Onderhoud van ventilatiesystemen. Andy Camps XIOS Hogeschool Limburg

Transcriptie

1 Onderhoud van ventilatiesystemen Andy Camps XIOS Hogeschool Limburg

2 Andy Camps XIOS Hogeschool Limburg

3 Onderhoud = financieel Kost van het onderhoud Kost van het weglaten van onderhoud of onderhoudsmogelijkheden Planning van onderhoud is essentieel Toegangsluiken! Norm over onderhoudsopeningen Waarom reinigen? Norm over reinigen

4 Norm EN Verschenen in 2006 Afmetingen, vormen en plaatsen onderhoudsluiken Doel: vergemakkelijken onderhoud installatie Ontwerp documentatie Plaats, grootte en type toegangsopeningen Aanduiding componenten die onderhoud hinderen Herinstelinstructies voor hinderende componenten

5 EN inhoud Wat zijn openingen? Waar reinigingsopeningen? Wegneembare componenten Brandkleppen Hoeveel openingen? Impact van montagesysteem op onderhoud - schroeven?

6 Circulaire starre kanalen Rechthoekige openingen Ovalen openingen

7 Circulaire starre kanalen Zadelstukken of of + T-stukken met einddeksels of of +

8 Waar reinigingsopeningen? Beide kanten van componenten Regelkleppen Brandkleppen Verwarming en koelbatterijen Bevochtigers Geluidsdempers met schotten of tussenstukken Filtersecties Kanaalventilatoren Warmterecuperatoren Debietregelaars Luchtgeleiders Voorkeur Aanvaardbaar met toegang aan elke kant Aanvaardbaar met toegang aan elke kant

9 Wegneembare componenten Instructies voor het testen van de goede werking Debietregelaars Kleppen Meetapparatuur Niets in de weg? Grote componenten tijdens ruwbouw geen probleem tijdens gebruik Richting op de component

10 Brandkleppen, controlers Onderhoudsluik zodat resetten mogelijk is Componenten best plaatsen zodat toegang van buiten bezette zone mogelijk is Gangen Machinekamer

11 Hoeveel openingen? Elk punt moet bereikbaar zijn volgens volgende regels Maximaal 1 richtingswijziging van een toegangspunt Maximaal 1 richtingswijziging van meer dan 45 van een toegangspunt Maximaal 7,5 meter naar een toegangspunt Bovenkant en onderkant van een verticaal kanaal Elke 6m een toegangspunt in een flexibel kanaal

12 Schroeven Schroeven of klinknagels zijn toegestaan Reiniging en onderhoud mogen niet gehinderd worden Maximale lengte 13mm Nabij opening geen scherpe schroeven Eis norm: minimaal 1m van opening geen scherpe schroeven Eis norm: onderhoud oudere kanalen scherpe schroeven nabij opening verwijderen

13 Reiniging van kanalen en systemen waarom? Binnenluchtkwaliteit is afhankelijk van Buitenluchtkwaliteit Bevuiling kanalen en apparatuur Kanalen worden vuil omwille van slechte buitenluchtkwaliteit of toevoerlucht geen gebruik van filters, slecht geplaatste, verkeerde of slecht onderhouden filters slecht onderhouden kanalen waardoor luchtdichtingen na verloop van tijd kunnen lekken en daardoor vuil aantrekken luchtlekken bij het plaatsen van het kanaalsysteem verouderde glasvezelisolatie die los als vervuiling in de kanalen en de apparatuur terecht komt

14

15

16 Wat is zuiver/rein? Prenorm pren15780 Basis: ruimten met wisselende bezetting Tussenliggend: kantoren, hotels, scholen, theaters, verkoopruimten, woningen, openbare gebouwen, sportruimten, ziekenhuizen Geavanceerd: farmaceutische industrie, elektronica industrie, voedingsindustrie, laboratoria, clean rooms, ziekenhuisruimten met verhoogde luchtkwaliteit (operatie, bepaalde kamers)

