Wegwijzer Omgevingswet. 30 mei Vastgesteld in de collegevergadering gemeente Aalsmeer

Transcriptie

1

2

3 Wegwijzer Omgevingswet 30 mei

4 Inleiding: Impact van de Omgevingswet De invoering van de Omgevingswet is een omvangrijk en complex proces dat vele jaren in beslag zal nemen. De implementatie heeft grote consequenties voor gemeenten, zowel voor inwoners en ondernemers als voor de organisatie. Onderdelen van de wet, Algemene Maatregelen van Bestuur (AMvB s) en invoeringswetgeving zijn nog in ontwerp. In de komende jaren zal de wetgeving zich verder uitkristalliseren. De ontwikkelingsrichting van de regelgeving en het gedachtegoed van de Omgevingswet zijn wel helder. De wet streeft naar meer samenhang, integraliteit, transparantie, duurzaamheid en snellere procedures. Daarnaast is de bedoeling dat de betrokkenheid en verantwoordelijkheid van de initiatiefnemers, burgers en bedrijven voor ontwikkeling en beheer van de fysieke leefomgeving toeneemt. De uitdaging bij de implementatie van de Omgevingswet in Aalsmeer is tijdig invulling te geven aan de bedoeling van de wet terwijl het wetgevingsproces nog loopt en de landelijke digitale ondersteuning van het nieuwe instrumentarium nog niet is ontwikkeld. Afwachten en niets doen is geen optie. Een realistische en pragmatische aanpak met als doel de nieuwe wetgeving succesvol te implementeren kan zowel voor de lange termijn als de korte termijn houvast bieden op activiteiten, producten, kosten en resultaten. Door de transitieaanpak te sturen (en te plannen) op het bereiken van de gewenste effecten, kan de implementatie van de Omgevingswet de komende jaren een beheersbaar en uitvoerbaar onderdeel zijn van het werkpakket van de ambtelijke organisatie AA. Vier stromen De transitieaanpak richten we in naar vier stromen: de ontwikkeling van een omgevingsvisie, de ontwikkeling van een omgevingsplan, aanpassing van organisatie, werkprocessen en digitalisering en participatie van inwoners en belanghebbenden. In deze Wegwijzer voor de voorbereidingen voor de Omgevingswet lichten wij toe wat deze stromen de eerstkomende jaren behelzen. Besluitvorming in de volgende bestuursperiode Uitgangspunt van de transitieaanpak is dat bestuurlijke besluitvorming over belangrijke keuzes in de volgende bestuursperiode zal plaatsvinden. In 2017 en 2018 voeren we het noodzakelijk voorbereidend werk daarvoor uit. Hierdoor kunnen wij bij de start van de nieuwe bestuursperiode (derde kwartaal 2018), een helder meerjaren werkplan voor de implementatie van de Omgevingswet voorbereiden en bestuurlijk laten vaststellen. Dat meerjaren werkplan zal voortbouwen op het collegeprogramma voor de volgende bestuursperiode. Leeswijzer Deze Wegwijzer geeft in vijf paragrafen antwoord op de volgende vragen: Paragraaf 1: wat houdt de Omgevingswet in? Paragraaf 2: wat zijn de vertrekpunten voor de transitieaanpak? paragraaf 3: wat gaan we doen in 2017 en 2018? paragraaf 4: welke voorbereidingen vinden plaats binnen de organisatie (binnenwereld) en in de gemeente (buitenwereld)? paragraaf 5: wat zijn de mijlpalen in de planning, benodigde capaciteit en middelen? 2

