- AFSTUDEEROPDRACHT -

Transcriptie

1 - AFSTUDEEROPDRACHT - Wat zijn geschikte manieren om de financiële moeilijkheden van collectie ontwikkeling te verbeteren? ARINDA CRAMER FASHION & MANAGEMENT AMSTERDAM FASHION INSTITUTE SCRIPTIEONDERZOEK MEI 2009 EMBARGO

2 AMSTERDAM FASHION INSTITUTE Studierichting: FASHION & MANAGEMENT - Scriptie onderzoek - Wat zijn geschikte manieren om de financiële moeilijkheden van collectie ontwikkeling te verbeteren? Resultaten toepasbaar voor het modelabel Individuals EMBARGO Verklaring Eigen Werk Begeleider AMFI Mirjam Goedkoop Opdrachtgever Individuals Auteur Arinda Cramer Breda, mei 2009

3 VOORWOORD In het kader van mijn opleiding Fashion & Management aan het Amsterdam Fashion Institute heb ik mij de afgelopen 4 maanden bezig gehouden met een onderzoek naar het collectie ontwikkelingsproces. Mijn interesse voor dit onderwerp is ontstaan tijdens mijn minor Individuals in het derdejaar. Daar heb ik nauw samengewerkt, met studenten van de richtingen fashion & design en fashion & branding, om een collectie te ontwikkelen. Het proces van collectie ontwikkeling sprak me aan doordat het absoluut geen rechtlijnig proces is. Elke beslissing die wordt genomen impliceert gevolgen. Het viel me op dat er in het proces vele taken en belangen bij elkaar kwamen. En dat daardoor een aantal taken onderbelicht raakte. Deze observatie ligt ten grondslag aan dit onderzoek. Het schrijven van mijn scriptie was een leerzame en uitdagende periode. Hierin heb ik veel geleerd over de wereld van ontwikkeling. Ik vond het bijzonder interessant om te leren over het verloop van het proces vanuit vele verschillende invalshoeken. Ik wil dan ook de medewerkers van Individuals bedanken die tijd vrij hebben gemaakt om hun meningen en ervaringen met mij te delen. En dat zij mij de ruimte en mogelijkheid hebben gegeven om dit onderzoek uit te voeren. In het bijzonder wil ik Mikki Engelsbel en Maarten Kroese bedanken voor hun wijze raad en feedback. Dit onderzoek is mede tot stand gekomen door hulp en mening van verschillende mode ondernemingen. Deze wil ik graag op deze manier bedanken voor het delen van informatie en suggesties. Als laatste een woord van dank aan Mirjam Goedkoop, mijn begeleidend coach, voor goede tips, vertrouwen en ondersteuning tijdens de afgelopen paar maanden. Arinda Cramer Mei 2009

4 SAMENVATTING Voor vele mode ondernemingen is het proces van het ontwikkelen van de collectie erg belangrijk. Het proces eindigt met de monstercollectie. Deze is van cruciaal belang bij het plaatsen van een order door de klant. In sommige gevallen dient de monstercollectie ook voor een catwalk show. Dit in het geval van Individuals, welke haar collectie twee keer per jaar showt op de Amsterdam International Fashion Week. Een goed verloop van het ontwikkelingsproces is cruciaal op weg naar een succesvolle collectie. De hoofdvraag in dit onderzoek luidt; Wat zijn geschikte manieren, voor jonge creatieve mode ondernemingen, om de financiële moeilijkheden van het collectie ontwikkelingsproces te verbeteren? Deze uitkomsten moeten toepasbaar zijn op opdrachtgever Individuals. Om een goed beeld te krijgen van het collectie ontwikkelingsproces is het proces van Individuals onder de loep genomen. Ook was het de bedoeling om vergelijkbare ondernemingen te onderzoeken. Helaas bleek dat een lastige opgaven. Ondernemingen houden deze, vrij persoonlijke, informatie graag voor zichzelf. Daarom is hiervoor de literatuur geraadpleegd. Ook deze manier van onderzoek bood nieuwe perspectieven op het proces. Het proces kan hoge kosten maar ook onnodige kosten met zich mee brengen. Vaak voor kleine bedrijven geeft het proces hoge kosten. De maakkosten en materiaal kosten spelen hierbij een grote rol. De onnodige kosten zitten vaak in het ontbreken van planning, zakelijke kennis, onderzoek en structuur. Er zijn verschillende manieren om een succesvol proces te doorlopen. Echter kunnen enkele factoren niet ontbreken. Deze factoren zijn naar voren gekomen d.m.v. de geraadpleegde literatuur. Tevens zijn verschillende factoren gewaardeerd door verscheidene mode ondernemingen. Een aantal van deze factoren zijn kennis, ervaring, gezonde financiële structuur, beschikbaarheid van materiaal, creativiteit, samenwerking en planning. Wellicht kunnen kosten in de hand gehouden worden door te investeren in deze factoren. Bij het proces van Individuals kwam naar voren dat zij met minder afdelingen aan het proces werken. Daardoor kunnen taken onderbelicht raken. Ook kwam naar voren dat de invulling van hun proces anders verloopt. Zij vervullen de fases in een andere volgorde en ook op een andere wijze. Tevens kwam naar voren dat kosten vaak niet beheerd worden, er is geen enkele budgetbeheersing. Deze punten hebben betrekking op de hypothese. Een aantal onderdelen in het proces worden onderbelicht, met name bedrijforganisatorische factoren, wat nadelige gevolgen heeft. Ook de kosten voor maak en materiaal blijken hoge kostenposten en dus een last te zijn voor Individuals. Uit de bevindingen worden een aantal opties ter verbetering geformuleerd. Niet iedere aanbeveling blijkt geschikt voor Individuals. Voor Individuals zijn aanbevelingen uitgebreid of samengevoegd. Deze aanbevelingen zijn gewaardeerd volgens een aantal criteria als onderwijseis, kostenreducerend, kostenbeheersend, intern en extern haalbaar. Uit dit onderzoek zijn 2 aanbevelingen naar voren gekomen die voor Individuals geschikt zijn. Voor beide aanbevelingen worden aanbevelingen gedaan voor implementatie. Hierbij wordt gelet op bijvoorbeeld de tijd en middelen die ervoor nodig zijn. En of het op korte termijn uitgevoerd kan worden.

5 INHOUDSOPGAVE 1. INLEIDING INTRODUCTIE 2.1 Aanleiding 2.2 Hypothese en onderzoeksvraag 2.3 Doelstelling 2.4 De opdracht 3. DEFINIERING Afbakening 3.2 Marktsituatie 3.3 De opdrachtgever 3.4 Opzet en aanpak HET COLLECTIE ONTWIKKELINGSPROCES 4.1 Het collectie ontwikkelingsproces 4.2 Samenwerkende disciplines 4.3 Het collectie ontwikkelingsproces bij Individuals 4.4 Samenwerkende disciplines bij Individuals 4.5 Onderzoek succesfactoren

6 5. FINANCIEEL Kosten per fase 5.2 Kosten Individuals 5.3 Kostprijs 5.4 Budget VERGELIJKING 6.1 Verschillen 6.2 Gevolgen 6.3 Knelpunten Individuals 7. AANBEVELINGEN Aanbevelingen algemeen 7.2 Aanbevelingen voor Individuals 7.3 Afweging aanbevelingen AANBEVELINGEN VOOR IMPLEMENTATIE 8.1 Aanbevelingen voor implementatie van aanbeveling Aanbevelingen voor implementatie van aanbeveling 2 9. CONCLUSIE BRONVERMELDING BIJLAGENBOEK

7 1. INLEIDING Het proces van collectie ontwikkeling is erg belangrijk voor mode ondernemingen. Tenslotte zijn de collecties de core business van iedere mode onderneming. En achter die collectie schuilen heel wat fases die doorlopen moeten worden om tot dat gewenste eindresultaat te komen. Het proces start, ruim gezegd, met een idee en wordt uitgewerkt tot een monstercollectie. Deze is van belang bij het, wel of niet, plaatsen van een order door de klant. Er mag dan wel gezegd worden dat een goed collectie ontwikkelingsproces leidt tot een succesvolle collectie. Het proces is echter een puzzel van beslissingen, gevolgen, koppelen en toetsen, een puzzel die precies moet passen vanuit commercieel, financieel en creatief oogpunt. Het onderzoek is opgebouwd uit 9 hoofdstukken. Er wordt gestart met de inleiding en hoofdstuk 2 is een introductie hoofdstuk. Hierin wordt de opdracht, de aanleiding, hoofdvraag en de doelstellingen omschreven. De definiëring van het onderzoek vindt u in hoofdstuk 3. Hierin onder andere methode van onderzoek en informatie over afstudeer onderneming Individuals. In het vierde hoofdstuk gaat het rapport in op het collectie ontwikkelingsproces. En in een daaropvolgend hoofdstuk wordt daar financieel op in gegaan. Hoofdstuk 6 vergelijkt beide processen. Hoofdstuk 7 behandelt de aanbevelingen voor zowel mode ondernemingen als Individuals. Een afweging wordt gemaakt welke het meest geschikt blijken voor Individuals om vervolgens in hoofdstuk 8 aanbevelingen voor implementatie te omschrijven. Ter afsluiting vindt u een algehele conclusie van het onderzoek. Achter in het rapport vindt u het bijlagenboek. 1.

