JAARGANG 13 ALUMNISPECIAL 2006 KWARTAALBLAD VAN DE TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN. SPECIALE UITGAVE TER GELEGENHEID VAN 50 JAAR TU/e MATR IX

Transcriptie

1 MATR IX KWARTAALBLAD VAN DE TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN JAARGANG 13 ALUMNISPECIAL 2006 SPECIALE UITGAVE TER GELEGENHEID VAN 50 JAAR TU/e

2 Kwaliteit in elk detail Dat is het verschil tussen een DAF en elke andere truck. Van de stalen voorbumper tot de krachtige aandrijflijn, een DAF is gebouwd om te presteren. Van stadsdistributie tot brandweer en van bouwtransport tot internationaal transport, er is een DAF voor elke toepassing en voor elk marktsegment: De LF-serie voor de intensieve distributie. De CF voor de meest uiteenlopende transporttaken. En de prestigieuze XF95 en XF105 voor het langeafstandsvervoer. Ontwikkeld met twee uitgangspunten: maximaal chauffeurscomfort en maximaal rendement. Er werken bij DAF bijna mensen: in Eindhoven, waar de ontwikkeling, de motorenbouw en de eindassemblage plaatsvinden en in het Belgische Westerlo, waar de cabines en assen worden geproduceerd. Maar ook in bijna alle landen van Europa, waar bijna 700 mensen dagelijks werken aan DAF s verdere groei. Het succes van DAF laat zich vertalen in klinkende cijfers: in het zware segment bedraagt het Europese marktaandeel inmiddels bijna 14% en in Nederland is één op de drie verkochte vrachtwagens boven de 15 ton een DAF. DAF Trucks N.V. is een internationale truckproducent met een groeiend marktaandeel. Samen met ongeveer trotse collega s sta je aan de wieg van zo n bedrijfswagens per jaar. DAF is een sterk groeiende dynamische organisatie met een no-nonsense cultuur en directe communicatie. DAF Trucks maakt deel uit van PACCAR Inc, een multinational met een jaaromzet van meer dan $14 miljard, wereldwijd opererend met de merken Kenworth, Peterbilt en DAF. DAF Trucks N.V. is een 100% dochter van het Amerikaanse PACCAR, één van s werelds grootste en meest succesvolle producenten van trucks. Een onderneming met een passie voor kwaliteit, waar de klant en zijn chauffeur op de eerste plaats komen. Met oog voor de klant en respect voor de chauffeur.

3 Op naar de ste ambassadeur De Nederlandse universiteiten raken er steeds meer van doordrongen dat hechtere banden met hun oud-studenten waardevol zijn. En daarbij heeft de term waardevol niet direct betrekking op financiële aspecten. Want, laten we eerlijk zijn, de enorme bedragen die in de Verenigde Staten aan sommige instellingen door alumni bijeen worden gebracht, zullen voor onze universitaire bestuurders altijd een zoete wensdroom blijven. Maar, er is meer in het leven dan geld alleen. Zoals rector magnificus Hans van Duijn in deze speciale editie van Matrix zegt, zijn tevreden alumni voor een instelling de beste ambassadeurs die je je kunt wensen. En van die ideale vertegenwoordigers levert de TU/e nog dit jubileumjaar het ste exemplaar af. Voor de redactie van Matrix was het feit dat de TU/e in 2006 vijftig jaar bestaat aanleiding om naast de vier reguliere uitgaven een extra editie uit te brengen, met daarin enkel verhalen over oudstudenten. We hebben een dwarsdoorsnede gemaakt door alle opleidingen en leeftijden, en ook buiten de landsgrenzen ons licht opgestoken. Ik hoop dat u met veel genoegen kennis zult nemen van de verhalen van uw collega-diplomaten in onze buitendienst. Han Konings Hoofdredacteur Matrix In dit nummer: 4 Betere band De rector en de alumni 6 Collegekaart 001 De eerste mannelijke en vrouwelijke student 10 De familie Wijtvliet Vier broers en de TU/e 28 Zelforganiserend vermogen Piet van Schijndel, Rabobank 30 TU/e encyclopedie Alls wat u moet weten 31 Vijftig jaar onderzoek Gedreven door nieuwsgierigheid 42 Projecten managen in noodsituaties Van TU/e naar Artsen zonder Grenzen 46 Piano spelen is intensiever dan wiskunde Dubbeltalent Morena Varga en haar dilemma 15 Kamerlid met idealen Martijn van Dam, PvdA 32 Fascinatie voor internet Ondernemend echtpaar 48 Probleemoplosser Jo van den Hanenberg, DSM 18 Harry Roumen Secretaris TU/e 20 Jaarclub Olympus Vriendschap die al vijf decennia stand houdt 24 Eindhovense expat in Azië Thuis in Kuala Lumpur 34 Een blijvende band Roel Janssen, Philips 38 Gelukkig in het onderwijs Patrick van Aarle, docent 40 Projectontwikkelaar in Spanje Peter Jacobs en Credo 50 Passie voor polymeren Familie Staal leeft voor polymeren 52 Terug naar de TU/e Rik Boelhouwer, BVO 54 Jaaroverzicht 50 jaar TU/e Wat is er allemaal te doen? MATR IX SPECIALE UITGAVE TER GELEGENHEID VAN 50 JAAR TU/e JAARGANG 13 ALUMNISPECIAL 2006 KWARTAALBLAD VAN DE TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN Colofon: Technische Universiteit Eindhoven Communicatie Service Centrum Postbus MB Eindhoven homepage: matrix@tue.nl Hoofdredactie Drs. Han Konings Telefoon (040) / Telefax (040) Medewerkers aan dit nummer: Cora van den Berg Elke van Cassel Chris van de Graaf Jim Heirbaut Joep Huiskamp Ivo Jongsma Sjoukje Kastelein Yvette Nieuwstad Paula van de Riet Bram Verhees Marianne Vincken Eindredactie en coördinatie VeertienElf Media, Tilburg Foto's en illustraties Vincent van den Hoogen OGC Bart van Overbeeke Bram Saeys Vormgeving Onnink Grafische Communicatie bv. Oudenbosch Druk E.M. de Jong, Baarle-Nassau Matrix wordt gemaakt door het Communicatie Service Centrum van de TU/e en verschijnt vier keer per jaar. Het blad wordt (na schriftelijk verzoek) kosteloos toegezonden aan TU/e-ingenieurs en aan een scala van andere, externe relaties. Gehele of gedeeltelijke overname van artikelen uit Matrix is alleen toegestaan na overleg met de redactie en met bronvermelding. Voor het gebruik van de foto s of andere illustraties is toestemming van de maker nodig. Het eerstvolgende nummer van Matrix verschijnt in juni ISSN X 3

