Luchtdicht bouwen WELKOM!

Transcriptie

1 Luchtdicht bouwen WELKOM! maart-april 2014

2 BouwLokalen? Een initiatief van en Informatieve bijeenkomsten Gaat in op vernieuwingen Gericht op kansen Laagdrempelig, bouwbreed Uitgevoerd bij samenwerkingsverbanden

3 SBRCURnet Ruud Geerligs Programma manager Bouwtechniek en regelgeving

4 Gratis is niet kosteloos! nieuwe stijl! De organisatie van deze serie BouwLokalen is in handen van Mede mogelijk gemaakt door: -O&O-fonds (fonds van werknemers en werkgevers uit de bouwnijverheid). -Bouwend Nederland

5 Belangrijk!! LET OP!! NO SHOW TARIEF van 50,- Wanneer? Wel inschrijven en niet komen Controle d.m.v. intekenlijst Teken de intekenlijst!

6 Belangrijk!! Intekenen ook belangrijk voor informatie op innovatiepagina! U krijgt de mail voor het invullen van de evaluatie maar alleen als u zich intekent. Na het invullen ontvangt u de link voor de innovatiepagina, Met o.a.: - De presentaties - Links naar infobladen en artikelen

7 Waarom meedoen met een KennisPartner project: Ondersteuning van uw innovatief project Gratis PR

8 Luchtdicht bouwen maart april 2014

9 SBRCURnet & luchtdicht bouwen Gerelateerde SBRCURnet publicaties: Publicatie: Luchtdicht bouwen Theorie ontwerp praktijk Publicatie: Luchtdicht bouwen Metalen gevelsystemen utiliteitsbouw (in voorbereiding) Infobladen 008 / 012 / 014 / 022 / 029 / 030 / 031 / 314 Gerelateerde SBRCURnet cursussen: Luchtdicht bouwen ( / ) Luchtdicht bouwen uitvoerend personeel via Bouwcirkel Gerelateerde SBRCURnet events: Bijeenkomsten kwaliteitsborging Webinar Rekenen en meten aan Luchtdicht bouwen 13 mei

10 Programma 16:00-16:05 Welkomstwoord SBRCURnet 16:05-16:45 Inleiding Luchtdicht bouwen Pauze Ruud Geerligs SBRCURnet (of nader in te vullen) 17:00-17:45 Praktijkspreker nader in te vullen 17:45-18:00 Discussie en vragen 18:00-18:30 BouwLokalencafé

11 Luchtdicht bouwen ing. Peter Kuindersma ing. Gerton Starink Maart/april 2014 bij: Bouwlokalen

12 Luchtdicht bouwen Ruud Geerligs Maart/april 2014

13 Luchtdicht bouwen Wat houdt luchtdicht bouwen in? Waarom luchtdicht bouwen? Regelgeving en eisen Theoretisch kader luchtdicht bouwen Ontwerpaspecten en uitvoering Rekenmethoden en meetmethoden Stappenplan

14 Wat houdt luchtdicht bouwen in? Minimaliseren van de openingen in de gebouwschil Voorkomen van ongewenste infiltratie Luchtdicht maar wel ventilatie

15 Waarom luchtdicht bouwen? Afname energiegebruik Verbeteren van comfort door het verminderen van tocht Waterdichtdichtheid Voorkomen van vochtproblemen Brandveiligheid Geluidwering Hygiëne

16 Afname energiegebruik qv MJ q v10 -waarde in dm³/s per m² Ag

17 Verbeteren van comfort door het verminderen van tocht

18 Waterdichtheid

19 Voorkomen van vochtproblemen

20 Brandveiligheid

21 Geluidwering

22 Regelgeving en eisen Bouwbesluit Private eisen

23 Bouwbesluit en NEN-normen artikel 5.4 (q v; dm 3 /s ) meting volgens NEN 2686 artikel 5.2 (energieprestatiecoëfficiënt) bepaling volgens NEN 7120 / 8088 artikel 3.21 lid 4 (q v;1 0,02 dm 3 /s per m 2 ) (= 20x10-6 m 3 /s per m 2 ) meting volgens NEN 2690 = circa 340 cm2 (18,4 x 18,4 cm) = circa 136 cm2 (11,7 x 11,7 cm) = circa 7 cm2 (2,6 x 2,6 cm) NEN 2687 Luchtdoorlatendheid van woningen - Eisen NEN 3661 Gevelvullingen - Luchtdoorlatendheid, waterdichtheid, stijfheid en sterkte - Eisen

24 Private Eisen Handboek bouwfysische kwaliteit voor kantoren Luchtvolumestroom bij gevel als geheel basis / goed / uitstekend Passiefhuisconcept n 50 0,6 h -1 Overige private eisen (BRL s, attesten, NENnormen, branches, e.d.)

25 Theorie Luchtdicht luchtdoorlatend q v;10 Eenheden Luchtvolumestroom Luchtdichtheidsklasse

26 Luchtdicht luchtdoorlatend? Na verloop van tijd loopt de ballon leeg. Ballon is dus niet luchtdicht. In de bouw beschouwen we dit wel als luchtdicht.

