Maart

Transcriptie

1 Maart 2014

2

3 Voorwoord Een houtkachel was in het verleden de manier om je huis te verwarmen. Met de intrede van de centrale verwarming deden veel mensen de kachel de deur uit. Nu lijkt daar weer verandering in te komen. Men mist de gezelligheid van het vuur en de warmte die een houtkachel verspreidt. Ook de gestegen energielasten maakt dat steeds meer mensen overstappen op een houtkachel als hoofdverwarming of als bijverwarming. Het stoken op een houtkachel is meer dan een blokje hout op de kachel gooien. Daarom hebben wij een e-boekje gemaakt met daarin veel informatie over soorten kachels, houtbriketten en welk hout je het beste kunt gebruiken. Een groot nadeel van houtkachels is de rooklucht die luchtvervuiling (fijnstof) geeft wanneer je niet goed stookt. De luchtvervuiling krijg je wanneer je bijvoorbeeld stookt met nat hout. Of wanneer je iets anders dan hout stookt of hout met lijmresten in de kachel stookt. Ook een kachel die te groot is voor de ruimte die verwarmd moet worden, veroorzaakt meer luchtvervuiling. Daarom besteden wij hier uitgebreid aandacht aan, om de overlast die verkeerd stoken met zich meebrengt, te minimaliseren. We hopen dat je de informatie vindt, waarnaar je op zoek bent. We zijn benieuwd naar je reactie, je kunt ons altijd mailen

4 Inhoudsopgave Voorwoord...3 Tien tips om goed te stoken...6 Gebruik droog hout...6 Gebruik alleen hout...6 Test het hout uit...6 Kijk naar de kleur van de rook...6 Schoorsteen vegen...6 Kijk naar de kleur van de vlam...6 Gebruik de juiste aanmaakblokjes...6 Steek het aanmaakhout van boven aan...7 Erkend kachelbedrijf...7 Denk aan isolatie...7 Houtkachel kopen? 8 Tips waar je op moet letten...8 Kan het wel, een houtkachel in jouw huis?...8 Waar wil je de houtkachel voor gebruiken?...8 De grootte van de kachel. Heel belangrijk! Waarom?...8 Convectiewarmte of stralingswarmte?...9 Voordelen van convectiewarmte bij een houtkachel:...9 Nadelen van convectiewarmte bij een houtkachel:...10 Voordelen van stralingswarmte bij een houtkachel:...10 Nadelen van stralingswarmte bij een houtkachel:...10 Wat voor soort houtkachel wil je kopen?...10 De kosten van een houtkachel...10 Hou rekening met de buurt...11 Te hoog vermogen...11 Let op het soort hout dat je wilt verbranden...11 Vers gezaagd...11 Houtbriketten in houtkachels, het antwoord op schoon en zuinig stoken...13 Compact rolletje zaagsel...13 Zoektocht naar meest geschikte houtbriketten...13 Biobriketten zijn houtbriketten van zaagsel...14 RUF houtbriketten smeulen vooral...14 Houtbriketten kunnen in alle houtkachels...15 De houtbriketten voor de nacht...15 Nadelen houtbriketten...15 Filmpje...15 Met een cv-kachel je houtkachel als cv gebruiken...17 Meer sfeer en besparen op de stookkosten...17 CV-kachel als onderdeel van CV-systeem...17 Warm bad of douche met de houtkachel...18 CV-houtkachel, een schakel in het gehele systeem...18 Wat kan u besparen met een CV-houtkachel?...18 De kachelruit schoonmaken met thee en een oude krant...19

5 Kachelruit schoonmaken...19 Lekker warm met een speksteenkachel...21 Winterseizoen...21 Nat hout...21 Eik minder geschikt voor de speksteenkachel...22 Twee kub...22 De pelletkachel...23 Hoe werkt een pelletkachel...23 Soorten pelletkachels...24 Pelletkachel...24 Pelletkachel met kanalisatie...24 Pelletkachel op de CV aangesloten...24 Pelletkachel CV ketels...24 Onderhoud...24 Pellets...26 Prijs van pellets...26 Schone verbranding...26 Soorten pellets...26 Energie besparen...27 Welke houtsoort is het meest geschikt voor welke kachel?...28 Droog hout...28 Houtsoorten...28 Loofbomen...28 Naaldbomen...29 Kan je van je stralingskachel een convectiekachel maken met de Ecofan, een ventilator?...31 Ecofan...31 Geen elektriciteit nodig...31 Vanaf 65 graden Celsius...32 Voel je wind?...32 Koude kachel start...32 Filmpje...32 Van een stralingskachel een convectiekachel gemaakt?...32 Schoon stoken in een houtkachel zonder uitstoot van fijnstof...34 Voorkomen uitstoot van fijnstof...34 Schoon stoken in de JAcobus houtkachel...35 Meten van fijnstof...35 Temperatuur, tijd en werveling...35 Trek is belangrijk...36 Soort hout waar je mee stookt...36 Cijfers...37

6 Tien tips om goed te stoken Gebruik droog hout Gebruik alleen droog hout of briketten. Hoe hoger het vochtgehalte hoe vervuilender de rook. Het vochtgehalte mag niet boven de 20% zijn. Is het hout gebarsten of laat de bast los, dan is het hout droog genoeg om te kunnen gebruiken. Gebruik alleen hout Gebruik niets anders dan hout. Dus geen oud papier of behandeld hout (behandeld met beits of verf). Dit geldt ook voor de allesbrander. Alles zal wel branden maar de uitstoot van schadelijke stoffen is groot wanneer je papier en behandeld hout gaat stoken. Test het hout uit Test de diverse houtsoorten uit. Ieder houtsoort heeft zo zijn eigen wijze van branden en elke kachel heeft zo zijn eigen wijze van stoken. Kijk naar de kleur van de rook Kijk naar de kleur van de rook uit de schoorsteen. Is de rook donker gekleurd dan stook je niet goed. Het kan zijn dat de schoorsteen niet goed trekt en geveegd moet worden. Donkere rook zie je ook wanneer je nat hout gebruikt of de luchttoevoer onvoldoende is. De kleur van de rook is wit of kleurloos als je goed stookt. Schoorsteen vegen Laat 1x per jaar de schoorsteen vegen voor een optimaal verbrandingsproces. Kijk naar de kleur van de vlam Kijk naar de kleur van de vlammen in de kachel. Gele, gelijkmatige vlammen zul je zien wanneer je goed stookt. Oranje vlammen geven aan dat de verbranding van het hout niet optimaal is. Gebruik de juiste aanmaakblokjes Gebruik geen aanmaakblokjes waarin paraffine zit, ook deze zijn vervuilend

7 door de bewerking met paraffine. Steek het aanmaakhout van boven aan Steek de kachel vanaf boven aan. Hierdoor wordt al het hout volledig verbrand en is de kans op onvoldoende verbranding kleiner. Erkend kachelbedrijf Laat de kachel altijd installeren door een erkend kachelbedrijf. Deze zal je informeren over de juiste grootte van de kachel. Wanneer de grootte van de kachel en de grootte van de woonkamer op elkaar afgestemd zijn, kan je goed stoken en zal er minder geknepen nodig zijn wat het verbrandingsproces weer ten goede komt. Denk aan isolatie Hoe beter je huis geïsoleerd is, hoe minder je hoeft te stoken.

