EUROPEES TAALPORTFOLIO VOOR CURSISTEN TALENINSTITUTEN

Transcriptie

1 EUROPEES TAALPORTFOLIO VOOR CURSISTEN TALENINSTITUTEN

2 NOaV NOaV staat voor Netwerk Onderwijs aan Volwassenen. Dit netwerk is ontstaan binnen de Vereniging van Leraren in Levende Talen om krachten te bundelen op het terrein van het volwassenenonderwijs en een gezamenlijk beleid te voeren om de belangen van docenten die in deze sector werkzaam zijn, te behartigen. Het NOaV richt zich op twee categorieën docenten: - docenten die werken met een vast curriculum (aan volksuniversiteiten, culturele centra, enz.) en - taaltrainers / docenten die met op maat gesneden cursussen werken (cursussen voor specifieke doelen). Voor meer informatie zie < onder kopje Kennis. Of stuur een naar <noav@levendetalen.nl>. Colofon Nuttige websites Dit taalportfolio is tot stand gekomen in het kader van een project voor Werkplaatstalen. Voor meer informatie zie < De uitvoering was in handen van het NOaV, Netwerk voor Onderwijs aan Volwassenen. Het pdf-bestand is te downloaden van < onder kopje Kennis. Eindredactie: Christien van Gool en Paul Stevelmans Opmaak: Pharos, Nijmegen Drukwerk: Den Hoed, Wijk bij Duurstede Met dank aan de deelnemers van het project m.n. aan Isabelle Trebillod, Hanneke Nieman, Hannetje Crommelin-v.d. Minne, Sjef Verhoeven, Catharina Geelen, Joanneke Halbertsma, Janette Lanser- Pommer, Britt de Graaf, Thea Bergstra, Rita de Meijer, Christa Beckers Voor het digitaal invullen van het taalportfolio: < Voor het testen op alle niveaus: < Taalprofielen (voor alternatieve voorbeelden): < NT2 taalportfolio: Taalportfolio BVE: Leerzame activiteiten van CPS op allerlei niveaus: < taken-leerzame%20activiteiten.doc>

3 INLEIDING Voor u ligt een taalportfolio. Speciaal gemaakt cursisten van een taleninstituut. Een Taalportfolio is een zelfevaluatie instrument. Daarmee kan iemand zelf een inschatting maken van het niveau dat hij op dat moment heeft van een bepaalde taal. De niveaus zijn ontwikkeld door de Raad van Europa en vastgelegd in het Europees Referentiekader (ERK) of het CEF: Common European Framework of Reference for Languages: learning, teaching, assessment. Het idee erachter is dat er een Europees systeem bestaat om taalniveaus te vergelijken. De niveaus lopen van A1 tot C2. Van beginnend taalgebruiker (A1 en A2), tot Onafhankelijk taalgebruiker (B1 en B2) en Vaardig taalgebruiker (C1 en C2). Binnen de niveaus zijn vijf vaardigheden onderscheiden: Luisteren, Lezen, Gesprekken voeren, Spreken en Schrijven. Op de website < kan al enige tijd digitaal een taalportfolio worden ingevuld. Het is mogelijk om te kiezen voor verschillende profielen. Taleninstituten zijn er nog niet in opgenomen. We hopen dat het mogelijk wordt om in de toekomst ook voor het profiel Taleninstituten te kunnen kiezen. Het voorliggende taalportfolio kan gezien worden als een aanzet hiertoe. Op pagina 4 en 5 vindt u een overzicht van alle vaardigheden met omschrijvingen per vaardigheid en per niveau. Hier worden de begrippen Begrijpen, Spreken en Schrijven gehanteerd, met dezelfde onderverdelingen. Daarna start het eigenlijke taalportfolio. Met een plus, een min of een plus/min kan de cursist aangeven of hij of zij iets al kan. De voorbeelden en de toelichting geven aan om wat voor situaties het gaat en tot op welke hoogte men iets moet kunnen. Door aan het begin van een cursus en na afloop het taalportfolio te laten invullen, kan de cursist zien in hoeverre hij of zij gevorderd is en aan welke vaardigheden hij of zij nog verder zou moeten werken. Het geeft inzicht in wat iemand al kan maar ook in wat iemand nog niet kan. Voor de docent kan het behulpzaam zijn bij de intake van cursisten. Zeker bij cursussen aan taleninstituten is het invullen van een taalportfolio zinvol omdat niet iedereen hetzelfde traject heeft doorlopen en de instroom heel divers is. Een cursist kan op deze manier niet alleen zijn eigen niveau bepalen maar ook het niveau waarnaar hij of zij toe wil werken. Bij de uitwerking van het taalportfolio voor cursussen taleninstituten zijn we uitgegaan van de ik-kan omschrijvingen van het taalportfolio Voortgezet Onderwijs zoals dat op bovengenoemde website te vinden is. Die ik-kan omschrijvingen zijn geaccrediteerd door de Raad van Europa en zijn voor elk taalportfolio hetzelfde. Onze uitwerkingen betreffen de niveaus A1 tot B2. C1 is summier opgenomen en C2 hebben we niet opgenomen omdat dit een niveau is dat bijna niemand bereikt in het onderwijs, zeker niet in het volwassenenonderwijs. De voorbeelden en toelichting hebben we aangepast aan de doelgroep zodat ze herkenbaar zijn voor iemand die als volwassene een taalcursus volgt. Het nauwkeurig bestuderen van alle omschrijvingen en voorbeelden heeft tevens bij de deelnemers aan het project geleid tot een beter inzicht in de verschillen tussen de niveaus en wat nu bepaalt of een cursist op A2 of B1 niveau zit. Dit leverde af en toe de nodige discussies op! Christien van Gool en Paul Stevelmans 1

