Inleiding Error! Bookmark not defined. Toeristische overnachtingen 5. Meeting Industry 37. Culturele toeristische diensten 41.

Transcriptie

1

2 Inleiding Error! Bookmark not defined. Toeristische overnachtingen 5 Het aanbod 5 Aantal toeristische overnachtingen 9 Meeting Industry 37 Het aanbod van vergaderzalen 37 Aantal vergaderingen van internationale verenigingen - UIA 38 Aantal vergaderingen van internationale verenigingen - ICCA 39 Beurzen en Salons 40 Culturele toeristische diensten 4 Het aanbod in musea en toeristische attracties 4 Aantal bezoekers van Musea en Attracties 4 Financiële uitwerking van de musea en attracties 42 Culturele rondleidingen en Greeters 43 Eenmalige en terugkerende evenementen 44 Vervoer 47 Luchthavens 47 Brussels Airport Zaventem 48 Spoorwegen 49 Duurzaam toerisme 50 De troeven van Brussel wat duurzaamheid betreft 50 De Eco-Labels 5 Aanbod logies ondernemingen en vergaderzalen met eco-label 53 De Green City Index 56 Groene ruimtes 56 Reizigers met beperkte mobiliteit 58 Observatorium voor Toerisme te Brussel Pagina 2.

3 Samenvatting van het toerisme-jaar te Brussel De groei die werd opgetekend in 203 heeft zich eveneens verdergezet in 204, met een toename van het aantal overnachtingen van 5,4%. Dit brengt het aantal overnachtingen op meer dan 6,6 miljoen voor 3,4 miljoen bezoekers. Ook de duur van het verblijf nam toe tot,93 overnachtingen per bezoeker. Rekening houdend met andere reserveringscentrales, overschrijdt Brussel voor het eerst (en ruimschoots) de 7 miljoen overnachtingen, een resultaat dat overeenkomt met onze prognose eerder in het jaar. Net als in 203 laat deze toename zich verklaren door het economisch herstel, de terugkeer van het vertrouwen van consumenten en ondernemers, en tot slot de verhoogde aantrekkingskracht van Brussel en de uitbreiding van de Brusselse infrastructuur. Zowel het recreatief toerisme als zakelijke bezoekers hebben bijgedragen aan de groei met respectievelijk +5,% en +5,8%. De zakenlui blijven dus aan kop met bijna 53% van de overnachtingen in Brussel. Zo handhaaft Brussel wereldwijd de tweede plaats in de UIAranking en is ze zelfs nummer één wereldwijd voor bijeenkomsten van internationale organisaties of verenigingen met meer dan 50 deelnemers. Hierdoor stijgt de stad ook sterk in de ICCA-ranglijst waar ze momenteel de e plaats wereldwijd inneemt. Dat is een stijging van 4 plaatsen ten opzichte van vorig jaar. Het merendeel van de bezoekers logeert nog steeds in hotels, die hun bezettingsgraad zien stijgen met,6 punten tot 73%, terwijl hun gemiddelde prijzen gedaald zijn met,6%. Voor 205 kunnen we echter nu al een kering in de dalende trend van de hotelprijzen aankondigen. Wat de markten betreft, voeren Frankrijk, Groot-Brittannië, Spanje, Italië en de Verenigde Staten de Top 5 van de buitenlandse markten aan, hoewel de binnenlandse markt voor Brussel de belangrijkste blijft (marktaandeel van 9,6%). Zo komt Spanje op de 3 e plaats terecht, die vorig jaar gereserveerd was voor Duitsland dankzij een toename van 5% in het aantal overnachtingen. De Verenigde Staten, voor ons de 5 e belangrijkste markt, zagen hun overnachtingen ook aanzienlijk toenemen met +4,%. Nederland en Rusland onderscheiden zich van de andere belangrijkste landen door van een gevoelige daling. Zo laat zich voor Nederland sinds 20 een permanente daling opmerken (en dit in heel België) terwijl Rusland een afname kende als gevolg van de crisis in Oekraïne. De landen die het meest gestegen zijn in onze Top 30 zijn Griekenland (+28%), Brazilië (+27,8%) en Portugal (+23,8%), op de voet gevolgd door Australië (+23,5%) De eerste vaststellingen voor 204 zijn evenals de nieuwe hotelprojecten een aanleiding voor blijvend optimisme over het bereiken van onze doelstelling van 0 miljoen overnachtingen tegen De musea en attracties noteerde stabiele cijfers met een stijging van minder dan % in het aantal bezoekers. Wat de transportdiensten betreft, kende Brussels Airport- Zaventem een uitzonderlijk jaar. De luchthaven verpletterde haar bezoekersrecord uit vóór het failliet van SABENA - Observatorium voor Toerisme te Brussel Pagina 3.