8 Houtkachel kopen? 8 Tips waar je op moet letten Kan het wel, een houtkachel in jouw huis? Ga eerst eens kijken of een houtkachel wel kan in jouw huis. Kan het niet, dan heeft het kopen van een houtkachel natuurlijk geen zin. Je kan geen houtkachel plaatsen als je geen schoorsteen hebt of geen mogelijkheid om via de verdiepingen in je huis een pijp naar boven door te trekken. (Zo lijkt het mij ook lastig een houtkachel te plaatsen als je op een verdieping in een flat woont). Poreus Heb je wel een schoorsteen? Kijk dan ten eerste of hij helemaal open is, van onder tot boven. En kijk vervolgens of er geen scheuren in zitten waar de rook doorheen kan sijpelen. Als je het niet vertrouwt, huur dan een erkend kachelbedrijf in. Zij hebben de apparatuur om de schoorsteen te checken. (Zo'n bedrijf laat een klein camera in de schoorsteen zakken en controleert op die manier de wanden). Zijn de wanden van de schoorsteen poreus, dan kan er een binnenwand in worden gestoken. Waar wil je de houtkachel voor gebruiken? Vraag je serieus af waar je de houtkachel voor wilt gebruiken. Af en toe een avond? Alleen voor de gezelligheid? Of zoek je, zoals wij, een goed alternatief voor de centrale verwarming. Wij gingen op zoek naar een houtkachel die de huiskamer goed kan verwarmen en het liefst ook nog het hele huis. Type De manier waarop je de kachel gebruikt, bepaalt de grootte en het type hout kachel.we wilden overigens een kachel voor het hele huis, maar dat, en dat hadden we natuurlijk ook wel kunnen bedenken, gaat niet. Of je moet de deuren naar boven open zetten, maar dan krijg je ook de kou weer de kamer in. De grootte van de kachel. Heel belangrijk! Waarom? De grootte van de kachel is bepalend voor de ruimte die je kunt verwarmen. Logisch, hoe groter de kachel, hoe groter de ruimte die je kunt verwarmen. (Overigens ook je stookgedrag, het soort hout dat je gebruikt en de inrichting van de kamer, spelen een rol). Er bestaan lijstjes die precies

9 aangeven welke grootte voor jouw woonruimte geschikt is. Het vermogen van de kachel, dus wat hij aan warmte kan produceren, wordt aangegeven in kilowatt (kw). Vierkante meter Er is uitgerekend dat je 1 Kw nodig hebt om een ruimte van tien vierkante meter (10 m²) te verwarmen. (Ook dat is overigens weer afhankelijk van de isolatie van de ruimte). Nu bestaan er geen kachels die zo'n klein vermogen hebben. Het begint vanaf 3,5 tot 4 kw. Dus dan heb je een ruimte van 40 vierkante meter. Een beetje huiskamer heeft al snel die grootte. De meeste huishoudens kunnen toe met een houtkachel van 4 kw. Tip:Koop liever een kachel die wat aan de kleine kant is, dan een kachel die net iets te groot is. Convectiewarmte of stralingswarmte? Er zijn heel veel soorten houtkachels op internet te vinden. Een lastige keuze, want welke houtkachel is geschikt voor jouw woonsituatie en voldoet aan je wensen. Allereerst kun je eens kijken naar het soort warmte dat een kachel afgeeft. Je kan kiezen tussen houtkachels met zogenoemde convectiewarmte of een houtkachel met stralingswarmte. Convectiewarmte is een lastig begrip maar betekent zoveel als dat de warmte van de kachel via de lucht wordt verspreid in de kamer. (Dat geldt overigens ook voor de radiatoren van de centrale verwarming. Ook hier zijn het luchtstromen die de ruimte verwarmen). Dus bij convectiewarmte stijgt de warme lucht op. Stralingswarmte daarentegen is warmte die direct door de kachel wordt afgegeven. Hoe dichter je bij de kachel zit, hoe warmer het is. De meeste kachels die worden verkocht, zijn houtkachels met stralingswarmte. Maar er zijn ook houtkachels die met convectiewarmte werken, vaak gemaakt van staal. Beide soorten kachels hebben hun voor- en nadelen. Voordelen van convectiewarmte bij een houtkachel: De warmte verspreidt zich goed door de kamer, ook kamers met een hoek Direct bij de kachel is het minder warm. Je kan spullen dichtbij de kachel zetten zonder dat ze gevaar lopen Je brandt je wat minder snel aan dit soort kachels. Kindvriendelijk dus Er komen steeds betere, en mooier vorm gegeven hout kachels op de

10 markt met convectie warmte Nadelen van convectiewarmte bij een houtkachel: De warmte stijgt naar boven. Dan is het hoog in de kamer warm, maar heb je koude voeten Luchtcirculatie zorgt voor stof verplaatsing. Net als stof op de radiator Voordelen van stralingswarmte bij een houtkachel: Stralingswarmte voel je goed. Je kan lekker opwarmen door dichtbij de kachel te zitten Alle voorwerpen in de buurt van de kachel warmen op en geven dus ook warmte af Nadelen van stralingswarmte bij een houtkachel: Het duurt een tijdje voordat de kachel warm is De warmte verspreidt zich in eerste instantie rond de kachel, pas later door de kamer Wat voor soort houtkachel wil je kopen? Als je de keuze hebt gemaakt voor de grootte van de kachel, dan volgt de keuze voor de soort kachel. Er zijn gietijzeren houtkachels, stalen houtkachels, speksteen kachels, tegelkachels en pelletkachels. En varianten hierop. Voor de gietijzeren kachel betaal je het minste. Wil je gezellig af en toe de kachel branden, dan voldoet een simpele gietijzeren kachel uitstekend. Speksteenkachel Wil je de kachel gebruiken in plaats van de cv, kies dan een speksteen- of tegelkachel. En wil je een grote werkplaats of schuur verwarmen, richt dan je zoektocht op een pelletkachel. De kosten van een houtkachel Kachels heb je in allerlei prijsklassen. Vanaf zo'n tweehonderd euro tot viertot vijfduizend euro of, als je voor mooi ontwerp en grootte gaat, zelfs voor over de tienduizend euro. Het is maar net wat je wilt en hoe groot je budget