4 Luisteren BEGRIJPEN Lezen C2 Ik kan moeiteloos gesproken taal begrijpen, in welke vorm dan ook, hetzij in direct contact, hetzij via radio of tv, zelfs wanneer in een snel moedertaaltempo gesproken wordt als ik tenminste enige tijd heb om vertrouwd te raken met het accent. Ik kan moeiteloos vrijwel alle vormen van de geschreven taal lezen, inclusief abstracte, structureel of linguïstisch complexe teksten, zoals handleidingen, specialistische artikelen en literaire werken. C1 Ik kan een langer betoog begrijpen, zelfs wanneer dit niet duidelijk gestructureerd is en wanneer relaties slechts impliciet zijn en niet expliciet worden aangegeven. Ik kan zonder al te veel inspanning tv-programma s en films begrijpen. Ik kan lange en complexe feitelijke en literaire teksten begrijpen, en het gebruik van verschillende stijlen waarderen. Ik kan gespecialiseerde artikelen en lange technische instructies begrijpen, zelfs wanneer deze geen betrekking hebben op mijn terrein. B2 Ik kan een langer betoog en lezingen begrijpen en zelfs complexe redeneringen volgen, wanneer het onderwerp redelijk vertrouwd is. Ik kan de meeste nieuws- en actualiteitenprogramma s op de tv begrijpen. Ik kan het grootste deel van films in standaarddialect begrijpen. Ik kan artikelen en verslagen lezen die betrekking hebben op eigentijdse problemen, waarbij de schrijvers een bepaalde houding of standpunt innemen. Ik kan eigentijds literair proza begrijpen. B1 A2 Ik kan de hoofdpunten begrijpen wanneer in duidelijk uitgesproken standaarddialect wordt gesproken over vertrouwde zaken die ik regelmatig tegenkom op mijn werk, school, vrije tijd enz. Ik kan de hoofdpunten van veel radio- of tv-programma s over actuele zaken of over onderwerpen van persoonlijk of beroepsmatig belang begrijpen, wanneer er betrekkelijk langzaam en duidelijk gesproken wordt. Ik kan zinnen en de meest frequente woorden begrijpen die betrekking hebben op gebieden die van direct persoonlijk belang zijn (bijvoorbeeld basisinformatie over mezelf en mijn familie, winkelen, plaatselijke omgeving, werk). Ik kan de belangrijkste punten in korte, duidelijke eenvoudige boodschappen en aankondigingen volgen. Ik kan teksten begrijpen die hoofdzakelijk bestaan uit hoogfrequente, alledaagse of aan mijn werk gerelateerde taal. Ik kan de beschrijving van gebeurtenissen, gevoelens en wensen in persoonlijke brieven begrijpen. Ik kan zeer korte eenvoudige teksten lezen. Ik kan specifieke voorspelbare informatie vinden in eenvoudige, alledaagse teksten zoals advertenties, folders, menu s en dienstregelingen en ik kan korte, eenvoudige, persoonlijke brieven begrijpen. A1 Ik kan vertrouwde woorden en basiszinnen begrijpen die mezelf, mijn familie en directe concrete omgeving betreffen, wanneer de mensen langzaam en duidelijk spreken. Ik kan vertrouwde namen, woorden en zeer eenvoudige zinnen begrijpen, bijvoorbeeld in mededelingen, op posters en in catalogi. 2

5 SPREKEN SCHRIJVEN Productie Interactie C2 Ik kan een duidelijke, goedlopende beschrijving of redenering presenteren in een stijl die past bij de context en in een doeltreffende logische structuur, zodat de toehoorder in staat is de belangrijke punten op te merken en te onthouden. Ik kan zonder moeite deelnemen aan welk gesprek of discussie dan ook en ben zeer vertrouwd met idiomatische uitdrukkingen en spreektaal. Ik kan mezelf vloeiend uitdrukken en de fijnere betekenisnuances precies weergeven. Als ik een probleem tegenkom, kan ik mezelf hernemen en mijn betoog zo herstructureren dat andere mensen het nauwelijks merken. Ik kan een duidelijke en vloeiend lopende tekst in een gepaste stijl schrijven. Ik kan complexe brieven, verslagen of artikelen schrijven waarin ik een zaak weergeef in een doeltreffende, logische structuur, zodat de lezer de belangrijke punten kan opmerken en onthouden. Ik kan samenvattingen van en kritieken op professionele of literaire werken schrijven. C1 Ik kan duidelijke, gedetailleerde beschrijvingen geven over complexe onderwerpen en daarbij subthema s integreren, specifieke standpunten ontwikkelen en het geheel afronden met een passende conclusie. Ik kan mezelf vloeiend en spontaan uitdrukken zonder merkbaar naar uitdrukkingen te hoeven zoeken. Ik kan de taal flexibel en effectief gebruiken voor sociale en professionele doeleinden. Ik kan ideeën en meningen met precisie formuleren en mijn bijdrage vaardig aan die van andere sprekers relateren. Ik kan me in duidelijke, goed gestructureerde tekst uitdrukken en daarbij redelijk uitgebreid standpunten uiteenzetten. Ik kan in een brief, een opstel of een verslag schrijven over complexe onderwerpen en daarbij de voor mij belangrijke punten benadrukken. Ik kan schrijven in een stijl die is aangepast aan de lezer die ik in gedachten heb. B2 Ik kan duidelijke, gedetailleerde beschrijvingen presenteren over een breed scala van onderwerpen die betrekking hebben op mijn interessegebied. Ik kan een standpunt over een actueel onderwerp verklaren en de voordelen en nadelen van diverse opties uiteenzetten. Ik kan zodanig deelnemen aan een vloeiend en spontaan gesprek, dat normale uitwisseling met moedertaalsprekers redelijk mogelijk is. Ik kan binnen een vertrouwde context actief deelnemen aan een discussie en hierin mijn standpunten uitleggen en ondersteunen. Ik kan een duidelijke, gedetailleerde tekst schrijven over een breed scala van onderwerpen die betrekking hebben op mijn interesses. Ik kan een opstel of verslag schrijven, informatie doorgeven of redenen aanvoeren ter ondersteuning vóór of tégen een specifiek standpunt. Ik kan brieven schrijven waarin ik het persoonlijk belang van gebeurtenissen en ervaringen aangeef. B1 Ik kan uitingen op een simpele manier aan elkaar verbinden, zodat ik ervaringen en gebeurtenissen, mijn dromen, verwachtingen en ambities kan beschrijven. Ik kan in het kort redenen en verklaringen geven voor mijn meningen en plannen. Ik kan een verhaal vertellen, of de plot van een boek of film weergeven en mijn reacties beschrijven. Ik kan de meeste situaties aan die zich kunnen voordoen tijdens een reis in een gebied waar de betreffende taal wordt gesproken. Ik kan onvoorbereid deelnemen aan een gesprek over onderwerpen die vertrouwd zijn, of mijn persoonlijke belangstelling hebben of die betrekking hebben op het dagelijks leven (bijvoorbeeld familie, hobby s, werk, reizen en actuele gebeurtenissen). Ik kan eenvoudige samenhangende tekst schrijven over onderwerpen die vertrouwd of van persoonlijk belang zijn. Ik kan persoonlijke brieven schrijven waarin ik mijn ervaringen en indrukken beschrijf. A2 Ik kan een reeks uitdrukkingen en zinnen gebruiken om in eenvoudige bewoordingen mijn familie en andere mensen, leefomstandigheden, mijn opleiding en mijn huidige of meest recente baan te beschrijven. Ik kan communiceren over eenvoudige en alledaagse taken die een eenvoudige en directe uitwisseling van informatie over vertrouwde onderwerpen en activiteiten betreffen. Ik kan zeer korte sociale gesprekken aan, alhoewel ik gewoonlijk niet voldoende begrijp om het gesprek zelfstandig gaande te houden. Ik kan korte, eenvoudige notities en boodschappen opschrijven. Ik kan een zeer eenvoudige persoonlijke brief schrijven, bijvoorbeeld om iemand voor iets te bedanken. A1 Ik kan eenvoudige uitdrukkingen en zinnen gebruiken om mijn woonomgeving en de mensen die ik ken, te beschrijven. Ik kan deelnemen aan een eenvoudig gesprek, wanneer de gesprekspartner bereid is om zaken in een langzamer spreektempo te herhalen of opnieuw te formuleren en mij helpt bij het formuleren van wat ik probeer te zeggen. Ik kan eenvoudige vragen stellen en beantwoorden die een directe behoefte of zeer vertrouwde onderwerpen betreffen. Ik kan een korte, eenvoudige ansichtkaart schrijven, bijvoorbeeld voor het zenden van vakantiegroeten. Ik kan op formulieren persoonlijke details invullen, bijvoorbeeld mijn naam, nationaliteit en adres noteren op een hotelinschrijvingsformulier. 3