8 2. INTRODUCTIE 2.1 Aanleiding Het ontwikkelen van collecties is een constant proces in de modewereld. Een label of keten valt of staat met haar collectie en de ontwikkeling vormt dan ook een belangrijk onderdeel binnen de organisatie. Als eindresultaat van het proces is de monstercollectie gerealiseerd. Deze vormt voor vele modebedrijven een belangrijk onderdeel omdat op basis van het presenteren van de monsters de cruciale beslissing wordt genomen door de klant voor het wel of niet plaatsten van een order. Het proces doorloopt verschillende fasen en er wordt daarbij veel samen gewerkt tussen de verschillende afdelingen, ook is het een proces van beslissingen nemen en alle onderdelen op elkaar afstemmen. Design, inkoop, financiën en productie komen samen om de uiteindelijke monstercollectie te realiseren. Een goede, nauwe samenwerking en creativiteit zijn prioriteit. Zeker bij de kleinere designer labels ten opzichte van de confectie, waarbij de samenwerking verder van elkaar ligt, vormt het een belangrijke doorslag voor succes. 2. Uit gegevens blijkt dat na 5 jaar meer dan de helft van de ondernemingen in de kleding en textiel branche hun deuren sluit. Er zijn natuurlijk de starters problemen, zoals cashflow problemen of gebrek aan publiciteit, die zorgen voor de nodige moeilijkheden. Voor Individuals, en waarschijnlijk ook voor vele andere jonge creatieve mode ondernemingen, zijn er moeilijkheden in het proces van collectie ontwikkeling. Een van deze moeilijkheden is dat het proces hoge kosten geeft, en deze kosten zijn simpelweg niet te financieren. Naar aanleiding van deze bevinding heeft Individuals besloten om een onderzoek te laten uitvoeren om de kosten van het collectie ontwikkelingsproces te reduceren. 2.2 Hypothese en onderzoeksvraag Het collectie ontwikkelingsproces is een belangrijk proces binnen iedere mode organisatie. Het is een proces van beslissen, terugkoppelen, toetsen, creativiteit en samenwerking. Maar het is ook een proces van hoge kosten. Door het samenkomen van vele richting en onderdelen kunnen sommige hiervan onderbelicht raken. De hypothese waar dit onderzoek vanuit gaat luidt dan ook; Het collectie ontwikkelingsproces zorgt, bij startende creatieve mode ondernemingen, voor financiële moeilijkheden door een focus op creatieve ideeën en een onderbelichting van de factor bedrijfsorganisatie. Om deze hypothese te onderbouwen of te ontkrachten zijn de deelnemende disciplines, hun taken en belangen en de verschillende fases in het proces belangrijke punten. Vanuit deze punten dient het ontwikkelingsproces nader bekeken te worden. Deze punten hebben geleid tot de hoofdvraag: Wat zijn geschikte manieren, voor jonge creatieve mode ondernemingen, om de financiële moeilijkheden van collectie ontwikkeling te verbeteren? De hoofdvraag brengt de volgende deelvragen: 1. Wat zijn de mogelijke oorzaken van hoge kosten tijdens collectie ontwikkeling?

9 2. Welke mogelijkheden zijn er om het ontwikkelingsproces zo optimaal mogelijk in te richten met betrekking tot de belangrijkste punten van het proces? 3. Welke mogelijkheden kunnen worden toegepast op opdrachtgever Individuals? 4. Welke aanpassingen moeten er binnen Individuals plaatsvinden om tot een succesvolle implementatie te komen? In bijlage 1 vind u een schematisch overzicht van de opzet van het onderzoek en de doelstellingen. 2.3 Doelstelling Het doel van dit rapport is meer inzicht te verkrijgen hoe het collectie ontwikkelingsproces geoptimaliseerd kan worden. Dit om de kans op financiële moeilijkheden te verlagen. In het kader van de sterk toenemende designers in Nederland en de interesse voor het creatief ondernemerschap, zijn de uitkomsten van dit onderzoek interessant. Doordat het onderzoek zich vooral toespitst op kleine jonge mode ondernemingen, oorzaken en aanbevelingen en ook de leerschool van een dergelijk proces, zijn de resultaten voor zowel de startende jonge modeondernemingen als voor de onderwijsinstelling AMFI relevant. Binnen de opdrachtgever Individuals heeft het onderzoek als doelstelling een op hun gerichte mogelijkheid vinden om het collectie ontwikkelingsproces te optimaliseren. Dit om de kosten van het proces te reduceren. Hierbij is het belangrijk dat de gevonden mogelijkheid ook past binnen het onderwijsprogramma van Individuals. Hieronder vind u de doelstellingen van het rapport. Doelstelling 1: Het in kaart brengen van het proces van collectie ontwikkeling en het collectie ontwikkelingsproces binnen Individuals. 3. Aandachtspunten: - Welke fasen worden doorlopen? - Welke disciplines zijn er bij betrokken? - Welke taken worden uitgevoerd? - Waar worden de meeste kosten gemaakt? - Wat zijn de juiste fasen en stappen om te nemen? Doelstelling 2: Aangeven welke punten onmisbaar zijn in het collectie ontwikkelingsproces algemeen en in het collectie ontwikkelingsproces voor Individuals. Aandachtspunten: - Op welke gebieden zijn er knelpunten? - Welke aandachtspunten reduceren kosten? - Welk aandachtspunten beheersen de kosten? - Sluit het aan op Individuals? Doelstelling 3: Het in kaart brengen van implementatie aanbevelingen geschikt voor Individuals. Aandachtspunten: - Welke aanpassingen moeten gedaan worden? - Welke disciplines zijn erbij betrokken? - Welke gevolgen geeft het? - Past het in het onderwijs programma?

10 2.4 Opdracht De opdrachtgever voor dit onderzoek is Individuals. Individuals heeft moeilijkheden in het collectie ontwikkelingsproces. Een van de moeilijkheden is dat het proces van collectie ontwikkeling hoge kosten geeft, en deze kosten zijn simpelweg niet te financieren. De opdracht is om het collectie ontwikkelingsproces eens onder de loep te nemen en te zien waar de kosten worden gemaakt. In welke fasen van het proces bevinden zich nu de kosten en hoe komt het dat deze kosten hoog zijn. Dit onderzoek moet uiteindelijk leiden naar een aanbeveling waardoor deze kosten reduceren. Belangrijk hierbij is dat de aanbeveling past binnen het onderwijs programma van Individuals en dat het haalbaar is met de middelen en kennis binnen het bedrijf. Omdat er hoge nood is bij verandering, eindigt dit onderzoek met aanbevelingen voor implementatie. Hierin komt naar voren wat de aanbeveling is, wie er aan mee werken, timing, activiteiten en welke middelen en budget er nodig zijn. 4.

11 3. DEFINIERING 3.1 Afbakening De doelgroep van dit onderzoek is op de eerste plaats de mensen van Individuals, deze groep bestaat uit algemeen director Leslie Holden, de docenten die zich inzetten voor het label en ook de leerlingen die starten met deze minor. Daarnaast bestaat de doelgroep uit jonge creatieve mode ondernemingen. De reden om voor jonge creatieve mode ondernemingen te kiezen is omdat zij juist vaak tegen de problemen aanlopen met betrekking tot de moeilijkheden tijdens collectie ontwikkeling. En ook omdat het vergelijkingsmateriaal oplevert met Individuals. Er is geen bepaalde afbakening van een onderzoeksregio. Alle ondervraagden labels bevinden zich in Nederland en België. 3.2 Marktsituatie De creatieve industrie wordt onderscheiden in een drietal categorieën: Media en entertainment; - Literatuur - Journalistieke media - TV en Radio - Film Kunsten; - Beeldende kunst: fotografie, film, scheppende kunst (zoals schilderijen en sculpturen). - Podiumkunsten: toneel, dans, muziek - Festivals Creatieve zakelijke dienstverlening; - Reclame en grafisch ontwerp - Interieur en modeontwerp - Architectuur en stedenbouw 5. De creatieve zakelijke dienstverlening is een zakelijke markt. Deze bedrijven leveren creativiteit en symbolische waarde aan andere bedrijven. Kenmerkend is de combinatie van artisticiteit, grensverleggend- en marktgerichtheid. (TNO, De creatieve industrie in Amsterdam en de regio, 2004.) De sector waar dit onderzoek zich op richt is de creatieve zakelijke dienstverlening, het modeontwerp. De totale omzet van de creatieve industrie in Nederland bedroeg in 2006, 21 miljard. De creatieve zakelijke dienstverlening was goed voor 45% van de totale omzet. (Rabobank, cijfers&trends). Van 1994 tot 2003 nam het aantal bedrijven toe van naar Onder dit cijfer was een halvering van het aantal confectiebedrijven (van naar 880), een lichte stijging van het aantal groothandels (van naar 2.360) en een verviervoudiging van het aantal ontwerpers (van 600 naar 2.485). (Bruggen slaan tussen modecreatie- en commercie, februari 2007) Het aantal creatieve ondernemingen is dus sterk toegenomen. Het aantal banen in de creatieve zakelijke dienstverlening enkel in Amsterdam, was in 2006; , in 2007 steeg dat aantal met 923 banen, verdeeld over 3599 ondernemingen. Deze ondernemingen zijn vaak klein, bestaand uit 3 werknemers, en vestigen zich meestal bij elkaar in de buurt. (Monitor creatieve industrie 2007). Deze cijfers vind u terug in bijlage De opdrachtgever Deze paragraaf schetst een samenvattend beeld van het modelabel Individuals. De weergegeven omschrijving is gebaseerd op het originele bedrijfsplan dat

12 geschreven is in het voorjaar van 2006 door Nannet van der Kleijn en Maarten Kroese. In bijlage 3 vind u algemene informatie betreffende Individuals. Vervolgens wordt hierin een beeld geschetst van de structuur, waarna het een indruk geeft van het onderwijs binnen het modelabel. (Bron: Individuals businessplan, juni 2006) Nannet van der Kleijn is samen met HvA in 2006 gezamenlijk Individuals gestart. Individuals is nauw verbonden met AMFI, maakt gebruik van het creatieve talent van de AMFI studenten en biedt hen een realistische bedrijfssituatie waarbij de gehele keten van collectie ontwikkeling tot aan verkoop wordt doorlopen. Met name dit laatste maakt Individuals uniek. Individuals stelt zich ten doel om studenten zo praktijkgericht mogelijk op te leiden. Studenten die Individuals opleidt moeten zicht hebben op de gehele keten van de mode-industrie en alle aspecten van deze keten hebben ervaren. Zowel de extreem creatieve als de extreem praktische kanten van de keten moeten ze kennen en kunnen verbinden. 3.5 Opzet en aanpak In de vorige paragraaf is een beschrijving gegeven van de organisatie waar het onderzoek uiteindelijk gerichte aanbevelingen voor geeft. Ook is nu de probleem en vraagstelling geformuleerd zodat de methode van onderzoek toegelicht kan worden. In deze paragraaf wordt de wijze waarop het onderzoek is uitgevoerd behandeld. 6. Het onderzoek is eigenlijk, zonder het zelf te weten, in januari 2008 gestart met een deelname en observatie van de minor Individuals. Door middel van de verschillende onderzoeksmethoden te gebruiken is er als voordeel dat er niet alleen uitgegaan wordt van cijfers, maar dat er door de kwalitatieve manier ook waarde gehecht wordt aan de betekenis en mening die mensen aan bepaalde zaken geven. De volgende onderzoeksmethoden zullen gebruikt worden; Kwalitatieve onderzoeksmethoden: Literatuur: Om mogelijkheden van o.a. ontwikkeling, inkoop en organisatieprocessen te onderzoeken zal deze methode gebruikt worden. De informatie zal verkregen worden via internet, boeken en verwante artikelen. Observeren: Om erachter te komen hoe het collectie ontwikkelingsproces nu precies verloopt zal er geobserveerd worden. Het observeren heeft al deels plaatsgevonden d.m.v. deelname aan het onderwijsprogramma.