4 BELEID TU/e streeft serieus naar betere band met alumni In 2000 keerde prof.dr.ir. Hans van Duijn (56), de huidige rector magnificus van de TU/e, na vijfentwintig jaar weer terug naar de universiteit waar hij in 1975 de opleiding Technische Natuurkunde succesvol afrondde. Hij verzuimt niet te vermelden dat het met lof was. De radiostilte die in die vijfentwintig jaar heerste tussen hem en de TU/e, zegt hij te betreuren. Een revitalisering van het alumnibeleid, voorlopig uitmondend in de alumnidag van 21 april, moet er voor zorgen dat de banden met de alumni in de toekomst hechter worden. eens iets gehoord over de TU Delft. Dat heeft dan nog niet eens zozeer te maken met een goed alumnibeleid, maar veeleer met de branding van je instelling. De TU/e heeft fantastische onderzoekers, er lopen interessante onderwijsprogramma s en we ontplooien veel nieuwe initiatieven, maar dat alles komt nog te weinig in het nieuws. De TU/e is nog niet zichtbaar genoeg. Onze vakgebieden zijn dan ook vrij hard en traditioneel en daardoor moeilijker voor het voetlicht te brengen. Alfa- en gammavakken zijn sterker verbonden met het Wat had Hans van Duijn als alumnus van de TU/e de afgelopen jaren verwacht van de instelling die hij in 1975 verliet voor een promotiebaan in Delft? Oftewel, hoe tevreden of ontevreden is hij over het beleid dat de TU/e op dit gebied gevoerd heeft? Van Duijn: Als ik heel eerlijk ben, moet ik bekennen dat de TU/e tot zes jaar geleden aardig bij mij uit beeld was geraakt. Van de oprichting van twee nieuwe faculteiten, Biomedische Technologie en Industrial Design, wist ik bijvoorbeeld helemaal niets. Ik had het wel prettig gevonden als ik in die jaren regelmatig op de hoogte was gehouden van het reilen en zeilen aan de TU/e. Dat betreft dan zaken als de oprichting van nieuwe opleidingen, maar ook veranderingen in het onderwijs, of informatie over nieuwe mensen die zijn aangenomen. Ook had ik af en toe wel eens terug willen komen voor ontmoetingen met jaargenoten, of om kennis te kunnen maken met nieuwe mensen aan de TU/e. Van Duijn is al die jaren in de wetenschap actief gebleven, maar ook voor mensen die direct na hun afstuderen het bedrijfsleven zijn ingegaan, is het zijns inziens nuttig om op de hoogte te blijven. Bijvoorbeeld voor wat betreft de mogelijkheden die de TU/e biedt op het vlak van life long learning. Ambassadeurs Voor de TU/e is het in de ogen van Van Duijn heel goed om door middel van haar alumni overal in Nederland en daarbuiten ambassadeurs te hebben. Mensen die met een goed gevoel terugkijken op hun Eindhovense tijd en die ook iets kunnen betekenen voor de universiteit. Ik denk bij dat laatste dan zeker niet direct aan fundraising, maar in eerste instantie aan friend raising en aan iets dat van belang is voor onze huidige studenten. Die ambassadeurs kunnen behulpzaam zijn bij het aanbieden van stageplaatsen en bij het leggen van contacten voor en namens ons. Of ze zouden een bijdrage kunnen leveren aan ons onderwijs. In de Verenigde Staten is de band met je oude universiteit vaak veel sterker dan in Nederland. Wat denkt Van Duijn, die in 1979 zelf een jaar doorbracht in Minneapolis, dat daar de reden van is? Om te beginnen gaat dat ook in de VS niet op voor alle universiteiten. Het zijn vooral de instellingen met een aansprekende naam die ervan profiteren, zoals Stanford en Harvard, maar ook onze partneruniversiteit GeorgiaTech in Atlanta. De alumni van deze instellingen zijn echt trots op hun afkomst. Je ziet het ook wel in Engeland, Frankrijk en Duitsland, maar ook daar beperkt het zich tot enkele uitzonderingen. Het heeft, denk ik, voor een groot deel te maken met traditie. Het zijn instellingen met een lange historie en een grote reputatie, waardoor ze ook een grotere bekendheid genieten bij het brede publiek. In Nederland heb je het dan al snel over Leiden, Utrecht en Delft. Op elk verjaardagsfeestje heeft je tante of neef wel FOTO: BART VAN OVERBEEKE Rector magnificus Hans van Duijn: De TU/e is nog niet zichtbaar genoeg. 4

5 nieuws en hoogleraren uit deze richtingen worden vaker aangezocht om namens de overheid een onderzoek uit te voeren. Om meer media-aandacht te genereren mogen we wel wat assertiever te werk gaan, al weet ik niet of een actiever alumnibeleid daar nu direct een bijdrage aan levert. Initiatieven Inmiddels zijn door het Alumnibureau van de TU/e, dat in september 2004 is opgericht, een aantal initiatieven voorgelegd aan het College van Bestuur. Van welke initiatieven heeft Van Duijn de hoogste verwachtingen? Een life long adres, zoals is voorgesteld, lijkt me een goed initiatief, al denk ik wel dat we onze alumni met enige regelmaat ook in papieren vorm iets moeten aanbieden. Wat ik zeker een goede zaak zou vinden is de oprichting van een centrale alumnivereniging. Nu heeft elke opleiding zijn eigen vereniging, die al dan niet een actief beleid voert. Die verenigingen worden in de nieuwe opzet secties vallend onder die ene centrale alumnivereniging. De centrale vereniging zou dan jaarlijks een aantal themabijeenkomsten moeten organiseren, waarop bijvoorbeeld het beleid van de TU/e wordt toegelicht, of waarbij aan alumni wordt duidelijk gemaakt hoe Eindhoven als technologische hotspot staat ten opzichte van haar omgeving en welke rol de universiteit daarbij speelt. De secties organiseren dan door het jaar heen hun eigen activiteiten. Van Duijn ziet ook meer mogelijkheden voor het Universiteitsfonds Eindhoven (UFE). Een goed voorbeeld vind ik het Leids Universiteitsfonds (LUF). Dat is opgebouwd uit donaties, giften en legaten en men financiert er allerlei zaken mee, zoals het aanstellen van deeltijdhoogleraren en de financiering van studiebeurzen voor studenten. Zoiets zouden we ook moeten proberen te realiseren met het UFE. Mag de alumnus van de TU/e er nu op rekenen dat de aandacht voor hem of haar ook na de alumnidag op 21 april nog overeind blijft? Van Duijn: Ja, we hebben anderhalf jaar geleden niet voor niets een Alumnibureau op poten gezet. We zijn uiterst serieus in ons streven om de banden aan te halen en ze verder te verbeteren. 5

6 GRONDLEGGERS EERSTE STUDENT EN STUDENTE TU/e Studeren met collegekaart nummer één De hoogbouw was er nog niet en de colleges en practica vonden plaats in het Paviljoen. Er waren slechts 230 studenten, verdeeld over drie studierichtingen. Studeren aan de gloednieuwe tweede technische hogeschool van Nederland was een bijzondere ervaring voor de eerste lichting studenten. Matrix sprak met Hans Wijffels en Henny van der Leeden, de eerste mannelijke en eerste vrouwelijke student van de toenmalige THE. Hans Wijffels (67), zoon van de eerste universiteitssecretaris en eigenaar van de collegekaart met nummer 1, spreekt van een bijzondere tijd. Er was een bepaald elan, een gevoel van we zijn met zijn allen met iets nieuws bezig. Er waren in het eerste jaar dertig hoogleraren op 230 studenten. Een verhouding die waarschijnlijk later nooit meer is gehaald. Nederland was in die tijd ook een soort voortrekker in Europa, iets dat we nu helaas niet meer kunnen zeggen. De collegezalen waren gesitueerd in het Paviljoen, een gebouw dat Philips schonk aan de startende hogeschool. Wijffels: Er is nu een discussie gaande over de monumentenstatus voor bepaalde TU/e-gebouwen. Ik zou onmiddellijk voorstellen om het Paviljoen als monument te bewaren. Meisje Toen de THE in 1957 met de colleges begon, konden studenten kiezen uit slechts drie studierichtingen. In het allereerste jaar konden ze beginnen aan een studie Scheikundige Technologie, Werktuigbouwkunde of Elektrotechniek. Dictaten waren lang niet altijd voorhanden. Henny van der Leeden: Wij moesten meeschrijven met de colleges en kregen aan de hand van die aantekeningen later de dictaten uitgereikt. Van der Leeden (67) was in het eerste studiejaar het enige meisje. Dat was wel heel erg leuk. Ze koos voor de THE, mede omdat haar vader natuurkundige was en tevens bouwcoördinator van de nieuw te bouwen hogeschool. Ik had de THE natuurlijk al heel erg in de picture. Hoewel ik op school nooit zo heel erg goed was in natuurkunde, haalde ik uiteindelijk een tien voor mijn examen. Op het eind van het laatste jaar had ik wat weken over en toen heb ik heel hard aan dat vak gewerkt. Elektrotechniek zat het dichtst bij natuurkunde, dus toen ben ik dat gaan doen, met de bedoeling om later naar natuurkunde over te stappen. Achteraf gezien, had ik misschien beter psy- 6