4 met 2,9 miljoen passagiers (tegenover 2,6 in 2000). De komst van Ryanair zit daar zeker voor iets tussen aangezien de bestemmingen die de sterkste stijging lieten optekenen (Barcelona, Lissabon, ) door deze maatschappij bediend worden. Tegelijkertijd ziet Brussels South-Charleroi zijn passagiersaantal dalen na jaren van groei. De toekomst ziet er rooskleurig uit en we bejubelen maar wat graag de inspanningen van de hele sector om Brussel almaar aantrekkelijker te maken voor bezoekers uit de hele wereld en aldus voor blijvende groei te zorgen, wat de sterk verbeterde resultaten ook daadwerkelijk bevestigen. Wij wensen u veel leesplezier. Frédéric Cornet Manager Observatorium voor Toerisme in Brussel Het jaarverslag van het Observatorium voor Toerisme in Brussel wordt opgemaakt in partnerschap met Wallonië-Brussel Toerisme. Het is de weerslag van de inzameling en verwerking van gegevens die onder meer worden overgemaakt door de FOD Economie, de Franse Gemeenschapscommissie, MKG Hospitality, TourMIS en toeristische dienstverleners zoals de Brusselse musea en attracties. Het wordt opgemaakt volgens een efficiënte methode die door alle Brusselse toeristische actoren wordt erkend. Het Observatorium voor Toerisme publiceert op de site van VISITBRUSSELS ( - Menu Observatorium ) ook maandelijkse barometers die de evolutie schetsen van de overnachtingen, de hotelactiviteit en het aantal bezoekers aan de musea en attracties. Observatorium voor Toerisme te Brussel Pagina 4.

5 Toeristische overnachtingen Het aanbod Toeristisch logiesaanbod Type Aantal vestigingen Aantal kamers Capaciteit in aantal plaatsen / bedden Hotels plaatsen Jeugdlogiesaanbod (jeugdherbergen en logies voor jeugdbewegingen) bedden Gastenkamers inbegrepen in de gegevens van de ADS places Appart-hotels (schatting) Bronnen : Hotels, jeugdlogies en Gastenkamers in de gegevens van de ADS : ADS /Appart-hotels : schatting van het observatorium voor toerisme (205) Observatorium voor Toerisme te Brussel Pagina 5.

6 Hotelaanbod in 204 en vergelijking met 203 Type Aantal vestigingen Aantal kamers Capaciteit in aantal bedplaatsen Hotels Sterren : 5***** 2 = 2 76 = = 4**** 52 = *** ** * 5 = Andere Observatorium voor Toerisme te Brussel Pagina 6.

7 Aantal vestigingen per gemeente en capaciteit in kamers of bedden Gemeente Totaal 5 **** 4 **** Hotels 3 *** 2 ** * Niet gekl. Jeugdlogies (capaciteit in bedden) Gastenkamers in de ADS bestanden Brussel Sint-Gillis Elsene Sint-Joost-ten- Noode Schaarbeek Etterbeek Anderlecht Evere Sint- Lambrechts- Woluwe Ganshoren Watermaal- Bosvoorde Sint-Jans- Molenbeek Ukkel Sint-Pieters- Woluwe Vorst Jette Oudergem Koekelberg Sint-Agatha- Berchem Totaal Bron : Hotels, jeugdlogies en gastenkamers in de ADS gegevens : ADS Observatorium voor Toerisme te Brussel Pagina 7.

8 Hotelprojecten in Brussel Naam van het project Opmerkingen Gemeente Omvang Datum Hampton Inn by Hilton (4****) NH Collection Rebranding van de Cascade Inn Rebranding van de NH Atlanta Brussels Sint-Gillis 82 kamers Brussel 24 kamers September 205 (open) Ibis Budget Nieuw hotel Sint-Gillis (Barastraat) Tangla Hotel (4****) Renovatie van het Sodehotel (4****) Sint-Lambrechts- Woluwe (UCL St Luc) 87 kamers (voordien 26) Q-206 Le Quinze Grand Place Rebranding van het hotel Saint Michel Brussel 5 kamers Januari 206 Nexity - Orion International Nieuw hotel Etterbeek (Belliardstraat) 0 kamers 205 Hotel Astoria (5*****) Renovatie van het hotel Astoria Brussel Stad (Koningsstraat) 42 kamers (voordien 09) 206 Gésu (5*****) Nieuw hotel Sint-Joost-ten-Noode 73 kamers + vergaderzalen en parking 207 Neo Project op de Heyzel Heyzel - Laeken Min. 500 kamers Bron : CBRE / Observatorium voor Toerisme te Brussel / Brussels Booking Desk Congres centrum van plaatsen Observatorium voor Toerisme te Brussel Pagina 8.

9 Aantal toeristische overnachtingen Alle vestigingen Samenvatting van de overnachtingen in 204 Gegevens % van het totaal Evolutie Aankomsten % Overnachtingen % Gemiddelde verblijfsduur.93 jours +.% Recreatieve overnachtingen % +5.% Professionele overnachtingen % +5.8% Overnachtingen in hotels ,% +6% Overnachtingen in jeugdlogies % -5.% Overnachtingen in gastenkamers* % +3.4% Hotels Bezettingsgraad 73.0% +.6 pts Hotels Gemiddelde prijzen % Hotels RevPAR % Overnachtingen uit België % +6.3% Overnachtingen uit het buitenland % +5.2% - Frankrijk % +.7% - Verenigd Koninkrijk % +.4% - Spanje % +5% - Duitsland % +0.7% - Verenigde Staten van Amerika % +4.% Bronnen : Aankomsten en Overnachtingen : ADS bezettingsgraden en prijzen van de hotels: MKG Hospitality Observatorium voor Toerisme te Brussel Pagina 9.

10 Evolutie van overnachtingen in de 3 regio s Index van de overnachtingen sinds 992 in de 3 regio s Observatorium voor Toerisme te Brussel Pagina 0.

11 Evolutie van aankomsten, overnachtingen en duur van het verblijf Evolutie van recreatieve en professionele overnachtingen sinds 992 Observatorium voor Toerisme te Brussel Pagina.

12 Totaal van aankomsten en overnachtingen sinds 2000 Overnachtingen per reden sinds 2000 Observatorium voor Toerisme te Brussel Pagina 2.