13 Interviews: Om mijn gedachten over onderwerpen uit te wisselen en meer informatie in te winnen, zijn er interviews gehouden met deelnemende docenten van Individuals. Kwantitatieve onderzoeksmethoden: Enquête: Om een goed beeld te krijgen hoe andere bedrijven tegenover het proces van collectie ontwikkeling staan, zal naar hun mening gevraagd worden. Dit wordt gedaan door middel van een schaaltechniek, de schaal is van 1 tot en met 5, waarbij 1 voor zeer negatief staat en 5 voor zeer positief. Hierin staat centraal factoren en punten van het collectie ontwikkelingsproces. Voor de waardering zullen creatieve mode labels benaderd worden. De reden hiervoor is dat zij goed vergelijkend materiaal zijn voor Individuals. Deze waardering kan waardevolle informatie opleveren met betrekking tot de aanbevelingen. Via een zijn merken benaderd met de vraag of ze, naar eigen ervaring, waarderingstabellen wilde invullen. Uiteindelijk zijn er 14 mails geantwoord. Tevens is dezelfde tabel door Individuals deelnemende docenten ingevuld. Het doel hiervan is om erachter te komen wat volgens hen belangrijk is in het proces en of deze overeenkomt met de benaderde labels. Op dezelfde wijze is er een tabel met aanbeveling omgezet in stellingen, rondgestuurd. Vragenlijst: Er zal een vragenlijst rond gaan onder de medewerkers en huidige deelnemende studenten van Individuals. Het doel van deze vragenlijst is om erachter te komen wat de medewerkers van Individuals graag veranderd zien. Tevens probeert de vragenlijst antwoord te geven op de vraag waar de voorkeur ligt voor de gegeven aanbevelingen aan Individuals. 7.

14 4. HET COLLECTIE ONTWIKKELINGSPROCES In dit hoofdstuk wordt het proces van collectie ontwikkeling behandeld. Als eerst wordt een omschrijving gegeven van de fases die doorlopen worden en van de disciplines die eraan meewerken volgens verscheidene literatuur, succesvolle productontwikkeling Arthur O.Eger en Integrale productontwikkeling Jan Buijs & Rianne Valkenburg. Vervolgens wordt het collectie ontwikkelingsproces van Individuals op dezelfde wijze behandeld. 4.1 Het collectie ontwikkelingsproces Het collectie ontwikkelingsproces is het proces wat loopt van design tot aan de monster collectie. Het is een proces waarbij diverse disciplines met verschillende achtergronden en belangen samenkomen. De designafdeling vecht voor haar ontwerpen, de marketing voor de klantbehoefte en de productie voor de produceerbaarheid van het product. Het is belangrijk het proces te beheersen en zodanig beïnvloeden dat de gewenste resultaten eruit komen. Alleen het hebben van goede ideeën voor een ontwerp is niet genoeg. De planning, de ontwikkeling en de realisatie ervan zijn misschien nog wel belangrijker. 8. Het proces start en eindigt met het productgebruik. Ervaringen met de huidige collectie, bijvoorbeeld reacties van klanten en succes van bepaalde modellen, zijn van invloed op de nieuw te ontwikkelen collectie. Maar door slechts naar productgebruik te kijken kan de organisatie verstrikt raken in huidige denkkaders. Ook de externe omgeving moet dus van invloed zijn bij de ontwikkeling van de nieuwe collectie. Hierna wordt overgegaan op de bepaling van de belangrijkste uitgangspunten en een programma van eisen aan de collectie wordt opgesteld. Het doel van het plannen is het definiëren van een haalbare collectie en het voor iedereen duidelijk worden van het eindresultaat. De definitie fase is erg belangrijk en zorgt ervoor dat alle verschillende disciplines in het proces ook dezelfde ideeën hebben. Vervolgens kan gestart worden met het ontwerpen. In de ontwerpfase worden nauwelijks kosten gemaakt. De designafdeling gaat ontwerpen met het programma van eisen in het achterhoofd. En zal uiteindelijk met een aantal voorstellen komen. De ontwerpen worden ontwikkeld als zogenaamde proefmodellen en prototypes in de productontwikkeling fase. Ook valt in deze fase de inkoop van de benodigdheden. Deze ontwerpen worden geëvalueerd en eventuele aanpassingen worden besproken, dit heet de optimalisatiefase. Het evalueren leidt tot een belangrijk beslissings- moment en kan worden teruggekoppeld aan de belangrijkste uitgangspunten en het opgestelde programma van eisen uit de definitiefase. In de optimalisatiefase wordt bepaald of een ontwerp wel of niet in de collectie wordt opgenomen. Hierna worden de gekozen modellen geproduceerd tot een monstercollectie. Deze vormt een basis voor de verkoop en is van cruciaal belang voor het wel of niet plaatsen van een order door de klant.

15 Het aantal stappen en de diverse disciplines maken het collectie ontwikkelingsproces niet eenvoudig. Het blijkt een ingewikkeld proces doordat niet precies te voorspellen is wat de behoefte van de doelgroep is. Mensen veranderen en daarmee ook hun wensen en verlangens. Ook moet de collectie die ontwikkeld word passen bij het merk en aansluiten bij de verlangens van de doelgroep. En de modellen uit de collectie moeten gerealiseerd worden tegen de prijs die de consument ervoor wil betalen. Ook de samenwerking tussen alle relevante disciplines maakt het proces ingewikkeld. Deze mensen verschillen niet alleen in deskundigheid, maar misschien ook in nationaliteit, leeftijd, cultuur en ze werken vanuit hun afdelingsbelangen. Het ontwikkelen van een gemeenschappelijke taal, het bevorderen van de betrokkenheid en het opbouwen van een gemeenschappelijk taakgevoel is dus uiterst belangrijk bij een samenwerking met verschillende afdelingen. In de bijlage 4 vind u het gehele proces in een puntsgewijs overzicht. 4.2 Samenwerkende disciplines in het collectie ontwikkelingsproces In de genoemde fasen zijn er verschillende disciplines aan het werk. Zoals al eerder is gezegd is het belangrijk het proces te beheersen en daarvoor is een optimale samenwerking tussen alle disciplines noodzakelijk. De volgende afdelingen werken mee om tot het eindresultaat te komen, maken kosten en kruisen elkaar regelmatig in het collectie ontwikkelingsproces, daarom is een onderlinge afstemming vereist. Het zijn een zestal disciplines, te weten; - Management - Financiën - Inkoop - Design - Distributie - Productie 9. De disciplines kenmerken zich als volgt: Management: Stephen P. Robbins en Mary Coulter stellen in hun boek Management, 7 e editie dat management gedefinieerd kan worden als het proces van het coördineren van werkzaamheden, zodat deze efficiënt en effectief met en door anderen kunnen worden afgerond. Ook in het ontwikkelingsproces van een collectie gaat het management over het coördineren van alle noodzakelijke activiteiten. Onder het coördineren valt het initiëren, inrichten, sturen, controleren en evalueren. Ook ligt er bij het management veel nadruk op communicatie, dit betreft zowel het overbrengen van resultaten naar alle betrokken disciplines als het proces in de hand houden. Deze processen moeten leiden tot het gewenste eindresultaat. Het management maakt in feite geen kosten, maar legt de kosten vast. Zij overzien het hele proces en leggen vast waar welke kosten gemaakt mogen worden. Het management heeft dus een coördinerende rol. Deze rol vervullen zij in elke fase, behalve de designfase. Financiën: Wanneer het woordenboek van Van Dale geraadpleegd wordt, krijgt men de volgende definitie van financiën; geldmiddelen. De afdeling financiën houdt zich dus bezig met de financiële structuur van de onderneming.

16 Deze bestaat uit de kapitaal structuur en de vermogensstructuur. Het collectie ontwikkelingsproces voor kleine, jonge creatieve modebedrijven wordt gekenmerkt door hoge kosten van materiaal en productieprocessen. Het is natuurlijk van belang deze kostenposten omlaag te krijgen. De discipline financiën heeft inzicht in de beschikbare geldmiddelen. Ook geven hun een analyse van investeringen en budgetten en beheren ze deze. En zij verzorgen de kostencalculaties ten behoeve van de kostprijs. De financiën hebben dus een overzicht van budget en voorzien het proces van geldmiddelen. De afdeling financiën maakt, evenals management, geen kosten. Zij beheren en bepalen het bedrag dat aan het hele proces uitgegeven mag worden. Hoe dat budget ingevuld wordt is weer de taak van de manager. Ook verzorgen hun de financiële berekeningen. De uitkomst hiervan zal weer doorgespeeld worden naar management. De financiën hebben dus een bepalende en uitvoerende rol. Zij bepalen het beschikbare budget. En ze voeren berekeningen uit zodat, op basis daarvan, beslissingen genomen kunnen worden. Deze rol vervullen zij in de concept-, definiëring- en productontwikkelingsfase. 10. Inkoop Gelderman en Albronda stellen in hun boek Professioneel Inkopen, dat het inkoopproces gedefinieerd kan worden als het geheel van alle activiteiten die in organisaties worden vervuld om producten (goederen en diensten) van externe bronnen te betrekken. Er zijn handboeken die hier nog een element aan toevoegen, zodat het uiteindelijk omschreven kan worden als; Ervoor zorgen dat de juiste producten van de juiste kwaliteit, op de juiste tijd, op de juiste plaats, in de juiste hoeveelheid en tegen de juiste prijs beschikbaar zijn voor de organisatie. Vanuit deze definiëring kan gesteld worden dat inkoop drie karakters kent. Namelijk, het technisch aspect, een logistiek aspect en een commercieel aspect. Inkoop heeft een zeer belangrijke en ondersteunende rol binnen het proces. Het is een belangrijke schakel tussen de interne gebruiker en de externe leverancier. Maar ook externe oriëntatie is belangrijk. Inkopers dienen zich bewust te zijn van de ontwikkelingen op de markt. Uiteraard maakt de inkoop afdeling kosten. Zoals de definiëring stelt zorgen zij ervoor dat de producten, onder bepaald voorwaarde, beschikbaar zijn voor de organisatie. En hier zijn kosten aan verbonden, een groot deel van de kosten. De rol van de inkoper is ondersteunend en uiterst belangrijk. Zij vervullen hun rol in de definiëringfase, productontwikkeling en optimalisatiefase. Design Design kan omschreven worden als vormgeven. In het collectie ontwikkelingsproces geven zij vorm aan de gestelde eisen en visie. Zij vertalen dat naar ontwerpen voor in de collectie. Zij vormen dus een belangrijke schakel in het proces, één van de belangrijkste. De kosten die de designafdeling maakt zijn laag. Hun kosten zitten in materiaal benodigd voor ontwerpen. De rol van vormgever vervullen zij in de concept- en definiëringfase en natuurlijk in de designfase. Ook hebben zij hun inbreng in de optimalisatiefase.