11 is. Hou in ieder geval rekening met de kosten voor de installatie. Mijn tip: neem een goede betrouwbare installateur. Veiligheid Daar betaal je voor, maar veiligheid mag ook wat kosten. Het risico van schoorsteenbrand is altijd aanwezig. (Ik vind het trouwens fijn dat we het goed en veilig hebben laten uitvoeren. Als je naar bed gaat laten we de kachel gewoon uitbranden. Dat kan rustig. Dus dan hoef je niet te gaan tobben als je in bed ligt of het wel allemaal goed gaat. Hou rekening met de buurt Steeds meer mensen stoken een houtkachel. Dat is leuk, maar niet voor iedereen. Met het toenemend aantal mensen dat hout verbrandt, neemt ook het aantal bezwaren toe van mensen die de rook niet op prijs stellen en gezondheidsklachten hebben. Hou bij het kopen van de kachel en installatie rekening met de buren. Als je veel geld hebt neergelegd voor een mooie kachel en buurtgenoten beklagen zich voortdurend bij je, dan is de lol er snel af. Dus koop een kachel die past bij de grootte van de huiskamer. Te hoog vermogen Als je een te grote kachel hebt met een hoog vermogen, en het wordt te warm in de kamer, dan moet je het vuur temperen. Dat kan bij iedere kachel door de zuurstof toevoer te minderen. Hoe minder zuurstof, hoe meer de kachel gaat roken. Let ook op de hoogte van de schoorsteen. Hoe hoger hoe beter. De rook kan dan over de huizen oplossen. Let op het soort hout dat je wilt verbranden Tot slot, let op het soort hout dat je wilt verbranden. En ook, waar haal je het vandaan. Via internet zijn vele sites te vinden die haard hout verkopen. Tegen wisselende prijzen. Oven gedroogd hout is het beste, maar niet het meest milieuvriendelijk. Dit hout komt over het algemeen uit verre landen als de Oekraïne, waar veel bossen worden gekapt voor brandhout. In enorme schuren wordt het vervolgens drooggestookt. Vers gezaagd Zo wordt van vers gezaagd hout een product gemaakt dat gelijk de kachel in kan, zonder dat het een paar jaar op een droge plek hoeft te liggen.

12 Welk hout je moet gebruiken verschilt per kachel. Hout dat wat langer smeult, bijvoorbeeld eikenhout, is goed te gebruiken, maar je krijgt er niet een gezellig vuurtje van. Berken bijvoorbeeld, brandt als een gek, maar is ook veel sneller op dan eikenhout. Tip: ga gewoon proberen welk hout voor jouw kachel het beste is. Wil je een offerte voor een houtkachel? Ja? klik dan op de button

13 Houtbriketten in houtkachels, het antwoord op schoon en zuinig stoken Houtbriketten in houtkachels, het antwoord op schoon en zuinig stoken. Is dat zo? Ik krijg wel eens een reactie van mensen die tegen houtkachels zijn. De rook is hinderlijk en ongezond, ervaren ze. Toch heb ik veel plezier van mijn speksteenkachel, maar ik wil ook andere mensen niet tot last zijn. De oplossing? Houtbriketten. Daar zit bijna geen vocht in. Bob Zuidersma uit het Drentse Zuidlaren weet alles van houtbriketten. Hij verkoopt ze.,,houtbriketten zijn absoluut het alternatief op stoken met haardhout", zegt deze kenner. Houhetwarm.nl ging op bezoek bij Bob Zuidersma van Greenfire en probeert de verschillende soorten houtbriketten uit in de eigen speksteenkachel. Compact rolletje zaagsel De eerste briket van Bob Zuidersma ligt in de kachel. Het is de Biobriket. Een compact rolletje zaagsel. Meer is het niet. En het brandt als een tierelier. Dat is gelijk te zien. Eerst buigt hij een beetje, dan breekt hij. Dan vat ie vlam, brandt een tijdje en gloeit vervolgens na. Een proces van zo'n veertig minuten.,,de verhouding is 1 op 3. Als ik hier een volle mand briketten neerzet, dan doe ik daar drie avonden mee. Met een volle mand haardhout, ben ik er in 1 avond doorheen", aldus Zuidersma. Zoektocht naar meest geschikte houtbriketten Ik zit aan de keukentafel, bij Bob Zuidersma thuis. Zuidersma, voorheen offsetdrukker, startte onlangs zijn nieuwe carrière in de houtbriketten met zijn bedrijf Greenfire. Zijn zoektocht naar de beste houtbriketten hield hem

14 de afgelopen maanden bezig. In binnen- en buitenland ging hij op zoek naar de beste briketten voor zijn klanten. Inmiddels verkoopt hij, naast de biobriket, ook de zogenoemde RUF briketten, de Nestrobriketten en de Nachtbriketten.,,Tot in Polen ben ik op zoek gegaan. Je komt van alles tegen. Maar ik wil alleen goed spul. Sommige van die briketten vallen al uit elkaar als je er alleen maar naar kijkt. Dat wil ik niet verkopen." Biobriketten zijn houtbriketten van zaagsel Voor de productie van biobriketten worden, in tegenstelling tot andere soorten briketten, geen bomen omgezaagd. Het wordt gemaakt van houtafval, wat bij zagerijen overblijft. Zaagsel dus, uit timmerfabrieken en houthandels. Het zaagsel wordt met enorme kracht samengeperst en tot een compact rolletje gemaakt. Het vocht is nagenoeg verdwenen. En het is juist het vocht in het hout dat zorgt voor rookontwikkeling. Met het stoken van houtbriketten is er nagenoeg geen rook meer. Houtbriketten in houtkachels, schoon en zuinig stoken Zuidersma stookt al jaren op briketten en is enthousiast over het product,,ik kreeg veel vragen van mensen bij mij in de buurt. De houtbriketten stoken niet alleen schoon en zuinig, het is ook allemaal veel kleiner en daarom handiger in gebruik. Niet iedereen wil of kan zelf gaan zagen of kloven. En niet iedereen heeft een grote schuur of andere ruimte waar je hout kunt opstapelen." We lopen even naar de schuur achter het huis. De houtbriketten nemen veel minder ruimte in dan het haardhout. Wel moeten ze absoluut droog worden weggezet, stelt Zuidersma.,,Vocht is een dodelijke vijand. Als ze vochtig worden vallen de briketten uit elkaar.'' Op zaterdag verkoopt hij vanuit huis.,,het loopt dan lekker door. Ik bezorg overigens ook in de drie noordelijke provincies." RUF houtbriketten smeulen vooral Nadat de biobriket na veertig minuten is uitgebrand (hij smeult nog lekker na) leg ik een RUF briket in onze speksteenkachel. Het lichtgele blokje is gemaakt van beuken en eikenhout (in verschillende verhoudingen) en komt uit Duitsland. Net als de biobriket is de RUF houtbriket gemaakt van zaagsel, maar dan wel van bomen die voor dit doel gekapt worden. De RUF houtbriket brandt in de speksteenkachel goed, vooral als je het op een al goed brandend vuur legt. Ook dit samengeperste stuk zaagsel smeult na het branden lekker lang door.