6 LUISTEREN A1 Luisteren A1.01 Ik kan iemand begrijpen als hij langzaam en duidelijk spreekt en ik genoeg tijd heb om bij mezelf na te gaan wat hij bedoelt. Voorbeeld Een buitenlandse collega legt uit hoe u van het bedrijf bij het station moet komen. Toelichting U kent in de vreemde taal woorden als rechtdoor, aan het eind van de straat, bij de stoplichten links, eerste straat rechts. Voorbeeld Iemand legt uit hoe u iets moet doen of waar u iets neer moet zetten. Toelichting U bent in een buitenlands hotel. De portier legt uit, waar u uw koffers kunt afgeven of waar de garderobe is. Hij zal langzaam en duidelijk spreken, want hij weet dat u de taal niet zo goed verstaat. Voorbeeld De docent(e) gebruikt tijdens de cursus de vreemde taal. Hij/zij legt uit wat u moet doen, legt dingen uit, vraagt wat u gisteren gedaan hebt. Toelichting De docent(e) zal rekening houden met wat u al kunt in de vreemde taal, dus veel herhalen, dingen op een andere manier zeggen, langzaam en duidelijk spreken. U hoeft niet elk woord te verstaan. Luisteren A1.02 Ik kan korte, eenvoudige duidelijke instructies die voor mij bedoeld zijn begrijpen. Voorbeeld U kunt waarschuwingen begrijpen. Toelichting U kunt denken aan uitdrukkingen in de vreemde taal als: pas op, niet doen, dat is gevaarlijk, dat mag niet, enz. Voorbeeld Van een omroepbericht op het vliegveld, in de tram of metro, in de trein of van (nieuws)berichten op radio of tv verstaat u bekende namen, plaatsen of een datum of tijdstip. Toelichting U kent de namen van de dagen van de week; u weet hoe u de tijd aangeeft: kwart voor vier, half zeven ; u weet hoe belangrijke plaatsnamen in de vreemde taal worden uitgesproken. A2 Luisteren A2.01 Ik kan zinnen en uitdrukkingen begrijpen die voor mij belangrijk zijn, en die gaan over zaken als persoonlijke gegevens, gezin, winkelen, woonplaats, enz. Voorbeeld Tijdens uw verblijf in het buitenland kijkt u naar een buitenlands tvstation. Bij een spelprogramma stelt iemand zich kort voor. U begrijpt waar de persoon vandaan komt, hoe zijn gezin is samengesteld, enz. Toelichting U weet hoe de namen van personen in de vreemde taal worden uitgesproken en hoe plaatsnamen worden uitgesproken. U kent de benamingen van gezinsleden in de vreemde taal. Luisteren A2.02 Ik kan begrijpen wat voor mij belangrijk is, als er maar duidelijk en langzaam gesproken wordt. Voorbeeld Voor een buitenlands uitstapje moet u informatie verzamelen bij een buitenlandse VVV. Als u opbelt, krijgt u een computer te horen, die vertelt welk nummer u moet intoetsen om de goede informatie te krijgen. Toelichting U wilt bijvoorbeeld informatie over prijzen of openingstijden van musea. U hoeft niet alles te verstaan, maar wel de voor u belangrijke informatie kunnen opschrijven. 4

7 Luisteren A2.03 Ik kan begrijpen wat voor mij belangrijk is, als er maar duidelijk en langzaam gesproken wordt. Voorbeeld U bent op werkbezoek in het buitenland. Op de radio hoort u een mededeling over de weg waarop u rijdt. U begrijpt wat er aan de hand is. Toelichting Er wordt bijvoorbeeld aangeraden om een andere route te kiezen omdat de weg verderop is afgesloten. Voorbeeld U kijkt naar een buitenlands tv-station. Toevallig ziet u het weerbericht. Toelichting U begrijpt voldoende om te weten of u kunt lopen of beter een taxi kunt nemen om naar uw afspraak te gaan. Luisteren A2.04 Ik kan iemand begrijpen als hij mij duidelijk en eenvoudig uitlegt hoe ik te voet of met openbaar vervoer van A naar B kom. Voorbeeld U bent voor zakenreis of met vakantie in het buitenland. De receptionist(e) legt uit hoe u van uw hotel naar het bedrijf of een toeristische attractie moet komen. Toelichting De receptionist(e) weet, dat u zijn/haar taal nog niet zo goed verstaat en zal dus duidelijk en langzaam praten. Luisteren A2.05 Ik kan de belangrijkste informatie uit korte luisterteksten begrijpen als ik weet waarover het gaat en er langzaam en duidelijk wordt gesproken. Voorbeeld Tijdens de buitenlandse zakenreis bezoekt u een museum. Bij een rondleiding krijgt u een apparaat, waarop u informatie kunt beluisteren. Toelichting Deze informatie is meestal speciaal gemaakt voor buitenlanders en er wordt vaak langzaam en duidelijk gesproken. Luisteren A2.06 Ik kan de hoofdzaken van het tv-nieuws begrijpen als er ook beelden van gebeurtenissen getoond worden. Voorbeeld Tijdens uw zakenreis kijkt u s avonds naar het journaal. U kunt de belangrijkste dingen begrijpen omdat u het ook ziet. Toelichting Het gaat om de belangrijkste informatie uit het nieuws: u weet bijvoorbeeld wat waar wanneer is gebeurd. Luisteren A2.07 Ik kan raden wat een woord betekent, als ik weet waarover de hele tekst gaat. Voorbeeld U staat op een buitenlandse beurs met uw eigen producten. Als klanten in de vreemde taal iets willen weten over uw product, begrijpt u dat. Toelichting U weet voldoende over uw product om te kunnen raden wat iemand wil weten. Het gaat niet om bijzondere dingen of bijvoorbeeld klachten. B1 Luisteren B1.01 Ik kan het belangrijkste van een kort verhaal begrijpen als degene die dat vertelt duidelijk spreekt. Voorbeeld U hoort (of ziet) op een buitenlands radio- of televisiestation een levensverhaal van een bekende persoonlijkheid. Toelichting Naast levensverhalen (biografieën) kunt u ook denken aan anekdotes of ooggetuigenverslagen. U kunt dit soort teksten in grote lijnen goed volgen. 5

