bacheloropleiding Diergeneeskunde faculteit farmaceutische, biomedische en diergeneeskundige wetenschappen

Transcriptie

1 bacheloropleiding Diergeneeskunde faculteit farmaceutische, biomedische en diergeneeskundige wetenschappen 2009

2 Colofon Redactie Vormgeving Fotografie Departement Studentgerichte Diensten Departement Diergeneeskunde E. Willockx J. Crab, Photo Alto, Photo Disc Deze brochure is met grote zorg samengesteld. Studieprogramma s veranderen echter voortdurend. Het is daarom mogelijk dat het vakkenaanbod van de verschillende studierichtingen enigzins afwijkt van de informatie in deze brochure. 2

3 Inhoud Voorwoord 5 Waarom aan de Universiteit Antwerpen studeren? 6 Studentgerichtheid 6 Innoverende academische opleidingen 6 Infrastructuur 6 Vorming 7 Antwerpen 7 De opleiding Diergeneeskunde 8 Wat is Diergeneeskunde? 8 Waarom Diergeneeskunde studeren in Antwerpen? 9 Bachelor in de Diergeneeskunde 10 Master in de Diergeneeskunde 11 Verder studeren na je universitair diploma 11 Onderwijs en examens 12 Onderwijs 12 Studiepunten 12 Semestersysteem - examens 13 Internationaal 13 Waar kan je met je diploma aan de slag? 16 Toelatingsvoorwaarden en voorkennis 17 Toelatingsvoorwaarden 17 Voorkennis 17 Studiebegeleiding 18 Overgang van het secundair onderwijs naar de universiteit 18 Overbruggingsonderwijs in de maand september 18 Algemene studie- en studentenbegeleiding 18 Vakspecifieke begeleiding 20 Bachelor Diergeneeskunde: studieprogramma 21 Bachelor eerste jaar 21 Bachelor tweede jaar 22 Bachelor derde jaar 23 Master Diergeneeskunde 24 3

4 Inhoud Opleidingsonderdelen 26 Bachelor eerste jaar 26 Bachelor tweede jaar 32 Bachelor derde jaar 38 Studie- en studentenvoorzieningen 44 Cursusdienst 44 Sport 44 Computerfaciliteiten 45 Studentenrestaurants 45 Studentenverenigingen 46 Hoe bereik je makkelijk de campussen? 47 Wegbeschrijving 47 Met de bus 47 Met de trein 47 Plattegrond van de campussen 48 Stadscampus 48 Campus Groenenborger 49 Campus Middelheim 50 Campus Drie Eiken 51 Bijkomende informatie 52 Provinciale informatiedagen 52 Informatiedagen aan onze instelling 52 Brochures over andere opleidingen 52 Internet 52 STudenten Informatie Punt (STIP) 53 Faculteit Farmaceutische, Biomedische en Diergeneeskundige Wetenschappen - Decanaat 53 Departement Diergeneeskunde 53 4

5 Voorwoord Welkom bij de Universiteit Antwerpen. Je hebt je weg naar onze universiteit gevonden en je wenst wellicht wat meer informatie over onze instelling en de studierichtingen die wij bieden. Het boekje dat je nu ter hand neemt, brengt je al een hele stap vooruit in je keuzeproces. De Universiteit Antwerpen is een middelgrote universiteit met studenten. De bestaande opleidingen werden met ingang van het academiejaar omgevormd naar de bachelor- en masterstructuur. Vanaf zijn de masteropleidingen gestart die aansluiten op de academische bacheloropleidingen. Binnen de associatie wordt de samenwerking bevorderd met de Plantijnhogeschool, de Karel de Grote Hogeschool, de Artesis Hogeschool Antwerpen en de Hogere Zeevaartschool. Studeren aan de universiteit is het begin van een nieuwe periode in je leven. Belangrijk is dat je je goed voelt op de universiteit van je keuze en dat je je nadien goed voelt met je behaalde diploma. Daarom stelt de Universiteit Antwerpen alles in het werk om je studietijd aangenaam te maken en de kwaliteit van de opleiding op topniveau te houden. Onze opleidingen worden regelmatig bijgestuurd en aangepast aan de maatschappelijke evolutie. Als je naar één van onze informatiedagen komt, zal je merken dat het aangenaam is om aan de Universiteit Antwerpen te studeren. Zowel onze medewerkers als studenten zullen je er graag over vertellen en kijken alvast uit naar de kennismaking! Prof. dr. Alain Verschoren Rector Universiteit Antwerpen 5

6 Waarom aan de Universiteit Antwerpen studeren? Studentgerichtheid De Universiteit Antwerpen staat voor studentgerichtheid. Dit betekent onder andere dat je zoveel mogelijk college volgt in kleine groepen, hetgeen een vlotte interactie mogelijk maakt. De kleine afstand tussen studenten en het docentencorps zorgt ervoor dat je bij je profs terecht kan met allerlei vragen en problemen. De vlotte communicatie tussen docenten, assistenten en studenten wordt mee ondersteund door de digitale leeromgeving Blackboard; dit biedt ook nieuwe kansen voor een interactief onderwijssysteem. Studenten worden bovendien ook uitgenodigd om actief deel te nemen aan het beleid: in verschillende adviesorganen en raden zijn zij vertegenwoordigd. Tenslotte is de Universiteit Antwerpen bekend voor haar goede studentenbegeleiding en -ondersteuning, waarbij wordt ingespeeld op de individuele noden van alle studenten. Innoverende academische opleidingen De Universiteit Antwerpen biedt innoverende academische opleidingen aan, waarbij de opleidingen zowel oog hebben voor theorie als voor praktijk. De opleidingen zijn stevig verankerd in sterk wetenschappelijk onderzoek, dat ook interna tionale faam geniet. De academische ivoren toren werd reeds lang geleden gesloopt: academici hechten veel belang aan een voortdurende uitwisseling met de steeds evoluerende samenleving. Bij je studie aan de Universiteit Antwerpen staat niet zozeer het memoriseren van feitenkennis centraal: je verwerft relevante kennis en vaardigheden die je nodig hebt om beroepsrelevante opdrachten en problemen op te lossen. De BaMa-structuur werd gezien als een kans tot vernieuwing en verbetering. Nieuwe opleidingen werden ingevoerd, keuzemogelijkheden binnen bestaande opleidingen verruimd. Infrastructuur Voor haar onderwijs beschikt de Universiteit Antwerpen over de meest moderne infrastructuur: goed uitgeruste les- en computerlokalen, laboratoria, bibliotheken en studielandschappen. In alle publieke ruimten zijn er hotspots waar je draadloos kan surfen. De laatste jaren werd ook grootschalig geïnvesteerd in nieuwe gebouwen om het toenemend aantal studenten op te vangen en hen een aangename leeromgeving te bieden. 6