13 Overnachtingen per gemeente (204) Brussel en omgeving Overnachtingen per gemeente Brussel Evol % van Buitenland Anderlecht % 87.8% Brussel % 83.% Elsene % 76.2% Etterbeek % 74.7% Evere % 87.2% Jette % 85.% Koekelberg % 90.3% Oudergem % 55.3% Schaarbeek % 85.0% Sint-Gillis % 75.3% Sint-Jans-Molenbeek % 84.7% Sint-Joost-ten-Node % 75.% Sint-Lambrechts-Woluwe % 70.2% Sint-Pieters-Woluwe % 77.3% Ukkel % 80.6% Watermaal-Bosvoorde % 85.3% Andere % 82.9% TOTAAL % 80.4% Overnachtingen per gemeente Waals-Brabant Evol % van Buitenland Bevekom % 76.2% Lasne % 4.0% Nijvel % 37.% Ottignies-Louvain-la-Neuve % 40.% Waterloo % 64.7% Waver % 7.2% Andere % 37.2% TOTAAL % 56.5% Observatorium voor Toerisme te Brussel Pagina 3.

14 Observatorium voor Toerisme te Brussel Pagina 4.

15 Opm. : Om redenen van vertrouwelijkheid zijn gemeenten met te weinig logies niet inbegrepen in deze cijfers. Observatorium voor Toerisme te Brussel Pagina 5.

16 Overnachtingen per land van herkomst Land Aankomsten Overnachtingen Evol vs 203 Marktaandeel Verblijfsduur Recreatieve Evol vs 203 Aandeel Professioneel Evol vs 203 Alle landen % 00.0%.93 5.% 47% 53% 5.8% Pos. 204 vs. 203 Opm. : De pijlen in de tweede kolom geven de evolutie van de marktpositie tov 203 aan. België % 9.6%.77.7% 42% 58% 0.0% Buitenland % 80.4% % 49% 5% 4.7% Frankrijk % 2.7% % 55% 45% 0.4% 2 Verenigd Koninkrijk % 7.9% % 47% 53% 0.4% 3 Spanje % 7.2% % 64% 36% 5.9% 4 Duitsland % 6.4% % 44% 56% 4.8% 5 Verenigde Staten % 6.3% % 42% 58%.% 6 Italië % 5.% % 52% 48% 6.7% 7 Nederland % 4.0% % 49% 5% -.5% 8 Japan % 2.0% % 5% 49% 2.5% 9 Zwitserland %.7% % 48% 52% 8.4% 0 China %.6% % 60% 40% 6.0% Russische Federatie %.4% % 5% 49% -2.2% 2 Brazilië %.3% % 68% 32% 29.2% 3 Polen %.% % 30% 70% 9.6% 4 Zweden %.%.87-3.% 34% 66% 8.8% 5 Canada %.% % 54% 46% 0.7% 6 Portugal % 0.9% % 45% 55% 6.5% 7 Australië % 0.8% % 6% 39% 25.% 8 Denemarken % 0.8%.98-0.% 36% 64% -6.9% 9 Griekenland % 0.8% % 39% 6% 30.4% 20 Noorwegen % 0.8% % 33% 67% 5.7% 2 Turkije % 0.8% % 48% 52% 5.3% 22 Ierland % 0.7% % 39% 6% -0.0% 23 Oostenrijk % 0.7% % 42% 58% 4.7% 24 Roemenië % 0.7% % 40% 60% -0.6% 25 Ver. Arabische Emiraten % 0.7% % 22% 78% 25.8% 26 Finland % 0.6% % 27% 73% -0.4% 27 Luxemburg % 0.6% % 42% 58% 0.4% 28 India % 0.5% % 38% 62% 8.7% 29 Hongarije % 0.4% % 34% 66% -5.% 30 Israël % 0.4% % 46% 54% -2.4% Observatorium voor Toerisme te Brussel Pagina 6.

17 Overnachtingen vergelijking en evolutie Totaal van de overnachtingen per maand Observatorium voor Toerisme te Brussel Pagina 7.

18 Overnachtingen per maand per reden Overnachtingen per maand per type logies Observatorium voor Toerisme te Brussel Pagina 8.

19 Overnachtingen 203 en evolutie Vergelijking per markt Opm. : de blauwe lijn staat voor de gemiddelde evolutie van alle landen Observatorium voor Toerisme te Brussel Pagina 9.

20 Ontwikkeling van de overnachtingen per land België Frankrijk Observatorium voor Toerisme te Brussel Pagina 20.

21 Verenigd Koninkrijk Spanje Observatorium voor Toerisme te Brussel Pagina 2.

22 Duitsland Verenigde Staten Source : DGSIE Observatorium voor Toerisme te Brussel Pagina 22.

23 Nederland Italië Observatorium voor Toerisme te Brussel Pagina 23.

24 BRIC-landen (Brazilië, Rusland, India en China) Observatorium voor Toerisme te Brussel Pagina 24.

25 Nationale vergelijking Overnachtingen in andere Belgische steden Observatorium voor Toerisme te Brussel Pagina 25.

26 Europese vergelijking Overnachtingen in andere Europese steden totaal van overnachtingen Opm. : een * betekent dat het type logies inbegrepen in het totaal verschillend is van Brussel. Bron : ECM Overnachtingen in andere Europese steden internationale overnachtingen Opm. : een * betekent dat het type logies inbegrepen in het totaal verschillend is van Brussel. Bron : ECM Observatorium voor Toerisme te Brussel Pagina 26.