15 Houtbriketten kunnen in alle houtkachels Houtbriketten kunnen in allerlei soorten kachels. Van speksteenkachel tot allesbrander, eigenlijk in alle kachels waar gewoon hout in kan. Dus niet in pelletkachels, daar moeten veel kleinere stukjes geperst hout in (de pellets). Ook in de open haard kan je briketten prima gebruiken. En de prijs? Die valt lager uit dan gewoon brandhout. Maar dat is lastig te zeggen, zegt ook Zuidersma.,,Als je zelf gaat kloven en hakken, en je laat het hout een paar jaar liggen, dan ben je goedkoper uit. Maar voor de meeste mensen die via internet kant en klaar oven gedroogd brandhout kopen, zijn houtbriketten een stuk goedkoper. En voor iedereen die van die zakken haardhout koopt die langs de snelweg worden verkocht of bij de bouwmarkt, heb ik maar 1 tip. Niet doen. Je betaalt daar veel te veel voor." De houtbriketten voor de nacht Zuidersma geeft mij aan het eind van ons gesprek ook nog een ander stuk samengeperst hout mee. Het is de nachtbriket. Een brok samengeperste schors, vertelt hij. Brandt eigenlijk nauwelijks. Smeult vooral. Zuidersma:,,Het smeult heel lang, dat is juist het mooie." Ik gooi het donkerbruine blok thuis `s avonds voordat ik naar bed ga op de kachel. Het blokje zou wel 6 tot 7 uur kunnen liggen smeulen. De nachtbriket gloeit inderdaad. Ik blijf toch nog even wakker om te zien hoe het gaat. Maar 's ochtends is de kachel koud. Maar niet zo koud als hij normaal kan zijn. Zuidersma laat later weten dat je, voor het beste resultaat, beter twee of misschien wel drie nachtbriketten nodig hebt. Dan blijft de kachel wel warm tot in de ochtend. Nadelen houtbriketten Heeft het stoken met houtbriketten ook nadelen? Ik heb ze niet. Of het moet zijn dat het vuur geen geluid maakt. Het knappert niet, zoals bijvoorbeeld berkenhout doet. Je stookt niet alleen vrijwel geurloos, maar ook geluidloos. Filmpje Wij hebben de briketten uitgeprobeerd en hier een fimpje van gemaakt. Neem een kopje thee of koffie, ga rustig zitten en bekijk het filmpje. Misschien overbodig om te zeggen, maar er gebeurt niet veel in het filmpje maar je wordt er wel weer rustig van. filmpje van brandende briketten

16 Op tafel liggen diverse soorten houtbriketten. Vooraan de RUF briket. In twee delen de biobriket. In het midden links het blok nachtbriket (van schors).

17 Met een cv-kachel je houtkachel als cv gebruiken Je kunt je houtkachel als cv gebruiken. Dit zijn dan zogenoemde CV-kachels of CV-haarden. Het zijn interessante mogelijkheden om je hele huis met de centrale verwarming (CV) te verwarmen. Deze CV-kachels zijn zeer energiezuinig en branden vaak op hout pellets, maar het kan ook op ander hout of zelfs gas. In vergelijking met aardgas bespaar je met dergelijke ketels tot wel 40% op je stookkosten. De op hout pellets gestookte CVketels zijn met name interessant voor grote huizen en gebouwen. Het rendement van de ketels is dan optimaal. Houhetwarm.nl heeft veel contact met bedrijven. Een van die bedrijven is Uwkachel.nl, een bedrijf dat veel soorten kachels levert. (UwKachel.nl is de website/webwinkel van Holland Installatie Techniek BV). We vroegen eigenaar Joachim Houtman (leuke naam!) om een blog te schrijven over CV-kachels en CV haarden. Meer sfeer en besparen op de stookkosten Met de huidige CV-kachels en -haarden heeft u meer sfeer en bespaart u op uw stookkosten. Het zijn stuk voor stuk voorbeelden van innovatieve en eigentijdse oplossingen voor een aangename en duurzame leefomgeving. De ene persoon denkt bij een houtkachel vooral aan sfeer, immers niets is zo romantisch en huiselijk als een brandende houtkachel. De ander ziet een houtkachel juist vooral als een mogelijkheid om kosten te besparen of als hoofdverwarming van het huis. Met de huidige generatie CV-houtkachels kan u beide bereiken. Goedkope warmte en genieten van een schitterend houtvuur in uw woonkamer. Het gebruik van een CV-houtkachel groeit in populariteit door de stijgende prijzen van gas en het toenemende milieubewustzijn. CV-kachel als onderdeel van CV-systeem Nieuwe ontwikkelingen en innovaties zorgen ervoor dat de warmte van de kachel of haard optimaal gebruikt kan worden. Denk hierbij aan het bij verwarmen van het water in uw CV-systeem of het voorverwarmen van

18 tapwater. In zo'n systeem dient de kachel als schakel binnen uw centrale verwarming en de warmwater voorziening. Dit scheelt aanzienlijk in de stookkosten en is ook nog goed voor het milieu. De huidige generatie CVkachels en -haarden hebben een uitzonderlijk hoog rendement en een zeer schone verbranding. Daarnaast is de warmtebron, hout, ook nog natuurlijk vernieuwbaar en bij goede verbranding niet milieubelastend. Warm bad of douche met de houtkachel Stelt u zich eens voor, met uw houtkachel verwarmt u het water voor een warme douche of bad. Door middel van een warmtewisselaar kan u met de CV-kachel ook aan uw behoefte voor warm tapwater voorzien. CV-houtkachel, een schakel in het gehele systeem Wanneer u het serieus aan wilt pakken, is het al snel wenselijk om ook gebruik te maken van een boiler in uw warmtesysteem. Zo blijft het water dat verwarmd is door uw houtkachel nog dagenlang warm en benut u de warmte optimaal. Daarnaast kan u het warmwater systeem ook uitbreiden met bijvoorbeeld een zonneboiler of aansluiten op de vloerverwarming. Wat kan u besparen met een CV-houtkachel? Een CV-houtkachel vraagt een investering. Een kachel kan u krijgen vanaf 750,- voor een eenvoudig vrijstaand model. Voor een grote inbouwhaard kan de prijs oplopen tot 7.500,-. Naast de kachel heeft u voordat u kunt stoken een geschikt rookkanaal nodig, afhankelijk van de situatie kunnen de kosten hiervan fors oplopen. Maar het is niet correct om de terugverdientijd te bepalen aan de hand van de totale kosten. Beter is om de terugverdientijd vast te stellen aan de hand van de meerkosten.

