Verslag startavonden FairTradeGemeente

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Verslag startavonden FairTradeGemeente"

Transcriptie

1 Verslag startavonden FairTradeGemeente Januari Februari 2014 FairTradeGemeente i.s.m. de Vlaamse Provincies Op 1 januari 2014 lanceerden we officieel de nieuwe campagne van FairTradeGemeente. Een mooi vervolg op de campagne met de 6 criteria. En een nieuwe uitdaging voor gemeenten die de titel reeds behaalden. Bij de start van de vormingsavonden telden we reeds 151 Vlaamse FairTradeGemeenten. Proficiat! De provinciale startavond was de officiële start voor vele trekkersgroepen. Jullie kregen informatie over de 5 sterren, de nieuwe projecten, de jaarkalender, workshops om aan de slag te gaan, We merkten dat er heel veel mooie, innovatieve ideeën naar voor kwamen. Veel vrijwilligers stelden zich ook terechte vragen. In dit verslag bundelen we alle informatie, bedenkingen en resultaten van de workshops in heel Vlaanderen. Er is duidelijk een enorme kennis en potentieel bij de trekkers aanwezig! Lees, en gebruik wat je nuttig acht in jouw gemeente of stad. Laat je verrassen! Programma 17.45u 18.30u Welkom 18.30u 19.30u Nieuwtjes vanuit FairTradeGemeente Het nieuwe team Jaarkalender 2014 Nieuwe materialen Nieuwe partnerprojecten De nieuwe campagne: 5 sterren 19.30u 20.30u Workshop vragen en bedenkingen 20.30u 21.30u Workshop ideeën De agenda van de startavond in Oost-Vlaanderen is deels afwijkend. Sfeerbeelden

2

3 Nieuws vanuit FairTradeGemeente Het nieuwe team

4 Jaarkalender 2014 Datum WAT? 1 9 maart Week van de Vrijwilliger Bedankt aan alle vrijwilligers! Lancering politieke actie vanuit FairTradeGemeente maart - Internationale Fair Trade Towns Conferentie te Japan Internationale uitwisseling, workshops en inspiratie! 8 mei Fairtrade@Work Werkplaatsen ondernemen actie voor fair trade Meer info: 9 mei Fairtrade@School Scholen ondernemen actie voor fair trade (één winnaar per provincie van de Fairtrade@schoolaward) Meer info: 10 mei FairTradeDay

5 13 mei Your Choice Vakbeurs voor leveranciers en aanbieders van Fair Trade, bio en lokale voeding Van 7 tot 15 juni Bioweek Bio? Om in te bijten! Van 1 tot 11 oktober Week van de Fair Trade De hele week aandacht voor fair trade! Focus FairTradeGemeente: supermarktactie. Nieuwe materialen We lanceerden op 1 januari 2014 een nieuwe website. Deze is vooral opgebouwd rond jullie gemeentepagina s! Jullie krijgen een eigen website ( waarop alle nieuwtjes, foto s, activiteiten rond FairTradeGemeente terecht komen. De pagina is veel dynamischer en handig om te gebruiken naar de inwoners van je gemeente of stad. Vul deze zeker aan! Vragen of problemen? koen@fairtradegemeenten.be

6 De faire gids is een bundeling van de volledige campagne FairTradeGemeente. Wil je starten met de campagne in je gemeente? Wil je de titel FairTradeGemeente aanvragen? Wat moeten we doen na de titel? Op al deze vragen vind je antwoorden in de faire gids. Te downloaden via Nieuwe partnerprojecten Doorheen het jaar lanceren we telkens nieuwe projecten. Deze projecten worden uitgewerkt door de partnerorganisaties van FairTradeGemeente. We zetten ze even op een rijtje: Op 25 mei trekken we weer allemaal naar de stembus voor de moeder aller verkiezingen. We kiezen namelijk onze Vlaamse, federale en Europese beleidsmakers. Hét moment dus om onze stem te laten horen en met de vrijwilligers fair trade op de politieke agenda te zetten heeft voor ons al de voorzet gegeven met de campagne België is geen eiland. Wij bouwen daarop verder en lanceren de actie tijdens de week van de vrijwilliger. De Week van de Fair Trade 2014 staat terug volledig in het teken van de veelheid aan fairtradeproducten die te vinden zijn in de vele winkels. Van 1 tot 11 oktober hebben we opnieuw maar één motto: fair trade on board. We lanceren dan een nieuwe wedstrijd voor de fairste supermarkt. Aan de gerant om het fairtrade assortiment uit te breiden, het verhaal naar de klanten te brengen, Wordt vervolgd!

7 Kiezen voor fair trade maakt deel uit van kiezen voor duurzame voeding. Door onze voedingspatronen te verduurzamen, versterken we niet alleen de positie van kleinschalige boeren in de voedselketen maar verlichten we ook de druk op onze planeet. Een belangrijke hefboom hierbij is de sociale catering (zorginstellingen, Wil jij in je gemeente de catering van het OCMW, de school, een bedrijf, verduurzamen, dan kan je zeker bij ons terecht. Vredeseilanden zet trajecten op en biedt inhoudelijke ondersteuning bij verduurzamingsinitiatieven van scholen, bedrijven en instellingen. Dit project loopt gedurende het hele jaar door. FairTradeGemeente krijgt de steun van de GROS medewerkers van Zij zullen het FTG-team ondersteunen door de opstartvergaderingen van FairTradeGemeenten in goede banen te leiden. Voor de aanvraag en opvolging kan je nog steeds bij je regiobegeleider terecht.

8 De nieuwe campagne: 5 sterren Een gemeente die de titel FairTradeGemeente behaald heeft, komt in aanmerking om een 5 sterren-fairtradegemeente te worden. De stevige basis die werd opgebouwd aan de hand van de originele 6 criteria is immers van groot belang voor het welslagen van de 5 nieuwe sterren. De 6 critieria die je behaalde als titelgemeente zijn als het ware de funderingen die je gelegd hebt voor een huis. Een huis dat er in jouw gemeente helemaal anders zal uitzien dan het huis van je buurgemeente. Dat huis bouw je op aan de hand van de 5 sterren en tal van projecten. De overkoepelende doelstelling van dit sterrensysteem is: het engageren van de bevolking voor Fair Trade! Meer specifiek willen we dat 25% van de burgers in jouw FairTradeGemeente bewust kiest voor Fair Trade. Dat betekent dat iemand weet wat fair trade inhoudt en dat hij/zij deze producten minstens 4 keer per jaar aankoopt/verbruikt (de fair trade fans). Het engageren van burgers voor jullie verhaal lukt pas echt goed als je kan rekenen op een aantal reeds eerder bereikte doelgroepen; zoals winkels, horecazaken, scholen, organisaties, bedrijven, een gemeentebestuur... De actoren die aan bod komen bij de eerste 6 criteria dus. De meeste groepen hebben immers een mooi partnerschap met tal van deze actoren opgebouwd. We willen jullie helpen om deze samenwerking te verzilveren, te versterken (de fair trade ambassadeurs) Na het behalen van de eerste 6

9 criteria verandert je rol als trekkersgroep. Moet er immers nog getrokken worden? Of willen jullie aan het stuur gaan zitten en de campagne naar een positie leiden van standvastige aanwezigheid in jouw gemeente? Alle informatie per ster vind je ook terug in de faire gids: Workshop 1 vragen en bedenkingen De vragen en antwoorden werden opgesteld door trekkers van FairTradeGemeente tijdens de workshop in alle Vlaamse Provincies. Waar mogelijk of nodig hebben we vanuit FairTradeGemeente nationaal aanvullingen gedaan. Deze staan in een kleurtje. Ster 1 Fair Trade Ambassadeurs Zoek als trekkersgroep minimum drie ambassadeurs, maak ze bekend, decoreer hen en zet hen in voor de campagne. De drie ambassadeurs zijn geen leden van de trekkersgroep. Ambassadeurs engageren zich voor fair trade vanuit hun eigen achtergrond, ze hebben ook hun eigen netwerk om dit extra in de verf te zetten of te promoten bij collega s. Op die manier kunnen deze mensen een extra bieden aan de lokale campagne. Hoe zoek/vind je een FT ambassadeur? Heel wat toffe ideeën en voorbeelden vind je in de workshop ideeën bij ster 1. Moet de FT ambassadeur werkelijk in de gemeente wonen? Mag een ambassadeur werken in uw eigen gemeente maar wonen in een andere gemeente? Ja, zolang zijn werk dus iets teweeg brengt in uw eigen gemeente. En hij vanuit zijn werk, job, bedrijf, andere bedrijven, werknemers, kan overtuigen van het belang van fair trade. Moet een ambassadeur (steeds) een bekend gezicht zijn? Kan een bakker, horeca-uitbater, ook ambassadeur zijn? Dat kan perfect. Het belangrijkste is dat die ambassadeur iets teweeg kan brengen. Hij/zij hoeft niet bekend te zijn, maar heeft vanuit zijn/haar achtergrond een eigen

10 netwerk en kan vanuit zijn/haar kennis en ervaring met fair trade dat netwerk aanspreken. Hoe structureel betrekken? 1-malig decoreren is dat wel genoeg? o Jaarlijks de ambassadeurs bijeenbrengen o Vraag aan de ambassadeurs hoe lang ze zich willen engageren. En bespreek samen met hen wat dat engagement juist kan inhouden. Hen er regelmatig over aanspreken. Zijn trekkersgroep-leden ook geen ambassadeurs? Sowieso zijn zij al jarenlang echte ambassadeurs. Maar we zoeken 3 extra ambassadeurs van buiten de trekkersgroep. Dit is een ideale manier om uit het typische publiek te breken. Moet het iemand van buiten de trekkersploeg zijn? Liefst niet iemand uit de trekkersploeg omdat het de bedoeling is te verbreden en nieuwe mensen op een andere manier te betrekken Ambassadeurs mogen zich niet beperken tot windowdressing Klopt. Het is de taak van de trekkersgroep om dat wat in het oog te houden. De bedoeling is dat je ambassadeurs ook daadwerkelijk gaat inzetten. Windowdressers zullen dan snel door de mand vallen. Spreek een bakker aan om vanuit zijn achtergrond ambassadeur te zijn voor fair trade. Dat betekent dat hij in zijn winkel en bakkerij werkt met fair trade en erover communiceert naar klanten, maar dat betekent ook dat hij collega bakkers aanspreekt of hogerop richting bakkersfederatie hierover praat. Hoe ambassadeurs inspireren om zelf te inspireren? Wat kunnen ambassadeurs doen eenmaal ze deze taak op zich hebben genomen? Hoe maak je ambassadeurs bekend en wat moeten ze daarvoor doen om ambassadeur te worden? o Workshops voor ambassadeurs om de boodschap van fair trade te leren uitdragen o Samenkomen met hen minstens 1 x per jaar o Publiciteitsmoment waarop alle ambassadeurs worden gedecoreerd o Ideeën en tips uitwisselen tussen ambassadeurs o FairTradeGemeente promoten o Andere potentiële ambassadeurs overtuigen o Ze kunnen zich nadien aansluiten in de trekkersgroep o FT koppelen aan andere evenementen in de gemeente en de ambassadeurs hierbij inschakelen (bv in Diksmuide speelt men in op de botermarkt en de boerenmarkt ; in Tielt koppelt men FT aan De Dag van het Park) o Hen aantrekkelijk maken door hen bekend te maken als de drie wijzen van de Fair Trade-gedachte. o Ophemelen o Decoratie geven is goed idee o Pers o In de kijker zetten op gemeentelijk of eigen evenementen