7 Waarom aan de Universiteit Antwerpen studeren? De Universiteit Antwerpen is een middelgrote universiteit, met meer dan studenten, verspreid over vier campussen en zeven faculteiten. De campussen Middelheim, Groenenborger en Drie Eiken liggen aan de stadsrand, in een groene omgeving. De campussen Middelheim en Groenenborger grenzen aan het openluchtmuseum voor Beeldhouwkunst Middelheim en het Nachtegalenpark. Studeer je op campus Drie Eiken dan kan je volop genieten van de groene oase van Fort VI en de mooie vijvers rondom de campus. De Stadscampus, met zijn kern van prachtig gerenoveerde 16deeeuwse gebouwen, ligt in hartje Antwerpen. De opleiding Diergeneeskunde is gesitueerd op de campussen Groenenborger en Drie Eiken. Vorming De Universiteit Antwerpen wil niet alleen opleidingen aanbieden, maar ook een brede vorming. Ze wil jonge mensen laten opgroeien tot professionelen met een kritische ingesteldheid, een tolerante en constructieve houding. De Universiteit Antwerpen kiest resoluut voor pluralisme en verwelkomt diversiteit in haar curricula, personeel en studenten. Antwerpen Tenslotte kies je voor de stad Antwerpen. Studeren is meer dan met je neus in de boeken zitten. Wie in Antwerpen komt studeren, kiest voor een studentenstad. Antwerpen is, naast een universiteitsstad, een bruisende metropool met een uniek cultuurhistorisch aanbod, een wereldhaven, een overvloed aan cafés en restaurants, clubs, gezellige pleintjes, cultuur, architectuur, mode, sportinfrastructuur,... Kortom: een stad waarin Antwerpenaars, bezoekers en studenten graag wegzinken. Speciaal voor de lancering van de nieuwe huisstijl van de Universiteit Antwerpen, schreef Pieter Embrechts een lied U Aan het woord. In deze brochure vertellen wij graag over onze universiteit, daarna is het woord aan A! 7

8 De opleiding Diergeneeskunde Wat is Diergeneeskunde? Met een diploma van Master in de Diergeneeskunde kan je vele paden betreden. Hoewel de opleiding zich nu nog vooral richt op mensen die later een dierenartspraktijk willen beginnen, biedt diergeneeskunde veel meer dan deze beroepskeuze alleen. Het is immers een academische opleiding die, naast een stevige klinische training, dankzij haar degelijk biomedisch profiel nog talrijke beroepsmogelijkheden biedt. Het is een goede basis voor vele veterinaire en niet specifiek veterinaire functies in het bedrijfsleven zoals levensmiddelenindustrie, farmaceutische sector, veevoederindustrie of bij de overheid zoals veterinaire volksgezondheid, onderwijs (universiteit, hoger onderwijs buiten de universiteit), wetenschappelijk onderzoek (universiteit, onderzoekscentra van de Federale overheidsdienst Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu), de dienstensector (landbouworganisaties) of bij internationale organisaties. Met andere woorden dierenartsen kunnen hun gading vinden in verschillende maatschappelijke domeinen. Deze ontkoppeling van diploma en job is een fenomeen dat nu reeds geldt voor veel afgestudeerden en ook dierenartsen zullen hiermee in de toekomst steeds meer geconfronteerd worden. De opleiding diergeneeskunde kent een bachelor-masterstructuur. De studie duurt zes jaar: drie bachelorjaren en drie masterjaren. Universiteit Antwerpen biedt alleen de bacheloropleiding aan waarin vooral de niet-klinische basis voor de masterjaren wordt gelegd. Het curriculum in de bachelorjaren is voor alle studenten hetzelfde. De 1ste bachelor heeft een selectief karakter en aan het einde van het jaar heb je voldoende inzicht in de zwaarte en het karakter van de studie om gemotiveerd te kunnen besluiten of je ermee wil doorgaan. De masters zijn meer functiegericht en beogen in belangrijke mate de praktische opleiding tot dierenarts. Pas als je het hele traject hebt doorlopen, ben je bevoegd de diergeneeskunde in volle omvang uit te oefenen. Door je studies Diergeneeskunde aan de Universiteit Antwerpen aan te vatten, kies je -in samenwerking met een zeer toegankelijk academisch korps- bewust voor een degelijke wetenschappelijke vorming die én naadloos aansluit op de verdere masteropleiding aan de Universiteit van Gent én je alle garanties biedt voor het behalen van je einddiploma. 8

9 De opleiding Diergeneeskunde Waarom Diergeneeskunde studeren in Antwerpen? Sinds zijn oprichting in 1970 is de diergeneeskunde in Antwerpen een opleiding waar de student centraal staat. Vanaf het eerste jaar is de relatie student docent laagdrempelig. Ook het recent ingevoerde peter/meterschap zorgt ervoor dat studenten terechtkomen in een sociale en bruisende studentenkring. Dierenartsen-docenten brengen onze studenten in contact met de bijzondere wereld van gezelschapsdieren en nutsdieren. Steeds meer studenten diergeneeskunde hebben van thuis uit minder contact met huisdieren. Bij de invoering van de bachelorstructuur is er dan ook bijzondere aandacht gegaan naar het omgaan met dieren. De bachelor dierenarts zal straks een ervaringsdeskundige zijn wat betreft dierengedrag en dierenwelzijn. Inmiddels staat een moderne onderwijsinfrastructuur ter beschikking met ondermeer De Ark, waar studenten leren omgaan met (huis)dieren. 9

10 De opleiding Diergeneeskunde Je bacheloropleiding in Antwerpen is volledig gelijkwaardig aan deze in de faculteit Diergeneeskunde van de Universiteit Gent. Door een wederzijds overleg tussen de respectievelijke onderwijscommissies van beide universiteiten is een probleemloze aansluiting Bacheloropleiding Antwerpen Masteropleiding Gent gegarandeerd. Bachelor in de Diergeneeskunde De drie jaar durende bacheloropleiding volg je op de campussen Groenenborger en Drie Eiken. Je behaalt een diploma Bachelor Dierenarts. De eerste cyclus, die leidt tot de graad van Bachelor Dierenarts, omvat drie studiejaren. In de 1ste Bachelor worden tijdens het eerste semester de basisvakken wetenschappen gedoceerd: natuurkunde, scheikunde en biologie. Tijdens het tweede semester komen studierichtingspecifieke vakken zoals anatomie, fysiologie, biochemie en cel- en weefselleer aan bod. In het tweede en derde jaar worden voornamelijk specifiek diergeneeskundige vakken onderwezen. Deze bestuderen in hoofdzaak het normale dier. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen morfologische vakken, als anatomie en weefselleer, dewelke de vorm en de structuur van de stelsels en de organen bestuderen, en fysiologische vakken als fysiologie, biochemie, genetica, en algemene diervoeding die eerder functiegericht zijn. In het derde jaar wordt ook reeds gestart met de studie van de ziekteleer, pathologie, microbiologie en immunologie. Er wordt ook veel aandacht besteed aan het omgaan met dieren. Na een initiatie en bedrijfsbezoeken wordt er tussen het 2de en 3de bachelorjaar, gedurende 3 weken, stage gelopen o.a. in een veebedrijf. Het totaal aantal contacturen bedraagt ± 600u. per studiejaar. Zowel theorie als practica komen aan bod. Oefeningen en toepassingen worden in kleine groepen doorgenomen om het inzicht in de stof te verhogen. 10

