincie wordt geïnvesteerd in Sport Fryslân, wordt dan ook door ons meer dan verdubbeld: het multiplier effect. Producten In dit jaarverslag onderscheiden we een aantal thema s met ieder een eigen focus en eigen activiteiten om een bijdrage te leveren aan de missie van Sport Fryslân. Het thema gemeenten stond in 2013 in het teken van de gemeenteraadsverkiezingen (we hebben onder andere een provinciaal sportdebat georganiseerd) en het kwartiermakerschap in drie gemeenten voor de buurtsportcoaches. Eind 2013 hadden 23 gemeenten buurtsportcoaches, waarvan elf in dienst van Sport Fryslân. Binnen het thema sportverenigingen is in 2013 veel aandacht besteed aan het opzetten van sportdorpen in Fryslân: in drie dorpen zijn pilots uitgevoerd om sport en bewegen in te zetten als katalysator voor de leefbaarheid. Daarnaast zijn sportverenigingen door Sport Fryslân op diverse manieren geïnformeerd en geadviseerd over verschillende onderwerpen. Dit alles om de sportverenigingen in Fryslân zo vitaal mogelijk te laten zijn, zodat ze kwalitatief goed sportaanbod leveren. Voor het thema Jeugd en Onderwijs hebben we ook in 2013 ingezet op Sport op Basisscholen. Dit heeft geresulteerd in 36 extra vakleerkrachten gymnastiek in achttien Friese gemeenten waarvan twee in dienst bij Sport Fryslân. Een effectenonderzoek toonde de positieve gevolgen van het aanstellen van vakleerkracht. Ook de haalbaarheidsstudie voor het Masterplan Fryske Sporten (afronding begin 2014) was een van de speerpunten. De ambitie van het Masterplan is dat alle kinderen in Friesland die van de basisschool komen minimaal kennis gemaakt moeten hebben met alle Fryske Kultuersporten. Binnen het thema volwassenen is onder andere gekeken naar de haalbaarheid van een gezamenlijk sport- en beweegaanbod voor cliënten van GGZ Friesland, Verslavingszorg Noord Nederland en ZIENN: afronding begin Voor het thema ouderen, hebben we naast de reguliere activiteiten (fittesten, wijzen op het belang van sporten en bewegen, versterken van de kwaliteit van de lesgevers) extra aandacht besteed aan de mogelijkheden om sporten en bewegen in woonzorgcentra te stimuleren. Dit heeft geleid tot een aantal kleine opdrachten. De focus voor het thema aangepast sporten lag in 2013 op het opzetten van het team van parasporthelden (potentiële deelnemers aan de volgende Paralympische Spelen helpen elkaar met kennis en informatie en geven bekendheid aan sporten met een lichamelijke beperking) en op kennismakingsactiviteiten voor mensen met een verstandelijke beperking voor de Special Olympics Nationaal Friesland Daarnaast is de nieuwe website gelanceerd met onder andere het volledige aanbod voor aangepast sporten in Friesland. 3

5 De meest opvallende activiteiten in het kader van PR en Communicatie waren in 2013 het sportgala, de lancering van een eenmalig magazine en het lanceren van de nieuwe website van Sport Fryslân. Daar Sport Fryslân steeds meer als Sportkenniscentrum Friesland zal functioneren, is daar in 2013 extra aandacht aan besteed: met name aan de interne infrastructuur voor de antennefunctie (op een efficiënte, grotendeels geautomatiseerde manier te weten komen wat er speelt in het land). In 2014 bouwen we dit verder uit. Leeswijzer In Hoofdstuk 2 is het sociaal jaarverslag opgenomen. De verantwoording van de producten is, gebaseerd op het Productplan 2013, beschreven in Hoofdstuk 3. Inhoudelijke of financiële afwijkingen zijn daarbij expliciet vermeld. Het financiële overzicht van de projecten is weergegeven in Hoofdstuk 4. 4

6 2 Sociaal Jaarverslag Personeelsbestand en verloop Het personeelsbestand van Sport Fryslân bestaat uit interne en medewerkers. Die laatste categorie betreft medewerkers werkzaam bij gemeenten als combinatiefunctionaris / buurtsportcoach. Op 31 december 2013 waren er 49 medewerkers in dienst (38 fte), waarvan 30 medewerkers (22 fte). De formatie is in 2013 toegenomen met vijf medewerkers (stijging van 11%). In de loop van het jaar zijn acht nieuwe medewerkers in dienst gekomen, waarvan zeven medewerkers. Twee medewerkers hebben de organisatie verlaten. Organisatieontwikkeling Ook in 2013 is veel aandacht besteed aan het stroomlijnen van de administratieve systemen. Het intranet is geïntroduceerd: de interne klantgerichtheid staat hierbij centraal. Het gebruik van software voor de diverse onderdelen is geoptimaliseerd. Opleidingen en loopbaanbegeleiding De totale investering in opleidingen, inclusief studie- (386 uur), bedraagt ( in 2012), dat is 2,7% van de bruto loonsom (0,8% in 2012; richtlijn in de CAO is 1%). In 2013 hebben vijftien medewerkers een training gevolgd over het zakelijk flirten : hoe bouw je een gesprek op, waar hou je rekening mee en welke rol speelt de non-verbale communicatie. Alle interne medewerkers (negentien) hebben een in-company training gevolgd om eigen gedrag en het gedrag van anderen te herkennen en hoe daarop te reageren. Aansluitend daarop hebben tien medewerkers een serie van in-company trainingen gevolgd over het voeren van acquisitie- en zakelijke gesprekken en het schrijven van zakelijke, klantgerichte voorstellen. Andere gevolgde opleidingen zijn de leergang bedrijfskunde (vervolg), bedrijfshulpverlening (herhaling), bijscholingen met betrekking tot algemene personeelszaken en financiële zaken, waaronder de werkregeling. Ziekteverzuim en verzuimbegeleiding De streefcijfers in het ziekteverzuimbeleid van Sport Fryslân zijn een maximaal verzuimpercentage van 4% en een maximale meldingsfrequentie van 1,5. Het verzuimpercentage van 2013 is, inclusief zwangerschapsverlof, 1,8% (3,1% in 2012) en de meldingsfrequentie 0,7% (0,9% in 2012). De verzuimfrequentie en het ziekteverzuim vallen dus ruim onder de streefgetallen. Arbeidsomstandighedenbeleid In 2013 heeft een ontruimingsoefening plaatsgevonden die naar tevredenheid is verlopen. Bedrijfssport Sport Fryslân stimuleert sporten van haar eigen medewerkers door een tegemoetkoming in tijd en geld voor sporten onder werktijd. In 2013 hebben negen (zeven in 2012) medewerkers gebruik gemaakt van deze regeling: in totaal 85 (in ) en 126 (in ). Medezeggenschap In 2013 is overleg geweest met de Personeelsvertegenwoordiging (PVT) over de ontwikkelingen van Sport Fryslân en het jaarplan van de PVT. In 2013 is aan de PVT instemming gevraagd over de invoering van de Verklaring Omtrent Gedrag (VOG), de Klachtenregeling en de verplichte vrije dagen. De PVT heeft in alle gevallen ingestemd. 5

