& tekstschema s invullen

Transcriptie

1 1. Kijk naar de teksten van deze week, het zijn er twee. Scan de teksten kort. Bedenk dan voor jezelf of bespreek in je groepje: Wat is het (overkoepelende) onderwerp van de teksten? Vind je dat een leuk of interessant onderwerp? Weet je er al veel van? Welke van de twee teksten lijkt je het meest interessant of leukst om te lezen? Waarom? Tekst 1 / 2, omdat In welke tekst verwacht je de meeste nieuwe informatie? Op basis waarvan? In tekst 1 / 2, want 2. Bekijk de schema s bij opdracht 2. Denk je dat je die wel kunt invullen zonder extra uitleg? Doe dan opdracht 1 zonder hulp. Doe anders opdracht 1 met hulp. ZONDER HULP & tekstschema s invullen 1. Lees de tekst. Let tijdens het lezen goed op de verbanden tussen de verschillende alinea s en tekstdelen. Wat heeft de informatie in een tekstdeel te maken met het onderwerp? En met de vorige alinea( s)? 2. Vul tijdens of na het lezen de twee tekstschema s in. Beantwoord daarna ook de integratievragen over de twee teksten. Vind je het toch nog lastig? Bekijk dan de tips op de volgende bladzijde en lees eventueel alsnog de uitleg, hieronder. MET HULP 1. Lees de uitleg. & letten op samenhang In een goed geschreven tekst is er samenhang tussen de verschillende tekstdelen: - elk tekstdeel heeft te maken met het onderwerp van de tekst als geheel; - de informatie in een tekstdeel sluit aan bij informatie in het vorige tekstdeel. Binnen een langere tekst behandelen grotere tekstdelen vaak een apart deelonderwerp, of een belangrijk aspect van het (hoofd)onderwerp van de tekst. Bijvoorbeeld: de tekst gaat over een bijzonder verschijnsel en per tekstdeel wordt een andere mogelijke verklaring voor dat verschijnsel besproken. Of bijvoorbeeld: de tekst gaat over een nieuwe maatregel. In tekstdeel 1 worden achtergrond en doel van de maatregel beschreven, in tekstdeel 2 wordt de maatregel zelf duidelijk uitgelegd en tekstdeel 3 geeft voorbeelden van praktijktoepassingen. Ook binnen tekstdelen is er samenhang. Een groter tekstdeel bestaat vaak uit meerdere alinea s, die elk een eigen functie hebben. Bijvoorbeeld: - een tekstdeel dat een probleem beschrijft, bestaat na de eerste alinea uit drie alinea s met verschillende voorbeelden, bedoeld om het probleem te verduidelijken. - in een betoog volgen na een alinea waarin een argument wordt genoemd twee alinea s met verschillende uitwerkingen van dat argument. Als je bewust op deze verbanden tussen en binnen tekstdelen let, begrijp je de tekst beter. Op de volgende pagina staan een paar tips om dit te doen. pagina 1 van 6 pagina 1 van 6

2 Stop tijdens het lezen na elke alinea / elk tekstdeel even en denk na over de volgende vragen: - Wat is de kern van dit stukje? Wat zegt het over het (deel)onderwerp? - Wat heeft dit te maken met/voegt dit toe aan wat er hiervoor al stond? Denk logisch na! Als er een probleem wordt beschreven, kun je verwachten dat er verderop in de tekst ook uitleg volgt over de oorzaken en gevolgen van dat probleem, en misschien mogelijke oplossingen worden besproken. En als in de tekst een standpunt naar voren wordt gebracht, kun je gaan uitkijken naar verschillende argumenten (en wellicht tegenargumenten met weerleggingen). Weetje: Oefening baart kunst! Hoe meer teksten je leest, hoe sneller je verbanden gaat herkennen en tekststructuren doorzien. Markeer de verbanden tijdens het lezen: omcirkel centrale begrippen en/of onderstreep belangrijke zinnen trek pijlen bijv. tussen oorzaken en gevolgen, of van beweringen naar uitwerkingen of argumenten nummer opsommingen bijv. oorzaak, en, 1 e /2 e / e gevolg Zo maak je de tekststructuur zichtbaar. En je kunt de markeringen gebruiken om de tekst na afloop samen te vatten of te leren. 2. Lees de inleiding van tekst 1 en bespreek de volgende vragen: a) Wat is het centrale probleem of centrale vraagstuk in deze tekst? b) Welke informatie verwachten jullie op grond daarvan wel en niet in deze tekst? Noteer HW = hoogstwaarschijnlijk wel, M = mogelijk, NW = waarschijnlijk niet nadere uitleg over het goede doel van Serious Request van dit jaar informatie over de opbrengst van Serious Request in de afgelopen jaren uitleg over succeselementen van Serious Request uitleg over zwakke kanten aan de opzet van Serious Request meer over de geschiedenis van Serious Request en eerdere edities verschillende standpunten over de toekomstbestendigheid van Serious Request, met argumenten de mening van verschillende deskundigen persoonlijke informatie over de twee dj s die dit jaar in het Glazen Huis zitten 3. Lees en bespreek nu samen de rest van tekst 1. Gebruik de verschillende tips! Vul na afloop het tekstschema bij deze tekst in (eerste schema bij opdracht 2). 4. Lees ook tekst 2. Stop na elke alinea en vul dan steeds het tweede tekstschema in. 5. Beantwoord tot slot de vragen in het linkschema over de twee teksten (schema 3). pagina 2 van 6 pagina 2 van 6