5 1. De Omgevingswet in hoofdlijnen De rol van de overheid in het fysieke domein verandert. Er is sprake van een nieuwe werkelijkheid die zich kenmerkt door (onder meer) een minder voorspelbare toekomst en een samenleving die in toenemende mate zelf eigenaarschap toont en ruimte vraagt voor eigen initiatieven. Het huidige omgevingsrecht speelt hier niet op in. Het is niet gericht op ontwikkelingen als regionale verschillen met groei en krimp, duurzame ontwikkeling, maatwerk bij projecten en inspraak bij de start van projecten. Het huidige omgevingsrecht bestaat uit een stelsel van tientallen wetten. Zij hebben allemaal hun eigen uitgangspunten, werkwijzen en eisen. Iedereen is het erover eens dat het omgevingsrecht te veel verbrokkeld is over aparte wetten voor ruimtelijke ordening, bouwen, infrastructuur, bodem, geluid, milieu, monumentenzorg, natuur en waterbeheer. Dit heeft geleid tot stroperige, langdurige procedures en vrij onvoorspelbare en niettransparante besluitvorming over projecten. Initiatieven komen daardoor soms niet goed van de grond, omdat bedrijven, instellingen en inwoners weinig ruimte ervaren om initiatief te kunnen nemen. Die ruimte voor initiatieven ondersteunt Aalsmeer zo goed mogelijk en de nieuwe wet biedt hiervoor meer mogelijkheden. Met de invoering van het nieuwe omgevingsrecht door de Rijksoverheid worden 26 wetten, 120 ministeriele regelingen en 120 Algemene maatregelen van Bestuur (AMvB s) vervangen door één integrale wet voor de gehele leefomgeving, 10 ministeriele regelingen en vier AMvB s. Met de Omgevingswet wordt het omgevingsrecht gemoderniseerd om recht te doen aan de hierboven geschetste veranderingen. De wet neemt daarbij vertrouwen (in medeoverheden, initiatiefnemers en vertrouwen van de burger in de overheid) en vroegtijdige participatie van alle belanghebbenden bij visie- en planvorming als uitgangspunt. Doelen van de Omgevingswet De bedoeling van de Omgevingswet is bevordering van duurzame ontwikkeling, een veilige en gezonde leefomgeving, een goede omgevingskwaliteit en doelmatig beheer, gebruik en ontwikkeling van de fysieke leefomgeving voor maatschappelijk functies. Uitgangspunt bij het beoordelen van plannen is 'ja, mits' in plaats van 'nee, tenzij', waarbij de continue zorg voor de kwaliteit van de fysieke leefomgeving met ruimte voor nieuwe initiatieven en ontwikkelingen centraal staat. De insteek is dat Nederland door invoering van de wet overgaat van een toelatingsplanologie naar een uitnodigingsplanologie. Onderliggende doelen zijn: Inzichtelijkheid: een inzichtelijker en meer voorspelbare besluitvorming en vergroting van het gebruiksgemak van het omgevingsrecht. Bij één loket krijgen burgers en bedrijven eerder dan voorheen duidelijkheid over de mogelijkheden en onmogelijkheden van een initiatief; Samenhangende benadering: meer samenhang in beleid, besluitvorming en regelgeving voor de fysieke leefomgeving. Dit is hét kenmerkende verschil met de huidige sectorale wetgeving. De gedachte is dat een integrale benadering een oplossing is voor de huidige versnipperde regelgeving en dat er een eenduidiger stroomlijning van planprocessen mogelijk is; Versnellen en verbeteren: de wetgeving over de leefomgeving kent teveel en te langdurige procedures. Door bundeling ontstaat overzicht en kunnen dubbelingen verdwijnen; 3