17 Distributie Distributie heeft betrekking op het geheel van activiteiten dat ontplooid wordt om de grondstoffen zo effectief en efficiënt mogelijk naar en door het proces te voeren. Ook is distributie de besturing en beheersing van de goederenstromen gereed product, vanaf het einde van het productie proces tot en met de uiteindelijke afnemer. In het collectie ontwikkelingsproces heeft de distributie afdeling een verbindingsrol. Deze afdeling verbindt de processen vanaf productontwikkeling tot en met monsterproductie. De kosten kunnen worden toegerekend aan verpakking en vervoer. Productie De productie afdeling is verantwoordelijk voor de vervaardiging van de modellen. Zij zorgen ervoor dat de productievoorbereidingen getroffen worden. Net als de afdeling inkoop is ook deze discipline een belangrijke schakel tussen de interne partijen en de externe fabrikant. De rol van de productie is uitvoerend. De kosten die gemaakt worden zijn voor de maak van de prototypes en de monsters. Dit vormt in het gehele proces de grootste kostenpost. Samenvatting Zoals te lezen is bestaat het proces van collectie ontwikkeling uit 6 fases. In de eerste fase wordt er vooronderzoek gedaan. In de tweede fase wordt dit onderzoek meegenomen in de definitie van de collectie. De definitie wordt uitgewerkt in een programma van eisen en de belangrijkste uitgangspunten worden vastgesteld. Vervolgens kan de designfase starten. De ontwerpen worden ontwikkeld als zogenaamde proefmodellen en prototypes in de productontwikkeling fase. Deze worden geëvalueerd en eventuele aanpassingen worden gedaan, dit heet de optimalisatiefase. Na de optimalisatie van de modellen kan de monstercollectie geproduceerd worden. Aan het proces werken 6 disciplines mee. Hieronder vind u een overzicht van de fasen en welke disciplines hier een aandeel in hebben. Zo is ook duidelijk te zien welke samenwerkingsverbanden er zijn. In bijlage 5 vind u een schematisch overzicht van het totale collectie ontwikkelingsproces. 11. Fase: 1. Conceptontwikkeling 2. Definiëringfase 3. Design 4. Productontwikkeling 5. Optimalisatiefase 6. Monsterproductie Management Financiën Inkoop Design Distributie Productie x x X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X

18 4.3 Collectie ontwikkelingsproces bij Individuals Ook bij Individuals bestaat het collectie ontwikkelingsproces uit verschillende fases verspreid over het proces van idee tot aan monstercollectie. En ook hier komen diverse disciplines samen om tot hetzelfde eindresultaat te komen. Onder de disciplines vallen de verschillende studierichtingen die deelnemen aan Individuals, te weten; Fashion & Management, Fashion & Branding en Fashion & Design. Om tot een optimaal resultaat te komen is samenwerking tussen deze partijen uiterst belangrijk. Maar ook deze disciplines hebben allemaal verschillende achtergronden en andere belangen. Branding gaat over de positionering en het overbrengen van de visie, Design vecht voor haar ontwerpen en Management neemt de inkoop, realisatie en financiën voor haar rekening. De volgende fases worden doorlopen om tot de monstercollectie te komen: Fase 1: Design fase 12. Hierin wordt gestart met het ontwerpen van de modellen. Ook worden er papieren patronen en 2D schetsen gemaakt van de ontwerpen. Het collectieplan wordt opgesteld. Hierin staan de verhoudingen van de collectie aangegeven, zoals het aantal te ontwerpen modellen en een schatting per categorie. Ook staat hierin het aantal modellen en hoe dit aantal is verdeeld over verschillende modellen. Het is de bedoeling dat het designteam binnen deze kaders ontwerpt. Ook wordt er een stoffenkaart en een kleurenkaart opgesteld. Hierna worden de proefmodellen ontwikkeld. In bijlage 6 vind u een voorbeeld van een collectieplan. Fase 2: Beslissing fase Deze fase houdt in dat de beste ontwerpen worden uitgekozen om een plaats te vervullen in de collectie. Deze beslissing wordt gebaseerd op de visie van het merk, technische aspecten en verhoudingen in de collectie. Ook wordt in de fase de definitieve keuze gemaakt voor de materialen. Fase 3: Realisatie fase In deze fase worden de voorbereidingen getroffen voor de te ontwikkelen monstercollectie. Aanpassingen aan de modellen worden in deze fase gemaakt. Patronen digiteren en intekenen, technische tekeningen en stylesheets worden in deze fase voorbereid. Ook wordt de gekozen stof hier ingekocht. Fase 4: Ontwikkelingsfase In deze fase worden de prototypes en de monstercollectie ontwikkeld. Productiepakketten worden samengesteld, bestaande uit de benodigde fournituren, materiaal, patroon, stylesheet en het prototype. Fase 5: Presentatie fase Hierin wordt de collectie voorbereid op de fotoshoot en de show. Ook de showroom, waaruit de collectie uiteindelijk verkocht zal worden, moet worden ingericht. Hierbij hoort ook de ontwikkeling van het collectieboek.

19 4.4 De samenwerkende disciplines in het collectie ontwikkelingsproces van Individuals. Management Bij Individuals is het management, in de zin zoals eerder wordt omschreven, nog een onduidelijke discipline. Het proces in de hand houden wordt gedaan door actief deelnemende docenten, maar ieder vanuit hun achtergrond en belangen. De management studenten zorgen wel voor een kleuren- en stoffenkaart en een collectieplan, dit kan als managementtaak inrichten worden gezien. Ook sturen en controleren de F&M studenten tot op zeker hoogte F&D studenten, dit in de zin van het sturen van activiteiten als het maken van stylesheets, technische tekeningen en patronen. Een eenduidig management team of persoon, die zich specifiek met het management bezig houdt, die het proces beheerst op alle aspecten, die de belangrijke beslissingen neemt, die de beoogde resultaten waarborgt, die over middelen, budgetten en tijd gaat, die het grote geheel in de gaten houdt en die macht heeft go/nogo beslissingen te nemen is er niet. De rol van de manager is een uitvoerende rol. Het management team verzorgt de inkoop, collectieplan, kostprijs, productie, monstering en intekeningen. Het is een breed takenpakket. Het management team van Individuals is vrijwel in iedere fase aanwezig. Dat maakt deze discipline erg belangrijk. Branding Bij Individuals zorgt de branding afdeling voor de website, de Individuals statementstore, huisstijl, de PR en de organisatie van de verschillende evenementen zoals de AIFW. In het collectie ontwikkelingsproces van Individuals zijn de branding studenten voornamelijk vertegenwoordigd in de presentatie fase. Hierin verzorgen zij het collectieboek. Ze organiseren tevens de show en de fotoshoot. En ook is de showroom hun verantwoordelijkheid. Daar komt bij het ontwerpen van de hangtags, give-aways en uitnodigingen. 13. Design Bij Individuals zorgt het design team in eerste instantie voor het ontwerpen van de nieuwe collectie. Ook het productierijp maken van de modellen hoort daarbij. Zoals het maken van schetsen, patronen, proefmodellen en technische tekeningen. Het designteam heeft tevens een grote inspraak, al dan niet de grootste, in de beslissingsfase. Hierin wordt een beslissing genomen over welke modellen er wel en niet in de collectie worden opgenomen. Hetzelfde wordt gedaan voor de materialen. Het designteam speelt een grote rol in het collectie ontwikkelingsproces. Zonder hun geen nieuwe ontwerpen of patronen. De rol van de designer binnen Individuals is groot en evenals het management en branding, hebben zij een breed takenpakket. Het design team is vertegenwoordigd in vrijwel iedere fase en speelt daarmee een belangrijke rol in het collectie ontwikkelingsproces.