8 Luisteren B1.02 Ik kan feitelijke informatie over alledaagse zaken begrijpen, zoals school, werk en vrije tijd als de spreker de standaardtaal gebruikt (geen accent). Voorbeeld Tijdens een zakenreis in het buitenland vertelt een collega wat hij precies voor werk doet, over een sport die typerend is voor de streek waar u bent, of over het schoolsysteem. Toelichting Dat kan best lastig zijn, omdat sommige dingen voor u nieuw zullen zijn. Door u op de belangrijkste zaken te concentreren, begrijpt u waar het over gaat. Voorbeeld U verblijft in een buitenlands hotel. Terwijl u weg was, heeft er iemand voor u gebeld. De receptionist(e) vertelt u uitgebreid wie er gebeld heeft en wat die persoon gezegd heeft. Toelichting De receptionist(e) probeert het goed uit te leggen en gebruikt daarbij heel veel woorden en zinnen. U kunt er toch uithalen, wie er gebeld heeft en wat die persoon gezegd heeft. Luisteren B1.03 Ik kan als toehoorder een verhaal over mij bekende onderwerpen begrijpen, als er duidelijk wordt gesproken en het verhaal goed is opgebouwd. Voorbeeld Tijdens de kennismaking vertelt een buitenlandse collega u iets over een onderwerp als muziek of sport (eventueel andere hobby s). Toelichting U kunt dat goed volgen omdat er duidelijk wordt gesproken en omdat u weet hoe zo n verhaal verteld wordt en omdat u iets over het onderwerp weet. Luisteren B1.04 Ik kan heel precieze instructies begrijpen. Voorbeeld Tijdens een zakenreis gaat u voor het eerst duiken. Toelichting U begrijpt de aanwijzingen van de instructeur heel goed. U kunt zich ook voorstellen dat het om bijvoorbeeld golfles of paardrijles gaat. Luisteren B1.05 Ik kan iemand begrijpen, die eenvoudige technische uitleg geeft over het gebruik van alledaagse apparaten. Voorbeeld Bij het buitenlandse bedrijf waar u bent, moet iemand u uitleggen hoe de kopieermachine precies werkt, omdat de instructie niet meer te lezen is. Toelichting Degene die dat uitlegt, zal zijn uitleg met gebaren ondersteunen. En omdat u het principe van de werking van zo n machine kent, begrijpt u de uitleg helemaal. Luisteren B1.06 Ik kan de hoofdzaken van nieuwsuitzendingen op de radio begrijpen, als het over bekende onderwerpen gaat en er tamelijk langzaam en duidelijk gesproken wordt. Voorbeeld U hoort de nieuwsberichten op de tv of de radio. U begrijpt lang niet alles, maar u pikt wel enkele hoofdpunten op. Toelichting U kunt hierbij denken aan internationaal nieuws, internationale sportgebeurtenissen of nieuws over bekende persoonlijkheden. Luisteren B1.07 Ik kan begrijpen waarover het gaat, als ik naar radiouitzendingen luister over onderwerpen die mij interesseren en die zonder een sterk accent worden gesproken. Voorbeeld Tijdens uw zakenreis luistert u naar een buitenlands radiostation en hoort bij toeval een bijdrage over bijvoorbeeld een zeer bekende persoonlijkheid, of een uitzending over Nederland. Toelichting Omdat u al veel over het onderwerp weet, kunt u de uitzending goed volgen. 6

9 Luisteren B1.08 Ik kan films volgen als het verhaal door beeld en actie duidelijk wordt en de taal niet te moeilijk is. Voorbeeld Met een buitenlandse collega bezoekt u een bioscoop. U volgt het verhaal zonder problemen. Toelichting De films zijn zonder ondertiteling, maar omdat er ook veel gebeurt dat u kunt zien, is het niet moeilijk het verhaal te volgen. Luisteren B1.09 Ik kan een groot deel van tv-programma s (zoals interviews en actualiteitenrubrieken) met interessante onderwerpen begrijpen, als die duidelijk en helder gepresenteerd worden. Voorbeeld Op een buitenlandse zender volgt u een documentaire, een docudrama of een realityprogramma. Toelichting U kunt het goed volgen omdat het onderwerp of het type programma u interesseert. Luisteren B1.10 Ik kan raden wat een woord betekent, als het onderwerp van de tekst mij interesseert. Voorbeeld Tijdens een bijeenkomst werkt u met een groep buitenlandse collega s aan een project. Er is een probleem ontstaan; de plannen moeten worden bijgesteld. Een van de buitenlandse collega s legt uit wat er aan de hand is. Toelichting Omdat u weet aan wat voor project er gewerkt wordt, hebt u een idee waarover de uitleg kan gaan. U weet hoe u zo n probleem in het Nederlands zou uitleggen. U kunt met die hulp een dergelijke uitleg in de vreemde taal begrijpen. B2 Luisteren B2.01 Ik kan live-gesproken of opgenomen teksten in de standaardtaal (geen dialect) begrijpen die gaan over minder bekende onderwerpen in de eigen interessesfeer en specifieke onderwerpen in het eigen vakgebied. Voorbeeld In een programmaoverzicht van een buitenlands radiostation hebt u gezien dat er een uitzending is over een thema waarover u een presentatie moet geven. Toelichting U kunt de besproken informatie gebruiken voor uw presentatie. U begrijpt dus ook waar de uitzending over gaat. Ook wat meer specifieke informatie hebt u begrepen. Luisteren B2.02 Ik kan een ingewikkeld betoog volgen als ik met het onderwerp vertrouwd ben en het goed is opgebouwd. Voorbeeld Na een bespreking discussieert u met collega s over politieke of maatschappelijke onderwerpen. Toelichting Het kan ook een discussie op tv zijn. Of u kunt een discussieprogramma bijwonen als toehoorder. Voorbeeld U brengt in het kader van een product een bezoek aan een buitenlands bedrijf. De directeur vertelt een uitgebreid verhaal over het bedrijf en het productieproces. U begrijpt voldoende om een beeld te krijgen hoe ze in dat bedrijf werken. Toelichting Het verhaal van de directeur is wat ingewikkeld en niet goed gestructureerd. Maar doordat u aan het product gewerkt hebt, weet u van het onderwerp al wel wat af. 7

10 Luisteren B2.03 Ik kan de hoofdzaken van lezingen, voordrachten en verslagen over vakspecifieke onderwerpen volgen die qua argumentatie en taalgebruik complexer zijn. Voorbeeld In de voorbereiding op een toekomstige cursus voor uw werk volgt u een lezing. U kunt het verhaal van de lezing goed volgen. Ook vele details begrijpt u. Toelichting Lezingen zijn meestal geformuleerd in voorgelezen schrijftaal. Luisteren B2.04 Ik kan aankondigingen en mededelingen begrijpen over concrete en abstracte onderwerpen die in de standaardtaal en normaal tempo gesproken worden. Voorbeeld U bent op een buitenlands vliegveld. Er zijn vertragingen en er worden herhaaldelijk berichten omgeroepen over vliegtuigen die vertraagd zijn, van andere gates vertrekken, enz. U kunt voldoende opvangen om te weten wanneer uw vliegtuig van waar vertrekt. Toelichting Zulke berichten worden vaak snel gesproken en er is veel achtergrondgeluid. Het gaat erom dat u heel goed oplet wanneer het over uw vliegtuig gaat. Luisteren B2.05 Ik kan de meeste radio- en tv-programma s waaronder documentaires, actualiteitenrubrieken, talkshows en films volgen als standaardtaal wordt gesproken. Voorbeeld Er is een documentaire op een buitenlands tv-station over een economisch, wetenschappelijk, maatschappelijk of historisch onderwerp dat u erg interesseert. U kunt het verhaal goed volgen. Ook details begrijpt u. Toelichting In een documentaire over zo n onderwerp wordt meestal gesproken in normaal tempo. Er wordt geen dialect gebruikt. U hebt steun aan de beelden en uw kennis van het onderwerp. Luisteren B2.06 Ik kan met behulp van strategieën (zoals het herkennen van hoofd- en bijzaken en het gebruik van aanwijzingen in de context) allerlei soorten teksten beter begrijpen. Voorbeeld In veel luistersituaties is het zo, dat er meer gezegd of verteld wordt dan u nodig hebt om de boodschap te kunnen begrijpen. U kunt bij het luisteren de belangrijkste informatie eruit filteren omdat u minder scherp op minder belangrijke zaken let. Dat kan bijvoorbeeld het geval zijn als u naar een discussie tussen verschillende buitenlandse collega s luistert. Toelichting U kunt deze strategieën bewust toepassen in situaties zoals ze hiervoor beschreven zijn. 8