11 De opleiding Diergeneeskunde Master in de Diergeneeskunde De drie jaar durende masteropleiding volg je aan de Universiteit Gent. Je behaalt een diploma Dierenarts. In de masteropleiding ligt het zwaartepunt op de pathologie. Er is tevens veel ruimte voor praktische oefeningen en kliniekwerkzaamheden die het hele domein van de diergeneeskunde bestrijken. Het laatste jaar wordt voornamelijk in de kliniek doorgebracht en is bijgevolg sterk praktijkgericht. De studenten moeten kiezen tussen één van de volgende opties: paard; herkauwers; gezelschapsdieren; varken; pluimvee en konijn of de optie onderzoek. Meer informatie over de masteropleiding van de richting diergeneeskunde is verkrijgbaar bij de Universiteit Gent. Het is ook mogelijk verder te studeren aan de Universiteit Antwerpen. De bachelor Diergeneeskunde biedt rechtstreeks toegang tot de master Biomedische Wetenschappen. In deze richting kan je kiezen voor een gespecialiseerde onderzoeksafstudeerrichting of voor de opties onderzoek en onderwijs of onderzoek en ondernemerschap. Vaak bereiden afgestudeerden in deze richting een doctoraat voor en blijven ze nadien bedrijvig in het weten schappelijk onderzoek. Verder studeren na je universitair diploma De verdere studie- en specialisatiemogelijkheden zijn: - Academische lerarenopleiding - Master na masteropleidingen - Doctoraat - Gediplomeerde in de Gespecialiseerde Studies Diergeneeskundig Toezicht op Eetwaren - Gediplomeerde in de Gespecialiseerde Studies van Proefdierkunde - Postuniversitair onderwijs - Diplomate opleiding Aparte folders i.v.m. de verdere studie- en specialisatiemogelijkheden en de doctoraatsopleiding zijn verkrijgbaar bij de achteraan vermelde adressen. 11

12 Onderwijs en examens Onderwijs Voor de meeste vakken worden hoorcolleges georganiseerd. Je volgt in groep een uiteenzetting van de docent, al dan niet ondersteund door audio-visueel materiaal. Voor bepaalde vakken zijn er ook werkcolleges, waar de leerstof uit de hoorcolleges in kleinere groepen wordt uitgediept en ingeoefend. Als universiteitsstudent leer je zelfstandig, kritisch en probleemoplossend denken. Je bepaalt zelf je studietempo en bereidt tussentijdse evaluatiemomenten voor. Zo krijg je de nodige bagage en ontwikkel je de nodige creativiteit om een grote diversiteit aan problemen te behandelen. Dit heeft tot gevolg dat het bedrijfsleven voor de invulling van hogere functies de voorkeur geeft aan universitairen. De digitale leeromgeving Blackboard speelt in deze context een grote rol. Opdrachten worden via dit medium doorgegeven en interactief verwerkt en je kan docenten te allen tijde om feedback vragen. Het contact met professoren en assistenten is niet altijd even intens als met je leerkrachten in het secundair onderwijs, maar je wordt allerminst aan je lot overgelaten. Wanneer je zelf het initiatief neemt om hulp te zoeken, zijn deze mensen zeker bereid een antwoord of oplossing te formuleren voor je vragen of problemen. Het uitgebreide gamma aan begeleidingsmogelijkheden wordt verderop in deze brochure besproken. Studiepunten De studieomvang van elke opleiding wordt uitgedrukt in studiepunten. Een voltijds academiejaar telt voor 60 studiepunten. Deze norm werd overgenomen van het Europees ECTS-project (European Community Course Credit Transfer System). Deze studiepunten zijn een relatieve maatstaf voor de studieomvang van de opleidingsonderdelen in het jaarprogramma. 12 De volledige bacheloropleiding Diergeneeskunde omvat 180 studiepunten, de masteropleiding eveneens 180 studiepunten. Elk studiepunt komt overeen met een studietijd van 25 tot 30 uren. Hierin zijn zowel het bijwonen van de colleges of practica, de voorbereidingstijd en het studeren voor de examens vervat. De studietijd van een voltijds academiejaar varieert van 1500 tot 1800 uren studie. Het aantal studiepunten van een opleidingsonderdeel zegt dus veel meer over hoeveel tijd je er uiteindelijk aan zal besteden, dan

13 Onderwijs en examens enkel het aantal uren dat je les hebt. De normen zijn overal in Vlaanderen en in Europa gelijkaardig, dus gemakkelijk vergelijkbaar. Semestersysteem - Examens Het academiejaar wordt verdeeld in twee semesters, met een examenperiode na elk semester. In januari leg je examens af voor ongeveer de helft van het jaarprogramma, in juni voor de overige vakken van de eerste zittijd. Voor wie niet geslaagd is na de eerste zittijd, wordt in september de tweede zittijd ingericht. Door de flexibilisering in het hoger onderwijs bestaan er geen studiejaren meer. Wel worden nog modeltrajecten vastgesteld. Als je voor een voltijds modeltraject kiest rond je een bacheloropleiding (180 sp) af in drie jaar tijd: 60 studiepunten per jaar. Wanneer je geslaagd bent voor een opleidingsonderdeel en dus minstens 10 op 20 behaalt, verwerf je een creditbewijs dat overeenkomt met het aantal studiepunten van dit opleidingsonderdeel. Zelfs indien je niet alle creditbewijzen voor je studieprogramma behaalt, mag je verder met je studie. De faculteit moet dan je programma - een geïndividualiseerd traject of GT - goedkeuren. Omdat de studieprogramma s volgens een logische volgorde werden ingebouwd, zijn er voorwaarden vastgelegd om welbepaalde vakken al te mogen volgen. Dit noemt men volgtijdelijkheid. Je slaagt voor een opleiding als je creditbewijzen haalt voor alle opleidingsonderdelen van de opleiding. Dankzij de nieuwe bachelor- en masterstructuur en het flexibiliseringssysteem heb je als student meer keuzemogelijkheden gekregen om je studieprogramma in te vullen. In elke faculteit adviseren studietrajectbegeleiders over de samenstelling van je programma en over de aangeboden keuzemogelijkheden. Het is echter belangrijk voldoende vooruitgang te boeken in je studietraject en in een redelijke tijd je diploma te behalen. Daarom heeft de Universiteit Antwerpen een systeem van studievoortgangbewaking en -begeleiding opgezet; de faculteit zal je studieprestaties volgen en kan je bindende voorwaarden opleggen wanneer je niet de helft van de studiepunten van het goedgekeurde studieprogramma van het academiejaar hebt behaald! 13