11 o Kleinschalig benoemen kan ook wanneer hij zelf niet graag in de kijker staat bv enkel met quote op de website o Interview in gemeentelijk infoblad o Plaatselijke radio betrekken o Meerwaarde voor ambassadeurs? o Win-win creëren. Sommigen zien het niet zitten om in een kleine gemeente 3 ambassadeurs te zoeken. Oplossing: mensen die je persoonlijk kent aanspreken, waarvan je weet dat ze FTproducten kopen kunnen misschien een rol vervullen waar jij nog niet onmiddellijk aan dacht. Kan een politicus FT ambassadeur zijn? Zou moeten mogelijk zijn en kan een meerwaarde geven. Een schepen heeft vaak heel veel contactmomenten en grote netwerken waar hij fair trade ter spraken kan brengen. Hem/haar vragen dit te doen is zeker een grote meerwaarde. Zo heeft een schepen ontwikkelingssamenwerking en lokale economie ook contacten met bedrijven en kan hij/zij daar ook fairtrade@work promoten. We vonden het belangrijk dat het concept nog verder verduidelijkt wordt ; o het is niet alleen een persoon die de zaak, door wat hij /zij zegt, promoot, maar het ook in zijn/haar leefstijl waar maakt. De inzet van die persoon is dus belangrijk. Hij / zij moet de zaak van Fair Trade ook effectief uitdragen. Het is iemand die waarachtig achter de zaak staat. o Naast het fair trade concept vonden we ook dat het bio-aspect niet uit het oog mag verloren worden. Ster 2 Fair Trade Fans Met de campagne FairTradeGemeente willen we de beweging maken richting de burgers. We willen meer burgers overtuigen om bewust te kiezen voor Fair Trade. 25 % van de inwoners in je gemeente worden zo een fairtradefan. Een fairtradefan is iemand die: weet wat Fair Trade inhoudt + minstens 4 keer per jaar bewust fairtradeproducten koopt/verbruikt. De belangrijkste uitdaging bestaat er uit om zo je activiteiten te organiseren dat je 25% van de burgers tot zo n fan kan maken. Bij iedere activiteit dient dus nagedacht te worden of de mensen die hiermee aangetrokken worden, ook worden opgewarmd om FairTradeFan te worden. Organiseer je activiteiten ook zo dat je andere doelgroepen aanspreekt om aan die 25% te geraken. 25% fans is hoog o Ook generatiegevoelig ¼ van (bvb) Lanaken is boven 60 jaar

12 o Iemand betrekken die met sociale media actief is moet wel gemotiveerd zijn dan! o Dit moet een streefdoel zijn want het is nog maar een vierde van de inwoners o Niet alleen FT rekenen maar ook de lokale producten meerekenen Pas op. De basisidee is dat we het hebben over fairtradeproducten. Wil je de koppeling maken met lokale duurzame voeding, dan moedigen we dit zeker aan! Het is inherent aan de campagne en zit na al die jaren in ons DNA. Maar dan nemen we het als een extra bij de telling. Dat betekent dat deze mensen, deze duurzame consumenten die niet enkele fairtrade kopen, maar ook lokale duurzame voeding, meer dan 4 maar per jaar de producten aankopen. o Doelgroepgericht werken bv jeugdhuis en rusthuis o Lokale evenementen: nieuwe inwoners, nieuwjaarsreceptie, geboortedag o Het is vooral een bewustmaking o Doel niet uit het oog verliezen: dynamiek, fairtrade moet iets heel normaal worden en dit vraagt een attitudeverandering, de consument bepaald het soort aanbod in de handelszaken, waar vraag naar is, wordt in het aanbod gestoken o uit de toelichting bleek het proces meer belangrijk te zijn dan het aantal hoewel toch nog verwarring over de telling van het aantal registraties op de website. Klopt. De 25% is een middel om het doel van de campagne te halen: bewustmaking over FT en FT doen kopen. 25% lijkt veel, maar is het niet onze ambitie om uiteindelijk van FT de norm te maken? M.a.w om ervoor te gaan dat 100% van de burgers FT koopt? Het belangrijkste om in gedachten te houden is dat we gaan voor méér mensen dan tot nu toe bereikt zijn. Hoe je 25% bereikt/telt (en bewijzen, zie hieronder) is heel verschillend naargelang de lokale context van je gemeente. De echte uitdaging voor deze ster is met open, creatieve blik nadenken en bepalen hoe je je activiteiten vorm geeft. Je zorgt er namelijk voor dat je uit de normale manier van activiteiten organiseren breekt, dat je andere doelgroepen aanspreekt, vrijwilligers van trekkersgroep worden zo overbelast o Men moet niet altijd persoonlijk daar zijn om boodschap uit te dragen o Laten registreren kan werken op het gemoed en de prikkel zijn om dat stapje verder te zetten o FT-recept + kookwedstrijd o Bonnen wereldwinkel bij evenementen in wedstrijdvorm weggeven Hoe bewijzen we 25% fans? o Spaarkaart met stempels o Gezond verstand gebruiken o Beste digitaal o Prijs aan koppelen o PC meenemen op een event o Foto s van deelnemers in kader I love fair trade o Laten registreren op de site + wedstrijd met prijzen bij de registraties o Registratie op site moet makkelijk zijn

13 o FT logo s laten uitknippen en verzamelen o Tellen ruim bekijken en ieder voor zich o Discussie over telling op gemeentelijke evenementen o Probeer bij activiteiten ook info te geven over wat het betekent om een fan te zijn. Een fan moet wel overtuigend fan zijn niet zomaar zo snel mogelijk zoveel mogelijk registraties zonder te weten waarover het gaat!!!! = risico van deze actie Wat kan je verstaan onder kennis? Welke kennis moeten ze hebben over Fairtrade? Vraag aan mensen waar ze spontaan aan denken als je hen het woord fair trade voorschotelt. Je krijgt dergelijke antwoorden: - Een eerlijke prijs - Boeren in het zuiden - Eerlijke handel Dit is een minimale kennis. Je kan van heel wat fairtradefans niet verwachten dat ze fairtrade kennen zoals jullie dat kennen. Jullie zijn namelijk echte kenners die met plezier artikels lezen, vormingen volgen, Je zal tussen fairtradefans enkele experts vinden, maar om te streven naar een 25% zal je niet bij die experts blijven. Als ze er maar achter staan! Wat in dit verhaal van fairtradefans ook van belang is, is dat ze ook fairtradeproducten kunnen herkennen. Zegt oxfam wereldwinkels hen iets? Herkennen ze het keurmerk max havelaar op de verpakkingen? Hoe vrij mogen we dit opvatten? We vinden het in elk geval niet voldoende om bijv. ergens folders uit te delen, en dan het aantal verspreide folders te tellen. Maar hoe weten we of mensen geregeld FT kopen? En wat met dubbeltellingen? Bij activiteiten die bijv, doorgaan in de wereldwinkel bereik je steeds opnieuw dezelfde mensen Zie uitleg bij 25% fans is hoog. Fans staat of valt met steun supermarkten, als het niet binnen handbereik is wordt 4 keer per jaar iets kopen moeilijk o De handelszaak moet niet in eigen gemeente liggen, je kan inwoners ook zo ver krijgen elders te gaan kopen o Acties met lokale handelaars -> dag FT winkel is goed idee Daarom is het zo belangrijk om een goede basis te hebben voor je van start gaat met de 5 sterren campagne. Die basis bestaat uit de 6 criteria die je moest behalen om de titel van FairTradeGemeente te krijgen. Daar zitten horecazaken, winkels, bedrijven, organisaties, scholen, in die FT verkopen en aankopen. Deze zijn een goede beginsituatie om op verder te bouwen. Acties met hen maakt het natuurlijk nog sterker. Wat willen we met onze fans bereiken? Ongeacht of het nagestreefde getal realistisch is of niet. o Fans verspreiden de boodschap verder; fans zijn een onderdeel van je eigen communicatie o Toename van FT-verkoop o Fans groeien door naar ambassadeurs.

14 o dorpsfiguren zijn dankbaar als fan. Immers zijn bekende koppen niet wat uitgeleefd om nog als ambassadeur te dienen, voor gelijk welk goed doel? Hoe iemand beschouwen als fan. Wie reken je als fan van alle aanwezigen? Zie uitleg bij Wat kan je verstaan onder kennis. Tellen toeristen en 2de verblijvers mee in kustgemeenten? Volgens ons is dat deel van de inschatting van de trekkersgroep over de lokale context. In Leuven zijn een groot deel van de bewoners studenten. Maar die zijn NIET in Leuven gedomicilieerd. Ook al brengen ze het merendeel van hun tijd in Leuven door. Het lijkt ons logisch dat ook deze studenten meegeteld moeten worden in de Leuvense context. Maar je kan ook redeneren dat je geen of niet te veel activiteiten moet doen gericht op deze studenten, maar op een andere doelgroep in Leuven. Bestaat er een mogelijkheid om te laten registreren als fan op festivals of met sms? o Via je eigen gemeentelijke Facebook-pagina o Stand maken met opvallende inkleding met draadloos internet o Lijsten leggen om in te schrijven als fan o 1 evenement uitkiezen Hoe kan je meten dat mensen werkelijk Fair Trade kopen? Dit kan je niet meten, tenzij je hen op de voet volgt of hen in allerhande administratie meesleurt. Dat is niet de bedoeling. Het gaat om een redelijke inschatting én de manier waarop je activiteiten organiseert. Zo kan je een supermarktactie doen waarbij een wedstrijdelement gekoppeld is (zie het nieuwe partnerproject tijdens de week van de fair trade). Hoe controleren hoeveel mensen in een winkel FT producten kopen? Via kasticket Wat doe je met mensen die aan een standje komen? Zijn die fan? Neen. Geen echte fan. 25% fans is vluchtig. Blijven die mensen fans? Zie uitleg bij 25% fans is hoog. Is het 25% bereiken met acties of is het 25% fans die regelmatig FT aankopen? 25% fans = mensen die FT kennen en minstens 4x/jaar FT kopen In Mechelen gaat het om fans. Beetje dom om voor zoveel mensen gadgets te kopen? Hoe bereik je 25% fans in een grote/centrumstad? Zie uitleg bij 25% fans is hoog. Is het niet belangrijker om verschillende doelgroepen te bereiken?

15 Ster 3 Communicatie Maak acties, initiatieven, steeds kenbaar. Op die manier maken jullie je streven naar zoveel mogelijk fairtradefans ook kenbaar. Ook de communicatie over het aantal ambassadeurs, initiatieven in het beleid en de sterrenstatus valt hieronder. Als FairTradeGemeente kan je dan aantonen dat een aantal noemenswaardige communicatie-initiatieven werden ondernomen. Website: kan de FB-pagina ook bvb Mondiale raad, welzijnsraad, noemen? Je FB pagina start je zelf op en daarna link je die aan je FTG pagina ( Het maakt daarbij niet uit hoe de FB pagina heet. Wie past de website aan? o De trekkersgroep o Hulp van ambtenaren van ondersteunende diensten (ontwikkelingssamenwerking) of leden GROS Nieuwe website: wat als in kleine gemeenten in de trekgroep enkel cyberanalfabeten zitten? tracht in N-Z dienst ondersteuning te krijgen van een ambtenaar (echter niet alle gemeenten hebben zo n dienst), of zoek andere ondersteuning vanuit de gemeentediensten, of kijk met scholen of daar geen ondersteuning kan geboden worden vanuit leerlingen humaniora Communicatie voor kleine gemeenten is een hele opgave. Hoe in het nieuws komen? Communicatie is altijd een opgave, het is een kwestie van via zoveel mogelijk kanalen te communiceren Hoe ervoor zorgen dat de nieuwe website up-to-date komt en blijft? Stel iemand (in de trekkersgroep) aan wiens verantwoordelijkheid het is om (in het oog te houden dat) de website up to date te houden. Zijn er diverse logins voor de ft-website? Toch wel. Het is de bedoeling dat er meerdere logins per gemeentepagina mogelijk zijn. Deze optie is momenteel nog in ontwikkeling. Hoe nieuwe webpagina en FB integreren in bestaande gemeentelijke pagina? Ernaar linken kan altijd. Wie gaat de site beheren? Tijdrovend! Ambtenaar, vrijwilliger

16 Vrijwilligers die tijd hebben: jong gepensioneerden met pc ervaring Werkt de nieuwe website met alle browsers (IE)? Er zijn problemen met oudere versies van IE (6, 7, 8). Op alle andere browsers werkt ie prima. Hoog tijd dus om te vernieuwen als je nog met een oude browser werkt. Wat met mensen die zich meerdere keren registreren op de website? Die worden er uit gehaald. Hoe zit het met de privacy? o Dit is eerder een juridische vraag waarop we zelf geen antwoord hebben. We verzamelden in het verleden al namen van FT-fans, maar we weten niet in hoeverre we die mogen gebruiken. Mogen we die adressen in een bestand zetten? Mogen we die mensen aanschrijven? Mogen we die adressen doorgeven aan jullie? Het zou handig zijn voor de trekkers als we deze informatie ook op de website zouden kunnen terugvinden. o op de website zou duidelijk moeten staan dat de ingegeven adressen niet worden doorgegeven aan derden, en dat men zich desgewenst van de lijst kan laten schrappen. We nemen het op vanuit FairTradeGemeente Als men zich als fan registreert, hoe kan men dan zeker zijn dat ze met het FT-verhaal mee zijn en dit effectief ondersteunen? Bij het registreren vraag de website hier om: Winkelpagina s: veel info voor trekkersgroepen om in te vullen! Kan het niet anders? Helaas. De telepathische website is nog niet ontwikkeld ;-) De info kan helaas niet overgeplaatst worden. De kosten hiervoor waren heel hoog. Bovendien bevatte de oude site zéér veel fout en verouderde informatie. Het was beter om deze gelegenheid aan te grijpen om al die informatie te updaten. Er is er plaats op nieuw kaartje om eigen website te vermelden? Dat kan in de teksten van het menu Kan er een link gemaakt worden van gemeentelijke website naar website van Fairtradegemeente? Jazeker. Linken kan altijd.