20 Samenvatting Het proces van Individuals bestaat dus uit 5 fases. Hun proces wordt gestart met de designfase. In deze fase wordt echter niet alleen ontworpen. Ook een collectieplan, kleuren- en stoffenkaart wordt opgesteld en de proefmodellen worden gemaakt. De tweede fase is de beslissingsfase. Hierin worden de modellen gekozen die in de collectie komen. Vervolgens wordt overgegaan op de realisatiefase. In deze fase worden de voorbereidingen getroffen voor de te ontwikkelen monstercollectie. Om vervolgens over te gaan in de fase van ontwikkeling, waarin de ontwerpen worden gerealiseerd tot monstercollectie. De laatste fase bij het proces van Individuals betreft de presentatie. Hier wordt de collectie voorbereid op show, fotoshoot en showroom. De fases worden doorlopen met 3 verschillende disciplines. Hieronder ziet u een overzicht van de fases en welke disciplines hier een aandeel in hebben. Zo is ook duidelijk te zien welke samenwerkingsverbanden er zijn. In bijlage 7 vind u een schematisch overzicht van het totale collectie ontwikkelingsproces. Fase: Management Design Branding 1. Design fase X X 2. Beslissingsfase X X 3. Realisatie fase X X 4. Ontwikkelingsfase X X 5. Presentatie fase X X X Onderzoek succesfactoren Na het beschrijven van het collectie ontwikkelingsproces waren er in mijn optiek een aantal factoren die invloed hebben op de kosten. Deze factoren heb ik weergegeven in een schema en voorgelegd aan verschillende bedrijven. Dit omdat ik inzicht wilde krijgen in wat voor andere bedrijven belangrijke factoren zijn. Voor de volledige bevindingen verwijs ik u door naar bijlage 8, hierin vind u de gemiddelde score van iedere factor. Hieronder vind u een samenvatting van mijn belangrijkste bevindingen. Uit alle genoemde factoren zal ik enkel de factoren beschrijven die het hoogst gewaardeerd werden. Uit het onderzoek is gebleken dat er veel waarde wordt gehecht aan budgetplanning. Dit wordt met het hoogste punt beoordeeld, gemiddeld een 5. Budgetplanning is het proces waarbij managers er voor zorgen dat middelen efficiënt en effectief worden gebruikt bij het nastreven van de organisatiedoelstellingen. Budgetplanning is belangrijk, voor jonge creatieve ondernemingen, omdat ze hierdoor een duidelijk beeld krijgen van wat er wel en niet haalbaar is binnen de organisatie. Doordat er van tevoren een planning wordt gemaakt van het budget zal er binnen de organisatie een betere kostenbeheersing zijn. Wat tevens de hoogste score had in het onderzoek is kennis en ervaring van personeel. Ook gaven veel bedrijven een hoge waardering aan samenwerking. In het proces van collectie ontwikkeling komen veel disciplines met verschillende belangen samen. Om tot een gezamenlijke organisatie doelstelling te komen is samenwerking zeer belangrijk. Deze factoren worden door creatieve labels als erg belangrijk beschouwd in hun proces, vele onder hen zijn al een aantal jaar, goed gevestigde labels.

21 Om erachter te komen of deze factoren ook als belangrijk worden gezien bij Individuals, is dezelfde enquête rond gestuurd onder hen. Hieronder een samenvatting van mijn bevindingen. Voor het volledige overzicht van de waardering verwijs ik u door naar bijlage 9. Uit dat onderzoek is gebleken dat Individuals vele factoren als zeer belangrijk ziet. De factoren die met een vijf, de hoogste waardering, zijn beoordeeld zijn de volgende; Beschikbaarheid van mensen, gezonde financiële structuur, toegankelijkheid en beschikbaarheid van materiaal, samenwerking, total overview door management en budgetplanning. De factor die als het minst belangrijk wordt gezien is de prijs van materiaal. Bij Individuals spelen andere onderdelen mee in de stofkeuze. De prijs van het materiaal staat niet vooraan in criteria. Uit beide tabellen is naar voren gekomen dat vrijwel iedere factor gelijk of hoger wordt beoordeeld. Twee factoren vind Individuals echter minder belangrijk, dat zijn de factoren kennis en ervaring en prijs van materiaal. Individuals werkt met studenten en heeft een onderwijzend karakter. Dat er minder waarde wordt gehecht aan deze factor is daarom begrijpelijk. Over de factor prijs van materiaal is Individuals neutraal, het scoorde een drie. Gezien de hoge kosten van het collectie ontwikkelingsproces en ook de materiaalkosten hierin, is de neutrale beoordeling opmerkelijk te noemen. Factoren creativiteit, perfectionisme en budgetplanning zijn gelijk beoordeeld. De overige factoren zijn door Individuals hoger beoordeeld. Het verschil hierin is echter maar één punt. In bijlage 10 vind u een vergelijkend overzicht van beide uitslagen naar de factoren. 15.

22 5. FINANCIEEL In dit hoofdstuk zal specifiek gekeken worden naar de kosten van het collectie ontwikkelingsproces om erachter te komen welke kosten waar worden gemaakt. In paragraaf 5.1 wordt omschreven in welke fase kosten worden gemaakt. Vervolgens zal gekeken worden naar de kosten die Individuals gemaakt heeft gedurende een tweetal collecties. In paragraaf 5.3 wordt de manier van kostprijs berekening van Individuals behandeld. Hierna wordt aangegeven of het gestelde budget wel of niet gehaald wordt en waar dit eventueel fout gaat. 5.1 Kosten per fase Tijdens de verschillende fases in het proces worden kosten gemaakt. Naar aanleiding van het collectie ontwikkelingsproces, volgens de gebruikte literatuur, is er een schatting gemaakt voor de kosten in percentages voor iedere fase. Ruw gezegd zijn de percentages als volgt: Fase: 1. Conceptontwikkeling 5 % 2. Definiëringfase - 3. Design 5 % 4. Productontwikkeling 35 % 5. Optimalisatiefase - 6. Monsterproductie 55% Percentage kosten: 16. De kosten die in fase 1 gemaakt worden zijn voor research. Een onderzoeksteam doet onderzoek naar interne gegevens en externe ontwikkelingen. In fase 2 worden geen kosten gemaakt. Het bestaat uit een intern proces waarbij belangrijke beslissingen worden genomen m.b.t. het eindresultaat en dus de totale kosten. In deze fase worden de kosten dus vastgelegd voor het verdere proces maar niet gemaakt. Vervolgens wordt in de designfase, fase 3, kosten gemaakt voor papier, patroonpapier, tekenmateriaal enz. De kosten in fase 4 productontwikkeling zijn voor materiaal, fournituren, maak en distributie. Evenals in de definitiefase zullen er in de optimalisatie fase geen kosten worden gemaakt. Hierin wordt enkel bepaald welke modellen er in de collectie worden opgenomen. De fase van monsterproductie, fase 6, brengt de hoogste kosten. In deze kosten zit maak en distributie van de monstercollectie verwerkt. De kosten die in het collectie ontwikkelingsproces van Individuals zijn gemaakt zijn op dezelfde wijze verdeeld in percentages. Fase: 1. Design fase 2% 2. Beslissingsfase - 3. Realisatie fase 30% 4. Ontwikkelingsfase 68% 5. Presentatie fase Percentage kosten: De kosten die gemaakt worden in fase 1 zijn voor ontwerp materiaal en de ontwikkeling van proefmodellen. Dit percentage is erg laag omdat het ontwerpmateriaal in bezit is van AMFI en Individuals heeft hier geen kosten aan. In fase 2 worden er geen kosten gemaakt. Hierin wordt enkel de beslissing genomen voor het verdere proces. In fase 3, de realisatie fase, worden de voorbereidingen getroffen voor de monstercollectie. De kosten die in deze fase gemaakt worden zijn voor de inkoop van materiaal

23 en fournituren. Ook worden hier kosten gemaakt voor het productierijp maken van patronen. In de ontwikkelingsfase wordt de monstercollectie ontwikkeld. De kosten hiervoor zijn maakkosten. Zoals te zien is, wordt hier het hoogste percentage aan toegekend. De laatste fase, presentatiefase, betreft kosten voor fotoshoot, show, collectieboek en showroom. Deze kosten worden echter gefinancierd uit het budget voor branding en show. En niet uit het budget voor collectie ontwikkeling. Aan deze fase is dan ook geen percentage toegekend. 5.2 Kosten Individuals De kosten die gemaakt worden in het proces bij Individuals liggen, zoals eerder te lezen is, voornamelijk in maak, fournituren en materiaal. De inkoop van deze benodigdheden geschied door de fashion & management studenten. Deze laten de facturen op het adres van Individuals bezorgen. De ontvangen facturen worden bewaard en overgedragen Maarten Kroese. Vanaf dit moment is het uit de handen van de studenten. De facturen worden nagekeken en uiteindelijk komen deze bij de HvA terecht. Alle kosten die gemaakt worden tijdens het collectie ontwikkelingsproces worden opgenomen in een rapportage door HvA. De verhoudingen in de kosten die tijdens het proces gemaakt worden liggen als volgt; Collectie Winter 2008 Kostenpost: Bedrag: % van totaal % van budget Materiaal: 5.069,08 21,00% 25,35% Fournituur: 278,25 1,15% 1,39% Maak: ,00 77,85% 93,93% Collectie Zomer Kostenpost: Bedrag: % van totaal % van budget Materiaal: ,52 28,74% 56,98% Fournituur: 1.027,46 2,59% 5,14% Maak: ,02 68,67% 136,13% In bijlage 11 vind u een gedetailleerd overzicht van de gemaakte kosten. 5.3 Kostprijs Kostprijs is een essentieel onderdeel van een financiële structuur. Hierin wordt de uiteindelijke prijs van een model berekend. De kostprijs bestaat uit: o materiaal o fournituren o garens o waslabel o merklabel o cadcam kosten o productie Deze onderdelen samen geven de kostprijs. Hierover wordt een Wholesale marge van gemiddeld 1,6 berekend. Vervolgens daarover een Retail marge van 2,5. In bijlage 12 vind een voorbeeld van de kostprijs van een willekeurig model. Nadat al deze punten zijn berekend wordt er een besluit gemaakt of een model rendabel is. Indien het niet rendabel is wordt de afweging gemaakt of het model aangepast of geschrapt moet worden uit de collectie.