14 Onderwijs en examens De volledige examenregeling (examenreglement) vind je terug op Tijdens de examens kan je met problemen (examenregeling, uitstel van examen, onderbreking of definitief stopzetten van examens, conflict met de docent) terecht bij de ombudspersoon. De ombudspersoon zorgt ervoor dat het examenreglement correct wordt opgevolgd en bemiddelt tussen studenten en docenten. De ombuds is ook aanwezig bij de deliberatie en kan, op basis van verzachtende omstandigheden zoals ziekte of ongeval, je zaak bepleiten. Je kan steeds de gegevens van jouw ombudspersoon terugvinden op de website van de Universiteit Antwerpen: onder de rubriek huidig student, ombudspersoon. Internationaal De Universiteit Antwerpen neemt actief deel aan de Europese uitwisselingsprogramma s zoals ERASMUS. Elk jaar studeert een aanzienlijk grote groep studenten één semester aan een buitenlandse universiteit. In het kader van het ERASMUS-programma heeft de Universiteit Antwerpen samenwerkingsakkoorden gesloten met heel wat universiteiten in West- en Centraal Europa. Maar de Universiteit Antwerpen kijkt verder dan Europa. Op bilaterale basis (buiten het kader van ERASMUS) werden wereldwijd uitwisselingsprogramma s uitgewerkt. In het kader van Internationale Ontwikkelingssamenwerking kan je met een beurs een aantal maanden in een ontwikkelingsland studeren. Je studieperiode aan één van de buitenlandse partneruniversiteiten wordt erkend als onderdeel van je studie aan de Universiteit Antwerpen. 14

15 15

16 Waar kan je met je diploma aan de slag? Het merendeel van de Belgische dierenartsen is werkzaam als zelfstandig praktiserend dierenarts met hetzij overwegend grote huisdieren (landelijke praktijk), hetzij overwegend gezelschapsdieren (hond, kat, vogels, vissen, reptielen) en/of sportpaarden. In de landelijke praktijk is een belangrijke accentverschuiving merkbaar waarbij, mede ten gevolge van de schaalvergroting van de bedrijven en de snelle evolutie van wetenschap en economische wetmatigheden, naast de behandeling van individueel zieke dieren (curatieve praktijk), de ziektepreventie en de bedrijfsbegeleiding meer en meer een belangrijke rol zullen toebedeeld krijgen. Voor de gezelschaps- en sportdieren zal, net zoals in de menselijke geneeskunde, de praktijk in hoofdzaak toegespitst blijven op de behandeling van individuele ziektegevallen. De gelijkwaardigheid van de diploma s biedt mogelijkheid tot vrije vestiging in de EU-landen. Door de veelzijdigheid van de universitaire vorming krijg je als dierenarts op de arbeidsmarkt bovendien toegang tot vele functies. Een overzicht: - Zelfstandig dierenarts: individueel, groepspraktijk,... - Openbare diensten: Federale overheidsdienst Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu, FAVV,... - Industrie: farmaceutische, veevoeder-, levensmiddelenindustrie,... - Commerciële en handelssector: verkoop- en klantencontacten,... - Dienstensector: landbouworganisaties, financiële instellingen,... - Internationale organisaties: ABOS, EU,... - Wetenschappelijk onderzoek: Universiteit, Onderzoekscentra van het Ministerie van Landbouw,... - Onderwijs: Universiteit, Hoger Onderwijs van één of twee cycli, Middelbaar Onderwijs,... 16

17 Toelatingsvoorwaarden en voorkennis Toelatingsvoorwaarden Om toegelaten te worden tot een universitaire studierichting, moet je beschikken over een diploma van het hoger secundair onderwijs. Een diploma van een professionele bachelor geeft eveneens toegang tot het universitair onderwijs. Buitenlandse studenten en studenten met een buitenlands diploma nemen best contact op met de studentenadministratie. Voorkennis Handigheid, een goed waarnemingsvermogen, plichtsbesef, verantwoordelijkheidszin en vlotte omgang met mens en dier zijn de meest noodzakelijke eigenschappen waarover je als dierenarts moet beschikken. Eveneens onmisbaar is liefde of minstens interesse voor dieren. De belangrijkste cursussen van het eerste jaar zoals chemie, fysica en biologie, vereisen voorkennis. De leerstof begint met een herhaling van wat in het secundair onderwijs gegeven werd, maar de benadering gebeurt vanuit een ander oogpunt; begrijpen, opbouwen en toepassen zijn belangrijker dan iets kennen. Een goed geheugen is belangrijk voor nagenoeg alle diergeneeskundige basisvakken en klinische vakken. Tot slot zijn, en dit geldt voor alle universitaire studies, doorzettingsvermogen, wilskracht en regelmatige werklust absolute vereisten. Je zal namelijk zes jaar volop met de studies Dierenarts bezig zijn. Wil je je keuze eens bespreken met een professor uit de Diergeneeskunde, neem dan contact op per met prof. dr. Chris Van Ginneken (voorzitter onderwijscommissie), of prof. dr. Peter Bols (voorzitter departement diergeneeskunde), 17

18 Studiebegeleiding Overgang van het secundair onderwijs naar de universiteit Aan de universiteit ben je meer dan ooit verantwoordelijk voor jezelf. De manier waarop je studeert en het academiejaar indeelt moet je aanpassen aan je persoonlijk studeervermogen. Deze vaardigheid onder de knie krijgen is voor een eerstejaarsstudent niet altijd eenvoudig. Je wordt immers tegelijkertijd geconfronteerd met een aanzienlijke hoeveelheid leerstof en met een examensysteem waar je geen ervaring mee hebt. De medewerkers van de dienst Studieloopbaanbegeleiding kunnen je helpen. Hier kan je het hele academiejaar terecht voor algemene studiebegeleiding. Hierna geven we een kort overzicht van elk van de geboden diensten. Overbruggingsonderwijs in de maand september Gedurende twee weken voorafgaand aan het academiejaar (september) worden overbruggingslessen wiskunde en studiemethodiek ingericht. Het overbruggingsonderwijs steunt op drie pijlers: herhaling, remediëren en kennismaking. In grote lijnen wordt de voorkennis herhaald die nodig is om de gekozen studierichting goed voorbereid aan te vatten. Voor hen die vaststellen dat de voorkennis niet op peil is, worden remediëringslessen voorzien. Tenslotte biedt het overbruggingsonderwijs de gelegenheid om in een ontspannen sfeer kennis te maken met de nieuwe studieomgeving, lesgevers en medestudenten. De overbruggingslessen zijn gratis en niet verplicht. Het rooster is zo opgesteld dat iedere student een eigen lessenpakket kan samenstellen. Algemene studie- en studentenbegeleiding Tijdens het academiejaar kan je terecht bij de dienst Studieadvies en Studentenbegeleiding, zowel met studie- als met persoonlijke problemen. Zowel groepsactiviteiten als individuele begeleiding zijn volledig gratis. Afspraken met de begeleiders van deze dienst kan je maken via het Studenten Informatie Punt (STIP). Studiekeuze De dienst Studieadvies en Studentenbegeleiding geeft je advies over je studiekeuze, eventueel heroriëntatie en helpt je bij alle keuzemomenten van 18