19 De kachelruit schoonmaken met thee en een oude krant Regelmatig de kachelruit schoonmaken is een van de dingen die je moet doen wanneer je een houtkachel in je kamer hebt. Een prachtige houtkachel met een vieze ruit is natuurlijk niet de bedoeling. Je hebt een (speksteen)kachel voor de warmte maar ook voor de gezelligheid. Voor je uit staren in de vlammen is een aantrekkelijke bezigheid. Maar dan moet de kachelruit wel mooi schoon zijn. Het beste kan je de ruit in de winter, wanneer je dagelijks stookt, één keer in de week schoonmaken. Hierbij wat tips hoe je de kachelruit kan schoonmaken. Je ruit wordt minder vies wanneer je goed droog en schoon hout stookt. Hoe droger het hout hoe beter je kachel brandt. En voor een speksteenkachel geldt dat je een aantal keren per dag, dit is afhankelijk van de buitentemperatuur, flink hoog moet stoken. Kachelruit schoonmaken Je hoeft geen dure spuitbus te kopen, schoonmaken met oude thee lukt heel goed. Zorg dat de kachel afgekoeld is. Leg onder de kachelruit oude kranten om de viezigheid op te vangen. Doop keukenpapier in de oude thee en maak met deze prop de kachelruit schoon. Maak de ruit verder schoon met nat krantenpapier. Het laatste beetje vuil haal je hiermee weg maar het zorgt er ook voor dat de kachelruit langer schoon blijft. Je kan ook een oude krant nat maken en dopen in de as en dan met de krant de ruit schoon wrijven. En dan zijn er ook nog mensen die zweren bij azijn. Doe de azijn op een doekje en wrijven maar. Zelf gebruiken wij altijd de oude thee methode en tot volle tevredenheid. Wanneer de ruit echt heel erg smerig is met zwarte pitjes die je er niet af krijgt dan kan je ook HG staalpolish gebruiken.

20 Wat moet je niet doen? Geen agressieve reinigingsmiddelen gebruiken Geen schuurspons gebruiken, je beschadigt hiermee de ruit. Wil je een offerte voor een houtkachel? Ja, klik dan op de button

21 Lekker warm met een speksteenkachel Grappig artikeltje vandaag in de Volkskrant, Noorse twist, bast boven of onder. Over hout en houtvuur en Noren die 12 uur naar een televisieprogramma kijken waar niets anders te zien is dan een knappend haardvuurtje. Kern van het stukje: moeten houtblokken met de bast naar onderen of naar boven op het vuur geworpen worden. En wanneer moet er een nieuw stukje bij. Leukste zin is het citaat van een kijkster:,,ik kon maar niet naar bed gaan omdat het zo spannend was. De uitzending duurde de hele nacht. Ook wij hier thuis doen aan haardvuur kijken. Niet in een open haard (zonde van de energie) maar via het raampje van een degelijke speksteenkachel. Sinds een jaar of vier hebben we het ding in huis en zeer naar tevredenheid mag ik wel zeggen. Je stookt een aantal keren per dag hoog op en vervolgens gloeit de kachel nog heel lang na, dankzij de speksteen in de wanden van de kachel. En natuurlijk af en toe een blokje voor vlammen en de gezelligheid. Winterseizoen We betaalden voor deze nieuwe, geen tweedehands, speksteenkachel zo'n Per winterseizoen verstoken we ongeveer 450 euro aan hout. De cv kan een stuk lager en bij een graad of 5 boven nul zelfs helemaal uit. Nat hout Punt van overleg is vaak het soort hout, waar kopen we het en waar laten we het. Om met het eerste te beginnen. We experimenteerden de afgelopen winters met diverse houtsoorten. Het waren risicovolle ondernemingen want ik herinner mij een periode waarbij we slecht (lees nat) hout hadden aangeschaft, maar dan wel gelijk 2 kubieke meter. En dat is heel veel hout wat je met veel gepruts in brand moeten houden. Goed droog hout, maar dan echt droog is een vereiste voor onze kachel. En dan kom je al snel op oven gedroogd hout. In speciale droogkamers wordt het hout gedroogd.

22 Eik minder geschikt voor de speksteenkachel Zo probeerden we eik, goed hout, prima hout, brandt goed en lang, maar geeft geen gezellig vlammetje. En juist daarom hebben we dat raampje in onze kachel. Deze winter begonnen we met berk en dat bevalt heel goed. Berk met schors, veel schors, dat er in het schuurtje al afvalt en vervolgens geschikt is om de kachel aan te maken. Dit berkenhout komt uit de Oekraïne, zo zegt onze houtboer. Tot zover duurzaam stoken. Twee kub We kopen het hout in de buurt, dat dan weer wel. Deze houtleverancier levert goed droog hout en zet een enorme bijeengebonden stapel van ruim twee meter een dag na bestelling voor de deur. Minimaal twee kubieke meter, voor minder komt hij niet langs. Het past allemaal maar net in ons open schuurtje. Een behoorlijke fysieke klus. De laatste keer hebben we de kinderen ingezet, want het hout moet achterom verplaatst worden. Drie euro per uur. Het in stukjes zagen van de pellet doe ik wel zelf (zaag=gevaarlijk), maar het levert beweging en extra aanmaakhout. En dan lekker stoken. Doen we de bast boven of onder? Onder natuurlijk, want dan vlamt het lekker! (Helaas kan ik het artikeltje in de Volkskrant niet linken. daarvoor moet je abonnee zijn).

23 De pelletkachel Een pelletkachel is een goede investering om je energielasten te verlagen. Maar welke pelletkachel is voor jou geschikt. Er zijn verschillende soorten maar voor je kan beslissen, wil je ook weten hoe een pelletkachel werkt. Hoe werkt een pelletkachel Een pelletkachel is officieel een houtkachel, je stookt immers gewoon hout. Voor een pelletkachel heb je elektriciteit nodig. Een gloeidraad zorgt voor de ontbranding van de pellets. De lucht die de pelletkachel uitblaast gaat door een soort warmtewisselaar, hier wordt de lucht verwarmd door de warmte van de afvoergassen. De pelletkachel is te programmeren, je kan met je smartphone je kachel bedienen maar met een afstandsbediening kan je dit ook doen vanuit je luie stoel. In de kachel zit een reservoir dat gevuld is met pellets. De pellets worden automatisch uit het reservoir in de kachel gestort, de snelheid en de hoeveelheid van de gestorte pellets is afhankelijk van de temperatuur die je zelf ingesteld hebt voor de kachel. Bij een pellet kachel stel je niet de gewenste kamertemperatuur in maar je gaat in het begin experimenteren. Je stelt de temperatuur van de kachel in op bijvoorbeeld 17 en je wacht af wat dan de uiteindelijke kamertemperatuur wordt. Heb je het te koud dan stel je temperatuur op 18 en heb je het te warm dan stel je de temperatuur van de kachel op 16. In de kachel zit een ventilator die er voor zorgt dat de warme lucht je kamer inblaast. Het geluid van de ventilator is wel te horen maar komt niet boven de 40 db uit. De pellet kachel heeft geen schoorsteen maar via een rookkanaal met een diameter van 80 mm dat met een verticale pijn van minimaal twee meter hoog moet zijn, worden de rookgassen naar buiten afgevoerd. Uit de gevel steekt dan een pijpje van ongeveer 20 cm met een kapje erop. Houd wel de erfafscheiding in de gaten en de pijp mag niet te dicht op de gevel van de buren zitten en de pijp mag ook niet te dicht op een raam zitten. En dan nog iets anders. De pelletkachel werkt op stroom en zorgt voor trek. Gebruik je de pelletkachel in huis en 's nachts zou de stroom uitvallen en je hebt een afvoer op 2 meter hoogte zitten dan is de kans aanwezig dat dat de rook niet afgevoerd wordt maar dat de rook in de kamer blijft hangen. Zorg daarom dat de pijp voldoende hoogte heeft en dus net als bij houtkachels boven de nok komt. Bij een pijp met meer lengte zal de rook niet in de kamer blijven hangen omdat de pelletkachel dan een natuurlijke trek heeft.