6 Bestuurlijke afwegingsruimte: de sectorale regelgeving en normeringen zijn vaak goed verdedigbaar vanuit het te beschermen belang waarvoor ze zijn ontwikkeld, maar kunnen een maatschappelijk gewenste ontwikkeling ernstig bemoeilijken of onmogelijk maken. Er is grote behoefte aan meer flexibiliteit voor maatwerkoplossing. Het lokale bestuur krijgt meer ruimte om alle belangen integraal af te wegen. Om de gewenste verbeterdoelen te realiseren hanteert de Omgevingswet een zestal kerninstrumenten: omgevingsvisie; programma s; decentrale regelgeving (waaronder omgevingsplan); algemene rijksregels; omgevingsvergunning; projectbesluit. De nadruk ligt bij deze instrumenten op de integrale belangenafweging, de inzichtelijkheid en de voorspelbaarheid, het versnellen van procedures. Wellicht de belangrijkste randvoorwaarde voor het realiseren van de gewenste verbeteringen van de Omgevingswet is het tot stand komen van het Digitale Stelsel Omgevingswet (DSO). Door optimale digitale informatie-uitwisseling ontstaat voor alle betrokkenen een gelijkwaardige positie en kunnen administratieve handelingen tot een minimum beperkt worden. Op gemeentelijk niveau en voor de transitieaanpak zijn met name de ontwikkeling van de omgevingsvisie en het omgevingsplan van belang. De omgevingsvisie geeft antwoord op de vraag: wat voor gemeente willen we zijn? Bedoeling van de omgevingsvisie is om alle beleidsdoelstellingen voor de fysieke leefomgeving in onderlinge samenhang in één beleidsdocument op te nemen. Met het vaststellen van een omgevingsvisie maakt de gemeente richting initiatiefnemers en inwoners duidelijk hoe ze de fysieke leefomgeving wil ontwikkelen en beheren. De omgevingsvisie is voor de gemeente zelfbindend. Het omgevingsplan is het gemeentelijke normenstelsel voor de fysieke leefomgeving en is bindend voor inwoners, gebruikers, eigenaren. Met één druk op de knop moet straks in het omgevingsplan helder zijn welke regels er op een bepaalde locatie gelden voor de fysieke leefomgeving. In het omgevingsplan vertalen we de inhoud van de omgevingsvisie (en de uitwerking daarvan op gebiedsniveau) in een locatiegebonden, juridisch handhaafbaar normenstelsel voor de fysieke leefomgeving. 4

7 2. Vertrekpunten transitieaanpak Het proces om te komen tot een goede implementatie van de Omgevingswet is complex en veelomvattend. Net als veel andere gemeenten gaan wij uit van de volgende vertrekpunten voor de transitieaanpak: We kiezen voor een geleidelijke transitieaanpak: we doen wat nodig is, en landelijk gezien hebben we een middenmootpositie. Op die manier kunnen we gebruik maken van wat anderen elders in het land ontwikkelen. We doen al veel in de geest van de Omgevingswet: we behouden het goede. De organisatie AA heeft de afgelopen jaren voor beide gemeenten al diverse stappen gezet die passen binnen het gedachtegoed van de Omgevingswet. De implementatie van de wet is hiermee als onderdeel van het reguliere werkproces feitelijk al enkele jaren geleden gestart. Nieuw is dat wij de komende jaren al deze activiteiten en producten zoveel als mogelijk integraal en in samenhang met de verbeterdoelen van de Omgevingswet zullen aanpakken dan wel doorontwikkelen. We starten om de basis op orde te krijgen vanuit het perspectief van de Omgevingswet. Daarmee bedoelen we niet dat de basis niet op orde is voor wat betreft de individuele plannen in de context van het huidige omgevingsrecht. Het gaat er hierbij om dat we toetsen op de vraag: is ons beleid, zijn onze regels en zijn onze bestemmingsplannen omgevingswetproof? We zijn een lerende organisatie. Met hetgeen we nu weten van de Omgevingswet, de geplande ontwikkelingen en daarmee samenhangende veranderingen in regelgeving, werkwijzen en processen maar ook in (interne en externe) samenwerkingsverbanden, is het zinvol om als lerende organisatie te experimenteren met het nieuwe gedachtegoed. Daartoe zetten we een aantal stappen: * we leren in een aantal pilots en experimenten in de geest van de Omgevingswet; * we brengen de functionele relaties van inwoners, bedrijven en bezoekers in Amstelveen/Aalsmeer in beeld, de zgn. Daily Urban Systems. Deze informatie zal belangrijke input opleveren voor omgevingsvisie en omgevingsplan; * we kiezen een dynamische aanpak: we passen de aanpak aan als veranderingen in de omgeving en nieuwe inzichten daarom vragen (bv. wetgevingsproces of ontwikkeling landelijk Digitaal Stelsel Omgevingswet, DSO). 5