3 Tekstschema s invullen Je ziet hier tekstschema s bij tekst 1 en bij tekst 2, en een integratieschema met vragen over de koppeling tussen beide teksten. Schema bij de tekst: Wordt Serious Request sleets? Centrale vraag/probleem: Antwoord/standpunt Marianne Zwagerman: Argumenten: Antwoord/standpunt Sieb Kroeske: Argumenten: Antwoord/standpunt Theo Schuyt: Argumenten: Schema bij de tekst: Het Glazen Huis is de perfecte kerkvervanger Centrale stelling: Functie inleiding: Functie alinea 1 (r.8-12) Functie alinea 2 (r.13-20) Functie alinea 3 (r.21-25) Functie alinea 4 (r.26-34) Tekst 1 Tekst 2 In tekst 1 draait het om de vraag hoe toekomstbestendig Serious Request is. Wat kun je daar nog méér over zeggen op grond van tekst 2? Welke aanvullende argumenten geeft tekst 2 voor het feit dat Kerst een goede tijd is voor een actie à la Serious Request? De columnist van tekst 2 ziet veel kerkelijke symboliek in Serious Request? Welke symboliek komt óók ter sprake in tekst 1? pagina 3 van 6 pagina 3 van 6

4 Bij Tekst 1 Vragen over woordenschat en taalgebruik 1. De titel van tekst 1 is Wordt Serious Request sleets? a) Wat betekent sleets? b) Welke uitdrukking in de inleiding van die tekst heeft een vergelijkbare betekenis als sleets worden? Welke van de twee uitdrukking is het krachtigst? c) Ook in de inleiding staat: Het recept is bekend. Wat wordt daarmee bedoeld? 2. Kennen jullie de betekenis van onderstaande woorden uit tekst 1? Geef van elk woord een definitie of omschrijving. Zoek de woorden zo nodig op in de tekst en probeer van onbekende woorden de betekenis af te leiden. Woord iets optekenen (uit iemands mond) (r.15) Betekenis genereren (r.20) op stoom komen (r.23) de beproeving (r.55) de filantroop (r.64) 3. Sieb Kroeske zegt dat 3FM met Serious Request vooralsnog toch iedere keer het doel bereikt. a) Waarom gebruikt hij hier het woord vooralsnog, wat geeft dat aan? b) Wanneer kan Kroeske iets over het bereiken van het doel van dit jaar zeggen zonder vooralsnog te gebruiken? 4. In de tekst staan een paar keer woorden tussen (enkele) aanhalingstekens. Wat wordt er met die woorden bedoeld en waarom zijn ze tussen aanhalingstekens gezet? stille ramp (r.6/7): social radio (r.24): hun strijd (r.33): platte redenen (r.57): Bij Tekst 2 5. In de tekst Het glazen huis is de perfecte kerkvervanger staan veel woorden die te maken hebben met rituelen en gebruiken in de christelijke (katholieke) kerk. Haal zo veel mogelijk van die woorden uit de tekst en maak er een woordcluster mee. Noteer bij elk woord zowel de betekenis in de kerkelijke context als hetgeen dat of de persoon die ermee bedoeld wordt in de context van Serious Request. (Ken je de betekenis van een woord niet? Vraag het een klasgenoot, of zoek het op.) 6. Toine Heijmans sluit zijn column af met de zin: Het Glazen Huis als perfecte kerkvervanger. Amen! Geef twee redenen waarom hij dit doet. pagina 4 van 6 pagina 4 van 6

