Chronisch subduraal hematoom

Transcriptie

1 Chronisch subduraal hematoom Het ontlasten van een bloeduitstorting via een gaatje in de schedel Inhoudsopgave Klik op het onderwerp om verder te lezen. Wat is een chronisch subduraal hematoom? 1 Het ontstaan van een chronisch subduraal hematoom 1 Klachten en verschijnselen van een chronisch subduraal hematoom 2 Het stellen van de diagnose 2 Medicijnen die de kans op een subduraal hematoom vergroten 2 De operatieroute 3 Het herstel 4 Mogelijke risico's/complicaties 4 Wanneer moet u contact met de afdeling Neurochirurgie opnemen? 5 Adviezen voor thuis 5 Rijgeschiktheid 5 Tot slot 6 Belangrijke telefoonnummers 6 U bent opgenomen in het ETZ (Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis), locatie ETZ Elisabeth voor een operatie van een chronisch subduraal hematoom. In deze brochure krijgt u informatie over deze operatie en ontvangt u een aantal richtlijnen en adviezen die kunnen bijdragen aan een sneller herstel. Deze operatie wordt meerder malen per jaar in het ETZ uitgevoerd. Wat is een chronisch subduraal hematoom? Hematoom is de vakterm voor bloeduitstorting. De term subduraal duidt op de ligging van de bloeduitstorting ten opzichte van de hersenvliezen. Chronisch betekent, in tegenstelling tot acuut, dat het hematoom niet ineens, maar langzaam is ontstaan. Het is dus al enige tijd aanwezig. Het ontstaan van een chronisch subduraal hematoom Er bestaan meerdere typen hematomen in het hoofd, die in de neurochirurgie worden onderscheiden naar gelang hun ligging ten opzichte van de hersenvliezen. De ligging heeft te maken met de manier waarop de bloeduitstorting is ontstaan, en zegt iets over het verloop en de vooruitzichten van de aandoening. Er zijn drie hersenvliezen die de hersenen omhullen. Direct binnen het schedelbot, het harde hersenvlies of dura. Daarbinnen, het spinnenwebvlies of arachnoidea. Direct op het hersenweefsel vast zit het binnenste hersenvlies of pia. 1= hoofdhuid 2= beenvlies, 3= schedel/bot 4= hard hersenvlies/dura 5= spinnenwebvlies/arachnoidea 6=zacht hersenvlies

2 Als de hematoom ontstaan is tussen het harde hersenvlies en het spinnenwebvlies komt dit vaak door het scheuren van een zogenaamde brugvene. Een brugvene is een ader die het bloed van de hersenen dwars door de hersenvliezen naar buiten afvoert en onderweg de ruimte tussen dura en het hersenoppervlak moet overbruggen. Bij oudere mensen van wie de hersenen door de leeftijd wat verkleind zijn, is deze ruimte tamelijk groot in vergelijking met jong volwassenen. Doordat de brugvenen deze vergrote loze ruimte moeten overbruggen, verlopen ze tamelijk gestrekt. Een kleine schok, zoals het stoten van het hoofd tegen een kastdeur, kan al voldoende zijn om de gestrekte brugvene te doen scheuren. Omdat het om een ader gaat en niet om een slagader, gaat de bloeding niet snel en merkt men er aanvankelijk vaak niets van. Maar als het bloeden door blijft gaan, kan het bloed zich in de loop van weken tot maanden ophopen tot een behoorlijke bloeduitstorting, die binnen het hoofd veel ruimte inneemt en de hersenen verdrukt. Hierdoor ontstaan dan klachten. Klachten en verschijnselen van een chronisch subduraal hematoom Het chronisch subduraal hematoom kan klachten geven als hoofdpijn en misselijkheid, soms met braken. Gaat de aandoening verder, dan kunnen er verlammingen van een arm of een been ontstaan en/of spraakstoornissen waardoor je niet meer kan zeggen wat je eigenlijk wil zeggen (afasie). Ook kunnen er stuipen of toevallen optreden met schokken van armen en benen. Verder kunnen de geestelijke vermogens achteruit gaan (verwardheid, gedragsveranderingen) en kunnen er problemen ontstaan met het ophouden van de urine (incontinentie). Tenslotte kan men toenemend slaperig of suf worden en zelfs bewusteloos raken. Er zijn chronische subdurale hematomen, die niet zo groot zijn geworden dat ze klachten geven en alleen bij toeval op een scan worden gevonden. Zulke chronische subdurale hematomen die geen klachten veroorzaken, hoeven niet geopereerd te worden. Wel dient geregeld te worden gecontroleerd, of ze niet groter worden omdat het dan nodig kan zijn dat ze alsnog verwijderd moeten worden. Het stellen van de diagnose Het vermoeden van een chronisch subduraal hematoom wordt bevestigd door middel van een CT scan of MRI scan. Zie ook de folder CT onderzoek en de folder MRI- onderzoek. Op de scans kan de aandoening duidelijk herkend worden als een halvemaanvormige ruimte aan de buitenkant van de hersenen, meestal aan één kant van het hoofd. Medicijnen die de kans op een subduraal hematoom vergroten Een aantal patiënten, die voor een chronisch subduraal hematoom worden behandeld, blijken een bloedverdunner te gebruiken die hun bloedstolling heeft verstoord. Bloedverdunners zijn bijvoorbeeld: Acetylsalicylzuur Cardio, Ascal, Aspirine, Marcoumar, Plavix, of acenocoumarol. Uiteraard moet u voor de operatie, in overleg met de arts, stoppen met inname van de bloedverdunners. Na de operatie beslist de neurochirurg in overleg met uw arts wanneer de bloedverdunners weer gebruikt mogen worden. Voor een operatie van een subduraal hematoom, wordt u ongeveer 3 dagen opgenomen op de afdeling Neurochirurgie.