27 Percentage van de internationale overnachtingen in de grootste Europese steden Opm. : een * betekent dat het type logies inbegrepen in het totaal verschillend is van Brussel. Bron : ECM Observatorium voor Toerisme te Brussel Pagina 27.

28 Hotels Overnachtingen in hotels per maand Bezettingsgraden Bron : MKG Hospitality Observatorium voor Toerisme te Brussel Pagina 28.

29 Gemiddelde Prijzen en RevPAR (Omzet per beschikbare kamer) Bron : MKG Hospitality Bezettingsgraden en prijzen per wijk en hotelcategorie Bron : MKG Hospitality Observatorium voor Toerisme te Brussel Pagina 29.

30 Bezettingsgraden en gemiddelde prijzen voor weekdagen / week-ends Bron : MKG Hospitality De weekdagen gaan van maandag tot donderdag, de andere dagen zijn weekenddagen. De blauwe lijnen (week) en de groene lijnen (weekend) tonen de situatie in 204, de blauwe stippen en groene driehoeken de situatie in 203. Observatorium voor Toerisme te Brussel Pagina 30.

31 Bezettingsgraad en gemiddelde prijzen volgens evolutie van het aanbod Bronnen : MKG Hospitality en ADS Deze grafiek toont de evolutie in jaarlijks gemiddelde van de gemiddelde kamerprijzen in Brussel (oranje lijn op de bovenste grafiek) en van de bezettingsgraad (blauwe lijn op de grafiek onderaan), ten opzichte van de evolutie van de capaciteit in aantal kamers (blauwe strepen op de grafiek onderaan). Overnachtingen per hotelcategorie Observatorium voor Toerisme te Brussel Pagina 3.

32 Recreatieve / Professionele overnachtingen per hotelcategorie Observatorium voor Toerisme te Brussel Pagina 32.

33 Overnachtingen per land - Hotels Land Overnachtingen 204 Evol vs. 203 Markt aandeel Alle landen % 00.0% België % 9.6% Buitenland % 80.4% Frankrijk % 2.% 2 Verenigd Koninkrijk % 8.% 3 Spanje % 7.4% 4 Verenigde Staten % 6.3% 5 Duitsland % 6.3% 6 Italië % 5.2% 7 Nederland % 4.0% 8 Japan % 2.% 9 Zwitserland %.7% 0 China %.6% Russland %.4% 2 Brazilië %.2% 3 Polen %.2% 4 Zweden %.% 5 Canada %.0% 6 Portugal % 0.9% 7 Noorwegen % 0.8% 8 Denemarken % 0.8% 9 Ierland % 0.8% 20 Roemenië % 0.7% Observatorium voor Toerisme te Brussel Pagina 33.

34 Jeugdlogies Overnachtingen in jeugdlogies Overnachtingen per land in jeugdlogies Land Overnachtingen 204 Evol vs. 203 Markt aandeel Alle landen % 00.0% België % 20.7% Buitenland % 79.3% Frankrijk % 22.6% 2 Duitsland % 8.0% 3 Verenigde Staten % 4.6% 4 Verenigd Koninkrijk % 4.5% 5 Spanje % 4.0% 6 Nederland % 3.5% 7 Brazilië % 3.% 8 Italië % 2.9% 9 China %.8% 0 Canada %.8% Australië %.6% 2 Japan %.6% 3 Zwitserland %.3% 4 Noord Korea %.2% 5 Denemarken %.% Observatorium voor Toerisme te Brussel Pagina 34.

35 Gastenkamers De overnachtingen in gastenkamers worden sinds juni 202 verwerkt door de ADSEI en zijn voortaan opgenomen in het totale aantal overnachtingen. Hun evolutie ten opzichte van het verleden kan dus nog niet getoond worden. 204 Evol Aankomsten % Overnachtingen % Gemiddelde verblijfsduur 2.3 jours -0.02% Recreatieve overnachtingen Professionele overnachtingen Belgische overnachtingen Buitenlandse overnachtingen % 92.6% -2.9% +2.8% +0.4% -0.4% Overnachtingen per maand in gastenkamers Observatorium voor Toerisme te Brussel Pagina 35.

36 Ovenachtingen per land in gastenkamers Observatorium voor Toerisme te Brussel Pagina 36.

37 Meeting Industry Het aanbod van vergaderzalen Vergaderzalen in venues (in Brussel en omgeving) Type Theaters en concertzalen Centra voor conferenties en tentoonstellingen Historische gebouwen en musea Moderne en hedendaagse gebouwen Culturele / sportcentra Meer dan tot tot 500 Bron : Let s Meet in Brussels VISITBRUSSELS 00 tot 250 Minder dan 00 Capaciteit van de grootste zaal Banket Theater Vergaderzalen in hotels (in Brussel en omgeving) Hotelcategorie Aantal hotels met minstens zaal Capaciteit van de grootste zaal Banket Theater 5 Sterren Hotels Sterren Hotels Sterren Hotels Bron : Let s Meet in Brussels 205- VISITBRUSSELS Observatorium voor Toerisme te Brussel Pagina 37.

38 Aantal vergaderingen van internationale verenigingen - UIA UIA = Union of International Associations Rang 204 Bron : U.I.A. vs. 203 Stad # vergaderingen Singapore Brussels Vienna Seoul Tokyo Barcelona Madrid Paris Busan London De UIA houdt in zijn statistieken rekening met de bijeenkomsten die worden georganiseerd en/of gesteund door internationale organisaties die opgenomen zijn in het Yearbook of international organisations en in de International Congress calendar. De criteria voor deze bijeenkomsten zijn: Minstens 300 deelnemers Minstens 40 % buitenlanders Minstens 5 nationaliteiten Minimumduur: 3 dagen Observatorium voor Toerisme te Brussel Pagina 38.