27 10 Pascal, te vergelijken met 2 à 3 Bft. wind wordt merkbaar in het gelaat / bladeren en twijgen zijn voortdurend in beweging

28 C = totale luchtdoorlatendheid [dm³/s.pa n ]. Eenheden c = partiële luchtdoorlatendheid [dm³/s.m¹.pa n ] - per meter aansluiting. n = infiltratie-/exfiltratievoud (h -1 ). q v;10 = luchtvolumestroom afgeleid uit de druk/volumestroomkarakteristiek bij een drukverschil van 10 Pa, herleid naar een netto-inhoud van 500 m³, indien die inhoud groter is dan 500 m³ [dm³(m³)/s]. q v;10;gemeten = gemeten luchtvolumestroom afgeleid uit de druk/volumestroomkarakteristiek bij een drukverschil van 10 Pa, zonder herleiding naar een gestandaardiseerde netto-inhoud [dm³/s of m³/s]. q v;10;kar = karakteristieke luchtvolumestroom afgeleid uit de druk/volumestroomkarakteristiek bij een drukverschil van 10 Pa, zonder herleiding naar een gestandaardiseerde netto-inhoud [dm³ (m³)/s]. Opmerking 3: Tot en met een netto volume van 500 m³ zijn q v;10 en q v;10;kar aan elkaar gelijk. q v;10;spec = specifieke luchtdoorlatendheid bij een uniform drukverschil van 10 Pa (dm³/s.m 2 ) (NEN ). q v;10;spec;reken = rekenwaarde voor de specifieke luchtdoorlatendheid bij een uniform drukverschil van 10 Pa (dm³/s.m 2 ) (NEN ). q ve;inf = toevoerluchtvolumestroom ten gevolge van infiltratie (dm³/s) (NEN ).

29 Drukverschillen over gevel/dak

30 Winddruk, thermische trek en ventilatiesysteem

31 Luchtdichtheidsklasse Klasse Woningvolume in m³ Maximale q v;10 q v;10 /m² groter dan tot en met [dm³/s] dm³/(s m²) ,0 Basis , , ,6 Goed , ,15 2) Uitstekend ,15 2) 2 In plaats van een q v;10 per m 2 vloeroppervlak kan in het geval van het Passiefhuisconcept beter gesproken worden over een maximaal infiltratievoud per uur bij 50 Pascal; n 50 0,6 h -1.

32 Maatregelen klasse 1 Geef de luchtdichting in één vlak aan. Geef de luchtdichting zover mogelijk naar binnen aan (binnenzijde isolatievlak) en aan warme zijde. Verder is het van belang de materialen te benoemen in de details waarmee de luchtdichting wordt gerealiseerd. Houd daarbij rekening met de maximaal toelaatbare vervorming (MTV). l

33 Maatregelen klasse 2 Goed knevelende 2- en 3-puntssluitingen. Manchetten (of pasta-achtige dichtingen) ter plaatse van de dak- en geveldoorvoeren. Nastelbaar hang- en sluitwerk. Waar mogelijk luchtdichtingen prefabriceren. Op de bouwplaats zijn verder nodig: Specifieke instructies met betrekking tot het aanbrengen van afdichtingen voor de bouwplaatsmedewerkers. (Extra) kwaliteitscontrole op de bouwplaats. Gerichte controle (met een opblaasproef) kort voor de oplevering van de eerste woningen.

34 Maatregelen klasse 3 Eenzijdige afgeschuinde haakschoten H&S-werk Eventueel zelfsluitende sluitkommen Ga voor zekerheid; probeer risico s op luchtlekken te verkleinen. Controleer detail voor detail. Waar mogelijk de naden/kieren afplakken. (meerdere dichtingen zijn mogelijk) Dubbele rondgaande luchtdichtingen in de draaiende delen en bij beglazing (of gelijkwaardigheidsverklaring) Scharnieren waarbij de binnendichting niet wordt doorbroken Kabel- en leidingdoorvoeren (buitenlichtpunten en buitenkranen): prefab manchetten gebruiken, afplakken en bij elektriciteitspijpen ook in de pijp afkitten Overlappen en aansluitingen van de dampremmende laag (folie) afplakken. Geen doorbrekingen dampremmende folie, gebruik zonodig een voorzetwand voor de elektra- en waterleidingen

35 Maatregelen klasse 3 Gerichte controle van de aangebrachte luchtdichtingen en controlemetingen (eventueel in combinatie met infraroodmetingen)

36 Ontwerpaspecten en uitvoering

37 Ontwerpuitgangspunten Ontwerpen vanuit kwaliteitsgedachte Welke kwaliteit wil je bereiken? -Referentieperiode -Gebouwfunctie -Budget -Duurzaamheidsambitie Welke klasse past hierbij? -Klasse 1:Basis -Klasse 2:Goed -Klasse 3:Uitstekend Dan reële getalswaarde bepalen.