17 Ster 4 Fair Trade Straat Met deze ster kan je als trekkersgroep een grote groep mensen in één keer engageren, via de uitdaging een FairTradestraat uit te roepen. Men engageert dus eigenlijk zoveel mogelijk mensen van één straat om zich tot FairTradeFans uit te roepen en zo samen een FairTradeStraat te worden. Van zodra bewoners van minstens 30 huizen per straat, of 70% van de huizen indien deze straat minder dan 30 huizen heeft, in een bepaalde straat/wijk deelnemen, is er sprake van een FairTradeStraat. Deelnemen betekent dat die mensen zich herkennen als FairTradeFan. Ze zijn ook bereid hun herkenning aan hun raam of voorgevel op te hangen. Wat met een straat met 31 huizen? Ook 70% regel gebruiken of ook 30 gebruiken? Vooral het gezonder verstand laten primeren. De getallen zijn richtlijnen. FT straat: een huis = een gezin = 1 appartement in een appartementsgebouw Hoe lang moeten de mensen het bordje aan hun venster laten hangen? Duur van de activiteit? Of voor altijd? Belangrijk voor pers. In theorie voor altijd. In de praktijk zullen ze na een tijdje wel verdwijnen natuurlijk. Kan een stratenblok ook? zeker FTstraten: raamsticker: Niet evident dat iedereen hun erkenning voor zijn raam of op voorgevel wil hangen Eerder inspelen op erkenning van straat- of wijkfeesten als FT-evenement Wat met een straat vol appartementen? Tellen we per appartement of per gebouw, huis? tip: je kan werken met een fairtrade-appartementsblok. Hier mag je creatief in zijn en gaat het niet echt over het juiste aantal maar over een goede groep vinden die achter deze boodschap staat. Wat met een straat van 31 huizen? Het aantal is niet zo strikt maar het is belangrijk dat je voldoende mensen hebt die achter de boodschap staan, cohesie van de buurt + belangrijk wat je ermee doet! Is 70% van een straat FT-fan maken wel realistisch? Is het niet beter om dit als een streefdoel (utopisch ) te nemen? 70% is enkel wanneer de straat <30 huizen telt. Moeten we deur aan deur gaan? Dat mag, maar moet niet. Er zijn alternatieven zoals je in dit verslag kan lezen. FT straat: bordje FT in huis is goed naar particulieren, maar indien er handelszaken in de straat zijn, kan dit bordje misleidend zijn (vb: slager die zelf wel FT producten consumeert maar geen FT in slagerij gebruikt). o Antwoord: niet te veel aandacht aan geven, als handelaar er ook woont kan hij het bordje hangen, eventueel kan gekozen worden om de handelaars niet mee te nemen indien het verwarrend zou zijn

18 o Creativiteit!Maak een ander bordje dat geen verwarring toelaat, bijv. "Hier woont een fairtradefan". o Bordjes met "Fairtradestraat" die eruit zien als echte straatnaambordjes o Het gebruik van de bordjes is geen verplichting. Denk zelf na hoe je in jouw straat FT zichtbaar kan maken op een andere manier. Een huurder mag mss geen sticker op raam of gevel kleven en de eigenaar wil mss niet? Verschillende maten stickers? Bvb ook voor op de brievenbus. Omdat een niet-permanente sticker te duur uitkomt opteren we voor een iets dikker papier zodat mensen het met plakband kunnen kleven. Dat is dan gemakkelijk te verwijderen. Een sticker lijkt wat permanent en kan mensen afschrikken. Wat met een FT straat met daarin een aantal instellingen? Scholen, rusthuis, instelling voor bijzondere jeugdzorg Elk apart als een huis/huisnummer tellen Ster 5 Fair Trade Beleid Deze laatste ster is een belangrijke verdieping van het initiële criterium 1 van de bestaande campagne. Deze ster gaat verder dan het aanbieden van fairtradeproducten op de gemeente, maar behelst vooral het beleidsmatig blijven inzetten op Fair Trade. Net zoals de andere sterren geven we hier het beslissingsrecht aan de trekkersgroep. We hebben doorheen de jaren gemerkt dat trekkersgroepen goed kunnen inschatten welke initiatieven een gemeente kan en moet nemen om de titel waardig te blijven en ook verder uit te bouwen en sterker te maken. Wat als de FT trekkersgroep van goede wil is, maar de plaatselijk overheid niet? Vb financiën? Als de trekkersgroep oordeelt dat de plaatselijke overheid niet van goede wil is, dan haalt de gemeente deze ster niet. Want de campagne FairTradeGemeente is ook een verantwoordelijkheid van de gemeente, niet enkel van vrijwilligers. Wat kan een bestuur nog allemaal extra doen? o Nieuwe initiatieven ondersteunen, aantoonbare realisaties, confronteren: waar staan wen?, infrastructuur gebruiken Zie ook de tips bij worskhops 2: ideeën Missen steun gemeente, druk bij werkgroep Belangrijk om daar voldoende op verbetering in te zetten. Een goede samenwerking met de gemeente is erg belangrijk. Het feit dat zich hier vrijwilligers voor blijven inzetten en dat jullie het draagvlak voor fair trade blijven vergroten in de gemeente

19 is een heel mooi signaal naar de lokale overheid. Aan hen dan om deze campagne ook mee te dragen want de campagne FTG is ook een verantwoordelijkheid van hen. Indien de gemeente geen FT-gemeente meer zal zijn, zullen ze dit erg vinden? Trekkersploeg evalueert beleid bij al niet toewijzen van een ster kan voor problemen zorgen Instrument tot overleg met beleid en evaluatie van hun FT engagement : zien als een positief instrument voor samenwerking en gezamenlijke reflectie tussen bestuur en trekkersploeg Opleiding ambtenaar thema? De provincies organiseren regelmatig vormingen rond noord-zuid, duurzame aankopen, lokale duurzame voeding,. Deze worden door ons (FairTradeGemeente) gecommuniceerd. Ook bij Max Havelaar kan je inschrijven op een open vorming over fair trade: Varia Hoe FT activiteiten financieren? Via werkingsmiddelen van de gemeente. Dit kan een onderdeel zijn van ster 5. Sommige gemeenten krijgen een vast bedrag. In andere gemeenten worden activiteiten ingebed in de beleidsplannen. Andere gemeenten krijgen werkingsmiddelen vanuit de GROS en de milieuraad of andere. Samenaankoop te snel, bevestiging in beide groepen + vraag of materiaal wel duurzaam is, naar gekeken? Potlood-gelakt!, ballon-:vervuilend De groepsaankoop zal wellicht in de tweede helft van 2014 herhaald worden, samen met de oudere gadgets die nog kunnen gebruikt worden. Voor alle materialen hebben we telkens de overweging gemaakt rond duurzaamheid. We hebben bewust gewerkt met potloden en niet met badges omdat je hier meer mee kan doen. De materialen zelf zijn telkens van duurzame oorsprong, net zoals de druk. plaatsen van borden FT- gemeente : wettelijk probleem (meestal gewestweg) + nu al chaos aan borden, nefast voor verkeersveiligheid o Een gemeente loste dit op door ze in postervorm op te hangen in publiek/ gemeentelijke kasten / infoportaal aan kruispunten voor aankondiging activiteiten ( vast aanwezig ) bv Wat valt er te beleven in Halle, FT- stad Wordt peterschap georganiseerd tussen gemeenten? Hoe trekkersgroepen die stilvallen (bv door gebrek aan ondersteuning vanuit de gemeente) terug dynamiseren? Dit zijn rollen die een provincie op zich neemt in het kader van fairtradeprovincie. Er wordt ook samengewerkt met partnerorganisaties en de provincies om intergemeentelijk te werken én om regionale vormingen te geven. Ook daar brengen we jullie van op de hoogte. Is er provinciale ondersteuning voorzien? Bestaan er nog FT provincies? De campagne blijft bestaan. Twee van de vijf provincies hebben de titel en blijven er rond werken ter ondersteuning van de gemeenten. Meer info:

20 Hoe waken over de kwaliteit van een ster? Overleg zeker met je regiobegeleider vooraleer jezelf een ster toe te kennen. In de beginfase zal deze regelmatig met de stuurgroep overleggen. Op termijn willen we de beoordeling door jullie laten gebeuren in samenwerking met je regiobegeleider. We hebben dit sterrensysteem en de voorwaarden ook zo opgesteld dat jullie als trekkersgroep over heel wat zaken zelf kunnen oordelen. We zijn doorheen de jaren meer die piste gaan verkiezen ook in herbevestigingen. Daar vroegen we steeds vinden jullie dat jullie de titel waardig zijn? Is er een helpdesk voor de FT Gemeente website? Een handleiding vind je op Met vragen kan je verder terecht bij Wat met contracten/concessies in zalen/gebouwen- verboden gebruik van andere dranken/ versnaperingen dan eigen aanbod ( niet FT) Opnemen voor gemeentelijk patrimonium in strategische meerjarenplan en beleidsplannen Er zijn reeds gemeenten die in concessieovereenkomsten voorwaarden opnemen rond het aanbieden van fairtradeproducten. Wil je zo n voorbeeld? Vraag gerust aan je regiobegeleider. Wordt uitwisseling van ideeën voorzien tussen gemeenten? Kan dit structureel georganiseerd worden. o Antwoord: brochure geeft reeds een aantal praktische ideeën. o Regelmatig zijn er vormingen vanuit FTG nationaal (zoals bvb de trekkersavonden). Maar wat vooral interessant is, is het feit dat wij samen met partnerorganisaties en de provincies regionale vormingen organiseren. Daar zal FTG soms op de agenda staan. Jullie worden daarvan op de hoogte gebracht. o Op de nieuwe website kan iedereen good practices ingeven als idee. Deze zijn dan beschikbaar voor iedereen. Een soort digitaal inspiratieboek. 5-sterren concept te vrijblijvend en te gemakkelijk vb. fans die fairtrade kennen en 4 producten kopen 5-sterrenmodel is een instrument geen doel op zichzelf. De trekkersploeg bepaalt zelf hoe streng ze dit willen invullen en waar ze naartoe willen Is sterrenconcept niet te competitief (competitie tussen gemeenten organiseren)? competitie brengt juist een dynamiek mee en zal FT verder stimuleren, dus helemaal geen probleem. Je kan zelfs competitie binnen de gemeente organiseren door bv meerdere buurtcomités te stimuleren om FT straat te worden, of idee van super FT straat te lanceren. Bedenking: contradictie tussen feit dat sterren niet meetellen voor de herbevestiging als FT gemeente, maar anderzijds wordt sterk gefocust op de sterren in de campagne. In de laatste herbevestiging ging de 2 de vraag over de 5 sterren Waarom zouden we met de sterren meedoen? In een restaurant zonder ster kan je toch ook goed eten? Antwoord: het in inderdaad geen verplichting om mee te doen, indien alles goed draait rond FT in de gemeente, goed zo. De sterren kunnen wel een nieuwe dynamiek teweegbrengen. En je moet blijven voldoen aan de 6 criteria om de titel waardig te zijn als je beslist niet in te stappen in de nieuwe campagne. Geen homogeniteit in model vb. criteria 25% fans voor kleine en grotere gemeenten + meetbaarheid o Elke gemeente heeft een andere aanpak vb. kleinere gemeenten : mensen persoonlijk aanspreken kleinere straten waar mensen elkaar kennen.