3 De operatieroute De opname en operatiedag U wordt opgenomen op etage D Neurochirurgie, (zie ook de folder Wegwijs op etage D, Neurochirurgie. Hier wordt u ontvangen door een verpleegkundige. Tijdens het opnamegesprek worden u en uw familie/naasten geïnformeerd over de gang van zaken tijdens de opname en over de verpleegkundige zorg rondom de operatie. Afhankelijk van uw leeftijd en gezondheid wordt bloed bij u afgenomen en een ECG (elektrocardiogram) gemaakt. Dit is een opname van de hartslag om een indruk te krijgen van het ritme van het hart. Uw haren worden, ter voorbereiding op de operatie, met een speciale desinfecterende shampoo gewassen. In de loop van de dag komt de zaalarts bij u langs. Korte tijd voordat u naar de operatiekamer gaat, wordt u gevraagd een operatiehemd aan te trekken. Vervolgens geeft een verpleegkundige u een injectie in uw been en een medicijn ter voorbereiding op de narcose. Dit medicijn geeft u een slaperig gevoel en een droge mond. Om trombose (bloedstolsels in de aders) te voorkomen, geeft de verpleegkundige u een injectie bij de navel. Deze injectie krijgt u na de operatie elke dag. Hierna wordt u naar de operatiekamer gebracht. Daar ziet u de anesthesioloog. Op de operatiekamer krijgt u een infuus en wordt de verdoving (narcose) toegediend. Wilt u meer informatie over de narcose dan kunt u naar de brochure Een ingreep onder anesthesie vragen. Nuchter zijn voor de operatie Voor de operatie moet u vanaf een bepaalde tijd nuchter zijn. De verpleegkundige informeert u vanaf welk tijdstip u niet meer mag eten en drinken. Vaak bent u al nuchter als u opgenomen wordt. De operatie Een chronisch subduraal hematoom wordt verwijderd via één of meerdere boorgat(en). De neurochirurg maakt vervolgens een opening in het schedelbot op de plaats van de bloeduitstorting. Via die weg wordt het hersenvlies geopend en stroomt de opeengehoopte vloeistof weg. De holte waarin de vloeistof zat, wordt schoongespoeld. In de holte wordt meestal een slangetje (subduraaldrain) achtergelaten. Via deze drain kan nog vloeistof weglopen in een opvangzakje. Dit slangetje wordt na 1 à 2 dagen door de arts verwijderd. Na de operatie herstelt het merendeel van de patiënten voorspoedig; de hoofdpijn, de verlammingen en de spraakstoornissen verdwijnen snel en na enkele dagen kunnen de patiënten weer grotendeels of geheel hersteld naar huis. Na de operatie Na de operatie wordt u wakker in de uitslaapkamer. U hebt een subduraaldrain en een infuus. Als u weer voldoende wakker bent en uw toestand het toelaat, gaat u terug naar de verpleegafdeling. Daar worden om het uur controles gedaan van de vitale functies, zoals contoles van uw polsslag, bloeddruk, bewustzijn en pupilreacties. Deze controles worden 6 keer per dag uitgevoerd en stoppen als alles goed blijft gaan. Bij terugkomst op de afdeling mag u weer eten en drinken. Als de controles goed zijn en u voldoende drinkt, mag ook het infuus verwijderd worden. Zolang u een subduraaldrain hebt, hebt u bedrust en mag u niet uit bed.