24 Soorten pelletkachels Pelletkachel Kies een kachel bij de inhoud van je woonkamer maar houd wel rekening met de isolatie van je woning. Als je woning goed geïsoleerd is, spouwmuur-, vloer isolatie en HR++ glas, hoef je natuurlijk minder te stoken om het lekker warm te hebben. Een vuistregel is 1 kw verwarmt 10 m² en is geschikt voor een kamer van 25 m³. De kleinste kachels die er zijn hebben een vermogen van 6 kw. Deze kachel is geschikt voor de eengezinswoningen maar ook goed geschikt voor vakantiewoningen. Op een bovenwoning kan de pellet kachel ook geplaatst worden maar dan zal het afvoerkanaal door het dak moeten, het kan niet via de gevel omdat je dan met het kanaal te dicht in de buurt van de ramen van de buren komt. Pelletkachel met kanalisatie Je kunt met de pellet kachel ook meerdere ruimtes verwarmen. In de kachel worden pijpen aangesloten die door de muur naar de andere kamers gaat, de pijp in de muur wordt afgesloten met een rooster. De warme lucht wordt door het rooster de kamer ingeblazen. Pelletkachel op de CV aangesloten De pellet kachel in de woonkamer is nu een moederhaard geworden en verwarmt met de warmte van de kachel het water in de CV leidingen. De HR ketel blijft gewoon aan maar gaat pas aan als de moederhaard de gewenste temperatuur in de kamers niet haalt. Deze pellet kachel kan natuurlijk ook ingeschakeld worden voor de vloerverwarming. Pelletkachel CV ketels Deze kachel komt in de plaats van de HR ketel. Deze pellet kachel geeft niet veel warmte af omdat hij goed geisoleerd is en daardoor bijvoorbeeld in de garage geplaatst kan worden. In de gewone kachel kan ongeveer 14 kg pellets gestort worden, in de pellet kachel CV ketel heeft ruimte voor een dubbele hoeveelheid. De boiler kan bijvoorbeeld ook op dit systeem aangesloten worden. Onderhoud De kachel moet wel jaarlijks nagekeken worden, het is beter dit door een

25 vakman te laten doen. Informeer bij de aankoop van de kachel wat hiervan de jaarlijkse kosten zijn. Zelf moet je ook geregeld de aslade legen en 1x per week moet je het branderbakje schoonmaken. En dan nog 1x per maand de warmtewisselaar uitzuigen met de stofzuiger. Maar dat is dan ook alles wat je zelf moet doen.

26 Pellets Pellets zijn korrels die gemaakt zijn resthout, meestal van dennenbomen dus harshoudend. De dennenbomen worden gekapt en gebruikt voor de meubelindustrie, dat wat over is is bijzonder geschikt voor de pelletkachel. De kleine korrels zijn schoon en 100% CO2 neutraal. Houtpellets zijn een voordelig alternatief voor gas- of oliegestookte kachels. Met ruim anderhalve kilo pellets haal je dezelfde energiewaarde als van 1 m³ aardgas. Om dezelfde energiewaarde als 1 liter stookolie te halen heb je ongeveer 2 kilo houtpellets nodig. Prijs van pellets Een zak kost tussen de 0,20 en 0,30 per kilo, ze zijn een stuk voordeliger. Een gemiddeld Nederlands huishouden kan door het gebruik van pellets een hoop geld besparen op stookkosten. Pellets worden geleverd in zakken van 14 of 20 kg en je verbruikt ongeveer 0,6 kg tot 1,5 kg per uur afhankelijk van de grote van de woonkamer en afhankelijk van je stookgedrag en van de isolatie van je woning. Maar je moet natuurlijk harder stoken wanneer je geen spouwmuurisolatie of HR++ glas hebt. Schone verbranding De pellets verbranden en laten praktisch geen asresten achter. Het beetje as, tussen de 0,6% en 1%, dat er overblijft kun je gebruiken als mest voor de tuin. De houtkorrels zijn gemaakt van houtafval van zagerijen en CO2 neutraal. De verbranding levert evenveel CO2 op als wanneer je een stukje zou laten wegrotten. Houtpellets zijn dus een schone brandstof voor in de kachel. Doordat je niet steeds de deur van de kachel hoeft open te doen om deze bij te vullen, heb je in de kamer veel minder stof in vergelijking met een houtkachel. Er zijn overigens ook pelletkachels die als centrale verwarming voor je huis dienen. Meestal verwarmt de pelletkachel alleen de woonkamer. Soorten pellets Let op er zijn verschillende soorten pellets. Ook voor een pelletkachel moet het voedsel, de pellets van goede kwaliteit zijn voor een optimaal verbrandingsproces en voor het behoud van je kachel. Goede pellets hebben het DIN plus keurmerk, dit betekent dat ze harder geperst zijn en daardoor meer warmte afgeven en minder as. Als je een pellet met het DIN plus keurmerk in water gooit, zal het door de hardheid zinken, zo'n pellet glanst ook. In de zak waarin de pellets aangeleverd worden mag ook niet teveel

27 stof zitten, een pellet van goede kwaliteit, dus hardheid, geeft geen stof. Pellets kun je bewaren, ze nemen geen vocht op en verouderen niet maar je moet ze wel droog bewaren. Energie besparen Pellets zijn goedkoper en zuiniger dan gas of olie. Daardoor bespaar je tot ruim 40% op de kosten die je voor verwarming kwijt bent. Doordat de geperste pellets lang blijven branden, haal je veel warmte uit deze brandstof. Daarnaast worden ze duurzaam geproduceerd. Dit maakt pellets een interessante en milieuvriendelijke brandstof voor de verwarming van je huis.

28 Welke houtsoort is het meest geschikt voor welke kachel? Verschillende types kachels vragen om verschillende houtsoorten. Een convectie kachel moet constant gevoed worden. Bij dit soort kachel kan je beginnen met zacht hout en wanneer je eenmaal een goed vuurtje hebt overgaan op hard hout. Een accumulerende (een speksteen- of een tegelkachel) wordt kort en hevig gestookt en brandt dan het beste met zacht hout, dit hout geeft veel asvorming. In een open haard moet je geen hout branden dat veel hars bevat, dit geeft vonken die brandplekken kunnen geven. Je kunt het beste loofhout in de open haard stoken, dit hout bevat weinig hars. In het algemeen kan je stellen dat hout van loofbomen hard hout is. Droog hout Hout met een vochtpercentage van 12 tot 15% is geschikt voor de kachel of open haard. Ovengedroogd hout moet 4 dagen gedroogd worden in een oven om een vochtpercentage van 15% te krijgen. Hout kopen met het etiket ovengedroogd kan ook maar één dag in een oven gelegen hebben. Houd dat in de gaten. Hout zelf kappen en klieven, twee jaar laten drogen onder een afdak waar goed de wind door heeft kunnen gaan, heeft een vochtpercentage van rond de 20%. Wanneer je zeker wilt weten hoe hoog het vochtpercentage van je hout is, kun je een vochtmeter kopen voor 25,00 dan weet je het zeker. Of je kan twee blokken hout tegen elkaar slaan, wanneer dit een heldere geluid geeft, is het hout droog. Een dof geluid hoor je wanneer twee vochtige houtblokken tegen elkaar slaat. Houtsoorten Loofbomen Essen: Harde houtsoort, brandt lang en gelijkmatig, geeft mooie vlammen, geschikt voor de convectiekachel en open haard Beuk: Hard hout, brandt langzaam maar lang, geschikt voor convectie kachel en de open haard Berkenhout: zacht hout geschikt voor de accumulerende kachels, geeft een