19 Studiebegeleiding het begin van je studieloopbaan tot bij het afstuderen. De dienst werkt ook mee aan het Trampolineproject dat heroriëntatie beoogt wanneer blijkt dat de gekozen richting voor jou minder geschikt zou zijn. Algemene studiebegeleiding: studievaardigheden en studieplanning Studentenbegeleiders organiseren trainingen en begeleidingen over studievaardigheden: studiemethode, studieplanning voor eerstejaarsstudenten. Na de examens van het eerste semester worden remediërende trainingen aangeboden (bv. uitstelgedrag aanpakken en examenstress onder controle krijgen). Je kan er ook terecht voor individuele begeleiding. Voor specifieke vragen over je individuele programma, vrijstellingen e.d. kan je terecht bij de Studietrajectbegeleider van de opleiding Diergeneeskunde Psychosociale begeleiding Ook wanneer je last hebt om je te concentreren, twijfelt aan je studiekeuze, kampt met examenangst of persoonlijke problemen zoals het afspringen van een relatie, ernstige ziekte in je onmiddellijke omgeving... kan je een afspraak maken met een studentenbegeleider. Indien nodig wordt een individuele begeleiding opgestart of word je doorverwezen naar gepaste trainingen in kleine groepjes. Dit gebeurt steeds op vrijwillige basis. Het aanbod aan individuele, groepsgerichte en digitale begeleiding wordt in het begin van elk semester bekend gemaakt in alle mogelijke publicaties voor studenten. Je vindt ook heel wat informatie op de website of Begeleiding van studenten met specifieke noden: aanvragen bijzondere faciliteiten Studenten met functiebeperkingen (fysische handicap of chronische ziekte, leerstoornis zoals dyslexie, ADHD, psychische problemen...) of met bijzondere vragen omwille van sport op topniveau of kunstbeoefening kunnen via de Dienst voor studieadvies en studentenbegeleiding bijzondere faciliteiten voor onderwijs en/of examens aanvragen. Dit is voorzien in het Onderwijsen examenreglement van de Universiteit Antwerpen. 19

20 Studiebegeleiding Na het indienen van je aanvraag, word je uitgenodigd voor een intakegesprek met een studentenbegeleider. In onderling overleg worden de nodige afspraken gemaakt. Als je dossier helemaal in orde is en voorzien van de nodige attestering zal de dienst je dossier ter goedkeuring voorleggen aan de rector. Vervolgens kunnen bepaalde faciliteiten toegekend worden. Vakspecifieke begeleiding Met vragen over de cursus kan je steeds terecht bij de docent die deze cursus doceert of bij zijn of haar assistent(en). Gewoon aankloppen en meestal word je direct geholpen. Zoniet maak je vooraf een afspraak. Onderwijsassistenten geven extra begeleiding o.a. voor vakken als wiskunde, chemie en fysica. In groepsessies worden de gekende knelpunten van de cursus behandeld. Deze begeleiding bestaat doorgaans uit een herhaling van de essentie van de theorie, waarna deze wordt toegepast in oefeningen. Het voornaamste verschil tussen de sessies en de lessen is de grote wisselwerking (vragen, bijsturing,...) tussen de studenten en de begeleider. Individueel wordt er ook de mogelijkheid geboden om vragen te stellen over onderwerpen die buiten de sessies vallen. Deze vragen worden meestal behandeld in groepen van enkele personen. Tot slot kunnen de studenten de gemaakte oefeningen steeds ter verbetering voorleggen aan de onderwijsassistenten. Wens je begeleiding voor andere vakken dan wiskunde, chemie of fysica dan vraag je best informatie aan de studentenbegeleiders. Zij beschikken over een aantal adressen van contactpersonen waar je terecht kan. Ook ouderejaarsstudenten zijn vaak bereid om eerstejaars te helpen of te begeleiden met hun studieproblemen. Informeer hiervoor bij de sociale diensten of via Jobweb. Onthoud vooral dat je niet met je vragen mag blijven zitten tot het te laat is. Professoren, assistenten, studiebegeleiders en de medewerkers van Studieloopbaanbegeleiding zijn er om je zo goed mogelijk te helpen. 20

21 Bachelor eerste jaar Zoek je een voorbeeld van een collegerooster? Surf dan naar Daar vind je een overzicht van de huidige collegeroosters. Th = aantal uren theorie Pr = aantal uren practicum Sp = studiepunten Vakken bachelor eerste jaar Th. Pr. Sp. Basiswetenschappen Biologie Algemene chemie Organische chemie Natuurkunde Biomedische statistiek Vorm, functie en ontwikkeling Algemene cel- en weefselleer vd huisdieren Embryologie van de huisdieren Algemene en klinische anatomie van de huisdieren I Biochemie van de huisdieren I Veterinaire fysiologie A Orgaananatomie van de huisdieren Etnografie en beoordelingsleer van de huisdieren 38 5 totaal De indeling in uren theorie (Th.) en praktijk (Pr.) is in werkelijkheid niet altijd even scherp als hier weergegeven. Sommige vakken bieden een mengvorm van klassieke lessen, zelfstudie en praktisch werk. De studiepunten geven een goed beeld van de relatieve tijdsbesteding die verwacht wordt voor elk opleidingsonderdeel. 21

22 Bachelor tweede jaar Vakken bachelor tweede jaar Th. Pr. Sp. Vorm, functie en ontwikkeling Klinische anatomie van de huisdieren II Klinische anatomie van de huisdieren III Bijzondere weefselleer van de huisdieren II Biochemie van de huisdieren II Veterinaire fysiologie B Biochemie van de huisdieren III Veterinaire fysiologie C Neuroanatomie Algemene genetica 30 4 Genetica van de huisdieren 30 4 Basiswetenschappen Analytische chemie Dier in milieu en maatschappij Voedsel en milieuchemie Omgaan met dieren: initiatie en bedrijfsbezoeken * totaal * De eindbeoordeling wordt opgenomen in Omgaan met dieren van 3de Ba. 22