8 3. Wat gaan we doen en welke voorbereidingen voor omgevingsvisie en omgevingsplan leveren we op in 2017 en 2018? In paragraaf 4 is een samenvattend overzicht van de mijlpalenplanning opgenomen. In deze en de volgende paragraaf lichten we de verschillende onderdelen daaruit toe. Allereerst schetsen we in deze paragraaf wat de producten en mijlpalen zijn waar we bij de voorbereidingen voor de implementatie van de Omgevingswet vanuit gaan. In paragraaf 3 gaan we in op de veranderingen, die voor de uitvoering van de Omgevingswet binnen de organisatie nodig zijn. Ook komt in die paragraaf aan de orde hoe we de participatie over de Omgevingswet zullen gaan voorbereiden. a. De basis op orde in het licht van de Omgevingswet. De afgelopen jaren zijn twee deelstructuurvisies vastgesteld, Uiterweg en Landelijk Gebied Oost. Deze structuurvisies zijn bedoeld om de mate van voorspelbaarheid van Aalsmeer in haar reactie op initiatieven van buiten te verhogen en zijn met een intensief participatieproces tot stand gekomen. Daardoor kunnen ze rekenen op draagvlak. Deze deelstructuurvisies hebben aantoonbaar beweging bij initiatiefnemers op gang gebracht en sluiten aan bij het gedachtegoed van de Omgevingswet. In de afgelopen jaren is tevens een grote slag gemaakt in het dereguleren van het lokale ruimtelijke beleid. We zullen nagaan of het huidige lokale beleid gericht op de fysieke leefomgeving past bij de systematiek, inhoud en eisen van de Omgevingswet. Going concern: Nieuwe regels en beleid afstemmen op het gedachtegoed van de Omgevingswet en expliciet de voorgestelde keuzes in dit verband benoemen. Producten: Een analyse van het vigerende gemeentelijke beleid voor de fysieke leefomgeving gericht op aansluiting hiervan bij de Omgevingswet. De analyse zal tevens een eerste inzicht geven in de onderlinge samenhang en mogelijk conflicterende belangen. Was-wordt-lijst beleid en verordeningen: verdeling naar Omgevingsvisie en Omgevingsplan (afhankelijk van AMvB over dit onderwerp). Een analyse van de vigerende bestemmingsplannen: zijn ze digitaal, actueel en consistent? De analyse zal leiden tot een voorstel om te repareren vóór inwerkingtreding van de Omgevingswet waar dit nodig is. Planning: tweede kwartaal b. Verkennen en in beeld brengen positie Aalsmeer in relatie tot de omgeving (regio). De fysieke leefomgeving en de keuzes voor de inrichting en het gebruik daarvan beperkt zich niet tot het grondgebied van de gemeente. In dat licht is het voor het maken van keuzes ten aanzien van bijvoorbeeld een Omgevingsvisie van belang om vanuit het perspectief van de fysieke leefomgeving de relaties en samenhang van de gemeente, haar inwoners, bedrijven en bezoekers met de omgeving (regio) in beeld te brengen. Eén van de verkenningen die wij in dit kader in ieder geval willen doen is het in beeld brengen van het zgn. Daily Urban System van onze gemeente. Wij stellen voor door een extern onderzoeksbureau in kaart te laten brengen hoe de functionele relaties zijn van onze inwoners, bedrijven en bezoekers in het dagelijkse leven in Aalsmeer en hun omgeving. Dit geeft een beeld van de regionale samenhang. Waar mogelijk betrekken we hierbij een doorkijk naar de toekomst op basis van te verwachten maatschappelijke trends en ontwikkelingen (zie hieronder onder punt d). 6