39 Aantal vergaderingen van internationale verenigingen - ICCA ICCA = International Congress and Convention Association Rang 204 Bron : I.C.C.A. vs. 203 Stad # vergaderingen Paris Vienna Madrid Berlin Barcelona London Singapore Amsterdam Istanbul Prague Brussels Lisbon Copenhagen Beijing Seoul Hong Kong Budapest Rome Stockholm Taipei De gegevens van de ICCA betreffen enkel bijeenkomsten van organisaties die aan de volgende criteria voldoen: Minstens 50 deelnemers Herhaaldelijk georganiseerd worden in minstens drie verschillende landen Bijeenkomsten met deelnemers van minstens drie verschillende nationaliteiten Observatorium voor Toerisme te Brussel Pagina 39.

40 Beurzen en Salons Aantal bezoekers aan beurzen en salons te Brussel in 204 Naam Plaats Data 204 Publiek, prof. Of beide Bezoekers Autosalon Brussels Expo 6/0 > 26/0 Publiek Batibouw Brussels Expo 22/02 > 02/03 Beide Voedingssalon Brussels Expo 04/0 > 9/0 Publiek Vakantiesalon Brussels Expo 06/02 > 0/02 Publiek Cocoon Brussels Expo 5/ > 23/ Publiek Foire du Livre Tour & Taxis 20/02 > 24/02 Publiek Brafa Tour & Taxis 25/0 > 02/02 Beide Made in Asia Brussels Expo 4/03 > 6/03 Publiek Estetika Brussels Expo 4/03 > 7/03 et 04/0 > 06/0 Prof Art Brussels Brussels Expo 25/04 > 27/04 Publiek Megavino Brussels Expo 24/0 > 27/0 Beide Seafood Brussels Expo 06/05 > 08/05 Prof Eurantica Brussels Brussels Expo 4/03 > 23/03 Publiek Meubelbeurs Brussel Brussels Expo 02/ > 05/ Publiek 9 40 SIEP Tour & Taxis 2/ > 22/ Publiek Affordable Art Fair Tour & Taxis 07/02 > 0/02 Publiek Culinaria Tour & Taxis 2/05 > 25/05 Publiek Brussels Design Market Tour & Taxis 3/09 > 4/09 Publiek Mood Brussels Expo 09/09 > /09 Publiek Observatorium voor Toerisme te Brussel Pagina 40.

41 Culturele toeristische diensten Het aanbod in musea en toeristische attracties In 204 waren er in Brussel 09 musea (opening van het Belgian Chocolate Village in september), 4 attracties en multicultureel centrum. Aantal bezoekers van Musea en Attracties Bron : VISITBRUSSELS Op een panel van 37 musea en attracties werd in 204 een bezoekersaantal van 3.38 miljoen gehaald, een stijging van 0.94% tegenover 203. Musea en attracties die tot het panel behoren : Aquarium van Brussel, Atomium, Autrique-Huis, Belgisch Museum van de Vrijmetselarij, BELvue museum, Bozar, Bruxella 238, Belgisch Stripcentrum, Cauchie-Huis, Charlier Museum, Coudenberg, Editions Jacques Brel, Experience Brussels, Broodhuis, Horta-huis, Kindermuseum, La Fonderie, Marc Sleen Museum, Maurice Carème Museum, MIM, Mini-Europa, Museum van de Nationale Bank, Museum van de Hallepoort, Museum der Letteren en Manuscripten, Museum van cacao en chocolade, Musea van het Verre Oosten, Jubelparkmuseum (KMKG), Museum van het Kostuum en de Kant, Speelgoedmuseum, René Magrittemuseum, Schaarbeeks Museum van het Bier, Museum voor Natuurwetenschappen, Museum voor de Oudere Technieken, Océade, Parlamentarium, Planetarium en van Buuren Museum. Observatorium voor Toerisme te Brussel Pagina 4.

42 Financiële uitwerking van de musea en attracties Wijk Musea Bezoekers % Bezoekers % Financiële inkomsten Noord % 57.9% Kunstberg % 6.9% Europa - Jubelpark %.9% Centrum % 0.7% Zuid % 2.0% West % 0.7% Op basis van de ingezamelde gegevens voor de barometer van musea en attracties van een gedefinieerd panel en berekeningen van het Observatorium voor Toerisme te Brussel, volgt hier een overzicht van de inkomsten voor elke zone in 204 (ingedeeld volgens het percentage van het geschatte totaalbedrag) in vergelijking met het aantal bezoekers. Zone Noord (die onder meer het Atomium, Mini-Europa en Oceade omvat) staat aan de top van het klassement met 57,9%. Dit resultaat is vooral te verklaren door het verschil, zowel in prijs als in het aantal bezoekers, tussen de attracties die gelegen zijn op de Heizelvlakte ten opzichte van de andere wijken. Belangrijk daarbij is dat de missie van die attracties en musea wel degelijk verschilt. Musea vervullen immers een educatieve en wetenschappelijke rol (onderzoek en conservatie). Om cultuur voor een zo groot mogelijk publiek toegankelijk te maken liggen hun tarieven in het algemeen lager en is de toegang vaker gratis. Bovendien trekken ze een ander publiek aan. De zone Europa - Jubelpark met onder andere het Parlamentarium en het Museum voor Natuurwetenschappen demonstreert dit verschil perfect: ondanks 26,6% van het totale bezoekersaantal is ze slechts verantwoordelijk voor,9% van de inkomsten. De musea op de Kunstberg behalen de tweede plaats met 6,9%. Die zone komt op de 3e plaats wat het bezoekersaantal betreft. Het centrum, met 2 in de cijfers opgenomen musea, staat op de 4e plaats (0,7% en goed voor 5% van het aantal bezoekers). De Wijken Zuid en West vervolledigen de ranglijst met respectievelijk 2% en 0,7% (in totaal 5 musea). Observatorium voor Toerisme te Brussel Pagina 42.