21 o Sommige trekkersploegen willen een strenge toepassing en controle van de aankoop van Fairtradegproducten door fans -_> stempelkaart (uitgewerkt door Fairtadegemeenten die kan gebruikt worden door de werkgroepen ter staving van aankoop producten) o Alternatief voor FTstraat: op gemeentemap alle geregistreerde fans inkleuren overzicht van wijken, straten waar veel fans wonen Er zijn niet altijd voldoende financiële middelen om alles te bekostigen Oplossing: creatief zijn met de middelen die je hebt Hoe horeca/bedrijven overtuigen om FT producten af te nemen en te verbruiken/verkopen Huidige criteria vallen niet weg, hier moet blijven aan gewerkt worden. Bezorgdheid dat bovenop de huidige criteria nog aan de sterren moet gewerkt worden ook (én én verhaal). tracht de ster te zoeken waar het meest makkelijk is om die te bereiken + sterren zullen ook ondersteunend werken naar de huidige criteria toe (dus niet noodzakelijk een én én verhaal) Komen de partnermodellen bovenop de 6 criteria an de sterren? 4 aparte partnerprojecten geen synergie link tussen partnermodel en 5 sterrenmodel is inderdaad niet duidelijk Budgetten nieuwe gadgets gadgets te duur Vb. Brugge : volgens doelstellingen van aantal te bereiken fans, ambassadeurs euro aan gadgets o Gadgets goedkoper maken o 2 keer /jaar mogelijkheid tot bestellen (evolutie van vooruitgang sterren kan dan beter en realistischer ingeschat worden door de trekkersploeg) Hoe moet je een ster aanvragen? o Een belletje doen, overtuigen! Hoe moet je netwerken? o Stappen naar activiteiten van andere organisaties o Zoeken naar belangrijke personen in de gemeente o Via de medewerkers hun kennissenkring FT ok, maar lokale duurzaamheid? Hoe past dat erin? In het verleden heb je je FairTradeGemeene-titel ontvangen omdat je sensibiliseert rond FT en lokale duurzame voeding in je gemeente. Mensen zullen de FTG titel daar ook mee associëren. Het is dus van belang om ook lokale duurzame voeding nog zo veel als mogelijk te koppelen aan de sterren. Weten de winkeliers dat ze bvb FT chocolade kunnen kopen? Een chocolatier die bekend maakt dat ie FT chocolade verkoopt, verkoopt minder! Gewoon gebruiken. Daarom niet aan de klanten vertellen. Sommigen verkopen wel meer omdat ze met FT producten werken. We zijn pas FTG. De sterren komen te snel. De sterren zijn geen verplichting. Je kan rustig doorwerken op het 6 criterium model. Er staat geen tijdsduur op de sterren.

22 Sterren zelf invullen gevaar van weinig omlijnd. Te gemakkelijk. o Dat kan, maar het is geen wedstrijd Hoe aan meer FT trekkers geraken? Hoe krijg je nieuwe mensen in de trekkersgroep? o Specifieke mensen zoeken voor 1 ster o Verenigingen o Buurtwerkingen om straten/wijken ster te halen o Hopelijk leidt het aanspreken van fans of ambassadeurs tot nieuwe medewerkers. Optimistisch, maar je weet nooit. o Het opzetten van activiteiten wordt gemakkelijker via samenwerkingsverbanden met andere verenigingen. o De trekkersgroep mag ook niet te groot zijn. o Om jongeren aan te trekken, is het beter om niet 1 maar 5 jongeren tegelijk aan te trekken, zodat ze zich niet verloren voelen tussen de oudjes. o Jongeren een apart activiteit laten opzetten, liefst voor andere jongeren. o Meer medewerkers zoeken voor kortere projecten. Hopelijk blijft daarvan dan iemand bij de trekkersgroep. o Jongeren af andere groepen eigen ideeën laten aanbrengen. o Oproep voor vrijwilligers via website van de gemeente o Hier kunnen de ambassadeurs een belangrijke rol spelen om Fairtrade meer naar buiten te brengen in de gemeente en weer een nieuwe achterban te krijgen. Daarna kan je weer meer druk en inbreng doen bij de gemeente om dit weer meer in de aandacht te brengen. o Je kan ook proberen om het fairtradekarretje zoveel te hangen aan andere activiteiten, koppelen aan verschillende doelgroepen (GROS) en beleidsdomeinen: bv. duurzaamheid, milieu, jeugd, Belangrijk om personen rechtstreeks aan te spreken. En om niet te grote eisen/verwachtingen te stellen. FT nationaal beklemtoont te weinig dat er ook FT te koop is bij andere handelszaken dan OWW. o Gemeente zelf flyers laten maken met winkels op o Plan met winkels op Het supermarktproject helpt de WW niet. De spaarkaartenactie wel. Die geldt voor alle aanbieders van fair trade in de gemeente. Wees creatief. Is het een probleem dat de wereldwinkels verdrongen zouden worden door de concurrentie van grootwarenhuizen? o we zien het probleem niet, groot warenhuizen zijn geen concurrentie maar een aanvulling, het belangrijkste is dat de burgers de toegang vinden tot de producten, waar dit gebeurt is eigenlijk niet de hoofdzaak o burgers kopen ook sneller in een grootwarenhuis omdat de drempel daar kleiner is. Hoe start je een sociaal cateringproject?

23 Geef aan dat je wil starten aan je regiobegeleider. We bekijken dan hoe de ondersteuning vanuit vredeseilanden er zal uitzien. In de loop van dit jaar zal er een uitgebreide handleiding komen vanuit FairTradeGemeente over het cateringproject. Wat doe je met personen in een organisatie (bvb het gemeentelijk OCMW) die niet achter FT staan, terwijl de organisatie wél voor FT koos? Dat is een verantwoordelijkheid voor de aankopers Hier is het de taak van de beleidsmakers, organisaties, beslissing nemers om als ambassadeur met de aankopers te gaan praten over waarom ze de keuze hebben gemaakt en hoe ze kunnen switchen. Wat als de 5 sterren bereikt zijn? o Herbevestigen? o Zelfdiscipline TG o Controle? Extra controle na enkele jaren? (zoals de Michelin sterren resto s) Het is niet eenvoudig om mensen warm te maken voor Fair Trade persoonlijke gesprekken voeren, blijven sensibiliseren en breder werken (via mails nieuwe mensen aantrekken) Is duurzame voeding = Fair Trade? Nee. Fair trade is een model voor armoedebestrijding in ontwikkelingslanden en dus gericht op kleine producenten in het zuiden. We toetsen fair trade vaak aan de 3 pijlers van duurzaamheid die er goed in vertegenwoordigd zijn. Maar duurzame voeding gaat over veel meer aspecten en is geen ontwikkelingsmodel an sich. Wat is Fair Trade (met of zonder label)? Binnen de campagne FTG accepteren we producten met drie onafhankelijke labels voor Fair Trade die vermeld staan op tal merken. Deze drie zijn: Max Havelaar, Ecocert én Fair For Life. Er zijn ook uitzonderingen: Sommige fairtradeproducten dragen geen label, daar wordt het riskant. Enkel merken die een grote geloofwaardigheid hebben kunnen meegerekend worden in de campagne. Bijvoorbeeld de kivu koffie van oxfam wereldwinkels. Lees zeker ook de flyer: fairtrade in een notendop. Hoe plaatselijke boeren betrekken? o Via landbouwraad o Plaatselijke bioboer aanspreken Hoe krijg je meer mensen overtuigd? Het blijkt soms moeilijk om het achterliggende verhaal bij FT aan de man/vrouw te brengen. o Smokkel FT in een gesprek/activiteit via één of andere link. Concreet. Een natuurgids geeft tijdens een wandeling ook uitleg over FT vanuit de insteek duurzaamheid. Probeer deze koppeling zo laagdrempelig te maken. Natuurpunt = natuurlijke partner voor het FT-verhaal? o Acties zoals gratis pot choco werken uitstekend en bieden een prima gelegenheid om FT ter sprake te brengen o Kinderen als doelgroep; zij vertellen hun verhaal thuis meestal verder. Opgelet! de school is vaak al overbevraagd. Zoek ofwel verbanden met onderwijsthema s en/of leerdoelstellingen (voor een bespreking tijdens de lessen) OF onderzoek de

24 mogelijkheden om bv. tijdens de middagpauze op vrijblijvende basis een leuke activiteit aan te bieden. Zet in op de haalbare sterren. Je moet immers niet op alles tegelijk inzetten. Sterren (uitdagingen) die op het eerste zicht te moeilijk (of onrealistisch ) lijken, laat je links liggen Sterren moeten altijd relevant zijn voor de werking van de groep anders beter geen energie in stekken deze kunnen dan zelfs een belemmering van de werking zijn o De sterren moeten uiteindelijk leiden tot een meerverkoop van FT anders is het allemaal heel tijdrovend voor niets o Niet vertrekken met de druk om alle sterren binnen te halen op korte termijn o Zelf een planning opmaken welke je sterren je tegen wanneer wil halen o Kiezen wat voor jouw groep het haalbaarste is o Vertrekken bij die zaken waar je al dicht bij staat o Discussie: moet je beginnen met ster van bestuur om hen te overtuigen voor volgende 5 jaar of moet je juist eindigen met deze ster zodat bestuur niet al op de lauweren gaat rusten? Trekkersgroepen zijn overal ingekrompen door stilstaan. Is de trekkersgroep belangrijk, of zijn de ambassadeurs belangrijker? Kunnen deze 5 sterren terug de groep versterken? o In Heusden-Zolder zijn de ambassadeur het belangrijkste o Sterren zijn mooi alternatief en kunnen nieuwe dynamiek geven, maar de oorspronkelijke dynamiek van bij de start is moeilijk terug te evenaren o Beiden zijn belangrijk o Bij vele gemeenten is er niet echt een trekkersgroep maar is dit gewoon het GROS o Wereldwinkel ontbreekt in de meeste trekkersgroepen terwijl het vaak toch rond hen draait! Samenwerken met meerdere FT-gemeenten ontbreekt in de boodschap van de 5 sterren. Welke mogelijkheden zien jullie hierin? Ham en Tessenderlo hebben zelfde uitbater Carrefour samen een actie opzetten rond één dag FT-supermarkt Vertegenwoordigers van producenten zouden FT meer moeten uitdragen in hun gamma Moeilijk haalbaar als gemeente hier invloed op te hebben Hoe brengen we de verschillende actoren die rond duurzaamheid werken samen? o een oproep in het infoblad plaatsen, op website, o chiro kan soms een groot draagvlak creëren o een inventarisatie bijhouden op de GROS o een actie cfr. Sing for the climate Informatie ontbreekt soms in een wereldwinkel. dit is een zaak van de wereldwinkels en zal altijd een probleem blijven, we werken met vrijwilligers waar soms de educatie ontbreekt.

25 Workshop 2 Ideeën voor de 5 sterren Ster 1 Fair Trade Ambassadeurs Mensen met een zaak/restaurant Middenstanders die er enthousiast achter staan. Wijkverantwoordelijken Ambassadeur met foto/film op de website Ambassadeur in gemeentelijk infoblad. Foto s van ambassadeurs op cruciale plaatsen in de gemeente zetten Promo voor zijn winkel/bedrijf FT award geven (wisselbeker) Ambassadeurs vinden in specifieke doelgroepen OWW vrijwilligers Bioboer Leerkracht Via vereniging (bvb Natuurpunt, ) Iemand uit voedselteams Iemand die werkzaam is bij dergelijke organisaties (bv Laat je Strikken vrijwilliger) BV Over generaties heen van kind tot bejaarde Voorzitster van vrouwenbeweging die kookles geeft Jeugdvereniging Bij de keuze van de ambassadeurs is het belangrijk om mensen uit verschillende geledingen en sectoren van de gemeente aan te spreken (zie PRESK : politiek, religie, economie, sociale sector, culturele sector ; dus bijv. mensen uit het onderwijs, de bedrijfswereld, sociale organisaties, godsdiensten, politiek ; er mag iemand bij zijn met een bepaalde gezagsfunctie. Het gaat niet alleen over 1 persoon, maar het kan ook over een groep van mensen gaan bijv. een jeugdbeweging (ruiltocht met F.T.-producten ; F.T.-ketting : F.T. geschenken doorgeven). Ook een ambassadeur zoeken in geledingen van de gemeente die hiervoor wat minder aandacht hebben. Hoe de ambassadeurs promoten? o Via gemeentelijke website, gemeenteblad, lokale pers o Door een decoratie te geven door het gemeentebestuur (wat officieel maken) o Maak een koppeling aan ambassadeurs van andere sectoren in de gemeenten (zie bijv. o Ambassadeur voor Kom op tegen Kanker, e.a?)