7 FOTO: BART VAN OVERBEEKE Foto links: Henny van der Leeden wordt geïnaugureerd als lid van het ESC. Verder op de foto Hans Wijffels en de eerste rector magnificus Dorgelo. Foto boven: Henny van der Leeden en Hans Wijffels, vijftig jaar later. chologie kunnen gaan doen, of bedrijfskunde. Maar ja, dat was er op de THE nog niet. Wijffels ging Scheikundige Technologie studeren. Scheikunde was mijn slechtste vak, vertelt hij. Het maakte mij eigenlijk niet uit, ik wilde gewoon studeren. En Werktuigbouwkunde, dat vonden we iets voor fietsenmakers en Elektrotechniek, tsja, dat was Philips hè. Daar wilde ik me toch een beetje verre van houden. Heel Eindhoven was al Philips en ik had toch een wat bredere belangstelling dan alleen Eindhoven. Tegenkandidaat Meteen aan het begin werd ook de eerste studentenvereniging opgericht, het Eindhovens Studenten Corps (ESC). Wijffels was als aanjager van de voorbereidingscommissie voor studentenverenigingen betrokken bij de oprichting ervan. Toch kwam ik niet op de kandidatenlijst terecht, terwijl ik dat wel wilde. Toen hebben een paar vriendjes mij tegenkandidaat gesteld, met nog een paar anderen. En ik werd gekozen als president van de senaat! Als ik het goed heb, ben ik de enige echt verkozen president geweest. Normaal gaat het verkiezen van een nieuw bestuur namelijk bij coöptatie (de verkiezing van nieuwe leden door de reeds aanwezige leden, -red.). Het ESC had tot doel een algemene vereniging te zijn. Bijna alle eerstejaars waren dan ook lid. Van der Leeden: Hoewel een studentencorps oorspronkelijk alleen voor mannen of vrouwen is, mocht ook ik lid worden van het ESC. Buitengewoon lid, dat wel. Maar niemand is ontgroend. Er waren simpelweg geen ouderejaars om dat te doen. Wat niet wil zeggen dat er geen traditioneel studentikoze fratsen werden uitgehaald. Ja, we hadden natuurlijk de uittochten, vertelt Wijffels. Dan vochten we ons een weg naar binnen bij een andere studentenvereniging. Mijn zwager is daar eens kaal van teruggekomen. En bij de uittocht naar de sociëteit Phoenix van het Delftsch Studenten Corps ben ik aan een gouden hek gespijkerd. Wij vielen als snotjongens hun sociëteit binnen en die brutaliteit hebben we wel even moeten bekopen. En zo gingen we voor de aardigheid ook naar Utrecht en Groningen. Van der Leeden: Dat heb ik allemaal gemist natuurlijk, want als meisje mocht ik niet mee. Wijffels: Nee, een meisje ging natuurlijk niet mee naar buiten, invechten in een sociëteit. Dat was vechten en brassen en bierestafettes. Je moest zorgen dat je goede knopen op je boordje had, anders werd je gekeeld. Binnen het ESC zat Wijffels in de jaarclub Jupiter, die nog steeds zo nu en dan bij elkaar komt. Van der Leeden: Nou, ik mis Jupiter toch ook wel. Ik was dan wel geen lid, maar ik ken de leden al vanaf het begin. Ook mijn ex-man zat bij Jupiter. Het was een leuke vriendengroep. Naast zijn actieve rol binnen het ESC, werkte Wijffels tijdens zijn studie voor het Eindhovens Dagblad als een soort THE-correspondent. Per regel kreeg ik zeven cent. Dat 7

8 Van der Leeden: Er was een bepaald elan. Het gevoel van we zijn met z n allen met iets nieuws bezig. lijkt weinig, maar na vier regels had ik weer een biertje verdiend. Van der Leeden zat in het eerste bestuur van THOR, de studievereniging van Elektrotechniek. De naam THOR hebben wij ingevoerd. Men vond het in het begin een erg onheilige naam. Het had eigenlijk de naam van een roemrucht elektrotechnicus moeten zijn, maar wij vonden de god die bliksem maakt veel beter. Gezellige leven Van der Leeden maakte uiteindelijk haar studie Elektrotechniek niet af. Na mijn propedeuse haalde ik niet zoveel resultaten meer. Ik heb me echt op laten slokken door het gezellige leven. Op een gegeven moment zei mijn moeder natuurlijk dat ik een beetje moest doorwerken. Op zeker moment heb ik zelf het besluit genomen om te gaan solliciteren. Achteraf gezien had ik beter mijn kandidaats af kunnen maken, want dat scheelt in je papieren en dus in de financiën als je gaat werken. Daar heb ik wel een beetje spijt van. Maar niet omdat ik Elektrotechniek nu zo leuk vond. Het was geen studie waarbij je het vooruitzicht had en als ik nu een beetje doorwerk, kom ik daar en daar terecht. Na het verlaten van de THE ging Van der Leeden aan de slag bij het kleine rekencentrum van Philips aan de Boschdijk. Ik ben daar gaan programmeren, kreeg allemaal leuke klusjes te doen zoals het uitzoeken van reeksen. Maar op een gegeven moment kreeg ik het gevoel dat ik daar niets échts deed. Toen kreeg ik van mijn vader de tip dat professor Rademaker van de vakgroep Meet- en Regeltechniek van de faculteit Technische Natuurkunde, mensen zocht. Daar ben ik gaan werken met de PACE-computer, een grote analoge rekenmachine, die nog werkte met condensatoren en dergelijke. Je had integratoren en differentiatoren en constanten en door aan een hoop knoppen te draaien, kon je er differentiaalvergelijkingen mee oplossen. Het resultaat kwam in mooie grafiekjes op een plotter terecht. Ik vertaalde dus eigenlijk formules naar de instellingen van het apparaat. Zo assisteerde ik onderzoekers die hun problemen op de PACE kwamen doorrekenen. Berkeley Wijffels studeerde af in Eindhoven, maar verlengde zijn studie om ook de bul te halen aan de University of California at Berkeley. Hij vertelt: Destijds zijn er verschillende mensen van de THE naar Berkeley gegaan. Zo is er langzaam een contact ontstaan tussen de twee universiteiten op het gebied van Chemical Engineering. Wijffels werkte er aan liquid rocket fuels, raketbrandstoffen. Daar hadden ze problemen mee, die vloeistoffen waren instabiel, waardoor raketten uit elkaar klapten. Van der Leeden: En wat deden jullie om te zorgen dat dat niet meer gebeurde? Wijffels, lachend: Niets, onze bijdrage was het vaststellen dát het gebeurde. Na ruim een jaar ging hij terug naar de THE om te promoveren. Na zijn promotie kwam Wijffels bij de laboratoria van Shell in Amsterdam terecht. Na nog wat tussenstappen in Nederland, ging hij tropenjaren draaien in Venezuela en Kenia. Daar runde hij een raffinaderij. Zijn laatste standplaats was de kolenvergasser bij het Limburgse Buggenum. Op een gegeven moment heb je een flink deel van het bedrijf doorlopen en weet je er echt alles van. Ter afsluiting van het interview lopen Wijffels en Van der Leeden nog even door het Paviljoen, de plek waar het allemaal begon. Daar zien ze het motto mens agitat molem in de muur. Wijffels: Dat heeft de Brabantse dichter Paul Vlemminx nog mooi vertaald met Vernuftelingen doen dode dingen ten leven springen. 8