24 Bij Individuals wordt de kostprijs berekend nadat de benodigde informatie bekend is. Het doel van de kostprijs, de uiteindelijke verkoopprijs, wordt pas bepaald na de sampling. Waardoor de kostprijs van Individuals weinig tot geen zin heeft. Dit blijkt vooral doordat er modellen onder de werkelijke prijs verkocht worden, zoals u in het schema kunt zien. Het percentage geeft aan hoeveel procent per collectie er verkocht is onder de werkelijke prijs. Zomer % Winter % Zomer ,4% Winter ,4% Gemiddeld 78,5% 5.4 Budget Zoals binnen vrijwel ieder bedrijf worden er ook bij Individuals budgetten vastgesteld. Een verschil is echter dat niet iedereen binnen de organisatie bekend is met het gegeven budget. Een reden hiervan is dat het nauwelijks tot niet gecommuniceerd wordt. Werken met het vrijgestelde budget kan op deze manier niet optimaal uitgevoerd worden. 18. Het vrijgestelde budget voor het collectie ontwikkelingsproces van Individuals is Hieronder is te zien dat het budget wordt overschreden. Winter 2008 Zomer 2009 Materiaal: 5.069, ,52 Fournituur: 278, ,46 Maak: , ,02 Totaal: , ,00 Budget: , ,00 Overschrijding: 4.132, ,00

25 6. VERGELIJKING In de volgende paragrafen wordt het onderzoek bekeken en wordt er een vergelijking gemaakt tussen het collectie ontwikkelingsproces van Individuals en het algemene ontwikkelingsproces. Deze verschillen brengen een aantal gevolgen met zich mee welke kunnen leiden tot knelpunten. De gevolgen zijn te lezen in paragraaf 6.2. De knelpunten binnen Individuals vindt u in paragraaf 6.3. In bijlage 13 is een schematisch overzicht weergegeven van het ontwikkelingsproces in een afdelings-stappenmodel, fasen-stappenmodel en een totaaloverzicht. 6.1 Verschillen Hieronder geef ik in een korte samenvatting weer wat de verschillen zijn tussen het ontwikkelingsproces bij Individuals en wat in verscheidene literatuur, o.a. Integrale productontwikkeling van Jan Buijs en Rianne Valkenburg, wordt aanbevolen. In de literatuur wordt beschreven dat er 6 afdelingen aan mee werken.(management, financiën, inkoop, design, distributie en productie). Zoals te zien is in het schema van bijlage 12 werkt Individuals slechts met 3 disciplines, te weten design, management en branding. Van de 6 aanbevolen afdelingen neemt het Management 5 van deze voor haar rekening, dit zou een probleem kunnen veroorzaken. Hierbij speelt ook het chronisch gebrek aan Management studenten een rol. In de literatuur staat dat het proces uit 6 fases bestaat; conceptontwikkeling, definiëringfase, design, productontwikkeling, optimalisatiefase en monsterproductie. Individuals werkt echter maar met 5 fases en in een andere volgorde dan hierboven staat beschreven. Het werken in 5 fases vormt geen direct probleem, maar het invullen en de volgorde van deze fases wel. Zoals u in het schema van bijlage 5 kunt zien start Individuals met fase design. In de literatuur wordt echter aanbevolen om te starten met conceptontwikkeling. Deze fase wordt gezien als een vooronderzoek voor een succesvol collectie ontwikkelingsproces. Het bestaat uit intern en extern onderzoek en het opdoen van inspiratie. De fase design, waar Individuals mee start, komt volgens de literatuur pas in fase 3 aan bod. Hier wordt bewust voor gekozen omdat onderzoek en de definiëring daarvan de eerste stappen zijn naar een succesvolle collectie. De stap definiëring wordt bij Individuals vrijwel volledig overgeslagen. Bij Individuals bestaat deze maar uit 3 punten, materiaal, kleur en collectieplan. Terwijl een normaal definiëringproces uit meerdere punten bestaat zoals kosten, verkoop, doel, enz. In het collectieplan hoort ook doorlooptijd, techniek, prijs en type gedefinieerd te worden. Verder is in de schema s naar voren gekomen dat het beslissingsmoment (selectie van de collectie) bij Individuals vele male vroeger wordt genomen dan aanbevolen. Opmerkelijk is dat de beslissing bij Individuals valt voor de prototypes en in de literatuur erna. 19. Hetgeen opvallend naar voren is gekomen uit het financieel bekeken hoofdstuk is de budgetoverschrijding. In het hoofdstuk is te zien dat het, door Individuals, vrijgestelde budget wordt overschreden. Opvallend is dat de maakkosten vaak al meer dan de helft van het gegeven budget toe-eigenen.

26 6.2 Gevolgen Zoals u hierboven kunt lezen zijn er grote verschillen tussen hoe het proces bij Individuals wordt ingevuld en zoals het volgens de literatuur zou kunnen. De gevolgen die dit met zich meebrengt zijn als volgt; Individuals werkt aan het collectie ontwikkelingsproces met slechts 3 disciplines. Dit tegen de 6 die in de literatuur worden genoemd. Hierbij neemt het Individuals management team 5 afdelingen voor haar rekening; financiën, management, distributie, productie en inkoop. Deze afdelingen bestaan uit vele en verschillende taken. Het management team werkt aan al deze processen tegelijkertijd. Daardoor krijgt niet iedere taak de juiste aandacht en kan onderbelicht raken. Vooral bij taken in management en financiën is dat merkbaar. 20. Een tweede verschil wat naar voren is gekomen ligt in de fases van het proces. Eerder was al te lezen dat het werken in 5 fases geen direct probleem vormt maar het invullen en de volgorde ervan wel. Individuals start met design. Een gevolg hiervan is dat ze vooronderzoek overslaan. Door het ontbeken van een vooronderzoek kan er niet volledig gedefinieerd worden. Individuals definieert op materiaal, kleur en collectieplan. Belangrijke punten zoals kosten, doorlooptijd, prijs en doel worden vergeten. Door deze niet volledige definiëring kan er geen goed doordachte keuze worden gemaakt in het beslissingsmoment van selectie collectie. Ook kan er hierdoor geen volledige planning worden gemaakt. Doordat er van tevoren geen planning wordt gemaakt is het niet duidelijk welke middelen en kosten er gemaakt kunnen worden tijdens het ontwikkelingsproces. Hierdoor is er geen kostenbeheersing aanwezig. Dit heeft een zeer groot effect op de financiële situatie van Individuals. Doordat er teveel en/of onnodige kosten worden gemaakt. Tevens een opvallend verschil is het beslissingsmoment. Bij Individuals wordt deze beslissing eerder en voor de prototypes genomen. In de literatuur wordt aangegeven om dit na de prototypes te doen. Het voordeel hiervan is dat er een gedegen besluit kan worden genomen. Een nadeel hiervan is dat er voor ieder model een prototype wordt gemaakt en dat brengt hogere kosten met zich mee. Individuals heeft lagere kosten omdat enkel van gekozen modellen een prototype wordt ontwikkeld. Dit geeft voor hun meer voordeel. Het laatste opvallende wat naar voren is gekomen zit in de kosten. De maakkosten zijn vaak al meer dan de helft van het gegeven budget. Dit heeft als gevolg dat er voor de overige kostenposten weinig budget beschikbaar blijft. Dit zorgt ervoor dat het budget overschreden wordt, dit is ook het geval bij Individuals. Gevolg hiervan is verlies draaien, wat uiteindelijk erg zwaar weegt in de voortzetting van de onderneming. 6.3 Knelpunten Individuals In elk proces zijn er een aantal knelpunten. Zo ook in het collectie ontwikkelingsproces. Deze zijn hieronder omschreven. De knelpunten hebben betrekking op Individuals en veel van de punten zijn eerder besproken in het rapport. Interne communicatie. Binnen Individuals is niet iedereen op de hoogte van dezelfde informatie. Ook worden er vele verschillende manieren gebruikt om informatie te verwerken, één vast systeem voor opslag ontbreekt. Hierdoor loopt de communicatie langs elkaar.

27 Externe communicatie. Bij Individuals kan dit een knelpunt zijn omdat er iedere 6 maanden een nieuwe groep start. Dit kan een bedreiging vormen voor een goede opbouw van externe contacten. Waardoor er geen vertrouwensband opgebouwd wordt. Volgorde van fases. In de vorige paragraaf is te lezen over de gevolgen die de volgorde van fases met zich mee brengt. Deze gevolgen vormen een duidelijk knelpunt in een succesvol proces. Ontwikkelingskosten. Bij Individuals vormt ontwikkelingskosten een knelpunt omdat deze vaak erg hoog liggen. Dit komt door de kleine aantallen die Individuals heeft en door de prijzen van het productiebedrijf. Materiaal. Ook hiervan liggen de kosten erg hoog. Dit komt doordat Individuals kleine metrages afneemt en dus een meerprijs betaald. Ook wordt er vaak gekozen vanuit designers oogpunt. Hierbij wordt geen rekening gehouden met aspecten die belangrijk zijn bij stofkeuze. Bijvoorbeeld wordt het budget, levertermijn en technische aspecten niet meegenomen in het besluit. Collectieplan. Individuals heeft een onvolledige invulling van het collectieplan. Dit onderdeel is erg belangrijk en iedere beslissing die genomen wordt moet hieraan terug gekoppeld kunnen worden. Door de onvolledigheid van het collectieplan kunnen beslissingen niet op een goede basis worden genomen. Prijsbepaling. Dit vormt een knelpunt doordat deze niet realistisch ingevuld wordt. Hierdoor worden modellen met een lagere prijs verkocht dan ze werkelijk waard zijn. Ontbreken van ondernemerschap. Dit vormt een knelpunt doordat het proces op deze manier te veel vanuit één oogpunt wordt bekeken, er wordt enkel met emotie gehandeld. Er is geen duidelijk aanspreekpunt die het grote geheel in de gaten houdt. Hierdoor raken belangrijke punten zoals budget en doelstellingen onderbelicht. 21. Geen rekening houden met budgetten. Dit vormt een knelpunt voor Individuals omdat op deze manier het budget vaak en met een te groot bedrag overschreden wordt. Ontbreken van vooronderzoek en definiëring. In de vorige paragraaf is te lezen over de gevolgen die het ontbreken van vooronderzoek en definiëring met zich mee brengt. Deze gevolgen vormen een duidelijk knelpunt in een succesvol proces. In bijlage 14 vind u een SWOT analyse.