5 Waar gaat het/jullie geld heen? (extra opdracht) Serious Request zamelt dit jaar geld in om longontsteking onder kinderen in Afrika te bestrijden. In de teksten staat verder weinig informatie over dit doel, zoals over de oorzaken van longontsteking in Afrika, hoeveel kinderen het daar treft, mogelijke oplossingen voor het probleem en wat er met het ingezamelde geld gaat gebeuren. De tabel verderop, samengesteld o.b.v. informatie op de 3FM-site, bevat echter voorbeelden van allerlei zaken die gekocht of ondernomen kunnen worden met het geld. Dit ter inspiratie (en stimulering) voor mensen om bepaalde bedragen te geven. 1. Op basis van deze informatie over oplossingen, kun je ook een aantal oorzaken van de problemen afleiden. Wat zijn drie belangrijke oorzaken voor het vóórkomen van longontsteking bij kinderen in Afrika? Welke drie oplossingen horen daarbij? Longontsteking onder kinderen in Afrika Hoeveel kinderen treft het? Jaarlijks ruim Waar vooral? In de Hoorn van Afrika en bezuiden de Sahara Oorzaken Oplossingen 2. Misschien organiseren jullie ook een actie voor Serious Request? Waaraan zouden jullie het opgehaalde geld willen besteden? Kies een of meer bestedingsdoelen bij een opbrengst van 500,= en bij een opbrengst van 2500,=. pagina 5 van 6 pagina 5 van 6

6 Bestedingsdoelen Kosten Toelichting Voorkomen Huisbezoeken 3 Hiervoor gaat een Rode Kruis vrijwilliger op huisbezoek bij een familie om voorlichting te geven over longontsteking, en het belang van schoon drinkwater, goede hygiëne, borstvoeding en voeding en inentingen om besmetting te voorkomen. Waterfilter 15 Hiervoor krijgt 1 gezin een waterfilter, zodat zij schoon drinkwater hebben en de kans op besmetting met infecties kleiner wordt. Kooktoestel 25 Door het koken binnen de hutten komt er veel schadelijke rook vrij waardoor kinderen onder 5 jaar een longontsteking kunnen krijgen. Door dit kooktoestel komt er minder schadelijke rook vrij en wordt de dagelijkse leefomgeving van kinderen en hun ouders veiliger, en Waterput met handpomp is er minder risico op beschadiging van de longen Een waterput met handpomp wordt door speciaal opgeleide vakmensen gegraven en gebouwd. De put wordt goed beschermd en zo gemaakt dat hij tientallen jaren meekan en ca. 100 gezinnen (500 mensen) van drinkwater kan voorzien. Schoon water betekent minder infecties, die de weerstand van kinderen verlagen. Behandelen Antibiotica 4 Een kinderbehandeling met antibiotica duurt gemiddeld 5 dagen. Zuurstofmaskers 5 Bij longontsteking adem je minder goed. Een kind met longontsteking heeft daarom soms extra zuurstof nodig. Dat wordt toegediend via een zuurstofmasker. Hierdoor voelt het kind zich ook minder benauwd. Koelkast op zonneenergie Transport naar het ziekenhuis Basisset met medische materialen Om antibiotica goed te houden is een koelkast nodig, maar vaak is daar ook elektriciteit voor nodig, wat niet altijd voorhanden is. Een koelkast op zonne-energie zorgt ervoor dat afgelegen klinieken de medicijnen koel kunnen bewaren, waardoor die bruikbaar blijven Transport in een noodsituatie is soms niet voor handen of onbetaalbaar voor arme gezinnen. Een transportmiddel voor de gemeenschap kan helpen. Voor 200 kan een ezelkar worden aangeschaft, een motor ambulance kost Voor kan een kliniek worden voorzien van een pakket basis materialen voor medische hulp. Hieronder vallen o.a. desinfecterende middelen, thermometers, zuurstofmaskers, een (kinder-) weegschaal, brancards, bedden, een koelkast, operatiemateriaal, onderzoekshandschoenen, een stethoscoop en een generator. Naar: pagina 6 van 6 pagina 6 van 6