7 Product Gemeentelijk sport- en beweegbeleid (131000) graad inkomsten Totaal % Aandeel provincie % Aandeel derden % Integrale aanpak - Sport Fryslân heeft twee bijeenkomsten voor gemeentelijke ambtenaren sport georganiseerd met als onderwerpen: Sportimpuls, Dashboard, een project om jongeren met problemen middels sport en bewegen weer bij de maatschappij te betrekken, een pilot om sportverenigingen bij het CJG te betrekken, het Jeugdsportfonds en de Gezondheidsmonitor De veranderingen in de WMO bieden kansen voor gemeenten om sport te koppelen aan de WMO. Sport Fryslân organiseert in februari 2014 een expertmeeting voor ambtenaren sport en WMO. Het programma is afgestemd met het Fries overleg Zorg & Welzijn, Partoer en de gemeente Smallingerland. Op de expertmeeting ontvangen gemeenten goede voorbeelden en creatieve ideeën. - In de aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen organiseerde Sport Fryslân een Provinciaal Sportdebat. Wethouders en fractievoorzitters van politieke partijen uit Friesland gaven inzicht in de standpunten van hun partij en de kansen die sport biedt om tot een kerngezonde samenleving te komen in de collegeperiode Sport Fryslân heeft via de nieuwsbrief Gemeenteraadsverkiezingen: sport- en beweegbeleid in uw gemeenten alle politieke partijen in Friesland geattendeerd op het inbrengen van sport en bewegen in de verkiezingsprogramma s. - Op 15 april ondertekenden GGD Fryslân, ROS Friesland en Sport Fryslân een samenwerkingsovereenkomst met als doel, om samen met gemeenten, gezond gedrag door bewegen in Friesland een extra impuls te geven. Het eerste initiatief vanuit deze alliantie is het opzetten van het dashboard Gezondheid en Zorg in de Wijk. - Het Sportplatform Friesland is in de verslagperiode eenmaal bijeengekomen om zichzelf formeel op te heffen. Na een aantal succesvolle acties (o.a. over Special Olympics, World Sports for all games, CIOS), heeft het Platform zichzelf overbodig gemaakt. Informeel blijft er contact tussen de leden. - De Friesland Zorgverzekeraar (DFZ) en Sport Fryslân hebben een alliantie gevormd om synergie te creëren op het terrein van bewegen ten behoeve van preventie. Er zijn twee strategische onderwerpen gekozen waarvoor in 2014 concrete projectvoorstellen worden gemaakt: Ondersteuning dichtbij (voor mensen die, op het gebied van gezondheid, hulp nodig hebben bij het maken van keuzes) en Bewustpropositie (het benutten van het natuurcollectief voor bewegingsstimulering). - Sport Fryslân is lid van het Dagelijks Bestuur van Sportkracht12. De contacten met diverse landelijke partijen (bijv. NOC*NSF, VWS, JOGG) zijn geïntensiveerd, waardoor de Provinciale Sportorganisaties (PSO s) voorzichtig een sterkere positie krijgen in het veld van beweegstimulering. Sportkracht12 heeft steeds meer invloed heeft op het beleid van deze partijen. Praktische initiatieven zijn onder andere: Sportdorp op diverse plaatsen succesvol afgenomen als interventie van Sportkracht12, samenwerking met NOC*NSF ten aanzien van de gemeenteraadsverkiezingen, samenwerking met Jongeren Op Gezond Gewicht (gezamenlijke acquisitie van gemeenten, leveren van JOGG coaches) en Greenliz (duurzaamheid), mogelijke samenwerking ten aanzien van de interventie De gezonde sportkantine. De eerste stappen zijn gezet (inventarisatie) om als PSO s gezamenlijk het onderwerp onderzoek op te pakken. - Daar de provincie het Olympisch Plan Fryslân niet langer ondersteunt, informeren we gemeenten hier niet actief over. 6

8 - Afgelopen jaar ondertekenden Sport Fryslân, Huis voor de Sport Groningen, Sport Drenthe, Topsport NOORD, NOC*NSF, VSG Noord en KNVB district Noord het convenant Sportkracht Noord, partner van het Olympisch Netwerk NL. De partijen vormen samen de kerngroep van het Olympisch Netwerk Noord Nederland (ONNN). In het uitvoeringsplan zijn de thema s Presteren, Meedoen, Vitaal Noorden, Ruimte en Beeld benoemd. Speerpunten voor 2014 zijn de vereniging van de toekomst en openbare ruimte. Adviseren - Om gemeenten en scholen te helpen om op korte termijn leuke activiteiten te organiseren tijdens de Koningsspelen, heeft Sport Fryslân een nieuwsbrief Koningsspelen: Simpel en snel te organiseren uitgebracht. Ondersteuning en uitvoering - Sport Fryslân heeft in opdracht van de gemeenten Weststellingwerf, Ooststellingwerf en Opsterland de implementatie van de Buurtsportcoaches afgerond. - Voor de gemeente Littenseradiel heeft Sport Fryslân het haalbaarheidsonderzoek en de implementatie Buurtsportcoaches afgerond. - In opdracht van de gemeente Tytsjerksteradiel is een plan van aanpak opgesteld voor het aanstellen van Buurtsportcoaches. - In het (Sportimpuls) project Basketball United van basketbalvereniging Dyna 75 uit Heerenveen ondersteunt Sport Fryslân de projectmedewerker bij de uitvoering van jeugdrolstoelbasketbal. - Door financiering uit het Olympisch Plan Fryslân is het contact met gemeenten geïntensiveerd. Nationaal Actieplan Sport en Bewegen (NASB) - Sport Fryslân heeft in opdracht van het Nederlands Instituut Sport en Bewegen tien gemeenten ondersteund bij de uitvoering en borging van het NASB. - Voor de gemeenten Weststellingwerf, Ooststellingwerf en Opsterland voeren we het intergemeentelijke uitvoeringsplan NASB uit. Het accent lag hierbij op de projecten Lekker Fit Fryslân en Dubbel 30. Daarnaast is in Ooststellingwerf het project Start to Run en SMALL gestart en is in Weststellingwerf begonnen met Start met hardlopen XL en Bewegen als warming-up voor re-integratie. - Sport Fryslân heeft in de Stuurgroep Franekeradeel Actief kennis en adviezen geleverd over deelname aan de regeling Brede Impuls Combinatiefuncties (BIC). De gemeente heeft besloten deel te nemen aan de BIC. Hiermee zijn de activiteiten van het Nationaal Actieplan Sport en Bewegen (NASB) definitief geborgd. - De gemeente Achtkarspelen ziet af van extra NASB-ondersteuning. - Er zijn opdrachten toegevoegd aan de. Aanvullende activiteiten voor het NASB project Zuidoost Friesland in Beweging!, kwartiermakerschap Buurtsportcoach in vier gemeenten en het (Sportimpuls) project van de basketbalvereniging Dyna 75 uit Heerenveen. - De en de van het Provinciaal Sportdebat zijn deels gefinancierd uit de reserves van Sport Fryslân. 7