9 Uitgangspunt voor het onderzoek is in eerste aanleg de reeds beschikbare informatie binnen onze gemeente. Op basis van het resultaat van deze eerste verkenning vindt indien gewenst of noodzakelijk aanvullend onderzoek plaats. De verkenningen hebben tot doel te kunnen bepalen of een regionale omgevingsvisie (op bepaalde onderdelen of in het geheel) opportuun is. Going concern: bij regionale samenwerkingszaken expliciet maken welke verbanden mogelijk in relatie tot de Omgevingswet relevant zijn. Product: Verkenning aan de hand van onder meer kaartbeelden van de functionele relaties van onze inwoners, bedrijven en bezoekers ten opzichte van de omgeving/regio. Planning: eerste kwartaal c. Pilots en experimenten in de geest van de Omgevingswet. Wij gaan in (gebiedsgerichte) pilots op vooraf benoemde thema s of inhoudelijke aspecten van de wet, experimenteren met de uitvoering van de Omgevingswet. De ervaringen en leerpunten van deze experimenten (zoals deelstructuurvisies Uiterweg en Landelijk Gebied Oost) gebruiken wij als input voor de doorontwikkeling van het lokale beleid voor de fysieke leefomgeving (omgevingsvisie en plan). Daarnaast benutten we de lessen uit de pilots voor de inrichting van onze organisatie, werkprocessen, dienstverlening en wijze van communiceren. Waar mogelijk willen we hierbij samenwerking met buurgemeenten en andere overheden zoeken. Going concern: Met buurgemeenten en andere overheden mogelijkheden voor samenwerking, pilots en experimenten verkennen. We zullen de leerpunten daaruit periodiek in beeld brengen. Product: Tussenrapportage pilots en experimenten: over werken in de geest van de Omgevingswet, alsmede over in 2017 en 2018 uit te voeren pilots en experimenten. Planning: maart 2018 (uitvoering 2017/2018). d. Inspelen op trends en ontwikkelingen voor een dynamische transitieaanpak Veranderingen in de buitenwereld volgen elkaar in hoog tempo op. Verandering is bijna een constante geworden. Dat vraagt van ons een scherp oog op deze ontwikkelingen en de relevantie voor onze aanpak van de Omgevingswet. Als dat zinvol is verwerken we deze ontwikkelingen in de transitieaanpak voor de voorbereidingen voor de Omgevingswet. e. Voorbereidingen voor een omgevingsvisie De omgevingsvisie geeft antwoord op de vraag: wat voor gemeente willen we zijn? Bedoeling van de omgevingsvisie is om alle beleidsdoelstellingen voor de fysieke leefomgeving in onderlinge samenhang in één beleidsdocument op te nemen. Met het vaststellen van een omgevingsvisie maakt de gemeente richting initiatiefnemers en inwoners duidelijk hoe ze de fysieke leefomgeving wil ontwikkelen en beheren. De omgevingsvisie kent zowel globale beleidsuitgangspunten voor de langere termijn als gebiedsgerichte uitwerkingen. De gebiedsgerichte uitwerkingen kunnen in de loop der jaren worden aangepast aan de maatschappelijke ontwikkelingen. De omgevingsvisie is bindend voor de gemeente. In de zomer van 2018 leggen we de raad een voorstel voor met kaders en uitgangspunten voor de omgevingsvisie. Daarin zijn de uitkomsten van de uitgevoerde verkenningen (Daily Urban Systems, trends en ontwikkelingen en scan vigerend beleid) verwerkt. Vanuit de koers die de nieuwe collegeprogramma s meegeven gaan we 7

10 vervolgens de omgevingsvisie voorbereiden. Ambitie is deze omgevingsvisie eind 2019 vast te stellen. f. Werken aan een omgevingsplan Het omgevingsplan is het gemeentelijke normenstelsel voor de fysieke leefomgeving en is bindend voor inwoners, gebruikers, eigenaren. Met één druk op de knop is in het omgevingsplan helder welke regels er op een bepaalde locatie gelden voor de fysieke leefomgeving. In het omgevingsplan vertalen we de inhoud van de omgevingsvisie (en de uitwerking daarvan op gebiedsniveau) in een locatiegebonden, juridisch handhaafbaar normenstelsel voor de fysieke leefomgeving. Op de invoeringsdatum van de Omgevingswet (1 juli 2019) ontstaat via het overgangsrecht het omgevingsplan 1.0 automatisch (van rechtswege) uit vigerende bestemmingsplannen en diverse soorten regelgeving. Aanvullend zullen we een aantal quick wins voorbereiden. Op landelijk niveau is een AMvB in voorbereiding die handvatten zal geven met betrekking tot de vraag welke regelgeving in het omgevingsplan moet landen, en welke in de omgevingsvisie. Op basis daarvan zullen wij medio 2018 een was-wordt-lijst opstellen die de AMvB toepast op de lokale regelgeving voor de fysieke leefomgeving. Tevens is dan bekend wat nog moet gebeuren om de basis voor onze bestemmingsplannen op orde te hebben: zijn ze actueel, digitaal en voldoende consistent vanuit het perspectief van de Omgevingswet? Op basis daarvan volgt een voorstel welke stappen we moeten zetten om bestemmingsplannen en andere regelgeving klaar te maken voor het omgevingsplan medio Gedurende de overgangstermijn (op dit moment gaat het Rijk uit van een periode van 5 jaar, van 2019 tot 2024) die de Omgevingswet biedt, ontwikkelen we het Omgevingsplan door (versies 2.0, 3.0 ) naar het digitale instrument zoals de wet dat beoogt. Daarbij zijn we afhankelijk van de ontwikkeling van het landelijke Digitale Stelsel Omgevingswet. g. Meerjaren werkplan In de zomer 2018 leggen we het nieuwe gemeentebestuur een kaderstellend voorstel voor met uitgangspunten voor de voorbereidingen voor omgevingsvisie en omgevingsplan en de implementatie van de Omgevingswet in de ambtelijke organisatie. Dat voorstel baseren we op de nieuwe collegeprogramma s en de uitkomsten van de beleidsscan, de Daily Urban Systems en de ervaringen in de pilots en experimenten. Op grond van dit voorstel zullen wij in het derde kwartaal 2018 een meerjarig werkplan voor de implementatie van de Omgevingswet in Aalsmeer opstellen. 8

