Kunststedenonderzoek De recreatieve verblijfs- en dagtoerist in Antwerpen

Transcriptie

1 Kunststedenonderzoek De recreatieve verblijfs- en dagtoerist in 25 september 2012 Vincent Nijs Onderzoek: samenwerking tussen Toerisme Vlaanderen en de Vlaamse kunststeden

2 INHOUD Trends verblijfstoerisme Methodologie onderzoek Resultaten Verblijfstoerisme Dagtoerisme Gegenereerde omzet Hotel- en attractiebarometer

3 Verblijfstoerisme in Cijfers

4 Verblijfstoerisme in Cijfers (overnachtingen) Vlaanderen 29,5 miljoen overnachtingen 6 Kunststeden 11 miljoen Waarvan recreatief 6 miljoen In 1,7 miljoen Waarvan recreatief (55%) 4 Bron: FOD

5 Evolutie verblijfstoerisme in Cijfers (alle overnachtingen ) +55% Trend obv 5 maanden: +7,5% Bron: FOD 5

6 Evolutie verblijfstoerisme en aanbod (slaapplaatsen) Periode aanbod +8%, vraag +24%! Opmerking gastenkamers Bron: FOD 6

7 Verblijfsmotief (2011) Bron: FOD 7

8 Kunststedenonderzoek 2011 Wat?

9 Kunststedenonderzoek 2011, wat? Initiatief van Toerisme Vlaanderen en de Vlaamse kunststeden uitgevoerd door Update van 2000 en 2005 Onderzoek naar het gedrag van actueel aanwezige recreatieve binnen- en buitenlandse verblijftoeristen en dagtoeristen in de zes steden, Brugge, Brussel, Gent, Leuven en Mechelen Face-to-face enquête in de periode april 2011 kerstvakantie In : steekproef van 700 verblijftoeristen in hotels, jeugdlogies en B&B s, en 300 dagtoeristen 9

10 Verblijftoerisme in

11 Verblijftoerisme in Wie, profiel Imago en motivatie Inspiratie- en informatiebronnen Reisorganisatie Transport Verblijf in Bestedingen in Tevredenheid 11

12 Nederland, België, Duitsland, de UK en Frankrijk zijn de voornaamste herkomstmarkten voor In % van het aantal overnachtingen 2% 2% 3% 2% 3% 14% 7% 13% 17% 5% Herkomst in som 6 kunststeden: 9% 10% 10% 39% 17% België Nederland Duitsland Frankrijk Verenigd Koninkrijk Verenigde Staten Italië Spanje Rusland India Andere landen 9% 12

13 trekt vooral 35- tot 64-jarigen aan 18- tot 24-jarigen hebben belangrijk aandeel In % jaar jaar jaar jaar jaar 75 jaar en ouder Gem: 44 jaar Kunststeden in Vlaanderen- Brussel Gem: 46 jaar 13

14 De gemiddelde leeftijd van de Antwerpse verblijftoerist is 44 jaar Brugge Brussel Gent Leuven Mechelen Kunststeden in Vlaanderen-Brussel 14

15 trekt de hogere sociale klassen aan In % A - Hoog B - Midden, hoog C - Midden, laag D/E - Laag Kunststeden in Vlaanderen- Brussel 15

16 trekt vooral koppels zonder kinderen aan in de leeftijdsgroepen tot 64 jaar In % Een persoon, alleen Koppel zonder kinderen, jaar Koppel zonder kinderen, jaar Koppel zonder kinderen, jaar Koppel zonder kinderen, >=65 jaar Drie personen of meer, zonder kinderen Volwassene(n) met kinderen tot 17 jaar Kunststeden in Vlaanderen- Brussel 16

17 De grootte van het reizend gezin/gezelschap in is daarom relatief klein te noemen In aantal personen 1,0 1,5 2,0 2,5 Gemiddelde grootte van het reizende gezin 1,7 Gemiddelde grootte van het reizende gezelschap 2,3 Kunststeden in Vlaanderen- Brussel 17

18 trekt meer dan gemiddeld herhaalbezoekers aan 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Brugge Brussel Gent Leuven Mechelen 2 98 Kunststeden in Vlaanderen-Brussel Herhaalbezoek aan de enquêteplaats Geen herhaalbezoek aan de enquêteplaats 18

19 Verblijftoerisme in Wie, profiel Imago en motivatie Inspiratie- en informatiebronnen Reisorganisatie Transport Verblijf in Bestedingen in Tevredenheid 19