38 Ontwerpaspecten Luchtdicht bouwen begint bij goed ontworpen details Relatief grote luchtlekken in de praktijk zijn: de aansluitingen met de beganegrondvloer, doorvoeringen door de beganegrondvloer / leidingschachten, de aansluiting tussen kozijnen en gevels, kierdichting van deuren (en soms ook ramen), brievenbus, de aansluitingen van daken op gevels en bouwmuren, daknokken, kilgoten, hoekkepers, aansluitingen rondom dakkapellen dak- en geveldoorvoeringen, hoekaansluitingen, onderlinge aansluitingen tussen elementen.

39 Ontwerpaspecten De totale lengte van de aansluiting De vormverandering van het bouwelement (krimp) De plaats van het dichtingsmateriaal in het detail De noodzakelijke toleranties (maatvoering) De keuze van het dichtingsmateriaal in relatie tot de bouwdelen, rekening houdend met kruip, thermische bewegingen en optredende belastingen

40 Dichting zo ver mogelijk naar binnen

41

42 Dichtingsmaterialen Kunstrubber profielen en H&S; Gesloten, (semi-)gesloten cellenband en compressieband; Kit, lijm/lijmkitten; Pur-schuimen; Bitumenband, butyltape, klevende epdm-stroken Tape / plakband; Dampremmende (PE-)folies; Pasta s / spray s / coatings; Manchetten, luchtdichte wandcontactdozen

43

44

45 Ontwerpaspecten - aanbevelingen Pas uniforme maatvoering toe; Vereenvoudig de details (hoe minder naden hoe beter); Pas uniforme materiaalkeus voor bepaalde oplossingen toe; Beperk het aantal luchtdichtingsmaterialen; Pas uniforme methode voor het oplossen van ontmoetingen toe; Gebruik standaardafmetingen van de toe te passen materialen; Houd voor de uitvoering rekening met de nodige toleranties en bewegingen; Houd rekening met de bouwmethodiek en montagevolgorde; Laat in verband met de weersomstandigheden zoveel mogelijk luchtdichtingen in de fabriek aanbrengen. Houd rekening met de gebruikelijke toleranties en maatafwijkingen.

46

47 Rekenmethoden en Er zijn drie rekenmethoden: meetmethoden 1. Forfaitair gebaseerd op soort gebouw conform NEN7120 (waarin wordt verwezen naar NEN ) 2. Invoergegevens gebaseerd op eerder gerealiseerde projecten. (moet wel steekproefgewijs gecontroleerd worden) 3. Gebaseerd op lengte en kwaliteit van de aansluiting (dus alle c- waarden x de lengte van de aansluiting bij elkaar op tellen)

48 Invoer EPC (NEN ) Invoer infiltratie NEN 7120: Forfaitaire waarde afhankelijk van gebouwtype + kapvorm Invoermogelijkheid eigen waarde aantoonbare kwaliteit eerdere projecten kwaliteitsborgingsprocedure

49

50 Meten

51 Blowerdoorproef NEN 2686 / NEN-EN 13829

52 Meetmethoden / metingen

53 Meetmethoden / metingen

54

55 Stappenplan 1. Benoem in een vroeg stadium het ambitieniveau ten aanzien van energiezuinigheid en luchtdichtheid; ontwerp een robuust energieconcept. 2. Op basis van dit energieconcept wordt de noodzakelijke q v;10;kar -waarde vastgesteld. Let op: Luchtdicht bouwen gaat niet zonder een goed functionerend ventilatiesysteem! 3. Deze q v;10;kar -waarde is input voor de EPC-berekening. 4. Ga na wat deze q v;10;kar -waarde betekent voor de schil van het gebouw (dus hoe luchtdicht moeten de gevel, het dak en de vloer zijn?). Let op: Niet alleen de energiezuinigheid is van belang, ook comfort, waterdichtheid, geluid, etc. 5. Bepaal de lijn/het vlak waarin de luchtdichting moet worden aangebracht. Inventariseer de overgangen van de details. Geef op de details op correcte wijze de luchtdichting aan (ontwerp een naad, stem de dichting hier op af, let op de werkvolgorde) en beschrijf de maatregelen/materialen in het bestek en/of technische omschrijving.

56 Stappenplan vervolg 6. Controleer tijdens de werkvoorbereiding de kwaliteit van de luchtdichtingen in het ontwerp. Stem de keuze van het dichtingsmateriaal (gebaseerd op specificaties in bestek) af op de bewegingen' van de bouwdelen. 7. Instrueer tijdens de uitvoering de medewerkers zorgvuldig over de bouwtechnische detaillering van het project. 8. Controleer de luchtdichtheid tijdens de gevel- en daksluiting (visueel) en stuur waar nodig bij. Na de gevel- en daksluiting met één of meer luchtdichtheidsmetingen het resultaat beoordelen. Laat de betrokken partijen meekijken tijdens de meting. 9. Controleer de luchtdichtheid bij oplevering met één of meer luchtdichtheids- en / of infraroodmetingen (in combinatie met het opsporen van lekken met behulp van rook). Laat de betrokken partijen meekijken tijdens de meting.

57 Vragen?