9 Product Combinatiefuncties/Buurtsportcoaches (131100) graad inkomsten Totaal % Aandeel provincie Aandeel derden % Buurtsportcoaches (BSC s) - Sport Fryslân heeft gemeenten die deelnemen aan de regeling Brede Impuls Combinatiefuncties (BIC) geïnformeerd en geadviseerd over de implementatie en toepasbaarheid. - In totaal nemen 23 Friese gemeenten deel aan de BIC. - Vanaf 2013 verzorgt Sport Fryslân ook voor de gemeenten Dantumadiel, Dongeradeel en Ameland het werkgeverschap voor de BSC s. Sport Fryslân verzorgt nu voor elf gemeenten (28 BSC s) het werkgeverschap. Dat is meer dan beoogd voor Ontwikkelingen: uitbreiding van 0,8 fte BSC s in de gemeente Súdwest-Fryslân, tijdelijke vervanger in de gemeente Heerenveen (zwangerschapsverlof), werving en selectie van een BSC voor de gemeente Terschelling (in dienst bij Sport Fryslân). Begeleiding BSC s - Naast de begeleiding onderhoudt Sport Fryslân contacten met de organisaties waar de BSC s werkzaam zijn. - In Skarsterlân hebben we een extra taak, namelijk het inhoudelijk st op afspraken die gemaakt zijn in het Projectplan, Combinatiefuncties in Skarsterlân, opzet en uitvoering. Dit naar tevredenheid van de opdrachtgever. - In de gemeenten Dongeradeel, Heerenveen, Schiermonnikoog en De Friese Meren i.o. nemen we deel aan de gemeentelijke overleggen over de voortgang en resultaten van het beleid en het functioneren van de BSC s. - In samenwerking met de Koninklijke Nederlandse Hockey Bond is een workshop Funkey (achttien deelnemers) aangeboden aan BSC s en hockeyverenigingen. Met Funkey leren kinderen spelenderwijs goed bewegen via verschillende vormen van hockey. Monitoring - Het model van monitoren van processen en het meten van resultaten is niet toegepast omdat de gemeenten dit zelf doen. - Er zijn meer buurtsportcoaches in dienst gekomen dan verwacht. 8

10 Product Vitale sportvereniging (132000) graad inkomsten Totaal % Aandeel provincie % Aandeel derden % Verenigingsondersteuning, themabijeenkomsten en scholingen Sport Fryslân heeft de volgende scholingen verzorgd en ondersteuning geboden: - Dertien sportverenigingen zijn op maat ondersteund over vrijwilligersbeleid, fusie/samenwerking, ledenwerving en het opzetten van een sportvereniging. - Twaalf themabijeenkomsten met als onderwerpen: Kanjers in de Sport, Instructie Verantwoord Alcoholschenken, beleid, social media en nieuw sportaanbod sportverenigingen zijn telefonisch of per geadviseerd. De belangrijkste onderwerpen waren subsidies, financiën, aansprakelijkheid, samenwerking en het opzetten van verenigingsbeleid. - Sport Fryslân heeft op het Krimp XXL café in Leeuwarden een workshop verzorgd over Sportdorp. - Samen met Doarpswurk is de examentraining Sociale Hygiëne georganiseerd voor sportverenigingen en dorpshuizen. Alle zestien deelnemers zijn geslaagd. - Sport Fryslân heeft, samen met regionale sportbonden (o.a. KNVB en KNKV), een informatiebijeenkomst georganiseerd over de Sportimpuls: 45 sportaanbieders waren aanwezig, waarvan maar liefst 20 een aanvraag hebben ingediend. - Sport Fryslân heeft het eerste Friese Verenigingscongres georganiseerd voor bestuurders en trainers met workshops over financiën, vertrouwenscontactpersoon, social media, voeding, teamontwikkeling en belastingen. Er waren 40 bestuurders en 25 trainers. Het geplande Adviescafé voor verenigingen in Zuidoost Friesland is hierdoor vervallen. - Tijdens het Sportcafé in Tytsjerksteradiel heeft Sport Fryslân een workshop Meer Vrijwilligers in Kortere Tijd verzorgd voor 70 deelnemers. - Samen met Huis voor de Sport Groningen en SportDrenthe heeft Sport Fryslân de Dag van de Penningmeester georganiseerd voor 50 penningmeesters, waarvan vijf uit Fryslân. Daarnaast heeft Sport Fryslân met deze organisaties en Topsport NOORD het NLCoach congres georganiseerd voor 70 trainers, waarvan vijftien uit Fryslân. Verenigingspanel en focusgroep - Aan de 180 sportverenigingen van het verenigingspanel zijn in 2013 geen vragen gesteld; we werken aan een vernieuwde opzet sportverenigingen met een accommodatie hebben een vragenlijst ontvangen over duurzaamheid. De uitkomsten volgen in De focusgroep Sportvereniging start in Kennisoverdracht en voorlichting - Sport Fryslân heeft in maart het Fries sportbonden- en werkveldoverleg georganiseerd voor vijf sportbonden en tien gemeenten. Onderwerpen: de BobSport campagne, samenwerking en fusie van sportverenigingen en het seniorenaanbod bij sportverenigingen. - Het Noordelijk Bondenoverleg heeft tweemaal plaatsgevonden voor tien sportbonden en de drie noordelijke Provinciale Sport Organisaties (PSO s). Onderwerpen: samenwerking tussen de PSO s en de sportbonden, Veilig Sportklimaat en gezamenlijke aanpak verenigingsadvisering. - Via onze zeswekelijkse nieuwsbrieven zijn sportverenigingen geïnformeerd over actuele ontwikkelingen. - Tijdens het landelijke overleg met alle verenigingsadviseurs van de PSO s in Nederland is gesproken over de Sport Service Desk, een gezamenlijke voorlichtingscampagne over de Grote Clubactie, krimp, nieuw aanbod en Veilig Sportklimaat. 9