26 Ster 2 Fair Trade Fans Spaarkaart met stempels Gebruik Facebook Hoe (nieuwe) fans bereiken? o Bij verwelkoming nieuwe inwoners o Activiteiten organiseren waar een prijs aan vasthangt o Het duurzaamste kamp o Fairtradefruitsap en gewone fruitsap aanbieden en zo kijken wie wat neemt o Ouderenverenigingen overtuigen bv. Wijnproefavond o Activiteiten samen met Een school Jeugdbewegingen Ster 3 Communicatie Sterren bekend maken Website gebruiken Communicatieplan: o Doelgroepen, kanalen, teksten Vorming via (hogeschool in Mechelen, mss ook bij andere hogescholen?) Metingen om te kunnen communiceren (bvb in de supermarkt) Communicatie is een middel om andere sterren te behalen Een website is een koud medium. Ze komen er niet automatisch op. Je moet hen lokken met bvb een wedstrijdje. Kan door bvb o Foto s nemen op een evenement en dan op site plaatsen. o Promo over website Politiek betrekken en informeren. Hen mee in communicatieplan opnemen Scholen als communicatiekanaal. Link naar website FTG via de schoolwebsite. Communicatietip: de 1000 ste fan krijgt een beloning Werk een weloverwogen structurele communicatiemix uit : welk verhaal wil ik brengen? Aan welke doelgroep(en)? Welke communicatiekanalen gebruik ik daarvoor het best?... Breng een positief verhaal Consequent gebruik van logo s Bereiken van lokale media. Niet gemakkelijk om journalisten aan te trekken, en nog moeilijker om nadien een artikel in de krant te krijgen. Oplossing: werken via persoonlijke contacten. Digitale communicatie: o ons Fairtradewagonnetje aanhangen aan bestaande evenementen, websites en FB pagina s. Bv vragen aan de organisatie die reed verkocht zijn om te linken naar de FT FB pagina met de vraag aan bezoekers om zich te melden als fan.

27 o FTGlabel op website van het lokaal bestuur Inschrijvingskaartjes voor een Valentijnskado uitdelen bij een eetfeest. Daarbij vragen om de ingevulde kaarten binnen te brengen bij de wereldwinkel Fans meldingsstrookje invoegen in de stadsinfo/gemeentelijk infoblad. Andere promotiemateriaal aanmaken: banner, broodzakken, Guiness record breken met boterhammen actie van de wereldwinkel Gemeentebestuur laten koken tijdens de Week van de Smaak, en dit koppelen aan integratie van nieuwkomers met kookboekje met recepten uit andere culturen, koken met laaggeschoolden, Folder ter promotie van de Wereldraad (Noord- zuid, FT) met alle winkels, scholen, die FTproducten verkopen/aanbieden/consumeren. Reizende tentoonstelling, kan zowel binnen als in openlucht opgesteld worden. FT- pakket voor nieuwe inwoners, bevat: bonnen, gids, FT- product. Groene Ridder convenant: vergelijkbaar met de 5 sterrencampagne van FTG, maar dan voor scholen: Scholen kunnen punten verdienen met promotie en integrereren duurzaamheid, groene hoekjes, beperken energieverbruik -> afhankelijk van aantal sterren krijgt de school subsidies. Infoblad: lezen bevorderen d.m.v. wedstrijd: bv. 1000ste fan krijgt FT- pakket/ verloten prijs. Kookworkshops Blinde test binnen vrijetijdsoverleg om zo andere diensten ook te overtuigen van FT. Banner met foto van imker, sportfunctionaris, burgemeester, (bekende figuren in de gemeente) die elk poseren met een verschillend FT- product. Deze banner wordt gebruikt bij evenementen, wordt langs de invalswegen geplaatst, Facebookpagina heeft enkel zin wanneer er ook iets te beleven valt. Welke vrijwilliger heeft dit medium in de vingers? En wil zich engageren om dagelijks een bericht te plaatsen? Inschakelen van Fans in je communicatie : bv. stickeractie (vrijwilligers plakken een sticker op hun auto/fiets.) Actie met kinderen : krijttekeningen op strategische muren rond het thema FT; beste tekeningen worden beloond. Tekeningen blijven een tijdlang goed zichtbaar (teaser/reminder). Ster 4 Fair Trade Straat Dit is een Ft woning Aanbrengen via buurtraad, buurtoverleg, buurtwerking Straten/wijken aanspreken die een wijkfeest doen, die wijk- of straatcomité hebben. Hetgeen aangeboden wordt op zo n straat feest moet niet uitsluitend FT zijn, kan ook én én FT straat wedstrijd: winnaar krijgt Ft brunch + 1 jaar de titel FT straat Jaarlijks opnieuw. FT straat wedstrijd via Opsinjoren buurtwerking (Antwerpen)

28 Straatfeestsubsidies/cheque indien ze hun straatfeest FT doen (evt extra bovenop een algemene subsidie/cheque). Via de gemeente. De gemeente zou ook in natura iets kunnen doen: bv. springkasteel zetten tijdens een activiteit. Subsidies van de gemeente hieraan koppelen: vb. een gemeente geeft 200 voor het organiseren van een straatfeest; de gemeente geeft 250 voor het organiseren van een straatfeest waar FT-producten gebruikt worden. VT organiseren in de straat. Speelstraten In Bilzen interviewt men elke maand een gezin dat in zelfde straat woont in een andere deelgemeente bv Dorpstraat 14 in elke deelgemeente. Iedereen leest dit stuk uit voyeurisme. Voor FT kan men telkens bij gezinnen nagaan hoeveel men met FT bezig is. Via een ambassadeur in de straat werken FT BBQ in straat Proevertjes in de straat Competitie tussen verschillende straten Steun vanuit cultuurraad De straat organiseert Iedere woning kiest een recept en samen opeten. FT award geven (wisselbeker) FT huis affiches mee verspreiden met het gemeentelijk infoblad. Er zijn verschillende soorten straten. Rijwoningen makkelijker te bereiken dan straten in landelijk gebied die ver van elkaar staan? In eerste instantie richten op de dorpskern of een kleine deelgemeente Organisatoren van de speelstraten aanspreken. Fairtradestraat koppelen aan speelstraat? Via scholen (bv. in kleinere kernen) Inspelen op de meerwaarde voor de straat of wijk. Wat is de meerwaarde en hoe hierop inspelen? o bv. straat letterlijk in de bloemetjes zetten (via de groendienst) o bv. eerste fairtradestraat een VIParrangement geven o burgemeester, schepen noord/zuid die iets doet in de straat o ludieke beloning o Publieke events uitspelen Trekkers van de trekkersgroep kunnen in hun eigen straat/buurt andere bewoners zoeken die willen meedoen voor fairtradestraat. Deze mensen tools aanbieden om hun buren te motiveren. Ook andere mensen kunnen dit doen, bv. iemand die zich schaart achter noord/zuid project, vrijwilligers wereldwinkel, wijken/straten die meedoen aan de energiejacht, nette buurt,... Organiseren van de straat in de straat waar de wereldwinkel gelegen is. Organiseren van een Fairtrade-flash (MOP): in een wijk, tijdens de vakantie Bij de dag van de klant in een winkelstraat: de winkels mobiliseren om een FT-cadeautje te geven aan hun klanten

Handleiding ster 1: FairTradeAmbassadeurs. voor trekkersgroepen van FairTradeGemeenten

Handleiding ster 1: FairTradeAmbassadeurs. voor trekkersgroepen van FairTradeGemeenten Handleiding ster 1: FairTradeAmbassadeurs voor trekkersgroepen van FairTradeGemeenten 1 Inleiding Word een 5 sterren FairTradeGemeente Een gemeente die de titel FairTradeGemeente behaald heeft, komt in

Nadere informatie

De spaarkaartenactie

De spaarkaartenactie De spaarkaartenactie De Week van de Fair Trade 2013 stond volledig in het teken van de spaarkaartenactie. Daarmee wilden we de verscheidenheid van het fairtrade-assortiment aantonen. Via een spaarkaartenactie

Nadere informatie

FairTradeGemeente? FairTradeGemeente 23/01/2012. Focus: duurzame ontwikkeling N - Z. Een campagne van:

FairTradeGemeente? FairTradeGemeente 23/01/2012. Focus: duurzame ontwikkeling N - Z. Een campagne van: FairTradeGemeente Een campagne van: FairTradeGemeente? Een TITEL die aangeeft dat die bepaalde gemeente én haar inwoners eerlijke handel en lokale, duurzame productie en consumptie een warm hart toedragen

Nadere informatie

Op weg naar een 5 sterren FairTradeGemeente

Op weg naar een 5 sterren FairTradeGemeente Op weg naar een 5 sterren FairTradeGemeente De nieuwe FairTradeGemeente campagne is nu echt gestart! Heel wat gemeenten zijn op weg naar hun 5 sterren. Zij willen fair trade een mooiere plaats geven in

Nadere informatie

Vormingsavond FairTradeGemeente. Jabbeke 22 mei 2013

Vormingsavond FairTradeGemeente. Jabbeke 22 mei 2013 Vormingsavond FairTradeGemeente Jabbeke 22 mei 2013 Programma Welkom 1. Nieuwtjes vanuit FairTradeGemeente 2. Kennismaking 3. Hoe engageer je middenstand? 4. Hoe valoriseer je deze deelnemers? 5. Afsluiter

Nadere informatie

SAMENWERKING OVER DE GEMEENTEGRENZEN HEEN

SAMENWERKING OVER DE GEMEENTEGRENZEN HEEN SAMENWERKING OVER DE GEMEENTEGRENZEN HEEN Met 156 FairTradeGemeenten (november 2014) en nog eens 75 gemeenten op weg naar de titel is de campagne na 10 jaar nog steeds volop op gang. Al deze trekkersgroepen

Nadere informatie

Fairsterk je kerk! Inleiding. Handleiding en achtergronden campagne De Fairste Kerk van Vlaanderen Versie 2013-2014

Fairsterk je kerk! Inleiding. Handleiding en achtergronden campagne De Fairste Kerk van Vlaanderen Versie 2013-2014 Fairsterk je kerk! Handleiding en achtergronden campagne De Fairste Kerk van Vlaanderen Versie 2013-2014 Inleiding In België, Nederland en Groot-Brittannië is het al een groot succes: FairTradeGemeenten.

Nadere informatie

Gemeenteraadsverkiezingen 2012. Memorandum voor de politieke partijen van Kampenhout. Gemeentelijke Raad voor OntwikkelingsSamenwerking (GROS)

Gemeenteraadsverkiezingen 2012. Memorandum voor de politieke partijen van Kampenhout. Gemeentelijke Raad voor OntwikkelingsSamenwerking (GROS) Gemeenteraadsverkiezingen 2012 Memorandum voor de politieke partijen van Kampenhout Gemeentelijke Raad voor OntwikkelingsSamenwerking (GROS) Als erkende adviesraad van het gemeentebestuur groepeert de

Nadere informatie

Succesvol campagne voeren

Succesvol campagne voeren Succesvol campagne voeren Spread the word, spread the feeling! Campagne voeren: íedereen kan het! In deze toolkit vind je tips voor het campagne voeren. Dit is gegarandeerd het leukste onderdeel van jouw

Nadere informatie

Gemeenteraadsverkiezingen 2012. Memorandum voor de politieke partijen van Kampenhout. Gemeentelijke Raad voor OntwikkelingsSamenwerking (GROS)

Gemeenteraadsverkiezingen 2012. Memorandum voor de politieke partijen van Kampenhout. Gemeentelijke Raad voor OntwikkelingsSamenwerking (GROS) Gemeenteraadsverkiezingen 2012 Memorandum voor de politieke partijen van Kampenhout Gemeentelijke Raad voor OntwikkelingsSamenwerking (GROS) Als erkende adviesraad van het gemeentebestuur groepeert de

Nadere informatie

HANDLEIDING VOOR TREKKERSGROEPEN

HANDLEIDING VOOR TREKKERSGROEPEN HANDLEIDING VOOR TREKKERSGROEPEN 2 Euro of meer, zoveel denkt een Belg te moeten betalen voor 1 kilogram bananen in de supermarkt. De realiteit toont echter iets anders. Je hoeft niet veel moeite te doen

Nadere informatie

! LERAREN HANDBOEK!!! 1e Editie, 2014

! LERAREN HANDBOEK!!! 1e Editie, 2014 LERAREN HANDBOEK 1e Editie, 2014 1. Je eerste Workshop Om te beginnen In dit Leraren Handboek vind je een paar tips en tricks die je kunnen helpen bij het voorbereiden van je workshop. Als je nog nooit

Nadere informatie

Fairsterk je kerk! Inleiding. Handleiding en achtergronden campagne De Fairste Kerk van Vlaanderen Versie 2013-2014

Fairsterk je kerk! Inleiding. Handleiding en achtergronden campagne De Fairste Kerk van Vlaanderen Versie 2013-2014 Fairsterk je kerk! Handleiding en achtergronden campagne De Fairste Kerk van Vlaanderen Versie 20132014 Inleiding In België, Nederland en GrootBrittannië is het al een groot succes: FairTradeGemeenten.