9 t I N N O V A T I O N & L E A D E R S H I P International Executive MBA Start 14 juni 2006 r Management van technologie, innovatie, strategie en ondernemerschap r Voor ambitieuze professionals en executives r High impact learning r Lerende en interactieve groep r Focus op persoonlijke groei tinnovatie t EFFECTIEF LEIDERSCHAP t MANAGEMENT VAN TECHNOLOGIE t PERSOONLIJKE ONTWIKKELING t ONDERNEMERSCHAP r Meest toegepaste MBA voor ingenieurs in Europa r Internationale studiereis r Academische MBA r Parttime opleiding, 16 seminars in 2 jaar tcoaching TSM Business School - Recruitment Office Postbus AE Enschede T +31(0) E mba@tsm.nl

10 FAMILIEBANDEN De familie Wijtvliet: samen goed voor meer dan 65 jaar aan de TU/e Van de vier broers van het gezin Wijtvliet uit Heerlen studeerden er drie in een ver verleden aan de TU/e. De vierde deed een opleiding aan de HTS, maar ging direct na zijn studie aan de toenmalige THE werken. Drie van de vier broers kijken terug op hun studie, hun arbeidsleven en de roerige jaren 60. En ze laten hun licht schijnen op de huidige generatie studenten. Joop: Ik kwam hier in Alleen het Paviljoen was er. Ik deed Scheikundige Technologie. Ik wilde graag naar Eindhoven; het was een nieuwe opleiding en Delft sprak me minder aan. Daarbij stamt de familie Wijtvliet uit Brabant, dat gaat terug tot de 12e eeuw. Of het een goede opleiding was, wist ik niet. Maar ik heb er nooit spijt van gehad. Het maakt ook niet zoveel uit welke studie je doet, het gaat erom dat je op academisch niveau problemen leert aanpakken. Dat was al een les van mijn vader. Hij heeft zelf een studie bedrijfseconomie in Tilburg gedaan. Paul: Ik ben eind jaren 60 hier gekomen om Bouwkunde te studeren. Die opleiding was net nieuw. Het waren roerige jaren. Dat was interessant. De opleiding moest democratischer en er werd veel gediscussieerd over maatschappelijke thema s. Mensen waren bijzonder actief; ze hadden idealen en hadden een duidelijk beeld van hoe de opleiding eruit moest zien. Het wiel moest wat betreft de studie nog uitgevonden worden. Er werd hard gewerkt en er was veel creativiteit. Joop: Dat herken ik niet van mijn tijd. Nu is het natuurlijk zo dat wij met alleen technologie te maken hadden en in die technologie hoefde geen mensen te wonen. Dat sociologische aspect zit niet in scheikunde. Daarbij hadden we in mijn tijd van die hele democratisering nog niet FOTO S: BRAM SAEYS Van de vier broers uit het gezin Wijtvliet, studeerden er drie aan de TU/e. De vierde broer solliciteerde na zijn studie bij de universiteit. Van links naar rechts: Joop, Paul en Hans. Broer Frank ontbreekt. gehoord. Je had de professor; dat was God. Die richtte zich tot zijn discipelen; de studenten. En zij voerden exact uit wat hen was opgedragen. Er werd niet over nagedacht dat dit anders zou kunnen. Dr.ir. Joop Wijtvliet (64), nu met VUT, werkte 22 jaar bij Hewlett- Packard. Bleef na zijn studie zes jaar verbonden aan de universiteit als wetenschappelijk medewerker. Promoveerde op gegevensverwerking in de gaschromatografie. Ir. Paul Wijtvliet (58), heeft geruime tijd gewerkt als stedenbouwkundige. Heeft sinds vijftien jaar een eigen organisatiebureau voor evenementen op het gebied van muziek en theater. Ing. Hans Wijtvliet (56), deed HTS in Zuid-Limburg en werkt nu aan de TU/e bij de Gemeenschappelijke Technische Dienst (GTD). Werd begin jaren 70 door zijn toenmalige werkgever met een computer als programmeur mee verkocht aan de universiteit. Ir. Frank Wijtvliet (54): Niet aanwezig bij het gesprek. Financieel directeur van de Aluminium Divisie van Corus met bedrijven in Nederland, Belgie, Duitsland, Canada en China. Paul: Dat was heel anders toen de studenten hun opstand hadden gehad. Joop: Ik heb nooit de ambitie gehad om professor te worden. Het wetenschappelijk onderzoek was in die tijd zo vrijblijvend dat iedereen maar deed waar-ie zin in had. Dat is even leuk, maar ik ging me afvragen wat de zin van het leven was als ik alleen maar wat zat te spelen. En die hele democratisering kwam toendertijd op me over als oeverloos geklets. Ik wilde échte uitdagingen en ben in de automatisering gaan werken. We gingen computers importeren. 1 0

11 Paul: Oeverloos geklets? Volgens mij waren het heel zinvolle discussies. Het was wel veel praten, maar de ideeën die daaruit kwamen werden ook verwezenlijkt. Bij Bouwkunde wel, althans. Het bleek overigens wel dat we niet de wereld in een paar minuten konden veranderen. Maar als je met beide benen op de grond blijft staan, kun je met stedenbouw mensen wel een beter leven geven. Hans: Ik herinner me ook die vrijblijvendheid. Maar de verandering die het meest opvalt, is de structuur waarin studenten tegenwoordig leven. De tijd die studenten hebben voor een project wordt steeds minder. In het verleden zag je nog dat mensen tot laat in de avond doorgingen. Dat is afgekalfd tot het sprokkelen van studiepunten. Studenten hebben geen vrije tijd meer omdat ze maar een paar jaar kunnen studeren. Het zijn zakelijke planners geworden. Dat is jammer. De vrijheid om je op andere vlakken te ontplooien, gaat daarmee verloren. Joop: Je ziet dat ook in het bedrijfsleven. Als je mensen beloont voor bepaald gedrag, dan zullen ze dat gedrag primair vertonen. Een oud-collega zei daarover: vertel Tussen het moment van het interview en ter perse gaan van deze uitgave is dr.ir. Joop Wijtvliet geheel onverwacht overleden. Een hartstilstand werd hem tijdens een verblijf in de Verenigde Staten, het land van zijn echtgenote, fataal. De actieve 64-jarige zat vol plannen en wilde nog veel reizen maken. De familie van Joop Wijtvliet heeft besloten het gesprek tussen de broers toch te publiceren. 1 1