11 4. Voorbereidingen binnen de organisatie (binnenwereld) en in de gemeente (buitenwereld) Naast de oplevering van een aantal producten gaan we medewerkers van de organisatie voorbereiden op het werken met de nieuwe wet. Dat vraagt aan de ene kant aanpassingen in de dienstverlening van medewerkers aan inwoners en initiatiefnemers voor ruimtelijke ontwikkelingen. Aan de andere kant vraagt dat aanpassingen binnen de organisatie en een goed digitaal systeem om de dienstverlening te faciliteren. In de aanpassingen van dienstverlening, organisatie en digitalisering zoeken we aansluiting bij andere relevante ontwikkelingen binnen de organisatie. Ook de aanpak van de participatie over de Omgevingswet zullen wij inbedden in een bredere context. Inwoners zijn op allerlei manieren betrokken bij hun eigen gemeente. De gemeente Aalsmeer is bezig participatie op een eigentijdse wijze te herzien. De uitkomst daarvan nemen we mee in de participatieaanpak voor Omgevingswet. De acties en ontwikkelingen met betrekking tot de binnenwereld en de buitenwereld lichten we in deze paragraaf toe. 4.1 De binnenwereld: voorbereidingen binnen de organisatie a. Organisatorische aanpassingen De implementatie en het werken met de Omgevingswet zal de nodige gevolgen gaan hebben voor de inrichting van onze organisatie en de werkwijze van bestuurders, ambtenaren en (externe) adviseurs (zoals de Omgevingsdienst). Een eerste stap die we in dit verband voorbereiden, is het organisatieonderdeel Omgevingsvergunningen vanuit de afdeling Veiligheid, Vergunningen en Handhaving (VVH) toevoegen aan de afdeling Stedelijke Ontwikkeling (SO). Deze ontwikkeling biedt mogelijkheden om de samenhangende benadering van (ruimtelijke) producten, onze dienstverlening daarbij aan initiatiefnemers en burgers en onze interne samenwerking te verbeteren vanuit het perspectief van de Omgevingswet. De afdelingen VVH en SO streven naar effectuering van deze organisatorische aanpassing op 1 januari Going concern: het gedachtegoed van de Omgevingswet gebruiken wij expliciet als leidraad bij voorstellen voor wijzigingen in de inrichting van de afdelingen in het fysiek domein. Product: Voorstel voor toevoegen van het organisatieonderdeel Omgevingsvergunningen aan de afdeling Stedelijke Ontwikkeling. Planning: tweede kwartaal 2017 (voorbereiding 2017/effectuering ) b. Werken in de geest van de Omgevingswet, kwaliteit van de dienstverlening en werkprocessen. De organisatie AA heeft al een aantal stappen gezet vooruitlopend op de invoering van de Omgevingswet. De afgelopen jaren is de werkwijze bij ruimtelijke projecten herijkt, waarmee doorlooptijden substantieel zijn verkort en plankosten significant zijn verminderd. Eén van de uitgangspunten van deze herijking was de participatie zoveel mogelijk aan de voorkant van het ruimtelijk ontwikkelingsproces plaats te laten vinden. 9