Nadere informatie

Meer succes met je website

Meer succes met je website Meer succes met je website Hoeveel geld heb jij geïnvesteerd in je website? Misschien wel honderden of duizenden euro s in de hoop nieuwe klanten te krijgen. Toch levert je website (bijna) niets op Herkenbaar?

Nadere informatie

Inleiding. Waarom deze handleiding? Waarom een titel?

Inleiding. Waarom deze handleiding? Waarom een titel? Inleiding De Fairtrade Gemeente campagne groeit door het enthousiasme en de inzet van werkgroepen in heel Nederland. In de gemeenten die de titel Fairtrade Gemeente hebben of hiernaar streven, zijn werkgroepen

Nadere informatie

zo maak je een prachtige Femma-stand

zo maak je een prachtige Femma-stand zo maak je een prachtige Femma-stand 1 zo maak je een prachtige femma-stand Elke groep krijgt regelmatig de vraag om op een activiteit in de gemeente een standje te zetten: op de avondmarkt, kermis, boekenbeurs,

Nadere informatie

Stappenplan crowdfunding

Stappenplan crowdfunding Stappenplan crowdfunding Voordat je het crowdfundingsproject online zet, is het handig om over bepaalde aspecten na te denken. Denk bijvoorbeeld aan de presentatie van het project, het doelbedrag en de

Nadere informatie

Shoppen in een duurzame winkelbuurt

Shoppen in een duurzame winkelbuurt Page 1 of 5 De Nationalestraat bruist. Van de leuke boetiekjes, tot de creatieve koffiebarretjes. Niet toevallig dat net hier de plaatselijke winkelvereniging Quartier National met een opvallend initiatief

Nadere informatie

Hoe BlueAssist een succesvolle sociale-netwerksitecampagne opzette. In samenwerking met

Hoe BlueAssist een succesvolle sociale-netwerksitecampagne opzette. In samenwerking met Hoe BlueAssist een succesvolle sociale-netwerksitecampagne opzette In samenwerking met INHOUD Wat is BlueAssist Bekendmaken algemeen Campagne Basisplan Concept Concrete uitwerking / Drempels Resultaat

Nadere informatie

Hoe kan u strategie implementeren en tot leven brengen in uw organisatie?

Hoe kan u strategie implementeren en tot leven brengen in uw organisatie? Hoe kan u strategie implementeren en tot leven brengen in uw organisatie? De externe omgeving wordt voor meer en meer organisaties een onzekere factor. Het is een complexe oefening voor directieteams om

Nadere informatie

Verkiezingen. Mensen met dezelfde ideeën vormen gemeenten besturen.

Verkiezingen. Mensen met dezelfde ideeën vormen gemeenten besturen. Verkiezingen Op zondag 7 juni moeten alle inwoners tegelijk verkiezen we ook kandidaten van België die ouder zijn dan 18 jaar naar voor het Europees Parlement, waar men de stembus. Ze moeten mensen kiezen

Nadere informatie

Workshop Handleiding. Verhalen schrijven. wat is jouw talent?

Workshop Handleiding. Verhalen schrijven. wat is jouw talent? Workshop Handleiding Verhalen schrijven wat is jouw talent? Inhoudsopgave Hoe gebruik je deze workshop? Hoe kun je deze workshop inzetten in je klas? Les 1: Even voorstellen stelt zich kort voor en vertelt

Nadere informatie

10 DIRECT TOEPASBARE TIPS VOOR MEER KLANTEN

10 DIRECT TOEPASBARE TIPS VOOR MEER KLANTEN 10 DIRECT TOEPASBARE TIPS VOOR MEER KLANTEN Ervaar zelf hoe je met weinig moeite, meer klanten krijgt! Door Theo de Kleijn helpt zelfstandig ondernemers aan meer klanten Theo de Kleijn www.theodekleijn.nl

Nadere informatie

10 DIRECT TOEPASBARE TIPS VOOR MEER KLANTEN

10 DIRECT TOEPASBARE TIPS VOOR MEER KLANTEN 10 DIRECT TOEPASBARE TIPS VOOR MEER KLANTEN Ervaar zelf hoe je met weinig moeite, meer klanten krijgt! Door Theo de Kleijn helpt zelfstandig ondernemers aan meer klanten Theo de Kleijn www.theodekleijn.nl

Nadere informatie

Een campagne van: 11.11.11. Fairtrade Belgium. Oxfam-Wereldwinkels. Vredeseilanden

Een campagne van: 11.11.11. Fairtrade Belgium. Oxfam-Wereldwinkels. Vredeseilanden FairTradeGemeente Een campagne van: 11.11.11 Fairtrade Belgium Oxfam-Wereldwinkels Vredeseilanden FairTradeGemeente? Een TITEL die aangeeft dat die bepaalde gemeente én haar inwoners eerlijke handel en

Nadere informatie

Thema. Kernelementen. Oplossingsgericht taalgebruik Voorbeeld van communiceren 10 communicatie-tips

Thema. Kernelementen. Oplossingsgericht taalgebruik Voorbeeld van communiceren 10 communicatie-tips Thema Kernelementen Oplossingsgericht taalgebruik Voorbeeld van communiceren 10 communicatie-tips Tips voor de trainer: Doseer je informatie: less is more. Beoordeel wat je gymnasten doen, niet wie ze

Nadere informatie

Draaiboek voor het uitwerken van activiteiten 1

Draaiboek voor het uitwerken van activiteiten 1 Draaiboek voor het uitwerken van activiteiten 1 Je hebt als groep ouders een idee van wat je rond cultuur, ouderbetrokkenheid en taalstimulering zou willen doen op de school van je kind(eren)? Dit doe

Nadere informatie

EERLIJKE HANDEL OF FAIR TRADE? WAT?

EERLIJKE HANDEL OF FAIR TRADE? WAT? EERLIJKE HANDEL OF FAIR TRADE? We staan niet stil bij wat er elke dag op ons bord ligt. En toch dragen vele ingrediënten een heel verhaal met zich mee. Sommige producten hebben de halve wereld afgereisd.

Nadere informatie

DE GROTE ZUIDDAG CHECKLIST

DE GROTE ZUIDDAG CHECKLIST DE GROTE ZUIDDAG CHECKLIST Gebruik deze checklist om te beslissen welke kanalen je zal gebruiken op je school om zowel leerlingen als collega s te informeren en motiveren over Zuiddag. Deze checklist bestaat

Nadere informatie

informatiepakketje voor leerlingen van de basisschool

informatiepakketje voor leerlingen van de basisschool informatiepakketje voor leerlingen van de basisschool Spreekbeurt voor een huis Leuk dat je dit pakketje van onze website hebt gedownload! Ga je een spreekbeurt houden over het werk van Wereldfoundation?

Nadere informatie

Plan Aanpak promotie en programmering Kulthus Wekerom

Plan Aanpak promotie en programmering Kulthus Wekerom Plan Aanpak promotie en programmering Kulthus Wekerom Geschreven door: Daan Boers Inleiding Om het Kulturhus Wekerom bekendheid te geven en om de mensen te informeren over de activiteiten in het Kulturhus,

Nadere informatie

Doet je buurt bruisen.

Doet je buurt bruisen. Doet je buurt bruisen. Gratis tool Organiseer op www.planidoo.be Samen. Sneller. Beter. 1 Een event in je straat, dorp, gemeente of stad? Gratis tool Ben je een vat vol wervelende ideeën voor toffe activiteiten

Nadere informatie

> NASLAG WERKWINKEL LEERLINGEN IN DE SCHOOLRAAD Studiedag Leerlingen en school: partners in crime? 24-04-3013

> NASLAG WERKWINKEL LEERLINGEN IN DE SCHOOLRAAD Studiedag Leerlingen en school: partners in crime? 24-04-3013 > NASLAG WERKWINKEL LEERLINGEN IN DE SCHOOLRAAD Studiedag Leerlingen en school: partners in crime? 24-04-3013 Leerlingen uit het secundair onderwijs mogen vertegenwoordigd zijn als partner op de schoolraad.

Nadere informatie

Van huidige situatie ------------ naar --------------------------------- gewenste situatie

Van huidige situatie ------------ naar --------------------------------- gewenste situatie Doelen stellen NLP is een doelgerichte, praktische en mensvriendelijke techniek. NLP = ervaren, ervaren in denken, voelen en doen. Middels een praktisch toepasbaar model leren we om de eigen hulpmiddelen,

Nadere informatie

Max Havelaar: 25 jaar ontwikkeling. Persontmoeting 28 augustus 2014 Lily Deforce Directeur

Max Havelaar: 25 jaar ontwikkeling. Persontmoeting 28 augustus 2014 Lily Deforce Directeur Max Havelaar: 25 jaar ontwikkeling Persontmoeting 28 augustus 2014 Lily Deforce Directeur Agenda 25 jaar Fairtrade: van de boer in het Zuiden tot op ons bord - Evolutie van 1989 tot 2014 - Trade not aid

Nadere informatie

Hoe kunnen we de Vlaming inspireren en motiveren tot duurzame woonkeuzes?

Hoe kunnen we de Vlaming inspireren en motiveren tot duurzame woonkeuzes? Hoe kunnen we de Vlaming inspireren en motiveren tot duurzame woonkeuzes? Agenda Doel en aanpak Thuis in de Toekomst Mijlpalen in het project Rol lokale besturen We doen het samen Inhoud platform Communicatiemiddelen

Nadere informatie

Fair Trade in Openbare Aanbestedingen

Fair Trade in Openbare Aanbestedingen Fair Trade in Openbare Aanbestedingen Workshop Duurzame voeding en catering, 22/11/2011 Inhoud workshop 1. Waarom een workshop van Max Havelaar? 2. Wat is Fair Trade en hoe herken je het? 3. Verschil met

Nadere informatie

nieuwe media battle succes op social media tlekkerst restauratief

nieuwe media battle succes op social media tlekkerst restauratief 48 Sushi nieuwe media battle succes op social media tlekkerst restauratief 49 Een rood-actie, een sushibattle - zomaar enkele succesvolle socialmedia-acties van Japas in Ermelo. De tijd van strooien met

Nadere informatie

DE AARDE IS OOK. TOOLKIT: TIPS & IDEEëN VOOR VRIJWILLIGERS. Mueller/GP

DE AARDE IS OOK. TOOLKIT: TIPS & IDEEëN VOOR VRIJWILLIGERS. Mueller/GP DE AARDE IS OOK TOOLKIT: TIPS & IDEEëN VOOR VRIJWILLIGERS Mueller/GP Wilkins/GP Een wereld die draait op schone energie, met rijke bossen en oceanen vol leven. Dat is de wereld volgens Greenpeace. We doen

Nadere informatie

Tips voor lokale sponsoring: een win-win voor milieu, lokale verenigingen en bedrijven

Tips voor lokale sponsoring: een win-win voor milieu, lokale verenigingen en bedrijven Tips voor lokale sponsoring: een win-win voor milieu, lokale verenigingen en bedrijven Een vereniging heeft verschillende bronnen van inkomsten: lidgelden, giften, subsidies, enz In dit rijtje hoort ook

Nadere informatie

Sportweetje. Het Katwijkse. sportieve toekomst! naar een. Nieuws, trends en tips voor een gezond en sportief verenigingsleven

Sportweetje. Het Katwijkse. sportieve toekomst! naar een. Nieuws, trends en tips voor een gezond en sportief verenigingsleven Het Katwijkse Sportweetje Nieuws, trends en tips voor een gezond en sportief verenigingsleven digitale nieuwsbrief voor het verenigingsleven editie 2015.1 klik en lees het artikel van uw interesse volg