43 Culturele rondleidingen en Greeters In voerde Charlotte Raymond, een studente aan het IGEAT, een diepteanalyse uit over de sector van de rondleidingen in Brussel, zowel wat de vraag als wat het aanbod betrof. Dit zijn de belangrijkste conclusies: - Er bestaan 72 organismen die rondleidingen aanbieden in Brussel - In 20 werden ongeveer rondleidingen georganiseerd - Meer dan mensen namen deel aan deze rondleidingen - Belgen waren het best vertegenwoordigd (70%), gevolgd door Fransen, Engelsen, Duitsers en Nederlanders. Greeters zijn inwoners van Brussel met een passie voor hun stad, die zich vrijwillig inzetten om bezoekers te vertellen over hun eigen favoriete plekjes, adresjes en hun kijk op Brussel. De Greeters doen Brussel ontdekken in tal van facetten, van de verkenning van een wijk tot het proeven van een lokaal bier, langs groene wandelingen of de kennismaking met minder bekende sites. De klemtoon ligt op het authentieke en op culturele uitwisseling. Het netwerk van de Greeters telde eind 204 een honderdtal leden die bezoekers konden ontvangen in acht verschillende talen. Ze onthaalden.950 personen tijdens 824 ontmoetingen, wat 9% meer is dan in 203. De belangrijkste markten waren Frankrijk (32%), België (9%), Spanje (2%), Verenigde Staten (%), Italië (6%) en Duitsland (6%). Observatorium voor Toerisme te Brussel Pagina 43.

44 Eenmalige en terugkerende evenementen Eenmalige evenementen Naam Plaats Data Bezoekers Titanic Expo Brussels Expo 3/05 > 30/ Brussels Ice Magic Paleizenplein 20/2/203 > 09/02/ Borremans : As sweet as it gets Bozar 22/02 > 03/ To the Point ING Cultural Center 9/02 > 8/ Tentoonstelling : Constantin Meunier (83-905) KMSK 20/09 > 3/ The Power of Object(s) ING Cultural Center 04/09/204 > /0/ Observatorium voor Toerisme te Brussel Pagina 44.

45 Betalende terugkerende evenementen Naam Plaats Data Aantal dagen Bezoekers Brussels Summer Festival Various 08/08 > 7/ Couleur Café Tour & Taxis 27/06 > 29/ Brussels International Fantastic Film Festival (BIFFF) Bozar 08/04 > 20/ Museum Night Fever Verschillende musea 22/ bezoekers, bezoeken Memorial Van Damme Koning Boudewijn Stadion 5/ Anima Flagey 28/02 > 09/ Kunstenfestivaldesarts Verschillende plaatsen 02/05 > 24/05 Nocturnes van de Musea Verschillende musea 8/09 > 8/2 Brosella Théâtre de Verdure 2/07 >3/ Observatorium voor Toerisme te Brussel Pagina 45.

46 Gratis terugkerende evenementen Naam Plaats Data Aantal dagen Winterpret Various 28//204 > 04/0/205 Bezoekers Foire du Midi Zuidlaan 9/07 > 24/ Bruxelles les Bains Akenkaai 04/07 > 0/ Brussels Jazz Marathon Various 23/05 > 25/ Tapis de Fleurs Grote Markt 4/08 > 7/ Fête de la BD Various 5/09 > 7/ Belgian Pride Various 7/ Fête de l'iris Various 0/05 > / Bruksellive Osseghempark 26/ Holi Festival of Colours Tour & Taxis 23/ Observatorium voor Toerisme te Brussel Pagina 46.

47 Vervoer Luchthavens Aantal reizigers in de luchthavens Bron : Brussels Airport / Brussels South Charleroi Airport Observatorium voor Toerisme te Brussel Pagina 47.

48 Brussels Airport Zaventem Bestemmingen van en naar Zaventem Continent Ganse jaar In het seizoen Nieuwe routes in 204 Gestopte routes in 204 Europa Afrika Midden-Oosten Centraal- en Zuid-Amerika Noord-Amerika Asia-Pacific TOTAAL Bron : Brussels Airport Aantal reizigers per maand Bron : Brussels Airport Observatorium voor Toerisme te Brussel Pagina 48.

49 Top 0 van de bestemmingen in aantal reizigers Europa Buiten Europa Evol Evol. Barcelona % New York* % Madrid % Tel Aviv % Rome* % Washington % London* % Abu Dhabi % Lisbon % Montreal % Geneva % Mumbai % Milan* % Casablanca % Istanbul* % Toronto % Antalya % Doha % Frankfurt % Delhi % * op alle luchthavens van de betrokken stad Bron : Brussels Airport Spoorwegen Om redenen van vertrouwelijkheid geeft de NMBS geen informatie meer over haar HST-lijnen (Thalys / Eurostar). Observatorium voor Toerisme te Brussel Pagina 49.

