Experiment Supported Employment. Sociale Werkplaatsen

Transcriptie

1 Experiment Supported Employment Sociale Werkplaatsen Doelstelling experiment Omschrijving Dit project beoogt de ontwikkeling van een nieuwe methodiek, Supported Employment, die zich richt op de tewerkstelling van personen met een zeer grote afstand tot de arbeidsmarkt. Supported Employment is een volledig nieuwe methodiek, die in enkele andere landen al met succes wordt toegepast, maar in Vlaanderen nog onbestaand is. De methodiek Supported Employment streeft ernaar om kansengroepen die met de bestaande tewerkstellingsmaatregelen niet duurzaam kunnen tewerk gesteld worden in een regulier bedrijf, via een zeer intensief begeleidingsproces toch duurzaam tewerk te stellen in het Normaal Economisch Circuit (NEC). In SW zijn 4000 werknemers werkzaam, dankzij de nodige ondersteuning en begeleiding op de werkvloer, die onontbeerlijk is voor hun kansen op duurzame tewerkstelling. Sociale werkplaatsen hebben heel wat expertise en knowhow in huis inzake de begeleiding van personen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt. Een belangrijke reden van de beperkte slaagkansen van een duurzame tewerkstelling in het NEC is de afwezigheid of het wegvallen van de professionele en intense begeleiding wanneer iemand zijn kans wil wagen in het reguliere circuit. Als dusdanig wensen sociale werkplaatsen vertrekkende van deze expertise - te onderzoeken hoe de begeleidingsmethodiek Supported Employment kan ontwikkeld worden in Vlaanderen. Gezien de sterke innovatieve waarde van deze methodiek supported employment voor Vlaanderen, is een experiment dan ook noodzakelijk. De methodiek zal worden toegepast op 50 doelgroepwerknemers uit sociale werkplaatsen, onder begeleiding van 10 begeleiders uit de SW. Timing: Het experiment loopt tot 31/12/2007. De 50 VE plaatsen en 10 VE omkadering zijn van onbepaalde duur maar kunnen geëvalueerd worden na verloop van het experiment en eventueel geheroriënteerd. Financiering van het project: Een rugzak per werknemer (die toegekend is aan het project SE) bestaande uit de loonpremie DGWN en een verhoogde loonpremie omkadering (idem loonpremie begeleider AZ), gedurende de duurtijd van het project. Budget: bovenop de normale loonsubsidiëring SW

2 Motivatie: wanneer een doelgroepwerknemer ter beschikking wordt gesteld of doorstroomt naar het NEC heeft de SW geen rendement meer van deze persoon. De rugzak compenseert het verlies van rendement en de begeleidingskost die gratis wordt aangeboden aan de werkgever in het NEC. Een verhoogde omkaderingspremie is noodzakelijk omwille van de intensievere begeleiding, de overheadkosten, en het werken buiten de muren (vergaderingen, zoektocht naar werkgevers, ). Implicatie: wanneer een werknemer ter beschikking wordt gesteld of doorstroomt, wordt de VDAB op de hoogte gebracht en worden geen prestatieformulieren opgemaakt. De loonpremie DGWN loopt wel door, en wordt gestort aan de resp. SW. Terugkeergarantie: SW garanderen dat er de eerste 3 maanden nadat een arbeidsovereenkomst werd afgesloten met een reguliere werkgever er geen nieuwe begeleiding zal worden opgestart. De overheid garandeert dat de persoon die toch mislukt terug kan keren naar zijn oorspronkelijke functie in de SW. Wanneer mensen in de fases voor de definitieve indienstneming mislukken zal de SW steeds nieuwe mensen aanspreken om te starten in het project om zoveel mogelijk expertise op te doen. Projectcoördinatie: SST is projectcoördinator. Zij staat in voor de opvolging van het project, is aanspreekpunt voor de overheid, organiseert en begeleidt alle vergaderingen in het kader van het project SE, staat in voor de verwerking van de resultaten, het uitschrijven van de methodiek en de beleidsaanbevelingen en zorgt voor afstemming met het project supported employment bij de beschutte werkplaatsen. Budget: 8500 (loonkost, zalen en catering, vervoerskost) Projectfases: Hieronder vindt u een overzicht van de verschillende projectfasen waaruit het project bestaat en voor elk van de fasen wat er verwacht wordt van de deelnemende instantie begeleider. De SW die een goedkeuring krijgt in het kader van de beleidsoptie supported employment, engageert zich om alle hieronder besproken projectfasen te doorlopen. Projectfase : 1. Aanwerving 10 begeleiders Startdatum : 1/8/06 Einddatum : 31/10/06 Activiteit : Selectie en aanwerving van begeleiders 17 SW selecteren 0.6 VE begeleider Tijdsinvestering begeleiders In deze fase zal de selectie van de begeleiders plaatsvinden. Sommige SW werven een nieuwe medewerker aan, andere SW hebben een interne verschuiving doorgevoerd.