20 Het imago van wordt vooral bepaald door het kunsthistorisch patrimonium, winkelmogelijkheden en sfeerelementen In % PRODUCT Authentiek, goed onderhouden, interessante architectuur Mooi, zeer mooi Voldoende/veel winkelmogelijkheden Veel culturele bezienswaardigheden, musea, kerken, Rijke geschiedenis Interessante, leerrijke stad (veel te zien, boeiend) Multicultureel, Europees, internationaal, Europese hoofdstad SFEER Sfeervol, gezellig, charmant, gemoedelijk, knus Leuk, fijn, plezant Afwisselend, veel animatie, veel evenementen Ik voel me thuis, goede en leuke, aangename sfeer DIVERSE Gastronomisch, culinair, bourgondisch Veel terrasjes, veel cafés, leuke restaurants 20

21 wordt vooral geassocieerd met de aspecten sfeer, gezelligheid en vriendelijke bevolking 21

22 Men kiest voor omwille van het cultuurhistorische, de naam, de ligging en de sfeer In % Interessante stad, veel bezienswaardigheden Naam, faam, bekendheid Veel cultuur Shoppingmogelijkheden Kunsthistorisch patrimonium LIGGING Nabijheid, niet te ver Gemakkelijke verbinding met de woonplaats SFEER Aangename (vakantie)sfeer DIVERSE Eigen vroegere positieve ervaring Nieuwe ervaring Aanbeveling vrienden, familie, kennissen 22 Evolutie : sfeer is belangrijker geworden

23 Ontspannings- en shoppingmogelijkheden, nabijheid en sfee zijn relatief sterke motivaties om voor te kiezen 23

24 Verblijftoerisme in Wie, profiel Imago en motivatie Inspiratie- en informatiebronnen Reisorganisatie Transport Verblijf in Bestedingen in Tevredenheid 24

25 Online informatie is de voornaamste inspiratiebron en eveneens de voornaamste informatiebron voor een verblijf in In % Geen bronnen geraadpleegd Ervaring, gewoonte Een of meerdere bronnen geraadpleegd Online informatie en websites Informatie van vrienden, familie of kennissen Brochure reisorganisator Reisgids, toeristische gids TV, radio of geschreven pers Toeristische brochures, folders 25 Inspiratiebron Informatiebron

26 De online informatiebronnen zijn zeer belangrijk voor In % Online informatie en websites Informatie van vrienden, familie of kennissen Reisgids, toeristische gids Brochure reisorganisator Toeristische brochures, folders Tv, radio of geschreven pers Kunststeden in Vlaanderen- Brussel Vakantiebeurs/reisbeurs 26

27 Verblijftoerisme in Wie, profiel Imago en motivatie Inspiratie- en informatiebronnen Reisorganisatie Transport Verblijf in Bestedingen in Tevredenheid 27

28 Logies in is wat vaker niet op voorhand of rechtstreeks geboekt. De rol van OTA s en de reisindustrie is wat kleiner dan in de andere steden In % NIET OP VOORHAND GEBOEKT RECHTSTREEKS GEBOEKT BIJ DE LOGIESEIGENAAR/UITBATER VIA BEMIDDELING GEBOEKT Online travel agencies - OTA Reisbureau, touroperator Socioculturele vereniging Kunststeden in Vlaanderen- Brussel Transportbedrijf Andere 28

29 De tijd tussen logiesreservatie en afreis naar is kort (excl. groepen) In % Hoogstens 1 maand 43,4 58,4 1 tot maximum 3 maanden 36,1 38,0 Meer dan 3 maanden 5,5 18,5 Kunststeden in Vlaanderen- Brussel Evolutie : reservaties binnen de maand zijn iets minder belangrijk geworden 29

30 70% van de logiesreservaties in verlopen via het internet (excl. groepen) In % Logiesreservatie via internet 64,9 70,4 Logiesreservatie niet via internet 29,6 35,1 Kunststeden in Vlaanderen- Brussel 30

31 Internetreservaties van logies in gebeuren vooral op sites van boekingsorganisaties als booking.com maar ook relatief vaak via logiessites (excl. groepen) In % Website van boekingsorganisaties 57,3 66 Website van logieseigenaar of -uitbater 23,8 19,3 Website van online reisbureau of touroperator Andere website 4,5 3,1 14,4 11,6 Kunststeden in Vlaanderen- Brussel 31