23 Bachelor derde jaar Vakken bachelor derde jaar Th. Pr. Sp. Vorm, functie en ontwikkeling Klinische topografische anatomie Radioprotectie en introductie medische beeldvorming 23 3 Diervoeding Ziekte en afweer Microbiologie en immunologie Parasitologie Pathofysiologie en pathologische biochemie 24 3 Pathologische ontleedkunde Algemene farmacologie 24 3 Dier in milieu en maatschappij Dierhygiëne en huisvesting Veterinaire volksgezondheid 24 3 Economie van vee-exploitatie en bedrijfsmanagement 30 4 Omgaan met dieren: ethologie, ethiek en dierenwelzijn m.i.v. stage (3 weken**) Levensbeschouwing 30 3 totaal ** De stage wordt gespreid over en tussen het 2de en 3de bachelorjaar. 23

24 Master Diergeneeskunde De invoering van het Bachelor-Masterprogramma gebeurt geleidelijk, waardoor de opleiding optimaal kan inspelen op nieuwe decretale bepalingen en op lopende evaluaties. Het eerste Masterjaar is gestart in oktober De masteropleiding wordt in Vlaanderen enkel georganiseerd aan de Universiteit Gent. Raadpleeg hiervoor de studie-informatie van Universiteit Gent. 24

25 Master Diergeneeskunde 25

26 Opleidingsonderdelen bachelor eerste jaar -> diergeneeskunde -> onderwijs In deze brochure laten we je kennis maken met de inhoud van de opleidingsonderdelen van de eerste, tweede en derde Bachelor Diergeneeskunde. Op de website van de Universiteit Antwerpen onder > diergeneeskunde > onderwijs > vakbeschrijvingen, vind je meer uitgebreide informatie over de beginen eindtermen, inhoud, werk- en evaluatievormen en het noodzakelijk en aanbevolen studiemateriaal. Algemene en klinische anatomie van de huisdieren I De cursus start met algemene termen uit de osteologie; begrippen van ligging en richting; algemene begrippen van syndesmologie en arthrologie. Vervolgens wordt, essentieel bij paard, herkauwer en hond als belangrijkste vertegenwoordigers van de courante huisdieren, de osteologie, arthrologie en syndesmologie van het asskelet, het voorste en achterste lidmaat vergelijkend bestudeerd. Er wordt hierbij essentieel uitgegaan van zelfaangemaakte beelden (digitale foto s) en beelden afkomstig uit de kliniek medische beeldvorming. De cursus sluit af met de vergelijkende studie van de spieren van de lichaamswand ttz. de spieren langsheen het asskelet en de buikspieren. In de practica worden door de student: (1) de belangrijkste beenderen van de representatieve huisdieren vergelijkende waargenomen en geïdentificeerd, (2) klinisch belangrijke gewrichten en peesstructuren eigenhandig gedissecteerd, (3) spieren van de lichaamswand bij paard, geit en hond eigenhandig geïsoleerd, geïdentificeerd en benoemd. De handvaardigheid van de student in het anatomisch (chirurgisch) prepareren en systematisch leren waarnemen wordt ingeoefend en op een hoger niveau gebracht. 26

27 Opleidingsonderdelen bachelor eerste jaar Algemene cel- en weefselleer van de huisdieren I Bedoeling van deze cursus is de student inzicht te laten verwerven in 1. de bestanddelen van de kleinste, georganiseerde levende eenheid binnen een organisme, zijnde de cel, 2. de microscopische karakteristieken van de verschillende weefseltypen. Gedetailleerde kennis van de (sub)cellulaire componenten en van de opbouw van de verschillende organen laat de student toe de fysiologische en biochemische processen te linken een één of meerdere specifieke morfologische substraten. Tevens dient de student elementaire theoretische en praktische kennis te hebben van de moderne histologische/celbiologische technieken. Deze kennis moet de student mede toelaten het normale morfologische substraat te onderscheiden van het pathologische en dient dus als essentiële basis voor de pathologische ontleedkunde. In dit eerste deel worden (moleculair) celbiologische en cytologische begrippen en structuren bijgebracht alsook de histologische karakteristieken van de verschillende weefseltypen. Tevens wordt als aanloop naar de cursus Bijzondere Weefselleer van de Huisdieren II in het 2de bachelor jaar het cardiovasculaire stelsel, het immuunstelsel, het integument met zijn derivaten besproken. De theoretische kennis wordt aangebracht via hoorcolleges, de praktische vaardigheden tijdens microscopie-sessies. Algemene chemie Er gaat vooral aandacht naar de fysicochemie en het kunnen toepassen van de fysicochemische begrippen. De volgende domeinen worden zeker behandeld: kwantitatieve aspecten van de chemie, reacties en concentraties; chemisch evenwicht, zuren en basen, oplosbaarheid, redoxreacties en electrochemie, thermodynamica, thermochemie, fasenleer, reactiesnelheid. Daarnaast wordt beperkt de chemische binding behandeld. Vertrekkend vanuit de verschillende atoommodellen en de atomaire structuur wordt overgestapt naar de verschillende moleculaire orbitalen en structuren. Ondermeer Lewisstructuur, sp3, sp2 en sp hybridisatie en resonantie komt aan bod naast beschouwingen over complexen en intermoleculaire interacties Biochemie van de huisdieren I De cursus start met een overzicht van de bouwstenen van de levende materie (koolhydraten, lipiden, aminozuren, nucleïnezuren). Hierop verderbouwend worden de opbouw, structuur en functies van de belangrijkste macromoleculaire 27

