De hermeneutische cirkel

Transcriptie

1 De hermeneutische cirkel Over beeldvorming en het formuleren van passende ondersteuningsvragen. Esther Keller, kennisdag D-SH/ CMB 1 december 2016

2 Beeldvorming 2 2

3 Beeldvorming is niet alleen de ontwikkelingsgebieden bekijken, maar ook rekening houden met: Levensgeschiedenis Psychiatrische beelden Karakter/temperament Spraak/taal-ontwikkeling 3

4 Waarom beeldvorming? Om goed te kunnen afstemmen in de begeleiding op wat iemand KAN en AANKAN 4

5 Proces beeldvorming 1.Diagnostiek (door orthopedagoog of psycholoog) 2.Met alle betrokkenen het beeld scherp stellen 3.Hiaten: nieuwe diagnostiek? 4.Behoeften in kaart? Begeleidingsvragen formuleren. 5

6 Het ontwikkelingsmodel Ontwikkelingsdynamische benadering (Dösen): verschillende elementen hebben invloed op elkaar: de biologische factor omgevingsomstandigheden het sensorisch, motorisch en psychisch functioneren het ontwikkelingsverloop 6

7 Ontwikkelingsprofiel Mensen met een verstandelijke beperking hebben vaak een disharmonisch ontwikkelingsprofiel. Wat betekent dit? 7

8 Kalenderleeftijd versus ontwikkelingsleeftijden Een lastige inschatting Personen met een VB hebben wel levenservaring en kunnen hierdoor vaardigheden laten zien die niet kloppen met hun ontwikkelingsleeftijd. 8

9 De hermeneutische cirkel 9

10 Emotionele ontwikkeling Emotionele ontwikkeling - draagkracht versus draaglast - kunnen en aankunnen Ontwikkeling van je gevoel Herkennen van gevoelens Inleven in een ander Gewetensontwikkeling 10

11 Leeftijd Fase Persoonlijkheidsstructuur 0-6 maanden Adaptatie (homeostase) Sensorische integratie en integratie structuur van ruimte, tijd en personen 6-18 maanden Socialisatie (gehechtheid) Basale veiligheid, hechting maanden Individuatie (peuter) Communicatie op afstand & ik-ontwikkeling 3-7 jaar Identificatie (kleuter) Ego-vorming 7-12 jaar Realiteitsbewustwording (schoolkind) Ego-uitbouw 11

12 Lichamelijke ontwikkeling Motoriek: grof en fijn Bijzonderheden/beperkingen Ook: sensorische informatieverwerking: hoe gaat het lijf en het brein om met prikkels? 12

13 Verstandelijke ontwikkeling Snap-vermogen IQ: verbaal en performaal disharmonisch profiel taalontwikkeling: receptief en expressief 13

14 Sociale ontwikkeling hoe ga je om met een ander sociale vaardigheden beurtnemen samen spelen 14

15 Interactie en communicatie Toegevoegd domein binnen de hermeneutische cirkel! Interactie (wederzijdse afstemming) is het voertuig van communicatie (het overdragen van een boodschap). Hoe ziet dit er uit bij deze persoon? 15

16 Niveaus in communicatie: wat begrijpt de ander? Welke communicatievorm is passend? 1) Begrijpen: binnen/ buiten het hier en nu? 2) Communicatievormen: gebaren, gesproken taal, lichaamstaal, Vormvast: concrete voorwerpen, foto s, picto s, 16

17 Levensgeschiedenis ontwikkelingsgeschiedenis opvoedingsgeschiedenis life events afkomst/milieu/cultuur Interactie met omgeving; hoe ziet deze eruit? 17

18 Psychische/ psychiatrische problematiek Is er een psychiatrisch beeld van de cliënt? Zoals bijvoorbeeld een persoonlijkheidsstoornis of autisme Zo ja, wat betekent dit voor het dagelijks leven van deze persoon? 18

19 Casus Uitwerken van het voorbeeld of een casus uit de groep. 19

20 Ingevuld en nu? Wat valt op na het invullen van de cirkel? Kent u de cliënt goed? Zitten de betrokkenen op dezelfde golflengte? Wat zou je nog meer willen/ moeten weten? Hoe ga je dit uitzoeken? Zitten er tegenstrijdigheden in de persoonlijkheid? Welke vragen en/ of hulpvragen vloeien hier uit voort? Hoe ga je dit methodisch met elkaar oppakken? 20

21 Ontwikkeling is verandering De hermeneutische cirkel: geen statisch gegeven! 21

22 Bedankt voor uw aandacht