11 - Vanuit de samenwerking met alle PSO s (Sportkracht 12) gebruiken we de landelijke website Sport Service Desk als digitale vraagbaak voor sportverenigingen met informatie over workshops, projecten met praktijkvoorbeelden en voorbeelddocumenten. Het tabblad Fryslân had hits. Diversen - Met twee bedrijven hebben we afgesproken om, in de eerste helft van 2014, een pilot te starten voor ondersteuning van sportverenigingen in het kader van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen. - In samenwerking met de provincie Fryslân en Saxion Hogescholen heeft Sport Fryslân onderzoek gedaan naar duurzaamheid en een symposium georganiseerd met 125 deelnemers. De provincie start een pilot om komen tot Energy Service Companies (ESCO) met sportverenigingen. Sport Fryslân is lid van het projectteam en is de verbinding naar de sportverenigingen in Fryslân. - Met de gemeenten Heerenveen, Leeuwarden en Súdwest-Fryslân en Empatec en Caparis is besloten om een aanvraag bij Sportimpuls in te dienen voor het project Sportfrissel. - In opdracht van het Regionaal Overlegorgaan verkeersveiligheid Fryslân (ROF) is Sport Fryslân projectleider en deels uitvoerder van de BobSport campagne Fryslân. De volgende acties zijn uitgevoerd: promotiemateriaal voor 450 sportverenigingen, de promotieteams hebben 25 sportevenementen bezocht, drie IVA s en twaalf reclameborden met BobSport zijn geplaatst. Uit de evaluatie bleek dat de campagne als zeer positief werd ervaren. - Een deel van de themabijeenkomsten en scholingen zijn door gemeenten gefinancierd. - Er zijn minder gemaakt dan begroot. Dit bedrag is omgezet in De BobSport campagne is toegevoegd aan de. 10

12 Product Fryske Sporten (132100) graad inkomsten Totaal % Aandeel provincie % Aandeel derden % Er is één bijeenkomst georganiseerd voor de voorzitters van de Fryske Sporten (Platform Fryske Kultuersporten). Onderwerpen waren de Fryske Olympiade, de Sportimpuls en het Masterplan Fryske Sporten. Het plan van aanpak is door alle leden geaccordeerd. - Het plan om introductielessen van de Fryske sporten in het gymnastiekonderwijs te brengen is enthousiast ontvangen door bonden en provincie (Uitwerking van dit plan Masterplan Fryske sporten in het thema jeugd.) - Samen met het Watersportverbond, gemeente Súdwest-Fryslân, provincie Fryslân en gemeente De Friese Meren is een eerste aanzet gegeven om te komen tot een plan voor promotie van de watersport binnen het onderwijs in Fryslân en zijn gesprekken gevoerd over een samenwerking. Deze krijgen een vervolg in Diverse kaatsverenigingen en fierljepverenigingen hebben deelgenomen aan de themabijeenkomsten IVA en Sociale Hygiëne. - Sport Fryslân zit in het bestuur van de Fryske Olympiade, het evenement (met fierljeppen, keatsen en skûtsjesilen) heeft op 14 en 15 juni plaatsgevonden in Burgum. Uit evaluatie bleek dat het evenement als positief werd ervaren en het in de komende jaren een vervolg krijgt. - Een deel van de werkzaamheden is uitgevoerd in het kader van het Olympisch Plan Fryslân, gefinancierd door provincie Fryslân. 11

13 Product Sportdorp (132200) graad inkomsten Totaal % Aandeel provincie Aandeel derden % Sport Fryslân is in 2012 gestart met de pilot Sportdorp in Veenwouden, Gorredijk en Witmarsum. In de drie dorpen wordt het project in drie verschillende settings uitgevoerd. Sport Fryslân is projectleider en verantwoordelijk voor de uitvoering, coördinatie en evaluatie. - De pilot wordt gefinancierd door een bijdrage uit het Sociaal Investeringsfonds van provincie Fryslân met het Koninklijk Nederlands Korfbal Verbond als aanvragende partij. Sport Fryslân heeft cofinanciering gerealiseerd vanuit de gemeenten en een woningbouwstichting. Aanvragen, ingediend bij fondsen, zijn niet gehonoreerd. Provincie Fryslân (Sociaal Investering Fonds) is akkoord om het project met een jaar te verlengen (tot 31 december 2014). - Via Sportdorp wil Sport Fryslân zoveel mogelijk inwoners van een dorp laten deelnemen aan sport- en beweegactiviteiten, een gezonde leefstijl en de leefbaarheid in het dorp bevorderen. - De ervaringen worden gebruikt om het project Sportdorp verder uit te rollen in de provincie. - In elk dorp is een sportdorpcoach aangesteld in dienst van Sport Fryslân. De sportdorpcoaches versterken de samenwerking in de dorpen, peilen de behoefte en organiseren clinics, activiteiten en evenementen. Sport Fryslân begeleidt de sportdorpcoaches. Er zijn vijf intervisiebijeenkomsten georganiseerd met de sportdorpcoaches. - In Gorredijk is gestart met voorlichtingsbijeenkomsten. Het project wordt zeer positief ontvangen door o.a. dorpsbelangen, sportverenigingen, onderwijs, cultuur- en zorginstellingen. In Veenwouden zijn achttien activiteiten georganiseerd door 120 vrijwilligers voor 200 inwoners. In Witmarsum hebben 50 verschillende activiteiten plaatsgevonden voor deelnemers, georganiseerd door 200 vrijwilligers. - Sportdorp Warns draait vanuit de Sportimpuls. Sport Fryslân is, als interventie-eigenaar, verantwoordelijk voor de coördinatie. In 2013 zijn diverse sportactiviteiten georganiseerd met ongeveer 200 deelnemers. - Sport Fryslân wil meer dorpen interesseren voor het concept. Er hebben gesprekken plaatsgevonden in Hemrik, Twijzelerheide, Terschelling, Augustinusga en Gerkesklooster over de opstart van een Sportdorp. Een aantal dorpen treft voorbereidingen voor het indienen van een aanvraag voor de volgende tranche van de Sportimpuls (eerste kwartaal 2014). - Er is gestart met de monitoring en evaluatie van de drie pilotdorpen Witmarsum, Veenwouden en Gorredijk. Het gaat om kwantiteit (hoeveelheid deelnemers, activiteiten) en het proces. Door de verlenging van het project worden de evaluatieactiviteiten uitgevoerd in Een deel van de werkzaamheden is uitgevoerd in het kader van het Olympisch Plan Fryslân, gefinancierd door de provincie Fryslân. - Er is minder financiering gerealiseerd waardoor er minder zijn en er minder zijn gebruikt dan begroot. 12