32 Booking.com is de belangrijkste speler (excl. groepen) 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Brugge Brussel Gent Leuven Mechelen Kunststeden in Vlaanderen en Brussel Andere website/weet niet

33 Groepsreizen zijn in weinig talrijk 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% 9 91 Brugge 8 92 Brussel Gent 5 95 Leuven 9 91 Mechelen 3 97 Vlaamse kunststeden Groepsreis 33 Geen groepsreis Evolutie : groepsreizen zijn fors gedaald

34 Verblijftoerisme in Wie, profiel Imago en motivatie Inspiratie- en informatiebronnen Reisorganisatie Transport Verblijf in Bestedingen in Tevredenheid 34

35 Verblijftoeristen in komen vaak met de wagen en de (gewone) trein In % Wagen (Gewone) trein Vliegtuig HST/Thalys/Eurostar Touringcar Ander Kunststeden in Vlaanderen- Brussel Evolutie : meer met de wagen en trein, minder met de touringcar 35

36 Verblijftoerisme in Wie, profiel Imago en motivatie Inspiratie- en informatiebronnen Reisorganisatie Transport Verblijf in Bestedingen in Tevredenheid 36

37 Toeristen in verblijven iets meer in hotels met minder sterren Kunststad 2011 In % Hotel, totaal Tot 2* Toerist capaciteit % 0* 301 3% 1* % 2* 359 4% 3* % 4* % 5* - - 3* 4* of 5* Jeugdherberg/hostel B&B/gastenkamer Kunststeden in Vlaanderen- Brussel 37

38 De gemiddelde verblijfsduur in is iets hoger dan gemiddeld In nachten 1,0 1,2 1,4 1,6 1,8 2,0 2,2 2,4 2,6 2,8 2,3 Brugge 2,2 Brussel 2,6 Gent 1,8 Leuven 2,1 Mechelen 2,2 Evolutie : verblijfsduur in is stabiel gebleven op 2,3 nachten 38

39 Wandelen en restaurantbezoek zijn de voornaamste activiteiten. Ook shopping komt relatief vaak voor In % Wandelen in de binnenstad Restaurant, gastronomie Shopping, winkelstraten Terrasjes doen Bezoek monumentale kerken Café Bezoek monumenten, historische gebouwen Bezoek musea Stadsrondrit per koets, toeristische bus Begeleide stadswandeling Kunststeden in Vlaanderen-Brussel 39

40 Verblijftoeristen in ondernemen relatief minder daguitstappen In % Daguitstap in Vlaanderen/Brussel Daguitstap naar andere kunststeden in Vlaanderen- Brussel 40 Daguitstap naar de kust Kunststeden in Vlaanderen-Brussel Daguitstap naar andere plaatsen in Vlaanderen Evolutie : minder excursies

41 Het toeristisch informatiekantoor wordt in door een derde van de verblijftoeristen bezocht 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 67,0 33,0 80,4 19,6 71,9 28,1 39,5 60,5 67,7 32,3 32,3 67,7 69,4 30,6 Brugge Brussel Gent Leuven Mechelen Kunststeden in Vlaanderen en Brussel Dienst voor toerisme gecontacteerd Dienst voor toerisme niet gecontacteerd Evolutie : meer contact met het toeristisch 41 informatiekantoor

42 Verblijftoerisme in Wie, profiel Imago en motivatie Inspiratie- en informatiebronnen Reisorganisatie Transport Verblijf in Bestedingen in Tevredenheid 42

43 Verblijftoeristen in besteden meer dan gemiddeld Gemiddelde bestedingen per persoon, per nacht (in euro) Brugge Brussel Gent Leuven Mechelen Kunststeden in Vlaanderen-Brussel 43

44 Verblijftoeristen in besteden hun geld vooral in reca, logies en detailhandel Gemiddelde bestedingen per persoon, per nacht (in euro) Andere 1 Shopping 41 Logies 46 Transport 3 Attracties 8 Reca 51 Gemiddelde besteding: 149 euro 44

45 Verblijftoeristen in besteden meer geld aan shopping Gemiddelde bestedingen per persoon, per nacht (in euro) Brugge Brussel Gent Leuven Mechelen Kunststeden in Vlaanderen en Brussel Logies Reca Attracties Transport Shopping Andere 45

46 In reële termen zijn de bestedingen gedaald. Ze blijven hoger dan gemiddeld. Gemiddelde bestedingen per persoon, per nacht (in euro, geïndexeerd) Kunststeden in Vlaanderen en Brussel Logies Reca Attracties Transport Shopping Andere 46