28 Opleidingsonderdelen bachelor eerste jaar structuren besproken (eiwitten, DNA, RNA, fosfolipiden ect). Steeds wordt de link gelegd met de biologische rol die deze moleculen vervullen. Vervolgens worden de basismechanismen van enzymwerking en -kinetiek besproken. In het tweede deel van de cursus worden de belangrijkste werkingsmechanismen besproken die in een dierlijke cel van belang zijn voor het energiemetabolisme. Zowel de afbraak- als de opbouw-reactiewegen van de belangrijkste bouwstenen worden belicht. Biologie Na een inleiding over het proces van biologische evolutie, wordt een overzicht gegeven van de grote bouwplannen van dieren, planten en schimmels, met vooral aandacht voor de wijze waarop vorm en functie samenhangen en de grote evolutieve sprongen die hierbij gebeurd zijn. De verscheidenheid aan dierlijke en plantaardige levensvormen en schimmels wordt uitgebreid besproken in een systematisch overzicht van de grote phyla en classes, van eencelligen tot gewervelden en zaadplanten. Als illustraties hiervoor wordt vooral gebruik gemaakt van soorten met een medisch of veterinair belang. Tijdens laboratoriumsessies krijgen de studenten de kans om de bouwplannen van verschillende groepen te bestuderen en te vergelijken. Biomedische statistiek In de cursus wordt er nagestreefd om de student vertrouwd te maken met statistische analyse van gegevens afkomstig van experimenten en onderzoek, teneinde analyses van eigen onderzoek of uit de wetenschappelijke literatuur te kunnen uitvoeren. Hiervoor worden databestanden met echte gegevens gebruikt uit biomedisch onderzoek. De basistechnieken worden aan de hand van voorbeelden toegelicht. Bij de parametrische methoden worden t-test, anova, lineaire regressie en correlatie methoden behandeld. Bij de niet-parametrische methoden worden Mann-Whitney U test, Kruskal Wallis, Friedman en Chi kwadraat toegelicht. Tevens worden een aantal multivariate testen zoals logistische regressie, discriminant analyse en clusteranalyse belicht. In de PC practica dienen de studenten individueel met behulp van het statistisch software pakket SPSS de in de les toegelichte technieken zelf uit te voeren. De 28

29 Opleidingsonderdelen bachelor eerste jaar student wordt aangeleerd hoe onderzoeksgegevens te verzamelen, te onderzoeken met een kwaliteitscontrole, te analyseren en te presenteren onder de vorm van grafieken en tabellen, typisch voor wetenschappelijke publicaties. Het is tevens een goede voorbereiding op wetenschappelijke opdrachten die volbracht moeten worden. Embryologie van de huisdieren In de cursus staat de vroege embryonale ontwikkeling (embryogenese) centraal waarbij vanuit de bevruchte eicel (1cellig organisme) een complex, multicellulair gedifferentieerd embryo ontstaat. Hierbij wordt voornamelijk de ontwikkeling van het zoogdier vergelijkend besproken. De ontwikkeling van de verschillende orgaanstelsels (organogenese) wordt essentieel behandeld tijdens de betreffende anatomiecolleges. In deze optiek behandeld de cursus volgende onderwerpen: de voortplanting, de klieving en gastrulatie, de ontwikkeling tot primitieve lichaamsvorm; de bescherming en voeding van het embryo- de ontwikkeling van het skelet- en spierstelsel. In de practica worden door de student varkens- en schapenfoeten gedissecteerd met de bedoeling inzicht te verwerven in het algemene bouwplan van een zoog(huis)dierlichaam; weefsels te leren herkennen; belangrijke organen te exposeren en hun onderlinge, ruimtelijke relaties aan te tonen zonder deze te vernietigen; na te gaan waar organen beginnen en eindigen. Tegelijk wordt handvaardigheid in het gebruik van anatomisch (chirurgisch) dissectiemateriaal; het planmatig snijden en het systematisch waarnemen en reconstrueren van structuren, aangeleerd. Bovendien wordt er gepuzzeld met kiembladen en wordt ruimtelijk inzicht verworven in bouw en structuur van het embryo aan de hand van seriesneden door het embryo in verschillende richtingen, op verschillende niveaus en tijdens verschillende ontwikkelingsfasen. Etnografie en beoordelingsleer van de huisdieren In het kader van de algemene biologie van hoog geëvolueerde diersoorten kan dit opleidingsonderdeel beschouwd worden als een uitbreiding van de dierkunde, evenwel specifiek gericht op huisdieren. Het is een kennismaking met de belangrijkste diersoorten en rassen waarmee een dierenarts in contact komt, en met de verschillende aspecten van het exterieur van huisdieren. 29

30 Opleidingsonderdelen bachelor eerste jaar Er wordt enige algemene aandacht besteed aan de evolutie, de domesticatie en de selectie van huisdieren en op de gevolgen ervan op hun fysiologische aanleg, gedrag en morfologische ontwikkeling. De domesticatie deed onder de huisdieren een rijke variatie ontstaan, hetgeen leidde tot etnografische rasgroepen. Deze laatste bezitten uiteenlopende kenmerken waaraan de mens belang hecht, zowel productieve als formalistische. Het uitzicht van de belangrijkste huisdierenrassen wordt besproken en gevisualiseerd met foto s. Verder worden tal van uitwendig waarneembare kenmerken bestudeerd bij zowel nutshuisdieren als loutere gezelschaps- en liefhebberijdieren (vnl. paard, rund, schaap, geit, varken, konijn, kat, hond, verschillende soorten pluimvee). Eén en ander wordt gesitueerd in de ruimere context van de praktische uitbating en de houderij van de huisdieren. Natuurkunde De cursus geeft je een nodige basis voor het inzicht in de fysische wetten die ten grondslag liggen van de biofysische en fysiologische processen in levende organismen: mechanica (dynamica, botsingen, rotatie, evenwicht), vloeistoffen en gassen, trillingen, geluid, warmte, elektriciteit en magnetisme, radioactiviteit, optica, moderne diagnostische technieken. Verschillende biomedische toepassingen van deze fysische wetten zullen behandeld worden (spierkrachten, fluïda en het cardio-vasculair systeem, ultra-geluiden, doppler echografie, elektro-cardiografie, signaaltransport in axonen etc). Je maakt samen met maximum 3 andere studenten een schriftelijk groepswerk betreffende de toepassingen van de natuurkundige wetten in de biomedische/ diergeneeskundige wereld. Orgaananatomie Voor nagenoeg elk klinisch handelen en a fortiori voor opleidingsonderdelen als chirurgie, medische beeldvorming, interne geneeskunde en de voortplanting /verloskunde is en blijft een grondige kennis van bouw, ligging en anatomische relatie onderling en tot andere organen van de verschillende orgaansystemen van fundamenteel belang. Met dit objectief voor ogen worden bij de courante huisdieren volgende stelsels bestudeerd: spijsvertering en ademhaling, cardiovasculair, urogenitaal en integumentum. 30