11 C1 Luisteren C1.01 Ik kan iemand die langer aan het woord is in voldoende mate begrijpen als deze spreekt over abstracte en complexe onderwerpen die buiten het eigen vakgebied liggen, waarbij ik af en toe om verheldering moet vragen als een mij onbekend accent wordt gesproken. Luisteren C1.02 Ik kan een betoog volgen ook als het niet zo duidelijk gestructureerd is en veel informatie impliciet blijft. Luisteren C1.03 Ik kan een groot aantal idiomatische uitdrukkingen en stilistische wendingen in een betoog herkennen. Luisteren C1.04 Ik kan lezingen, discussies en debatten redelijk gemakkelijk volgen. Luisteren C1.05 Ik kan specifieke aankondigingen en mededelingen in openbare ruimten als stadions begrijpen ook als de geluidskwaliteit slecht is. Luisteren C1.06 Ik kan complexe technische informatie, zoals van een telefonische helpdesk, begrijpen. Luisteren C1.07 Ik kan de meeste radio- en tv-programma s waaronder documentaires, actualiteitenrubrieken, talkshows en films volgen, ook als er geen standaardtaal wordt gesproken. Luisteren C1.08 Ik kan heel goed gebruik maken van allerlei contextinformatie om conclusies te trekken met betrekking tot de houding, stemming en bedoeling van de spreker en te voorspellen wat hij zal gaan zeggen. 9

12 LEZEN A1 Lezen A1.01 Ik kan korte teksten met korte zinnetjes begrijpen, waarin veel bekende namen, woorden en uitdrukkingen voorkomen. Voorbeeld U kunt begrijpen wat in advertenties of reclamefolders aan informatie staat over kosten, plaats of tijd. Toelichting U kunt denken aan advertenties van bedrijven of aan reclamefolders met de aankondiging van een uitverkoop. U kent de dagen van de week en de maanden. U begrijpt specifieke aanduidingen van tijd. Lezen A1.02 Ik kan korte teksten op ansichtkaarten begrijpen. Voorbeeld Als iemand u een briefje of stuurt, begrijpt u de korte tekst of groet. Toelichting U kunt denken aan wat u zelf in zo n brief of mail zou schrijven: felicitaties, groeten, een afspraak, een korte beschrijving of een mededeling. Kunt u zoiets in de vreemde taal begrijpen? Lezen A1.03 Ik kan eenvoudige borden, aanplakbiljetten, posters, enz. in alledaagse situaties begrijpen. Voorbeeld Op straat en in het verkeer komt u allerlei borden tegen waarop aanwijzingen staan. Die kunt u begrijpen. Toelichting Stel, u bent op werkbezoek bij een buitenlandse dochterfirma. Kunt u daar opschriften lezen als hier melden, geen doorgang, niet parkeren, alleen voor personeel, uitgang? Lezen A1.04 Ik kan met behulp van plaatjes de inhoud van eenvoudige folders en brochures begrijpen. Voorbeeld U kunt bijvoorbeeld een menukaart in een (weg)restaurant begrijpen. Toelichting Stel, u bent in het buitenland. In het (weg)restaurant is geen menukaart in het Nederlands. Kunt u uit de voeten met een menukaart in de vreemde taal? Lezen A1.05 Ik kan korte, eenvoudig geschreven instructies begrijpen. Voorbeeld U kunt heel eenvoudige gebruiksaanwijzingen begrijpen als zij zijn voorzien van duidelijke illustraties. Toelichting U kunt denken aan de maten van kleding, wasinstructies, woorden als aan/uit, gevaarlijk, niet gebruiken met, houdbaar tot, giftig, enz. Voorbeeld U moet een formulier in de vreemde taal invullen. U herkent de betekenis van de woorden en weet wat u moet invullen. Toelichting U kunt - in de vreemde taal woorden begrijpen als nationaliteit, naam, voornaam, achternaam, meisjesnaam, geboorteplaats, woonplaats, plaats van bestemming, enz. A2 Lezen A2.01 Ik kan korte eenvoudige teksten begrijpen, waarin woorden staan, die ik herken omdat ze veel voorkomen of ook in andere talen gebruikt worden. Voorbeeld U bent voor uw werk in het buitenland en wilt weten wat er in de wereld aan de hand is. U koopt een krant (zoals bijvoorbeeld in Duitsland Bild). Toelichting De (korte) artikelen worden ondersteund door veel foto s en grote koppen. Ook herkent u namen van bekende persoonlijkheden. Dat alles helpt u bij het begrijpen van de tekst. 10

13 Lezen A2.02 Ik kan eenvoudige teksten begrijpen over bekende onderwerpen of onderwerpen die met het werk te maken hebben. Voorbeeld U leest in een buitenlands tijdschrift artikelen over bekende personen uit uw vakgebied. Toelichting U kunt artikelen begrijpen die betrekking hebben op uw vakgebied. Lezen A2.03 Ik kan korte eenvoudige persoonlijke brieven begrijpen. Voorbeeld Voordat u aan een bedrijfsbezoek in het buitenland begint, ontvangt u een brief van degene die u zal ontvangen. Die brief begrijpt u. Toelichting Vaak zijn dit soort brieven nog niet zo lang en bevatten ze veel gegevens over het te bezoeken bedrijf. Bedenk bij het lezen wat u zelf in zo n situatie zou schrijven. Lezen A2.04 Ik kan eenvoudige briefjes en s over bekende onderwerpen begrijpen. Voorbeeld U hebt al wat langer contact met een collega in het buitenland. U wisselt op verschillende manieren informatie uit over zaken die u beiden interesseren. Toelichting U zou hier ook aan een intensieve correspondentie per kunnen denken, dus het schrijven van een uitgebreidere rond een bepaald thema of onderwerp. Lezen A2.05 Ik kan aanplakbiljetten en waarschuwingsborden op straat, in restaurants, op stations en op het werk begrijpen. Voorbeeld U bezoekt een congres in het buitenland. Op het congres bekijkt u een bord met het programma en andere aankondigingen. U begrijpt wat er op het bord staat. Toelichting U moet dus snappen of er die dag workshops, lezingen en demonstraties worden gegeven. Het gaat hier om mededelingen en aankondigingen met een langere tekst dan een paar woorden. Lezen A2.06 Ik kan specifieke informatie opzoeken in lijsten en telefoonboeken. Voorbeeld U wilt in het buitenland een auto huren. U kunt een verhuurbedrijf vinden in de buitenlandse Gouden Gids. Toelichting U moet iets snel kunnen opzoeken. Daarvoor moet u goed overweg kunnen met alfabetische lijsten en snel zien of op een bepaalde bladzijde staat wat u zoekt. Lezen A2.07 Ik kan de belangrijkste informatie opzoeken in advertenties, menu s, dienstregelingen, brochures en op het internet als ik weet waarover het gaat. Voorbeeld U zoekt op het internet specifieke informatie over een bepaald onderwerp. Uit de teksten die op het scherm verschijnen, haalt u die zaken die voor u belangrijk zijn. Toelichting Teksten op het internet zijn vaak kort en bondig geformuleerd. U kunt dan ook al snel zien of de informatie die u zoekt er ook in staat. Voorbeeld Uw afdeling gaat een bedrijf bezoeken in het buitenland. U kunt een eenvoudig dagprogramma samenstellen op basis van gegevens die een collega van het te bezoeken bedrijf u heeft toegezonden. Toelichting Dergelijke informatie is vaak eenvoudig, kort en bondig. Het gaat bijvoorbeeld over aankomst- en vertrektijden, aantallen personen, dagindeling, pauzes, activiteiten, enz. 11