29 mooi vuur met veel vlammen, brandt snel, ovengedroogd berkenhout heeft een witte bast. De schillen van de bast zijn bijzonder goed geschikt voor het aanmaken van de kachel. Iedereen die vroeger bij de padvinderij heeft gezeten, is hier bekend mee. Je werd het bos in gestuurd (letterlijk) om schillen van de berk te trekken om zo het kampvuur aan te maken. Doen ze dat tegenwoordig ook nog? Eikenhout: hard hout, brandt langzaam maar lang, geschikt voor een convectie kachel. Eikenhout geeft weinig rook. Elzenhout: zacht hout, is geschikt voor accumulerende kachels, minder geschikt voor de open haard Haagbeuk: geschikt voor convectie kachels, geeft veel en gelijkmatig warmte af Kastanje: hard hout, brandt goed. moet wel goed droog zijn, wanneer je het voor de open haard wilt gebruiken. Wanneer het niet goed droog is, kan het veel vonken afgeven Linde: zacht hout, brandt snel en geeft weinig warmte af. Is daarom niet zo geschikt Wilg: zacht hout, brandt snel en onregelmatig. geeft veel roetvorming dus niet gebruiken Populier: zacht hout, brandt snel en onregelmatig. Geeft veel roetvorming dus niet gebruiken Acacia: hard hout, brandt lang, niet geschikt voor de open haard Esdoorn: ook geschikt voor de openhaard Hout van fruitbomen: dit hout verspreidt een heerlijke geur, is geschikt voor de open haard en brandt lang Iep: brandt redelijk lang maar is minder geschikt voor de open haard alleen wanneer het hout droog is. Wanneer het hout nattig is, geeft het veel vonken. Maar nat hout moet je nooit gebruiken dus eigenlijk is dit een overbodige opmerking Naaldbomen Naaldbomen bevatten veel hars hierdoor geeft het hout vonken af en is daarom niet geschikt voor de open haard. De hars vervuilt ook je rookkanaal Dennenhout: gebruiken als aanmaakhout, niet gebruiken in de open haard en niet gebruiken voor de kachel (vervuiling van het rookkanaal)

30 Grenenhout: gebruiken als aanmaakhout, niet gebruiken in de open haard en niet gebruiken voor de kachel (vervuiling van het rookkanaal) Larikshout: bevat veel hars en zal dus erg gaan vonken, daarom niet geschikt voor de open haard Vurenhout: gebruiken als aanmaakhout, niet gebruiken in de open haard en niet gebruiken voor de kachel (vervuiling van het rookkanaal)

31 Kan je van je stralingskachel een convectiekachel maken met de Ecofan, een ventilator? Houhetwarm.nl probeert het. We testen de EcoFan. Een kleine ventilator die je op de houtkachel zet. Het ding dat wij kochten (99 euro) is ontworpen door de firma Caframo uit Canada. De ventilator optimaliseert, belooft de tekst op de verpakking, de verspreiding van de warme lucht door de kamer. De kamer wordt sneller en gelijkmatiger warm.wij hebben zelf een speksteenkachel. Een kachel die langzaam warm wordt en vervolgens langzaam de warmte door de huiskamer verspreid. Maar brandt de kachel eenmaal goed en zijn de spekstenen warm, dan blijft het ook lang warm. Een ventilator op een speksteenkachel zou misschien de warme lucht wat sneller door de kamer verspreiden? Ecofan We zetten het molentje op de al warme kachel. Binnen een paar seconden begint de ventilator als een gek te draaien. Dat gaat snel! De ventilator wordt aangedreven door een elektromotortje dat gaat werken door de warmte van de kachel. De elektrische energie die nodig is om de ventilator bladen aan te drijven,wordt dus opgewekt door de kachel zelf. Geen elektriciteit nodig Dit gebeurt via de speciale omvormer, het Peltier element. Dit element zet de warmte energie om in elektrische energie en de ventilator gaat draaien. Daarom wordt het ding een ecofan genoemd, omdat het geen stroom kost om de motor te laten draaien. Het is dus elektrische stroom uit warmte. (Overigens ook bekend van de ventilatoren van computers, ook die worden aangedreven door de warmte van de computer zelf).

32 Vanaf 65 graden Celsius De ventilator begint spontaan te draaien als de kachel een temperatuur van 65 graden bereikt. Terwijl de kachel warmer wordt, gaat de ventilator steeds sneller draaien. Volgens de informatie van de producent van de ventilator ontstaat er een luchtstroom die varieert (afhankelijk van een klein of groot model) tussen de 3 en 5 kubieke meter lucht per minuut. Voel je wind? Oké, het molentje draait. Nu zouden we ook iets van wind moeten voelen. Warme wind. Dat is niet zo. We voelen nauwelijks wind. En het beetje wind dat er is, is behoorlijk koud. Toch nog maar eens goed de informatie op de doos lezen. Ha, we hebben het ding verkeerd geplaatst. Hij moet achter op de kachel staan, voor het beste resultaat. Maar ook dan voelen we weinig verandering in de kamer. Koude kachel start We proberen het nog een keer. We zetten onze ecofan op de koude kachel en steken de kachel aan. Op onze speksteenkachel duurt het wel één uur voordat het molentje gaat draaien. Logisch, want bij een speksteenkachel duurt het een tijdje voordat de stenen goed warm zijn. (Dit zal bij een gietijzeren kachel natuurlijk sneller gaan). Filmpje Hoe ziet een werkende Ecofan eruit? We hebben er een filmpje van gemaakt. Ook nu is weer rustgevend om naar te kijken net zo als het filmpje van de houtbriketten. De ecofan op volle toeren Van een stralingskachel een convectiekachel gemaakt? De ecofan belooft veel. Tot 18 % minder brandstofverbruik en 38 % sneller warm. In eerste instantie voelen wij echter geen merkbaar verschil. Jammer. Maar we gaan nog aan de slag met een goede thermometer in de uithoeken van de kamer, onder verschillende omstandigheden. Wel hebben we geleerd dat het belangrijk is dat je de ventilator op de juiste plaats zet, aan de zijkant van de kachelpijp. Zet je hem voorop de kachel dan voel je wel een koude luchtstroom. Dus daaruit kan je afleiden dat hij inderdaad de lucht

33 verplaatst. Overigens staat de ecofan leuk op de kachel. Alhoewel je wel moet wennen aan zo'n rond draaiend ding dat je waarneemt vanuit je ooghoeken. Telkens denk je dat je de kat ziet. Maar dat je van een stralingskachel een convectiekachel kan maken met behulp van de Ecofan is natuurlijk onzin. Ervaring van Marc Bossenbroek van de firma GAVE Verwarming BV De ecofan werkt het beste op een plaatstalen kachel. Wij hebben hem hier op de jacobus 6 staan. Zetten we deze op een gietijzeren kachel bijvoorbeeld dan duurt het erg lang voordat deze enigsinds gaat draaien en langs niet zo hard als op de plaatstalen. Daarbij is de Jacobus 6 natuurlijk een stralings- en convectiekachel in één.