28 7. AANBEVELINGEN. Het collectie ontwikkelingsproces is nader bekeken en een vergelijking is gemaakt. De volgende stap is om te bekijken welke mogelijkheden er zijn om het proces zo optimaal mogelijk in te richten. Maar niet iedere optie zal geschikt zijn voor Individuals. Het is dus belangrijk in overweging te nemen welke opties op Individuals toepasbaar zijn. Dit hoofdstuk wordt gestart met een omschrijving van de geformuleerde opties. In paragraaf 7.2 vindt u de opties die geschikt zijn voor Individuals. Een daarop volgende paragraaf maakt een afweging welke opties het meest geschikt zijn voor Individuals. De hoofdvraag die centraal staat in het onderzoek luidt; Wat zijn geschikte manieren, voor jonge creatieve mode ondernemingen, om de financiële moeilijkheden van collectie ontwikkeling te verbeteren? 22. In dit hoofdstuk zal een antwoord worden gegeven op deze vraag. Na het nader bekeken te hebben van het collectie ontwikkelingsproces en haar vele kanten, ben ik tot een aantal aanbevelingen gekomen. In het kader van de hoofdvraag staat bij de aanbevelingen centraal, het reduceren en beheersen van kosten. Om de aanbevelingen te versterken en om erachter te komen hoe andere bedrijven het proces invullen, zijn deze omgezet in een aantal stellingen. Deze stellingen zijn rondgestuurd naar verschillende creatieve mode bedrijven(deze wensen anoniem te blijven). Ook zijn deze stellingen gestuurd naar mensen van Individuals. De stellingen zijn gewaardeerd volgens de schaaltechniek, waarbij oneens met 1 wordt gewaardeerd en eens met een 5. In bijlage 15 en 16 vind u de volledige bevindingen van dit onderzoek. En in bijlage 17 vind u de uitkomsten van een vergelijkend overzicht. 7.1 Omschrijving aanbevelingen Om een collectie ontwikkelingsproces zo optimaal mogelijk in te richten, ben ik gekomen tot de volgende punten. 1. Ondernemerschap in de creatieve starter. 2. Het proces moet een aantal stappen in bepaalde volgorde doorlopen op weg naar een succesvolle collectie. 3. Produceren van de monstercollectie in daluren van desbetreffend productiebedrijf. 4. Doorvoering van een basiscollectie. 5. Monsteringproces met meerdere productiebedrijven achter de hand. 6. Ontwerpen binnen standaard opgestelde ontwerpkaders. 7. Prijsbepaling; wat mag het product kosten i.p.v. wat zal het product kosten. 8. Kostenbeperking in materiaal.

29 1. De ondernemer binnen een jonge creatieve mode onderneming. Creativiteit en ondernemerschap is een niet voor de hand liggende combinatie. De ondervraagden waren het hier gemiddeld mee eens, deze stelling scoorde een 3. De designer achter de creatieve onderneming definieert zichzelf vaak niet als ondernemer. Ook hebben zij vaak een negatieve houding tegenover het ondernemen en hun kennis en interesse voor het financiële en administratieve aspect is vaak beperkt. Toch is het dan opmerkelijk dat vele van de ontwerpers en artistieke mensen eerder denken aan een eigen onderneming dan andere afgestudeerden. De ondernemersvaardigheden van de creatieve blijft dus achter. Uit onderzoek van TNO, 2005 blijkt dat het voor een belangrijk deel wordt geweten aan de opleidingen in Nederland. Voornamelijk wordt gesteld dat de bedrijfsmatige kant in veel creatieve opleidingen onderbelicht blijft. De stelling die is voorgelegd aan de ondervraagden creatieve ondernemingen luidt er is te weinig aandacht voor ondernemerschap in creatieve opleidingen. De ondervraagden waren het eens met deze stelling en scoorde een 4. Een zwakte in een startende creatieve onderneming is de relatief beperkte basiskennis van onder meer boekhouden, financiële planning, wetgeving en bedrijfsmanagement. Daarbij komt dat creatieve starters in de modebranche vaak ook niet voldoende vertrouwen krijgen van de banken. Deze blijven dus huiverig voor het verstrekken van financiering. Dit samen met een beperkte kennis van financiën kan leiden tot moeilijkheden in de onderneming. Voor de creatieve die het ondernemerschap in het bloed hebben zijn dergelijke maatregelen niet nodig. Want natuurlijk kan een designer ook op eigen houtje een succes maken van haar onderneming op zakelijk gebied. Ook hebben sommige het in zich maar moet het ontwikkeld worden. Dit zou tot uiting kunnen komen door, voor het starten van de onderneming, stage- of werkervaring op te doen. Voor de mensen die absoluut niet geboren zijn met het ondernemers gen kan een verbond tussen zakelijke mensen en creatieve een oplossing bieden. Bijvoorbeeld het aannemen van een zakelijk partner. Ook intensieve begeleiding van verschillende organisatie zou hun op weg kunnen helpen. Uit mijn onderzoek is gebleken dat de ondervraagden het eens waren met het feit dat een creatieve meer succes heeft met een zakelijk partner. 23. Het is dus van uiterst belang dat er iemand binnen de onderneming beschikt over de juiste kennis betreffende bedrijfseconomie en het financiële ondernemerschap. Deze rol van ondernemer wordt vervuld door iemand met een goede management-, ondernemers en financiële kennis. Deze rol kan vervuld worden door de creatieve, al dan niet naar enige ervaringen en begeleiding, of door een zakelijk partner. Het voordeel van de juiste kennis in de onderneming geeft meer kans op een financieel gezonde onderneming, het behoeden van financiële fouten, budgetbeheersing en op continuïteit. Aanbeveling; - Intensieve begeleiding vanuit verschillende organisaties op het gebied van ondernemerschap, financiën en management. - Werk- of stage ervaringen opdoen op het gebied van ondernemerschap, financiën en management. - Een verbond afsluiten tussen zakelijke en creatieve mensen.

30 2. Cruciale fasen op weg naar succes De creatieve ziet zichzelf vaak niet als ondernemer en heeft een beperkte interesse voor het financiële en administratieve aspect. Hun vaardigheden blijven daarin vaak ook achter. De sterktes liggen op creatief en innovatief vlak en dat geeft de mogelijkheid zich te onderscheiden van anderen. Toch is in het proces een goed idee alleen niet voldoende om de collectie tot een succes te brengen. In het proces van collectie ontwikkeling zijn een aantal fasen of stappen in fasen onmisbaar. Bepaalde factoren in het proces vormen succesfactoren en bij het ontbreken daarvan kan een optimaal resultaat uitblijven. In de hypothese is gesteld dat de ondernemingen financiële moeilijkheden ondervinden door een focus op creatieve ideeën en een onderbelichting van de factor bedrijfsorganisatie. Die onderbelichting wordt besproken in aanbeveling 1. De focus op creatieve ideeën in het collectie ontwikkelingsproces kan in de weg staan naar een optimale collectie. Deze stelling werd gemiddeld gewaardeerd, met een 3. Echter was de meerderheid van de ondervraagden het ruim eens met deze stelling. 24. Een zwakte is dat de focus op creatieve ideeën andere aspecten doet vergeten. Hierbij valt te denken aan technische aspecten, financiële haalbaarheid, verkoopbaarheid en kwaliteitsaspecten. De collectie ontwikkeling kan dan te maken krijgen met onvoorziene kosten of budgetoverschrijding. Een design focus collectie kan uiteindelijk ook leiden tot een niet verkoopbare collectie. Bijvoorbeeld doordat er niet nagedacht is over de prijs die de consument ervoor zou willen geven of doordat de kwaliteit niet voldoet aan de wensen van de klant. Voor het collectie ontwikkelingsproces is onderzoek en definiëring van cruciaal belang. Hier wordt onderzoek gedaan, wordt precies vast gesteld wat de belangrijkste uitgangspunten zijn en wordt het proces gepland. En misschien nog wel belangrijker, in deze fasen worden de kosten vastgelegd voor het verdere proces. Gekoppeld aan de definiëring zit optimalisatie. Hierin wordt het proces geavaleerd en worden belangrijke beslissingen genomen. Zonder de definiëring zouden deze beslissingen nergens op gebaseerd kunnen worden. De ondervraagde ondernemingen waren het eens met de stelling dat een collectie ontwikkelingsproces gestart moet worden intern en extern onderzoek. De stelling scoorde een 4. De stelling dat gestart zou moeten worden met ontwerpen scoorde een 3, neutraal. Echter kwam oneens meer voor. Het is dus van belang dat deze fases doorlopen worden. Het is de taak van het management om deze fases uit te voeren en te coördineren. Het voordeel geeft dat alle disciplines op de hoogte zijn van het gewenste eindresultaat en dat het doel duidelijk gedefinieerd is naar een haalbare collectie vanuit alle aspecten. Ook worden er in deze fase kosten vastgelegd. En daardoor kan de onderneming zich een hoop kosten, zoals aanpassingskosten of faling kosten, besparen. Aanbeveling; - Intern onderzoek doen - Extern onderzoek doen - Plannen - Programma van eisen opstellen - Evalueren

31 3. Produceren in daluren De startende designers hebben vaak geen grote productie aantallen. De verkoop van hun modellen stijgt vaak pas na enige tijd, wanneer ze een grotere bekendheid hebben en een vaste klantenkring hebben opgebouwd. Bij start hebben de designers vaak kleine snijlijsten te produceren. Voor productiebedrijven zijn kleine snijlijsten en ingewikkelde ontwerpen vaak meer een kostenpost als een opbrengst. Productiebedrijven hebben piek- en daluren. In de piekuren hebben de meeste klanten hun productie lopen. Monsters kunnen dan binnen enkele dagen klaar zijn. De kleinere producties, de minder winstgevende klanten, worden in piek uren naar achter geschoven. Hierdoor kan de levertijd oplopen. Maar ook de kwaliteit kan daardoor minder worden doordat toch de leverdatum gehaald moet worden. Dat het produceren in daluren prijsvoordeel oplevert wordt door de ondervraagde ondernemingen met een 3 beoordeeld. De zijde eens is echter meer vertegenwoordigd. Hieruit blijkt dat meerdere ondernemingen hiervan gebruik maken. De stelling of dit moeilijk te plannen is werd tevens met een 3 beoordeeld. Hieruit blijkt dat het plannen ervan mogelijk blijkt. Het is dus van belang het collectie ontwikkelingsproces zo te plannen dat de monstering kan starten in de daluren van het productiebedrijf. Hierdoor heb je meer kans dat de afgesproken leverdatum gehaald wordt met de gestelde kwaliteitseisen. Tijd kost geld en een goede planning heeft dus positieve invloed op de kosten. Ook brengt een goede planning meer kans op in één keer een correct monster. Dit scheelt weer kosten voor een extra verbeterd monster. Deze goede planning bevat strikte deadlines en belangrijke punten en wegen om deze deadlines te kunnen halen. Een goede naleving is daarbij ook van uiterst belang. 25. Aanbeveling; - Collectie ontwikkelingsproces planning zodat monstering zoveel mogelijk valt in daluren.