4 Pijn Na de operatie voelt u wondpijn bij het litteken. U krijgt hiervoor pijnstillende medicijnen toegediend. De wond van de operatie kan enkele dagen tot weken gevoelig blijven. Bij sommige mensen duurt dit langer. Het herstel De eerste dag na de operatie Vandaag krijgt u hulp bij de dagelijkse verzorging. Meestal wordt de subduraaldrain de dag na de operatie verwijderd door de neurochirurg of de zaalarts (als er nog veel vocht uit de subduraaldrain loopt, blijft hij nog een dag zitten). Als de subduraaldrain verwijderd is, mag u weer uit bed en kunt u beginnen met wat rond te lopen. De tweede dag Vandaag mag u zichzelf gaan verzorgen. Lukt dit goed en bent u weer goed ter been, dan kunt u vandaag met ontslag. Indien u van een ander ziekenhuis komt, en het herstel gaat langer duren, is het mogelijk dat u wordt overgeplaatst naar uw eigen ziekenhuis. Voor het ontslag Voordat u naar huis gaat of naar uw eigen ziekenhuis terug gaat, worden nog een aantal zaken geregeld: U hebt een gesprek met de verpleegkundige. In dit gesprek krijgt u uitleg over het nazorggesprek dat 3 maanden na ontslag plaatsvindt op het verpleegkundig spreekuur. Er wordt een controleafspraak gemaakt bij de neurochirurg (datum ongeveer 6-8 weken na de operatie). Als u niet oplosbare hechtingen hebt, wordt er een afspraak gemaakt op het verpleegkundig spreekuur om deze te laten verwijderen. U krijgt een ontslagbrief mee voor de huisarts. U krijgt eventueel een recept mee voor medicijnen die u moet blijven innemen. U krijgt ook zorginstructies. Mogelijke risico's/complicaties Bij elke operatieve ingreep bestaat een kans op complicaties. Uw behandelend arts heeft mogelijke complicaties al met u besproken. Als u hierover nog vragen hebt, kunt u deze altijd aan uw behandelend arts stellen. Nabloeding Nabloedingen in het operatiegebied kunnen een beknelling (inklemming) van vitale hersengebieden geven. Hoewel aan het einde van de operatie de uiterste zorg wordt besteed aan bloedstelping, kunnen nabloedingen optreden door verstoring van de bloedstolling of door sterke schommelingen van de bloeddruk. Vaak is het dan nodig om via een nieuwe operatie de nabloeding te stoppen. Gelukkig is een nabloeding zeldzaam. Wondinfectie Bij elke chirurgische ingreep kan een infectie ontstaan, meestal is dit een infectie van de wond. Het komt sporadisch voor dat er een subdurale ontsteking optreedt.

5 Terugkeer (recidief) Het komt voor dat na enige tijd weer dezelfde klachten kunnen terugkeren (zogenaamd recidief). Het nieuwe hematoom wordt dan meestal opnieuw geopereerd. Geen of onvolledig herstel Hoewel patiënten met een chronisch subduraal hematoom bijna altijd door de operatie genezen, gebeurt het een enkele keer dat ze niet meer herstellen. Dit komt omdat de hersenen, door de langer bestaande druk, beschadigd zijn. Wanneer moet u contact met de afdeling Neurochirurgie opnemen? Als u één van de volgende symptomen heeft, moet u contact opnemen met de afdeling Neurochirurgie: abnormale zwelling van de wond; opengesprongen wond; pus uit de wond; hoge koorts; toenemende sufheid. U kunt van maandag t/m vrijdag (van uur tot uur) bellen voor een afspraak op het telefonisch spreekuur, telefoonnummer; (013) U wordt dan tussen uur en uur teruggebeld door een verpleegkundige. U kunt ook en naar: nazorg@etz.nl. De ontvangen s worden van maandag t/m vrijdag door verpleegkundigen bekeken en zo spoedig mogelijk beantwoord. Bij acute problemen of klachten: binnen kantooruren telefonisch contact opnemen met de polikliniek via (013) ; buiten kantooruren contact opnemen met uw huisarts of huisartsenpost. Adviezen voor thuis Activiteit en rust U mag vrij bewegen, maar bouw uw conditie gedurende de eerste zes weken langzaam op. U mag echter niet bukken met het hoofd voorover en in ieder geval ook niet zelf auto rijden. Het verrichten van werkzaamheden De eerste zes weken is het verstandig om geen zware (huishoudelijke) werkzaamheden te verrichten. Uw behandelend arts bespreekt met u wanneer u uw werk kunt hervatten en welke sporten u mag beoefenen. Wondverzorging Drie dagen na de ingreep mag u uw haren weer wassen. U moet wel voorzichtig zijn met de tere hoofdhuid. Zo is het beter uw hoofd niet bloot te stellen aan fel zonlicht of extreme kou. Rijgeschiktheid Een aandoening aan de hersenen kan gevolgen hebben voor de rijvaardigheid. Informatie hierover kunt u terugvinden op en zoek regeling eisen geschiktheid 2000.

6 Tot slot Als u na het lezen van deze brochure nog vragen hebt, kunt u deze gerust stellen aan u behandelend arts of aan de verpleegkundigen. Voor meer informatie kunt u ook terecht op; Belangrijke telefoonnummers ETZ (Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis) (013) Route 42 Neurocentrum Polikliniek Neurochirurgie: (013) Etage D, kamer 1 t/m 16: (013) Etage D, kamer 32 t/m 47: (013) adres: polinrc@etz.nl Vragen over uw operatiedatum? Vragen over uw Gamma-Knife behandeling? Overige vragen? okplanningnrc@etz.nl gammaknife@etz.nl secretariaatnrc@etz.nl Neurochirurgie, (terug naar beginpagina) Copyright ETZ Afdeling Communicatie Aan deze uitgave kunnen geen rechten worden ontleend.