3 De begeleiders worden geselecteerd met het oog op het begeleiden van de DGWN in het project supported employment. Deze begeleiders zullen deelnemen aan de maandelijkse overlegmomenten die zullen georganiseerd worden door SST. Tijdens het overleg staat methodiekontwikkeling, registratie, terugkoppeling en uitwisseling centraal. De coördinatoren/directeurs van de betrokken SW komen 3 maandelijks samen met de bedoeling het financiële, en juridische aspect van het project SE te bekijken: overleg naar aanpak en uitwerking. Projectfase : 2. Ontwikkeling en testing Startdatum : 31/10/2006 Einddatum : 31/08/2007 Activiteit : Methodiek ontwikkelen en uittesten voor Vlaanderen Het opstellen en uittesten van een eigen methodiek, op basis van trial-and-error. Tijdsinvestering begeleiders De hoofddoelstelling van de ontwikkelingsfase is om een blauwdruk op te stellen van de methodologie Supported Employment voor Vlaanderen. De projectcoördinator zal de geïnventariseerde methodieken Supported Employment (en knelpunten/oplossingen) convergeren tot een blauwdrukmethodiek voor Vlaanderen. De blauwdruk zal resulteren in een document dat een methodiek voorstelt voor Vlaanderen (definiëring milestones + activiteiten), met voorstellen voor de geïnventariseerde knelpunten. De verschillende stappen van het Supported Employment model worden uitgetest. We baseren ons hiervoor op het document van WASE (World Association of Supported Employment: M. Kamp, C. Lynch, "Handbook Supported Employment"), dat 9 stappen onderscheidt. Deze 9 stappen zullen maximaal 10 maanden in beslag nemen. De duur van elke fase zal variëren per traject, in functie van de capaciteiten van de doelgroep, medewerking van het NEC, In de praktijk zullen de verschillende fases elkaar vaak overlappen. a) Intake en assessment: SW selecteren mensen die in aanmerking komen voor het experiment. De helft van de geselecteerde kandidaten zal intern geselecteerd worden (werkte dus reeds in de SW), de andere helft zal nieuw aangeworven worden en instappen in het experiment SE. In het kader van het assessment, zullen volgende zaken geïnventariseerd worden: - waarom wil iemand een job in het NEC, - beroepsmatige interesses / voorkeuren, - extra-professionele interesses, - sociale / technische vaardigheden