50 Duurzaam toerisme De troeven van Brussel wat duurzaamheid betreft Dicht net van HST- en luchtverbindingen voor het internationaal vervoer. Een waardering van accommodaties die zich onderscheiden door de kwaliteit van hun milieubeheer (eco-labels, milieu certificeringen). Een stad die toegankelijk is voor personen met beperkte mobiliteit, Brussel voor Allen. Een groen Gewest : hectaren groene ruimten. Een voortdurende en geleidelijke vergroening van het Gewest die halverwege de jaren 990 begonnen is met de ontwikkeling van aaneengesloten groene ruimtes die de groene zones en de biologische corridors in de openbare ruimte integreren. Een beleid voor het aanmoedigen voor groene gevels en daken. Opmerkelijke wandelruimtes zoals de Groene Wandeling, een traject van 63 km, het bijna hectare grote Zoniënwoud, een net van fietspaden dat voortdurend uitgebreid wordt, een net van Grote Routepaden, talloze parken, enz. Een voortrekkersrol in de ontwikkeling van het «REseau Vert EuRopéen» (REVER), het netwerk Véloroute en de Voie Verte. Een rijke biodiversiteit die beschermd moet worden: bijna 800 planten en 45 zoogdiersoorten, waaronder 7 soorten vleermuizen, 92 soorten nestvogels, enz. Een bijenpopulatie die het goed stelt en honing van voortreffelijke kwaliteit produceert. Observatorium voor Toerisme te Brussel Pagina 50.

51 De Eco-Labels Het rapport van het Observatorium onderscheidt 4 types milieukeurmerken : Het internationale label Groene Sleutel De Groene Sleutel is het internationale ecolabel dat vandaag erkend wordt door meer dan 2.00 toeristische infrastructure in de wereld. Het wordt jaarlijks toegekend aan toeristische accomodaties hotels, gastenkamers, jeugdherbergen, campings, conferentiecentra en attractieparken op basis van beoordelingscriteria die slaan op het algemene milieubeleid, het afval-, water en energiebeheer, de groene ruimten, de voeding, het milieuonderwijs, de mobiliteit, enz. Via deze uitmuntendheidscriteria wil het programma Groene Sleutel de duurzame ontwikkeling binnen de toeristische sector bevorderen. Meer informatie op : Het gewestelijk label «Ecodynamische onderneming» Dit label wordt toegekend aan de Brusselse ondernemingen, klein of groot, openbaar, privé of vzw, die goede praktijken toepassen op het gebied van milieubeleid. Tot die praktijken behoren een rationeel afvalbeleid, constante inspanningen om energie te besparen, aansporingen en faciliteiten ter bevordering van de zachte mobiliteit bij de werknemers, enz. De ondernemingen kunnen een tot drie sterren krijgen naargelang de ondernomen inspanningen. Dit label kan als opstap dienen naar het internationale label «Groene Sleutel». Meer informatie op : Eco-Management and Audit Scheme (EMAS) Het Europees Milieumanagement- en Auditschema (EMAS) is een managementtool voor bedrijven en andere organisaties om hun totale milieuprestatie te evalueren, te rapporteren en te verbeteren. Het schema is sinds 995 beschikbaar voor toepassing door bedrijven en was aanvankelijk beperkt tot de industriële sector. Sinds 200 is EMAS beschikbaar voor alle economische sectoren, ook de openbare diensten en de privé-dienstverlening. Meer informatie op : Observatorium voor Toerisme te Brussel Pagina 5.

52 Het Green Globe International Label Green Globe is het certificeringsprogramma voor de wereldwijde toeristische en reisindustrie. Leden van Green Globe besparen energie en water, drukken de bedrijfskosten, dragen positief bij tot de lokale gemeenschap en hun leefmilieu en voldoen aan de hoge eisen van groene zaken- en vrijetijdstoeristen. De Green Globe Standard is een gestructureerd systeem voor de evaluatie van de duurzaamheidsprestatie van het zaken- en vrijetijdstoerisme en de toeleveranciers. De bedrijven in die sector kunnen verbeteringen en documenten invoeren die leiden tot de certificering van hun duurzame activiteiten en duurzaam management. De Green Globe Standard is een verzameling van 337 nalevingsindicatoren die van toepassing zijn op 4 individuele duurzaamheidscriteria. De toepasselijke indicatoren verschillen naargelang van het type certificering, het geografisch gebied en ook lokale factoren. Meer informatie op : Observatorium voor Toerisme te Brussel Pagina 52.

53 Aanbod logies ondernemingen en vergaderzalen met eco-label Logies Groene Sleutel Aloft Brussels Schuman Dolce La Hulpe Brussels Four Points by Sheraton Brussels Martin s Brussels EU Hilton Brussels City Hilton Brussels Grand Place Silken Berlaymont Brussels NH Hotel Stéphanie Park Inn by Radisson Brussels Midi Plaza Brussels (Le) Radisson Blu EU Radisson Blu Royal Hotel Scandic Grand Place Brussels Stanhope Brussels Thon Hotel EU Auberge des 3 Fontaines Auberge Jacques Brel Bruxelles Génération Europe Sleepwell Espace du Marais Foyer Européen Bron : Let s Meet in Brussels VISITBRUSSELS Observatorium voor Toerisme te Brussel Pagina 53.