12 Met de komst van de kantorenloods in 2012 is een slag gemaakt om de organisatie AA te ontwikkelen in het denken en werken van buiten naar binnen. Bewustwording bij medewerkers van wat er met de Omgevingswet op ze af komt is een eerstvolgende stap in de beoogde verandering van werken. In een intern communicatieplan zullen we uitwerken hoe we die bewustwording gaan vergroten en verbreden. Naast de implementatie van de Omgevingswet spelen andere concernbrede ontwikkelingen, die aanleiding zijn tot de ontwikkeling van een dienstverleningsconcept voor de ambtelijke organisatie AA. We zullen aansluiten op dat concernbrede dienstverleningsconcept en een vertaalslag daarvan maken in enkele scenario s voor de aard en kwaliteit van de dienstverlening bij de uitvoering van de Omgevingswet. De VNG heeft voor een aantal kenmerkende klantvragen, die vanuit de Omgevingswet op ons kunnen afkomen, zgn. serviceformules ontwikkeld, waarmee we de werkprocessen die voortkomen uit die klantvragen in beeld kunnen brengen. Uitgaande van de mogelijke scenario s voor de aard en kwaliteit van de dienstverlening zullen we de consequenties voor de essentiële werkprocessen schetsen. Op die manier bereiden we voor het bestuur uitgewerkte keuzemogelijkheden tussen die scenario s voor. Dit doen we met de medewerkers die werken aan die klantvragen. Hierdoor neemt ook de bewustwording toe van de verandering die de invoering van de Omgevingswet van medewerkers vraagt en zal er vanuit het eigen werk meer draagvlak ontstaan voor die ontwikkeling (lerende organisatie). Going concern: ontwikkeling dienstverleningsconcept (afstemming implementatie Omgevingswet op andere organisatieontwikkelingen). Voortzetting denken en werken van buiten naar binnen. Producten: intern communicatieplan (eind 2017) en uitgewerkte scenario s voor aard en kwaliteit van de dienstverlening en werkprocessen (maart 2018). Planning: eind 2017 en tweede kwartaal 2018 (vervolgens uitwerking in meerjaren werkplan vanaf 2018). c. Digitalisering Digitalisering is een cruciaal onderdeel van de veranderopgave. De voorbereidingen voor de implementatie van de Omgevingswet zullen wij in nauwe afstemming met het programma Digitaal Werken laten plaatsvinden. Het invoeren van het zaakgericht werken in de organisatie AA is randvoorwaardelijk voor een succesvolle implementatie van de Omgevingswet. Dit geldt met name in relatie tot het werken met het omgevingsplan. Zoals al eerder aangegeven zal het landelijke digitale systeem (DSO) de fundering van het gehele uitvoeringssysteem van de Omgevingswet gaan vormen. Vanuit de organisatie AA hebben we hier geen directe invloed op en zijn we afhankelijk van de landelijke ontwikkelingen. Wel dient ons digitale systeem en de daarmee samenhangende processen te zijner tijd naadloos aan te sluiten op dit DSO. Going concern: Programma Digitaal Werken (met name introductie zaakgericht werken). Product: Afstemming programmering programma Digitaal Werken en de implementatie van de Omgevingswet. Planning: aansluiting op DSO uitwerken in meerjaren werkplan vanaf

13 4.2 De buitenwereld: participatie De Omgevingswet vraagt een andere wijze van werken door gemeenten en betrokkenheid van bedrijven, maatschappelijke organisaties en inwoners. Deze betrokkenheid is ook van belang bij het opstellen van de verschillende onderdelen van de lokale invulling van de Omgevingswet, zoals de Omgevingsvisie en het Omgevingsplan. Binnen de participatie zijn 3 fasen. De eerste fase is een verkenning waarbij de afgelopen maanden op ambtelijk niveau contact gelegd met medeoverheden. Aan hen is de vraag voorgelegd of zij interesse hebben om mee te werken aan de implementatie van de Omgevingswet. Dat bleek het geval. In de tweede fase gaan we breder participeren. Hiertoe wordt er eind 2017 een participatie- en communicatieplan opgesteld. Ook medeoverheden zullen hierin meedenken en meedoen. De derde fase betreft de participatie op gebiedsniveau, als de Omgevingswet van kracht is. Dit type participatie heeft meer te maken met het betrekken van de omgeving door de partijen zelf en de begeleiding die zij daarbij nodig hebben vanuit de gemeente. De belangrijkste strategische vraag binnen de participatie is hoeveel ruimte er is om daadwerkelijk te participeren. Het antwoord op deze vraag wordt in het participatie- en communicatieplan meegenomen en zal ook onderdeel zijn van het kaderstellend raadsvoorstel met uitgangspunten voor de voorbereidingen van de Omgevingswet, dat we in de zomer van 2018 aanbieden. Product: Plan voor de aanpak participatie bij voorbereidingen Omgevingswet. Planning: eind