14 Lezen A2.08 Ik kan specifieke kennis en informatie vinden in brieven, brochures, krantenartikelen, waarin gebeurtenissen worden beschreven. Voorbeeld Voor een presentatie van uw bedrijf leest u een artikel in de vreemde taal waarin de historie van het moederbedrijf uiteengezet wordt. U begrijpt genoeg om de belangrijkste informatie in uw presentatie te verwerken. Toelichting U hoeft zo n tekst niet letterlijk te vertalen. Het is vaak al voldoende om de hoofdpunten er uit te kunnen halen. Voorbeeld Op uw werk komt een van een buitenlandse klant binnen die graag informatie wil over een product van uw bedrijf. U begrijpt genoeg van de e- mail om de gevraagde informatie op te sturen. Toelichting U moet uit de kunnen halen waarover de klant informatie wil hebben. Meer hoeft niet. Lezen A2.09 Ik kan eenvoudige gebruiksaanwijzingen voor alledaagse apparaten lezen, zoals in een telefooncel. Voorbeeld U moet in het buitenland bij een automaat een treinkaartje kopen. U kunt de instructies volgen. Toelichting Houdt u er rekening mee dat er vaak illustraties zijn ter ondersteuning van de instructies. Voorbeeld U begrijpt de instructies in de vreemde taal als u geld moet pinnen. Toelichting U kunt deze handeling uitvoeren omdat u van te voren even nadenkt hoe zoiets in Nederland ook al weer gaat. Lezen A2.10 Ik kan voorschriften (bijvoorbeeld in verband met veiligheid) begrijpen als ze in eenvoudige taal gesteld zijn. Voorbeeld U logeert tijdens een verblijf in het buitenland in een hotel. Op elke verdieping hangen voorschriften wat u moet doen als er brand uitbreekt. U begrijpt wat u dan moet doen of hoe u moet handelen. Toelichting Het is belangrijk dat u dit goed begrijpt, want anders kan er iets fout gaan. Dit soort voorschriften zijn meestal in eenvoudige en duidelijke taal gesteld. Andere voorbeelden zijn te vinden in bankgebouwen, in liften en in congrescentra. Lezen A2.11 Ik kan raden wat een woord betekent, als ik weet waarover de hele tekst gaat. Voorbeeld Stelt u zich voor dat u in het buitenland verblijft. In uw hotel leest u een korte beschrijving van een presentatie die u de volgende dag gaat bezoeken. Toelichting Zo n beschrijving is kort en bondig. Het is geschreven in alledaagse taal. Het onderwerp is u bekend (en vaak staan bij zo n beschrijving ook nog wat foto s). In de meeste teksten die u in de vreemde taal leest, staan wel woorden die u niet of niet direct begrijpt. Maar omdat u weet waarover de tekst gaat en u zelf ook iets van het onderwerp weet, kunt u de betekenis van een nog onbekend woord wel raden. 12

15 B1 Lezen B1.01 Ik kan feitelijke teksten over onderwerpen op mijn vakgebied in voldoende mate begrijpen. Voorbeeld U leest in een krant of tijdschrift teksten die te maken hebben met uw vakgebied. U begrijpt genoeg om de belangrijkste informatie voor uw eigen praktijk te verwerken. Toelichting Als u bijvoorbeeld besluit een artikel te lezen in het economisch katern, dan kunt u teksten lezen over handel, financiën en andere economische aangelegenheden. Lezen B1.02 Ik kan begrijpen wat iemand schrijft over wat hij heeft beleefd, voelt en wat zijn wensen zijn. Voorbeeld U krijgt een lange van iemand met wie u veel hebt samengewerkt tijdens een internationaal project van uw bedrijf. U begrijpt voldoende om een kort bericht terug te schrijven waarin u reageert op wat er in de stond. Toelichting In de wordt u deelgenoot gemaakt van ervaringen en emoties. U hoeft niet alles te begrijpen, maar wel genoeg om iets aardigs terug te kunnen mailen of schrijven. Lezen B1.03 Ik kan de belangrijkste informatie halen uit brieven, brochures en korte officiële documenten. Voorbeeld U werkt bij een bedrijf dat ook veel buitenlandse contacten heeft. Uw baas vraagt of u informatiebrochures van twee producten wilt lezen en de belangrijkste verschillen wilt samenvatten. De brochures zijn in de vreemde taal geschreven. Kunt u dat? Toelichting De producten en hun werking kent u al. Het gaat er nu om of u de informatie in de vreemde taal kunt begrijpen en kunt verwerken. Voorbeeld U wilt gedurende een bepaalde tijd in het buitenland werken. U begrijpt de officiële documenten die hierover gaan. Toelichting Ook kunt u denken aan invoerbepalingen, regels voor een visumaanvraag, of brochures van land of gemeente met bepalingen. U hoeft niet alles te begrijpen, maar wel wat echt van belang is. Voorbeeld U wilt solliciteren bij een buitenlands bedrijf dat een vestiging in Nederland heeft. De advertentie, waarin staat hoe dat moet en wat er van u verlangd wordt, is in de vreemde taal gesteld. Kunt u die informatie begrijpen? Toelichting De informatie betreft zaken als inhoud van het werk, eisen, waaraan u moet voldoen, de vooropleiding en ervaring en de procedure die u moet volgen. Lezen B1.04 Ik kan in langere teksten bepaalde informatie opzoeken en uit verschillende teksten informatie verzamelen (bijvoorbeeld ten behoeve van een project). Voorbeeld U vindt op het internet verschillende teksten met heel veel informatie over een project dat u in uw bedrijf uitvoert. U kunt de voor u interessante informatie eruit halen en in het project inzetten. Toelichting Bij langere teksten kunt u heel gericht gaan zoeken naar bijvoorbeeld speciale standpunten van auteurs of journalisten. U kunt bijvoorbeeld ook de informatie uit verschillende teksten vergelijken. 13