12 Waar moeten vernieuwingen vandaan komen als mensen alleen maar leren om studiepuntjes te verzamelen? hoe je wordt gemeten en beoordeeld, dan vertel ik hoe je je zult gedragen. Als je studenten afrekent op studiepunten, zullen ze die halen en verder niks. Als algemene ontwikkeling in de hele formule niet voorkomt, dan zullen ze daar geen tijd aan besteden. Hans: Ik heb studenten die me opbellen voor de bediening van apparatuur. Dan stellen ze allemaal vragen omdat ze te lui zijn om een manual door te lezen. Dat zie je steeds meer. De lol om het zelf uit te zoeken ontbreekt. Het ontbreekt hier ook aan zachte faculteiten als bijvoorbeeld filosofie. Met zulke studies zou het middel - kennis vergaren en je ontwikkelen - weer het doel worden. Paul: In mijn tijd was die fanatieke club bij Bouwkunde overigens wel een vreemde eend in de bijt. Ik weet ook niet of dat enthousiasme op de hele universiteit aanwezig was. Hans: Het Virusfestival gaat dit jaar niet door omdat ze niet genoeg mensen kunnen vinden om het te organiseren. Dat is triest. Die situatie is door het onderwijs zelf gecreëerd. De studiepunten hebben ervoor gezorgd. Joop: In jonge organisaties zie je vaak dat mensen gemotiveerd zijn en zich overal voor willen inzetten. Wanneer ze wat langer bestaan, verdwijnt die interesse bij medewerkers. Misschien heeft het te maken met de verzakelijking. Paul: Het heeft waarschijnlijk met uitdagingen te maken. Misschien heeft zo n festival een vaste structuur gekregen waarmee alles wel loopt. Als je jong bent wil je nieuwe dingen oppakken. Het stokje overnemen is minder interessant. Joop: Een mens heeft uitdagingen nodig om gemotiveerd te worden. Paul: Voor ons waren de uitdagingen de maatschappelijke veranderingen die gaande waren. Joop: Bij ons was het ook het wetenschappelijk pionieren. Er was een enorm speelveld van ontontgonnen gebied en de budgetten waren enorm. Het leek wel eindeloos. Tegen het eind van het jaar moest je niet aankomen met projecten van tienduizend gulden. Het moest om tonnen gaan, want de budgetten moesten opgemaakt worden. Hans: Je zag dat ook in de AOR. Daar werd heel veel georganiseerd. Er waren discussiefora, er was muziek, noem maar op. Al die zaken buiten de techniek worden nu niet meer door studenten georganiseerd. Waar dat aan ligt, weet ik niet. Paul: Het is voor jonge mensen belangrijk om te leren kritisch te zijn op hun eigen handelen. Je moet niet alles onnadenkend doen. Daarin kan een universiteit zich onderscheiden. Als je jezelf in de gaten kunt houden, kun je in de rest van je leven vorm geven aan wat je doet. Joop: Creativiteit is ook essentieel in de academische vorming. Je moet buiten getreden paden gaan. Dat heb je in je verdere loopbaan ook nodig. Waar moeten vernieuwingen vandaan komen als mensen alleen maar leren om studiepuntjes te verzamelen? 1 2

13 JOUW ONTWIKKELING IS GEEN SPELLETJE! SIOUX ZOEKT ECHTE EMBEDDED SOFTWARE SPECIALISTEN Is techniek voor jou niet zomaar werk? Vind jij professionaliteit niet zomaar een modewoord? Als embedded software ook jouw passie is, dan ben je bij Sioux Embedded Systems aan het juiste adres! Sioux is niet zomaar een bedrijf, maar de technische IT-partner van de high tech productontwikkelaars in Nederland en België. Professioneel en resultaatgericht. Meedenkend, betrokken en innovatief. 130 man sterk en nog steeds groeiend. Met een gespecialiseerde dienstverlening, eigen productontwikkeling en strategische partnerships. Onze mensgerichtheid maakt het verhaal compleet. Die vormt de basis voor samenwerking, sfeer, collegialiteit en jouw persoonlijke ontwikkeling. DE JOB INFODAG Sioux, alleen voor echte embedded software specialisten Een job infodag is dé gelegenheid om eens vrijblijvend met Sioux kennis te maken en de sfeer te proeven. Je krijgt informatie over ons bedrijf, over de projecten en uitdagende opdrachten waar we aan werken, je groeimogelijkheden en je toekomstperspectief. Kortom: wat Sioux voor jouw ontwikkeling kan betekenen. JOB INFODAG! 27 APRIL 2006 EINDHOVEN Verder heb je de mogelijkheid om persoonlijk kennis te maken met verschillende Sioux medewerkers en onze People Managers en ze naar hun ervaringen te vragen. Dit allemaal in een informele, ontspannen sfeer die zo kenmerkend is voor Sioux. KOM KENNISMAKEN Ben jij een echte embedded software specialist? Breng dan een bezoek aan onze website en schrijf je in voor onze job infodag in april!

14 POLITICUS Na een onverwacht grote verkiezingswinst van zijn partij komt TU/e-alumnus ir. Martijn van Dam in 2003 namens de PvdA in de Tweede Kamer. Daar houdt de bedrijfskundige zich bezig met media, studentenzaken, technologiebeleid en kenniseconomie. Zijn optredens brengen hem het respect van zijn collega s én van de parlementaire pers: in 2005 wordt hij uitgeroepen tot politiek talent van het jaar. In het hart van de democratie Vanuit zijn werkkamer kijkt Tweede-Kamerlid en TU/e-alumnus ir. Martijn van Dam op het torentje van de minister president de werkkamer van Jan Peter Balkenende. Hij houdt daarmee letterlijk de bewegingen van de macht in de gaten. Hij komt niet vaak meer via het hek binnen; hij gaat meestal binnendoor, via het ministerie van Algemene Zaken. Het Binnenhof is een machtige plek, het symbool van de onze democratie, zegt Van Dam. Hij weet nog hoe het voelde toen hij er voor het eerst kwam. Toen hij nog als burger door Den Haag liep. De dag na de verkiezingen, 23 januari 2003, ging hij voor het eerst als Tweede-Kamerlid de vergaderzaal binnen. Ik had een machtig gevoel. De eerste dag was heel onwezenlijk, zeker omdat ik me er niet op had voorbereid. Niemand had er rekening mee gehouden dat we zoveel zetels zouden halen. Ik wist nauwelijks wat me was overkomen. Het beeld wat hij had van het werk in Den Haag bleek 1 4