17 Bronnen van bevuiling Bij aankomst op de werf: opslag voor de werken, bouwstof Tijdens constructie: door constructie zelf, door bouw van andere technieken Slijpen beton, stenen Slijpen van kanalen Pleisterwerken Chape bij instortkanalen

18 Stippellijn = rand kanaal

19

20

21 Bevuiling? 0,5 tot 12 g/m²/jaar, afhankelijk van filters en alle binnencondities Bevuiling onderkant kanaal eerst zichtbaar Zichtbaar vanaf 5 tot 10g/m² Weinig studies tussen luchtsnelheid en bevuilingsdichtheid Aard bevuiling Grootste deel anorganisch stof Rest macromoleculaire organische componenten, microscopische schimmels en bacteriën

22 Stofneerslag (g/m²) Bevuiling tijdens constructie Studie in Finland 4 Als het gebouw klaar is 3 2 Na installatie van roosters en ventielen Na installatie van hoofdkanalen 1 Fabriek 0 Klasse P1 Klasse P2 Reinheidklasse

23

24

25 Plaatsing kanalen Stof in kanaal vaak afkomstig van plaatsingsmethode zelf Slijpschijf = standaard gereedschap veel installateurs snelle methode veilige methode Aangepast gereedschap = sneller, veiliger en veroorzaakt geen stof of braam

26

27 Filters een oplossing en een probleem Filters worden vuil! Bron van geur indien bevuild/vochtig Conclusie: filters zo droog mogelijk houden

28 A. Camps juni 2009

29

30 Ook de warmtewisselaar Ja, ook dat ding wordt vuil

31 Ventilatoren verzamelen ook een beetje stof

32

33 Ok, en hoe los ik dat op Poetsen!

34 Ventielen en roosters Vooral afvoer mag eens een beetje zeep zien Niet alleen afvoer, ook toevoer Let op dat de inregelstanden niet verstoord worden

35 Stof in binnenomgeving Sick building syndrome Rechtstreeks in verband met toename stof in binnenomgeving Opletten met macrobiologisch materiaal zoals haren, huidschilfers en voedseldampen Aard = afhankelijk van omgeving en activiteit Haren van dieren Dode insecten en spinnen Resten van bacteriën Schimmels en de sporen ervan

36

37 Stof in een kantooromgeving Weinig dierharen Veel meer papierstof (vlokjes)

38 Olieresten productie Olie, smeermiddel voor de productie Kanalen, vormstukken Duidelijk voelbaar Trekt stof en bacteriën aan Koolwaterstoffen in olie verdampen en komen in binnenomgeving Niet te voorkomen Veel verbetering afgelopen jaren

39

40 Bevuiling door schimmelgroei Zeer grote groep organismen Voedsel = dood organisch materiaal Veel sporen Sporen + nat oppervlak + bevuiling = groei schimmels Schimmels verwijderen is moeilijk Droge installatie + schimmels mee oorzaak van Sick Building Syndrome

41 Oplossing voor schimmelgroei Lage vochtigheid Weinig schimmelgroei Slechter comfortgevoel Hogere statische ontladingen Gebruikers Elektronische apparatuur Ideale vochtigheid voor schimmels > 70% Ontwerp voorzien op lagere relatieve vochtigheid Opletten tijdens onderhoud: oorzaak van vochtdruppels oplossen

42 Chemische bevuiling Nieuwe kanalen en pas gereinigde kanalen absorberen meer chemische stoffen dan ze afgeven Oude bevuilde kanalen nemen even veel chemische stoffen op als ze afgeven Geuren Nieuwe kanalen: goed waarneembaar Oude bevuilde kanalen: goed waarneembaar Gereinigde kanalen: weinig waarneembaar

43 Chemische bevuiling Ozon (door slechte elektrostatische filters) Reactie met stof tot onder andere benzaldehyde en formaldehyde

44 Andere bevuiling Dieren laten meer achter dan enkel haren Bij onderhoud Resten (uitwerpselen, nest, karkassen, ) opruimen en desinfecteren Mogelijke toegangspunten voor dieren dicht maken