14 Product Servicepunt jeugd en onderwijs (133000) graad inkomsten Totaal % Aandeel provincie % Aandeel derden Sport Fryslân organiseerde twee bijeenkomsten van het provinciaal platform Jeugd, Onderwijs en Sport met respectievelijk elf mensen uit zeven gemeenten en zeventien mensen uit tien gemeenten. Onderwerpen: de afstemming tussen het werkveld, CIOS en Hanzehogeschool (Instituut voor Sportstudies) over de toekomst van de jeugdsport en nieuwe en bestaande interventies en lesmethodes, Jeugdsportfonds en de pilot vertrouwenscontactpersoon. - Om landelijke ontwikkelingen te volgen heeft Sport Fryslân deelgenomen aan twee landelijke jeugdbijeenkomsten. Ontwikkelingen zoals de Onderwijsagenda (initiatief van GGD Nederland en het RIVM), de Sportimpuls en veranderingen bij de KVLO en het NISB zijn hier gedeeld. - GGD Fryslân heeft de resultaten van het Gezondheids Onderzoek-jeugd (GO-jeugd) jarigen, inclusief gegevens over sport en bewegen (op basis van advies van Sport Fryslân), gepubliceerd. Belangrijkste uitkomsten: daling aantal jongeren met overgewicht, minder jongeren (vooral op het VMBO) zijn lid van een sportvereniging en voldoen aan de Nederlandse Norm Gezond Bewegen, jongeren sporten vooral op school en jongeren met overgewicht kijken vaker tv en sporten minder. - Sport Fryslân heeft gemeenten, sportaanbieders en gezondheidszorginstellingen via een nieuwsbrief en het JOS netwerk geïnformeerd over de Sportimpuls Kinderen Sportief op Gewicht. De vier ondersteunde aanvragen zijn helaas niet gehonoreerd. - Samen met buurtsportcoaches hebben we alle basisscholen in Fryslân geïnformeerd over de Jeugdimpuls voor financiering of advies op maat omtrent gezond schoolbeleid. Sport Fryslân heeft scholen gestimuleerd om Lekker Fit! Fryslân aan te vragen (uitslag volgt in 2014). - Door gemeenten, onderwijsinstellingen, sportverenigingen e.a. zijn adviezen gevraagd over o.a. beweeginterventies voor jeugd, sport- en spelactiviteiten, kanjertrainingen voor het omgaan met kinderen met gedragsproblematiek. - Sport Fryslân is moderator van het panel Jeugd, Sport en Onderwijs op Linked-in. Het panel heeft 44 actieve leden. Binnen dit panel informeren en discussiëren de leden met elkaar over landelijke en lokale ontwikkelingen. - Een nieuw initiatief is het project Kinderopvang om sport en bewegen te stimuleren binnen peuterspeelzalen, kinderdagopvang en buitenschoolse opvang. Een offerte is uitgebracht voor Kinderwoud Kinderopvang. Dit heeft niet geleid tot een opdracht. Daarnaast zijn wij gestart met een onderzoek naar de behoefte bij Kinderopvangorganisaties omtrent de vraag hoe wij hun kunnen ondersteunen bij een gezonde daginvulling. De resultaten zijn in 2014 beschikbaar. - De adviesraad Sport op Basisscholen functioneert als focusgroep en informeert ons over ontwikkelingen binnen het onderwijs, zoals krimp, kleine scholen en continuroosters. - Beoordelen van het themadossier Sport en Bewegen in de naschoolse opvang. - Van het NISB is een bijdrage ontvangen voor de beoordeling van het themadossier. 13

15 Product Kinderen (133100) graad Begroting Totaal % Aandeel provincie % Aandeel derden % scholen uit negen gemeenten (Achtkarspelen, Gaasterlân-Sleat, Lemsterland, Littenseradiel, Ooststellingwerf, Opsterland, Súdwest-Fryslân, Tytsjerksteradiel en Weststellingwerf) hebben de lesmethode Lekker Fit! Fryslân of Kies voor Hart en Sport gebruikt in het schooljaar In het schooljaar gaan zeven gemeenten verder met de lesmethode Lekker Fit! Fryslân. Binnen deze interventie is aandacht voor sport kennismakingstrajecten bij de sportvereniging. Sport Fryslân adviseert de gemeenten over het invoeren van de lesmethode Lekker Fit! Fryslân en coördineert de inzet van voedingsdeskundigen op alle scholen. - Sport Fryslân is één van de ketenpartners in De Gezonde School Methode van de GGD. Deze gezamenlijke methodische aanpak, om projecten te borgen binnen het onderwijs, wordt momenteel op 40 basisscholen uitgevoerd, waarvan 30 gebruikmaken van een lesmethode gericht op sport en bewegen, bijvoorbeeld Lekker Fit! Fryslân. Sport Fryslân heeft twee basisscholen doorverwezen naar een aanbieder voor weerbaarheid. - Het project Scoren voor Gezondheid (schooljaar ) werd samen met sc Heerenveen georganiseerd om meer scholen te motiveren om met lesmethodes over voeding, beweging en gezondheid te starten. Het project is in april afgerond met een sportdag rond het Abe Lenstra Stadion met ruim kinderen van basisscholen uit Opsterland, Oost- en Weststellingwerf, Súdwest-Fryslân, Gaasterlân-Sleat en Lemsterland. Sport Fryslân was verantwoordelijk voor de werving van en de communicatie met scholen en gemeenten. - Scoren voor Gezondheid hebben we geïntroduceerd bij sc Cambuur met een plan om in 2014 nog meer scholen in Fryslân mee te laten doen. - In 2012 hebben we besloten geen aanbod te ontwikkelen voor weerbaarheid, maar scholen en gemeenten door te verwijzen naar het reeds beschikbare aanbod in Fryslân. - Sport Fryslân heeft een bijdrage van gemeenten ontvangen voor activiteiten van het project Scoren voor Gezondheid. - Sport Fryslân voerde het project Kies voor Hart en Sport uit voor de gemeente Littenseradiel. Hier deden in het schooljaar leerlingen van zes basisscholen aan mee. - In opdracht van de gemeente Opsterland voerden we een pilot uit om een vertrouwenscontactpersoon binnen de sportvereniging aan te stellen. Deze persoon ondersteunt trainers en leiders om gedragsproblemen bij kinderen te signaleren en op te lossen en is de spil tussen de vereniging en het Centrum voor Jeugd en Gezin. Dertien verenigingen waren aanwezig bij de startbijeenkomst met Foppe de Haan. Uiteindelijk zijn negen vertrouwenscontactpersonen opgeleid in de gemeente Opsterland niet benutte en zijn ten goede gekomen aan het product Aangepast sporten (producten en ). 14