15 Martijn van Dam: Ik wil een politicus zijn die weet waar hij over spreekt. anders dan de werkelijkheid. Als ik nu naar Nova s Den Haag Vandaag kijk, zie ik mijn werk. Vroeger was dat voor mijn gevoel erg ver weg. Nu weet ik dat het gewoon een organisatie is met zijn eigenaardigheden en gezelligheid. Televisie versimpelt Het lijken twee verschillende werelden, die van Den Haag Vandaag en die van de statige, maar knusse gebouwen op het Binnenhof. Dat laatste lijkt een wereld van fatsoen, van verantwoordelijk bestuur, van een diepgewortelde civilisatie. Door de koker van de politieke verslaggeving lijkt politiek Den Haag een wereld van haantjesgedrag en vuige machtspolitiek. Ik baal van het imago dat de politiek heeft: ze zijn alleen met elkaar bezig, ze kissebissen en vangen elkaar vliegen af. Dat komt ook omdat de politiek elke dag op tv komt - televisie versimpelt. De interne competitie bij Philips komt niet dagelijks in de huiskamers, maar die ziet er niet minder akelig uit. Politici zijn aangenomen om over te brengen hoe ze in maatschappelijke vraagstukken staan. Dat maakt het anders dan een normaal bedrijf. Je zit in Den Haag onder een vergrootglas. Maar het leeuwendeel van de zaken die hier gebeuren zijn onzichtbaar. Dat beslaat het grootste deel van het werk van een Kamerlid: het beoordelen van wetten. Dat is ingewikkeld en veel journalisten haken daarop af. Omdat het niet in twee zinnen is uit te leggen, komt het bijna nooit op televisie. Terwijl het soms echt aankomt op de punten en komma s in wetgeving. waarvan ik dacht dat ze mij konden uitleggen hoe iets in elkaar zit. Het blijkt dan dat alle deuren voor je opengaan. Je zit ineens in de directiekamers van de grootste bedrijven in dit land. Omdat mensen via jou invloed willen uitoefenen, maar ook omdat ze het gewoon leuk vinden om politici te ontmoeten. Daar heb ik wel aan moeten wennen. Eenzaam Van Dam wilde het dus doen met verstand van zaken. Je merkt in debatten heel snel of je een kennisvoorsprong of achterstand hebt. Het verbaasde me dat ministers lang niet altijd goed op de hoogte zijn, dat ze niet in hun dossier zitten. Ik begrijp best dat bijvoorbeeld Brinkhorst meer portefeuilles heeft dan die waar ik me mee bezig houd. Maar als ik in een debat merk dat hij aan een onderwerp te weinig aandacht besteedt of er te weinig affiniteit mee heeft, dan is dat voor mij als politicus én als inwoner van dit land teleurstellend. Hij zit toch op de stoel waar de beslissingen worden genomen. Als ik hem met argumenten bestrijd en hij heeft gewoon te weinig kennis van zaken, dan voel me soms wel erg eenzaam. En als een Kamerlid de minister niet weet te overtuigen, dan lukt het meestal ook niet de coalitiepartijen in de Kamer voor je te winnen. Een mechanisme waarvan politici na de opkomst en dood van Fortuyn beloofden dat ze er mee zouden afrekenen. Onder deze regering is het nog steeds aanwezig. Als een minister een standpunt inneemt, dan volgen de coalitiegenoten. Er is blijkbaar nog steeds een cultuur waarin je als coalitiepartij je eigen Hij kwam de Kamer binnen als 25-jarige. Een jonge hond word je dan genoemd. Onbesuisd. Toch wilde hij zich niet gaan gedragen naar die voorgekauwde kwalificaties. Op het moment dat je hier binnenkomt, moet je voor jezelf bepalen wat voor Kamerlid je wilt zijn; hoe wil ik mijn rol als volksvertegenwoordiger invullen? Die vraag kwam nog wat harder op mijn bord omdat ik het jongste Kamerlid ben. Het is dan erg aanlokkelijk om je naar dat gegeven te profileren: ik trek me nergens iets van aan, vlieg overal in en geef overal een mening over zonder dat ik ergens verstand van heb. Het zou ook geaccepteerd worden, maar ik wilde dat niet. Daarvoor ben ik te kritisch op mijn eigen functioneren. Ik wil een politicus zijn die weet waarover hij spreekt. Ik erger me ook aan collega s die zonder verstand van zaken hun mening geven. Daarom heb ik direct informatie verzameld over de onderwerpen in mijn portefeuille. Ik ben afspraken gaan maken met mensen Martijn van Dam voert campagne in Eindhoven. 1 5

16 Van Dam: Ik ben verknocht aan een aantal Nederlandse waarden zoals solidariteit; het idee dat je elkaar nodig hebt om zaken goed te kunnen regelen. minister niet afvalt. Dat bewaren ze voor een paar onderwerpen, terwijl er genoeg debatten zijn waarbij de coalitie echt niet zal springen als de minister door coalitiegenoten wordt aangepakt. Het CDA gaat daar het meest ver in. Bij hen heerst een gecontroleerde cultuur. Er wordt van een CDA-Kamerlid niet geaccepteerd wanneer die van de fractielijn afwijkt. Dat moet eerst in drie bestuurslagen worden besproken. Het CDA zal die cultuur niet snel veranderen. Er zijn dus nauwelijks Kamerleden die het lef hebben op een andere lijn in te zetten. Maar Van Dam zal met die gewoonte breken: Mocht de PvdA in een regering komen dan laten we zien dat dit echt anders kan. Je hoeft je als Kamerlid niet te verschuilen achter een minister. Als ik daar niet in zou geloven, stapte ik vandaag op. Gelouterd Van Dam is helemaal op zijn plek in het openbaar bestuur. Als 20-jarige kwam hij in de gemeenteraad van Eindhoven. Nu gaat hij richting de dertig en is al gelouterd in de politieke mores. Waar huist die liefde voor vergadertafels en debatten in de arena van de Tweede Kamer? Ik word blij als ik merk dat ik als volksvertegenwoordiger de regering heb kunnen overtuigen en beleid heb bijgestuurd. Want dat is waarvoor we hier zitten. Twee jaar geleden ben ik met Brinkhorst een discussie aangegaan over het innovatiebeleid van EZ. Ik vond dat het helemaal anders moest. Dat ging over de manier waarop EZ met subsidie omgaat en hoe het marktontwikkelingen probeert te sturen. EZ was een subsidiefabriek die bedrijven steunt en dacht dat het daarmee goed zou komen. Mijn analyse was dat er structureel iets mis was. Enerzijds zag ik een probleem met nemen van risico s bij innovatie. Er heerst in Nederland terughoudendheid bij investeringen, omdat risico s te hoog worden ingeschat en de opbrengsten te laag. De markt faalt in dat opzicht. Dan moet je als overheid niet sturend met subsidies gaan werken, maar je moet innovaties en investeringen goedkoper maken, bijvoorbeeld via fiscale voordelen. Anderzijds moet je financiering goedkoper maken omdat banken en venture capitalists het niet durven. Daarom wilde ik als overheid het financieringsgat opvullen. Dan kun je doen met een fonds, waarin investeringen zichzelf terugverdienen en je als overheid niet veel hoeft bij te dragen. Nu zijn we twee jaar verder een heeft het ministerie haar beleid helemaal omgegooid, grotendeels op de manier die ik bepleitte. Al zal EZ nooit toegeven dat ze naar me hebben geluisterd. Daar zijn ze te trots voor. Dat moet ik gewoon accepteren. Door druk op dit onderwerp te leggen is beleid omgegaan. Toen ik begon als Kamerlid was ik sceptisch over de macht die de Kamer heeft, maar daar ben ik anders naar gaan kijken. We kunnen met Kamerleden een vuist maken, al hebben nog wel een coalitiegenoot met lef nodig om een meerderheid in de Kamer te krijgen. Solidariteit Doe je dit alles omdat je zoveel van onze samenleving houdt? Dat weet ik niet zozeer. Ik doe het omdat ik geloof in een aantal principes die nodig zijn om de samenleving goed te laten functioneren. Dan denk je meer als bedrijfskundige dan als directeur-eigenaar. Misschien wel, ja. Ik heb natuurlijk niet gekozen om gekozen om Nederland geboren te worden. Ik ben niet zo verknocht aan Nederland. Ik ben wel verknocht aan een aantal Nederlandse waarden zoals solidariteit; het idee dat je elkaar nodig hebt om zaken goed te kunnen regelen. Onder het mom van eigen verantwoordelijkheid wordt veel van de solidariteit afgebroken. Het gevolg daarvan is dat een aantal zekerheden op tocht komen te staan. Zo wordt er geknabbeld aan de zekerheid van chronisch zieken, ww ers en wao ers. Dat past niet in mijn ideaalbeeld van de samenleving. Ik wil moreel een liberale samenleving, maar sociaal-economisch ook een solidaire samenleving. Aan dat deel van Nederland ben ik verknocht en dat zie ik naar de achtergrond verdwijnen. Word je daar boos van? Teleurgesteld. 1 6