54 Ecodynamische onderneming (LEE) 3 Sterren Label Martin s Central Park Silken Berlaymont Brussels 2 Sterren Label Four Points by Sheraton Brussels Hilton Brussels Grand Place Le Plaza Brussels Radisson Blu EU Radisson Blu Royal Sheraton Brussels Stanhope Brussels Thon Hotel EU Sleepwell Espace du Marais (Jeugdherberg) Ster Label La Légende The Dominican Rocco Forte Amigo Source : Let s Meet in Brussels VISITBRUSSELS Andere Labels EMAS Green Globe Martin s Château du Lac Mart in s Brussels EU Martin s Grand Hotel Martin s Lido Crowne Plaza Brussels - Le Palace Source : Let s Meet in Brussels VISITBRUSSELS Observatorium voor Toerisme te Brussel Pagina 54.

55 Meeting venues Groene Sleutel Autoworld Diamant Brussels - Conference & Business Centre Event Lounge Hôtel de la Poste Les Sheds (Tour & Taxis) Source : Let s Meet in Brussels VISITBRUSSELS Ecodynamische onderneming (LEE) 3 Sterren Label Nationale Bank van België Ancienne Belgique 2 Sterren Label BOZAR De Munt Opera House Natuurwetenschap Museum Brussel Tram Museum Ster Label De Sheds (Tour & Taxis) Source : Let s Meet in Brussels VISITBRUSSELS Observatorium voor Toerisme te Brussel Pagina 55.

56 De Green City Index De Green City Index is een index die het milieubeleid van 30 Europese steden evalueert uitgaand van openbare statistieken over 30 indicatoren die 8 grote thema s bestrijken : goed bestuur in milieuzaken, waterbeheer, grond- en afvalbeheer, energieverbruik, kwaliteit van de gebouwen, transport, CO2-uitstoot en luchtkwaliteit.de cijfergegevens worden geïnterpreteerd rekening houdend met de specifieke context van elke stad en samengevat in één enkele quotering. De door Siemens gesponsorde studie wordt uitgevoerd door de cel Economist Intelligence Unit van de krant The Economist. Brussel bekleedt de 9de plaats op 30 Europese hoofdsteden, vóór Parijs en Londen, in de European Green City Index, een rangschikking van duurzame steden. In de categorie openbaar milieubeleid staat Brussel zelfs op de eerste plaats, samen met Kopenhagen. Meer informatie op : Groene ruimtes Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest heeft meer dan ha groene oppervlakte. Dat is meer dan de helft van de totale oppervlakte (6.38 ha) : Andere 2 Landbouwgrond 7 Privétuinen 32 Braakland 7 Privédomeinen 0 Bron : BISA Parken en openbare tuinen 2 Bossen en wouden 20 Observatorium voor Toerisme te Brussel Pagina 56.

57 Reservaten Om de biodiversiteit van Brussel te beschermen, heeft het Brussels Hoofdstedelijk Gewest 4 natuurreservaten (30 ha) en 2 bosreservaten aangewezen. Er zijn drie grote types natuurreservaten in het Brusselse Gewest: De natuurreservaten Het Moeraske Het moeras van Ganshoren Het moeras van Jette Het Poelbos Het Laarbeekbos De Zavelenberg Rietkraag Ter Bronnenpark Kinsendael-Kriekenput Het natuurreservaat van het Rood Klooster De Verdronken-Kinderen-Vallei De Vallei van de Vuilbeek De Vallei van de Drie Fonteinen De Pinnebeekpoel De Vogelzangbeek De archeologische reservaten Het archeologisch reservaat van de Tumuli Het archeologisch reservaat van Bosvoorde-Vijvers " De bosreservaten Het bosreservaat van het Rood Klooster Het bosreservaat van Gripensdelle Observatorium voor Toerisme te Brussel Pagina 57.

58 Reizigers met beperkte mobiliteit Vervoer - Metro Vervoer - Bus Vervoer - Tram Vervoer Taxi s Vervoer - Trein Musea 34 metrostations beschikken over een lift. Elk van deze stations heeft ook een veiligheidsstreep die op de grond is aangebracht. Alle stations hebben tactiele tegels aan de perronranden, geleidelijnen op de grond die leiden naar borden in Braille. Visuele en auditieve aankondigingen zijn operationeel in alle metrostellen. Alle buslijnen zijn uitgerust met een lage vloer. Lijnen 2, 2, 48, 7 en 84 maken deel uit van het MIVB Accessibus programma. De nieuwe tramstellen van het type T3000 en T4000 hebben binnenin een aangepaste en ingerichte plaats. De auditieve aankondiging is ook op deze voertuigen operationeel. Een honderdtal Brusselse taxi s zijn uitgerust voor het vervoeren van rolstoelgebruikers. Om in België te reizen, biedt NMBS Mobility personen met beperkte mobiliteit een gratis dienstverlening aan, speciaal ontworpen om treinreizen te vergemakkelijken vanaf het vertrekstation tot het bestemmingsstation. In 3 Belgische stations wordt een aangepaste dienstverlening aan personen met beperkte mobiliteit voorzien, van de eerste tot de laatste trein en dit 7 dagen op 7. 4 stations zijn toegankelijk voor personen met beperkte mobiliteit met of zonder rolstoel. 7 stations werken samen met taxibedrijven die afgestemd zijn op het vervoer van personen met een rolstoel. Het betreft het vervoeren van personen met een rolstoel van een station zonder dienstverlening naar een station met dienstverlening. 35 musea zijn toegankelijk voor mensen met beperkte mobiliteit. Schouwburgen en concertzalen 20 zalen zijn toegankelijk voor personen met beperkte mobiliteit. Logies 75 hotels en jeugdherbergen zijn toegankelijk voor mensen met beperkte mobiliteit. Bron : Gids Brussel voor Allen 203 AMT Concept Observatorium voor Toerisme te Brussel Pagina 58.