16 Product Jongeren (133200) graad inkomsten Totaal % Aandeel provincie % Aandeel derden % Sport Fryslân is één van de ketenpartners in De Gezonde School Methode die nu ook in het voorgezet onderwijs wordt toegepast. Deze gezamenlijke methodische aanpak, om projecten te borgen binnen het onderwijs, wordt momenteel op 34 basisscholen uitgevoerd. Lekker Fit! Fryslân wordt als beweeginterventie het meest toegepast. Drie scholen hebben binnen de Gezonde School Methode de interventie Dubbel 30 omarmd. - Daarnaast zijn, in samenwerking met de sportcoördinator van Zuidoost Friesland, vijf scholen in het voortgezet onderwijs gestart met Dubbel 30 : twee in Weststellingwerf, twee in Ooststellingwerf en een in Opsterland. - Het nieuwe lesprogramma Do it heeft nationaal lang op zich laten wachten en is eind 2013 gepubliceerd waardoor geen acties in 2013 zijn uitgevoerd. - Er zijn drie nieuwe whoznext teams gestart, twee bij korfbalvereniging CSL in Britsum en een bij volleybalvereniging DSVD te Menaldum. - Er zijn minder opdrachten van sportaanbieders, welzijnsinstellingen en gemeenten (voor whoznext teams) verkregen dan begroot. 15

17 Product Sport op Basisscholen (133300) graad inkomsten Totaal % Aandeel provincie Aandeel derden % De inzet van Sport Fryslân voor het project Sport op Basisscholen wordt gefinancierd door De Friesland Zorgverzekeraar (DFZ). DFZ heeft in juli 2013 besloten de financiering voort te zetten tot en met december DFZ heeft extra middelen beschikbaar gesteld voor de komende drie jaar om modules voor gezonde voeding en kinderen met een motorische achterstand aan te bieden. In het najaar is een plan van aanpak opgesteld. - Sport Fryslân heeft met alle 27 Friese gemeenten de meerwaarde van Sport op Basisscholen besproken. Vijf nieuwe gemeenten doen sinds 2013 mee met Sport op Basisscholen : Smallingerland, Opsterland, Ooststellingwerf, Weststellingwerf en Vlieland. Met drie gemeenten heeft Sport Fryslân adviesgesprekken gevoerd om in 2014 een aanvraag te schrijven: Ameland, Ferwerderadiel en Harlingen. De stand van zaken is: achttien gemeenten doen mee (gemeentelijke indeling 2013) met 36 vakleerkrachten (22 fte), waarvan 24 (13,8 fte) in dienst van Sport Fryslân. - Een haalbaarheidsonderzoek heeft de gemeente Littenseradiel doen besluiten om nog geen vakleerkracht aan te stellen in het schooljaar vanwege onvoldoende financiële middelen. - De adviesraad Sport op Basisscholen bestaat uit Henk Gemser, Frans Veltman (in 2013 wethouder Sport Gaasterlân-Sleat), Albert Helder (directeur Proloog) en Geert Heerschop (CBO Fryslân en directeur PCO Tsjûkemar). Zij adviseerden onder andere om de focus op drie bewegingslessen onder schooltijd los te laten, maar rekening te houden met de toename van continue roosters. Daarnaast creëren ze actief draagvlak binnen het onderwijs (CBO Fryslân en de Bovenschools Directie Overleg Fryslân (BDOF)). - Uit de monitor Draagvlak en Enthousiasme (door vakleerkrachten, sportambtenaren, scholen en ouders) blijkt dat Sport op Basisscholen inderdaad een impuls geeft aan de kwaliteit van het bewegingsonderwijs, maar dat de bekendheid van Sport op Basisscholen versterkt kan worden. - Onderzoeksbureau Kennispraktijk heeft de tussenrapportage opgeleverd van het onderzoek effecten van de inzet van vakleerkrachten op de motorische ontwikkeling en fysieke activiteit van kinderen van de basisschool. Dit is uitgevoerd op elf basisscholen. Hieruit blijkt dat door de inzet van de vakleerkracht de motorische vaardigheden daadwerkelijk verbeteren, kinderen hoger scoren op balans- en balvaardigheidstesten, kinderen minder overgewicht hebben, lestijd efficiënter wordt gebruikt en kinderen vaker op de hoogte zijn van naschoolse activiteiten. - Om de kwaliteit van de vakleerkrachten te versterken, hebben we zes workshops en een startbijeenkomst georganiseerd om projectmethodieken en knelpunten te bespreken. Onderwerpen waren: meten is weten, principes van motorisch leren en hoe creëer je een winwin situatie voor school, vereniging en naschoolse opvang. - Afgelopen jaar zijn de scholingen geëvalueerd door de vakleerkrachten. Algemene conclusie is dat de scholing van grote meerwaarde is. Met name de kennisdeling en samenwerking worden erg gewaardeerd. - Sport Fryslân heeft een bijeenkomst georganiseerd voor de voorzitter van de Raad van Bestuur van DFZ om haar kennis te laten maken met de vakleerkrachten en de praktijk. 16

18 - De website van Sport op Basisscholen is vernieuwd. Daaraan is ook social media gekoppeld met Facebook en Twitter. - Aan de is ruim 300 uur toegevoegd door een subsidierestant van het ministerie van VWS voor dit project. Hiervan is 45 uur besteed in De overige 255 uur besteden we in

19 Product Jeugdsportfonds (133400) graad inkomsten Totaal % Aandeel provincie Aandeel derden % Het Jeugdsportfonds Friesland (JSFF) creëert sportkansen voor kinderen van 4 tot 18 jaar uit gezinnen waar de financiële middelen ontbreken om lid te worden van een sportvereniging. Sport Fryslân voert in opdracht van het JSFF (met medefinanciering van de provincie tot 1 december 2013) de front- en backoffice uit. - In 2013 zijn 435 kinderen (277 in 2012) in Fryslân lid geworden van een sportvereniging dankzij het JSFF. - Sport Fryslân legt contact met intermediairs die aanvragen kunnen indienen voor de kinderen, onderhoudt contact met sportverenigingen en maakt afspraken met sportwinkels over samenwerking. Daarnaast heeft Sport Fryslân meer inkomsten gegenereerd voor JSFF: * Structurele sponsoren (o.a. Scapino, Rabobank, De Friesland Zorgverzekeraar, Flandarijn, Novacredit, Ventura Systems en Zwanenburg Projecten). * JSFF was het goede doel bij een aantal Friese evenementen (o.a. 3 Provinciën Wandeltocht, jubileum voetbaltoernooi van LSC 1890, actie goed doen met je oude schoen ). * Twee nieuwe gemeenten sluiten aan bij het JSFF: Heerenveen en Ooststellingwerf. In totaal zijn nu vier gemeenten aangesloten. Leeuwarden en Smallingerland waren al aangesloten. - Sport Fryslân heeft namens het JSFF, samen met zeiler Pieter Jan Postma, het Wild Watersport Weekend georganiseerd voor kinderen uit de doelgroep van JSFF. 35 kinderen hebben deelgenomen en er was een officieel persmoment met o.a. Omrop Fryslân en diverse schrijvende pers. - Na de zomer heeft Sport Fryslân ontvangen van de provincie om de werkzaamheden het gehele jaar voort te zetten. Daarnaast heeft JSFF het contract verlengd voor de uitvoering van de front- en backoffice. 18