34 Schoon stoken in een houtkachel zonder uitstoot van fijnstof Schoon stoken in een houtkachel zonder uitstoot van fijnstof, dat valt nog niet mee. Schoon stoken kan feitelijk ook niet. Er komt altijd een beetje rook (en dus fijnstof) uit de schoorsteen. Maar je kan wel zorgen voor zo min mogelijk uitstoot van schadelijke stoffen. Houhetwarm.nl bracht een bezoek aan houtkachelfabrikant Janco de Jong in het Friese Gorredijk. Producent van de bekende JAnus houtkachel, maar ook, en dat konden we zelf zien, een bedrijf dat nauwkeurig meet hoeveel fijnstof de houtkachels produceren. Een bezoek aan het bedrijf en de showroom van Janco de Jong is een feest voor de kachel liefhebbers. (Wat wij natuurlijk ook zijn). Brandende kachels, veel oogstrelende bijproducten als een theepot, waterketel of stalen houtbak. Maar daar komen we niet voor. Wij willen graag weten hoe je moet voorkomen dat je het milieu belast (en je buren!) en toch wilt genieten van een gezellig vuurtje in je woonkamer. Voorkomen uitstoot van fijnstof De Jong benaderde Houhetwarm.nl naar aanleiding van ons blog waarin we tips geven over waar je op moet letten bij het kopen van een kachel. "Goede informatie", zegt De Jong. (een mooi compliment van een deskundige!), waarbij hij graag aansluit met zijn verhaal over schoon stoken en het voorkomen van fijnstof bij het gebruik van een houtkachel. Hij vindt het belangrijk dat mensen de juiste informatie krijgen als ze een kachel kopen. De eerste JAnus houtkachel Het begon 35 jaar geleden met het ontwerp en productie van de JAnus houtkachel (door zijn vader, Janco de Jong). De Jong senior ontwierp in zijn smeedatelier een houtkachel die in Nederland nog niet bestond. Het strakke tijdloze ontwerp met z n grote kachelruit en het hoge rendement trok de

35 aandacht en deze kachel werd en wordt goed verkocht. Schoon stoken in de JAcobus houtkachel Inmiddels zijn nieuwe houtkachels ontworpen (de JAcobus houtkachel), waarbij veel aandacht wordt geschonken aan het verbrandingssysteem. Het zijn convectiekachels waarbij de lucht verwarmd wordt door de kachel. De Jong: "De normen worden steeds verder aangescherpt. En dat is ook terecht. Wij letten daarom heel goed op wat er bij ons uit de schoorsteen komt. We produceren nu houtkachels die we ook in Duitsland en Oostenrijk verkopen omdat ze voldoen aan de strenge emissienormen die daar gehanteerd worden." Meten van fijnstof De Jong laat ons een installatie zien, een fijnstof meter, waar de kachel op is aangesloten. We concentreren ons vooral op het reduceren van fijnstof en CO (koolmoxide)." Bij de ontwikkeling van de kachel let fabrikant De Jong op een aantal zaken om de fijnstof (de emissie) zoveel mogelijk te minderen. "Ik noem het altijd de drie t's die belangrijk zijn. Het gaat om temperatuur, tijd en twirl, Engels voor werveling. Deze drie zaken bepalen of je verbranding volledig is." Temperatuur, tijd en werveling Om te beginnen de temperatuur. De Jong: "Hoe hoger de temperatuur in de verbrandingsruimte hoe beter. En kijk je naar tijd dan heb je het over de tijd die nodig is om tot een volledige verbranding te komen. Bij het verbranden van hout komen gassen vrij. Die gassen moeten tijd hebben om te mengen met zuurstof en te verbranden. Het verbrandingsproces moet dus niet te snel verlopen. En we letten bij het ontwerp op de werveling van de gassen in de kachel. Hoe meer de verbrandingsgassen in beweging zijn hoe beter. Dan kunnen ze goed mengen met de toegevoerde zuurstof."

36 Trek is belangrijk In de showroom staat een dwarsdoorsnede van een JAcobus houtkachel waarbij je goed kunt zien hoe het werkt. De Jong: "De trek is belangrijk bij kachels, dat weet je. Trek is nodig, maar hoe langer het duurt voordat de gassen naar buiten gaan, hoe beter." In de dwarsdoorsnede is goed te zien hoe dat werkt. De gassen worden omgeleid via hoeken en vlakken, voordat ze de schoorsteen bereiken. Ook de werveling wordt gestimuleerd door de toepassing van wigvormige openingen die tegen over elkaar zijn geplaatst. Hierdoor ontstaat een optimale werveling. Doel van dit alles is een hoog rendement met zo min mogelijk uitstoot van fijnstof en andere schadelijke stoffen. De Jong: "Een 100% volledige verbranding is onmogelijk, maar je kunt er in je ontwerp wel naar streven." Soort hout waar je mee stookt Daarbij komt dat een groot aantal andere factoren een rol spelen. Het soort hout dat je stookt bijvoorbeeld. Of het nat hout of droog hout is. Ook De Jong stookt, net als wij, graag met berkenhout.,,dat ontgast mooi, zegt hij. Berken hout ontvlamt snel en geeft een lekker vuurtje. Beter dan eikenhout, wat wel lang smeult, maar een groter vuur (dus hogere temperatuur) nodig heeft om tot ontbranding te komen, in tegenstelling tot berkenhout, sneller lekkere vlammen geeft. Ook de techniek van het stoken beïnvloedt de uitstoot. De ene persoon stookt beter dan de ander. Voldoende hout, goed doorstoken in het begin, snel een hoge verbrandingstemperatuur nastreven, het zijn allemaal dingen die je vanzelf leert als je een houtkachel stookt. De Jong: "Als je wilt weten of je goed en schoon stookt, moet je even naar buiten gaan als de kachel

37 brandt. Als je geen rook ziet en ruikt, dan stook je goed." Cijfers Tot slot. Wie wat cijfers wil weten. Op de site van Janco de Jong staat de volgende tekst. Met wat aanpassingen aan de (JAcobus) kachel meten wij nu fijnstof waarden van 9mg/NM3 Dat is erg laag, gezien de behoorlijk strenge norm in Duitsland waar voor 2015 een maximum emissie wordt voorgeschreven van 40mg/NM2. Wil je een offerte voor een houtkachel? Ja? klik dan op de button