47 Verblijftoerisme in Wie, profiel Imago en motivatie Inspiratie- en informatiebronnen Reisorganisatie Transport Verblijf in Bestedingen in Tevredenheid 47

48 De meeste verblijftoeristen zijn tevreden met hun verblijf in Uiterst tevreden 4% Helemaal niet tevreden of niet echt tevreden 1% Zeer tevreden 42% Tevreden 53% Gemiddelde score: 3,5/5 48

49 De tevredenheid in ligt wat hoger dan het gemiddelde 90 In % Score op ,5 5,0 70 4, ,5 3,2 3,3 3,6 3,3 3,3 3,4 3,5 3, ,5 20 2,0 10 1,5 0 Brugge Brussel Gent Leuven Mechelen Kunststeden in Vlaanderen-Brussel Helemaal niet tevreden of niet echt tevreden Tevreden Zeer tevreden Uiterst tevreden Gemiddelde 1,0 49

50 De meeste verblijftoeristen tonen zich tevreden over de activiteiten in Uiterst tevreden 5% Niet echt tevreden 1% Zeer tevreden 35% Tevreden 59% Gemiddelde score: 3,5/5 50

51 De tevredenheid met activiteiten in ligt wat hoger dan gemiddeld 90 5,0 In % Score op ,5 70 4, ,5 3,1 3,5 3,5 3,3 3,4 3,4 3,5 3,0 30 2,5 20 2,0 10 1,5 0 Brugge Brussel Gent Leuven Mechelen Kunststeden in Vlaanderen-Brussel Helemaal niet tevreden of niet echt tevreden Tevreden Zeer tevreden Uiterst tevreden Gemiddelde 1,0 51

52 De meeste verblijftoeristen zijn tevreden over het logies in 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Dienstverlening/onthaal Comfort Ligging Netheid Bereikbaarheid Parkeergelegenheid Ontbijt, maaltijden Logies totaal Helemaal niet tevreden Niet echt tevreden Tevreden Zeer tevreden Uiterst tevreden Niet van toepassing 52

53 De Antwerpse logiessector scoort gemiddeld op de meeste kenmerken Dienstverlening/onthaal 4,0 Algemene tevredenheid 3,5 Comfort 3,0 Ontbijt, maaltijden 2,5 Ligging Parkeergelegenheid Netheid Bereikbaarheid Brugge Brussel Gent Leuven Mechelen 53

54 De meeste verblijftoeristen in zijn tevreden met de prijs-kwaliteitsverhouding Uiterst tevreden 1% Niet echt tevreden 2% Zeer tevreden 22% Tevreden 75% Gemiddelde score: 3,2/5 54

55 De evaluatie van de prijs-kwaliteitverhouding in ligt net onder het gemiddelde In % Score op ,0 90 4, ,2 3,0 3,6 3,4 3,1 3,7 3,4 4,0 3,5 3,0 40 2, ,0 10 1,5 0 Brugge Brussel Gent Leuven Mechelen Kunststeden in Vlaanderen-Brussel 1,0 Helemaal niet tevreden of niet echt tevreden Zeer tevreden Gemiddelde 55 Tevreden Uiterst tevreden

56 Dagtoerisme in

57 Dagtoerisme in Wie, profiel Motivatie Reisorganisatie Transport Verblijf in Bestedingen in Tevredenheid 57

58 De dagtoeristen in zijn vooral afkomstig uit België (55%, vooral uit Vlaanderen) en Nederland (28%) Nederland: 28% 13% 7% 11% 4% 9% 10% 2% 1% Frankrijk: 2% Herkomst in som 6 kunststeden: 66% BE 17% NL 4% DE 5% FR 0% Duitsland: 5% Andere herkomstlanden: 10% 58

59 Veruit de meeste dagtoeristen in komen rechtstreeks vanuit hun woonplaats 100% 90% 80% 12,1 26,2 3,5 15,3 18,4 17,3 13,1 70% 60% 50% 40% 30% 87,9 73,8 96,5 84,7 81,6 82,7 86,9 20% 10% 0% Brugge Brussel Gent Leuven Mechelen Kunststeden in Vlaanderen-Brussel Vanuit de woonplaats Vanuit een vakantieplaats, eigen tweede woning, cruise 59