Nadere informatie

Ook getest op kinderen

Ook getest op kinderen Lesvoorbereiding Ook getest op kinderen Reclame graad 1 Print 1 keer het verhaal 'Het papieren kamertje'. Toon de logo's op het smartboard. Kies een recept uit het document kinderrecepten en zorg voor

Nadere informatie

Praktische tips. Voor in je winkel

Praktische tips. Voor in je winkel Praktische tips Voor in je winkel Nieuwe klanten Nieuwe klanten Trek er op uit Binnen blijven, wachten op klanten is geen goed idee. Werk je samen met een team? Stuur één of enkele medewerkers de straat

Nadere informatie

ONLINE MARKETING ANGELCOACHING

ONLINE MARKETING ANGELCOACHING ONLINE MARKETING ANGELCOACHING MARCA VAN DEN BROEK Met mijn bedrijf AngelCoaching zet ik me in voor succesvol ondernemen als kunstenaar//creatief. WAAR GAAT HET OM? Zichtbaarheid Onderscheidend (en authentiek)

Nadere informatie

Betaal niet teveel... ziet u afspraken tussen bedrijven bij aanbestedingen? Meld ze bij ACM. Kansen & keuzes. voor bedrijven en consumenten

Betaal niet teveel... ziet u afspraken tussen bedrijven bij aanbestedingen? Meld ze bij ACM. Kansen & keuzes. voor bedrijven en consumenten Betaal niet teveel... ziet u afspraken tussen bedrijven bij aanbestedingen? Meld ze bij ACM Kansen & keuzes voor bedrijven en consumenten Waarom krijgt u deze folder? U bent inkoper van een bedrijf of

Nadere informatie

Eerste overleg, 22 oktober 2014. Welkom

Eerste overleg, 22 oktober 2014. Welkom Eerste overleg, 22 oktober 2014 Welkom Introductie Uit welke personen bestaat het feestweek comité? Hans Wind, Alex Mollema, Esther Ottens, Luit Oomkes, Paul Witkamp Doel van deze avond? Toelichting geven

Nadere informatie

FAIRTRADE. Een beter leven. Wat is Fairtrade

FAIRTRADE. Een beter leven. Wat is Fairtrade Wat is Fairtrade EERLIJKE HANDEL STAAT VOOROP KEURMERK INTERNATIONALE SAMENWERKING HANDEL GEMEENTE DUURZAAMHEID Een beter leven Veel boeren en arbeiders in arme landen (ook wel ontwikkelingslanden ) hebben

Nadere informatie

Je motivatie vormt de basis om dingen te veranderen.

Je motivatie vormt de basis om dingen te veranderen. Je motivatie vormt de basis om dingen te veranderen. Om iets te bereiken moet je actie ondernemen. Je moet vanuit jezelf iets doen. Om iets te doen moet je gemotiveerd zijn. Je zou dus kunnen stellen dat

Nadere informatie

We geven de buurt een boost. Secundair onderwijs

We geven de buurt een boost. Secundair onderwijs We geven de buurt een boost Secundair onderwijs WAT GAAN WE DOEN? 2 We gaan werken rond het thema buurtboost. Buurtboost is een onderdeel van Opsinjoren. Een dienst van de Stad Antwerpen. Opsinjoren ondersteunt

Nadere informatie

TIPS. voor een succesvolle. beurs. Kom naar de beurs om iets te brengen en te halen.

TIPS. voor een succesvolle. beurs. Kom naar de beurs om iets te brengen en te halen. TIPS voor een succesvolle Kom naar de beurs om iets te brengen en te halen. Ondernemers doen graag mee aan een beurs omdat ze verwachten er nieuwe klanten te vinden. Ze komen er iets halen. Maar wees je

Nadere informatie

Hyves handleiding voor de Groenteman

Hyves handleiding voor de Groenteman Hyves handleiding voor de Groenteman In deze speciale Hyves handleiding voor de groenteman leest u informatie over wat dit sociale medium precies inhoudt en hoe u als groente en/of fruitspecialist Hyves

Nadere informatie

Kinderen: Studenten: Stad & wijk: Looptijd: Thema: Coördinator Communicatie:

Kinderen: Studenten: Stad & wijk: Looptijd: Thema: Coördinator Communicatie: Kinderen: Studenten: Stad & wijk: Looptijd: Thema: Coördinator Communicatie: [Met dit template maak je een communicatieplan voor jullie Move-project. Je bedenkt bij welke mensen jullie project onder de

Nadere informatie

Vind je eigen geld uit

Vind je eigen geld uit Geld graad 2 Vind je eigen geld uit Lesvoorbereiding Print verhaal Meneertje Yamada en de drukbezette zakenman uit en steek hem in een envelop. Print, schrijf zelf (of laat overschrijven) brief 1 van meter

Nadere informatie

Westerlo zet zich in voor het zuiden en jij kan ons hierbij helpen GEMEENTE WESTERLO. Parel van de Kempen

Westerlo zet zich in voor het zuiden en jij kan ons hierbij helpen GEMEENTE WESTERLO. Parel van de Kempen Westerlo zet zich in voor het zuiden en jij kan ons hierbij helpen GEMEENTE WESTERLO Parel van de Kempen 2 Inhoudsopgave - Westerlo zet zich in voor het Zuiden - werelddienst - wereldraad - subsidies vanuit

Nadere informatie

CASE 2.1 - Campagne Stad Genk

CASE 2.1 - Campagne Stad Genk CASE 2.1 - Campagne Stad Genk 1 2 Samen met Henk naar een groener Genk! marketingplan BRIEFING - OPDRACHT VAN STAD GENK De probleemstelling Mensen die een kapvergunning aanvragen en dus weinig belang hechten

Nadere informatie

Whitepaper. 20 manieren om jouw mailinglijst te laten aangroeien

Whitepaper. 20 manieren om jouw mailinglijst te laten aangroeien Whitepaper 20 manieren om jouw mailinglijst te laten aangroeien 20 manieren om jouw mailinglijst te laten aangroeien Om jouw e-mailmarketing de beste resultaten te laten opleveren, heb je genoeg interessante

Nadere informatie

Projectkosten ophalen met fondsenwerving

Projectkosten ophalen met fondsenwerving Projectkosten ophalen met fondsenwerving Het is soms ook best duur om vrijwilligerswerk te doen in het buitenland, of stage te lopen over de grens. Voor Local Dreamers, en voor onze Ecuadoriaanse partnerorganisaties,

Nadere informatie

Inhoudsopgave. Inleiding

Inhoudsopgave. Inleiding Handboek Inhoudsopgave Inleiding... 1 Thema... 2 1. Aan de slag... 3 2. Waar beginnen?... 4 2.1 WANNEER?... 4 2.2 AANMELDEN ALS ORGANISATOR... 5 2.3 SAMENSTELLEN VAN EEN TEAM... 5 2.4 WAARVOOR MOETEN WE

Nadere informatie

Winkelbediende. Maak een mooie etalage met deze verzorgingsproducten. Lees deze tekst en zoek de moeilijke woorden op in een woordenboek.

Winkelbediende. Maak een mooie etalage met deze verzorgingsproducten. Lees deze tekst en zoek de moeilijke woorden op in een woordenboek. Winkelbediende Om een bloeiende zaak te hebben is het heel belangrijk van een aantrekkelijke etalage te maken. In deze spoedcursus geven we je enkele tips mee en dan kan jij aan de slag. Maak een mooie

Nadere informatie

Meer dan 40 partners

Meer dan 40 partners W E L K O M Op de agenda Stand van zaken Startmoment #bewegen5voor12 Jente Belmans: Tips en tricks voor meer jonge gezinnen op jouw evenement (7B-principe) Groepsfoto Pauze met broodjes Speeddates Einde

Nadere informatie

De ambtenaar als ambassadeur aan de slag met social business Door: Jochem Koole

De ambtenaar als ambassadeur aan de slag met social business Door: Jochem Koole De ambtenaar als ambassadeur aan de slag met social business Door: Jochem Koole Sociale media hebben individuen meer macht gegeven. De wereldwijde beschikbaarheid van gratis online netwerken, zoals Facebook,

Nadere informatie

Reclameproject 2010. Maandag 25 januari t/m 29 januari 2010. Van 09.00 uur tot 14.00 uur. Cypressehout 100. EINDOPDRACHT RECLAMEPROJECT 2009-2010

Reclameproject 2010. Maandag 25 januari t/m 29 januari 2010. Van 09.00 uur tot 14.00 uur. Cypressehout 100. EINDOPDRACHT RECLAMEPROJECT 2009-2010 1 Pagina 1 Maandag 25 januari t/m 29 januari 2010. Van 09.00 uur tot 14.00 uur. Cypressehout 100. EINDOPDRACHT RECLAMEPROJECT 2009-2010 MBO ECONOMIE BRIEFING: Elke groep maakt een reclamecampagne voor

Nadere informatie

Casa KLJ, jaarthema 2014-2015

Casa KLJ, jaarthema 2014-2015 0 Casa KLJ, jaarthema 2014-2015 Het lokaal, een veel besproken onderwerp bij verschillende KLJafdelingen. Het is te klein, te rommelig, niet in orde Het betekent vaak een bron van zorgen voor de leiding.

Nadere informatie

LAAT JE BEDRIJF GROEIEN DOOR HET INZETTEN VAN JE NETWERK!

LAAT JE BEDRIJF GROEIEN DOOR HET INZETTEN VAN JE NETWERK! LAAT JE BEDRIJF GROEIEN DOOR HET INZETTEN VAN JE NETWERK! In dit E-book leer je hoe je door het inzetten van je eigen netwerk je bedrijf kan laten groeien. WAAROM DIT E-BOOK? Veel ondernemers beginnen

Nadere informatie

HANDLEIDING VOOR TREKKERSGROEPEN

HANDLEIDING VOOR TREKKERSGROEPEN HANDLEIDING VOOR TREKKERSGROEPEN 2,34 Euro of meer, zoveel denkt een Belg te moeten betalen voor 1 kilogram bananen in de supermarkt 1. De realiteit toont echter iets anders. Je hoeft niet veel moeite

Nadere informatie

Partnerprogramma

Partnerprogramma Partnerprogramma 1 Ik gebruik mijn kennis, passie en creativiteit om vrouwen boven de 40 te helpen fit, jong en slank te blijven op een natuurlijke manier EN Ik help je ook graag om een extra inkomen op

Nadere informatie

CREATIEF CONCEPTEN OP BASIS VAN CREATIVITEIT HOE? ZO!

CREATIEF CONCEPTEN OP BASIS VAN CREATIVITEIT HOE? ZO! CREATIEF CONCEPTEN OP BASIS VAN CREATIVITEIT HOE? ZO! INHOUDSOPGAVE STARTFASE VOORAF - IS HET EEN ONDERWERP VOOR CREATIVITEIT? - ANALYSEVRAGEN - BRIEFING MET PROBLEEMEIGENAAR DE CREATIEVE SESSIE - SPELREGELS

Nadere informatie

Flyers leggen op openbare locaties (Scholen, bibliotheek, etc.)

Flyers leggen op openbare locaties (Scholen, bibliotheek, etc.) Hier volgt een lijst met acties die je kunt uitvoeren om credits te verdienen. Enkele van de acties spreken voor zich, maar bij sommige hadden we toch nog graag nadere uitleg gegeven. Affiche bij je thuis/familie/vrienden

Nadere informatie

Alzheimer Nederland Vrijdag 28 juni Social media

Alzheimer Nederland Vrijdag 28 juni Social media Alzheimer Nederland Vrijdag 28 juni 2019 Social media Social media wordt ongelooflijk veel gebruikt. 96% van de 35- tot 45- jarigen gebruiken sociale media Hoe gebruik ik social media? Boodschap bij de

Nadere informatie

Groepsaankoop juni 2015

Groepsaankoop juni 2015 Groepsaankoop juni 2015 Enkele regels: neem deze goed door! Een bestelling wordt geplaatst tegen ten laatste 30 juni 2015 via deze link: Zorg dat je er deze gegevens bij neemt om in te vullen: Trekkersgroep

Nadere informatie

Gids voor het maken van een fotoreportage www.juniorreporter.nl

Gids voor het maken van een fotoreportage www.juniorreporter.nl Groene journalistiek door jongeren Gids voor het maken van een fotoreportage www.juniorreporter.nl Junior Reporter Groene journalistiek door jongeren JUNIOR REPORTER maakt onderdeel uit van Young Reporters

Nadere informatie

Draaiboek vorming oudercontact

Draaiboek vorming oudercontact Draaiboek vorming oudercontact Doel van de avond: - De juiste informatie over uw kind uit het oudercontact kunnen halen en zelf de juiste informatie aan de leerkracht tijdens het oudercontact kunnen geven

Nadere informatie

Stappenplan organiseren buurtbijeenkomst

Stappenplan organiseren buurtbijeenkomst Stappenplan organiseren buurtbijeenkomst Dit stappenplan voor het organiseren van een buurtbijeenkomst is onderdeel van de Buurten met Energie toolbox, een project van Nudge. Deze toolbox is samengesteld

Nadere informatie

Inhoudstafel Luistermoment La J Kinderen Lees dit alvorens te beginnen... 2 Doel van de activiteit... 2 Overzicht... 2 Praktische voorbereiding...