32 4. Basiscollectie Startende designers zijn in hun opbouwfase bezig met hun reputatie en een vaste klantenkring. Deze kun je opbouwen door ieder seizoen weer, in alle opzichten, een goede collectie te leveren. Het vertrouwen van de klant in de collectie is daarin belangrijk. Hebben ze goede ervaringen met de designer en haar collectie zullen ze eerder terugkeren. Het is een kwestie van vraag en aanbod. Is een model een succes zal de vraag toenemen en die vraag moet in je aanbod verwerkt zijn. Bij grote merken zie je vaak modellen ieder seizoen terugkomen. Soms met enige aanpassingen in details of materiaal om een nieuw impuls te geven. Maar de basis blijft hetzelfde en creëert een bepaalde zekerheid voor de klant. Dit geeft dan weer een bepaalde zekerheid in verkoop voor de onderneming. Het vertrouwen in een model kan ervoor zorgen dat de klant het model zonder twijfel inkoopt en in grote aantallen. In een creatieve startende mode onderneming is creativiteit een eerste prioriteit. Het ontwerpen van een zeer goed zittend basismodel klinkt niet erg aantrekkelijk. Het ontwerpen van deze modellen heeft meer te maken met een basis leggen voor verkoop en vertrouwen dan met hoogstaand creatief design. De stelling of een basiscollectie een onmisbare factor is in het creëren van naamsbekendheid en vertrouwen bij de klant, gaven de ondervraagden gemiddeld een Voor het voortbestaan van de onderneming is omzet belangrijk. Verkoop speelt daarin de grootste rol. Het hebben van succesmodellen geeft een bepaalde voorspelling en zekerheid in de verkoop en dus omzet. Als modellen een succes blijken te zijn is de kans groot dat ook volgend seizoen er vraag naar is. Deze optie zal geen kosten reduceren maar genereert wel omzet en dus meer bewegingsvrijheid in de financiële structuur van de onderneming. Aanbeveling; - Basismodellen ontwerpen met een zeer goede pasvorm - Succesmodellen opnemen in een basiscollectie 5. Werken met meerdere productiebedrijven. In Nederland is de mogelijkheid monsters te laten maken schaars. Ook liggen de kosten vrij hoog. Toch wordt vaak gekozen voor monstering dichtbij huis. Het voordeel hiervan is dat er meer controle kan plaatsvinden en er zijn kortere levertijden. Het monster kan binnen een paar dagen klaar zijn. Monstering in het buitenland heeft als nadeel dat het langer duurt vanwege de afstand en ook vind er minder vaak controle plaats doordat het niet om de hoek is. Omdat productiebedrijven schaars zijn in Nederland wordt er vaak samengewerkt met één bedrijf. Dit geeft hun echter een zeer sterke positie. Het merk heeft geen andere mogelijkheid te produceren dus is afhankelijk van het productiebedrijf. Dat maakt onderhandelingen over prijs en levertijden een stuk moeilijker. Wanneer een designer meerdere opties zou hebben kan deze onderhandelen over voorwaarden als prijs. Uiteindelijk kan de beste optie gekozen worden.

33 De stelling werken met meerdere productiebedrijven geeft financieel voordeel werd positief gewaardeerd. Veel ondervraagde ondernemingen waren het hiermee eens. Hierdoor kunt u er van uitgaan dat deze ondernemingen werken met meerder productiebedrijven. Het achter de hand hebben van verschillende productie bedrijven geeft de kans te onderhandelen over de prijs. Wanneer je samenwerkt met één enkel bedrijf kan een afhankelijkheidspositie ontstaan. En worden voorwaarden voor lief genomen, soms met nadelige gevolgen, omdat er gewoonweg geen ander optie is. Met meerdere opties achter de hand kan gekozen worden voor de beste optie, en hierin speelt prijs voor een monster natuurlijk mee. Er kan in dergelijke situatie bespaard worden op de kosten. Aanbeveling; - Samenwerkingsverband aangaan met meerdere productiebedrijven. 6. Ontwerpkaders Creatieve ondernemingen zijn vaak design driven. Dat is een sterkte maar tevens een zwakte. Een sterkte omdat creativiteit de designer onderscheidt van andere en een zwakte omdat het andere belangrijke aspecten op een tweede plaats zet. Hierbij valt te denken aan technische aspecten, financiële haalbaarheid, verkoopbaarheid en kwaliteitsaspecten. De collectie ontwikkeling kan dan te maken krijgen met onvoorziene kosten of budgetoverschrijding. Ontwerpkaders horen vastgelegd te worden in het begin van het proces. Daarmee worden ook de kosten vastgelegd voor het verdere proces. Dat geeft een duidelijke visie voor iedere discipline, welk doel gehaald moet worden. Voor de designers betekent dat ontwerpen binnen een aantal kaders om het gestelde doel te halen. Deze ontwerpkaders kan bestaan uit eisen aan materiaal, fournituren, patroondelen, onderhoud, naden en complexiteit. 27. Er zou gedacht kunnen worden dat ontwerpen binnen kaders de creativiteit beperkt. Echter kwam in het onderzoek naar voren dat de ondervraagde ondernemingen het hier niet mee eens zijn. De stelling scoorde een 2. Daarentegen maakt beperkingen juist creatief. Uit het onderzoek kwam naar voren dat die stelling een 4 scoorde en dus de meerderheid het hiermee eens is. Het opstellen van ontwerpkaders is van belang om het gestelde doel te halen. Het geeft ook meer kans van slagen de collectie betaalbaar te houden. De kans het budget te overschrijding wordt met kaders kleiner. Ontwerpkaders zijn een hulpmiddel bij het inrichten van het gegeven budget. Aanbeveling; - Opstellen van ontwerpkaders. - Ontwerpen binnen gestelde standaard ontwerpkaders.

34 7. Prijsbepaling Op basis van de kostprijs calculaties wordt een voorlopige prijs van het model bepaald. De resultaten van deze berekening kunnen aanleiding geven tot productaanpassing. Aanpassingen doen in een later stadium kost echter veel geld. Toch wordt vaak de prijs bepaald op basis van wat zal het product kosten. Hierbij word de kostprijs met een marge de uiteindelijke prijs van het product. Deze manier werd beoordeeld met een 3. Echter is wel te zien dat toch redelijk veel ondervraagde ondernemingen het niet eens waren met deze manier. Hieruit kun je aflezen dat de ondernemingen deze prijsbepaling ook niet helemaal juist vinden. Deze methode kan als gevolg hebben dat de modellen een prijs hebben die te hoog is. Mensen zouden die prijs er niet voor willen betalen. Om het toch verkoopbaar te maken zal de prijs moeten dalen. Maar zo ontstaan er een verlies op het model. 28. Het bepalen van de prijs op basis van Wat mag het product kosten is een betere methode. Hierbij stel je in het begin van het proces de prijs van ieder model vast. Wat wil de klant hiervoor geven? Is de cruciale vraag. Met een antwoord op deze vraag komt de volgende vraag Hoe kunnen we ervoor zorgen dat de gewenste prijs ook de werkelijke prijs is? Naar aanleiding van deze vraag kunnen wel de nodige productaanpassingen nog worden gedaan. Zoals een ander materiaal of minder complexe patronen. Deze manier werd tevens beoordeeld met een 3. Maar hier was te zien dat de meeste ondervraagden het eens waren met de stelling. Er kan dus gezegd worden dat deze prijsbepaling de voorkeur heeft. Bij deze benadering wordt eerst vastgesteld voor welk bedrag het ontwerp verkocht wordt. Vervolgens wordt terug gerekend hoe dit te realiseren is. Op deze manier is verlies op een model haast niet mogelijk. Ook kunnen de kosten beter beheerd worden, doordat voorafgaande gepland wordt. Deze planning moet dan uiteraard gebaseerd zijn op vrijgesteld budget. Aanbeveling; - Prijsbenadering wat mag het product kosten voor het ontwerpen. 8. Kostenbeperking in materiaal Materiaal kosten zijn vaak een hoge kostenpost voor jonge ondernemingen. Vaak hebben zij nog te maken met kleine aantallen waardoor het aantal af te nemen meters nog niet aan het minimum voldoet. Hierdoor betalen zij vaak een meerprijs voor materialen. De kosten voor materiaal zijn vaak zo hoog dat de prijs voor het ontworpen model ook hoog uitvalt, wil hierop worden verdiend. Hierdoor zijn labels vaak verplicht zich in het hogere segment te segmenteren. Materiaal kosten kunnen gereduceerd worden op een aantal manieren. Hieronder volgen een aantal opties; - Het materiaal voor collectie en productie tegelijkertijd inkopen. Hierdoor kan er een groter aantal besteld worden en een betere prijs verkrijgen. Deze optie eist echter wel een erg groot inzicht in de markt. Vaak is dat inzicht pas na enkele jaren verwerft. Voor startende ondernemers zonder voorkennis zal deze optie lastig uit te voeren zijn.

35 - Tweedehands materiaal kopen bij gevestigde leveranciers. Deze hebben vaak stoffen in opslag en verkopen deze voor een redelijk lage prijs. Dit is voordelig voor de kosten van materiaal. Wel is er met deze optie beperking in keuze vrijheid. Ook zijn hiervoor de juiste contacten nodig. - Zoveel mogelijk werken met het kleurengamma van de leverancier. Hierdoor bespaar je op de kosten voor ontwikkeling van eigen kleuren. Ook dit heeft een positieve werking op de kosten en geeft een beperking in keuze vrijheid. - Werken met doorlopende kwaliteiten van seizoen op seizoen. Zo kunnen grote order worden geplaatst met een interessante prijs. - Zo weinig mogelijk kwaliteiten en kleuren opnemen in de collectie en aldus de kwantiteiten van de bestelling verhogen. - Stockverkoop van grote modehuizen langsgaan. Deze optie is geschikt om kosten te reduceren. Maar ook enkel voor merken zonder productie reeksen. Anders zit men met nee-verkoop, hetgeen niet getuigt van een commerciële attitude tegenover de klanten. Aanbeveling; Alle punten kunnen gebruikt worden in reduceren van materiaal kosten. Echter moet welk gekeken worden of de optie binnen de organisatie past en of het mogelijk is deze uit te voeren met de huidige kennis, middelen en contacten. 29.