60 Antwerpse dagtoeristen zijn vooral tussen 35 en 64 jaar oud. Ook jongeren zijn relatief sterk vertegenwoordigd In % jaar jaar jaar jaar jaar 75 jaar en ouder Gem: 42 jaar Kunststeden in Vlaanderen- Brussel Gem: 43 jaar 60

61 trekt vooral koppels zonder kinderen aan in de leeftijdsgroepen tot 64 jaar. Ook grotere gezelschappen zonder kinderen komen vaak voor In % Een persoon, alleen Koppel zonder kinderen, jaar Koppel zonder kinderen, jaar Koppel zonder kinderen, jaar Koppel zonder kinderen, >=65 jaar Drie personen of meer, zonder kinderen Volwassene(n) met kinderen tot 17 jaar Kunststeden in Vlaanderen- Brussel 63

62 Antwerpse dagtoeristen zijn in relatief hoge mate herhaalbezoekers 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Brugge Brussel Gent Leuven Mechelen Kunststeden in Vlaanderen-Brussel Herhaalbezoek aan de enquêteplaats Geen herhaalbezoek aan de enquêteplaats 64

63 Dagtoerisme in Profiel Motivatie Reisorganisatie Transport Verblijf in Bestedingen in Tevredenheid 65

64 Motivatie: Dagtoeristen komen naar omwille van shoppingmogelijkheden, bezienswaardigheden, nabijheid en cultuur In % PRODUCT Shoppingmogelijkheden Interessante stad, veel bezienswaardigheden Veel cultuur Naam, faam, bekendheid Ontspannings- en uitgaansmogelijkheden Kunsthistorisch patrimonium LIGGING Nabijheid, niet te ver Gemakkelijke verbinding met de woonplaats SFEER Aangename (vakantie-)sfeer DIVERSE Eigen vroegere positieve ervaring Gastronomie Kunststeden in Vlaanderen-Brussel 66

65 Dagtoerisme in Profiel Motivatie Reisorganisatie Transport Verblijf in Bestedingen in Tevredenheid 67

66 Groepsdagtrips komen in weinig voor 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% 9 91 Brugge 6 95 Brussel 4 96 Gent 2 98 Leuven 7 93 Mechelen Kunststeden in Vlaanderen-Brussel 6 94 Groepsreis Geen groepsreis 68

67 Dagtoerisme in Profiel Motivatie Reisorganisatie Transport Verblijf in Bestedingen in Tevredenheid 69

68 Dagtoeristen in komen vooral met de auto en de trein 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90%100% Brugge Brussel Gent Leuven Mechelen Kunststeden in Vlaanderen en Brussel Wagen Trein Touringcar Bus (De Lijn) Ander 70

69 Dagtoerisme in Profiel Motivatie Reisorganisatie Transport Verblijf in Bestedingen in Tevredenheid 71

70 De meeste dagtoeristen verblijven minstens 7 uur in langer dan elders Maximaal 5 uur 14% Meer dan 8 uur 38% Meer dan 5 uur, maximaal 6 uur 13% Meer dan 7 uur, maximaal 8 uur 19% Meer dan 6 uur, maximaal 7 uur 16% 72

71 Dagtoeristen in wandelen, doen terrasjes en restaurants, en shoppen In % Wandelen in de binnenstad Terrasjes doen Shopping, winkelstraten Restaurant, gastronomie Bezoek monumentale kerken, kathedraal Café Bezoek monumenten, historische gebouwen Bezoek musea Kunststeden in Vlaanderen-Brussel 73

72 Dagtoerisme in Profiel Motivatie Reisorganisatie Transport Verblijf in Bestedingen in Tevredenheid 74

73 Dagtoeristen in besteden gemiddeld 79 euro per persoon, dit is meer dan gemiddeld Gemiddelde bestedingen per persoon, per trip (in euro) Brugge Brussel Gent Leuven Mechelen Kunststeden in Vlaanderen-Brussel 75

74 Dagtoeristen in besteden hun geld vooral aan shopping en maaltijden-drank Gemiddelde bestedingen per persoon, per trip (in euro) Andere 0,6 Shopping 38,5 Maaltijden, drank 33,0 Transport 3,4 76 Attracties 3,8 Gemiddelde besteding: 79 euro

75 Aan alle categorieën en vooral reca wordt meer uitgegeven in Gemiddelde bestedingen per persoon, per trip (in euro) Brugge Brussel Gent Leuven Mechelen Kunststeden in Vlaanderen en Brussel Reca Attracties Transport Shopping Andere 77