16 Lezen B1.05 Ik kan hoofdpunten herkennen in krantenartikelen over bekende onderwerpen. Voorbeeld Voor een buitenlands project moet u in buitenlandse gedrukte media de voor dit project relevante informatie zoeken. Kunt u dat? Toelichting Artikelen in krant en tijdschrift geven doorgaans uitvoerig weer wat er op de diverse vakgebieden speelt. U kunt meestal volstaan met de belangrijkste zaken eruit te halen. Artikelen in Nederlandse kranten kunnen u helpen, te zien om wat voor onderwerpen het zou kunnen gaan. Lezen B1.06 Ik kan de belangrijkste argumenten en conclusies van de schrijver herkennen, als de tekst duidelijk is opgebouwd. Voorbeeld Ter voorbereiding van een overleg met enkele buitenlandse collega s tijdens een werkbezoek leest u een aantal artikelen betreffende uw vakgebied, waarin vooral meningen geuit en conclusies getrokken worden. Begrijpt u de gebruikte argumentatie in dit soort artikelen? Toelichting In artikelen worden vaak meningen gegeven, conclusies getrokken al dan niet goed onderbouwd. U hoeft de tekst niet tot in detail te begrijpen, maar wel de belangrijkste argumenten, conclusies, enz. Lezen B1.07 Ik kan duidelijk geschreven gebruiksaanwijzingen en handleidingen begrijpen. Voorbeeld Tijdens een verblijf in het buitenland krijgt u last van uw darmen. U haalt medicijnen bij de apotheek. Bij de medicijnen zit een bijsluiter met informatie voor de gebruiker. Begrijpt u de belangrijkste zaken van zo n bijsluiter? Toelichting U hoeft lang niet alles te begrijpen, maar wel wanneer u de pillen moet innemen, hoeveel per dag, wat u moet doen als de klachten niet overgaan, enz. Weet u hoe zo n bijsluiter er in het Nederlands uitziet? Probeert u zich voor te stellen wat u begrijpt van zo n tekst in de vreemde taal. Lezen B1.08 Ik kan raden wat een woord betekent, als het onderwerp van de tekst mij interesseert. Voorbeeld U wilt graag op de hoogte blijven van ontwikkelingen op uw vakgebied. U leest dan ook veel bladen in allerlei vreemde talen. Omdat u veel weet van een onderwerp dat u (beroepshalve) interesseert, kunt u de betekenis van veel woorden raden. Toelichting Als u zich voor dingen interesseert is het altijd gemakkelijker een tekst te begrijpen. Vaak weet u dan ook al wat over het onderwerp. B2 Lezen B2.01 Ik kan zelfstandig een tekst lezen waarbij ik mijn manier van lezen en leessnelheid aanpas aan het soort tekst en het leesdoel. Voorbeeld Ter voorbereiding op een nieuwe functie in een buitenlands bedrijf moet u een aantal boeken in de vreemde taal lezen. Toelichting U beheerst de techniek van het (snel) lezen, maar als u heel precies moet gaan lezen kunt u dat ook. 14

17 Lezen B2.02 Ik kan selectief gebruik maken van naslagwerken om niet vaak voorkomende woorden op te zoeken. Voorbeeld U leest een artikel met veel onbekende woorden. Als u niet meer weet wat u leest, zoekt u alleen die woorden in een woordenboek op, die u voldoende zekerheid geven om de tekst weer te begrijpen. Toelichting Meestal is het niet nodig om alle woorden die voor u onbekend zijn op te zoeken. Dat bederft vaak het plezier aan het lezen. Als u alleen sleutelwoorden opzoekt, kunt u de tekst verder wel begrijpen. Lezen B2.03 Ik kan brieven over onderwerpen die mij interesseren begrijpen en snel de belangrijkste informatie eruit halen. Voorbeeld U hebt tijdens een reis naar een buitenlandse klant een klacht ingediend bij de organisatie waarmee u reisde. U krijgt nu een antwoord, dat tamelijk gecompliceerd is. Daar moet u nu passend op reageren. Toelichting Hier gaat het om een klachtafhandeling, waarin ook allerlei verwijzingen naar rechtsregels staan. U moet die informatie die voor u van wezenlijk belang is, eruit halen. Lezen B2.04 Ik kan snel relevante details in lange en ingewikkelde teksten opzoeken. Voorbeeld U moet een presentatie geven of een lezing houden over een onderwerp dat u interesseert of wel bekend is. De informatie staat in de vreemde taal. U kunt snel een goede selectie maken uit artikelen die u hebt gevonden. Toelichting Het gaat hier niet om exacte details. De vraag is of u snel en doeltreffend vakliteratuur kunt bekijken op relevante gegevens voor uw presentatie. Lezen B2.05 Ik kan bij allerlei soorten nieuwsberichten, artikelen of verslagen snel bepalen of het de moeite waard is deze nader te bestuderen. Voorbeeld U wilt een tijdlang gaan werken in het buitenland. U hebt gedetailleerde informatie van diverse bedrijven op aanvraag gekregen. U kunt de informatie begrijpen, vergelijken en een keuze maken. Toelichting Denk aan voorlichtings- en wervingsmateriaal, materiaal over subsidiemogelijkheden, over scholings- en opleidingsmogelijkheden, over verblijfsregels. U moet relevante details in deze vaak lange en ingewikkelde teksten kunnen vinden. Lezen B2.06 Ik kan artikelen en verslagen begrijpen over hedendaagse problemen waarin schrijvers bepaalde standpunten innemen. Voorbeeld Een familielid van u heeft een belangrijke vergadering in het buitenland. Hij vraagt u om een aantal interessante artikelen over dat land te verzamelen. Het gaat hem om informatie over achtergronden, cultuur, politiek, enz. Hij wil gespreksstof hebben voor de contacten met zijn zakenpartners. De meeste informatie is in de vreemde taal. Toelichting U kunt snel een aantal artikelen over algemene onderwerpen, ingezonden brieven, columns, hoofdredactionele commentaren verzamelen en doorlezen. U kunt de meest interessante artikelen snel selecteren om die goed te bestuderen. 15