20 Product Masterplan Fryske Sporten (133500) graad inkomsten Totaal Aandeel provincie Aandeel derden In opdracht van de provincie en de Fryske sportbonden zijn we in het najaar gestart met de haalbaarheidstudie voor het Masterplan Fryske Sporten. In het Masterplan wordt beschreven hoe de ambitie elk kind op de basisschool heeft kennisgemaakt met Fryske sporten gerealiseerd kan worden. - Er is een plan van aanpak opgesteld en een projectteam samengesteld. - Via gesprekken met stakeholders is draagvlak gevraagd en gekregen. De belangrijkste stakeholders zijn: de voorzitters van de bonden van Fryske Kultuersporten (kaatsen, skûtsjesilen, fierljeppen, fries dammen, schaatsen en Fryske hynder/hynstesport), Thialf, IJshal Leeuwarden en het CIOS. - Er is een vragenlijst opgesteld voor het basisonderwijs. De scholen zijn benaderd met de vragenlijst om de wensen en behoeften te achterhalen in het kader van het Masterplan. - Er zijn interviews afgenomen met de Fryske sportbonden om te inventariseren welke activiteiten per tak van sport zich richten op jeugd en/of basisscholen en om te achterhalen waar kansen, mogelijkheden en beperkingen liggen van het (sterker) verankeren van Fryske sporten in het basisonderwijs. - De uitkomsten van het onderzoek worden in het eerste kwartaal van 2014 bekend gemaakt. - Het Masterplan is toegevoegd aan de. - Voor het haalbaarheidonderzoek is een bijdrage van ontvangen van de provincie Fryslân. De afronding van het onderzoek vindt plaats in 2014 (ongeveer 100 uur). 19

21 Product Sport- en beweegstimulering volwassen (134000) graad inkomsten Totaal % Aandeel provincie % Aandeel derden % We hebben gesprekken gevoerd om mogelijke ondersteuning van Sport Fryslân te onderzoeken. Er is geen behoefte bij gemeenten voor gezinssport, bij fietshandelaren voor veilig elektrisch fietsen, bij de provincie voor de Vuelta (is niet doorgegaan) en er is geen vervolg gegeven aan de Oxidesk. - In Zuidoost Friesland heeft Sport Fryslân een interventie gestart voor mensen in de bijstand (dertien deelnemers) en mensen met overgewicht (start to run XL). - Voor een pilot sport voor dak- en thuislozen/verslaafden hebben we GGZ Friesland, Verslavingszorg Noord Nederland en Zienn samengebracht. Met deze organisaties hebben we projectideeën gegenereerd. In 2014 stuurt Sport Fryslân aan op daadwerkelijke uitvoering van één of meer van deze ideeën. - Geen Friese bedrijven doen mee aan Fit For Business. Het project Fit For Business is in 2013 afgesloten met het aflopen van de Europese subsidie. - De contacten met HANNN zijn in 2013 verder verdiept. We hebben geen netwerkbijeenkomst georganiseerd omdat er voldoende bijeenkomsten met het thema gezondheid en vitaliteit zijn georganiseerd. - Samenwerking met het UWV met het oog op sportactiviteiten voor werkzoekenden is niet doorgegaan. In verband met bezuinigingen bij het UWV bleek hierin geen interesse. - In opdracht van Sportkracht Noord (Friesland, Groningen, Drenthe) heeft Sport Fryslân meegewerkt aan een voorstel voor gezamenlijke activiteiten binnen de thema s: meedoen, vitaal, ruimte, beeld en presenteren. - In 2013 heeft Sport Fryslân digitale gezondheidcoaches bekeken. Deze applicaties geven gebruikers inzicht in hun leefstijl en geeft adviezen op het gebied van bewegen, voeding en gezondheid. Sport Fryslân heeft in 2013 contractafspraken gemaakt met VitalinQ, een wetenschappelijk onderbouwde applicatie. In 2014 gaat Sport Fryslân deze tool koppelen aan bestaande projecten. - Niet gebruikte (ongeveer 90 uur) zijn ten goede gekomen aan product (servicepunt aangepast sporten). - Er zijn minder opdrachten binnengehaald dan gepland. - De geplande bijdrage van het Olympisch Plan Fryslân ( ) is ten goede gekomen aan het Servicepunt senioren (135000). 20

22 Product Wandelstimulering (134200) graad inkomsten Totaal % Aandeel provincie % Aandeel derden % Sport Fryslân heeft samen met De Friesland Zorgverzekeraar (DFZ) en de noordelijke afdeling van de wandelsportbond KNBLO de 3 Provinciën Wandeltocht op 11 mei georganiseerd: deelnemers (minder dan verwacht door o.a. slecht weer en concurrerende wandelevenementen). De opbrengst van is ten goede gekomen aan het Jeugdsportfonds Friesland/Groningen/Drenthe. - In samenwerking met It Fryske Gea en DFZ heeft Sport Fryslân de Karel Knapzak Bokaal (KKB) georganiseerd: kinderen (465 deelnemers) wandelen vijf kilometer en leren spelenderwijs over de Friese flora en fauna. - De gemeente Opsterland financiert een deel van van de 3 Provinciën Wandeltocht. - Door onvoldoende deelname in voorgaande jaren organiseren we niet langer de Walk Challenge Noord Nederland. - Vanwege te grote financiële risico s is de Wadden4daagse afgeblazen. 21