Inhoudstafel Luistermoment La J Kinderen Lees dit alvorens te beginnen... 2 Doel van de activiteit... 2 Overzicht... 2 Praktische voorbereiding... Inhoudstafel Luistermoment La J Kinderen Lees dit alvorens te beginnen... 2 Doel van de activiteit... 2 Overzicht... 2 Praktische voorbereiding... 2 Voorbereiding... 2 Locatie... 2 Materiaal... 2 Veel

Nadere informatie

Fair Trade. ontwikkelingsstrategie. Oxfam-Wereldwinkels 20 oktober 2011

Fair Trade. ontwikkelingsstrategie. Oxfam-Wereldwinkels 20 oktober 2011 Fair Trade als duurzame economische ontwikkelingsstrategie Oxfam-Wereldwinkels 20 oktober 2011 SITUERING OXFAM-WERELDWINKELS Oxfam-Wereldwinkels Deel van Oxfam-in-België en Oxfam International Deel van

Nadere informatie

Gezond en duurzaam eten Een inspiratiefolder voor mbo-docenten

Gezond en duurzaam eten Een inspiratiefolder voor mbo-docenten Gezond en duurzaam eten Een inspiratiefolder voor mbo-docenten Aan de slag met gezond en duurzaam eten in het MBO De school is dé plek om jongeren bewust te maken van gezond en duurzaam eten. Gezonde

Nadere informatie

Slim huiswerk maken, tips om huiswerk maken te begeleiden

Slim huiswerk maken, tips om huiswerk maken te begeleiden Slim huiswerk maken, tips om huiswerk maken te begeleiden Werkplek - De spullen binnen handbereik o Houd spullen die nuttig zijn bij het maken van huiswerk dicht bij de hand. o Handige spullen bij het

Nadere informatie

GRATIS content TIPS & ideeën die jij zelf kan gebruiken voor je eigen (bedrijfs)website! #SchrijvenVoorBedrijven JasperVerelst.be

GRATIS content TIPS & ideeën die jij zelf kan gebruiken voor je eigen (bedrijfs)website! #SchrijvenVoorBedrijven JasperVerelst.be GRATIS content TIPS & ideeën die jij zelf kan gebruiken voor je eigen (bedrijfs)website! #SchrijvenVoorBedrijven JasperVerelst.be - Ik schreef al meer dan 100 commerciële bedrijfswebsites voor ondernemingen

Nadere informatie

Coachingstraject Participatie. Mechelen, 20 juni 2017

Coachingstraject Participatie. Mechelen, 20 juni 2017 Coachingstraject Participatie Mechelen, 20 juni 2017 Klimaatbeleid en participatie Veel gemeenten ondertekenden het Burgemeestersconvenant en stelden een klimaatactieplan op. Maar hoe zorgt u ervoor dat

Nadere informatie

ZELFTEST VOOR LOKALE RADEN. Evalueren om te evolueren

ZELFTEST VOOR LOKALE RADEN. Evalueren om te evolueren ZELFTEST VOOR LOKALE RADEN Evalueren om te evolueren Doe de test... Als je een werking wil evalueren, moet je een maatstaf hebben. Je moet weten wat een ideale werking kan zijn, om daaraan de eigen werking

Nadere informatie

AVONTURENKAART. Reflectieopdrachten

AVONTURENKAART. Reflectieopdrachten AVONTURENKAART Reflectieopdrachten Je hebt aangegeven dat je het niet weet; je hangt niet erg aan je huidige baan maar hebt ook niet de ambitie om naar een andere baan op zoek te gaan. Geef hieronder kort

Nadere informatie

Foursquare handleiding voor de Groenteman

Foursquare handleiding voor de Groenteman Foursquare handleiding voor de Groenteman In deze speciale Foursquare handleiding voor de groenteman leest u informatie over wat dit sociale medium precies inhoudt en hoe u als groente en/of fruitspecialist

Nadere informatie

We stellen voor deze vragenlijst één maal per jaar te gebruiken.

We stellen voor deze vragenlijst één maal per jaar te gebruiken. Vragenlijst Lokaal Drugoverleg Inleiding Binnen de alcohol- en drugpreventiesector weten we dat een dynamisch lokaal drugoverleg een belangrijke basis en voorwaarde vormt om binnen de gemeente een werkbaar

Nadere informatie

Op wat voor manier bent u de afgelopen maand in contact gekomen met HorSense? (meerdere opties mogelijk) Anders, namelijk.

Op wat voor manier bent u de afgelopen maand in contact gekomen met HorSense? (meerdere opties mogelijk) Anders, namelijk. Op wat voor manier bent u de afgelopen maand in contact gekomen met HorSense? (meerdere opties mogelijk) 9 8 7 6 5 4 1 Anders, namelijk. o op bezoek geweest bij de boerderij o leden vergadering o tijdens

Nadere informatie

Doeltreffend communiceren over jouw Open Monument

Doeltreffend communiceren over jouw Open Monument Doeltreffend communiceren over jouw Open Monument Een antwoord op jouw communicatievragen Hoe kan ik ervoor zorgen dat mensen naar mijn Open Monumentendag komen? Hoe communiceer ik over mijn programma

Nadere informatie

EEN GOEDE VOORBEREIDING IS HET HALVE WERK. Plannen en evalueren van een activiteit. Inhoud

EEN GOEDE VOORBEREIDING IS HET HALVE WERK. Plannen en evalueren van een activiteit. Inhoud Plannen en evalueren van een activiteit Inhoud Doelgroep Vakgebied Duur Materialen Doelen In deze les moeten de leerlingen in groep een bepaalde activiteit voorbereiden. Dit kan bijvoorbeeld het organiseren

Nadere informatie

maandag 9.30-12.30 dinsdag 9.30-12.30, 11.00-14.00, 19.30-22.30 woensdag 19.30-22.30 donderdag 9.30-12.30

maandag 9.30-12.30 dinsdag 9.30-12.30, 11.00-14.00, 19.30-22.30 woensdag 19.30-22.30 donderdag 9.30-12.30 Workshops! Meer creativiteit in je werk Interactieve bijeenkomsten vormgeven Ideeën voor promotie van jouw onderneming Nieuwe producten voor jouw bedrijf Creatieve werkvormen (serie van 4 workshops) Wegens

Nadere informatie

Hoe organiseer je een Geefplein?

Hoe organiseer je een Geefplein? Hoe organiseer je een Geefplein? WAT? Een Geefplein is een gratis markt voor iedereen. Er wordt niet betaald of geruild. Iedereen die spullen wil weggeven, kan ze naar het plein brengen. Iedereen die iets

Nadere informatie

Inhoudstafel Leermeermoment Chicago Jongeren Lees dit alvorens te beginnen... 2 Doelstelling van de activiteit... 2 Overzicht...

Inhoudstafel Leermeermoment Chicago Jongeren Lees dit alvorens te beginnen... 2 Doelstelling van de activiteit... 2 Overzicht... Inhoudstafel Leermeermoment Chicago Jongeren Lees dit alvorens te beginnen... 2 Doelstelling van de activiteit... 2 Overzicht... 2 Praktische voorbereiding... 2 Tijd (duur)... 2 Locatie... 2 Materiaal...

Nadere informatie

Krachtstroom voor het genereren van leads. tijdens uw beursdeelname

Krachtstroom voor het genereren van leads. tijdens uw beursdeelname Krachtstroom voor het genereren van leads tijdens uw beursdeelname Al 12 jaar standervaring; Zo spannend is het acteren op beurzen toch allemaal niet? hoor ik wel eens vaker een trotse standmanager zeggen

Nadere informatie

Persoonlijk Actieplan voor Ontwikkeling

Persoonlijk Actieplan voor Ontwikkeling PAPI PAPI Coachingsrapport Persoonlijk Actieplan voor Ontwikkeling Alle rechten voorbehouden Cubiks Intellectual Property Limited 2008. De inhoud van dit document is relevant op de afnamedatum en bevat

Nadere informatie

Onderzoeksdocument. Creatieve Bloeiplaats

Onderzoeksdocument. Creatieve Bloeiplaats Onderzoeksdocument Creatieve Bloeiplaats HVA Instituut voor Interactieve Media Amsterdam oktober 2008 Inhoudsopgave Inhoudsopgave...2 Inleiding...3 Doelstellingen...4 Doelgroep...5 De vragen...6 De resultaten...7

Nadere informatie

Initiatiefvoorstel. de raad der gemeente EDE. Initiatiefvoorstel van de fractie

Initiatiefvoorstel. de raad der gemeente EDE. Initiatiefvoorstel van de fractie Initiatiefvoorstel de raad der gemeente EDE Verzameling Raadsstukken registratienummer sector datum: 2011 / 110 685552 Fractie GL/PE oktober 2011 Cie. n.v.t. betreft Raad 15-12-2011 Initiatiefvoorstel

Nadere informatie

Waar een wil is, is een Weg!

Waar een wil is, is een Weg! 5 tips om moeiteloos voor jezelf te kiezen en een stap te zetten. Waar een wil is, is een Weg! - Lifecoach http://www.facebook.com/arlettevanslifecoach 0 Je bent een ondernemende 40+ vrouw die vooral gericht

Nadere informatie

HELP DE KINDERBOEKEN AMBASSADEUR! Tips en kansen voor de leesconsulent van de Bibliotheek op school

HELP DE KINDERBOEKEN AMBASSADEUR! Tips en kansen voor de leesconsulent van de Bibliotheek op school HELP DE KINDERBOEKEN AMBASSADEUR! Tips en kansen voor de leesconsulent van de Bibliotheek op school Beste leesconsulent, Jan Paul Schutten onze enige echte kinderboekenambassadeur- heeft een geweldige

Nadere informatie

Netwerkbijeenkomst 31-10 Workshop promotie van het gebied

Netwerkbijeenkomst 31-10 Workshop promotie van het gebied Netwerkbijeenkomst 31-10 Workshop promotie van het gebied Centrale vraag De regionale organisaties hebben vaak een belangrijke rol in de promotie van het gebied. De subsidies voor promotie zijn er niet

Nadere informatie

Handleiding voor het maken van je eigen webpagina op de schoolsite

Handleiding voor het maken van je eigen webpagina op de schoolsite Waar gaat dit over? Handleiding voor het maken van je eigen webpagina op de schoolsite Hier leer je hoe je een eigen webpagina kunt maken op de site van de school. Op deze webpagina kun je vertellen wie

Nadere informatie

Beste inwoner, Alvast bedankt! Namens het gemeentebestuur, H. Verschave G. Liefooghe

Beste inwoner, Alvast bedankt! Namens het gemeentebestuur, H. Verschave G. Liefooghe Bevraging aan de inwoners van Alveringem Beste inwoner, Het meerjarenplan moet worden opgemaakt voor de periode 2014-2020. In zo n meerjarenplan staat wat het bestuur allemaal zou willen en moeten kunnen

Nadere informatie

DURF2020 ACHTERGRONDINFO

DURF2020 ACHTERGRONDINFO Je eigen leven, daar gaan we voor! DURF2020 ACHTERGRONDINFO ACHTERGRONDINFO DURF2020 START In het kader van mijn P2020 wordt er veel gesproken, nagedacht en nieuwe initiatieven genomen in functie van de

Nadere informatie

Werkblad. Les 1 Jouw droom wordt zichtbaar

Werkblad. Les 1 Jouw droom wordt zichtbaar Werkblad Les 1 Jouw droom wordt zichtbaar Korte cursus Politica op social media Met jouw ideeën en jouw waarden heb jij alles in handen om mee te bouwen aan het welzijn en geluk van mensen in jouw gemeente,

Nadere informatie