18 Lezen B2.07 Ik kan artikelen over heel specifieke onderwerpen begrijpen als ik een woordenboek mag gebruiken. Voorbeeld Op aanvraag hebt u een contract over het huren van een woning tijdens uw buitenlandse verblijf toegestuurd gekregen. Vooral de regels rond dat huren zijn erg ingewikkeld. Maar u begrijpt er genoeg van om te zien dat er een paar onduidelijke punten inzitten. Toelichting Het gaat hier om iets wat u wel vaker gedaan hebt. Kennis hierover hebt u dus wel. U moet echter wel een woordenboek gebruiken voor een nauwkeurig begrip van de tekst. Lezen B2.08 Ik kan lange complexe instructies begrijpen op mijn vakgebied, als ik moeilijke stukjes kan herlezen. Voorbeeld U bent bezig een nieuwe machine te installeren of voor het eerst te gebruiken. U kunt de uitvoerige instructies in het handboek die in de vreemde taal staan, begrijpen en gebruiken als hulpmiddel. Toelichting Hier gaat het om het veilig inwerkingstellen van machines met behulp van een niet in het Nederlands geschreven hand- of instructieboek. De teksten en instructies zijn vaak ingewikkeld maar gaan over uw vakgebied. U begrijpt het als u de moeilijke stukjes wat vaker kunt lezen. Lezen B2.09 Ik kan met behulp van strategieën (zoals het herkennen van hoofd- en bijzaken en het gebruik van aanwijzingen in de context) allerlei soorten teksten beter begrijpen. Voorbeeld In een betere krant in het buitenland ziet u allerlei interessante artikelen. U kunt deze artikelen begrijpen omdat u uw voorkennis over het onderwerp inzet en gebruik maakt van de informatie die u sowieso al hebt. Toelichting Met het inzetten van allerlei middelen (strategieën) kunt u een tekst beter begrijpen. Door gebruik te maken van de in het artikel vervatte uitleg kunt u de hele tekst begrijpen. C1 Lezen C1.01 Ik kan lange of complexe teksten tot in detail begrijpen, zowel op het eigen vakgebied als erbuiten, als ik moeilijke passages kan herlezen. Lezen C1.02 Ik kan alle brieven lezen als ik af en toe een woordenboek kan raadplegen. Lezen C1.03 Ik kan heel goed gebruik maken van allerlei contextinformatie om conclusies te trekken met betrekking tot de houding, stemming en bedoeling van de schrijver en het vervolg te voorspellen. 16

19 GESPREKKEN VOEREN A1 Gesprekken voeren A1.01 Ik kan eenvoudige vragen stellen en antwoord geven over bekende onderwerpen. Voorbeeld U spreekt met iemand uit het buitenland. Hij stelt u vragen over alledaagse zaken. Toelichting Bekende onderwerpen: sport, weer, openbaar vervoer, eten, dieren, werk. U moet dan bijvoorbeeld kunnen zeggen welke sport u leuk vindt of van welke sportlieden u een fan bent. Of u kunt zeggen wat voor weer het wordt of is. Gesprekken voeren A1.02 Ik kan groeten en afscheid nemen. Voorbeeld Op de afdeling van het buitenlands bedrijf dat u bezoekt, groet iedereen elkaar s morgens. Toelichting U kunt dan eigenlijk niet uw mond houden. U weet wat u moet zeggen als u binnenkomt en als u weggaat. Gesprekken voeren A1.03 Ik kan vragen hoe het met iemand gaat en daarop reageren. Voorbeeld U belt een buitenlandse kennis of collega op. Toelichting Nadat u uzelf eerst bekend hebt gemaakt, vraagt u hoe het gaat. Uw kennis of collega vraagt het u ook en u kunt daarop antwoorden. Gesprekken voeren A1.04 Ik kan alledaagse uitdrukkingen begrijpen als ze langzaam en duidelijk worden gesproken door iemand die er rekening mee houdt dat ik de taal niet zo goed versta. Voorbeeld U overnacht in een hotel in het buitenland. Als u naar bed gaat, wenst u andere gasten goede nacht. Toelichting Het gaat om veel voorkomende uitdrukkingen als welterusten, maar ook goede reis, eet smakelijk, goede morgen, veel succes, a.u.b en dank u wel. Gesprekken voeren A1.05 Ik kan mensen iets vragen en mensen iets aanbieden. Voorbeeld Na een overleg met enkele buitenlandse collega s in uw eigen bedrijf treedt u als gastheer op tijdens een borrel. U moet dan in de vreemde taal vragen wat iemand wil drinken. Toelichting U wilt op een vriendelijke beleefde manier vragen of iemand (nog) wat wil drinken. U gebruikt daarvoor de goede formuleringen. Gesprekken voeren A1.06 Ik kan korte, eenvoudige, duidelijk geformuleerde vragen en aanwijzingen die voor mij bedoeld zijn begrijpen en uitvoeren. Voorbeeld In de (buitenlandse) trein vraagt de conducteur uw kaartje. Of: in het hotel krijgt u een kamer aangewezen met behulp van een plattegrond. Toelichting De conducteur zegt bijvoorbeeld dat u op het volgende station moet uitstappen, moet overstappen, een toeslag moet betalen. Gesprekken voeren A1.07 Ik kan een tijdstip noemen met behulp van uitdrukkingen als volgende week, afgelopen vrijdag, in november, drie uur. Voorbeeld U moet een afspraak maken met een buitenlandse collega voor overleg in uw bedrijf. Toelichting U wilt na het overleg nog ergens iets eten of drinken. U noemt tijdstip en plaats. 17

20 Gesprekken voeren A1.08 Ik kan vragen stellen en beantwoorden over mezelf en andere mensen, waar ze wonen, hun vrienden, de dingen die ze bezitten. Voorbeeld Tijdens een verblijf in het buitenland worden u allerlei vragen over uzelf gesteld en u stelt zelf ook vragen aan de ander. Toelichting Er wordt u bijvoorbeeld gevraagd hoe oud u bent, waar u vandaan komt, wat uw hobby s zijn. Gesprekken voeren A1.09 Ik kan in een interview antwoord geven op vragen over persoonlijke dingen als ze langzaam, duidelijk en in eenvoudige taal gesteld zijn. Voorbeeld U volgt een cursus. Tijdens de eerste bijeenkomst worden u vragen over uzelf gesteld. Toelichting U hoeft zelf geen vragen te stellen, u moet ze wel kunnen beantwoorden. Gesprekken voeren A1.10 Ik kan op eenvoudige vragen antwoorden door iets of iemand aan te wijzen. Voorbeeld Een buitenlandse collega loopt met u door de stad en vraagt u waar een bepaald gebouw in uw stad is. U begrijpt de vraagt en wijst het aan. Toelichting Omdat het gebouw te zien is in de verte, kunt u het aanwijzen. Of hij vraagt hoe laat het is. U toont uw horloge en laat zien hoe laat het is. Of hij vraagt in een restaurant wat u wilt hebben, u wijst het op de menukaart aan. A2 Gesprekken voeren A2.01 Ik kan mij in voorspelbare alledaagse situaties verstaanbaar maken. Voorbeeld Aan het loket in het station kunt u duidelijk maken welk kaartje u wilt hebben. Toelichting Het gaat over voorspelbare dingen. U weet hoe dat in Nederland gaat. U kunt ook inschatten wat u gevraagd kan worden. U kunt eenvoudige zinnen gebruiken en de ander houdt er rekening mee, dat u de taal niet vloeiend spreekt. Gesprekken voeren A2.02 Ik kan een gesprek beginnen, gaande houden en afsluiten. Voorbeeld Tijdens een verblijf in het buitenland maakt u aan de bar in het hotel kennis met een aantal leeftijdgenoten. U wilt wel wat langer met ze praten om nader kennis te kunnen maken. Toelichting U weet hoe u een gesprek begint en afsluit. U weet ook welke vragen u kunt stellen of welke opmerkingen u kunt maken om een gesprek wat langer te laten duren. Gesprekken voeren A2.03 Ik kan zeggen wat ik lekker, leuk en fijn vind en wat niet. Voorbeeld Tijdens een lunch met buitenlandse collega s kunt u aangeven dat u bepaald eten echt niet lekker vindt. Toelichting U kunt hier ook denken aan zaken als hobby s of sport. 18