76 Dagtoerisme in Profiel Motivatie Reisorganisatie Transport Verblijf in Bestedingen in Tevredenheid 78

77 De meeste dagtoeristen zijn tevreden met hun dagtrip naar Uiterst tevreden 2% Helemaal niet tevreden of niet echt tevreden 1% Zeer tevreden 39% Tevreden 58% Gemiddelde score: 3,4/5 79

78 Dagtoeristen in zijn in wat hogere mate tevreden dan in andere steden In % Score op ,0 90 4, ,4 3,1 3,2 3,7 3,3 3,1 3,3 4,0 3,5 3,0 40 2, ,0 10 1,5 0 Brugge Brussel Gent Leuven Mechelen Kunststeden in Vlaanderen-Brussel 1,0 Helemaal niet tevreden of niet echt tevreden Zeer tevreden Gemiddelde tevredenheid 80 Tevreden Uiterst tevreden

79 De meeste dagtoeristen in zijn tevreden met de prijs-kwaliteitsverhouding Uiterst tevreden 2% Niet echt tevreden 2% Zeer tevreden 17% Tevreden 79% Gemiddelde score: 3,2/5 81

80 De evaluatie van de prijs-kwaliteitverhouding in komt overeen met het gemiddelde In % Score op ,0 90 4, ,2 3,0 3,2 3,6 3,2 3,1 3,2 4,0 3,5 3,0 40 2, ,0 10 1,5 0 Brugge Brussel Gent Leuven Mechelen Kunststeden in Vlaanderen-Brussel 1,0 Helemaal niet tevreden of niet echt tevreden Zeer tevreden Gemiddelde 82 Tevreden Uiterst tevreden

81 Kunststedenonderzoek 2011 samenvatting : macro-economisch

82 Recreatief toerisme in Recreatief verblijftoerisme in 2011: Dagtoerisme in 2011: verblijftoeristen overnachtingen 137 miljoen euro bestedingen dagtoeristen 392 miljoen euro bestedingen Samen goed voor 529 miljoen euro bestedingen Methodologie: niet alle bezoekers in attracties, musea opgenomen 84

83 De toeristische bestedingen komen vooral ten goede aan de sectoren detailhandel en reca Shopping 37,5 Verblijftoerisme Andere 0,7 Logies 42,3 Andere 3,0 Dagtoerisme Logies 0,0 Transport 2,8 Attracties 7,1 In miljoen euro Reca 46,6 Andere 3,7 Logies 42,3 Shopping 190,0 Transport 17,0 Reca 163,0 Attracties 19,0 Recreatief Toerisme in Shopping 227,5 Transport 19,8 Attracties 26,1 Reca 209,6 85 Totale recreatieve toeristische besteding: 529 miljoen euro

84 HOTEL- en ATTRACTIE BAROMETER

85 Hotelbarometer Snelle indicator bezettingsgraden hotels Samenwerking met provinciale en stedelijke toeristische diensten en hotelassociaties (AHA) Vroeger Steunpunt Toerisme en Recreatie Nu Toerisme Vlaanderen Samenwerking Hotelrapport van Plantijn Hogeschool vanaf 2013 En nieuw vlot werkend systeem vanaf januari 2013 Dank voor uw trouwe deelname! 87

86 Hotelbarometer - onmiddellijk online feedback 88

87 Attractiebarometer Exhaustieve meting attracties en musea in Vlaanderen 27 deelnemende attracties/musea in Ruim 3,5 miljoen bezoekers Rapporten op Dank voor uw goede medewerking! 89 Aquatopia Diamantmuseum Provincie Ecohuis Flandria FotoMuseum Provincie - FoMu Koningin Fabiolazaal Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Letterenhuis Maagdenhuismuseum MAS / Museum aan de Stroom Middelheimmuseum Modemuseum Provincie - MoMU Museum Mayer van den Bergh Museum Plantin-Moretus/Prentenkabinet Museum van Hedendaagse Kunst Museum Vleeshuis/Klank van de stad Onze-Lieve-Vrouwekathedraal Rockoxhuis Rubenshuis Ruihuis Sint-Andrieskerk Sint-Jacobskerk Sint-Pauluskerk Stampe en Vertongen Museum St-Carolus Borromeuskerk Zilvermuseum Sterckshof Provincie Zoo

88 Meer informatie en meer detailgegevens over trends overnachtingen: Voor meer informatie: over dit onderzoek: documentatiecentrum Vincent Nijs Toerisme