4 - intellectuele capaciteiten, - onderwijs, - competentieprofiel - huidige inkomenstenbronnen, - familiale / sociale factoren - Taken die in het assessment kunnen plaatsvinden zijn o.a.: interviews met de cliënt en zijn omgeving, observatie van de cliënt in uiteenlopende omgevingen, verzamelen en convergeren van bestaande gegevens m.b.t. de cliënt (CGVB, BW, BuSO, ), aanvullende screening, Van elke kandidaat wordt een individueel dossier opgemaakt, alsook een individueel competentieprofiel. Eveneens wordt bij aanvang een nulmeting opgmaakt o.a. de kwaliteit van de huidige job, loon (bruto-netto), jobtevredenheid, zelfwaardegevoel, kwaliteit van het leven, sociaal leven, loopbaanbegeleiding, doorgroei, b) Job finding: de begeleiders zullen op de arbeidsmarkt op zoek gaan naar een job die past bij de in het assessment geïnventariseerde interesses en capaciteiten. - job prospectie op de lokale arbeidsmarkt, - sensibiliseren van potentiële werkgevers (mogelijkheden werkzoekende, begeleiding, voorzien van opleiding voor toekomstige collega s, ), - informeren van reguliere werkgevers over o.a. wetgeving, vrees voor absenteïsme, extra kosten, - contacteren potentiële werkgevers, - kennismakingsgesprekken met potentiële werkgevers, - inventariseren van behoeftevraag potentiële werkgever, - elke begeleider krijgt eveneens toegang tot Jobkanaal c) Job analysis: begeleiders vergaren diepgaande informatie over de takenpakketten en de werkplek bij de toekomstige reguliere werkgever. - wat zijn de exacte verwachtingen van de werkgever m.b.t. deze job? - diepgaande analyse van alle deelaspecten van de job, - inventariseren over welke vaardigheden en kennis de werknemer moet beschikken om deze job uit te oefenen, - identificeren van deeltaken van de job die niet matchen met de capaciteiten van de werknemer, - inventariseren van taakinhoud van toekomstige collega s: deeltaken van bestaande jobs kunnen misschien overgeheveld worden naar de taakinvulling van de job van de nieuwe werknemer (filing, data-invoer, ), - gesprekken met werkgever en toekomstige collega s over bedrijfscultuur, omgevingsfactoren, gezondheidsvoorwaarden, organogram, taakverdeling, arbeidsvoorwaarden (uren, loon, werkregime, ), - mogelijke transportmiddelen woon-werk (eventueel transport onder begeleiding van de jobcoach), - d) Job matching: de begeleiders vergelijken de job analysis (taakinhoud) met het assessment (capaciteiten en interesses).

5 e) Job (re)design: in samenwerking met de arbeidsanalist/ergotherapeut zullen de begeleiders de kloof trachten te dichten tussen de vereiste taakinhoud en de capaciteiten van de werknemer. - op basis van de jobmatching kan de taakinhoud (of bepaalde deeltaken) aangepast worden, - opstellen van een gericht opleidingsplan / bijscholing f) Introduction into the workplace: de begeleiders stellen een oriëntatieplan voor de werknemer op. - wat doet het bedrijf, - formele en informele regels van het bedrijf, - sensibiliseren toekomstige collega s, - wat kunnen toekomstige collega s (niet) verwachten van nieuwe werknemer? - kennismaking met toekomstige collega s, - g) Training on the job / jobcoaching: zeer belangrijke fase waarbij de begeleiders training on the job en andere vormen van begeleiding op maat voorzien, om de zelfstandigheid en de prestaties van de werknemer op de werkvloer te verhogen. Belangrijk hierbij is om goede afspraken met de werkgever te maken over de bevoegdheden van de jobcoach - aanvankelijk zal de begeleider het werk wellicht hoofdzakelijk zelf uitvoeren. Mettertijd zal de nieuwe werknemer steeds meer taken zelf uitvoeren, - aanleren hoe de nieuwe job kan uitgevoerd worden in deeltaken, - opstellen van instructies en praktische ondersteuning om de persoon de uitvoering van de verschillende deeltaken aan te leren (bv. telefoneren, hulp bij maken van kopies, ) - begeleiding van collega s, - sociale ondersteuning voor de werknemer zodat hij kan omgaan met de grote uitdagingen op sociaal vlak die zijn nieuwe werkomgeving vragen (o.a. hoe communiceren, hoe omgaan met conflicten,...), - aanleren van aspecten m.b.t. de sociale wetgeving, veiligheid, h) Support outside the workplace: doelgroepwerknemers zullen behoefte hebben aan ondersteuning buiten de werkvloer. Dit moet niet aanzien worden als een specifieke fase: de begeleiders dienen deze vorm van support doorheen het volledige project aan te leveren aan de doelgroepwerknemers. De leefwereld van personen heeft een grote invloed op het werk en de kwaliteit van werk. De begeleider blijft in contact met de werknemer en begeleidt de persoon ook op persoonlijk vlak. Dit kan variëren van doorverwijzing naar externe hulp tot gesprekken om de persoon te ondersteunen. i) Ongoing support: om de kansen op een duurzame tewerkstelling van de doelgroepwerknemer in het NEC te optimaliseren, zal de begeleider een blijvende (degressieve) ondersteuning moeten aanbieden, wanneer nodig. - aanpassen aan veranderingen op het werk (nieuwe baas, nieuwe taken, ) - groeimogelijkheden - moeilijke momenten opvangen De looptijd van de testfase is maximaal 10 maanden (kan variëren van individu tot individu). Deze periode geldt uitsluitend voor dit project: de begeleiding kan in principe nog langer doorlopen, wat ook als dusdanig moet voorzien worden in de reglementering.