17 Om te innoveren, volg de borden. INNOVATE MORE Meerdere wegen leiden naar innovatie, maar er zijn borden die aangeven dat u op de juiste weg bent. Innovatieve bedrijven zijn sneller op de markt, optimaliseren hun mensen en middelen en kunnen omgaan met globalisatie. De PLM-oplossingen van UGS helpen u om Global Innovation Networks te realiseren waardoor uw producten en processen innovatiever worden. Zoekt u de snelweg naar innovatie? Bel ons: of breng een bezoek aan Doe de UGS Innovatie Vaardigheidstest op MOVE FASTER GET OPTIMIZED GO GLOBAL Copyright 2006 UGS Corp. All rights reserved. UGS,Transforming the process of innovation and the Signs of Innovation trade dress are trademarks or registered trademarks of UGS Corp. or its subsidiaries in the United States and in other countries.

18 BESTUURDER Hij loopt bijkans een halve eeuw rond aan de Technische Universiteit Eindhoven, een flink deel van die tijd als secretaris van de TU/e. Ir. Harry Roumen spreekt over zijn loopbaan, prins carnaval, democratisering in het onderwijs en brave studenten. FOTO: BRAM SAEYS De lotgevallen van een prins carnaval Ik kwam hier als student Elektrotechniek in Ik wist niet eens dat de instelling een bestuur had, al weet ik nog wel dat de rector in mijn eerste jaar zelf de collegekaarten uitdeelde. Een College van Bestuur bestond nog niet; het waren de rector magnificus met assessoren die de universiteit bestuurden. Dat duurde tot begin jaren 70. Enkele jaren daarvoor begon het studentenoproer, wat leidde tot de veranderingen in bestuursstelsels van de universiteiten. Ik heb daar weinig van meegekregen. In 1970 zijn de Colleges van Bestuur ingevoerd, al waren die groter dan nu. Nieuw was ook de hogeschoolraad, een gevolg van de democratisering. Die raad was een bestuursorgaan naast het CvB. Toen ik afstudeerde wilde ik liever niet in militaire dienst. Ik wilde trouwen en het Rekencentrum zocht mensen. Ik ben daar gaan werken in de systeemprogrammatuur, al wist ik nog niet wat dat was. Vanwege onmisbaarheid kon ik uit dienst blijven. Ik werd vrij snel groepsleider bij het Rekencentrum. Iets later werd ik prins carnaval van de hogeschool. Dat deed ik klaarblijkelijk zo goed dat ik ben gevraagd voorzitter te worden van de personeelsvereniging. Dat heb ik vier jaar gedaan. Het klinkt raar, maar als ik die stappen niet had gezet, was ik nooit op de stoel gekomen waar ik nu zit. Als prins carnaval en voorzitter van de personeelsvereniging krijg je een netwerk. Na de personeelsvereniging werd ik in 1982 gevraagd voor de hogeschoolraad. Toen kreeg ik voor het eerst te maken met het bestuur. Het College had behoorlijk last van die hogeschoolraad, want wij gingen echt besturen. Ik zat ook bij de vergaderingen van het CvB. Er waren besluiten die het College niet mocht nemen als de raad er niet mee instemde. Bijvoorbeeld de vaststelling van hooglerarenplannen. Benoemingen heb ik namens de raad nooit tegengehouden, maar wel contracten voor militaire doel- einden. Die hebben we uit pacifistische overwegingen geblokkeerd. Dat leverde veel publiciteit op. Ivo de Wijs belde om voor de radio tekst en uitleg te vragen. En om felicitaties over te brengen. Dat maakte toen op mij wel indruk. Secretaris Na vier jaar ging ik terug naar het Rekencentrum. Die stap van het brede bestuurswerk naar het specialisme van het centrum viel me tegen. Er kwam een vacature als lid van het College van Bestuur. Ik werd gevraagd maar zei daar nee op. Toen de secretaris van de universiteit doorschoof naar die plaats kwam zijn stoel vrij. In 1988 werd ik secretaris van de universiteit. In die tijd was er wetwijziging waardoor de universiteitsraad een medezeggenschapsraad werd. Het College van Bestuur heeft nu veel meer zeggenschap. Dat werkt makkelijker, vooral voor het CvB. Ik betreur die verandering zeker niet; de democratisering 1 8

19 Harry Roumen: Ik herinner me uit mijn begintijd als secretaris dat me door studenten werd gevraagd welke ruimte ik het liefst had dat ze gingen bezetten. Wat kwam mij het beste uit, was de vraag. Heb ik ze de koffiekamer van de faculteit Bouwkunde laten bezetten. was doorgeschoten. Het had een verlammende werking op de besluitvorming - je moet vooruit met de kar. Je moet zo min mogelijk praten over bevoegdheden van bestuurs- en medezeggenschapsorganen. Je moet het met argumenten doen. Dat vind ik ook jammer van de situatie nu. Discussies gaan heel snel over wie wat mag, hoever de bevoegdheid reikt; mag ik instemmen, mag ik alleen iets zeggen, mag ik adviseren. Als we elkaar serieus nemen, luisteren we naar elkaars argumenten, en goede argumenten worden door het College overgenomen. We verzuipen in de formele aspecten van bestuur. We moeten het over de inhoud hebben. Overigens werden in de tijd dat ik voorzitter van de hogeschoolraad was, ook de grenzen verkend van competenties. En dan hebben wij het in Eindhoven nog rustig gehad. Zeker ook dankzij de brave studenten hier. Ik herinner me uit mijn begintijd als secretaris dat me door studenten werd gevraagd welke ruimte ik het liefst had dat ze gingen bezetten. Wat kwam mij het beste uit, was de vraag. Heb ik ze de koffiekamer van de faculteit Bouwkunde laten bezetten. Ging ik ze de koffie brengen. Het huidige bestuurssysteem met de universiteitsraad en de raden van toezicht die nu een jaar of zeven bestaan, functioneert goed. Via die raden heb je de buitenwereld binnen gebracht in een formele rol. Alleen het ministerie van OCW moet daar nog een beetje aan wennen. Want als het spel goed wordt gespeeld, hebben we meer te maken met de raad van toezicht dan met het ministerie. De verdeling van bevoegdheden binnen de instelling is ook in orde. De faculteiten hebben nog veel te zeggen en dat is terecht, omdat daar het echte werk gebeurt. Ook is de universiteit een goeie partner voor het bedrijfsleven omdat we behoorlijk slagvaardig kunnen opereren. Het bedrijfsleven wordt steeds belangrijker en dat vereist daadkracht. De stroperigheid is minder dan ooit, zeker als je het vergelijkt met overheden. Ook in de samenwerking tussen de drie technische universiteiten zie je die slagvaardigheid. We zijn een degelijke, stabiele universiteit, al hebben ook wij onze crisissen gehad, bijvoorbeeld in de tijd van Buck. Die crisis heeft schade aangebracht aan de universiteit. Maar desondanks ben ik trots op de universiteit, omdat het mijn kind is. Overigens ook het kind van vele anderen. Ik vind het fantastisch om te werken met de jonge mensen die hier jaarlijks instromen. Het is de bloem der natie, zoals Wim de Jonge (vroegere decaan van de faculteit Technische Natuurkunde red.) dat altijd zegt. Elk jaar komt een nieuwe generatie die hetzelfde wiel gaat uitvinden, maar die ook telkens met verrassende ideeën komt. Daarbij zitten hier wetenschappers die hun vakgebied verder exploreren. Wat wil je nog meer! 1 9