14 5. Mijlpalen, capaciteit en financiën In onderstaand schema zijn het voorbereidingsproces en de mijlpalen daarin samengevat weergegeven. Wij stellen voor in te stemmen met de in de Wegwijzer Omgevingswet voorgestelde werkzaamheden voor de implementatie van de Omgevingswet in de jaren 2017 en 2018, inclusief de aangegeven planning. Kaderstellende notitie met uitgangspunten voorbereidingen Termijn Omschrijving product oplevering 2 e kw Een Wegwijzer voor B&W met informatie over het proces dat we ingaan om te komen tot een omgevingsvisie, een omgevingsplan en een succesvolle implementatie van de Omgevingswet in de komende jaren; Een raadsbrief met overeenkomende informatie; Een financiële claim voor de Kader-/Lentenota. 2 e kw Voorstel organisatiewijziging VVH-SO voor DO en B&W Amstelveen (advies OR noodzakelijk) Eind 2017 Intern communicatie- en participatieplan maart 2018 Input voor de nieuwe collegeperiode: Verkennen en in beeld brengen positie Amstelveen/Aalsmeer in relatie tot de omgeving (regio), o.a. via Daily Urban System; Tussenrapportage over werken in de geest van de Omgevingswet, pilots en experimenten. Juni 2018 Scenario s aard, kwaliteit dienstverlening en werkprocessen Zomer 2018 * voor omgevingsvisie, omgevingsplan en implementatie Omgevingswet in organisatie AA: Was-wordt-lijst beleid en verordeningen: verdeling naar omgevingsvisie en omgevingsplan (afhankelijk van AMvB over dit onderwerp) Beleidsscan vigerend beleid Inventarisatie bestemmingsplannen op orde Aanpak communicatie en participatie Aard/kwaliteit van de dienstverlening 3 e kw. Meerjaren werkplan juli 2019 * Omgevingsplan 1.0 Eind 2019 * Omgevingsvisie *) Planning is afhankelijk van voortgang wetgevingsproces Uitgaande van bovenstaand voorbereidingsproces en mijlpalen is een vertaalslag gemaakt in capaciteit en benodigde financiële middelen. Daaruit is gebleken dat voor 2017 en 2018 de volgende personeelsinzet vanuit de organisatie en aanvullend budget nodig is: Inzet personeel 2017 (vte) Inzet personeel 2018 (vte) Aanvullend budget 2017 ( x 1000) Aanvullend budget 2018 ( x 1000) Organisatie AA 5 6 Amstelveen Aalsmeer

15 Wij stellen voor in te stemmen met de in de Wegwijzer Omgevingswet weergegeven raming van benodigde personele inzet en aanvullend budget en deze aanvullende middelen op te nemen in de Lentenota Voor de voorbereidingskosten voor de implementatie van de Omgevingswet vormen we een bestemmingsreserve. Uitgaven op projectniveau worden vooraf met de portefeuillehouder(s) afgestemd. Op basis van de landelijke ontwikkelingen in het kader van de Omgevingswet zullen wij begin 2018 een verfijning/actualisering van deze raming opstellen. Deze actualisering kan dienen als input voor de Lentenota Rekening houdend met de ambities van de nieuwe gemeentebesturen zullen wij in het medio 2018 op te leveren meerjaren werkplan een nader uitgewerkte capaciteit- en kostenraming opnemen. Actualisatie en verantwoording van de uitgaven zullen wij de komende jaren in de P&C-cyclus opnemen. 13