31 Opleidingsonderdelen bachelor eerste jaar In de practica worden door de student de bestudeerde orgaansystemen aan de hand van een eigenhandige dissectie systematisch bestudeerd. Aansluitend wordt hij/zij getraind in het herkennen, lokaliseren en het ruimtelijk inzicht van de verschillende organen en hun onderdelen uitgaande van figuren en digitale foto s genomen van hun zelfgemaakte preparaten. Organische chemie Naast de algemene begrippen als hybridisatie, inductieve en mesomere eigenschappen en intra- en intermoleculaire interacties worden de eigenschappen van de voornaamste klassen van organische verbindingen besproken. Aandacht wordt ook besteed aan de stereochemie en de basisprincipes van infra-rood, NMR en massaspectrometrie worden toegelicht. Worden o.a.besproken: de alkanen, alkenen, alkynen, alcoholen, aldehyden & ketonen, de carbonzuren en vetzuren, oliën en vetten, fospfolipiden en aanverwanten, sacchariden, aminozuren en eiwitten, nucleosiden, DNA & RNA en de steroïden. De laboratoriumsessies bevatten o.a. synthese van een bloeddrukverlagend middel en een aantal oefeningen welke meestal betrekking hebben op de stereochemie. Veterinaire fysiologie A Dit lessenpakket start met een korte inleiding waardoor aansluiting wordt gemaakt met de opleidingsonderdelen biochemie en weefselleer. Daarop volgt een uiteenzetting en bespreking van de regelingsmechanismen die de lichaamsfuncties in goede banen leiden. In eerste instantie wordt de functie van het neuron besproken, waarin onder andere de actiepotentiaal centraal staan. Verder is er de functie van het centrale en perifere zenuwstelsel, de sympaticus en de parasympaticus. Na deze bespreking van de neurale regeling komt de hormonale of endocriene regeling uitgebreid aan bod. Hierbij wordt dieper ingegaan op de aard en de functie van hormonen en de hormoon-receptor interactie. De functies van de hypothalamus en de hypofyse worden in detail besproken alsook de functies van alle endocriene klieren. Om het eerste pakket fysiologie af te sluiten volgt het hoofdstuk over de zintuigen. 31

32 Opleidingsonderdelen bachelor tweede jaar Algemene genetica Naast het bespreken van de overervingswijzen waarop kenmerken van generatie op generatie kunnen doorgegeven worden, worden mogelijke afwijkingen, zowel op chromosomaal niveau als op het niveau van de DNA-sequentie, overlopen. Oefeningen worden gemaakt op het opstellen van genetische kaarten en op het berekenen van herhalingsrisico s binnen stambomen met een genetische aandoening. Tenslotte worden kort een aantal belangrijke en relevante technieken van gentechnologie besproken. Analytische chemie De cursus bestaat uit twee onderdelen. In een eerste deel worden standaard kalibratiemethoden en standaard analysetechnieken (elektrochemische en optische analysetechnieken) besproken. Een tweede deel omvat scheidingstechnieken: centrifugatietechnieken voor bereiden van o.a. celorganellen, chromatografische technieken voor het afzonderen en bepalen van bepaalde (bio)chemische componenten en elektroforetische technieken. Vanuit chemisch analytisch standpunt zal ook ingegaan worden op enkele immunologische en biochemische analysetechnieken (o.a. ELISA, enzymologische analyse; productanalyse via celculturen). Tevens zal zoveel mogelijk 32

33 Opleidingsonderdelen bachelor tweede jaar het verband met het opleidingsonderdeel voedsel- en milieuchemie (tweede semester) geduid worden. Het praktische gedeelte is bedoeld (i) als een illustratie en aanvulling van de theoretische cursus, zodat de besproken technieken en instrumentarium minder abstract overkomen, (ii) om via relatief eenvoudige experimenten de student vertrouwd te maken met elementair analytisch-(bio)chemische handelingen, calibratietechnieken, berekeningen, resultaatinterpretatie en rapportering. Biochemie van de huisdieren II Verder bouwend op de kennis van de bouwstenen en de belangrijkste metabole pathways, wordt het globaal metabolisme verder uitgediept. Bijkomende pathways van het energie- en stikstofmetabolisme worden besproken. Centraal in dit gedeelte van de cursus staat tevens de wisselwerking tussen de belangrijkste organen (lever, vet-, borst-, spier-, hersenweefsel) en hoe het neuro-endocrien systeem (hormonen en neurotransmitters) op de belangrijkste metabole fluxen inwerkt. We belichten uitvoerig de belangrijkste moleculaire mechanismen van signaal transductie. Vervolgens komen diverse orgaanspecifieke biochemische karakteristieken uitvoerig aan bod (biochemie van het spijsverteringstelsel, biochemische eigenschappen van de melkklier, het bloed en de spier). Biochemie van de huisdieren III Verder bouwend op de kennis van de bouwstenen (o.a. aminozuren en nucleinezuren) worden de basismechanismen in het proces van transcriptie en translatie belicht. De rol van de post-translationele modificaties komt uivoerig aan bod. Daarnaast gaat de aandacht naar de DNA duplicatie en mechanismen van DNA herstel. We bespreken de rol van deze mechanismen in belangrijke biologische processen (o.a. celdood, ontstaan van kanker). Zowel de specifieke aspecten in transcriptie, translatie en DNA duplicatie voor pro- en eukaryoten worden belicht. Vervolgens wordt een introductie gegeven tot de basis technieken van de moderne gentechnologie. Toepassingen en voorbeelden die relevant zijn voor de diergeneeskundige praktijk worden belicht. 33

34 Opleidingsonderdelen bachelor tweede jaar Klinische anatomie van de huisdieren II en III De cursus is opgebouwd uit twee onderdelen: voorste lidmaat + thorax (deel II) en achterste lidmaat + buik- en bekkenholte (deel III). Beide omvatten volgende hoofdstukken: myologie, angiologie en neurologie. In het eerste hoofdstuk worden de spieren behandeld, ingedeeld naar ligging en functie. Het tweede hoofdstuk behandelt de arteriële en veneuze bloedvoorziening van de ledematen, thorax, abdomen en bekken met de bijhorende organen. In het hoofdstuk neurologie wordt de ligging en functie van de perifere zenuwen aanwezig thv de ledematen behandeld. De theoretische kennis wordt geïllustreerd in de praktische sessies door middel van vergelijkende dissecties en klinische settings (assessment en development center). Daarnaast wensen we de handvaardigheid van de student in het anatomische prepareren en systematisch waarnemen verder te verfijnen. Met dit opleidingsonderdeel beogen we de student kennis en inzicht te verschaffen in de verschillende anatomische structuren van het lichaam van de verschillende huisdieren. Daarnaast moet de student aantonen dat hij/zij vaardig is in het aanduiden, palperen en exposeren op een gepaste wijze van anatomische structuren. Genetica van de huisdieren Er wordt ingegaan op de talrijke facetten van de overerving van het geslacht en geslachtsgebonden kenmerken, van uiteenlopende merkersystemen (klassieke en DNA) en hun praktische toepassingen, van gebonden genen en overkruising, van haarkleedkleuren en -patronen. Ook basisprincipes van pathologische erfelijkheid en van de detectie van dragers worden uitgediept. In het populatiegenetisch onderdeel worden besproken: de basiswetten, de berekening van genen- en genotypenfrequenties, de wijzigingen en genenfrequenties onder invloed van migratie, mutatie, genetische drift en verschillende modellen van selectie, alsook verwantschap tussen dieren en inteelt op populatieniveau en van individuen. 34