20 VRIENDSCHAPSBANDEN Jaarclub Olympus: na een halve eeuw nog steeds actief Studenten die zich in hetzelfde jaar aansluiten bij een studentenvereniging vormen vaak al snel na de introductie een jaarclub. Zo n clubje, meestal een man of tien sterk, organiseert bijvoorbeeld etentjes en borrelavonden. Soms blijkt de band zo sterk dat er zelfs na de studie contact wordt gehouden. Maar een jaarclub die na bijna een halve eeuw nog steeds bij elkaar is? Dat is het uitzonderlijke verhaal van jaarclub Olympus. Ir. Cor Horstink (65) begon zijn loopbaan aan wat toen nog de Technische Hogeschool Eindhoven heette in Van oorsprong kom ik uit een groot gezin met een gemengd boerenbedrijf in het Gelderse Olburgen. Natuurlijk konden niet alle kinderen verder op de boerderij en dus werden we aangemoedigd om te gaan studeren. De landbouwuniversiteit Wageningen lag min of meer naast de deur, maar daar ging mijn zus al naar toe. Mijn interesse lag meer bij techniek. Voor jaarclubleden Gé Brogtrop, wiens vader directeur van een middelbare school was en Jan van der Stegen, een ingenieurszoon, was de keuze voor een technische studie misschien een natuurlijkere stap dan voor mij. Delft heeft me nooit echt getrokken, maar die nieuwe school in Eindhoven, dat leek me wel wat. Ik koos voor Werktuigbouwkunde, met een specialisatie in landbouwwerktuigen en transportinrichtingen. Het programma bevatte naast technische vakken ook een flinke dosis wijsbegeerte, sociologie, organisatieleer, psychologie en economie. Ontgroening Al snel sloot Cor zich aan bij de roomskatholieke studentencontactgroep Sanctus Thomas Morus en het Eindhovens Studenten Corps. Het ESC werd in 1957 opgericht als gezelligheidsvereniging voor iedereen die in Eindhoven studeerde. Bijna alle studenten werden dan ook lid. Wij waren de tweede lichting, en de eerste die ontgroend werd door Eindhovense studenten. Het jaar daarvoor waren er nog geen ouderejaars, dus werd de eerste lichting door studenten uit Delft onder handen genomen. Over die ontgroening heeft Cor geen kwaad woord te zeggen. Er zat natuurlijk wel een element van vernedering in. Zo werden onze koppen kaalgeschoren. Dat zou tegenwoordig niet meer kunnen. Toch heb ik er alleen goede herinneringen aan overgehouden. Het schiep

21 een band tussen de leden van de jaarclub. Tijdens de ontgroening ontmoette Cor de acht studenten met wie hij jaarclub Olympus vormde. Ad Boesten, Toine van Wunnik en Jan Foolen deden net als ik Werktuigbouwkunde. Theo van Stiphout en Bart Vegter studeerden Elektrotechniek. Jan van der Stegen en Gé Brogtrop deden Scheikunde, en Karel Wijshoff Scheikunde en Bedrijfskunde. Cor woonde, net als de meeste van zijn jaarclubgenoten, bij een hospita. Heel anders dan de studentenhuizen van nu. Er was toen maar één studentenhospitium. In mijn eerste jaar werd er een vergelijkend onderzoek gehouden naar de studieresultaten van studenten die bij een hospita op kamers zaten en zij die in het studentenhuis woonden. Het werd mij afgeraden om naar het studentenhospitium te verhuizen, kennelijk om het onderzoek niet te frustreren. Dus bleef ik zitten waar ik zat. Elke avond werd er gegeten in de mensa, die zich tot een verwoestende brand in 1964 bevond in een monumentale villa aan de Parklaan. En daarna natuurlijk koffiedrinken in sociëteit Ilium die in datzelfde pand was gevestigd. In de eerste jaren was het contact erg intensief dankzij gemeenschappelijke colleges, zoals de eerder genoemde maatschappijgerichte vakken. Aanwezigheid bij de colleges was min of meer verplicht. Logisch, als je voor sommige colleges geen dictaten hebt en alles wat de docent zei, zelf moest noteren. Ondanks mijn handschrift vonden mijn aantekeningen gretig aftrek onder jaargenoten, grapt Cor. Hij denkt dat de sterke band ook wel te maken had met het feit dat zijn jaarclubgenoten tijdens het weekend overwegend in Eindhoven bleven. De Limburgers gingen naar huis, wij niet. De jaarclubleden gingen in de vakanties regelmatig met elkaar op stap. Zo vierden ze samen carnaval in Sittard, gingen op fietstocht naar de Ardennen of vlogen naar Londen. Toen achter in het vliegtuig het winkeltje openging en één van ons erachter kwam dat er Bokma verkocht werd, rende de hele club ineens naar achteren. Door die gewichtsverplaatsing werd het vliegtuig onbestuurbaar. De piloot beval ons om direct naar onze stoelen terug te keren. De vroege jaren 60 waren roerige tijden, ook in Eindhoven. Zo hebben we bijvoorbeeld het toenmalige hotel aan het 18 Septemberplein bezet vanwege de woningnood. Heel Eindhoven sprak er schande van, maar we kregen bijna onmiddellijk honderden kamers. Dat was jaren vóór de beruchte bezetting van het universiteitsgebouw in Nijmegen. Natuurlijk hadden niet alle acties tijdens de studiejaren van de Olympus-leden een politiek karakter. Op een bepaalde dag zou Eindhoven Haarlem voorbij streven en zo de vijfde stad van Nederland worden. Een bus vol Eindhovense studenten schreven zich een dag vóór die gebeurtenis uit bij de gemeente Eindhoven, om zich tijdelijk in te schrijven in Haarlem. Het was een ludieke actie, maar het Eindhovense publiek was not amused. Cors studietijd eindigde op 13 februari 1. Officiële bezoek van het bestuur van een studentenvereniging aan het bestuur van Sactus Thomas Morus. Links: Cor Horstink (1960) 2. Kamperen in De Ardennen met jaarclub (1) (1960) 3. Kamperen in De Ardennen met jaarclub(2) (1960) 4. Carnavallen met jaarclub in Sittard (februari 1961) 5. Motorpech in Munster met het Sanctus Thomas Mores-DAFje (juli 1962) 6. Vakantie naar Kopenhagen (augustus 1962) 7. Cor Horstink, met pijp, thuis op de boerderij (ongedateerd)