45

46 Onderhoud = financieel Zie ook slide 3 Kostprijs voorzien van reinigingsopeningen Kostprijs onderhoud installatie Onderhoudsstrategie Meer dan alleen kanalen Vervangingsinterval filters

47 Woningventilatie duurder met onderhoudsopeningen Deksel diameter 125mm: 8,29 BTWi Inspectieluik diameter 160mm: 76,10 BTWi 2 tot 3 deksels en 1 of 2 inspectieluiken nodig per woningventilatiesysteem (type D, type C de helft) In het slechtste geval meerkost van maximaal 200 ~ 3 tot 5%

48 Het is duurder, maar Het is duurder: 200 euro Het onderhoud van de kanalen wordt goedkoper Geen luiken of deksels = moeilijker te reinigen = duurder = ± 200 duurder Achteraf inspectieluik plaatsen Kostprijs 13, uur werk per toegangspunt = meer dan kost deksel = meer dan plaatsing bij bouw systeem

49 5 stappen effectieve reiniging Bepalen hoe groot de bevuiling is De bevuiling losmaken en verwijderen Fixeren van het losgekomen materiaal Disinfectie van de installatie om schimmelgroei tegen te gaan Inspectie van het systeem

50 Controle en onderhoud van een luchtbehandelingsysteem In dienst name Regelmatige inspectie ja Visueel zuiver? nee Zeker vuil? ja nee Objectief meten Aanvaardbaar vuilniveau? nee Reiniging ja Documentatie Controle

51 Reinigen kanalen is niet alles Reinigen omwille van slechte binnenluchtkwaliteit? Alleen als bevuild kanaal bron van slechte luchtkwaliteit is Niet juist als buitenluchtkwaliteit slecht is Reinigen van compleet HVAC-systeem, niet enkel kanalen Grootste deel van de tijd voor reinigen? Ventilatoren, verwarmings- en koelbatterijen, warmtewisselaars en andere componenten

52 Hoe zuiver maken? Groot vacuümsysteem gedurende 30 tot 40 minuten? Borstel (manueel) of borstelsysteem (automatisch), zie verder

53 Hoe dikwijls? Telkens wanneer bevuiling niet meer aanvaardbaar is Visuele inspectie Ophoping van stof is eenvoudig waar te nemen beslissing om te reinigen eenvoudig Microbiologische bron van bevuiling vaak niet zichtbaar Geur alleen is niet voldoende Luchtanalyse

54 Hoe visueel inspectie? Van buiten naar binnen - buiten Geen lucht van koeltorens of verdampingskoelers naar binnen in het systeem Regendichtheid (NBN EN 13030) Afblaasopeningen van toiletten of keukens in de buurt van de aanzuigopening Aanzuigopening Stilstaand water, zand, bladeren verwijderen Uitwerpselen vogels verwijderen (besmettelijke schimmels) Aanzuigopening voorzien van vliegengaas, vliegengaas regelmatig vervangen/zuiver maken

55

56

57 Hoe visueel inspectie doen? Aan HVAC-toestel Filters Geen openingen tussen filters en behuizing Filters moeten droog zijn Filters moeten voldoende efficiëntie hebben Vervanginterval Bevochtiger, koelbatterij Condenswater en afvoer regelmatig controleren

58 Hoe visueel inspectie doen? Kanalen Akoestische isolatie Moet na reiniging intact zijn Jaarlijks te reinigen Hoofdkanaal Jaarlijks te reinigen Microbiologisch slijm Harde oppervlakken: desinfecteren als gebouw niet in gebruik is Poreuze oppervlakken: vervangen Vochtplekken zuiver maken + oorzaak oplossen Schimmelsporen kunnen maanden na opdrogen nog beginnen vrijkomen

59 Na reiniging Kleine kanalen ook inspecteren Alle deuren en inspectieluiken terug sluiten (checklist) Flexibele aansluitingen terug correct vastmaken Brandkleppen op werking controleren Regelkleppen terug in ingeregelde stand Mogelijk opnieuw inregelen