23 Product Servicepunt senioren (135000) graad inkomsten Totaal % Aandeel provincie % Aandeel derden In januari is een flyer met informatie over seniorensport en het bijscholingsaanbod verspreid onder het senioren lesgeefkader. Door de regionale scholingsambities in 2014 van de VML (landelijke belangenorganisaties seniorendocenten) is er geen tweede flyer verstuurd. - Twee landelijke bijeenkomsten van consulenten senioren zijn bijgewoond. Onderwerpen: afstemmen taken en rollen met NISB, landelijke subsidies (zoals buurtsportcoaches en sportimpuls senioren), ontwikkeling factsheet Sportkracht12 en productenoverzicht senioren (om meer landelijke opdrachten te genereren en om meer senioren in beweging te krijgen). - Twee overleggen van consulenten senioren van de Noordelijke Provinciale Sportorganisaties zijn bijgewoond. Onderwerpen: samenwerking sportbonden, provinciale en landelijke ontwikkelingen, afstemmen van een gezamenlijk scholingsaanbod en gezamelijke aanpak woonzorgcentra. Ook is een folder ontwikkeld om sportverenigingen te stimuleren sportaanbod voor senioren op te zetten (voordelen van seniorenleden en tips om seniorenleden aan te trekken). - Het Preventief Ouderenoverleg Noord (PON) is door Sport Fryslân tweemaal bijgewoond. De thema s zorg, welzijn en wonen stonden op de agenda. Deelnemers: GGD fryslân, Partoer, Leger des Heils, Stichting Welzijn Ouderen, ouderenbonden, GGZ, Zorggroep Noorderbreedte en Thuiszorg. Tijdens de tweede bijeenkomst is besloten PON op te heffen. Door veranderende visies van organisaties en de verminderde deelname heeft PON weinig toegevoegde waarde meer naast bestaande allianties en bijeenkomsten. - Het seniorenpanel heeft drie vragenlijsten ontvangen. Onderwerpen: relevante faciliteiten bij een sportvereniging, ideale lidmaatschap, meerwaarde fittesten, kansen GALM project in een sportvereniging. Deze verzamelde kennis is input voor gesprekken met gemeenten en sportverenigingen. - Sport Fryslân heeft in Ureterp, Joure, Burgum en Heerenveen voorlichtingsbijeenkomsten georganiseerd over het belang van bewegen door senioren (incl. informatie over voeding en het beweegaanbod in de omgeving) vragen van o.a. docenten, gemeenten en ouderenorganisaties zijn beantwoord, over subsidiemogelijkheden, Buma/Sena registratie, activiteitenaanbod en uitleen van materiaal. - De afdracht van afkoopregeling van de BUMA/Sena rechten (volgens de landelijke afkoopregeling van de gezamenlijke sportorganisaties) loopt via Sport Fryslân. - In opdracht van het NISB heeft Sport Fryslân een Business case In Balans geschreven. - Vanuit het Olympisch Plan Fryslân zijn extra contacten gelegd met HANNN en is kennis gedeeld tijdens HANNN-bijeenkomsten. - Er zijn 40 uur ten goede gekomen aan het product servicepunt aangepast sporten (136000). - Voor het Olympisch Plan Fryslân zijn 170 uur toegevoegd vanuit sport- en beweegstimulering volwassenen. - De opdracht van het NISB is aan de toegevoegd (50 uur). 22

24 Product Sport- en beweegstimulering senioren (135100) graad inkomsten Totaal % Aandeel provincie % Aandeel derden % In Opsterland is een nieuwe groep deelnemers voor het project SMALL getest: twaalf deelnemers waarvan tien zijn doorgestroomd naar het vervolgaanbod. In oktober heeft de tweede SMALL-fittest plaatsgevonden, met achttien deelnemers. - In Súdwest-Fryslân is een fittest georganiseerd in Makkum en Witmarsum. Van de 110 deelnemers zijn 30 deelnemers doorgestroomd naar het vervolg beweegprogramma. - In oktober heeft Sport Fryslân, samen met de gemeente Harlingen, een beweeg- en gezondheidsmiddag georganiseerd, met onderdelen uit de fittest, bloedsuiker- en cholesterolmeting door de Thuiszorg en demonstraties van lokale sportaanbieders. De middag is door 45 senioren bezocht. - Met de gemeenten Súdwest-Fryslân, Dantumadiel en Opsterland zijn voorbereidingen getroffen voor twee GALM-fittesten en een SMALL-fittest in maart Met tien gemeenten (Smallingerland, Heerenveen, Tytsjerksteradiel, Harlingen, Ferwerderadiel, Menaldumadiel, Leeuwarderadeel, Het Bildt, Achtkarspelen en Ameland) is gesproken over Sociaal Vitaal ; een project voor eenzame ouderen. Tytsjerksteradiel is zeer geïnteresseerd en heeft met ondersteuning van Sport Fryslân een aanvraag voor de Sportimpuls geschreven, maar deze is helaas niet gehonoreerd. Smallingerland, Achtkarspelen en Heerenveen zijn eveneens geïnteresseerd in Sociaal Vitaal. Financiering is een grote drempel en vraagt afstemming met meerdere beleidsterreinen. Smallingerland start naar verwachting in Sport Fryslân heeft met zeven woonzorgcentra adviesgesprekken gevoerd over hun beweegbeleid. Voor drie woonzorgcentra is een offerte geschreven. Dit heeft niet geleid tot een opdracht. - Samen met Yalp en Nijha zijn twee bijeenkomsten over beweegtuinen georganiseerd voor woonzorgcentra (zestien deelnemers). - Binnen de woonzorgcentra zijn veel ontwikkelingen. Zo heeft de inspectie van Gezondheidszorg aangekondigd vanaf 1 januari 2015 te gaan toetsen op preventieve bouwstenen beweegstimulering. Sport Fryslân heeft onderzocht hoe Friese woonzorgcentra vorm geven aan deze bouwstenen. Hieruit blijkt dat woonzorgcentra nog niet bekend zijn met deze toetsing en ook niet bekend zijn met het dienstenaanbod van Sport Fryslân. - Sport Fryslân heeft, in samenwerking met een dansschool, een scholingsplan ontwikkeld hoe dansscholen in Fryslân senioren kunnen werven en behouden. Door de geringe animo stoppen we met het (stimuleren van) dansactiviteiten voor senioren. - De samenwerking tussen Sport Fryslân en de sportbonden komt o.a. tot uiting in het Fries Bonden overleg. In dit overleg hebben we seniorensport geagendeerd. De bonden geven aan dat, in veel gevallen, speciaal aanbod is opgezet (bijv. knotshockey of 45+ voetbal) maar dat de verantwoordelijkheid bij de verenigingen ligt. - Een deel van de van de fittesten komt voor rekening van de organiserende gemeenten. - Sport Fryslân heeft in woonzorgcentrum Doniahiem in Sint Nicolaasga voorlichting verzorgd voor personeel en bewoners over het belang van bewegen. - Sport Fryslân organiseerde voor activiteitenbegeleiders de workshop Bewegingsactiviteiten aan Tafel, met negentien deelnemers. In de evaluatie werd duidelijk dat de workshop leerzaam en makkelijk toepasbaar is. - In oktober is tevens de cursus Zittend Dansen gestart met zestien deelnemers. 23