6 Indien nodig zal ook nog ongoing support worden gegeven worden tot 6 maanden na het einde van de testfase. Projectfase : 4. Evaluatie Startdatum : 1/07/2007 Einddatum : 31/08/2007 Activiteit : Evaluatie met alle partners De werkgroep zal de uitgeteste methodiek evalueren met alle betrokkenen, en desgevallend bijsturen. Tijdsinvestering begeleiders - De methodiek werd uitgetest op 50 doelgroepwerknemers. Los van de effectief geslaagde doorstroming, is het cruciaal te weten welke parameters (in positieve of negatieve zin) bijdragen tot een succesvolle methodiek. De begeleiders zullen in functie hiervan evaluatiegesprekken voeren met doelgroepwerknemers/familie/vrienden + reguliere werkgevers. - Elke begeleider toetst elk van zijn 5 trajecten aan de (in fase 3 ontwikkelde) blauwdrukmethodologie, en a) adviseert aanpassingen vanuit zijn praktijkervaring b) inventariseert bestaande/bijkomende knelpunten c) definieert oplossingen voor knelpunten Op basis van de input van de begeleiders (en hun evaluatiegesprekken) wordt de methodologie aangepast. Projectfase : 5. Output Startdatum : 01/09/2007 Einddatum : 31/10/2007 Activiteit : Uitschrijven methodiek Methodiek wordt uitgeschreven in een manual + infobrochure Alle informatie wordt gecentraliseerd en samengebracht met de resultaten van het project bij de beschutte werkplaatsen. Projectfase : 7. Beleidsvoorstel Startdatum : 01/12/2007 Einddatum : 31/12/2007 Activiteit : Uitwerken beleidsvoorstel Bespreken en uitwerken van beleidsvoorstellen met betrokken ministers, met het oog op inpassing in de regelgeving, en in nauw overleg met de stuurgroep van het project bij de

7 beschutte werkplaatsen. Finaliteit is dat personen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt, naast het bestaande instrumentarium, in de toekomst ook zullen kunnen gebruik maken van een nieuwe beproefde methodiek Supported Employment. De begeleiders en coördinatoren/directeurs onderzoeken samen met SST, en in nauw overleg met de stuurgroep van het project bij de beschutte werkplaatsen hoe de functie van begeleider structureel kan ingebed worden in de organisatie van de SW en in de regelgeving (statuut, erkenningscriteria, subsidiëringsmechanisme, ).